SKAI.GR | Deutsche Welle

Χιλιάδες άτομα πραγματοποίησαν στο Σάββατο διαδηλώσεις σε αρκετές γερμανικές πόλεις ενάντια στην επιβολή του υποχρεωτικού εμβολιασμού. Η μεγαλύτερη σε όγκο διαδήλωση έγινε με 5.000 άτομα στο Αμβούργο. Σε ορισμένες από τις πορείες σημειωθήκαν επεισόδια με αντιδιαδηλωτές και σε άλλες, όπως στη Φρανκφούρτη, η αστυνομία διάλυσε τη διαδήλωση, επειδή οι συμμετέχοντες δεν τηρούσαν ούτε την απαιτούμενη απόσταση, ούτε φορούσαν μάσκες. Σε πορεία μερικών εκατοντάδων στο Βερολίνο, η οποία πραγματοποιήθηκε παρ΄ ότι είχε απαγορευτεί από την αστυνομία, διαδηλωτές επιτέθηκαν σε δημοσιογράφους τραυματίζοντας τρεις από αυτούς. Ανάμεσα στους επιτιθέμενους ήταν και γνωστά μέλη νεοναζιστικών οργανώσεων.

Ζέεχοφερ: «Οργανωμένος εκφοβισμός εκπροσώπου του κράτους»

Αίσθηση προκάλεσε στη Γερμανία συγκέντρωση διαμαρτυρίας δεκάδων αντιπάλων του υποχρεωτικού εμβολιασμού με πυρσούς, σφυρίχτρες και αφίσες την Παρασκευή το βράδυ έξω από την κατοικία της υπουργού Υγείας της Σαξονίας, της πολιτικού των Σοσιαλδημοκρατών Πέτρα Κέπινγκ. Τη συγκέντρωση καταδίκασαν εκπρόσωποι όλων των κομμάτων πλην του ακροδεξιού Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Για «φασιστοειδή παρουσία» έκανε λόγο ο συμπρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργανς, ενώ ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ τονίζει στην κυριακάτικη Bild, ότι η συγκέντρωση αυτή δεν συνιστά νόμιμη διαμαρτυρία αλλά «οργανωμένο εκφοβισμό μιας εκπροσώπου του κράτους». Αυτό του θυμίζει τα «σκοτεινότερα κεφάλαια της γερμανικής ιστορίας». Προφανώς ο κ. Ζεεχόφερ εννοεί την περίοδο ναζιστικού καθεστώτος από το 1933 ως το 1945. Εδώ και καιρό η μυστική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Προστασία του Συντάγματος προειδοποιεί, ότι η επιβολή υποχρεωτικού εμβολιασμού θα ενισχύσει τις επιθετικές διαθέσεις των αρνητών του κορωνοϊού. Επειδή πιστεύουν ότι η Γερμανία οδεύει προς μια δικτατορία θεωρούν ότι η αντίσταση είναι νόμιμη.

Υψηλό ποσοστό υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού

Πάντως, σχεδόν τα 2/3 των Γερμανών τάσσονται υπέρ του γενικού υποχρεωτικού εμβολιασμού. Σε δημοσκόπηση του ινστιτούτου YouGov το 63% των ερωτηθέντων στηρίζουν το μέτρο, ενώ το 30% το απορρίπτει. Πριν ένα χρόνο επικρατούσε μια διαφορετική εικόνα. Το Δεκέμβριο του 2020, ενώ είχαν αρχίσει να γίνονται οι πρώτοι εμβολιασμοί, μόνο το 33% υποστήριζε την επιβολή υποχρεωτικού εμβολιασμού για ολόκληρο των πληθυσμό, ενώ το 56% ήταν κατά.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερόλινο

Την δύσκολη συγκυρία στην οικονομία της Τουρκίας αλλά και την απομόνωση την διεθνή σκακιέρα επιχειρεί να ξεπεράσει με συντονισμένες κινήσεις προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, την ΕΕ αλλά και στο εσωτερικό ο Ταγίπ Ερντογάν, που βλέπει επικίνδυνα μειωμένα σε σχέση με το παρελθόν τα ποσοστά του κόμματος του στις δημοσκοπήσεις. Η λίρα υπό την πίεση της απόφασης Ερντογάν για χαμηλό επιτόκιο εξανεμίζει την αγοραστική δύναμη.

Το αφήγημα της εξάπλωσης της επιρροής της χώρας από τις τουρκογενείς δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, στην μέση ανατολή και από εκεί στην Αφρική, βάλλεται όλο και περισσότερο, με τις διπλωματικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών.

Η κατάσταση στην Συρία δεν ωφελεί ούτε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ αλλά ούτε και με την Ρωσία. Πολύ χειρότερες είναι, όπως φαίνεται, οι επιπτώσεις της πώλησης μη επανδρωμένων στην Ουκρανία και πολύ περισσότερο η αγορά κινητήρων γι αυτά. Ο εκνευρισμός του προέδρου Πούτιν ήταν έκδηλος και στην προχθεσινή επικοινωνία του με το Ερντογάν.

Τα ελληνοτουρκικά σε φάση διελκυστίνδας ρητορικής

Όμως και η κατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ φέρνει σε συγκρουσιακή πορεία την Άγκυρα με την Ουάσιγκτον τώρα που η ExxonMobil ετοιμάζεται για έρευνες και γεωτρήσεις σε αδειοδοτημένα οικόπεδα.

Έτσι προς το παρόν τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται περισσότερο σε φάση διελκυστίνδας ρητορικής που αμφότερα έχει στόχο να επιρρίπτει τις ευθύνες στη άλλη πλευρά, χωρίς βέβαια καμμιά έκπτωση στις θέσεις και διεκδικήσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο και η επιστολή της Αγκύρας στον ΟΗΕ, που δείχνει ότι ο δρόμος ακόμη και μόνο για ουσιαστικό διάλογο, με φόντο την πιθανότητα για διευθέτηση ελληνοτουρκικών διαφορών στη Χάγη, όσο και να δηλώνετε πολλάκις πρόθεση, θα είναι δύσβατος και χρονοβόρος, αν όχι αδιέξοδος.

Ανδρέας Ρομπόπουλος, Κωνσταντινούπολη

H πανδημία υπό έλεγχο, η οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά. Ένα χρόνο μετά τους δεκάδες χιλιάδες νεκρούς του κορωνοϊού, το 2021 μοιάζει να είναι η χρονιά της Ιταλίας. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα κατάφερε την χρονιά που τελειώνει να κατακτήσει το Euro, αλλά και το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. H ανάκαμψη της Ιταλίας φέρει την υπογραφή του πρωθυπουργού και πρώην προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Ο 74χρονος πολιτικός χάρισε στους Ιταλούς αισιοδοξία δίνοντάς τους προοπτική εξόδου από την οικονομική, αλλά και την πανδημική κρίση.

«Ο ρόλος του Μάριο Ντράγκι είναι καθοριστικός, μιας και διαθέτει οξυδέρκεια, όραμα, ρεαλισμό και βρίσκεται σε εποικοδομητικό διάλογο με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της ΕΕ», διαπιστώνει ο κορυφαίος μόδιστρος Τζιόρτζιο Αρμάνι στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa): «Επιτέλους η χώρα μας κάνει καλή εμφάνιση (bella figura)», τονίζει ο 87χρονος σχεδιαστής, ο οποίος ξέρει αδιαμφισβήτητα από…καλές εμφανίσεις.

Η Ιταλία ανακτά χαμένο έδαφος και εντείνει την επιρροή της

Όταν στις αρχές του 2021 ο Μάριο Ντράγκι αναλάμβανε τα ηνία της χώρας σχηματίζοντας μια κυβέρνηση τεχνοκρατών βρέθηκε ταυτόχρονα αντιμέτωπος με δύο κορυφαίες προκλήσεις: τη διαχείριση της πανδημίας και την οικονομική κρίση. Και σαν να μην έφθαναν αυτά η νέα κυβέρνηση καλούνταν με την προεδρία της ομάδας των G20 να κατευθύνει τις 20 ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη διαχείριση της κρίσης στο Αφγανιστάν μετά την πολιτική ανατροπή στην Καμπούλ.

«Η φωνή της Ιταλίας ενισχύθηκε σε διεθνές επίπεδο, διότι ο Μάριο Ντράγκι ήταν μια έμπειρη και καλά δικτυωμένη πολιτική προσωπικότητα όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία», εκτιμά ο Νίνο Γκαλέτι, επικεφαλής της παραρτήματος του γερμανικού πολιτικού ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ στη Ρώμη. Τέλη Νοεμβρίου ο ιταλός πρωθυπουργός και ο γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν υπέγραψαν στη Ρώμη σημαντική διμερή συμφωνία, συγκρίσιμη με την γαλλογερμανική Συνθήκη των Ηλυσίων του 1963 που υπεγράφη τότε μεταξύ Αντενάουερ και ντε Γκωλ. Από ότι όλα δείχνουν η Ιταλία ανακτά χαμένο έδαφος, εντείνει τη διεθνή επιρροή της και προσεγγίζει ολοένα και περισσότερο τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, Γαλλία και Γερμανία.

«Ο Μάριο Ντράγκι είναι τεχνοκράτης και όχι πολιτικός που κινείται με βάση τις επόμενες εκλογές», εκτιμά ο Νίνο Γκαλέτι: «Ο πρωθυπουργός μιλά ξεκάθαρα, χαράσσει πορεία και δεν αφήνει περιθώρια για ατέρμονες συζητήσεις, ούτε υποχρεούται να λάβει υπόψιν κομματικά στελέχη, κομματικές στρατηγικές ή κυβερνητικούς εταίρους».

Σπάνια πολιτικός είχε τέτοια υπερκομματική στήριξη

Η στρατηγική του, κυρίως στο μέτωπο της πανδημίας, απεδείχθη επιτυχής. Την ώρα που άλλες χώρες αμφιταλαντεύονταν για ενδεχόμενα μέτρα, η Ρώμη καθιστούσε υποχρεωτικό τον εμβολιασμό στο χώρο εργασίας και τη χρήση προστατευτικής μάσκας στα μέσα μεταφοράς. Όταν σε Γερμανία και Αυστρία μαινόταν το τέταρτο κύμα της πανδημίας, στην Ιταλία η κατάσταση βρισκόταν υπό έλεγχο και η χώρα δεχόταν ακόμα και ασθενείς από το εξωτερικό. Ο ειδικός σε οικονομικά ζητήματα Μάριο Ντράγκι γνώριζε πως να διαθέσει τα δισεκατομμύρια από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Μαζί με πόρους από τα δημόσια ταμεία η Ρώμη έχει στη διάθεσή της περισσότερα από 222 δισεκατομμύρια ευρώ για να προωθήσει την ψηφιοποίηση, να ενισχύσει τις υποδομές και να επιταχύνει την οικολογική στροφή της Ιταλίας.

Το ιταλικό ΑΕΠ αναμένεται φέτος να αυξηθεί κατά 6%, εκτιμούν ειδικοί. Την ίδια ώρα οι εξαγωγές βρίσκονται σε τροχιά ανόδου: «Ο Μάριο Ντράγκι εφαρμόζει την πολιτική του με σοβαρότητα, τοποθέτησε τεχνοκράτες σε νευραλγικές θέσεις της κυβέρνησης και έχει εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη των Βρυξελλών», τονίζει ο Γεργκ Μπουκ, επικεφαλής του γερμανο-ιταλικού εμπορικού επιμελητηρίου (AHK).

Στις δημοσκοπήσεις οι Ιταλοί δηλώνουν πολύ ικανοποιημένοι από τον Ντράγκι ως πρωθυπουργό. Δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη ότι πολλοί βλέπουν στο πρόσωπό του τον επόμενο πρόεδρο της Ιταλίας. Οι εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου θα πραγματοποιηθούν αρχές του 2022. Αυτό όμως θα σήμαινε ότι ο Ντράγκι θα έπρεπε να παραιτηθεί από πρωθυπουργός, κάτι που δεν θα επιθυμούσαν, τουλάχιστον σε αυτή την χρονική περίοδο, σχεδόν όλα τα κόμματα είτε αριστερά, είτε δεξιά. Σπάνια ένας πολιτικός στην Ιταλία είχε τέτοια στήριξη από όλο το πολιτικό φάσμα.

Μανουέλ Σβαρτς, Γιοχάνες Νοίντεκερ, dpa

Eπιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Με τα χέρια της νίκης ψηλά, ξανθό μαλλί και κόκκινο σακάκι, η Βαλερί Πεκρές άφησε χθες τον ενθουσιασμό της να ξεχειλίσει, στο άκουσμα του αποτελέσματος των προκριματικών της δεξιάς, του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων LR. Ήταν «κλειστές» οι προκριματικές αυτές, με ψηφοφόρους μόνο τα 140.000 μέλη, εγγεγραμμένα στο κόμμα. Έχοντας συγκεντρώσει το 60,95% των προτιμήσεων των οπαδών, στην τελική μονομαχία της με τον Ερικ Σιοτί (39,05) είναι πλέον από χθες η επίσημη υποψήφια της δεξιάς για τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου.

«Η δεξιά επέστρεψε» φώναξε πλαισιωμένη από τους 4 χαμένους συνυποψήφιους, παρόντες σε ένδειξη της ενότητας που θέλει να επιδείξει μετεκλογικά το κόμμα. Και οι τέσσερις, Μισέλ Μπαρνιέ, Ξαβιέ Μπερτράν, Φιλίπ Ζουβέν όπως και ο νικητής του πρώτου γύρου Ερικ Σιοτί, υποσχέθηκαν ότι θα υποστηρίξουν τη νικήτρια και δεν θα επιτρέψουν τη διάσπαση του κόμματος. Το ερώτημα είναι εάν η συσπείρωση που εκ πρώτης όψεως φαίνεται να πετυχαίνει η Πεκρές με τα στελέχη του κόμματος, θα περάσει και στους οπαδούς.

Πρώτο ρήγμα

Λίγες ώρες όμως μετά τη νίκη, το πρώτο ρήγμα δεν άργησε να φανεί. Η επικεφαλής του κινήματος των «Συντηρητικών» Λοράνς Τροσί, που είναι και μέλος του πολιτικού γραφείου των Ρεπουμπλικάνων, κάλεσε τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του Ερικ Σιοτί να υποστηρίξουν πλέον τον ακροδεξιό Ερίκ Ζεμούρ, που σήμερα έχει την πρώτη μεγάλη συγκέντρωση στο Πάρκο Βιλπέντ.

Το κίνημα των «Συντηρητικών» (σκληρή δεξιά), είναι μετονομασία του κινήματος «Sens commun» που γεννήθηκε από τις διαδηλώσεις κατά του «Γάμου για όλους» που επικυρώθηκε επί Φρανσουά Ολάντ. Οι Συντηρητικοί που συνέβαλαν στη νίκη-έκπληξη του Σιοτί στον πρώτο γύρο των προκριματικών, είχαν διατηρήσει ελπίδες για τον τελικό. Απογοητευμένοι αναφώνησαν : «Προδοθήκαμε, η Πεκρές λήστεψε με hold-up το κόμμα»

Το να μπορέσει η Βαλερί Πεκρές να συγκρατήσει τους οπαδούς για να μη στραφούν στον Ερίκ Ζεμούρ ή τη Μαρίν Λεπέν, είναι μια από τις δυσκολίες της νέας υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων. Γι’ αυτό και υποστηρικτές της Πεκρές πιστεύουν ότι θα πρέπει να διατηρήσει σκληρούς τόνους κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Παράλληλα όμως έχει ανάγκη και τους εκλογείς που τοποθετούνται περισσότερο στο κέντρο, πολλοί των οποίων έχουν ήδη διαρρεύσει προς τον Μακρόν. Και εδώ θα φανεί η πολιτική επιδεξιότητα της Πεκρές, το να κατορθώσει να απευθυνθεί και στους δύο, το να ξεμπλέξει το γρίφο ενός πολιτικού λόγου, ικανού να εξασφαλίσει τις ισορροπίες. Ενός λόγου που να συνδυάζει αυστηρότητα για την ασφάλεια και τη μετανάστευση που ζητούν οι μεν, παράλληλα με πρόγραμμα υποστήριξης της οικονομίας για τους δε, και τη μείωση των δαπανών του δημόσιου τομέα που η ίδια έχει υποστηρίξει με μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων.

Υπόσχεση για συλλογική εκστρατεία

Έχοντας ήδη αποδείξει ότι είναι ιδιαίτερα μεθοδική και οργανωτική, πιστεύεται ότι πρώτο μέλημα της Βαλερί Πεκρές θα είναι να δουλέψει για την εσωτερική ενότητα στο κόμμα, να κολλήσει τα σπασμένα πολλών παλαιότερων συγκρούσεων. Υποσχέθηκε να δώσει σε καθένα από τους 4 πρώην υποψηφίους, ένα ρόλο στην εκστρατεία και να αξιοποιήσει τις σημαντικότερες ιδέες του καθένα. Ένα είδος εκστρατείας από κοινού. «Έναν κοινό αγώνα για την προεδρία» υπογράμμισε ο Ερικ Σιοτί.

Και εδώ είναι ο διπλός νεωτερισμός που φέρνει η Πεκρές :Πρώτ’ απ’ όλα, το ότι για πρώτη φορά η γαλλική δεξιά εκλέγει μια γυναίκα να την εκπροσωπήσει για την προεδρία. Το δεύτερο είναι ότι στην 5η Γαλλική Δημοκρατία οι Γάλλοι χαρακτηρίζουν τη διαδικασία εκλογής του Προέδρου ως «τη συνάντηση ενός άνδρα με τον λαό», έκφραση που εκδηλώνει έμμεσα και το μοναρχικό χαρακτήρα του αξιώματος, που έχει ιδιαίτερα ενσαρκώσει ο Μακρόν. Η Βαλερί Πεκρές θέλει να διαφοροποιεί, όχι μόνο γιατί είναι γυναίκα, αλλά και γιατί θέλει η «συνάντηση» με τον λαό να γίνει συλλογικά με τους άλλους πρώην υποψηφίους. Έτσι αύριο ξεκινάει με επίσκεψη στην εκλογική περιφέρεια του Ερικ Σιοτί, στη δε συνέχεια θα ακολουθήσουν επισκέψεις από κοινού με άλλους πρώην υποψηφίους, καταρχάς στις εκλογικές τους περιφέρειες.

Ολυμπία Τσίπηρα, Παρίσι

Σε πρωτοφανή κλιμάκωση, που θυμίζει τις πιο δύσκολες ώρες του Ψυχρού Πολέμου, οδηγούνται οι σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία με αφορμή την κατάσταση στην Ουκρανία. «Ανησυχούμε βαθύτατα, καθώς υπάρχουν αποδείξεις ότι η Ρωσία εκπονεί σχέδια για επιθετικά βήματα εναντίον της Ουκρανίας» δηλώνει ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν μετά από διαβουλεύσεις στη Λετονία με ομολόγους του από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Οι «προετοιμασίες» της Μόσχας υποτίθεται ότι αφορούν ενέργειες για μία εκ των έσω αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, αλλά και στρατιωτικές επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.

«Παρόμοια σενάρια είχαμε δει το 2014, όταν η Ρωσία εισέβαλε για τελευταία φορά στην Ουκρανία» αναφέρει ο Άντονι Μπλίνκεν. «Τότε, όπως και τώρα, είχαν ενισχυθεί τα στρατεύματα στα σύνορα των δύο χωρών». Σύμφωνα με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν θέλει να ολοκληρώσει τις προετοιμασίες για νέα εισβολή στην Ουκρανία, αν και παραμένει άγνωστο, εάν έχει ήδη ληφθεί η οριστική απόφαση για την εισβολή. Είναι πράγματι έτσι; Μήπως πρόκειται για μία «υστερική αντίδραση» της Δύσης, όπως υποστηρίζει η Μόσχα;

Μαζική συγκέντρωση στρατευμάτων

Τις «αποδείξεις» που επικαλείται ο Άντονι Μπλίνκεν δεν τις έχουμε δει ακόμη. Ωστόσο ουδείς αμφισβητεί ότι με τη μαζική συγκέντρωση στρατευμάτων στην περιοχή συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για νέα πολεμική αντιπαράθεση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ, που η Μόσχα δεν διαψεύδει, στη ρωσική πλευρά των συνόρων έχουν συρρεύσει περισσότεροι από 90.000 στρατιώτες, με την υποστήριξη τεθωρακισμένων, μονάδων του πυροβολικού, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και σύγχρονων συστημάτων για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικού πολέμου. Στην ουκρανική πλευρά των συνόρων έχουν παραταχθεί περίπου 209.000 στρατιώτες και άνδρες της Εθνοφυλακής. Το ΝΑΤΟ τους υποστηρίζει εμμέσως, παρέχοντας οπλισμό και συμβουλευτικές υπηρεσίες, αλλά και συμμετέχοντας στις προσπάθειες για αποτροπή επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.

Την έντονη αντίδραση της Μόσχας προκαλεί και η διεύρυνση της νατοϊκής παρουσίας τα τελευταία χρόνια στα ανατολικά κράτη-μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας, με την αποστολή χιλιάδων στρατιωτών στην Πολωνία και στις χώρες της Βαλτικής. Οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για «προκλητική συμπεριφορά». Κατά τα λοιπά δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι επίκειται άμεση πολεμική αντιπαράθεση- ούτε στη Ρωσία, ούτε στην Ουκρανία. Στο Κίεβο δεν έχει προγραμματιστεί έκτακτη σύγκληση του Κοινοβουλίου, ούτε έχουν κληθεί στα όπλα οι έφεδροι αξιωματικοί. Η Μόσχα επιμένει ότι από την πλευρά της δεν εκπορεύεται καμία στρατιωτική απειλή. Μήπως η Ουάσιγκτον θέλει απλώς να παρακινήσει τους ευρωπαίους συμμάχους να επενδύσουν σε νέους εξοπλισμούς, διασφαλίζοντας επικερδή συμβόλαια και για την αμερικανική πολεμική βιομηχανία;

Σενάριο «Γεωργίας» στην Ουκρανία;

Θεωρητικά πάντως δεν αποκλείεται μία αναζωπύρωση της έντασης στην Ανατολική Ουκρανία. Εδώ και πολύν καιρό η Μόσχα ανησυχεί ότι η συνεχής υποστήριξη του ΝΑΤΟ και της Δύσης ίσως ενθαρρύνει την Ουκρανία να αναλάβει δράση για την ανάκτηση των περιφερειών του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, που σήμερα βρίσκονται υπό τον έλεγχο φιλορώσων αυτονομιστών. Παρόμοιο σενάριο εκτυλίχθηκε το 2008 στη Γεωργία, όταν ο τότε πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι επιχείρησε να ανακτήσει την περιφέρεια της Νότιας Οσσετίας, αλλά μέσα σε λίγες ημέρες η Μόσχα επενέβη και απέκρουσε την επίθεση των Γεωργιανών, ενώ στη συνέχεια αναγνώρισε ως ανεξάρτητα κράτη τη Νότια Οσσετία και την Αμπχαζία, αποστέλλοντας μάλιστα χιλιάδες στρατιώτες ως «προστάτιδα δύναμη».

Τις τελευταίες εβδομάδες ο Βλάντιμιρ Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα διστάσει να ακολουθήσει παρόμοια τακτική στην Ανατολική Ουκρανία. Αλλά και οι παραστρατιωτικές ομάδες στην κοιλάδα του Ντονμπάς έχουν κάνει σαφές ότι σε περίπτωση ουκραντικής επίθεσης θα ζητήσουν τη συνδρομή της Μόσχας. Όμως σε αυτή την περίπτωση το κόστος θα ήταν εξαιρετικά υψηλό για τη Ρωσία. Ήδη σήμερα οι κυρώσεις της Δύσης μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, το 2014, έχουν πλήξει τη ρωσική οικονομία. Οι δαπάνες της Μόσχας για την Ανατολική Ουκρανία αυξάνονται συνεχώς, ενώ συνεχίζονται και οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία. Όπως η Ρωσία, έτσι και η μονίμως υπερχρεωμένη Ουκρανία δύσκολα μπορεί να χρηματοδοτήσει μία μακροχρόνια πολεμική αντιπαράθεση. Άλλωστε «υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στα μέλη του ΝΑΤΟ και σε στενούς εταίρους, όπως η Ουκρανία», επισημαίνει ο γενικός γραμματέας της Ατλαντικής Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά την τελευταία συνάντηση του ΝΑΤΟ στη Ρίγα της Λετονίας. Η διαφορά είναι σαφής: «Μόνο τα μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν να υπολογίζουν στην αλληλεγγύη των υπολοίπων συμμάχων, σε περίπτωση που δεχθούν ένοπλη επίθεση».

Άνσγκαρ Χάαζε, Αντρέας Στάιν, Ουλφ Μάουντερ (DPA)

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Το 1980 ένα νεαρό μέλος των Σοσιαλδημοκρατών στη γερμανική βουλή επιπλήχθηκε από την πρόεδρο Ανεμαρί Ρένγκερ: «Αύριο, κατά την εκλογή του καγκελαρίου θα πρέπει να δέσεις μία γραβάτα, όπως αρμόζει στην περίσταση». Το όνομα του νεαρού ήταν… Γκέρχαρντ Σρέντερ, αργότερα ομοσπονδιακός καγκελάριος της Γερμανίας και… διάσημος για τα κομψά και ακριβά κοστούμια του.

Μία από τις ερωτήσεις που τέθηκαν στον Όλαφ Σολτς προεκλογικά, ήταν σχετικά με το τι σκοπεύει να κάνει με τη γραβάτα, σε περίπτωση που εκλεγεί καγκελάριος. Η απάντησή του ήταν διττή: «Τις περισσότερες φορές θα φοράω γραβάτα, αλλά όχι πάντα». Και πράγματι, τουλάχιστον ως υπουργός Οικονομικών φάνηκε ότι δεν διστάζει, ακόμη και σε σημαντικές συναντήσεις να εμφανιστεί με πιο χαλαρό ντύσιμο – ακολουθώντας ωστόσο τις αποχρώσεις της μόδας: Το καλοκαίρι επιβιβάστηκε στο κυβερνητικό αεροσκάφος στην Ουάσιγκτον, φορώντας απλά ένα κοντομάνικο μπλουζάκι και ένα παντελόνι στο χρώμα της άμμου.

Τις περισσότερες φορές παρόλα αυτά η ενδυμασία του χαρακτηρίζεται μάλλον ως συντηρητική. Τα κοστούμια του είναι σχεδόν πάντα σκούρα και η γραβάτα πάντα διακριτική. Ο Γενς Λένεκερ περιγράφει τον Σολτς ως «ενδυματολογικό οπορτουνιστή». Ο ψυχολόγος και διευθύνων σύμβουλος του πρακτορείου media rheingold-salon αναλύει τη θεωρία του σε συνέντευξη στην DW: «Ως μέλος της νεολαίας των Σοσιαλδημοκρατών φορούσε χαρακτηριστικά μακριά γραβάτα, ως υπουργός ντυνόταν συνήθως συντηρητικά, ενώ σήμερα κυκλοφορεί χαλαρός, δίχως γραβάτα».

Σαν… indie συγκρότημα, καθοδόν για τη συναυλία

Κατά τη διάρκεια των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ των Πρασίνων και Φιλελευθέρων, ο επικεφαλής του FDP Κρίστιαν Λίντνερ εθεάθη με λευκά αθλητικά παπούτσια. Σε μια selfie μάλιστα, ο Λίντνερ μαζί με τον γενικό γραμματέα του FDP Φόλκερ Βίσινγκ και τον συμπρόεδρο των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ φορούσαν όλοι τους λευκά πουκάμισα, ενώ η Αναλένα Μπέρμποκ εμφανίστηκε με σκούρο μπλουζάκι.

«Τα πρόσωπα των νικητών των φετινών εκλογών στη Γερμανία σκηνοθετούν μια αλλαγή, μια νέα αρχή, με βασικό στοιχείο τον χαρακτήρα και το στυλ τους», επισημαίνει η ιστορικός Κλαούντια Γκάτζα σε συνέντευξή της στο γερμανικό πρακτορείο Τύπου. Αναφερόμενη μάλιστα στη φωτογραφία των τεσσάρων λέει χαρακτηριστικά: «Μοιάζουν με μέλη indie μπάντας που μόλις κατέβηκαν από το αεροπλάνο και είναι καθοδόν για τη συναυλία – και τους θαυμαστές τους».

Η στυλιστική μεταμόρφωση του Γιόσκα Φίσερ

Με τα παπούτσια της η Αναλένα Μπέρμποκ -και όχι μόνο- απέχει μίλια από τα μεγαλύτερα μέλη του κόμματος, τα οποία εμφανίζονταν στη βουλή, φορώντας σανδάλια Birkenstock και μάλλινα πουλόβερ. Ο Γιόσκα Φίσερ ήταν ο πρώτος διάσημος πολιτικός που επιχείρησε μία εκκεντρική αλλαγή, προβοκάροντας το πολιτικό κατεστημένο: Μετά την εκλογή του ως υπουργός Περιβάλλοντος της Έσσης το 1985, εμφανίστηκε με αθλητικά παπούτσια. Αργότερα, από το 1998 και ύστερα, ως υπουργός Εξωτερικών πλέον, το κοστούμι με γιλέκο έγινε σήμα κατατεθέν του.

Σήμερα, η στροφή σε πιο χαλαρές εμφανίσεις έχει επηρεάσει τους πολιτικούς όλων των κομμάτων. Τι γίνεται όμως με θετικά ή… αρνητικά παραδείγματα στυλ στην πολιτική; Το 2016 το περιοδικό GQ ανέδειξε τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης, Χάικο Μάας, ως τον πιο καλοντυμένο άνδρα της Γερμανίας – μεταξύ άλλων για τα κομψά του κοστούμια. Για τον Γενς Λένεκερ ωστόσο, η «ενδυματολογική αφάνεια» είναι ενδεχομένως και μία μέθοδος των πολιτικών, κυρίως για την «κατά το δυνατόν ευρύτερη αποδοχή. Γι αυτό το λόγο δύσκολα θα βρει κανείς εξαιρετικά θετικά ή αρνητικά στυλ πολιτικών», όπως επισημαίνει.

Κρίστοφ Χάσελμπαχ

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου

Έκτακτο συνέδριο συγκάλεσαν οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες σήμερα Σάββατο με μοναδικό θέμα στην ημερησία διάταξη τη συμφωνία για τον σχηματισμό του κυβερνητικού συνασπισμού που επιτεύχθηκε με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους. Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού όμως το συνέδριο πραγματοποιήθηκε κυρίως ψηφιακά. Μόνο τα μέλη του προεδρείου παραβρέθηκαν στην έδρα του κόμματος στο Βερολίνο.

Κεντρικοί ομιλητές του συνεδρίου ήταν οι συμπρόεδροι του κόμματος Σάσκια Έσκεν και Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς, όπως και ο υποψήφιος καγκελάριος Όλαφ Σολτς.

Πολλά από τα αιτήματα των Σοσιαλδημοκρατών ικανοποιήθηκαν

Στις ομιλίες τους τόνισαν, ότι στη συμφωνία περιλαμβάνονται πολλά αιτήματα του κόμματος τους, για παράδειγμα αύξηση του ελάχιστου ωρομίσθιου στα 12 ευρώ, φρένο στα ενοίκια και στην τιμή ρεύματος, κατασκευή 400.000 διαμερισμάτων ετησίως, στήριξη των χαμηλών εισοδημάτων και των οικογενειών. Εκτός αυτού επεσήμαναν, ότι η συμφωνία καθορίζει ως τους βασικούς στόχους της κυβερνητικής πολιτικής την προστασία του κλίματος και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.

Με μεγάλη πλειοψηφία 98,8% για την ακρίβεια, οι σύνεδροι υπερψήφισαν τη συμφωνία. Θα πρέπει επίσης να θεωρείται δεδομένο, ότι πράσινο φως θα δώσουν τόσο το συνέδριο των Φιλελευθέρων την Κυριακή όσο και τα μέλη των Πρασίνων στο εσωκομματικό δημοψήφισμα που θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελευθέροι θα υπογράψουν την ερχόμενη Τρίτη τη συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού. Μια ημέρα αργότερα, την Τετάρτη, η βουλή θα εκλέξει τον Όλαφ Σολτς καγκελάριο της Γερμανίας και θα ορκιστεί η νέα κυβέρνηση.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

"O θεός να ευλογεί την Ελλάδα”. Με αυτά τα λόγια ολοκλήρωσε ο Πάπας Φραγκίσκος την αντιφώνησή του στην πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου - μια ομιλία βαθιά ανθρώπινη και βαθιά πολιτική. Ο Προκαθήμενος της καθολικής εκκλησίας θύμισε στο προεδρικό μέγαρο τα λόγια του Σωκράτη ότι νιώθει πολίτες όχι μόνο αυτούς της δικής του πατρίδας, αλλά όλου του κόσμου και τη ρήση του Αριστοτέλη ότι ο άνθρωπος είναι “πολιτικό ον” και έβγαλε έναν πύρινο λόγο υπέρ της Δημοκρατίας, της ειρήνης, της αδελφοσύνης.

Ο Πάπας των φτωχών κατήγγειλε τους εθνικούς εγωισμούς και την ακόρεστη απληστία του καταναλωτισμού, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την υποχώρηση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη και , μίλησε για αγάπη, αλλά και κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο Πάπας περί πολιτικής

“Η πολιτική πρέπει να βάζει τις κοινές ανάγκες πάνω από τα ιδιωτικά συμφέροντα”, είπε, για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής: το κλίμα, την πανδημία και κυρίως την εκτεταμένη φτώχεια.

Ο Πάπας εξέφρασε το σεβασμό του για τη Συμφωνία των Πρεσπών και για το δύσκολο δρόμο που οδήγησε εκεί, καθώς και τη βαθιά θλίψη του για τα αιωνόβια ελαιόδεντρα που καίγονται από τις πυρκαγιές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.

Κυρίως, όμως, ο Φρανγκίσκος μίλησε για το μεταναστευτικό, για της γης τους κατατρεγμένους και για την κινητήρια δύναμη της αλληλεγγύης.

Αύριο ο Πάπας θα επισκεφτεί για δεύτερη φορά μέσα σε πέντε χρόνια τη Λέσβο, τον Απρίλιο του 2016 είχε πάει στον καταυλισμό της Μόριας, αύριο θα βρεθεί στο στρατόπεδο προσφύγων στο Καρά Τεπέ.

Κάκη Μπαλή, Αθήνα

Αποκορύφωμα των εκδηλώσεων για την παρουσία του θρησκευτικού ηγέτη των Καθολικών στο νησί δεν ήταν ούτε η τελετή υποδοχής του στο Προεδρικό Μέγαρο ούτε η θεία λειτουργία το πρωί της Παρασκευής στο στάδιο ΓΣΠ με τη συμμετοχή 7.000 πιστών, αλλά η οικουμενική προσευχή που απηύθυνε μαζί με μετανάστες το απόγευμα της Παρασκευής στην ενοριακή εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στη Λευκωσία.

Όπως προκύπτει από την ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου προς τους πρόσφυγες και μετανάστες που κατέκλυσαν το ναό, πολύ πριν την επίσκεψη του Ποντίφικα στο νησί, το Βατικανό είχε εξασφαλίσει γραπτώς τις μαρτυρίες νεαρών προσφύγων και μεταναστών που διαβιούν στην Κύπρο. «Ακούγοντάς σας, συνειδητοποιούμε καλύτερα την προφητική δύναμη του Λόγου του Θεού που, μέσω του Αποστόλου Παύλου λέει (…) ‘Δεν είστε ξένοι, αλλά συμπολίτες’. Αυτή είναι η προφητεία της Εκκλησίας: μία κοινότητα» είπε ο Πάπας Φραγκίσκος στους μετανάστες δίνοντας το στίγμα της επίσκεψής του στην Κύπρο, όπου καταγράφονται αυξημένες ροές μεταναστών και προσφύγων αλλά και επαναπροωθήσεις πλοιαρίων καθώς και άρνηση εξέτασης αιτήσεων για το δικαίωμα πρόσβασης σε άσυλο.

«Είμαστε αδέλφια»

Ακολούθως, ο Πάπας Φραγκίσκος μετέφερε στους πιστούς αποσπάσματα από τις μαρτυρίες των νεαρών προσφύγων και μεταναστών της Κύπρου. Ανάμεσά τους, η Thamara από τη Σρι Λάνκα που είχε γράψει στον Πάπα πως «δεν είμαστε αριθμοί ή άτομα που καταλογογραφούνται» για να λάβει την απάντηση από τον ιερό ναό του Τιμίου Σταυρού πως «είμαστε ‘αδέλφια’, ‘φίλοι’, ‘πιστοί’ και ο καθένας μας είναι ‘πλησίον’ του άλλου».

Ή ο Maccolins από το Καμερούν που είχε γράψει στον Πάπα πως όλη τη ζωή του πληγώνεται από το μίσος. «Μας θυμίζεις πως το μίσος έχει επίσης δηλητηριάσει τις σχέσεις μεταξύ των χριστιανών» ήταν η απάντηση του Πάπα, ο οποίος μίλησε ακόμα για «διαστρεβλωμένη νοοτροπία που, αντί να μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε ο ένας τον άλλον ως αδέλφια, μας κάνει να βλέπουμε ο ένας τον άλλον ως αντίδικους». Ή τέλος, ο Rozh από το Ιράκ, που είχε εξομολογηθεί πως είναι «ένας άνθρωπος καθ’ οδόν» για να μας θυμίζει σύμφωνα με τον Πάπα Φραγκίσκο πως «κι εμείς είμαστε κοινότητες στην πορεία από τη σύγκρουση στην κοινωνία».

Από τις κυπριακές φυλακές στην Ιταλία μέσω Βατικανού

Η αλληλεγγύη που θέλησε να μεταφέρει ο Πάπας Φραγκίσκος από τη Λευκωσία στους μετανάστες και τους πρόσφυγες εκδηλώθηκε και εμπράκτως αφού δέκα μετανάστες που κρατούνται στις Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία θα μεταφερθούν με επιθυμία του Πάπα αεροπορικώς στο Βατικανό. Σύμφωνα με πληροφορίες της DW, οι δέκα μετανάστες κατάγονται από το Κογκό και από το καλοκαίρι κρατούνται στις Κεντρικές Φυλακές αντιμετωπίζοντας κατηγορίες που αφορούν παράνομη είσοδο στην χώρα.

Την επιλογή των δέκα Κογκολέζων έκανε η ίδια η παπική αντιπροσωπεία, ενώ όπως πληροφορείται η DW, τέσσερις θα μεταφερθούν με αεροπλάνο στο Βατικανό σε λίγες ημέρες ενώ οι υπόλοιποι έξι θα βρεθούν σε δεύτερη αποστολή προς Ρώμη μαζί με άλλους 40 πρόσφυγες, οι οποίοι αναμένεται να αναγνωριστούν από την Ιταλία ως δικαιούχοι ασύλου. Μεταξύ των προσφύγων που θα μεταφερθούν στο Βατικανό είναι και δύο νεαρά πρόσωπα από το Καμερούν, τα οποία βρίσκονται εγκλωβισμένα για μήνες στην νεκρή ζώνη, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία αρνείται κατηγορηματικά να δεχτεί την είσοδό τους στα εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της.

Διάλογος για ειρήνη

Πέραν των μηνυμάτων αλληλεγγύης που έστειλε μέσω των αναφορών του, ο Πάπας Φραγκίσκος έστειλε και μηνύματα ειρήνης για την Κύπρο αλλά και για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Συγκεκριμένα χθες ο Πάπας Φραγκίσκος μιλώντας από το Προεδρικό Μέγαρο χαρακτήρισε την Κύπρο ως ένα πολιτιστικό και θρησκευτικό σταυροδρόμι, ευχήθηκε όπως η χώρα καταστεί ένα ανοικτό εργοτάξιο οικοδόμησης της ειρήνης στην Μεσόγειο ενώ τόνισε ότι η μόνη οδός προς την ειρήνη και την αδερφοσύνη είναι ο διάλογος. Ο Πάπας Φραγκίσκος, θα αναχωρήσει αύριο από την Κύπρο και θα επισκεφθεί την Ελλάδα όπου και θα παραμείνει μέχρι την 6η Δεκεμβρίου.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία

Τον λόγο έχουν τώρα τα μέλη του κόμματος. Αυτά θα πρέπει να αποφασίσουν από το Σάββατο, 05/12 σε ένα πρώτο, και αργότερα πιθανότατα δεύτερο γύρο, ποιος εκ των τριών υποψηφίων θα διαδεχθεί τον άτυχο Άρμιν Λάσετ, τον μέχρι τώρα πρόεδρο και υποψήφιο καγκελάριο, που στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές δεν κατάφερε να οδηγήσει το κόμμα στη νίκη. Βέβαια, ο επικρατέστερος εκ των τριών θα πρέπει να περάσει και από τη "βάσανο" των κομματικών συνέδρων, τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Προχθές Τετάρτη, οι Φρίντριχ Μερτς, Νόρμπερτ Ρέτγκεν και ο νεοεισερχόμενος στην κομματική εκλογική αρένα Χέλγκε Μπράουν, απερχόμενος υπουργός Καγκελαρίας, ολοκληρώνοντας την εσωκομματική προεκλογική τους εκστρατεία, απαντούσαν σε ερωτήσεις επί 90 λεπτά στην έδρα του κόμματος στο Βερολίνο, στο Konrad Adenauer Haus. Προσκεκλημένα στην αίθουσα ήταν 25 καλά επιλεγμένα κομματικά μέλη, νεώτερα από τον μέσον όρο ηλικίας που είναι πάνω από 60 χρονών. Η συντονίστρια της βραδιάς έδωσε το λόγο σε περισσότερες γυναίκες από ότι σε άνδρες συμμετέχοντες, ενώ τα ονόματα Άγκελα Μέρκελ και Άρμιν Λάσετ ακούστηκαν πολύ λίγο στη συζήτηση σε ερωτήσεις. Σημεία των νέων καιρών που θέλει να υιοθετήσει το κόμμα.

Πολιτικός πολιτισμός

Σε ότι αφορά στη θεματολογία οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην κλιματική πολιτική και τις νέες πηγές ενέργειας, την εξασφάλιση συντάξεων και την οικιστική πολιτική, θέματα παιδείας, ο ρόλος της Γερμανίας στον κόσμο και οι σχέσεις με την Κίνα. Στην αρχή της εκδήλωσης, και για σχετικά μεγάλο διάστημα, η συζήτηση περιστράφηκε στη δύσκολη κατάσταση μέσα στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα. Επίσημα επρόκειτο για μια μαχητική διεκδίκηση της αρχηγίας του κόμματος, αλλά πολύ συχνά ακούγονταν φράσεις συναίνεσης, όπως "κατά τα άλλα συμφωνώ με όσα είπε ο προλαλήσας". Πολύ σπάνια εκδηλώθηκε πραγματική διαφωνία. Και οι τρεις, που γνωρίζονται από καιρό, μιλούσαν στον ενικό ο ένας με τον άλλο και με το μικρό όνομα.

Για τον Φρίντριχ Μερτς, που είναι και ο μεγαλύτερος σε ηλικία, 66 χρονών, είναι η τρίτη φορά μετά το 2018 και 2020 που επιχειρεί να διεκδικήσει την προεδρία και αντιπροσωπεύει το οικονομικό καταστημένο στη συντηρητική πτέρυγα του CDU. Θα έλεγε κανείς φυσιολογικό μετά από 12 χρόνια υψηλό στέλεχος στην υπηρεσία της ελεύθερης οικονομίας, την οποία εγκατέλειψε, για να επιστρέψει μετά τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, στα βουλευτικά έδρανα. Στις δημοσκοπήσεις ανάμεσα στα μέλη του κόμματος θεωρείται κάτι σαν φαβορί.

Αυτός ο ρόλος φαίνεται να αποδίδεται από ψηφοφόρους όλων των κομμάτων στον Νόρμπερτ Ρέτγκεν, 56 χρονών, που βάζει υποψηφιότητα για δεύτερη φορά. Πρώην υπουργός Περιβάλλοντος υπογραμμίζει την αναγκαιότητα βαθιάς ανανέωσης του κόμματος και βάζει το βάρος από πλευράς προγραμματικού στόχου στην κλιματική πολιτική. Η παρουσίαση της υποψηφιότητάς του ήταν πολύ προσωπική με μια οικογενειακή φωτογραφία από 18α γενέθλια της κόρης του Γιούντιθ. "Η φωτογραφία δείχνει ότι υπάρχει ζωή και εκτός πολιτικής" είπε, "η ευτυχία στην οικογένεια είναι μεταξύ άλλων πηγή δύναμης, για να εργαστεί κανείς στην πολιτική".

Ο Χέλγκε Μπράουν παρουσίασε μια φωτογραφία από τις εκλογές του 2013 με νεαρά μέλη του CDU να επευφημούν μετά το ιστορικό ποσοστό του 41,5% της Μέρκελ στις βουλευτικές εκλογές. "Το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα θα πρέπει να εκμεταλλευτεί το χρόνο στην αντιπολίτευση για να ανανεωθεί, γι αυτό θα διαθέσω όλες τις δυνάμεις μου, και τότε θα υπάρξουν φωτογραφίες, όπως αυτή του 2013" είπε. Ο Μπράουν θεωρείται αουτσάιντερ, αλλά ποτέ κανείς δεν ξέρει. Και ο Μερτς έδειξε φωτογραφία από την "ομάδα CDU", όπως αποκαλεί, με τους δύο υποψήφιους για τις θέσεις του γενικού γραμματέα με την αναπληρωτή του.

Ευρώπη, Κίνα, AfD

Στο βασικό θέμα της ανανέωσης του κόμματος μετά από 16 χρόνια Μέρκελ ο Ρέτγκεν τόνισε ότι "δεν είναι το τέλος" και ότι είναι η ώρα για "νέο ξεκίνημα" ζητώντας την επανασύνδεσή του με όλες τις ομάδες. Ο Ρέτγκεν θεωρείται εκείνος που έχει επικρίνει με πιο αιχμηρό τρόπο από όλους την κατάσταση στο κόμμα. Επ' αυτού ο Μερτς είπε ότι το CDU πρέπει να γίνει μοντέρνο και να κατακτήσει τα θέματα της εποχής. Ο Μπράουν υποστήριξε ότι το κόμμα χρειάζεται πρόεδρο που να έχει την ικανότητα, "να αφήσει τους άλλους δίπλα του να λάμψουν", εννοώντας τον εαυτό του. Σε επίπεδο περιεχομένου ο Ρέτγκεν κυριάρχησε με θέματα κλιματικής αλλαγής. Σε ό,τι αφορά στην Κίνα, αντίθετα, ανέλαβε ο Μερτς επιλέγοντας με σαφήνεια τα λόγια του. "Το πρότζεκτ 'δρόμος του μεταξιού' δεν είναι ένα οικονομικό, αλλά ένα αυτοκρατορικό πολιτικό πρότζεκτ. Η Κίνα έχει στρατηγική για την Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη δεν έχει για την Κίνα".

Κατά τα άλλα η Ευρώπη έπαιξε ήσσονα ρόλο στη συζήτηση. Πιο συνοπτικός στην απάντηση για τη γραμμή απέναντι στο ξενοφοβικό λαϊκιστικό κόμμα AfD ήταν ο Φρίντριχ Μερτς. „Είμαι υπέρ μιας χωρίς συμβιβασμούς απόρριψης συνεργασίας μαζί του, όποιος από το κόμμα δρα διαφορετικά, θα δεχθεί πολύ σκληρές επιπτώσεις". Ήταν και η πιο θεαματική τοποθέτηση της βραδιάς.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Τα σχεδόν 400.000 μέλη του κόμματος έχουν την ευκαιρία από το Σάββατο, 05/12 μέχρι τις 16/12 να δώσουν την πρώτη ψήφο τους, με επιστολικό και διαδικτυακό τρόπο. Από τις 29/12 μέχρι τις 12/01/22 ακολουθεί ο δεύτερος γύρος, που από ό,τι φαίνεται κρίνεται αναγκαίος, μιας και δεν υπάρχει καθαρό φαβορί. Και όποιος βγει νικητής, θα εκλεγεί στο κομματικό συνέδριο του CDU, στις 21 και 22 Ιανουαρίου. Μια πρώτη ελπίδα της κομματικής ηγεσίας ήδη εκπληρώθηκε. Το συνέδριο δεν θα γίνει στο Ανόβερο υπό τη μορφή μεγάλης εκδήλωσης. "Λόγω της επιδημιολογικής κατάστασης δεν μπορεί να γίνει αλλιώς" είπε στο Phoenix ο Γενικός Γραμματέας Πάουλ Τσίμιακ. Και έτσι ο διάδοχος του Άρμιν Λάσετ θα αναδειχθεί σε διαδικτυακό κομματικό συνέδριο με διαδικτυακή ψηφοφορία. Το αποτέλεσμα θα επιβεβαιωθεί και με επιστολική ψήφο.

Κρίστοφ Στρακ, dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Μια ημέρα μετά τη διάσκεψη της καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ με τους πρωθυπουργούς των 16 γερμανικών κρατιδίων, ο υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, χαιρέτησε σήμερα το πρωί σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο τις χθεσινές αποφάσεις, οι οποίες αφορούν κυρίως περιορισμούς για ανεμβολίαστους. Παράλληλα ο κ. Σπαν τόνισε όμως, πως αν τα μέτρα είχαν ληφθεί νωρίτερα η υγειονομική κατάσταση στη Γερμανία δεν θα ήταν αυτή που είναι. Όπως ενδεικτικά επεσήμανε, ο αριθμός των ανθρώπων που αυτή τη στιγμή είναι μολυσμένοι με Covid-19 ξεπερνά το 1% του πληθυσμού, καθημερινά πεθαίνουν γύρω στα 400 άτομα με τον ιό, ενώ ο αριθμός των ασθενών με Covid-19 στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα ξεπεράσει τις επόμενες ημέρες τις 5.000.

Στην ίδια συνέντευξη τύπου ο Λόταρ Βίλερ, πρόεδρος του κρατικού επιδημιολογικού Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ, ενημέρωσε ότι λόγω του αυξανόμενου αριθμού ασθενών με Covid-19 στα νοσοκομεία αναβάλλονται όλο και περισσότερο χειρουργικές επεμβάσεις. Για παράδειγμα οι εγχειρήσεις καρκινοπαθών έχουν μειωθεί κατά 5%. Τόσο ο Γενς Σπαν όσο και ο Λόταρ Βίλερ προειδοποίησαν, πως θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά οι περιορισμοί που συμφωνήθηκαν χθες, προκειμένου να μην φτάσει το σύστημα υγείας στο όρια του.

Ένα εκατομμύριο εμβολιασμοί την ημέρα

Εκτός αυτού, οι κκ. Σπαν και Βίλερ επεσήμαναν τη σημασία του εμβολιασμού για να ανακοπεί βιώσιμα η εκθετική αύξηση της πανδημίας. Πάντως, η εντατικοποίηση τις τελευταίες εβδομάδες της εκστρατείας ενημέρωσης για τη σημασία του εμβολιασμού, οδήγησε σε πρώτα θετικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με τον κ. Σπαν τις τελευταίες ημέρες εμβολιάζονται καθημερινά ένα εκατομμύριο άτομα είτε με την πρώτη, είτε με τη δεύτερη, είτε με την τρίτη δόση. Ο υπουργός Υγείας διαβεβαίωσε ότι από τα μέσα Νοεμβρίου ως και το τέλος του χρόνου διατίθενται 30 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Οι ποσότητες είναι αρκετές για να εμβολιαστούν όλοι όσοι το επιθυμούν.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Πολιτικές εξελίξεις στην Αυστρία δρομολόγησε η χθεσινή, μάλλον αιφνιδιαστική, αποχώρηση από την πολιτική του τέως καγκελάριου Σεμπάστιαν Κουρτς, που αντιμετωπίζει κατηγορίες για απιστία και διαφθορά. Όπως ανακοίνωσε το προεδρείο του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος (ÖVP) το μεσημέρι της Παρασκευής, νέος καγκελάριος και επικεφαλής του κόμματος ορίζεται ο 49χρονος υπουργός Εσωτερικών Καρλ Νεχάμερ. Υπενθυμίζεται ότι μόλις έγινε γνωστή η αποχώρηση του Κουρτς από την πολιτική, το μεσημέρι της Πέμπτης, υπέβαλε την παραίτησή του και ο προσωρινός αντικαταστάτης του στην καγκελαρία, Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, ενώ λίγο αργότερα παραιτήθηκε και ο υπουργός Οικονομικών Γκέρνοτ Μπλούμελ.

Αυστριακοί αναλυτές εκτιμούν ότι κύρια προτεραιότητα του νέου καγκελάριου θα είναι να συνεχίσει τη συγκυβέρνηση με τους Πράσινους μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου, το 2024, αποφεύγοντας τις πρόωρες εκλογές. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το Λαϊκό Κόμμα, που υπό την ηγεσία του Σεμπάστιαν Κουρτς είχε θριαμβεύσει στις εκλογές του 2019 με 37,5% των ψήφων, υποχωρεί πλέον στην δεύτερη θέση των προτιμήσεων, πίσω από το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPÖ). Πάντως ο ίδιος ο Κουρτς απορρίπτει τις κατηγορίες περί διαφθοράς και μάλιστα δηλώνει ότι «περιμένει με χαρά την ημέρα του δικαστηρίου» για να αποδείξει την αθωότητά του.

Το προφίλ του νέου καγκελάριου

Για κάποιους πολιτικούς λέγεται ότι είναι «στρατιώτες του κόμματος». Σύμφωνα με την εφημερίδα Der Standard αυτό ισχύει απολύτως για τον νέο καγκελάριο της Αυστρίας, όχι μόνο γιατί είναι είναι έφεδρος αξιωματικός, αλλά κυρίως γιατί οφείλει τη σταδιοδρομία του στην απόλυτη αφοσίωση που έχει δείξει απέναντι στον Σεμπάστιαν Κουρτς. Από το 2017, όταν ο Κουρτς ανέλαβε την ηγεσία του ÖVP, ο Νεχάμερ ανελίχθηκε από απλό βουλευτή σε γενικό γραμματέα του κόμματος, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών, αν και ο ίδιος μάλλον προτιμούσε το υπουργείο Άμυνας.

Από αυτή τη θέση ο Νεχάμερ φιλοτεχνούσε το προφίλ του «σκληρού» διαπραγματευτή στο προσφυγικό. Έτσι, σε αντίθεση με τη Γερμανία, η Αυστρία αρνήθηκε να παραλάβει έστω και έναν ανήλικο από τον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας μετά την πυρκαγιά του 2020. Παρά ταύτα, επισημαίνει η εφημερίδα Der Standard, ο Νεχάμερ φρόντιζε να έχει πάντα καλές σχέσεις με το συγκυβερνών κόμμα των Πρασίνων και αυτό αποτελεί πολύτιμο εφόδιο στην προσπάθειά του να παραμείνει στην καγκελαρία μέχρι το 2024, αποφεύγοντας τις πρόωρες εκλογές.

Μικρές προσκλήσεις μεταξύ φίλων…

Την ίδια στιγμή η Libération βάζει στο «κάδρο» της διαφθοράς και τον Αυστριακό Επίτροπο στην ΕΕ Γιοχάνες Χαν. Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα τον Δεκέμβριο του 2015 ο Χαν, μαζί με την τότε σύντροφό του, είχε ανταποκριθεί σε πρόσκληση για κυνήγι στην κοιλάδα του Λίγηρα, που διοργάνωσαν οι λομπίστες της European Landowners' Organization. Παράλληλα συμμετείχε μαζί με άλλους δέκα προσκεκλημένους σε δείπνο στον φημισμένο μεσαιωνικό πύργο του Σαμπόρ. Τον λογαριασμό για το δείπνο, ύψους 2.178 ευρώ, πλήρωσε το …Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Όλα αυτά δεν απαγορεύονται ρητώς, πρέπει όμως, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, να δηλώνονται στο «Μητρώο Διαφάνειας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάτι που παρέλειψε ο αυστριακός Επίτροπος.

Εκπρόσωπος του Γιοχάνες Χαν δηλώνει στην Libération ότι το δείπνο στον πύργο του Σαμπόρ δεν δηλώθηκε στο Μητρώο Διαφάνειας, γιατί είχε αυστηρά ιδιωτικό χαρακτήρα και δεν σχετιζόταν με τις υπηρεσιακές δραστηριότητες του Επιτρόπου. Όσο για την πρόσκληση σε κυνήγι, ο εκπρόσωπος διευκρινίζει ότι ο Επίτροπος ήταν εκείνος που συνόδευε την σύντροφό του και όχι το αντίστροφο, καθώς μόνο εκείνη διέθετε κυνηγετική άδεια.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, ORF, Der Standard)

Μήνυμα ειρήνης και αδελφότητας των λαών έστειλε από το μεγαλύτερο στάδιο της Λευκωσίας ο Πάπας Φραγκίσκος στο πλαίσιο της θείας λειτουργίας που τέλεσε το πρωί μπροστά σε χιλάδες πιστούς που συνέρρευσαν στο ΓΣΠ για να δουν από κοντά τον λαοφιλή ηγέτη της Ρωμαιοκαθολικής Eκκλησίας. Στο γήπεδο βρέθηκαν χιλιάδες άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους μεταναστευτικής βιογραφίας, κρατώντας τις σημαίες χωρών όπως οι Φιλιππίνες, ο Λίβανος, η Αργεντινή.

Τα μηνύματα αγάπης και αλληλεγγύης που στέλνει με την επίσκεψη του στην Κύπρο ο Ποντίφικας, θα κορυφωθούν στις 16:00 το απόγεμα, όταν ο Πάπας Φραγκίσκος θα τελέσει οικουμενική προσευχή με πρόσφυγες και μετανάστες στην Ενοριακή Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στη Λευκωσία. Πρόκειται για μια κίνηση που στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα για την ανάγκη στήριξης των ευάλωτων πληθυσμών, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρώπη. Μάλιστα όπως επιβεβαίωσε χθες και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο Πάπας Φραγκίσκος αναμένεται να παραχωρήσει άσυλο σε τουλάχιστον 50 πρόσφυγες που βρίσκονται στον Κύπρο και να τους μεταφέρει μαζί του στο Βατικανό.

Έδειξε τον δρόμο της ειρήνης και τους διαλόγου

Χθες ο Πάπας Φραγκίσκος μιλώντας από το Προεδρικό Μέγαρο, αναφέρθηκε στο Κυπριακό ζήτημα, αλλά και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος και η Ευρώπη σε σχέση με την προσφυγική κρίση. Χαρακτηρίζοντας την Κύπρο ως ένα πολιτιστικό και θρησκευτικό σταυροδρόμι, ευχήθηκε η χώρα να γίνει ένα ανοικτό εργοτάξιο οικοδόμησης της ειρήνης στην Μεσόγειο, ενώ τόνισε ότι η μόνη οδός προς την ειρήνη και την αδερφοσύνη είναι ο διάλογος. Ο Πάπας Φραγκίσκος θα αναχωρήσει αύριο από την Κύπρο και θα επισκεφθεί την Ελλάδα, όπου και θα παραμείνει μέχρι την 6η Δεκεμβρίου.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία

Η νέα κλιμάκωση της πανδημίας κυριαρχεί στην πολιτική ατζέντα και της Γερμανίας. Όταν ο νους μας θα είναι πάλι ελεύθερος και για άλλα πράγματα, η Γερμανία θα έχει νέα κυβέρνηση. Η κυβέρνηση αυτή θα μιλάει για καινοτομίες και ένα νέο ξεκίνημα. Μετά από 16 χρόνια «μονοκρατορίας» της ΄Αγκελας Μέρκελ, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί έκπληξη. Όσοι αναμένουν πολιτική επανάσταση στην καρδιά της Ευρώπης μετά τις εκλογές, θα απογοητευτούν σύντομα. Η Γερμανία είναι μεγάλη και πλούσια χώρα. Η ευημερία εξηγεί τον δομικό συντηρητισμό της. Αν η νέα κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να φέρει αλλαγές, αυτό γίνεται κυρίως με το επιχείρημα ότι η καινοτομία είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση αυτής της ευημερίας.

Δεν είναι εποχή για σκληρή δημοσιονομική πολιτική

Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί προτεραιότητα, στην οποία συμφωνούν όλα τα κόμματα. Στο θέμα αυτό η Γερμανία επιθυμεί να είναι ο βηματοδότης της Ευρώπης - με τις μικρότερες χώρες να ακολουθούν το παράδειγμά της. Στους τομείς της δημοσιονομικής και εξωτερικής πολιτικής ριζικές ρήξεις είναι μάλλον απίθανες. Αυτό δείχνει η ανάγνωση των 177 σελίδων της προγραμματικής συμφωνίας της κυβέρνησης συνασπισμού για την επόμενη τετραετία. Στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων βρίσκεται η δημοσιονομική πολιτική. Ο διορισμός του Κρίστιαν Λίντνερ στη θέση του υπουργού Οικονομικών σηματοδοτεί σημαντική επιτυχία του Φιλελεύθερου Κόμματος και της ιδέας μιας συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής. Όμως οι καιροί δεν είναι κατάλληλοι για επιστροφή στη σκληρή λιτότητα. Το απαγορεύουν οι δραματικές συνέπειες της πανδημίας και οι αναγκαίες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πρώτες ενδείξεις προγραμματικής ... ελαστικότητας στο ζήτημα αυτό φαίνονται ακόμη και πριν οι νέοι υπουργοί αναλάβουν τα καθήκοντα τους. Ο συμβιβασμός είναι βασικός συντελεστής της πολιτικής κουλτούρας της Γερμανίας. Από εδώ και στο εξής τρία κόμματα με διαφορετικές ιδεολογίες πρέπει να συμφωνούν στα κεντρικά θέματα. Τον τελευταίο λόγο θα έχει ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς που συνεργάστηκε με την Άγκελα Μέρκελ ως αντικαγκελάριος για αρκετό καιρό. Προσωποποιεί την πολιτική συνέχεια στο Βερολίνο καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον. Φυσικά, θα υπάρξουν νέες "πινελιές". Θα δούμε διαφοροποιήσεις και στην εξωτερική πολιτική, όπου το ύφος της επικοινωνίας αναμένεται να είναι πιο σκληρό στις σχέσεις με την Κίνα, τη Ρωσία και την Τουρκία. Ωστόσο, η ρήξη με τις απολυταρχικές κυβερνήσεις - και την Τουρκία του Ερντογάν - δεν θα είναι ο στόχος της νέας υπουργού Εξωτερικών του Κόμματος των Πρασίνων.

Πόσο συνεπείς θα είναι οι Πράσινοι με το κατοχικό δάνειο;

Στην προεκλογική εκστρατεία, οι Πράσινοι είχαν ζητήσει την απαγόρευση εξαγωγής σύγχρονων υποβρυχίων στην Άγκυρα. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα δεν υπάρχει καμία αναφορά. Αντ' αυτού η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε γενικά ότι θα θεσπίσει νόμο που θα περιορίζει τις εξαγωγές όπλων. Μια παρόμοια “ασυνέπεια” συναντούμε και στην ανακοίνωση των Πρασίνων ότι θα θέσουν στην ημερήσια διάταξη της γερμανικής πολιτικής το θέμα των ναζιστικών εγκλημάτων στην Ελλάδα στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ως ένδειξη καλής θέλησης, η Γερμανία θα πρέπει να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με την αποπληρωμή του κατοχικού δανείου και τις ατομικές αποζημιώσεις, ζήτησε το οικολογικό κόμμα από τα έδρανα της αντιπολίτευσης - πριν τις εκλογές.

Αλλά μετά τις εκλογές μάταια ψάχνει κανείς συγκεκριμένες αναφορές στις κυβερνητικές εξαγγελίες για την επόμενη τετραετία. Εκεί διαβάζουμε ότι η νέα κυβέρνηση θα προωθήσει την "κουλτούρα μνήμης" και θα χρηματοδοτήσει ένα κέντρο τεκμηρίωσης των εγκλημάτων της γερμανικής κατοχής. Κάτι είναι και αυτό, μπορεί να πει κανείς. Απέχει όμως αρκετά από τις γενναιόδωρες φιλελληνικές δηλώσεις πριν από τις εκλογές. Οι προεκλογικές εξαγγελίες συναντούν πλέον την Realpolitik. Αυτό ισχύει και στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Όσο πιο γρήγορα το συνηθίσουμε τόσο το καλύτερο.

Ρόναλντ Μαϊνάρντους

Ο Δρ. Ρόναλντ Μαϊνάρντους είναι Πολιτικός Αναλυτής, Σχολιαστής και Κύριος Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 είχε διατελέσει διευθυντής της ελληνικής σύνταξης της Deutsche Welle.

Το «παιδί-θαύμα» της αυστριακής πολιτικής αποχωρεί από την πολιτική σκηνή για να αφοσιωθεί στην οικογένειά του. Αυτό ανακοίνωσε, σε μία μάλλον αιφνιδιαστική εξέλιξη, ο τέως καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για διαφθορά και απιστία. Για τον λόγο αυτό και προκειμένου να διαλευκανθεί πλήρως η υπόθεση, ο Κουρτς είχε αποχωρήσει από την καγκελαρία στις αρχές Οκτωβρίου, αφήνοντας στη θέση του τον έμπιστο συνεργάτη του Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, έως τότε υπουργό Εξωτερικών. Ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα, ο Κουρτς εξελέγη επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος (ÖVP) στο Κοινοβούλιο της Αυστρίας, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσει σύντομα από την πολιτική.

Όλα αυτά φαίνεται ότι ανατρέπονται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Το μεσημέρι της Πέμπτης ο Κουρτς συγκάλεσε συνέντευξη τύπου για να ανακοινώσει ότι αποχωρεί από τα αξιώματα του προέδρου του ÖVP και του επικεφαλής της Κ.Ο. Τόνισε ότι «δεν ήταν μία εύκολη απόφαση» και ότι ο ίδιος δεν ισχυρίζεται πως ήταν «αλάθητος», για να διευκρινίσει ωστόσο ότι η αποχώρηση από την πολιτική δεν αποτελεί ομολογία ενοχής για όσα του καταλογίζονται. Το αντίθετο μάλιστα: «Με χαρά περιμένω την ημέρα που θα αποδείξω στο δικαστήριο ότι δεν ευσταθούν οι κατηγορίες εναντίον μου» ανέφερε ο τέως καγκελάριος. «Δεν είμαι άγιος, αλλά ούτε και εγκληματίας», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Στημένες δημοσκοπήσεις» για το Λαϊκό Κόμμα;

Τον Μάιο η εισαγγελία είχε ξεκινήσει δικαστική έρευνα με την υποψία ότι ο Κουρτς, προκειμένου να προωθήσει την πολιτική του καριέρα, είχε στήσει κύκλωμα πλαστών δημοσκοπήσεων, οι οποίες μάλιστα πληρώνονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό με ποσά που υπερβαίνουν το ένα εκατομμύριο ευρώ. Τον Οκτώβριο η αστυνομία πραγματοποίησε έρευνα στην καγκελαρία, καθώς και στα κεντρικά γραφεία του Λαϊκού Κόμματος. Παράλληλα, αυστριακοί αναλυτές με ειδίκευση στα ΜΜΕ, κατηγορούσαν τον Κουρτς ότι παρείχε σε επιλεγμένα μέσα ενημέρωσης οικονομική στήριξη με αδιαφανή κριτήρια, η οποία μάλιστα ήταν δυσανάλογα υψηλή σε σχέση με την κυκλοφορία τους. Ο ίδιος απορρίπτει τις κατηγορίες.

Η αποχώρηση του τέως καγκελάριου βάζει (προσωρινά;) τέλος σε μία εντυπωσιακή πολιτική σταδιοδρομία. Σε ηλικία μόλις 27 ετών ο Σεμπάστιαν Κουρτς είχε αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών το 2014, ενώ τρία χρόνια αργότερα εξελέγη καγκελάριος, συμπλέοντας με το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων (FPÖ). Σκάνδαλα διαφθοράς που αποκαλύφθηκαν σε βίντεο με κρυφή κάμερα, υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες, οδήγησαν στην κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, αλλά μετά τις εκλογές του 2020 ο Κουρτς επανήλθε δριμύτερος, συμμαχώντας πολιτικά με το Κόμμα των Πρασίνων. Για μεγάλο χρονικό διάστημα φαινόταν να στηρίζει την παντοδυναμία του στην «υπόθεση εργασίας» ότι τα κόμματα αριστερά του Κέντρου θα δίσταζαν να συμμαχήσουν με το ακροδεξιό FPÖ, προκειμένου να τον ανατρέψουν. Ωστόσο, μετά τις τελευταίες αιτιάσεις περί διαφθοράς η επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών (SPÖ) Πάμελα Ρέντιο Βάγκνερ ξεκαθάρισε ότι δεν θα δίσταζε να προχωρήσει ακόμη και σε αυτή την ανίερη συμμαχία. Ήταν η αρχή του τέλους για το «σύστημα Κουρτς».

Τα σχέδια για το μέλλον

Φυσικά ένας πολιτικός σαν τον Σεμπάστιαν Κουρτς δεν πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί στα 35 του χρόνια. Τι θα κάνει από δω και πέρα; Ο ίδιος δηλώνει ότι θα ήθελε να αφοσιωθεί στην οικογένειά του και ότι με τη γέννηση του γιου του συνειδητοποίησε «πόσο σημαντικά πράγματα υπάρχουν πέρα από την πολιτική». Λέει όμως επίσης ότι με την καινούρια χρονιά θα αναζητήσει «μία νέα επαγγελματική πρόκληση». Δημοσιεύματα κάνουν λόγο για επικερδείς δραστηριότητες του Σεμπάστιαν Κουρτς στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που άλλωστε θεωρείται συνηθισμένο για πολλούς «πρώην» της πολιτικής. Μία επιπλέον πρόκληση θα ήταν βέβαια να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Μετά τη στρατιωτική θητεία του ο Κουρτς είχε εγγραφεί στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει πάρει το πτυχίο του, λόγω των υποχρεώσεών του στην πολιτική.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, ORF)

Σε νέα τηλεδιάσκεψη σήμερα η καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, ο διάδοχός της, ο σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς και οι πρωθυπουργοί των 16 γερμανικών κρατιδίων συμφώνησαν το μεσημέρι σε μια σειρά από μέτρα. Στόχος τους είναι, να ανακοπεί το τέταρτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού ως τα Χριστούγεννα. Οι αποφάσεις συμπεριλαμβάνουν αυστηρότερους περιορισμούς που θα εφαρμόζονται ενιαία παντού στη Γερμανία. Η συνεννόηση κρίθηκε αναγκαία, επειδή την αρμοδιότητα σε θέματα υγειονομικής πολιτικής την έχουν τα κρατίδια, πράγμα που έχει ως συνέπεια οι ρυθμίσεις να διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Οι αποφάσεις βασίστηκαν σε σχέδιο προτάσεων που είχε καταθέσει ο Όλαφ Σολτς.

Τα συμφωνηθέντα

Στο κείμενο πέντε σελίδων των αποφάσεων αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

-Στα σχολεία η χρήση μάσκας θα είναι υποχρεωτική για όλες τις τάξεις.
-Σε κινηματογράφους, θέατρα, σε καταστήματα εστίασης και λιανεμπορίου πρόσβαση θα έχουν μόνο εμβολιασμένοι ή αναρρώσαντες, οι οποίοι ανάλογα με τις περιστάσεις θα πρέπει να διαθέτουν επιπλέον και αρνητικό τεστ. Από αυτό τον κανονισμό εξαιρούνται σουπερμάρκετ και άλλα καταστήματα που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες.
-Ανεμβολίαστοι θα επιτρέπεται να συναντιούνται μόνο με δύο άτομα από ένα άλλο νοικοκυριό. Κανένας περιορισμός δεν τίθεται σε εμβολιασμένους και αναρρώσαντες.
-Σε εκδηλώσεις σε εξωτερικούς και κλειστούς χώρους θα επιτρέπεται η κάλυψη ως και του 30% της χωρητικότητας. Ανώτατος αριθμός συμμετοχής στους κλειστούς χώρους θα είναι 5.000 άτομα και στους εξωτερικούς χώρους 15.000 άτομα. Πρόσβαση θα έχουν μόνο εμβολιασμένοι και αναρρώσαντες, οι οποίοι ανάλογα με τις περιστάσεις, θα πρέπει να διαθέτουν επιπλέον και αρνητικό τεστ. Σε όλες τις εκδηλώσεις η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική. Κρατίδια με υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων θα έχουν τη δυνατότητα να απαγορεύουν εκδηλώσεις και να επιβάλλουν αθλητικούς αγώνες χωρίς θεατές.
-Σε περιοχές όπου ο αριθμός των κρουσμάτων Covid-19 ξεπερνά τα 350 ανά 100.000 κατοίκους εντός επτά ημέρων, θα επιβάλλεται lockdown σε μπαρ και ντισκοτέκ. Υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι όλοι εμβολισμένοι ή αναρρώσαντες θα μπορούν να παραβρίσκονται σε εκδηλώσεις ιδιωτικής φύσεως ως 50 άτομα σε κλειστούς χώρους και ως 200 σε εξωτερικούς χώρους.
-Μετά από νομοθετικές προσαρμογές το άμεσα επόμενο διάστημα, τα κρατίδια θα αποκτήσουν τη δυνατότητα, όταν αυξάνονται τα κρούσματα κορωνοϊού, να κλείνουν καταστήματα εστίασης, να απαγορεύουν την πώληση αλκοόλ ή και την κατανάλωσή του σε δημόσιους χώρους, να περιορίζουν συναθροίσεις και να επιβάλλουν αυστηρούς περιορισμούς για τις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία.
-Παραμονή Πρωτοχρονιάς και την ημέρα της Πρωτοχρονιάς θα απαγορεύονται συναθροίσεις, ενώ δεν θα επιτραπεί η πώληση πυροτεχνημάτων. Στους πολίτες γίνεται η επείγουσα σύσταση να μην τα χρησιμοποιούν.
-Ως τα Χριστούγεννα θα διατεθούν 30 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις εμβολίων.
-Το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού μπορεί να παρέχεται και από φαρμακοποιούς, οδοντίατρους, νοσηλευτές.
-Να καθιερωθεί άμεσα διά νόμου ό υποχρεωτικός εμβολιασμός για το προσωπικό σε νοσηλευτικά ιδρύματα, γηροκομεία.
-Τέλος, τα κρατίδια ζητούν από την ομοσπονδιακή βουλή να ψηφίσει νόμο για την επιβολή του υποχρεωτικού εμβολιασμού για ολόκληρο τον πληθυσμό της χώρας. Στόχος θα πρέπει να είναι, το νέο μέτρο να αρχίσει να εφαρμόζεται εντός του Φεβρουαρίου.

Μέρκελ υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού

Στη συνέντευξη τύπου στην καγκελαρία μετά την ολοκλήρωση της τηλεδιάσκεψης η καγκελάριος Μέρκελ τόνισε ότι τα μέτρα συνιστούν «πράξη εθνικής αλληλεγγύης», που είναι αναγκαία για να μειωθεί ο αριθμός των κρουσμάτων και να εκτονωθεί η κατάσταση στα νοσοκομεία. Όπως ακόμη επεσήμανε, οι νέοι περιορισμοί συνιστούν «ελάχιστα πρότυπα», τα κρατίδια έχουν δυνατότητα να εφαρμόζουν πολύ πιο αυστηρότερα μέτρα. Παρ' ότι στο παρελθόν διαφωνούσε, η καγκελάριος χαρακτήρισε σήμερα την καθιέρωση του υποχρεωτικού εμβολιασμού για όλους αναγκαία. Το μέτρο επιβάλλεται, επειδή η εκστρατεία εμβολισμού δεν έδειξε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και επειδή το σύστημα υγείας κινδυνεύει να φτάσει στα όρια της αντοχής του.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Όπως και κατά την προηγούμενη επίσκεψη Ποντίφικα στο νησί, το 2010, ο καθολικός ναός της Μαρωνίτικης κοινότητας της Κύπρου θα είναι στο επίκεντρο, αφού ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας θα έχει εκεί συναντήσεις με Κύπριους καθολικούς, ιερείς, πιστούς και τους επικεφαλής των συνδέσμων των δύο καθολικών θρησκευτικών ομάδων της Κύπρου, της Μαρωνιτικής και της Λατινικής.

Σήμερα, ωστόσο, λόγω της προσφυγικής κρίσης, ο ναός που βρίσκεται επί της πράσινης γραμμής στην εντός των τειχών της Λευκωσίας, αποκτά μία ακόμα σημασία, αφού από εκεί ο Ποντίφικας αναμένεται να στείλει μήνυμα συμπαράστασης προς τους απανταχού πρόσφυγες. Ενδεικτική του ανθρωπιστικού χαρακτήρα που λαμβάνει η επίσκεψη Πάπα στην Κύπρο είναι εξάλλου η πραγματοποίηση οικουμενικής προσευχής με μετανάστες ως τελευταία πράξη της επίσκεψης, αύριο στις 16:00 το απόγευμα και πάλι από τον χώρο της πράσινης γραμμής από τον επίσης καθολικό ναό του Τιμίου Σταυρού.

Με πρόσφυγες και μετανάστες

Σύμφωνα μάλιστα με τις πληροφορίεςο Πάπας φεύγοντας αύριο από την Κύπρο αναμένεται να μεταφέρει μαζί του και αριθμό προσφύγων, στους οποίους και θα προσφερθεί άσυλο από το Βατικανό. Νωρίτερα, στις 10 το πρωί της Παρασκευής ο Πάπας θα τελέσει θεία λειτουργία στο μεγαλύτερο στάδιο της Κύπρου, στο στάδιο ΓΣΠ όπου θα συρρεύσουν πέραν των 5 χιλιάδων πιστών.

Σημειώνεται ότι η άφιξη του Πάπα στο νησί έχει θέσει επί ποδός την αστυνομία, αφού περισσότερα από 500 μέλη του σώματος έχουν αποσπαστεί για να διασφαλίσουν την ασφαλή διαμονή του Ποντίφικα. Παράλληλα για την επίσκεψη του προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έχουν διαπιστευτεί 77 δημοσιογράφοι που θα συνοδεύουν την αποστολή, ενώ περισσότεροι από 200 δημοσιογράφοι από 19 χώρες έχουν λάβει διαπίστευση για να καλύψουν το γεγονός.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία

Ήταν γνωστό ότι ο πρώην υποργός Oικονομικών Λουτφί Ελβάσν, αν και έμπιστος του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν δεν συμφωνούσε με την πολιτική της ταχείας μείωσης του επιτοκίου. Έτσι χθες τα μεσάνυχτα η παραίτησή του έγινε δεκτή και τον αντικατέστησε ο υφυπουργός Οικονομικών και στενός συνεργάτης του γαμπρού του Ερντογάν.

Αυτή η επιλογή φούντωσε περεταίρω τις εικασίες για επιστροφή του Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο νέος υπουργός έχει να αντιμετωπίσει την κατρακύλα της λίρας όσο μειώνεται το επιτόκιο.

Δεν αλλάζει πολιτική ο Ερντογάν

Πάντως όσο και αν οικονομολόγοι επισημαίνουν πως μια ακόμη μείωση επιτοκίου που σχεδιάζει να κάνει ο Πρόεδρος της Τουρκίας στα μέσα του Δεκεμβρίου θα προκαλέσει νέα καθοδο, ο ίδιος επαναλαμβάνει σε κάθε τόνο ότι αυτή είναι η νέα πολιτική και δεν προτίθεται να την αλλάξει.

Ανδρέας Ρομπόπουλος, Κωνσταντινούπολη

Η παραλλαγή «Όμικρον» εξαπλώνεται στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ. Στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί ότι τα σύνορα θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτά, σε αντίθεση με ό,τι είχε συμβεί στο πρώτο κύμα της πανδημίας. Την ίδια στιγμή ωστόσο, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ καλεί τις εθνικές κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους για περισσότερους εμβολιασμούς. Μάλιστα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εμφανίζεται πλέον δεκτική σε μία συζήτηση για υποχρεωτικό εμβολιασμό.

Προς το παρόν πάντως ο λόγος ανήκει στους επιστήμονες, όπως τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου μαζί με την Επίτροπο για θέματα Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, στην έδρα της Κομισιόν. «Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε πολλά για τη νέα μετάλλαξη, γνωρίζουμε όμως αρκετά ώστε να ανησυχούμε», επισημαίνει η πρόεδρος της Κομισιόν. «Από την εμπειρία μας με την μετάλλαξη Δέλτα γνωρίζουμε επίσης ότι έχουμε επιδοθεί σε έναν αγώνα ενάντια στον χρόνο. Έως ότου μάθουμε περισσότερα- και για να γίνει αυτό θα χρειαστούν δύο ή τρεις εβδομάδες, όπως μας λένε οι επιστήμονες- θα πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε».

«Επιτυχία» το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τονίζει ότι το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού ήταν μία «μεγάλη επιτυχία» και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει με την μετάλλαξη Όμικρον. Το πρόβλημα είναι όμως ότι «το ένα τρίτο του πληθυσμού στην ΕΕ δεν έχει ακόμη εμβολιαστεί. Μιλάμε για 150 εκατομμύρια ανθρώπους, είναι μεγάλος ο αριθμός. Ασφαλώς, δεν μπορούν όλοι να εμβολιαστούν. Υπάρχουν και μικρά παιδιά, υπάρχουν άνθρωποι με συγκεκριμένο ιατρικό ιστορικό, όμως η πλειονότητα μπορεί να εμβολιαστεί. Πρέπει λοιπόν να κάνουμε αυτή τη συζήτηση, να ενθαρρύνουμε τον εμβολιασμό και ενδεχομένως να σκεφτούμε και τον υποχρεωτικό εμβολιασμό».

Μέχρι σήμερα το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό αποτελούσε επαρκή προϋπόθεση για ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Τελευταία ωστόσο, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ζητούν αρνητικό τεστ για την είσοδο στη χώρα, ακόμη και από εκείνους που διαθέτουν το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό. Το παράδειγμά τους θα μπορούσαν να ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Η ΕΕ αποδέχεται ότι τα κράτη-μέλη μπορούν να επιβάλλουν πρόσθετα υγειονομικά μέτρα, εφόσον το θεωρούν απαραίτητο, επισημαίνει ωστόσο ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να αφορούν συγκεκριμένα πρόσωπα και όχι να συνεπάγονται το κλείσιμο των συνόρων.

«Προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα...»

Τα θέματα υγείας παραμένουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών-μελών. Στην κατεύθυνση του υποχρεωτικού εμβολιασμού για όλους κινούνται ήδη η Γερμανία και η Αυστρία. Υποχρεωτικό εμβολιασμό για συγκεκριμένες επαγγελματικές ή ηλικιακές ομάδες προβλέπουν η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα. Πάντως η Κομισιόν κάνει ό,τι μπορεί για να συντονίσει τις πολιτικές των εθνικών κυβερνήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόταση να καθιερωθεί προθεσμία εννέα μηνών για την αποδοχή των πιστοποιητικών εμβολιασμού. Όπως επισημαίνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «πρέπει να ελπίζουμε για το καλύτερο, αλλά την ίδια στιγμή να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο...»

Μπέρντ Ρίγκερτ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Σήμερα, στις 19.40 ώρα Γερμανίας, το δεύτερο κανάλι της δημόσιας γερμανικής τηλεόραση ZDF ξεκινά την απευθείας αναμετάδοση. Οι Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις αποχαιρετούν την Άγκελα Μέρκελ με μια παραδοσιακή τελετή στο χώρο έξω από το υπουργείο Άμυνας. Πρόκειται για την μεγαλύτερη τιμή που επιδαψιλεύει ο γερμανικός στρατός σε εκπρόσωπο της πολιτικής ηγεσίας. Στο τιμόνι της αναμετάδοσης η έμπειρη δημοσιογράφος Μπετίνα Σάουστεν, η οποία εδώ και χρόνια παρουσιάζει με σοβαρότητα και εγκυρότητα όλα τα μεγάλα πολιτικά γεγονότα της πρωτεύουσας συμπεριλαμβανομένων και όλων των εκλογικών αναμετρήσεων σε ομοσπονδιακό και τοπικό επίπεδο. Η Σάουστεν έχει κάνει πολλές συνεντεύξεις με την Μέρκελ, αλλά αυτήν την φορά ο ρόλος της είναι διαφορετικός. Αποχαιρετιστήριος.

Κύκνειο άσμα στην καγκελαρία

Η τελετή αποχαιρετισμού θα ξεκινήσει με ομιλία της Μέρκελ στους προσκεκλημένους, δηλαδή όλους τους υπουργούς και προέδρους της Δημοκρατίας, με τους οποίους συνεργάστηκε τα 16 χρόνια της καγκελαρίας της. Στη συνέχεια η Σάουστεν θα αναλύσει με τη βοήθεια του πολιτικού επιστήμονα Καρλ-Ρούντολφ Κόρτε την πολιτική κληρονομιά της. Ο αντισυνταγματάρχης Σβεν Χόμαν θα δώσει το έναυσμα για την έναρξη της μεγάλης στρατιωτικής εκδήλωσης με μπάντα του στρατού να παιανίζει, με στρατιώτες σε ειδικούς σχηματισμούς και και αναμμένους πυρσούς. Μια τελετουργία που έχει τις καταβολές της στον 16ο αιώνα. Οι στρατιωτικές φανφάρες έχουν γίνει και σε άλλους πολιτικούς αξιωματούχους στο παρελθόν, και κάπου προκαλούν ειρωνικά σχόλια για το εάν σε όλες τις περιπτώσεις έχουν νόημα. Το ενδιαφέρον ωστόσο επικεντρώνεται αυτήν την φορά σε μια σημαντική λεπτομέρεια. Η παράδοση θέλει τον ή την πολιτικό, στην οποία αποδίδεται αυτή η ύψιστη τιμή, να επιλέγει τρία τραγούδια της αρεσκείας της. Και εδώ κρύβεται η μεγάλη έκπληξη. Γιατί κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ποια θα επέλεγε η Μέρκελ, έτσι όπως την γνωρίσαμε επί 16 χρόνια με το συντηρητικό παρουσιαστικό της και σταθερή θαμώνα του ετήσιου Φεστιβάλ Βάγκνερ στο Μπαϊρόιτ στο πλευρό του συζύγου της.

Το πρώτο τραγούδι δεν αποτελεί έκπληξη. Πρόκειται για τον χορωδιακό εκκλησιαστικό ύμνο "Ύψιστε Θεέ, σε υμνούμε" του Γιόχεν Ρίγκερ. Λογικό, θα έλεγε κανείς, για την κόρη ενός ευαγγελικού πάστορα, που κατάφερε να φτάσει στα ανώτατα αξιώματα μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο χριστιανικό κόμμα. Αλλά από την επόμενη επιλογή ξεκινούν τα ωραία. Πρόκειται για την αισθαντική μπαλάντα της Βερολινέζας Χίλντεγκαρντ Κνεφ (1925-2002) με τον τίτλο "Για μένα θέλω να βρέχει κόκκινα τριαντάφυλλα". Η Κνεφ έκανε μεγάλη καριέρα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν από τις λίγες Γερμανίδες ηθοποιούς που κατέκτησαν το Χόλυγουντ. Στα τηλεοπτικά σόου μιλούσε για τη σχέση της με την Μέριλν Μονρόε, τον Μάρλον Μπράντο και την Μαρλέν Ντίτριχ. Δεν ήταν όμως μόνο ηθοποιός και τραγουδίστρια, αλλά και συγγραφέας. Γνωστές έχουν μείνει οι ατάκες της όπως, "οι Γερμανοί άνδρες έχασαν έναν πόλεμο, τώρα θέλουν να τον κερδίσουν στην κρεβατοκάμαρα".

Μνήμες Αν. Γερμανίας με την εκκεντρική Νίνα Χάγκεν

Το κείμενο του τραγουδιού που επέλεξε η Μέρκελ μαρτυρά στιγμές εφηβικών αμφισβητήσεων, αμφιταλαντεύσεων, αλλά και ώριμης αυτοεπιβεβαίωσης. "Στα 16, έλεγα μέσα μου, θέλω. Θέλω να είμαι μεγάλη, να κερδίσω. Να είμαι χαρούμενη, να μην λέω ποτέ ψέματα. Στα 16, έλεγα μέσα μου, θέλω. Θέλω τα πάντα ή τίποτα. Κι αργότερα είπα, θέλω να καταλάβω, να δω πολλά, να βιώσω, να συγκρατήσω. Και αργότερα είπα και πάλι, δεν θέλω να είμαι μόνη, αλλά να είμαι και ελεύθερη". Ο μεγαλύτερος όμως αιφνιδιασμός προέρχεται από την επιλογή του τρίτου τραγουδιού. Έχει τίτλο "Ξέχασες το έγχρωμο φιλμ", και έκανε τεράστια επιτυχία στην Ανατολική Γερμανία και όχι μόνο. Το ερμήνευσε η Νίνα Χάγκεν το 1974 με το συγκρότημα Automobil. H Χάγκεν γεννήθηκε στη συνοικία Φρίντριχσχαϊν του τότε Ανατολικού Βερολίνου, θεωρείται η νονά της πανκ και επηρέασε το γερμανικό New Wave. Το 1976 έπεσε από το ανατολικογερμανικό κομμουνιστικό καθεστώς σε δυσμένεια και βρήκε ευκαιρία να διαφύγει στη Δύση. Η φήμη της έκανε τον γύρο του κόσμου, Λονδίνο, Ν. Υόρκη, Ολλανδία. Το 1986 επέστρεψε στη Γερμανία.

Χάρη στις στιλιστικές επιλογές του Γάλλου σχεδιαστή μόδας Ζαν Πολ Γκοτιέ η Νίνα Χάγκεν έγινε ντίβα της πανκ ροκ. Το τραγούδι κάνει λόγο για ένα ευτυχισμένο ταξίδι στη Χίντενζε. Αλλά που τελικά λόγω κακών συγκυριών οι αναμνήσεις των διακοπών ήταν ασπρόμαυρες, όπως η καθημερινότητα στην πρώην Αν. Γερμανία. Με την επιλογή η Μέρκελ θέλει να υπενθυμίσει (FAZ) την εποχή της νιότης της και τη χώρα, στην οποία έζησε και δεν υπάρχει πια, όπως τουλάχιστον την ήξερε. Επιλογές που δείχνουν ευαισθησία, συναισθηματισμό, αυτοπεποίθηση επιλογών. Δεν παραδόθηκε στην κοινοτοπία κλασσικών μουσικών προτιμήσεων, όπως πχ. του πρώην καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ με το χιλιοπαιγμένο τραγούδι «My Way» του Φρανκ Σινάτρα, του πρώην υπουργού Άμυνας Φραντς Γιόζεφ Γιουνγκ με το «Time to say goodbuy» των Αντρέα Μποτσέλι και Σάρα Μπραϊτμαν ή του Χέλμουτ Κολ με την "Ωδή στη Χαρά" του Μπετόβεν. Η Μέρκελ κάνει τη (μουσική) ρήξη με τον συντηρητισμό που υπηρέτησε με τόση προσήλωση στα 16 χρόνια της θητείας της. Ποτέ δεν είναι αργά, και η απόσυρσή της από την ενεργό πολιτική μπορεί να γίνει αφορμή για να απελευθερωθεί από δεσμεύσεις. Είναι ωραία η ζωή και στη σύνταξη...

Ειρήνη Αναστασοπούλου

Η Pan Am ανήκει εδώ και 30 χρόνια στην ιστορία. Η τελευταία πτήση PΑ436 από το Bridgetown, πρωτεύουσα των Μπαρμπάντος στο Μαϊάμι έγινε στις 4 Δεκεμβρίου του 1991. Και με αυτή μπήκε ο επίλογος του μύθου 64 χρόνων παγκόσμιας πρωτοπορίας στις αερομεταφορές, που διατηρεί όμως την αίγλη του ακόμη και μέχρι σήμερα. Σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά ιδιαίτερα στο Βερολίνο, την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου έγινε συνώνυμο της ελευθερίας και της ελπίδας. «Καμία αεροπορική εταιρεία δεν έχει επηρεάσει τις αερομεταφορές σε τόσο καθοριστικό βαθμό, και καμία άλλη δεν κατάφερε να προσφέρει στο κοινό τέτοιες υπηρεσίες», λέει ο Ματίας Χίνε, επιχειρηματίας του Βερολίνου, ειδικός της Pan Am και συγγραφέας ογκώδους βιβλίου για την αεροπορική εταιρεία. «Έτσι γεννήθηκε ένας μύθος για την ελευθερία να μεταφέρει κανείς επιβάτες οπουδήποτε στον κόσμο μέσα σε λίγες ώρες και ανά πάσα στιγμή». Η Pan Am μπόρεσε να το κάνει αυτό με το παγκόσμιο δίκτυό της. Παρόμοια αεροπορική εταιρεία δεν υπήρξε ποτέ ξανά.

Η Pan Am των ηπείρων

΄Όλα ξεκίνησαν στις 19 Οκτωβρίου του 1927 με ένα δανεισμένο υδροπλάνο με τη διαδρομή από την Φλόριντα στην Κούβα. Θεωρείται η πρώτη πτήση της Pan Am, πίσω από την οποία ήταν ο τότε 28χρονος επιχειρηματίας Χουάν Τριπ, γόνος πλούσιας οικογένειας από το New Jersey. Μέχρι την αποχώρησή του το 1968 ο Τριπ δημιούργησε μια μοναδική αεροπορική αυτοκρατορία, που έφερε τον κόσμο κοντά όσο κανένας άλλος. Ο πρώτος του άθλος όμως έγινε τον Νοέμβριο του 1935, όταν το υδροπλάνο της Pan Am Martin M-130 με το όνομα China Clipper κατάφερε να διασχίσει τον Ειρηνικό από το Σαν Φρανσίσκο στη Μανίλα. Το τετρακίνητο ιπτάμενο σκάφος κάλυψε τα 12.875 χιλιόμετρα σε επτά ημέρες ξεπερνώντας κατά πολύ την ταχύτερη σύνδεση με πλοίο που διαρκούσε τότε πάνω από δύο εβδομάδες. Ήδη από το 1937 ακολούθησαν συνδέσεις μέσω του Ατλαντικού με την Ευρώπη, το Λονδίνο και το Παρίσι ήταν οι πρώτες πρωτεύουσες που συνδέθηκαν για αεροπορικές μεταφορές με τον Νέο Κόσμο.

Μέσα σε μόλις 10 χρόνια η Pan Am είχε φέρει τις ηπείρους πολύ πιο κοντά. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Pan Am, αν και ιδιωτική, καθιερώθηκε περίπου ως εθνική αεροπορική εταιρεία των HΠΑ για διεθνείς πτήσεις, παρόλo που ο ανταγωνισμός γίνονταν όλο και πιο σκληρός. Από τον Ιανουάριο του 1946 η Pan Am καθιερώθηκε ως η πρώτη αεροπορική εταιρεία υπερατλαντικών μεταφορών με χερσαία αεροπλάνα. Η πτήση με DC-4 από τη Νέα Υόρκη στο Hum κοντά στο Λονδίνο διαρκούσε 17 ώρες και 40 λεπτά με ενδιάμεσες στάσεις, προς τη Λισσαβόνα μάλιστα 21 ώρες. Ήδη το 1948 η Pan Am με την προκάτοχό της AOA αντιπροσωπεύονταν στη μεταπολεμική Γερμανία, ως πρώτη αεροπορική εταιρεία, πολύ πριν επιτραπεί στους Γερμανούς να εκτελούν αεροπορικές πτήσεις από το 1955.

Διορατικός ο Χουάν Τριπ

Αποφασιστικός παράγοντας υπήρξε η συμμετοχή των Αμερικανών στις μεταφορές στο Βερολίνο. Στη διαιρεμένη σε ζώνες πόλη μπορούσαν να πετάξουν μόνο οι Σύμμαχοι και η Pan Am από το 1950 ανέλαβε αυτόν τον ρόλο. Το τετρακίνητο DC-4 πετούσε μέσω αεροδιαδρόμων σε 6 δυτικές γερμανικές πόλεις. «Δεν διέθετε καμπίνα υπό πίεση και συχνά ένιωθα χάλια» λέει η Βερολινέζα Γιούτα Κάρτσμπουργκ, που το 1958, μόλις τελείωσε τη σχολή διερμηνέων, προσελήφθη ως αεροσυνοδός στην Pan Am. «Τότε πετούσαμε κυρίως πρόσφυγες». Εκείνη την εποχή η αεροπορική εταιρεία είχε απλωθεί τόσο πολύ παγκόσμια, όπως καμιά άλλη, και μετέφερε σχεδόν 2,6 εκ. επιβάτες. Αλλά ο Χουάν Τριπ ήθελε περισσότερα, ήθελε να ανοίξει τις πτήσεις σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, και όχι μόνο στους πλούσιους. Και ο Τριπ είχε ένα ασυναγώνιστο ταλέντο στις τεχνικές καινοτομίες.

Μέσα της δεκαετίας του 50 θεώρησε ότι είχε έρθει ο καιρός για να ξεκινήσει η εποχή του τζετ και τον Οκτώβριο του 1955 παρήγγειλε μονομιάς δύο ανταγωνιστικά μοντέλα τη πρώιμης εποχής των τζετ: 20 τετρακίνητα 707 της Boeing και 25 DC-8 της Douglas. Με τον επικεφαλής της Boeing Γουίλιαμ Άλεν τον συνέδεε βαθιά φιλία. Ντιλ εκατομμυρίων ανάμεσα στους δύο άνδρες, που ρίσκαραν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους, γίνονταν πάντα με τη λογική: «Εσύ θα δημιουργείς κι εγώ θα αγοράζω», όπως έλεγε ο Τριπ στον Άλεν. Χωρίς την προνοητικότητα και την οικονομική ισχύ της Pan Am η κατασκευή αεροσκαφών και οι αερομεταφορές θα είχαν αναπτυχθεί πολύ πιο αργά. Στις 26 Οκτωβρίου του 1958 ξεκίνησε η εποχή του τζετ με την παρθενική πτήση ενός Boeing 707 από τη Ν. Υόρκη για το Παρίσι. Το τετρακινητήριο αεροσκάφος χάρη στην ώθηση της Pan Am έγινε μεγάλη επιτυχία. Και η Pan Am αναδείχθηκε στην πιο λαμπερή αεροπορική εταιρεία σε όλον τον κόσμο.

Το Λόκερμπι έφερε τον κατήφορο

Τη δεκαετία του 60 οι επιχειρήσεις του Χουάν Τριπ με την αεροπορική εταιρεία ανθούσαν με ετήσια αύξηση επιβατών ανά 15%. Αλλά δεν έμεινε με δεμένα τα χέρια. Στις 13 Απριλίου του 1966 έκανε ένα ακόμη κβαντικό άλμα παραγγέλλοντας από την Boeing 25 αεροσκάφη του τύπου 747, ενός μοντέλου ασύλληπτων δυνατοτήτων που μετέφερε μέχρι 490 επιβάτες και που αργότερα ονομάστηκε Jumbo Jet. Όλες αυτές οι εξελίξεις δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς το θάρρος και το όραμα του Χουάν Τριπ. Μετά την αποχώρησή του τη δεκαετία του 80 ακολούθησαν αλλαγές στη διοίκηση και δυσμενείς συγχωνεύσεις. Η εταιρεία του πήρε τον κατήφορο και η αίγλη της έγινε μακρινή ανάμνηση. Ο στόχος του Τρίπε να κάνει τις πτήσεις προσιτές στις μάζες επετεύχθη με το Boeing 747 και οι μέρες δόξας της αεροπορίας ως αγαθού πολυτελείας τελείωσαν οριστικά. Σε όλη της δεκαετία του 80 η Pan Am βρίσκονταν σε δεινή οικονομική θέση.

Και μετά ήρθε η βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι, στις 21 Δεκεμβρίου του 1988 πάνω από τη Σκοτία, με 270 νεκρούς. Οι κρατήσεις σταμάτησαν, στις 4 Δεκεμβρίου η αεροπορική εταιρεία κήρυξε πτώχευση. «Πάντα υπήρχε ελπίδα, αλλά πάντα κάτι συνέβαινε, η πτώση της Pan Am εξακολουθεί να είναι για μένα μυστήριο» είπε κάποτε ο βετεράνος πιλότος Τζό Χάσελμπι, που στο μεταξύ έχει πεθάνει. Στο Βερολίνο άλλοι βετεράνοι πιλότοι συναντώνται δύο φορές τον χρόνο, όπως γίνεται και στην Αμερική. «30 χρόνια μετά τη χρεοκοπία η κληρονομιά της Pan Am συνεχίζει να ζει» λέει η αεροσυνοδός Ντέμπορα Στατάνο Γκαουντιόζο από το Μουσείο Pan Am της Ν. Υόρκης. «Καθόρισε την επιβατική αεροπορία και η επιρροή της είναι ορατή μέχρι και σήμερα».

Αντρέας Σπετ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Οι αγορές στο Διαδίκτυο είναι για πολλούς ανθρώπους πρακτικές, ειδικά ενόψει των Χριστουγέννων και ενόψει αυστηρότερων μέτρων για τον κορωνοϊό στο λιανικό εμπόριο. Αλλά το ηλεκτρονικό εμπόριο κάνει επίσης τη ζωή πιο εύκολη για τους απατεώνες. Ξαφνικά ανυποψίαστοι άνθρωποι λαμβάνουν υπενθυμίσεις για πράγματα που δεν παρήγγειλαν ή δεν έλαβαν ποτέ. Μόνο στο Βερολίνο, η ζημιά το 2020 ήταν σύμφωνα με την αστυνομία γύρω στα 11,9 εκατ. ευρώ.

Ένας πολίτης από την περιοχή Νοϊκέλν έπεσε θύμα απάτης με δέματα. «Η ζημιά ήταν πολλές χιλιάδες ευρώ», λέει. Απατεώνες παρήγγειλαν ακριβά αθλητικά παπούτσια, ρολόγια και άρωματα στο όνομά του. «Κάποιοι τα πήραν με το όνομά μου από τον γείτονα ή από υποκατάστημα της DHL».

Ο συγκεκριμένος άνδρας δεν είναι σε καμία περίπτωση μεμονωμένη περίπτωση. Η αστυνομία του Βερολίνου κατέγραψε περίπου 17.000 υποθέσεις το 2011, ενώ το 2020 καταγράφηκαν περίπου 22.500. Ένας λόγος είναι η άνθηση στο ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι δράστες συχνά χρειάζονται μόνο μια ταχυδρομική διεύθυνση και μια διεύθυνση e-mail.

Δύσκολη η εξιχνίαση

Ο Κρίστιαν Μπερνάιτ, Επικεφαλής Ανακριτής Ποινικών Υποθέσεων στο Γραφείο Εγκληματολογικών Ερευνών γνωρίζει τη διαδικασία των απατεώνων. Μερικοί καλύπτουν ένα γραμματοκιβώτιο με ένα πλασματικό όνομα ή δίνουν τα ονόματα γειτόνων. Κάποιοι από τους δράστες γνωρίζουν πότε έρχονται οι υπηρεσίες παράδοσης, παραφυλάνε εκεί κοντά, ελέγχουν τα γραμματοκιβώτια για ειδοποιήσεις ή λένε στους γείτονες ότι υπήρξε μπέρδεμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις εμπλέκεται και το προσωπικό παράδοσης και ενδέχεται να έχει συνεργαστεί με τους δράστες.

Σύμφωνα με την αστυνομία, η απάτη αυτή είναι κυρίως ένα φαινόμενο στις μεγάλες πόλεις λόγω της ανωνυμίας των κατοίκων της. Η ανέπαφη παράδοση λόγω κορωνοϊού την καθιστά ακόμα πιο εύκολη. Παράλληλα, οι υποθέσεις είναι δύσκολο να εξιχνιασθούν, γιατί οι δράστες δεν αφήνουν κανένα ίχνος στο διαδίκτυο. «Οι διευθύνσεις αλληλογραφίας και οι αριθμοί τηλεφώνου είναι λάθος», λέει ο Μπερνάιτ. Το ποσοστό των διαλευκάνσεων μειώθηκε τα τελευταία δέκα χρόνια από 59 % σε περίπου 20%.

Πολλοί νεότεροι δράστες αναζητούν ακριβά επώνυμα ρούχα για να τα φορέσουν οι ίδιοι ή για μεταπώληση. Οι απατεώνες παρραγγέλνουν συχνά πολλά πακέτα σε πολλές διευθύνσεις. «Ως θύμα δεν έχεις κανέναν τρόπο για να προστατεύσεις τα προσωπικά σου δεδομένα σε περίπτωση δόλιων παραγγελιών», λέει ο Μπερνάιτ.

Οι πολιτικοί θα πρέπει να λάβουν μέτρα

«Οι πολιτικοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα και οι εταιρείες να κάνουν τη διαδικασία ασφαλέστερη. Αλλά δεν έχει γίνει ακόμα», συμπληρώνει. Τα θύματα κλοπής προσωπικών στοιχείων στο διαδίκτυο μπορούν να απευθύνονται στις ενώσεις καταναλωτών οι οποίες μπορούν να προσφύγουν στο δικαστήριο.

Οι εταιρείες ταχυδρομικών αποστολών και οι ηλεκτρονικές τράπεζες τονίζουν ότι θα προσέχουν περισσότερο στο μέλλον τα θέματα ασφάλειας. Εκπρόσωπος της Amazon λέει ότι έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει τη χρήση κλεμμένου λογαριασμού. Πελάτες-θύματα απάτης προστατεύονται, αναφέρει η εταιρεία.

Ο άνδρας από το Νόικέλν τονίζει πάντως πως «είναι σημαντικό, σε κάθε περίπτωση να κάνεις καταγγελία». Στην περίπτωσή του, όλοι οι διαδικτυακοί πωλητές ήταν συνεργάσιμοι. «Παρόλα αυτά, ήταν πολύ εκνευριστικό, ειδικά όταν υπήρξε μια πραγματική απόπειρα διάρρηξης για να πάρουν τα πράγματα».

Σύμφωνα με την αστυνομία πάντως παρά τις όποιες επιτυχίες, οι δράστες παραμένουν ελεύθεροι ή όταν συλλαμβάνονται τους επιβάλλονται μικρά χρηματικά πρόστιμα ή ποινές με αναστολή.

Άνια Σολοκόφ, Αντρέας Ραμπενστάιν (DPA)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος κατά 5,6%, καθώς η πανδημία είναι πλέον καλύτερα ελεγχόμενη από ό,τι πέρυσι και στις περισσότερες χώρες πλαισιώνεται από μια νομισματική και δημοσιονομική πολιτική που στηρίζει την οικονομία. Η πρόβλεψη προέρχεται από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), έναν οργανισμό με 38 κυρίως εύπορες χώρες με έδρα το Παρίσι. Σε σύγκριση με την τελευταία πρόβλεψη του Σεπτεμβρίου, μείωσε φέτος τις εκτιμήσεις του κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα. Η πρόβλεψη του ΟΟΣΑ είναι χαμηλότερη από το 5,9%, που προέβλεψε το ΔΝΤ για τις οικονομικές προοπτικές του ερχόμενου έτους και δημοσίευσε τον περασμένο Οκτώβριο. Για του χρόνου ο ΟΟΣΑ εκκινεί από ανάπτυξη γύρω στο 4,5% που το 2023 θα πέσει στο 3,2%.

Προβλέψεις προ Όμικρον

Ωστόσο ο διεθνής οικονομικός οργανισμός εκφράζει τη λύπη του για τα πολύ χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού σε πολλές χώρες που έχουν αρνητικές συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία. «Το ό,τι δεν κατέστη δυνατόν να εξασφαλιστεί ένας γρήγορος και αποτελεσματικός εμβολιασμός του πληθυσμού σε όλον τον κόσμο, έχει μεγάλο κόστος» αναφέρεται σε οικονομική πρόβλεψη που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη, 01.12 στο Παρίσι και το Βερολίνο.Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΟΟΣΑ υπολόγισε τις οικονομικές προοπτικές πριν την εξάπλωση της παραλλαγής ' Ομικρον. Δεν είναι ακόμη σαφές τι επιπτώσεις θα έχει, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι ο αριθμός των κρουσμάτων στη Γερμανία και σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες ήδη πριν από την εμφάνισή της έφτασε σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Είναι φυσικό λοιπόν οι συντάκτες της έκθεσης του ΟΟΣΑ να κάνουν τις προβλέψεις τους με επιφύλαξη. Και όπως σημειώνουν «η αύξηση των κρουσμάτων Covid-19 και οι συνεχιζόμενες ελλείψεις στον εφοδιασμό σε βασικούς τομείς της οικονομίας θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την οικονομική ανάκαμψη». Πράγμα που σημαίνει ότι οι αριθμοί που μόλις δημοσιεύτηκαν θα πρέπει σύντομα να αναθεωρηθούν προς τα κάτω.

Για τη Γερμανία ο ΟΟΣΑ περιμένει ανάπτυξη 2,9% για φέτος, 4,1% για του χρόνου και 2,4% για το 2023. Η ανάκαμψη θα μειωθεί λόγω των προβλημάτων με τον εφοδιασμό πολλών εξαρτημάτων, όπως πχ. ημιαγωγών για τις ανάγκες της αυτοκινητοβιομηχανίας. «Δεδομένων των μεγάλων καθυστερήσεων στις παραγγελίες, θα μπορούσε παρόλα αυτά, να σημειωθεί ισχυρή ανάκαμψη, εάν υποχωρήσει η έλλειψη προσφοράς» αναφέρεται στην έκθεση. Οι ειδικοί αναμένουν επίσης ότι η ιδιωτική κατανάλωση και οι εταιρικές επενδύσεις θα αυξηθούν, κυρίως χάρη στη διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων. Με τον πληθωρισμό στη Γερμανία στο ιστορικό ποσοστό του 5,2%, ο ΟΟΣΑ αναμένει κάποια χαλάρωση το επόμενο έτος, αλλά δεν πιστεύει ότι το ποσοστό πληθωρισμού θα εξισορροπηθεί σύντομα στο 2%, όπως επιθυμεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Προσοχή στα διδάγματα της πανδημίας

Συνολικά ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει ότι οι οικονομικές επιδόσεις των περισσότερων κρατών-μελών του έχουν ξεπεράσει αυτές του 2019, δηλαδή πριν την έναρξη της πανδημίας.Την ίδια στιγμή ο Οργανισμός προειδοποιεί για αυξανόμενες ανισότητες επισημαίνοντας ότι «χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα, ειδικά αυτές με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, κινδυνεύουν να μείνουν πίσω». Αυξανόμενες ανισότητες καταγράφονται και μέσα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Σε ό,τι αφορά τη Γερμανία, η παρατήρηση συμπίπτει με την ανάλυση του Ιδρύματος Μπέρτελσμαν που δημοσίευσε την Τετάρτη, 01.12. Η μεσαία τάξη έχει συρρικνωθεί, ο κίνδυνος φτώχειας αυξάνεται. Ανάμεσα στο 1995 και το 2018 το τμήμα της μεσαίας τάξης στον γερμανικό πληθυσμό μειώθηκε κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες φθάνωντας στο 64%. Αντίθετα οι πιθανότητες των ανθρώπων να ανέβουν στη μεσαία τάξη μέσα σε 4 χρόνια έχουν μειωθεί περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες και αγγίζοντας περίπου το 30%. Σε σύγκριση με άλλες 23 χώρες του ΟΟΣΑ, η μεσαία τάξη στη Γερμανία έχει συρρικνωθεί ιδιαίτερα απότομα. Μόνο στη Σουηδία, τη Φινλανδία και το Λουξεμβούργο η συρρίκνωση ήταν ακόμη μεγαλύτερη.

Στις οικονομικές του προοπτικές, ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί τα μέλη του να μην αγνοήσουν σημαντικά διδάγματα από την πανδημία. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνεται η μεταρρύθμιση των εθνικών συστημάτων υγείας και ο καλύτερος συντονισμό στη διανομή των φαρμάκων. Τα κράτη κάνουν επίσης πολύ λίγα για να βοηθήσουν τους νέους που λόγω του κλεισίματος των σχολείων βρέθηκαν σε μειονεκτική θέση κατά την εκπαίδευσή τους και την είσοδό τους στην επαγγελματική ζωή. Τέλος, τα δημόσια οικονομικά πρέπει επίσης να επανεξεταστούν. Τα προγράμματα βοήθειας και οικονομικής τόνωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν σωστά. Τώρα ωστόσο πρέπει να εστιάσουμε ξανά στο μέλλον», αναφέρει η έκθεση. «Τώρα η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να υποστηρίζει παραγωγικές επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων στην εκπαίδευση και τις υποδομές. Αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν "ανησυχητικό" πάντως είναι το γεγονός ότι γίνονται πολύ λίγα στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Εδώ γίνονται πολλές συζητήσεις και δεν έχουν ληφθεί επαρκή μέτρα, σύμφωνα με την έκθεση.

Αντρέας Μπέκερ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Ελάχιστα πράγματα εκνευρίζουν τους χρήστες του διαδικτύου τόσο, όσο μια αργή σύνδεση. Πόσο μάλλον όταν το συμβόλαιό τους προβλέπει πολύ υψηλότερες ταχύτητες. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικτύων πολύ συχνά καταναλωτές διαμαρτύρονται στην υπηρεσία για ίντερνετ που...σέρνεται παρά τις υποσχέσεις των εταιριών τηλεπικοινωνίας ότι θα…πετά. Λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα των καταναλωτών στη Γερμανία ίσως δώσει ο επικαιροποιημένος νόμος τηλεπικοινωνιών, ο οποίος ενισχύει τα δικαιώματα των καταναλωτών έναντι των τηλεπικοινωνιακών εταιριών, όπως η Vodafone, η o2 και η Deutsche Telekom.

Στα συμβόλαια αναγράφεται, ως γνωστόν, η ανώτερη και η ελάχιστη ταχύτητα του διαδικτύου. Για να έχει δικαίωμα ο καταναλωτής να πληρώσει λιγότερα οφείλει να κάνει συγκεκριμένο αριθμό μετρήσεων με την εφαρμογή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων, την οποία θα έχει εγκαταστήσει στον υπολογιστή. Απαραίτητο είναι επίσης να κάνει μετρήσεις μέσω καλωδίου LAN και όχι μέσω του ασύρματου δικτύου WiFi.

Κορυφαία κατάκτηση για τους καταναλωτές

Οι γερμανικές ενώσεις προστασίας καταναλωτών δηλώνουν ενθουσιασμένες από το δικαίωμα μείωσης του μηναίου λογαριασμού: «Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις στην προστασία καταναλωτών», λέει η Σουζάνε Μπλομ, αρμόδια για ψηφιακά ζητήματα στον Ομοσπονδιακό Σύνδεσμο Ενώσεων Προστασίας Καταναλωτών VZBV, μιας και κατά την εκτίμησή της αναγκάζει τους παρόχους ίντερνετ να δίνουν πιο ακριβή στοιχεία για τις συνδέσεις που προσφέρουν και αποτρέπει υποσχέσεις στο καταναλωτικό κοινό με εξωπραγματικές και ανέφικτες διαδικτυακές ταχύτητες.

Ο επικαιροποιημένος νόμος προβλέπει «δικαίωμα μείωσης της μηνιαίας τιμής όταν διαπιστώνονται συνεχείς ή τακτικές αποκλίσεις από την ανώτατη ταχύτητα που προβλέπεται στο συμβόλαιο». Σε αυτή την περίπτωση το αντίτιμο περιορίζεται στο ίδιο ποσοστό όπως και η μείωση της ταχύτητας. Με απλά λόγια: Πέφτει η ταχύτητα στο 50% της ανώτερης ταχύτητας, τότε πληρώνεις τα μισά.

Πάροχοι: «Θα ωφεληθούν οι καταναλωτές»

Ο νόμος είναι συγκεκριμένος για τις προϋποθέσεις καταβολής μειωμένου μηνιαίου αντίτιμου. Ο καταναλωτής οφείλει να πραγματοποιήσει σε δύο μέρες από τουλάχιστον 10 μετρήσεις. Αν και στις δύο μέρες η ταχύτητα δεν φθάσει τουλάχιστον μια φορά το 90% της ανώτατης ταχύτητας που προβλέπει το συμβόλαιο, τότε έχει δικαίωμα να πληρώσει λιγότερα. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση που καταμετρηθούν τιμές χαμηλότερες της ελάχιστης τιμής που αναγράφει το συμβόλαιο.

Τι λένε όμως οι τηλεπικοινωνιακές εταιρίες για τις νέες προβλέψεις του νόμου; Όλα δείχνουν ότι θα συμμορφωθούν και δεν θα εκφράσουν αντιρρήσεις. Ο επικεφαλής της συνδέσμου παρόχων VATM Γιούργκεν Γκρίτσνερ επισημαίνει πάντως ότι οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να εστιάζουν τόσο στις ταχύτητες, όσο στην χρηστικότητα. Σύμφωνα με τον επικεφαλής, ενδέχεται οι ταχύτητες να είναι όντως χαμηλότερες των προβλεπομένων, αλλά ο καταναλωτής να μπορεί να στείλει χωρίς περιορισμούς ηλεκτρονικά μηνύματα ή αρχεία βίντεο σε άλλους χρήστες. Ο Γιούργκεν Γκρίτσνερ είναι ωστόσο πεπεισμένος ότι οι διατάξεις του νέου νόμου «θα ωφελήσουν εν τέλει τους καταναλωτές»

Βολφ φον Ντέβιτς, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Η συναλλαγματική ισοτιμία τουρκικής λίρας-δολαρίου βρίσκεται πλέον στο 1:13, με το τουρκικό εθνικό νόμισμα να έχει απωλέσει σήμερα 2,7% της αξίας της έναντι του αμερικανικού νομίσματος αναφοράς. Παράλληλα συνεχίζει και η κατρακύλα της λίρας έναντι του ευρώ με 3,55% και σχέση σχεδόν 1:15. Ουσιαστικά εδώ και δυο μήνες σχεδόν μέρα πάρα μέρα η τουρκική λίρας καταγράφει νέο αρνητικό ρεκόρ εξανεμίζοντας το εισόδημα του μέσου τούρκου πολίτη.

Από την συζήτηση που έκαναν οι εξαγωγής της χώρας το 2008 διαμαρτυρόμενοι ότι η σκληρή τότε λίρα πλησίαζε τη σχέση 1:1 προς το δολάριο, μέσα σε 13 χρόνια τα πράγματα έφτασαν στον αντίποδα με την λίρα να κατακρημνίζεται ανεξέλεγκτα.

Υποτίμηση 152% σε μια τριετία

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η λίρα για την οποία μιλάμε σήμερα είχε άλλα 6 μηδενικά που διαγράφηκαν. Στις 21 Φεβρουαρίου του 2001 ένα δολάριο ισοδυναμούσε με 1.200.000 λίρες Τουρκίας.

Με τις πολιτικές εξελίξεις και το αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το τουρκικό νόμισμα ξεκίνησε την κατηφόρα το 2013. Τα τελευταία 3 χρόνια έχει υποστεί μείωση κατά 152%.

Η επιμονή του προέδρου Ερντογάν σε επιθετική μείωση του επιτοκίου δείχνει πως οι πιέσεις στην λίρα θα συνεχιστούν και δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ακόμη και μια ικανοποιητική αύξηση του βασικού μισθού που έχει χάσει την αγοραστική του δύναμη , θα εγγυηθεί στον Ερντογάν νίκη στις εκλογές του 2023.

Ανδρέας Ρομπόπουλος, Κωνσταντινούπολη

Η επαρχία Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, είναι το τελευταίο προπύργιο ανταρτών και ισλαμιστών στη χώρα. Στο μεγαλύτερο μέρος της τελεί υπό τον έλεγχο ισλαμιστών παραστρατιωτικών της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), η οποία προέκυψε από το Μέτωπο Αλ Νούσρα.

Το φθινόπωρο του 2019 η συριακή λίρα βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση. Οι λόγοι ποικίλλουν. Η οικονομία, αποδυναμωμένη από τον πολυετή εμφύλιο πόλεμο δεν είχε προοπτική, οι κυρώσεις κατά του καθεστώτος Ασάντ καθιστούσαν τη ζωή ακριβότερη και η οικονομική κρίση στον Λίβανο έριχνε τη σκιά της στη γειτονική Συρία.

Για τους λόγους αυτούς οι Ισλαμιστές αποφάσισαν το καλοκαίρι του 2020 να εισαγάγουν ως μέσο πληρωμής την τουρκική λίρα. Οι ντε φάκτο τοπικές αρχές ήλπιζαν ότι με την τουρκική λίρα θα αποφεύγονταν η οικονομική κατάρρευση της επαρχίας. Η ανακοίνωση των Ισλαμιστών για το νέο μέσο συναλλαγής έγινε λίγο πριν την επιβολή νέων αμερικανικών κυρώσεων στο καθεστώς Ασάντ και των νέων πιέσεων στη συριακή λίρα που ακολούθησαν.

Το 75% του πληθυσμού εξαρτάται από ανθρωπιστική βοήθεια

Ο ειδικός σε ζητήματα Συρίας Ζάκι Μέχυ από τη βρετανική δεξαμενή σκέψης Chatham House δηλώνει ότι για περίπου ενάμιση χρόνο η οικονομία στην Ιντλίμπ παρέμεινε λίγο πολύ σταθερή: «Στο μεταξύ όμως και η τουρκική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση με δραματικές επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο και στην Ιντλίμπ».

Υπολογίζεται ότι περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην επαρχία Ιντλίμπ, από τους οποίους το 1 εκατομμύριο σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Σχεδόν το 75% του πληθυσμού στη συριακή αυτή επαρχία εξαρτάται, σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση Human Rights Watch, από ανθρωπιστική βοήθεια. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί η πανδημία και οι συνεχείς βομβαρδισμοί του νοτίων τμημάτων της Ιντλίμπ από το καθεστώς Ασάντ και τους συμμάχους του. Ας σημειωθεί ότι όταν το 2020 εισήχθη η τουρκική λίρα ως μέσο πληρωμής στην Ιντλίμπ η ισοτιμία τουρκικής λίρας-δολαρίου ήταν 1:6,8, ενώ σήμερα για ένα αμερικανικό δολάριο απαιτούνται τουλάχιστον 12 λίρες.

«Δεν θα μπορούν να αγοράσουν ούτε ψωμί»

Η Watad Petroleum, μια πετρελαϊκή εταιρία της συριακής επαρχίας, που συνδέεται με τους Ισλαμιστές, αύξησε τις τιμές της μόλις υποτιμήθηκε η τουρκική λίρα. Άγνωστο ποιος κινεί τα νήματα στην Watad Petroleum. Γνωστό είναι ωστόσο ότι το πετρέλαιο που διακινεί προέρχεται ως επί το πλείστον από την Τουρκία και περνά στη Συρία από το συνοριακό φυλάκιο Μπαμπ ελ Χάβα.

«Η Ιντλίμπ δεν διαθέτει δικούς της οικονομικούς πόρους», λέει ο Ζάκι Μέχυ. Στην περιοχή καλλιεργείται μεν σιτάρι, αλλά δεν αρκεί για να καλύψει τη ζήτηση της περιοχής: «Για το λόγο αυτό ο ανεφοδιασμός του πληθυσμού εξαρτάται κυρίως από εισαγόμενα τουρκικά προϊόντα, από περιοχές που ελέγχουν οι ισλαμιστές ή ακόμα και από κουρδικά εδάφη».

Ο Τιλ Κίστερ, επικεφαλής του Τμήματος Συνεργασιών στην οργάνωση Medico International, προειδοποιεί για ανθρωπιστική καταστροφή στην επαρχία Ιντλίμπ λόγω της πανδημίας, αλλά και του επικείμενου χειμώνα: «Οι περισσότεροι εργαζόμενοι πληρώνονται το μεροκάματο σε τουρκικές λίρες. Αν συνεχιστεί η κατρακύλα της λίρας τότε οι άνθρωποι θα φθάσουν στο σημείο να μην μπορούν να αγοράσουν ούτε ψωμί».

Ντιάνα Χοντάλι

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Η πλατεία Γκρινμάρκετ στο κέντρο του Κέιπ Τάουν είναι ένας δείκτης του πόσο κακή είναι η κατάσταση στον τουριστικό τομέα από την αρχή της πανδημίας. Πριν από την πανδημία ήταν γεμάτη μαγαζιά με αναμνηστικά δώρα και τουρίστες. Η διάθεση μεταξύ των εμπόρων σε όλη την Αφρική είναι εξαιρετικά κακή. Τα πράγματα είχαν αρχίσει κάπως να στρώνουν. «Οι Γερμανοί ήταν ακόμα εδώ την περασμένη εβδομάδα», λέει μια γυναίκα από το Κονγκό που πουλά τσάντες, κολιέ και μπλουζάκια. «Τώρα φεύγουν γιατί φοβούνται μην κολλήσουν εδώ. Η οικονομία έχει καταβαραθρωθεί. Χωρίς πελάτες, χωρίς δουλειές».

«Τι θα φάνε τα παιδιά μου;»

Τα νέα για τη μετάλλαξη Όμικρον διαδόθηκαν γρήγορα. Αλλά η ίδια η μετάλλαξη του κορωνοϊού δεν τρομάζει σχεδόν κανέναν εδώ. Οι συνέπειες τρομάζουν. «Ζω από αυτήν την επιχείρηση, χωρίς αυτήν δεν μπορώ να συντηρήσω την οικογένειά μου», λέει ένας πωλητής καπέλων από το Μαλάουι. «Ανησυχώ, τι θα φάνε τα παιδιά και η οικογένειά μου;»

Η ΕΕ, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Σιγκαπούρη, ο Άγιος Μαυρίκιος και άλλες χώρες εξέδωσαν ταξιδιωτικές οδηγίες και επέβαλαν περιορισμούς για τη Νότια Αφρική.

Η παραλλαγή Όμικρον έχει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη της ακίδας, διπλάσιες από την παραλλαγή Delta. «Προς το παρόν δεν έχουμε στοιχεία από ασθενείς ή εργαστηριακές μελέτες για το τι προκαλούν αυτές οι μεταλλάξεις», λέει ο Βόλφγκανγκ Πράιζερ, ιολόγος στο πανεπιστήμιο του Στέλενμπος. «Αλλά επειδή γνωρίζουμε κάποιες μεταλλάξεις από άλλες παραλλαγές, μπορούμε να προβλέψουμε κάτι. Υπάρχει ανησυχία ότι αυτός ο ιός μπορεί να καταπονήσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό σημαίνει: θα μπορούσε να μολύνει άτομα που είχαν μολυνθεί προηγουμένως. Πιθανώς και εμβολιασμένα άτομα. Και φαίνεται εξαιρετικά μεταδοτική».

"Ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν αποτρέπουν την εξάπλωση"

Η ζωή στη Νότια Αφρική είχε σχεδόν επανέλθει στο φυσιολογικό τις τελευταίες εβδομάδες. Με χαμηλούς αριθμούς μολύνσεων και πολλούς τουρίστες. Όμως τις τελευταίες ημέρες ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε, από περίπου 100 στις αρχές Νοεμβρίου σε περισσότερα από 2.500 πρόσφατα. Είναι η αρχή του τέταρτου κύματος στη Νότια Αφρική.

Η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής Ναλέντι Παντόρ επέκρινε τα νέα μέτρα για τον περιορισμό των ταξιδίων ως υπερβολικά. Και υπάρχει και κριτική από την επιστήμη. «Ο κόσμος θα πρέπει να υποστηρίξει τη Νότια Αφρική και την Αφρική γενικότερα αντί να κάνει διακρίσεις και να την απομονώνει», γράφει ο Τούλιο ντε Ολιβέιρα στο Twitter, διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης Επιδημιών και Καινοτομίας. Ο ερευνητής εμβολίων Σαμπίρ Μανχί λέει ότι είναι αφελές να πιστεύουμε ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί για μερικές χώρες μπορούν να αποτρέψουν την εξάπλωση μιας παραλλαγής. «Τα τελευταία δύο χρόνια μας δίδαξαν ότι αυτός ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο - παρά τους περιορισμούς».

Στη Νότια Αφρική, λοιπόν, ξυπνούν μνήμες από τη μετάλλαξη Βήτα. Ανακαλύφθηκε από Νοτιοαφρικανούς επιστήμονες πριν από ένα χρόνο. Ακόμη και τότε, υπήρχαν τεράστιοι περιορισμοί εισόδου για τους Νοτιοαφρικανούς, ο τουρισμός κατέρρευσε και το νόμισμα έχασε σε αξία σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει ξανά τώρα.

Το κράτος της Νότιας Αφρικής συνέχισε να δανείζεται πολύ κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το χρέος είναι πλέον σχεδόν τόσο υψηλό όσο το ετήσιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Δεν αναμένονται μεγάλες οικονομικές ενέσεις για την προβληματική οικονομία. Ειδικά για τους περισσότερους λιανοπωλητές στην πλατεία Γκρινμάρκετ.

Άντριαν Κρις

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Σε ολοένα διογκούμενη κοινωνική αναταραχή βρίσκεται η τουρκοκυπριακή κοινότητα λόγω της συναλλαγματικής κρίσης και της κατάρρευσης της αξίας της τουρκικής λίρας. Η οικονομία των Τουρκοκυπρίων, η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξάρτηση από την τουρκική οικονομία, δέχεται καθημερινά νέα χτυπήματα, ενώ οι λεγόμενες κρατικές δομές δεν μπορούν να αντιδράσουν με οποιονδήποτε τρόπο στις χρηματοοικονομικές πολιτικές του Ερντογάν.

Παρόλα αυτά, καθημερινά βλέπουν το φως της δημοσιότητας διάφορα ανέφικτα σενάρια και προτάσεις για έξοδο από την κρίση, όπως η πρόταση της τουρκοκυπριακής αντιπολίτευσης για χρήση του ευρώ αλλά και η πρόταση συνδέσμων επιχειρηματιών για αλλαγή του νομίσματος των εμπορικών συναλλαγών με την Τουρκία, οι οποίες μέχρι σήμερα γίνονται σε δολάρια.

Μειώσεις μισθών και αύξηση τιμών

Η μείωση της αξίας της τουρκικής λίρας επηρεάζει πρωτίστως τους μισθούς στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ενδεικτικά, ο κατώτατος μισθός στα κατεχόμενα, που σήμερα βρίσκεται στις 4.324 τουρκικές λίρες, απώλεσε το ¼ της αξίας του, αφού τον Σεπτέμβριο μεταφραζόταν σε 455 ευρώ, ενώ σήμερα σε 360 ευρώ. Την ίδια ώρα η τιμή των καυσίμων έχει διπλασιαστεί, ενώ διπλασιάστηκε και η τιμή των φαρμάκων αλλά και προϊόντων, όπως το ψωμί και ο καφές.

Ο αναβρασμός που επικρατεί στην τουρκοκυπριακή κοινότητα για τις συνέπειες της συναλλαγματικής κρίσης στην Τουρκία δεν έχει πάντως μετατραπεί ακόμα σε κύμα μαζικών διαμαρτυριών, αφού οι μισθοί και οι συντάξεις καταβλήθηκαν κανονικά.

Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να θεωρείται βέβαιο για τον μήνα Δεκέμβριο και τον 13ο μισθό, εκτός και αν η τουρκική κυβέρνηση «αιμοδοτήσει» την τουρκοκυπριακή οικονομία με περισσότερα κεφάλαια. Σημειώνεται ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο, αφού στις 23 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθούν «βουλευτικές» εκλογές.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία

Η δευτερη διαδικτυακή ακρόαση ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα. Οι επικριτές είχαν την ευκαιρία να διατυπώσουν τις εντάσεις τους για το εργοστάσιο της Tesla στο Γκρινχάιντε στο κρατίδιο Βερολίνου-Βρανδεμβούργου. Ωστόσο, θα χρειαστεί λίγος χρόνος ακόμη για να δημοσιοποιηθεί το αποτέλεσμα, καθώς πρώτα πρέπει να αξιολογηθούν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία. Ως εκ τούτου, η ημερομηνία έναρξης της παραγωγής δεν είναι ακόμη σαφής. Η εκκίνησή της θα επιτραπεί μόνο εφόσον το κρατίδιο του Βρανδεμβούργου χορηγήσει περιβαλλοντική έγκριση.

Για τον ιδρυτή της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας Έλον Μασκ τα περιθώρια στενεύουν, εφόσον θέλει να διακαώς να ξεκινήσει η παραγωγή τον Δεκέμβριο. Οι πελάτες ήδη ανυπομονούν για να αγοράσουν ένα από τα πολυπόθητα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Ένα εγχείρημα με τεράστιο ρίσκο και πολλούς επικριτές

Ο Μασκ επανέλαβε τον στόχο του να παράγει 50% περισσότερα αυτοκίνητα κάθε χρόνο, μέχρι να φτάσει τα 20 εκατομμύρια οχήματα ετησίως. Οι δυνατότητες των υφιστάμενων εργοστασίων στις ΗΠΑ και τη Σαγκάη είναι όμως ανεπαρκείς για αυτά τα μεγαλεπίβολα σχέδια. Έτσι η Tesla ήταν για καιρό σε αναζήτηση μίας κατάλληλης τοποθεσίας παραγωγής στην Ευρώπη και αυτό που έψαχνε το βρήκε τελικά στο Γκρινχάιντε του Βρανδεμβούργου. Η συνολική επένδυση στις νέες εγκαταστάσεις αγγίζουν σχεδόν τα έξι δισεκατομμύρια ευρώ.

Ένα ρίσκο ωστόσο για τον Μασκ, είναι το ενδεχόμενο να αναγκαστεί, σε περίπτωση μη έγκρισης, να κατεδαφίσει το εργοστάσιο, επαναφέροντας τον χώρο εκεί στην αρχική του κατάσταση – όπως έχει δεσμευτεί, εάν δεν χορηγηθούν οι άδειες. Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο δηλαδή, ο Έλον Μασκ δεν θα έχανε μόνο εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που έχει ήδη επενδύσει στην κατασκευή των εγκαταστάσεων, αλλά θα έπρεπε επίσης να χρηματοδοτήσει το ξήλωμα όλων των εγκαταστάσεων και να καταβάλλει αποζημίωση.

Στο μεταξύ - περίπου δύο χρόνια μετά την πρώτη προκήρυξη - οι εργασίες έχουν σχεδόν τελειώσει. Η παραγωγή είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει αυτό το καλοκαίρι, όμως κάτοικοι και επικριτές του έργου στάθηκαν εμπόδιο.

Έντονες επικρίσεις και δημόσιος διάλογος

Περιβαλλοντολόγοι, κάτοικοι της περιοχής και άλλοι επικριτές κατέθεσαν περισσότερες από 800 ενστάσεις για το εργοστάσιο του Γκρινχάιντε: Ανησυχούν για την υψηλή κατανάλωση νερού, φοβούνται ότι η Tesla δεν θα είναι σε θέση να χειριστεί αρκετά καλά ενδεχόμενα ατυχήματα και θέλουν να αποτρέψουν τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής.

Για να καθησυχάσει το κοινό και να κατευνάσει τους επικριτές, διοργανώθηκε μια ανοιχτή ημερίδα στο Γκρινχάιντε τον περασμένο Οκτώβριο - με μία τεράστια ρόδα λούνα παρκ και έναν εξίσου τεράστιο… πάγκο με λουκάνικα. Οι επισκέπτες μπορούσαν να ξεναγηθούν στους χώρους του εργοστασίου, ενώ είχαν τη δυνατότητα να οδηγήσουν το νέο μοντέλο Y δοκιμαστικά. Μάλιστα, στην εκδήλωση βρέθηκε και ο ίδιος ο Έλον Μασκ, με σκοπό να απαντήσει προσωπικά σε ερωτήσεις.

Επιπλέον, από τις 24 Σεπτεμβρίου μέχρι και τα μέσα Οκτωβρίου, άνοιξε μία διαδικτυακή πλατφόρμα με στόχο να δοθεί η ευκαιρία στους επικριτές να διατυπώσουν τις αντιρρήσεις τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, αυτή η πλατφόρμα ανακοινώθηκε τελευταία στιγμή. Προκειμένου λοιπόν, να είναι βέβαιοι για την εγκυρότητα της διαδικασίας, η Κρατική Υπηρεσία Περιβάλλοντος έδωσε παράταση στην πλατφόρμα έως τις 22 Νοεμβρίου.

Παρά τις επικρίσεις, ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Οικονομικών του Βρανδεμβούργου Γεργκ Στάινμπαχ είναι αισιόδοξος ότι η παραγωγή στο Γκρινχάιντε θα ξεκινήσει φέτος. Παρόλα αυτά, δεν είναι σε θέση να το εγγυηθεί, δήλωσε τη Δευτέρα στο Πότσνταμ. Υποθέτει, ωστόσο, ότι οι όποιες ενστάσεις δεν θα οδηγούσαν σε «τεράστια προβλήματα».

Η Tesla δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας

Η Tesla θέλει να κατασκευάσει το μοντέλο SUV "Y" στη Γερμανία, το οποίο βασίζεται στο bestseller μοντέλο 3. Μέχρι στιγμής, οχήματα Y από την Κίνα έχουν παραδοθεί στη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ακόμα κι αν η παραγωγήστο Βερολίνο δεν έχει ακόμη ξεκινήσει, νέες προσλήψεις είναι ήδη σε εξέλιξη. «Δεν απαιτείται εμπειρία στην αυτοκινητοβιομηχανία», αναφέρει ο ιστότοπος της Tesla, κάνοντας και με μία μεγάλη υπόσχεση στους ενδιαφερόμενους: «Θα εργαστείς στο υπερσύγχρονο υπερεργοστάσιό μας, όπου θα λύνεις τα πιο ενδιαφέροντα προβλήματα στον κόσμο με τους καλύτερους και πιο έξυπνους ανθρώπους, που μοιράζονται το πάθος να αλλάξουν τον κόσμο».

Και ενώ η Tesla πρέπει ακόμη να περιμένει την έγκριση για την εκκίνηση της παραγωγή, ο γερμανός ανταγωνιστής της, η Volkswagen ανακοινώνει τα δικά της σχέδια. Προκειμένου να επιτευχθούν χρόνοι παραγωγής συγκρίσιμοι με εκείνους της Tesla, ένα νέο εργοστάσιο για το ηλεκτρικό μοντέλο Trinity πρόκειται να οικοδομηθεί κοντά στην έδρα της VW στο Βόλφσμπουργκ. Ο χρόνος βέβαια για της εργασίες κατασκευής πιέζει, καθώς το αυτοκίνητο πρόκειται να κυκλοφορήσει στην αγορά το 2026.

Ίνσα Βρέντε

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου

Κυρίως θετικές είναι οι αντιδράσεις του οικονομικού κόσμου της Γερμανίας για τα το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας που παρουσίασαν χθες Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι, τα τρία κόμματα που θα σχηματίσουν σε τρεις περίπου εβδομάδες τη νέα κυβέρνηση. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Ένωση Γερμανικών Εργοδοτικών Συνδέσμων (BDA), σε πολλά ζητήματα η συμφωνία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενδεικτικά αναφέρονται η μη αύξηση των φόρων ή και η δέσμευση ότι η Γερμανία θα επιστρέψει ξανά στη δημοσιονομική πειθαρχία. Παράλληλα όμως οι γερμανοί εργοδότες καταλογίζουν στα τρία κόμματα, ότι δεν κατάφεραν να παρουσιάσουν ένα φιλόδοξο σχέδιο για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της χώρας, τη μετάβαση στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και τη δημογραφική αλλαγή.

Για πολλές «ασαφείς διακηρύξεις προθέσεων» κάνει λόγο ο Σύνδεσμος Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI). Ενώ αξιολογεί θετικά το στόχο για τη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους, επισημαίνει, ότι η αναγγελία από τα τρία κόμματα μιας «δεκαετίας των επενδύσεων στο μέλλον θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα.» Αν και επικροτεί το «εποικοδομητικό πνεύμα» των αποφάσεων η δε Ένωση Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων Γερμανίας (DIHK), διακρίνει μια ασάφεια, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση «πολλών σχεδίων». Αντιθέτως, τα σχέδια μπορούν να χρηματοδοτηθούν, εκτιμά ο Κλέμενς Φουστ, πρόεδρος του ινστιτούτου οικονομικών ερευνών IFO στο Μόναχο. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και ο Μαρσέλ Φράτσερ, προέδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας (DIW) στο Βερολίνο. Όπως εκτιμά, τα οικονομικά σχέδια που κατέθεσαν τα τρία κόμματα είναι «ισορροπημένα και φιλόδοξα». Η συμφωνία «τονώνει μια οικονομική αισιοδοξία τηρουμένης της δημοσιονομικής αξιοπιστίας», δηλώνει ο γνωστός γερμανός οικονομολόγος, Λαρς Φέντερ, ο οποίος πρόσκειται στους Χριστιανοδημοκράτες.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ δεν πρόκειται να παραμείνει, διαβεβαίωνε τις προάλλες ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Ζερόμ Πάουελ, λίγο πριν ο πρόεδρος Μπάιντεν εγκρίνει την παράταση της θητείας του. Ο Πάουελ αναφέρθηκε πιο ειδικά στον αντίκτυπο που έχουν οι αυξημένες τιμές στους καταναλωτές. «Γνωρίζουμε ότι τα αυξημένα ποσοστά πληθωρισμού επιβαρύνουν οικογένειες και ιδίως εκείνους που είναι λιγότερο σε θέση να ανταπεξέλθουν στο υψηλότερο κόστος βασικών ειδών, όπως τρόφιμα, κατοικία και μεταφορές». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι χρηματοπιστωτικές αγορές αναμένουν αύξηση των επιτοκίων για του χρόνου. Στην Ευρώπη πάντως οι αγορές αυτές αντέδρασαν με ξεκάθαρο τρόπο και υποχώρησαν.

«Ανεπιθύμητες» εξελίξεις

Επί του παρόντος τα επιτόκια στις ΗΠΑ κυμαίνονται ανάμεσα στο 0 και 0,25%. Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν τον Οκτώβριο στο 6,2%. Αλλά και στη ζώνη του ευρώ ο πληθωρισμός συνεχίζει να ανεβαίνει στο 4,1%, στη Γερμανία μάλιστα στο 4,5%. Η Deutsche Bank υπολογίζει σύμφωνα με την τελευταία μηνιαία έκθεσή της ότι από αυτήν τη Δευτέρα θα φτάσει σχεδόν το 6% τον Νοέμβριο. Πριν από λίγες ημέρες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ διαβεβαίωνε ότι ο πληθωρισμός είναι «ανεπιθύμητος και επώδυνος». Αλλά παράλληλα αναφέρθηκε και σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, που οδήγησαν τις τιμές προς τα πάνω, κυρίως την προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στη Γερμανία το δεύτερο εξάμηνο του 2020, τις καθυστερήσεις στο χρόνο παράδοσης και την απότομη άνοδο των τιμών ενέργειας το τρέχον έτος. Για αυτό διατήρησε την άποψη ότι η νομισματική πολιτική θα πρέπει να κρατήσει «υπομονετική και επίμονη στάση». Εδώ και μερικές ημέρες όμως καταγράφονται πιο κριτικές παρατήσεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού.

Μάλιστα η Ίζαμπελ Σνάμπελ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, είπε στο Bloomberg ότι «είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι ο πληθωρισμός θα πέσει μεσοπρόθεσμα κάτω από τον στόχο του 2%, ωστόσο η αβεβαιότητα σχετικά με το ρυθμό και την κλίμακα της μείωσης έχει αυξηθεί, κι αυτήν την αυξημένη αβεβαιότητα θα πρέπει να λάβει στα σοβαρά η ΕΚΤ». Ο Κάρστεν Μπρτζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING Γερμανίας, υπογραμμίζει ότι από το 2014 η ΕΚΤ έχει σταματήσει να κάνει μια τέτοια εκτίμηση κινδύνου. Ωστόσο, είναι της άποψης ότι δεν πρόκειται ακόμη να αυξήσει τα επιτόκια τον επόμενο χρόνο.

«Φαύλος κύκλος μισθών και τιμών»

Στην ίδια εκτίμηση καταλήγει και η Γκέντρουντ Τράουντ. «Πριν από το 2023 δεν πρόκειται να συμβεί» προέβλεψε η επικεφαλής οικονομολόγος της Helaba, της τοπικής τράπεζας Hessen-Thüringen. Διότι, εάν πράγματι ο πληθωρισμός αποκτήσει διαρκή χαρακτήρα, θα φανεί μόνο του χρόνου, όπως έχει αναφέρει επανειλημμένα η ΕΚΤ τους περασμένους μήνες. Ωστόσο ήδη παρατηρεί πολλές αυξήσεις τιμών από εταιρείες. Εάν τάση ενταθεί, οι πληθωριστικές εξελίξεις θα παγιωθούν, κάτι όμως που η ΕΚΤ είχε χαρακτηρίσει μέχρι τώρα ως «προσωρινό φαινόμενο». Ανεξάρτητα από τις καθυστερήσεις του χρόνου παράδοσης προϊόντων, υπάρχουν ακόμη ελλείψεις ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στη Γερμανία λόγω πανδημίας, που θα αυξηθούν και θα ενταθούν τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με την οικονομολόγο της Haleba.«Ένας φαύλος κύκλος μισθών και τιμών που θα οδηγούσε ίσως διαρκώς σε υψηλό πληθωρισμό».Το πώς ακριβώς θα τοποθετηθεί η ΕΚΤ, θα γίνει αντικείμενο συζήτησης στις 16 Δεκεμβρίου στην επόμενη συνεδρίαση του συμβουλίου. Ενδέχεται μάλιστα οι προβλέψεις των οικονομολόγων της γύρω από τις εξελίξεις στον πληθωρισμό να προσαρμοστούν προς τα πάνω.

Αυτό τουλάχιστον αναμένει το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής Σνάμπελ. Εάν η ΕΚΤ προβεί παράλληλα σε σταδιακή κατάργηση του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων PEPP, που φτάνει στο τέλος του τον Μάρτιο του 2022, παραμένει άγνωστο λόγω των κινδύνων από το τέταρτο κύμα πανδημίας. Κάποιοι από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, που υποστηρίζουν χαλαρή νομισματική πολιτική, θα μπορούσαν λόγω πιθανών περιορισμών στην οικονομία να ταχθούν κατά της λήξης, επειδή προσφέρει ακριβώς μεγαλύτερη ευελιξία. Η ΕΚΤ έχει καταστήσει σαφές ότι θα σταματήσει καταρχήν τις καθαρές αγορές τίτλων, πριν προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων. Αλλά η συζήτηση για «εξορθολογισμό» της νομισματικής πολιτικής έχει ξεκινήσει. Αυτό πιστεύει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING Μπρτζέσκι, ακόμη κι αν θα γίνει το παν για να μην χρησιμοποιηθεί αυτή η λέξη, αλλά η λέξη «επανεξισορρόπηση». Διαφορετικά οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να αντιδράσουν πολύ έντονα.

Μπριγκίτε Σόλτες

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Εν μέσω ανησυχιών για την εκτόξευση του πληθωρισμού ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν καλείται να λάβει μια από τις σημαντικότερες οικονομοπολιτικές αποφάσεις της θητείας του. Μέσα στις επόμενες μέρες θα ανακοινώσει το πρόσωπο που αναλάβει τα ηνία της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας FED. Η νέα ηγεσία της κεντρικής τράπεζας θα καθορίσει την πορεία της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη για τα επόμενα χρόνια, μιας και η FED τυπώνει χρήμα, ελέγχει εν μέρει την τραπεζική ρυθμιστική αρχή και καθορίζει το βασικό επιτόκιο. Λόγω του σημαίνοντα ρόλου του δολαρίου ως παγκοσμίου μέσου συναλλαγής η επιλογή των προσώπων στην ηγεσία της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας θα έχει διεθνή οικονομικό αντίκτυπο.

Ο αμερικανός πρόεδρος θα αποφασίσει το αργότερο μέχρι τα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας για τον νέο επικεφαλής της Fed, καθώς και για μια σειρά μέλη του κεντρικού συμβουλίου. Ο δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να επιλέξει την εύκολη οδό και να διασφαλίσει δεύτερη θητεία στον, κατά γενική ομολογία επιτυχημένο, νυν πρόεδρο Τζερόμ Πάουελ, ο οποίος υπήρξε επιλογή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Μια συνέχεια στην ηγεσία της Fed θα είχε σίγουρα θετικό αντίκτυπο στις διεθνείς χρηματαγορές

Πιθανή η επιλογή της Λάελ Μπρέιναρντ

Από πολιτικής απόψεως ωστόσο η απόφαση για παραμονή του Πάουελ στην θέση του, δεν θα έμενε δίχως επιπτώσεις για τον πρόεδρο Μπάιντεν. Δημοκρατικοί από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος ασκούν πιέσεις στον πρόεδρο να μην διασφαλίσει δεύτερη θητεία στον Τζερόμ Πάουελ, κατηγορώντας τον ότι δρομολόγησε χαλάρωση του ρόλου της ρυθμιστικής αρχής τραπεζών. Εκτός αυτού ο αμερικανός πρόεδρος είναι υποσχεθεί προεκλογικά κορυφαία δημόσια αξιώματα σε περισσότερες γυναίκες, μέλη μειονοτήτων και ανθρώπους με μεταναστευτικό υπόβαθρο.

Εναλλακτική επιλογή για τον πρόεδρο Μπάιντεν αποτελεί η οικονομολόγος Λάελ Μπρέιναρντ, η οποία εργάζεται από το 2014 στην Fed. Είχε προταθεί τότε από τον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα και έχει την στήριξη των αριστερών Δημοκρατικών. Η υποψηφιότητά της δεν θα προκαλούσε αναστάτωση στις αγορές επειδή είναι εδώ και χρόνια μέλος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και συμμετείχε στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η 59χρονη θα μπορούσε να γίνει η δεύτερη γυναίκα στο τιμόνι της Fed μετά την Τζάνετ Γέλεν.

Στο 6,2% έφθασε τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός

Η νέα ηγεσία της Fed θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλες προκλήσεις. Θα κληθεί να περιορίσει σταδιακά στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης,το οποίο αποτρέπει οικονομικούς κλυδωνισμούς λόγω της πανδημίας χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ανάπτυξη. Σε αυτό προστίθεται το ζήτημα του πληθωρισμού, ο οποίος απέχει πολύ από το όριο του 2% που έχει θέσει η Fed, και έφθασε τον περασμένο Οκτώβριο στο 6,2%. Αιτίες για την έξαρση του πληθωρισμού θεωρούνται, μεταξύ άλλων, οι τιμές για ενέργεια, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και η έλλειψη μικροτσίπ. Οι αυξήσεις τιμών επηρεάζουν τόσο τα καύσιμα, όσο και την αγορά τροφίμων ή τα ενοίκια.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι Αμερικανοί, οι οποίοι αποδίδουν στον Τζο Μπάιντεν ευθύνες για την αύξηση των τιμών. Στις δημοσκοπήσεις η πλειοψηφία δηλώνει δυσαρεστημένη με την οικονομική πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης. Σε περίπτωση που η Fed λάβει δραστικά μέτρα κατά του πληθωρισμού το πιθανότερο είναι να επιδράσουν αρνητικά στην πορεία της οικονομίας. Και αυτό θα ζημίωνε τον πρόεδρο Μπάιντεν ενόψει των εκλογών στο Κογκρέσου σε ένα περίπου χρόνο. Μακροπρόθεσμα οι επιλογές προσώπων στην ηγεσία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας αναμένεται να έχουν επίδραση και στον ίδιο τον πρόεδρο Μπάιντεν, ο οποίος θα πρέπει να τα πάει καλά στην οικονομία για να έχει πιθανότητες επανεκλογής.

Γιούργκεν Μπετς, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Πώς διακρίνουμε το πρωτότυπο από το αντίγραφο, όταν μιλάμε για ένα ψηφιακό αρχείο; «Με το NFT» είναι η απάντηση της τεχνολογίας. Σε μία προσπάθεια να μάθουν περισσότερα για τις δυνατότητες της νέας διαδικτυακής «μόδας» οι οικονομικοί συντάκτες της DW αποφάσισαν να κάνουν ένα πείραμα, δημιουργώντας μόνοι τους ένα NFT και προσφέροντάς το για δημοπρασία στο διαδίκτυο. Οι αντιδράσεις δεν ήταν πάντα θετικές. «Δεν μπορείτε να υποστηρίζετε την έγκυρη δημοσιογραφία και την ίδια στιγμή να καταστρέφετε τον πλανήτη», διαμαρτύρεται ένας χρήστης, υπαινισσόμενος την τεράστια κατανάλωση ενέργειας που συνεπάγεται η διαχείριση των NFT. «Είναι απάτη και ξέπλυμα χρήματος», υποστηρίζει ένας άλλος.

Ας θυμήσουμε, με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, πώς λειτουργεί το σύστημα: Με την τεχνολογία NFT (Non Fungible Token) διάφορα ψηφιακά αρχεία μπορούν να συνενωθούν σε ένα έργο μοναδικό, που φέρει την ψηφιακή υπογραφή του δημιουργού. Πρόκειται για ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο, μόνο που η αξία του είναι εντελώς υποκειμενικό ζήτημα. Τον περασμένο Μάρτιο ένα ψηφιακό κολάζ του διάσημου αμερικανού προγραμματιστή και καλλιτέχνη Beeple πωλήθηκε για 69 εκ. δολάρια. Ένα άρθρο των New York Times για τα NFT, που είχε και το ίδιο μορφή NFT, απέφερε 750.000 δολάρια. Το πείραμα της Deutsche Welle συγκέντρωσε 600 δολάρια, για την ακρίβεια απέφερε το ισόποσο των 600 δολαρίων σε κρυπτονομίσματα ETH, σε μία δημοπρασία που δεν κράτησε πάνω από 24 ώρες.

Ο παράδεισος των κρυπτονομισμάτων

Η ιδιαιτερότητα του NFT ως επένδυση είναι ότι όποιος το αγοράζει κατέχει κάτι μοναδικό, που όμως πολλές φορές δεν ξέρει και ο ίδιος αν έχει κάποια αξία. Μία άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι η αγορά και η πώληση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων δεν γίνεται με τους συμβατικούς τρόπους συναλλαγής, αλλά με κρυπτονομίσματα και συνήθως με το ΕΤΗ (Ethereum), που θεωρείται πλέον το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα μετά το Bitcoin. Στην περίπτωση της Deutsche Welle η δημοπρασία ολοκληρώθηκε στις 17 Νοεμβρίου, λίγο πριν τις εννέα το βράδυ. Πλειοδότης ήταν ο συλλέκτης @podre, που απέκτησε το πρώτο NFT της DW με τίτλο PressFreedomX30 (DW 2021), έναντι 1,337 μονάδων ETH.

Όλα τα κρυπτονομίσματα βασίζονται στην τεχνολογία Blockchain. Μπορούμε να την φανταστούμε ως ένα τεράστιο αποθεματικό ταμείου, το οποίο καταγράφει κάθε συναλλαγή με διαφάνεια, μετά από μία σειρά κρυπτογραφικών πράξεων. Μόλις ο ενδιαφερόμενος αγοράσει ένα NFT, η πράξη καταχωρείται και μία παραπομπή σε συγκεκριμένο ψηφιακό περιβάλλον τον καταγράφει ως κάτοχό του. Έχει προηγηθεί, επισφραγίζοντας το τέλος της δημοπρασίας, ένα «έξυπνο» ή «αυτοεκπληρούμενο» συμβόλαιο (smart contract), το οποίο θα παρακρατήσει μία προμήθεια προς όφελος του κρυπτονομίσματος. Στην περίπτωση της Deutsche Welle η προμήθεια ήταν 15%. Το υπόλοιπο ποσό πήγε ως δωρεά στην οργάνωση «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα». Έτσι είχε αποφασιστεί εξ αρχής, ήταν και αυτό μέρος του συμβολαίου.

Ένας νέος κόσμος συναλλαγών;

Σημειωτέον ότι οι συναλλαγές με κρυπτονομίσματα γίνονται αποκεντρωμένα, χωρίς να μεσολαβεί μία τράπεζα ή μία διοικητική αρχή. Γι αυτό οι φανατικοί θιασώτες τους οραματίζονται έναν νέο κλάδο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ο οποίος θα λειτουργεί χωρίς πιστωτικά ιδρύματα, με τις πιο περίπλοκες αγορές επενδυτικών προϊόντων (όπως τα παράγωγα συμβόλαια) να διεκπεραιώνονται με ένα κινητό τηλέφωνο κι ένα ψηφιακό πορτοφόλι. Θεωρούν ότι το κρυπτονόμισμα μπορεί να προκαλέσει στον χρηματοπιστωτικό κλάδο τις ίδιες αναταράξεις που προκάλεσε το Netflix στην κινηματογραφική βιομηχανία ή to Spotify στις δισκογραφικές εταιρείες.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι συναλλαγές θα γίνονται πάντα καλύτερα ή πιο οικονομικά. Το πείραμα της Deutsche Welle έδειξε ότι κάθε εγγραφή στοιχίζει χρήματα και πληρώνεται σε ΕΤΗ. Για όποιον χρησιμοποιήσει την πιστωτική του κάρτα, η προμήθεια ανέρχεται μαλιστα στο 11%, ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο που παρακρατούν καθιερωμένες εταιρείες, όπως η Western Union και η Moneygram.

Αντρέας Μπέκερ, Νίκολας Μάρτιν

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Όσο πέφτουν οι θερμοκρασίες στην Κωνσταντινούπολη τόσο συχνότερα η πόλη τυλίγεται σε πρωτόγνωρα σύννεφα καπνού. Η έξαρση στις τιμές ενέργειας ωθεί ολοένα και περισσότερους στην καύση ξυλείας ή κάρβουνου για να θερμάνουν τα σπίτια τους. Ο λόγος για την πρωτοφανή άνοδο των τιμών ενέργειας οφείλεται κυρίως στην νομισματική κρίση που ταλαιπωρεί την τελευταία τριετία την Τουρκία. Ο πληθωρισμός κοντά στο 20% πιέζει αφόρητα την τουρκική λίρα. Για 1 δολάριο απαιτούνται πλέον 10,6 λίρες. Από τις αρχές του χρόνου το τουρκικό εθνικό νόμισμα έχασε πάνω από το 30% της αξίας του έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Όσο περνά ο χρόνος, τόσο εντείνεται η δυσαρέσκεια των Τούρκων με την κυβέρνηση Ερντογάν, η οποία δεν έχει κάτι ουσιαστικό να αντιτάξει στις διακυμάνσεις τιμών. Όλες οι προσπάθειές της οδηγούνται μέχρι σήμερα σε αδιέξοδο.

Σχεδόν μη αναστρέψιμη η τάση για υποτίμηση της λίρας

Για μια ακόμα φορά η τουρκική κεντρική τράπεζα προσπάθησε να τιθασεύει την οικονομική κρίση, μειώνοντας το βασικό επιτόκιο από το 16% στο 15%. Παράλληλα άφησε να εννοηθεί ότι τον ερχόμενο μήνα θα ενισχύει ακόμα περισσότερο την χαλαρή νομισματική της πολιτική. Ας σημειωθεί ότι μόλις τον περασμένο μήνα οι τούρκοι κεντρικοί τραπεζίτες προχώρησαν σε μείωση των επιτοκίων κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες.

Η πορεία των επιτοκίων στην Τουρκία καθορίζεται εμμέσως πλην σαφώς από τον πρόεδρο Ερντογάν, γνωστό αντίπαλο υψηλών επιτοκίων. Συνήθως όμως είθισται ο υψηλός πληθωρισμός να καταπολεμάται διεθνώς με αύξηση των επιτοκίων.

Η οικονομολόγος Γκουλέι Ελίφ Γιλντιρίμ επικρίνει την πολιτική του φθηνού χρήματος: «Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε σε διεθνές επίπεδο τη μια κεντρική τράπεζα μετά την άλλη να αυξάνουν τα βασικά επιτόκια. Σε αντίθεση εμείς στην Τουρκία ακολουθούμε αντίθεση πορεία». Η Τουρκάλα ειδικός παρατηρεί ότι σπάζοντας το φράγμα των 10 δολαρίων η τουρκική λίρα ξεπέρασε ένα ψυχολογικό όριο: «Ποτέ δεν έχουμε δει στην Τουρκία τέτοια ισοτιμία. Πρόκειται για τάση σχεδόν μη αντιστρέψιμη».

Στο 22% η ανάπτυξη της οικονομίας μεταξύ Απριλίο - Ιουνίου

Από την πλευρά του ο οικονομολόγος Σονέρ Κούρου εκτιμά ότι τόσο η τουρκική αγορά όσο και οι πολίτες θεωρούν πλέον δεδομένο ότι η πολιτική των χαμηλών επιτοκίων θα συνεχιστεί μακροπρόθεσμα: «Οι άνθρωποι κάνουν ότι μπορούν για να σώσουν τα χρήματά τους από τον πληθωρισμό. Ακόμα όμως κι αν στραφούν στον χρυσό ως σανίδα σωτηρίας, ενισχύουν εμμέσως το δολάριο από τη στιγμή που ο χρυσός εξαρτάται από το αμερικανικό δολάριο. Ολοένα και συχνότερα θα δούμε τους Τούρκους να κοιμούνται με χαρτονομίσματα δολαρίων κάτω από το μαξιλάρι τους. Ζούμε σε μια εποχή όπου ακόμα και εκείνοι που δεν είχαν ποτέ κάνει συναλλαγές σε δολάρια αντιμετωπίζουν το αμερικανικό εθνικό νόμισμα ως ασφαλές λιμάνι».

Παρά την εκτόξευση του πληθωρισμού και την διολίσθηση της λίρας η τουρκική οικονομία σημειώνει και επιτυχίες. Την ώρα που η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος προκαλεί προβλήματα κυρίως στην καθημερινότητα ωφελεί τα μάλα τις εξαγωγές, αλλά και τις επενδύσεις στην Τουρκία. Σύμφωνα με στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας (TÜiK) η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2021 κατά 21,7%. Πρόκειται για την μεγαλύτερη ανάπτυξη από το 1999. Δυστυχώς όμως αυτή η άνοδος της τουρκικής οικονομίας, όσο σημαντική κι αν είναι, δεν φθάνει στο πορτοφόλι του τουρκικού πληθυσμού. Τους τελευταίους μήνες η αύξηση του πληθωρισμού κατέστησε ακριβότερα βασικά είδη τροφίμων στη χώρα προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια των τούρκων πολιτών.

Ντάνιελ Μπέλουτ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Η προσμονή ήταν μεγάλη και η χαρά ακόμη μεγαλύτερη όταν ένα μεγάλο κομμάτι του έως τότε υπό κρατικό έλεγχο «Ομοσπονδιακού Ταχυδρομείου», εκείνο που αφορά τις τηλεπικοινωνίες, ιδιωτικοποιήθηκε, για να εισαχθεί στο χρηματιστήριο και να αναζητήσει πόρους από ιδιώτες επενδυτές. Στην Ευρώπη ήταν μία εποχή ευφορίας στα χρηματιστήρια. Αλλά η μετοχή της Deutsche Telekom θα ήταν κάτι περισσότερο από τζόγος. Θα ήταν μία γνήσια «μετοχή του λαού», που θα οδηγούσε την Telekom σε νέες λεωφόρους επιτυχίας, αλλά και τους μικροεπενδυτές σε πολύτιμες, σχεδόν εγγυημένες αποταμιεύσεις. Κάποιοι έκαναν συνειρμούς με το «αυτοκίνητο του λαού», το περίφημο Volkswagen.

Ιδιαίτερα επιτυχημένη ήταν και η διαφημιστική καμπάνια της Deutsche Telekom με πρωταγωνιστή τον ηθοποιό Μάνφρεντ Κρουγκ, έναν από τους μεγαλύτερους αστέρες του θεάματος την εποχή εκείνη. Ο Κρουγκ έγινε τηλεοπτικό είδωλο στην τηλεοπτική σειρά Liebling Kreuzberg ως δαιμόνιος δικηγόρος που σκαρφίζεται λύσεις για όλα τα προβλήματα. «Η Telekom πηγαίνει στο χρηματιστήριο κι εγώ πηγαίνω μαζί της» ήταν το λιτό, αλλά περιεκτικό μήνυμα του Κρουγκ προς το τηλεοπτικό κοινό. Στις 18 Νοεμβρίου 1996, μόλις πρωτοεμφανίστηκε η μετοχή της Deutsche Telekom στο χρηματιστήριο, 1,9 εκατομμύρια επενδυτές- ανάμεσά τους πολλοί μικροεπενδυτές- έσπευσαν να «αγοράσουν». Η ευφορία ξεπέρασε κάθε όριο, η μετοχή κατέρριπτε όλα τα ρεκόρ και γύρω στο 2000 έφτασε στη μυθική τιμή των 103,50 ευρώ,

Πονοκέφαλος μετά το ...πάρτι

Όμως το ξέφρενο πάρτι κάποια στιγμή τελείωσε και, όπως συμβαίνει συχνά στα μεγάλα πάρτι, η επόμενη μέρα προκάλεσε σε πολλούς μετόχους δυνατό...πονοκέφαλο. Η μετοχή της Deutsche Telekom άρχισε να υποχωρεί συνεχώς, χωρίς ποτέ να ανακάμψει. Σήμερα τιμάται γύρω στα 17 ευρώ, δηλαδή όχι πολύ μακριά από την αρχική τιμή της στο χρηματιτήριο το 1996, που ήταν 28,50 γερμανικά μέρκα. Πολλοί επενδυτές έχουν χάσει τα χρήματά τους.

Όλα είχαν ξεκινήσει στα μέσα της δεκαετίας του '90, όταν άρχισε να διαδίδεται μαζικά το Ίντερνετ. «Λεωφόρο της πληροφορίας» το αποκαλούσαν οι επιτελείς της Deutsche Telekom, θέλοντας να υπογραμμίσουν τη σημασία του για το μέλλον. Το ιδιόμορφο μαγεντιανό κόκκινο χρώμα της εταιρείας, που διατηρείται μέχρι σήμερα, επίσης συμβόλιζε τη «στροφή προς το μέλλον». Υπό την ηγεσία του Ρον Ζόμερ η Deutsche Telekom χρειαζόταν τα δισεκατομμύρια του χρηματιστηρίου, για να χρηματοδοτήσει την επέκτασή της στο εξωτερικό. Έτσι δημιούργησε την αμερικανική θυγατρική της, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα το «διαμάντι» του ομίλου, συνεισφέροντας πολύτιμα έσοδα.

Παραπλανητική διαφήμιση;

Για να γίνουν όλα αυτά, η μετοχή της Deutsche Telekom έπρεπε να εμπεδωθεί στη συνείδηση όλων ως η «μετοχή του λαού», όπως και έγινε. Αστυνομικοί, πυροσβέστες, ψαράδες, συνταξιούχοι και γενικότερα άνθρωποι που μέχρι τότε δεν είχαν καμία σχέση με το χρηματιστήριο εμφανίζονταν στα διαφημιστικά μηνύματα της Deutsche Telekom, χαμογελώντας πανευτυχείς στην κάμερα. Ο Μαρκ Τίνγκλερ, επικεφαλής της γερμανικής Ένωσης Μετόχων και Μικροεπενδυτών (DSW) επικρίνει την τακτική αυτή: «Το κράτος έδινε την εντύπωση ότι πρόκειται για μία 'σίγουρη' μετοχή για όλους, κάτι που δεν συνέβαινε. Προφανώς υπήρχαν κίνδυνοι, όταν μάλιστα η Telekom ήταν ήδη υπερχρεωμένη και δεν γνώριζε τις αγορές του εξωτερικού, στις οποίες ήθελε να επεκταθεί. Θα χρειαζόταν μεγαλύτερη εγκράτεια στις διαφημίσεις αυτές...»

Την εποχή εκείνη, οι περισσότεροι δεν γνώριζαν τους κινδύνους του χρηματιστηρίου. Ιδιαίτερα πολλοί μικροεπενδυτές εμπιστεύθηκαν τις οικονομίες τους στη μετοχή της Deutsche Telekom, πιστεύοντας ότι πρόκειται για μία σίγουρη τοποθέτηση, αλλά βρέθηκαν προ εκπλήξεως όταν η μετοχή άρχισε να καταρρέει. Μετά την πρώτη εγγραφή, το 1996, η Telekom συνέχισε να αναζητεί κεφάλαια και εισήγαγε στο χρηματιστήριο άλλα δύο μεγάλα πακέτα μετοχών.

Τα δικαστήρια έχουν τον λόγο

Αλλά η δεύτερη και- ακόμη περισσότερο- η τρίτη εγγραφή στο χρηματιστήριο, το έτος 2000, είχαν συνέπειες. Σε μία ομάδική προσφυγή, 16.000 μικροεπενδυτές κατέφυγαν στα δικαστήρια, απαιτώντας αποζημιώσεις. Τελεσίδικη απόφαση δεν έχει εκδοθεί ακόμη. Πάντως το 2014 το Ανώτατο Δικαστήριο της Γερμανίας για αστικές υποθέσεις (Bundesgerichtshof) απεφάνθη ότι υπήρξε «σφάλμα» στην πληροφόρηση των επενδυτών για το πακέτο μετοχών που εισήχθη στο χρηματιστήριο το 2000. Συγκεκριμένα, έκριναν οι δικαστές, η εγγραφή έγινε με βάση τον ισολογισμό του 1999, στον οποίο εμφανίζονταν κέρδη 8,2 δισεκατομμυρίων ευρώ από την πώληση της αμερικανικής εταιρίας κινητής τηλεφωνίας Sprint, η οποία όμως στην πραγματικότητα δεν είχε πωληθεί, αλλά αποτελούσε μέρος της εταιρείας χαρτοφυλακίου ΝΑΒ, που ανήκε στην ίδια την Deutsche Telekom. Κι όμως, σε διαφημιστικά φυλλάδια προς επίδοξους επενδυτές, η Telekom διαφήμιζε μεταξύ άλλων τα έσοδα από την πώληση της Sprint.

To Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι υπεύθηνοι της Deutsche Telekom είχαν αλλοιώσει εκ προθέσεως τα οικονομικά στοιχεία. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί η «αιτιώδης συνάφεια» ανάμεσα στην αλλοίωση αυτή και τις οικονομικές απώλειες των μετόχων, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η δικαστική διαμάχη. Τον Φεβρουάριο το Ανώτατο Δικαστήριο παρέπεμψε την υπόθεση εκ νέου στο αρμόδιο Εφετείο της Φρανκφούρτης. Οι ενδιαφερόμενοι θα ξανασυναντηθούν στο δικαστήριο στις 23 Νοεμβρίου. Αναμένεται να συζητήσουν και μία πρόταση εξωδικαστικού συμβιβασμού. Μακροπρόθεσμα πάντως, η όλη υπόθεση είχε συνέπειες και για το ίδιο το χρηματιστήριο. «25 χρόνια μετά την πρώτη εγγραφή της Telekom, εξακολουθούμε να βλέπουμε πολύ λίγους Γερμανούς να επενδύουν σε μετοχές», λέει ο Μαρκ Τίνγκλερ. «Μόνο τα τελευταία χρόνια μία νέα γενιά επενδυτών φαίνεται να εστιάζει και πάλι στο χρηματιστήριο».

Αλλιώς βλέπει τα πράγματα η Κριστίνε Μπόρτνλενγκερ, επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Μετοχών, που αυτοπροσδιορίζεται ως η «φωνή της κεφαλαιαγοράς». Κατά την άποψή της η είσοδος της Deutsche Telekom στο χρηματιστήριο αποτέλεσε «ορόσημο», γιατί έδωσε την αφορμή να σχοληθούν, για πρώτη φορά, εκατομμύρια άνθρωποι με τις επενδύσεις σε μετοχές. Από κει και πέρα, υποστηρίζει, δεν πρέπει κανείς να βλέπει μόνο την πορεία της μετοχής, αλλά και το υψηλό μέρισμα για εκείνους που αποκόμισαν κέρδη. Αυτή ακριβώς είναι και η επιχειρηματολογία της ίδιας της Deutsche Telekom. «Ιδιώτες επενδυτές που αγόρασαν μετοχές της Telekom στην πρώτη εγγραφή και τις έχουν κρατήσει μέχρι σήμερα, έχουν διασφαλίσει κέρδη πάνω από 200%», δηλώνει εκπρόσωπος της επιχείρησης. Σύμφωνα πάντως με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) στελέχη της Deutsche Telekom εκτιμούν εκ των υστέρων ότι «δεν ήταν καλή η συγκυρία της εισαγωγής στο χρηματιστήριο» σε μία εποχή που η φούσκα της νέας τεχνολογίας ανέβαζε στα ύψη τις τιμές των μετοχών του κλάδου, για να ακολουθήσει η κατάρρευση λίγο αργότερα. «Κάποιοι μας μπέρδεψαν με βραχύβιες εταιρείες-φαντάσματα, κάτι που δεν θέλαμε σε καμία περίπτωση», δηλώνει μάνατζερ της Deutsche Telekom, που όμως προτιμά να παραμείνει ανώνυμος.

Βολφ φον Ντέβιτς, dpa

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Γκρίζος ουρανός, αλλά ειδυλλιακό περιβάλλον στο παλαιά πόλη του Άαχεν στο δυτικό άκρο της Γερμανίας, στα σύνορα με το Βέλγιο και την Ολλανδία. Κοντά στον φημισμένο καθεδρικό ναό της πόλης το Cafélysée περιμένει κόσμο και όλα έχουν προετοιμαστεί στην εντέλεια. Μικρά, λευκά πιάτα για το ψωμί, σερβίτσια και προσεκτικά διπλωμένες χαρτοπετσέτες έχουν ήδη τοποθετηθεί στα μαρμάρινα τραπέζια, μαζί με τα ποτήρια του κρασιού. Όμως έχει πάει δώδεκα το μεσημέρι κι ακόμη το μαγαζί είναι άδειο. «Ήδη αυτήν την ώρα είχαμε συνήθως 60 με 80 πελάτες, αλλά από τις αρχές Νοεμβρίου έρχονται όλο και λιγότεροι», λέει ο ιδιοκτήτης Κωνσταντίνος Αρχόντογλου.

Σαν να μη φτάνει αυτό, πολλοί ακυρώνουν τις γιορτές που είχαν προγραμματίσει λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Αρχικά είχαν γίνει κρατήσεις για 1.500 άτομα, αλλά τα δύο τρίτα των κρατήσεων ήδη ακυρώθηκαν. «Μόνο μία τράπεζα είχε κλείσει πενήντα θέσεις, αλλά το ακύρωσε», λέει ο έλληνας ιδιοκτήτης και εξηγεί ότι για την εστίαση ο Δεκέμβριος είναι ο πιο σημαντικός μήνας της χρονιάς, γιατί ο τζίρος είναι συνήθως αυξημένος μέχρι και 50%. Γι αυτό χρειάζεται πάντα επιπλέον προσωπικό. Καθώς στη Γερμανία υπάρχει πλέον έλλειψη στην αγορά εργασίας, ο εστιάτορας έφερε νέους μάγειρες από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Τυνησία. Υπέγραψε συμβόλαια, τους βρήκε στέγη. Όπως επισημαίνει, «όταν φέρνεις έναν νέο εργαζόμενο από το εξωτερικό, πρέπει να του δώσεις συμβόλαιο τουλάχιστον για έναν χρόνο, διαφορετικά δεν τον συμφέρει». Τί γίνεται όμως τώρα, που οι κρατήσεις ακυρώνονται; «Υπάρχει νομοθεσία, δεν μπορώ να πω στον άλλον ότι φεύγει, από τη στιγμή που δεν έχω καλό τζίρο. Ακόμη δεν έχουμε ξεπεράσει το προηγούμενο λόκνταουν, εγώ προσωπικά δεν παίρνω μισθό από τη δουλειά αυτή τους τελευταίους έξι μήνες, ενώ σε λίγο πρέπει να αρχίσω την αποπληρωμή της οικονομικής βοήθειας που είχαμε πάρει για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Αρχίζει να με φοβίζει αυτή η κατάσταση...»

Υποχρεωτικό τεστ και για τους εμβολιασμένους;

Στο Άαχεν ισχύει ακόμη ο αποκαλούμενος «κανονισμός 3G», που σημαίνει ότι στα εστιατόρια επιτρέπεται η είσοδος μόνο για τους εμβολιασμένους, για εκείνους που έχουν αναρρώσει, καθώς και για όσους προσκομίζουν αρνητικό τεστ. Υπό συζήτηση είναι μία αυστηροποίηση της νομοθεσίας, ώστε να ισχύει ο «κανονισμός 2G», δηλαδή να επιτρέπεται η είσοδος μόνο σε εμβολιασμένους και αναρώσσαντες. Ο Κωνσταντίνος Αρχόντογλου το βλέπει θετικά, γιατί όπως λέει, «οι περισσότεροι πελάτες είναι εμβολιασμένοι, έτσι κι αλλιώς». Αντιθέτως, θεωρεί αντιπαραγωγικό τον «κανονισμό 2G+», που σημαίνει ότι ακόμη και οι εμβολιασμένοι θα πρέπει να προσκομίζουν τεστ. «Είναι πολύ περίπλοκο αυτό. Οι περισσότεροι βλέπουν τον εμβολιασμό ως ένα εισιτήριο για κλειστούς χώρους όπως τα εστιατόρια. Αν αυτό δεν φτάνει και υποχρεωθούν να κάνουν και τεστ, τότε οι περισσότεροι μάλλον θα αρχίσουν να μαγειρεύουν στο σπίτι ή να παραγγέλνουν φαγητό απ' έξω».

Στην άλλη άκρη της Γερμανίας, στο Βερολίνο, ο «κανονισμός 2G+» δεν αποκλείεται να τεθεί σε ισχύ από την επόμενη εβδομάδα. Μόλις την περασμένη Δευτέρα η τοπική κυβέρνηση είχε καθιερώσει τον «κανονισμό 2G». Ο Βιντσέντσο Μπερένι, ιδιοκτήτης του οινικού εστιατορίου Kurpfalz στη συνοικία Βίλμερσντορφ της γερμανικής πρωτεύουσας, λέει ότι μάλλον θα ήταν ωφέλιμη η αυστροποίηση της νομοθεσίας, αν και φοβάται ότι σε αυτή την περίπτωση μπορεί να έρθει συνολικά λιγότερος κόσμος. Διαβεβαιώνει πάντως ότι στο εστιατόριό του ήταν πάντα αυστηροί οι έλεγχοι. Όλοι οι θαμώνες είναι υποχρεωμένοι να επιδείξουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά.

Δεν είναι πάντα εύκολο, δεν λείπουν οι πελάτες που βρίζουν ή αγανακτούν με την όλη διαδικασία. «Κάποιος διαμαρτυρόταν ότι είναι σαν να περνάει από συνοριακό έλεγχο, άλλοι ρωτάνε, εμφανώς δυσαρεστημένοι, εάν είναι πράγματι απαραίτα όλα αυτά», λέει ο Βιντσέντσο Μπερένι. «Ένας υπάλληλος είχε αναλάβει να κάνει αποκλειστικά αυτή τη δουλειά για ένα βράδυ, να ελέγχει δηλαδή, και την άλλη μέρα μου ξεκαθάρισε ότι αποκλείεται να το ξανακάνει». Το χειρότερο, λέει ο βερολινέζος εστιάτορας, είναι όταν αναγκάζεται να διώχνει πελάτες, οι οποίοι δεν διαθέτουν ή δεν επιδεικνύουν το απαραίτητο ψηφιακό πιστοποιητικό «και μετά βλέπω, όλο και πιο συχνά, ότι για να εκδικηθούν πηγαίνουν και γράφουν αρνητικές αξιολογήσεις για το εστιατόριο σε διάφορες ιστοσελίδες...»

Θα έρθει τελικά το λόκνταουν;

Όπως και στο Άαχεν, έτσι και στη γερμανική πρωτεύουσα έχουν ακυρωθεί πολλά χριστουγεννιάτικα τραπέζια ή άλλες συναφείς εκδηλώσεις. «Μόλις χθες είχαμε μια μεγάλη παρέα που είχε κλείσει τραπέζια για το παραδοσιακό δείπνο με γεμιστή χήνα, αλλά μας ακύρωσαν την ώρα που ήδη είχαμε βάλει τέσσερις χήνες στον φούρνο», λέει ο Βιντσέντσο Μπερένι. «Την περασμένη Παρασκευή δεν εμφανίστηκε μία παρέα 40 ατόμων που είχε κλείσει κάποια τραπέζια, δεν έκαναν καν τον κόπο να μας ειδοποιήσουν για την ακύρωση...»

Ο Βιντσέντσο Μπερένι διαβεβαιώνει ότι πολλοί συνάδελφοί του έχουν κάνει παρόμοιες εμπειρίες. Ο ίδιος πιστεύει ότι αν συνεχίσει να ανεβαίνει ο αριθμός των κρουσμάτων, θα επιβληθεί λόκνταουν μέσα στον Δεκέμβριο. Σε αυτή την περίπτωση, λέει, «η κυβέρνηση προφανώς δεν έχει άλλη εναλλακτική λύση, αλλά αν γίνει αυτό, στη συνέχεια θα πρέπει να παρέμβει και να μας προσφέρει νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας, γιατί χωρίς βοήθεια αποκλείεται να τα καταφέρουμε...»

Διάλειμμα ή ...αποχαιρετισμός στο λόκνταουν;

Στο Άαχεν ο Κωνσταντίνος Αρχόντογλου υποστηρίζει ότι όχι μόνο θα αποδεχόταν, αλλά ίσως και να προτιμούσε το λόκνταουν. «Σε μία τέτοια περίπτωση καλό θα ήταν να κλείσουμε, να αναλάβει το κράτος τα τρέχοντα έξοδα και να περιμένουμε να ηρεμήσει η κατάσταση». Τι γίνεται όμως αν δεν έρθει το λόκνταουν, αλλά και δεν δοθεί νέα οικονομική βοήθεια; Σε αυτή την περίπτωση, εξηγεί ο Κωνσταντίνος Αρχόντογλου, θα πρέπει να επιβαρυνθεί με νέα δάνεια. Αλλά αξίζει τον κόπο; «Αν τυχόν πτωχεύσουμε, θα χάσουμε τα πάντα, το σπίτι μας, τη ζωή μας, όλα όσα έχουμε χτίσει εδώ». Το Cafélysée είναι σχετικά καινούριο, οι υποθήκες δεν έχουν ακόμη εξοφληθεί και ένα άλλο εστιατόριο, που επίσης ανήκε στον έλληνα εστιάτορα, έκλεισε λόγω ...έλλειψης προσωπικού. «Στο τελευταίο λόκνταουν οι μάγειρες που δούλευαν εδώ επέστρεψαν στην Ιταλία και τώρα δουλεύουν στην Αυστρία και στην Ελβετία, όπου πληρώνονται και καλύτερα», λέει.

Καθώς η πανδημία παρατείνεται συνεχώς ο Kostas, όπως τον αποκαλούν όλοι οι συνάδελφοι στο Άαχεν, αναρωτιέται αν πραγματικά αξίζει τον κόπο να συνεχίσει. Ήταν μόλις πέντε χρονών όταν ήρθε στη Γερμανία από την Ελλάδα. Μεγάλωσε στο Άαχεν, θεωρεί ότι εκεί είναι η πατρίδα του. Αλλά και ο ίδιος ταιριάζει τόσο πολύ με το Άαχεν «όσο ταιριάζει το λευκό κρασί με το φρέσκο ψάρι», έγραφε πρόσφατα μία τοπική εφημερίδα, εγκωμιάζοντας προφανώς τις επιδόσεις του στον κλάδο. Κι όμως, καμιά φορά ο επιτυχημένος εστιάτορας το σκέφτεται να ξαναγυρίσει στην Ελλάδα. «Είμαι 52 χρονών» λέει. «Με τα χρήματα που έχω κερδίσει μετά από τόση πολλή δουλειά, πιστεύω ότι θα μπορούσα να ζήσω αρκετά καλά στην Ελλάδα για τα επόμενα τριάντα χρόνια...»

Σαμπίνε Κίνκαρτς

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Στην παράπλευρη είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης, περιμένουν πολλοί άνθρωποι στην ουρά, κρατώντας σακούλες, τάπερ, καροτσάκια. Στην πόρτα γυναίκες μοιράζουν ψωμί και κι ένα μικρό γλυκό. Τα τάπερ έχουν φακές. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έρχονται εδώ για ένα πιάτο φαγητό είναι άνω των 60. Η φτώχεια στην τρίτη ηλικία είναι μείζον πρόβλημα, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης, αναφέρει ο Ελευθέριος Κουτσαυτάκης, εφημέριος στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου. «Παλιά έρχονταν εδώ 50 με 60 άνθρωποι. Σήμερα 200 με 220».

Η εκκλησία έχει καθημερινά ανοιχτές τις πόρτες της για όσους έχουν ανάγκη. Στην κουζίνα το φαγητό ετοιμάζουν εθελοντές. «Το κάνω εδώ και 35 χρόνια» λέει μια κυρία ενώ καθαρίζει την κουζίνα. Μια άλλη εθελόντρια ετοιμάζει το φαγητό της επόμενης μέρας: «Για εμάς προέχει η αγάπη για τους ανθρώπους. Όλοι εδώ διακονούμε για να προσφέρουμε στον συνάνθρωπο ό,τι καλύτερο μπορούμε».

Βοήθεια άνευ όρων

Για τον πατέρα Ελευθέριο Κουτσαυτάκη τα συσσίτια δεν είναι απλώς μια εθελοντική προσφορά μετά την θεία λειτουργία. Είναι η ουσία του πνευματικού έργου, η πραγματική χείρα βοηθείας προς τον άλλο. «Δεν έχουμε face control, ποιοι θα μπουν και ποιοι όχι. Μπαίνουν όλοι. Όλοι νιώθουν ίσοι στον χώρο της εκκλησίας. Αυτό προσπαθούμε να περάσουμε στον κόσμο». Τα τελευταία χρόνια ολοένα περισσότεροι άνθρωποι καταφεύγουν στην ενορία του Αγίου Γεωργίου στη Νεάπολη για στήριξη. Ιδίως γηραιότεροι.

«Στην κρίση, με τη σύνταξη που έπαιρναν βοηθούσαν και τα παιδιά τους που ήταν άνεργα. Γι αυτό τα εισοδήματά τους έπεσαν ακόμη περισσότερο και έχουν ανάγκη από βοήθεια» αναφέρει ο εφημέριος. Πλέον πολλοί δεν έχουν καν χρήματα για να πληρώσουν το ρεύμα, τη θέρμανση ή να εξασφαλίσουν ένα ζεστό γεύμα. Ο εφημέριος Ελευθέριος Κουτσαυτάκης σημειώνει ότι το πρόβλημα εμφανίζεται εντονότερο στις πόλεις, όπου η οικογενειακή συνοχή δεν είναι τόσο συμπαγής όσο στα χωριά. «Παρατηρούμε ότι αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν αποκομμένοι από την κοινωνία. Γι αυτό προσπαθούμε να τους δείξουμε αγάπη κι ότι είναι μέλη αυτής της κοινωνίας. Όταν μοιράζεσαι το πρόβλημά σου μικραίνει», λέει χαρακτηριστικά.

Η φτώχεια δεν θεματοποιείται από τα ΜΜΕ

Tην περίοδο της κρίσης χρέους και των προγραμμάτων λιτότητας το θέμα της κοινωνικής ανισότητας βγήκε στο προσκήνιο. Η φτώχεια κρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που δημοσιεύθηκαν το 2019 -δηλαδή τη χρονιά πριν από την πανδημία-το 28,9% των ανθρώπων ηλικίας 18 έως 64 ετών απειλούνταν από τη φτώχεια. Kι αυτό μολονότι το μέσο εισόδημα είχε αυξηθεί κατά 7% (σε σχέση με το προηγούμενο έτος) στα 10.041 ευρώ. Συγχρόνως όμως αυξήθηκε και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.

Γεγονός είναι επίσης ότι το ζήτημα της φτώχειας είναι ένα βαθύτερο πρόβλημα, που αφορά ολοένα περισσότερες κοινωνικές ομάδες. Ωστόσο δεν συζητιέται σχεδόν καθόλου στα ΜΜΕ. Η αναζήτηση στο google δίνει λίγες αναφορές. Το ζήτημα των συνταξιούχων που ζουν στα όρια της φτώχειας ή υποφέρουν από φτώχεια δεν βρίσκεται στο επίκεντρο. Το γεγονός αυτό επικρίνει ο Χρήστος Τσιρώνης, κοινωνιολόγος και καθηγητής στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ. «Πολλοί άνθρωποι που βρίσκονται στην τρίτη ηλικία είτε δεν φαίνονται στις στατιστικές είτε δεν θέλουν οι ίδιοι να παρουσιάζονται εκεί», αναφέρει.

Συχνά η φτώχεια επέρχεται σταδιακά πχ. με την απώλεια ενός συνοικιακού καταστήματος λίγο πριν από τη σύνταξη. Για τον Τσιρώνη η κατάσταση είναι ανησυχητική: το κοινωνικό κράτος διαρκώς συρρικνώνεται και προβάλλεται το πρότυπο μιας κοινωνίας των επιδόσεων. Ο ίδιος εκτιμά ότι: «το πιο σημαντικό, πρώτο βήμα είναι να φτιάξουμε μια κουλτούρα συνεργειών μέσω του δήμου, της τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας, μιας ΜΚΟ, μιας ενορίας ή εθελοντικής ομάδας». Για τον Τσιρώνη αυτό που λείπει είναι η συνεργασία και όχι τόσο τα χρήματα.

Φλόριαν Σμιτς, Θεσσαλονίκη

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Χρειάστηκαν περισσότερα από έξι χρόνια μέχρι να επικυρώσει η Τουρκία τη Συνθήκη των Παρισίων για την προστασία του κλίματος. Για πολλά χρόνια η τουρκική κυβέρνηση δυσκολευόταν να βρει κοινό βηματισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τήρηση των κλιματικών στόχων και την προώθηση του Green Deal. Τώρα οι αρμόδιοι ισχυρίζονται ότι θα επισπεύσουν τις απαραίτητες ενέργειες για τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας. Ενώ όμως οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι ανά τον κόσμο έχουν ήδη εκπονήσει ή και εφαρμόσει συγκεκριμένα μέτρα για να επιτύχουν μία κλιματικά ουδέτερη παραγωγική διαδικασία, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παραμένουν χωρίς πυξίδα σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον.

Αυτό ισχύει ασφαλώς και στην Τουρκία, όπου το 95% των επιχειρήσεων θεωρούνται μικρές ή μεσαίες, σύμφωνα με τις διεθνώς ισχύουσες προδιαγραφές. Το πρώτο που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να ανταποκριθούν στην πρόκληση του οικολογικού μετασχηματισμού, είναι επαρκείς πόροι. Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα, καθώς η τουρκική οικονομία διανύει μία από τις χειρότερες συγκυρίες στην ιστορία της. Η έλλειψη πόρων, προειδοποιούν οι ειδικοί, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις τουρκικές εξαγωγές προς την Ευρώπη, προκαλώντας απώλειες δισεκατομμυρίων. Ήδη σήμερα πάνω από το 50% των τουρκικών εξαγωγών κατευθύνεται στην ΕΕ.

Φορολογικές επιβαρύνσεις δισεκατομμυρίων

Στις 24 Ιουνίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικύρωσε το αποκαλούμενο Green Deal, που υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 55% μέχρι το 2030 και να καταστήσουν κλιματικά ουδέτερη την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών μέχρι το 2050. Εάν δεν υλοποιήσουν τον στόχο, καλούνται να επωμιστούν επιπλέον φορολογική επιβάρυνση 30 έως 50 ευρώ ανά τόνο για τους ρύπους που προκαλούν. Οι προδιαγραφές αυτές επηρεάζουν σημαντικά και τις τουρκικές εξαγωγές προς την ΕΕ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι αν οι τούρκοι εξαγωγείς δεν διασφαλίσουν την εφαρμογή των κριτηρίων του Green Deal, θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φορολογικά βάρη τεσσάρων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

«Η Τουρκία έχει καθυστερήσει, αλλά μπορεί να επιταχύνει τις διαδικασίες και να εκπληρώσει τους κλιματικούς στόχους ως το 2053» δηλώνει στην DW ο καθηγητής Γκιουβέν Σακ, ιδρυτής και επικεφαλής του τουρκικού Ιδρύματος Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής (TEPAV). Κατά τη γνώμη του η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί να αγνοήσει τον οικολογικό μετασχηματισμό που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις προηγμένες δυτικές οικονομίες. «Πρέπει να ακολουθήσουμε τις διεθνείς εξελίξεις ώστε να διατηρήσουμε, αλλά και να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα της οικονομίας μας», εξηγεί ο ίδιος. «Χώρες όπως η δική μας δεν μπορούν να φέρουν εις πέρας μόνες τους μία τόσο εντατική διαδικασία μετασχηματισμού. Γι αυτό είναι σημαντικό να είμαστε στην ίδια πλευρά με τις χώρες εκείνες, που λαμβάνουν τις αποφάσεις».

«Ισχυρό σοκ για την οικονομία»

Αν αποδειχθεί ότι η Τουρκία δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη για το Green Deal, προειδοποιεί ο καθηγητής Γκιουβέν Σακ, το αποτέλεσμα θα είναι να υποχωρήσει σε επίπεδα ανταγωνιστικότητας πολύ κατώτερα από τα σημερινά. «Η οικονομία μας θα υποστεί ένα ισχυρό σοκ. Αλλά όσο καλύτερα προετοιμασμένοι είμαστε εμείς οι ίδιοι, τόσο λιγότερο θα αισθανθούμε το σοκ», επισημαίνει.

Οι μεγάλοι όμιλοι αρχίζουν να προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα και να εξαγγέλλουν νέα «οικολογικά» σχέδια. Για παράδειγμα η Koç Holding, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός επιχειρηματικός όμιλος της χώρας, στον οποίον ανήκουν και τα τουρκικά διυλιστήρια (TÜPRAŞ), ανακοίνωσε πρόσφατα ότι μέχρι το 2050 θα γίνει «κλιματικά ουδέτερος» και σύντομα θα καταθέσει σχετικές προτάσεις. Αλλά και ο όμιλος Zorlu, ένα μεγάλο όνομα στους κλάδους της υφαντουργίας και της ενέργειας, που εξάγει μεγάλο μέρος της παραγωγής του στην ΕΕ, θέλει να επιτύχει τον ίδιο στόχο και μάλιστα μέχρι το 2030.

«Η Τουρκία θα χρειαστεί 80 δισεκατομμύρια»

Στα πλαίσια ενός διεθνούς προγράμματος χρηματοδότησης με τη συμμετοχή της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, η Τουρκία θα λάβει σε πρώτη φάση δάνεια 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση των κλιματικών στόχων που ορίζονται στη Συνθήκη του Παρισιού. Θεωρείται όμως βέβαιο ότι αυτό το ποσό είναι μία σταγόνα στον ωκεανό. Ο Μεχμέτ Εμίν Μπιρπινάρ, αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, εκτιμά ότι το συνολικό κόστος συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές της ΕΕ θα έφτανε στα 1.000 δολάρια ανά κεφαλή, δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ ένα ποσό γύρω στα 80 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ο Αντνάν Ασλάν, επικεφαλής του τουρκικού συνδέσμου εξαγωγών χάλυβα (CIB), εκτιμά ότι ο κλάδος του θα πληγεί άμεσα από τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για μηδενικές εκπομπές ρύπων. «Πρόκειται για μία κατάσταση, που πλήττει σοβαρά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας», υποστηρίζει. Μεταξύ άλλων ο σύνδεσμος ζητεί από την τουρκική κυβέρνηση να μην επιβαρύνονται οι ίδιοι οι εξαγωγείς με το οικονομικό αντίτιμο της μη συμμόρφωσης προς τις οικολογικές προδιαγραφές της ΕΕ.

«Να μας βοηθήσει η ΕΕ»

Το αλουμίνιο είναι ένα από τα κορυφαία εξαγωγικά προϊόντα της Τουρκίας. Ο Ταχσίν Εζτιργιακί, επικεφαλής του συνδέσμου μεταλλουργικών επιχειρήσεων της Κωνσταντινούπολης (IDDMIB), λέει ότι ο κλάδος δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους για να ανταποκριθεί στο Green Deal και απαιτεί μεγαλύτερη στήριξη από ευρωπαϊκά κονδύλια. «Ενώ σε βιομηχανίες της ΕΕ διατίθενται κονδύλια ύψους έως και 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ για τον οικολογικό μετασχηματισμό, στην Τουρκία επιφυλάσσουν διαφορετική μεταχείριση», λέει ο ίδιος. «Θα πρέπει να δοθούν περισσότεροι πόροι στην Τουρκία, διαφορετικά πρόκειται για αλλοίωση του ανταγωνισμού...»

Εκίν Αράμ Ντουράν

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Η Κομισιόν εκτός από τη βελτίωση των προβλέψεων επιμένει και στη θέση που εκφράζει εδώ και μήνες ότι η αύξηση του πληθωρισμού είναι παροδική και θα αρχίσει να υποχωρεί από τους επόμενους μήνες. Η Κομισιόν αναθεωρεί προς το καλύτερο και τις εκτιμήσεις της για την ανάκαμψη στην Ελλάδα, για το 2021, ενώ αναθεωρεί επίσης προς το καλύτερο τις προβλέψεις για την πορεία των δημοσιονομικών, δηλαδή του ελλείμματος και του χρέους.

Ειδικότερα, για την Ευρωζώνη η Επιτροπή προβλέπει φέτος αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 5% που είναι μια από τις ψηλότερες των τελευταίων δεκαετιών. Ισχυρή θα είναι η ανάκαμψη και του χρόνου με 4,3% αύξηση του ΑΕΠ, ενώ θα επιβραδυνθεί στο 2,4% το 2023. Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα κυμανθεί φέτος στο 2,4%, ενώ του χρόνου θα υποχωρήσει στο 1,9%, δηλαδή κάτω από το θεωρητικό ανώτατο όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μάλιστα, για το 2023 προβλέπεται νέα σημαντική αποκλιμάκωση στο 1,4%.

Κατανάλωση και τουρισμός στην Ελλάδα

Σε σχέση με την Ελλάδα η ανάκαμψη φέτος εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μια αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 7,1% έναντι μόλις 4,3% που προέβλεπε η Επιτροπή τον περασμένο Μάιο. Το 2022 η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα είναι 2% και το 2023 της τάξης του 3,6%. Σύμφωνα με την έκθεση, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας κερδίζει έδαφος, κατά κύριο λόγο χάρη στην εσωτερική κατανάλωση και την καλύτερη του αναμενομένου τουριστική περίοδο. Όπως τονίζει, ο αντίκτυπος της πανδημίας αναμένεται να αμβλυνθεί σταδιακά, ενώ η διευκολυντική δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, σε συνδυασμό με την ισχυρή ώθηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, θα διατηρήσουν τη δυναμική στο μέλλον.

Ερωτηθείς σχετικά, ο επίτροπος για την οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι, είπε ότι στην Ελλάδα βρίσκεται σε εξέλιξη μία σημαντική ανάκαμψη, που θα συνεχιστεί και το 2022 και αυτό είναι σημαντικό. Απέδωσε την ανάκαμψη σε πολλούς παράγοντες, όπως η εσωτερική ιδιωτική κατανάλωση, οι επενδύσεις, και η άνοδος του τουρισμού, τον οποίο χαρακτήρισε σημαντικό κλάδο της οικονομίας. Η καλύτερη του αναμενομένου πρόβλεψη για την ανάκαμψη οδηγεί σε αναθεώρηση προς το καλύτερο και της εκτίμησης για την πορεία του δημόσιου χρέους και του ελλείμματος. Το χρέος της Ελλάδας θα συνεχίσει να είναι μακράν το ψηλότερο στην Ευρώπη φτάνοντας το 202,9% του ΑΕΠ το 2021, ενώ θα υποχωρήσει σημαντικά στο 196,9% το 2022.

Νίκος Μπέλλος, Βρυξέλλες

Η Αυστρία προετοιμάζεται για τη χειμερινή σεζόν. Όσο σημαντική είναι για την τουριστική σεζόν στην Ελλάδα η περίοδος του καλοκαιριού, άλλο τόσο είναι για την Αυστρία οι ημέρες των εορτών, αλλά και οι μήνες που ακολουθούν, ιδιαίτερα ο Φεβρουάριος. Εκατομμύρια επισκέπτες από όλον τον κόσμο απολαμβάνουν τις σύγχρονες πίστες του σκι, αλλά και τη νυχτερινή διασκέδαση μετά το σκι, για την οποία επίσης φημίζεται η χώρα των Άλπεων. Ωστόσο φέτος οι ξενοδόχοι αντιμετωπίζουν πρωτοφανή έλλειψη προσωπικού για τον χειμώνα. «Τις επόμενες εβδομάδες θα χρειαστούμε τουλάχιστον 8.000 εποχικά εργαζόμενους, ίσως και 10.000, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της σεζόν», δηλώνει σε αυστριακά μέσα ενημέρωσης η Σουζάνε Κράους-Βίνκλερ, εκπρόσωπος του ξενοδοχειακού κλάδου στο Αυστριακό Οικονομικό Επιμελητήριο (WKÖ).

Οι λόγοι για την έλλειψη εργαζομένων είναι πολλοί. Κατ΄αρχήν, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, πολλοί εγκατέλειψαν το επάγγελμα στη διάρκεια του λόκ-νταουν, αναζητώντας εναλλακτικές λύσεις μετά από πολλούς μήνες απραξίας. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δημοσιεύσει η εφημερίδα Der Standard, τον Ιούλιο, «μόνο οι έξι στους δέκα εργαζόμενους στον τουρισμό επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους μετά την πανδημία». 'Αλλωστε, τονίζει η Κράους-Βίνκλερ, «η αγορά για τα επαγγέλματα αυτά είναι παγκόσμια, άρα θεωρητικά ο ενδιαφερόμενος έχει μεγάλη ευχέρεια επιλογής ως προς τη χώρα που θέλει να δουλέψει». Για παράδειγμα πολλές φορές ένας εποχικά εργαζόμενος στην Αυστρία προτιμά να συνεχίσει την ίδια δουλειά στη γειτονική Ελβετία, όπου οι μισθοί είναι υψηλότεροι.

Πρόβλημα με τους εμβολιασμούς

Την Αυστρία επιλέγουν για εποχική εργασία και πολλοί Ρώσοι ή άλλοι Ανατολικοευρωπαίοι. Αλλά εδώ υπάρχει ένα επιπλέον πρόβλημα: Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εμβολιαστεί με το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V, το οποίο συνήθως δεν αναγνωρίζεται στη Δυτική Ευρώπη. Για την αυστριακή νομοθεσία οι άνθρωποι αυτοί είναι ανεμβολίαστοι, άρα δεν μπορούν να εργαστούν. Το πρόβλημα αφορά τουλάχιστον 3.000 υποψήφιους εργαζόμενους. «Εδώ και πολλές εβδομάδες καλούμε την κυβέρνηση να βρει κάποια λύση, για παράδειγμα θα μπορούσε να επιτρέψει μία πρόσθετη δόση εμβολιασμού με άλλο φαρμακευτικό σκεύασμα, το οποίο αναγνωρίζεται στην Αυστρία», λέει η Σουζάνε Κράους-Βίνκλερ.

Ασφαλώς, πρόβλημα με το εμβόλιο Sputnik V θα έχουν και πολλοί από τους επίδοξους Ανατολικοευρωπαίους πελάτες στην περίοδο των εορτών. Από τη Δευτέρα η Αυστρία έχει αυστηροποιήσει τη νομοθεσία της και πολλά ξενοδοχεία δεν επιτρέπουν την είσοδο παρά μόνο σε πελάτες που έχουν εμβολιαστεί ή αναρρώσει από τον κορωνοϊό. Όλα αυτά ίσως αποτρέψουν κάποιους επισκέπτες, αλλά «μία ασφαλής σεζόν είναι σίγουρα καλύτερη από τη ματαίωση της σεζόν», λέει η εκπρόσωπος του ξενοδοχειακού κλάδου. Το σίγουρο είναι, συμπληρώνει, ότι οι επιχειρηματίες του τουρισμού δεν θα μπορούσαν να αντέξουν άλλη μία σεζόν όπως ο χειμώνας του 2020/2021, όταν τα περισσότερα καταλύματα είχαν παραμείνει κλειστά και οι ιδιοκτήτες τους επιβίωναν με κρατικές επιχορηγήσεις.

Επιχειρήσεις ανοιχτές για ...μισή εβδομάδα

Κάποιοι αναζητούν πρακτικές λύσεις, για να βγάλουν τον χειμώνα και με λιγότερους εργαζόμενους, αν χρειαστεί. «Μπορεί κάποιοι εστιάτορες να μην ανοίξουν για επτά, αλλά μόνο για τέσσερις ημέρες την εβδομάδα ή ακόμη μπορεί να αφαιρεθούν κάποιες επιλογές από το μενού», λέει η Σουζάνε Κράους-Βίνκλερ. Ωστόσο, προειδοποιεί η εκπρόσωπος του κλάδου, οι όποιες περικοπές πρέπει να γίνουν με φειδώ, καθώς η αυστριακή οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό και «δεν επιτρέπεται να κλονιστεί η εμπιστοσύνη του κόσμου σε ένα προϊόν υψηλής ποιότητας, όπως η χειμερινή σεζόν».

To 2019, πριν από την πανδημία, ο ετήσιος τζίρος των ξενοδοχείων, πανσιόν και κάθε είδους καταλυμμάτων στην Αυστρία ξεπερνούσε τα δέκα δισεκατομμύρια ευρώ. Μόλις 18 ξενοδοχεία απασχολούσαν περισσότερους από 250 εργαζόμενους. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μικρές ή οικογενειακές επιχειρήσεις, που απασχολούν έως επτά εργαζόμενους σε μόνιμη βάση.

Γιάννης Παπαδημητρίου (N-TV, DPA, ORF)

«Ο πληθωρισμός κατατρώει τον κατώτατο μισθό» επιγράφεται δημοσίευμα στην ιστοσελίδα της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) για τον πληθωρισμό στην Τουρκία, ο οποίος, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, έχει ξεπεράσει το 20%. «Αιτία, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, είναι κυρίως η ραγδαία και συνεχής διολίσθηση του εθνικού νομίσματος, της λίρας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι τιμές σε σημαντικά εισαγόμενα αγαθά όπως η ενέργεια, οι πρώτες ύλες και τα φάρμακα» σημειώνει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης. «Οι επιπτώσεις είναι πολυσχιδείς. Τα συνδικάτα διαμαρτύρονται για τη ραγδαία μείωση στο εισόδημα των εργαζομένων. Σύμφωνα με την Συνομοσπονδία Προοδευτικών Συνδικάτων της Τουρκίας (DISK-AR) o νομοθετημένος κατώτατος μισθός που ανέρχεται σε 3.577 λίρες (230 ευρώ) γίνεται πλέον κανόνας. Περίπου 3,4 εκατομμύρια εργαζόμενοι στην Τουρκία, ήτοι το 18% των μισθωτών, παίρνουν ακόμη λιγότερα χρήματα από τον κατώτατο μισθό που δεν υπερβαίνει τα 181 ευρώ καθαρά. Μόνο στην Αλβανία ο κατώτατος μισθός είναι ακόμη πιο χαμηλός από την Τουρκία, εκτιμούν τα συνδικάτα».

«Σε υψηλά τριετίας ο πληθωρισμός στην Τουρκία» είναι ο τίτλος στην Zeit Online. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε: «Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι δεν έχει έρθει το τέλος της ανοδικής πορείας. Τον επόμενο χρόνο ο επίσημος πληθωρισμός μπορεί να φτάσει το 30%. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ισχυρή υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, που καθιστά πιο ακριβές τις εισαγωγές πετρελαίου, φαρμάκων και άλλων αγαθών. Μία ένδειξη για την εξέλιξη αυτή είναι ο γενικός δείκτης των τιμών εισαγωγών, ο οποίος παρουσιάζει αύξηση κατά 55%». Η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt σημειώνει: «Για δεύτερη φορά μέσα στην εβδομάδα η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας παρενέβη στην αγορά συναλλάγματος, για να στηρίξει το εθνικό νόμισμα, την λίρα, που παραπαίει. Πολύ γρήγορα όμως τα οφέλη της παρέμβασης αυτής εξανεμίστηκαν. Η κατάρρευση της λίρας οφείλεται κυρίως στη χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθεί η Κεντρική Τράπεζα, αν και θεωρητικά ο υψηλός πληθωρισμός δεν αφήνει περιθώρια για κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, ο πληθωρισμός στην Τουρκία τον Νοέμβριο έχει αυξηθεί στο 21,3%, σε ετήσια βάση».

«Το συρματόπλεγμα αστράφτει στον ήλιο»

Η επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στην Κύπρο και οι πρωτοβουλίες του για το προσφυγικό σχολιάζονται στον γερμανικό τύπο. Για την Κύπρο η Süddeutsche Zeitung αναφέρει ότι «η βίαη διαίρεση του νησιού σε ένα ελληνικό και ένα τουρκικό κομμάτι μετά την τουρκική εισβολή του 1974 μετέτρεψε ένα κομμάτι του πληθυσμού σε πρόσφυγες (στην ίδια του τη χώρα). Μέχρι σήμερα υπάρχουν προβλήματα πρόσβασης στο τουρκικό κομμάτι από την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό ισχύει και για τους Μαρωνίτες καθολικούς, που έχουν εκεί τους δύο πιο σημαντικούς χώρους λατρείας. (...) Ο Πάπας κάνει λόγο για ΄πληγή που προκαλεί τεράστια οδύνη στη χώρα', για ένα ‘τρομακτικό ρήγμα'.» Η εφημερίδα του Μονάχου σημειώνει επίσης ότι η Κύπρος «γίνεται όλο και περισσότερο προορισμός για πρόσφυγες και μετανάστες, ιδιαίτερα από τη γειτονική Συρία και τον Λίβανο. Καμία άλλη χώρα της ΕΕ δεν έχει τόσους πολλούς αιτούντες άσυλο, σε σχέση με τον πληθυσμό της, όσο η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι αιτούντες άσυλο αποτελούν το 4% του συνολικού πληθυσμού».

Καθώς οι περισσότεροι πρόσφυγες και μετανάστες επιχειρούν να εισέλθουν στην Κυπριακή Δημοκρατία από τα Κατεχόμενα, η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) σημειώνει ότι στην περιοχή του Αστρομερίτη υψώνονται νέοι φράχτες, αυτή τη φορά για να αναχαιτιστούν οι μετανάστες. «Στον Αστρομερίτη το συρματόπλεγμα αστράφτει στον ήλιο», παρατηρεί ο αρθρογράφος. «Και αυτό, γιατί είναι καινούριο. Δεν αποσκοπεί στη διασφάλιση της- όχι τόσο εύθραυστης πλέον- εκεχειρίας μεταξύ τουρκικών και ελληνικών στρατευμάτων, αλλά αποτρέπει την είσοδο παράτυπων μεταναστών μέσω της Πράσινης Γραμμής, που παραμένει ανοιχτή. Ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής δικαιολογεί την κατασκευή του φράχτη με τις αυξανόμενες ροές προσφύγων, επισημαίνοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει περιέλθει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Παράνομη επαναπροώθηση στον Έβρο;

Η Zeit Onine καταγγέλλει περιστατικό κακομεταχείρισης και βίαης επαναπροώθησης στον Έβρο από την ελληνική αστυνομία. Υποστηρίζει μάλιστα, επικαλούμενη σχετικό δημοσίευμα των New York Times, ότι ένας από τους παθόντες δεν ήταν μετανάστης, αλλά Αφγανός διερμηνέας, συνεργάτης της Frontex. Η γερμανική εφημερίδα παραθέτει τη μαρτυρία του εν λόγω ατόμου, σύμφωνα με την οποία «ήταν καθ΄οδόν προς τη Θεσσαλονίκη, για να κάνει ένα διάλειμμα, όταν η αστυνομία τον ανάγκασε να μπει σε ένα λεωφορείο, μαζί με πρόσφυγες, άνδρες και γυναίκες. Ο ίδιος και πολλοί άλλοι δέχθηκαν χτυπήματα, αναγκάστηκαν να γδυθούν και να παραδώσουν χρήματα, κινητά και ταυτότητες, υποστηρίζει ο διερμηνέας. Όταν προσπάθησε να εξηγήσει ότι εργάζεται για την Frontex, τον κορόιδεψαν, τον χτύπησαν και πάλι και στη συνέχεια τους έβαλαν όλους σε φουσκωτά για να μεταφερθούν στην Τουρκία μέσω του ποταμού Έβρου. Από εκεί κατάφερε να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη και, με προξενική υποστήριξη των ιταλικών αρχών, επέστρεψε στην Ιταλία στις 18 Σεπτεμβρίου».

Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα «ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) κατηγορούν την Ελλάδα, εδώ και πολύν καιρό, για βίαιες και παράνομες συμπεριφορές απέναντι στους πρόσφυγες. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση της Αθήνας απορρίπτει τις αιτιάσεις. Προ ημερών ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε ‘σκληρή, αλλά δίκαιη' τη μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί».

Γιάννης Παπαδημητρίου

«Σύμφωνα με απόφαση του Διοικητικού Εφετείου της Βρέμης, η Ελλάδα δεν ανήκει στις χώρες όπου διασφαλίζονται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων. Για το λόγο αυτό ένας πρόσφυγας έχει τη δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, να αιτηθεί για δεύτερη φορά άσυλο ακόμα κι αν προηγουμένως του έχει χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα», γράφει το Spiegel Online με τίτλο «Η Ελλάδα παραβιάζει την Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ».

Η γερμανική ιστοσελίδα επισημαίνει: «Όπως σημειώνεται στην απόφαση του δικαστηρίου σε περίπτωση επιστροφής τους στην Ελλάδα "οι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν κίνδυνο μιας απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης". Και αυτό δεν συνάδει με την Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Στην γερμανική δικαιοσύνη προσέφυγε ένας Σύριος, στον οποίο οι ελληνικές αρχές χορήγησαν άσυλο το 2018. Το 2019 όμως μετέβη στη Γερμανία όπου κατέθεσε νέα αίτηση ασύλου, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων με την αιτιολογία ότι σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες μόνο μια χώρα μπορεί να χορηγήσει άσυλο. Πρωτοδίκως το διοικητικό δικαστήριο Βρέμης επικύρωσε την αιτιολογία της γερμανικής μεταναστευτικής αρχής.

Το διοικητικό εφετείο ωστόσο είχε διαφορετική άποψη, σημειώνοντας ότι επιστρέφοντας στην Ελλάδα ο Σύριος δεν θα είχε για μεγάλο χρονικό διάστημα στέγη, δεν θα μπορούσε να εργάζεται για τα προς το ζην και δεν θα είχε πρόσβαση στο κράτος πρόνοιας. Για το λόγο αυτό η αρμόδια αρχή μετανάστευσης οφείλει να εξετάσει την αίτηση ασύλου, καταλήγει η απόφαση του Διοικητικού Εφετείου. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων δεν έχει δικαίωμα έφεσης. Μπορεί ωστόσο προσφύγει στο Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο».

Γιατί ο Ερντογάν εμμένει στα χαμηλά επιτόκια

«Ο τούρκος πρόεδρος δεν παρεκκλίνει της πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων. Έτσι καταβαραθρώνεται η αγοραστική δύναμη των Τούρκων. Και η αντιπολίτευση βλέπει νίκη στον ορίζοντα», γράφει η ιστοσελίδα της Frankfurter Allgemeine Zeitung με τίτλο: «Ο αγώνας Ερντογάν κατά των αγορών»

«Η εμμονή του Ταγίπ Ερντογάν με τα χαμηλά επιτόκια έχει τρεις λόγους: Ο κατασκευαστικός τομέας είναι ένα από τα κορυφαία οικονομικά στηρίγματα του τούρκου προέδρου. Ο πρόεδρος ανέθετε δημόσια έργα στις κατασκευαστικές και εκείνες χάριζαν ανάπτυξη στην οικονομία. Σήμερα όμως πολλά νεόδμητα κτήρια παραμένουν άδεια και τα χαμηλά επιτόκια βοηθούν τον κατασκευαστικό τομέα να ξεπεράσει την δύσκολη περίοδο. Ο δεύτερος λόγος είναι οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΑΚΡ. Και ο τρίτος οι εξαγωγικές εταιρίες της χώρας, οι οποίες είναι οι μόνες που είναι πλέον σε θέση να ενισχύσουν την ανάπτυξη και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίες. Και αυτές επωφελούνται από χαμηλά επιτόκια.

Όμως ο πρόεδρος Ερντογάν δεν μπορεί να φιμώσει τις αγορές ούτε να τους επιβληθεί. Τόσο η συνεχιζόμενη υποτίμηση της λίρας, όσο και η εκτόξευση του πληθωρισμού βρίσκονται εγκλωβισμένες σε φαύλο κύκλο».

«Η υπομονή με αμετάπειστους ήταν υπερβολική»

Η Süddeutsche Zeitung σχολιάζει τις σημερινές αποφάσεις των Άγκελα Μέρκελ, Όλαφ Σολτς και των 16 πρωθυπουργών των κρατιδίων για την αναχαίτηση του τέταρτου κύματος της πανδημίας: «Ντε φάκτο αποφασίστηκε λοκντάουν ανεμβολίαστων, ακόμα και αν το πακέτο μέτρων δεν ονομάστηκε έτσι. Μεταξύ άλλων, περιορισμοί κοινωνικών επαφών και πρόσβαση μόνο με πιστοποιητικό νόσησης ή εμβολιασμού σε καταστήματα. Γιατί όμως καθυστέρησαν τόσο οι αποφάσεις; Η υπομονή με τους διστακτικούς και τους αμετάπειστους ήταν υπερβολική. Εδώ και καιρό η πλειοψηφία αρνούνταν να κατανοήσει γιατί να ζει με περιορισμούς για χάρη της μειοψηφίας. Όταν όμως έρθει η ώρα της τελικής νίκης κατά της πανδημίας θα απολαύσουμε όλοι μαζί τα πυροτεχνήματα».

Στέφανος Γεωργακόπουλος

Δημοσίευμα στην ιστοσελίδα της Welt αναφέρεται στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης περί υποχρεωτικών εμβολιασμών όσων είναι άνω των 60. Ο συντάκτης αντιπαραβάλλει την κατάσταση στη χώρα με εκείνη που επικρατεί στη Γερμανία, υπό τον τίτλο «Ενώ η Γερμανία κάνει ακόμη συζητήσεις, η Ελλάδα αναλαμβάνει δράση» και σημειώνει: «Η Αθήνα ακολουθεί εδώ και καιρό μια σκληρή γραμμή κατά των ανεμβολίαστων, την οποία η Γερμανία προσεγγίζει με αργούς ρυθμούς. Η (σ.σ. ελληνική) κυβέρνηση αποκλείει κατηγορηματικά ένα lockdown, αφού η ταλαιπωρημένη οικονομικά χώρα δεν έχει αυτή την πολυτέλεια. Επιπλέον, βασίζεται στον τουρισμό που δε συνάδει με ένα lockdown».

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο συντάκτης του άρθρου, ενώ στη Γερμανία το ποσοστό εμβολιασμού είναι χαμηλό κυρίως σε νεότερες ηλικίες, στην Ελλάδα είναι οι ηλικιωμένοι εκείνοι που δεν θέλουν να εμβολιαστούν. Σύμφωνα με την εφημερίδα, αυτό οφείλεται μέχρι ένα βαθμό στο ρόλο της Εκκλησίας: «Αν και η Ιερά Σύνοδος στην Αθήνα κάλεσε επίσημα τους πιστούς της να σπεύσουν να εμβολιαστούν τον Ιούλιο, οι άνθρωποι της εκκλησίας παραμένουν διχασμένοι με τους εμβολιασμούς, φιλοξενώντας στους κόλπους τους μερικές από τις ισχυρότερες αντιεμβολιαστικές εκστρατείες στη χώρα, ενώ υποστηρίζουν ότι η πίστη στην εκκλησία είναι ισχυρότερη από τον ιό και τα εμβόλια είναι πράγματα του διαβόλου».

Ένας «Κένταυρος» επιτηρεί τους πρόσφυγες στην Ελλάδα

Η Frankfurter Rundschau σχολιάζει το νέο σύστημα ασφαλείας που έχει εγκατασταθεί σε ελληνικά προσφυγικά κέντρα, κάνοντας λόγο για «μία τρέλα που πρέπει να σταματήσει» και γράφει: «Αυτό που συμβαίνει στους προσφυγικούς καταυλισμούς σε κάποια ελληνικά νησιά, μας απειλεί όλους. Πρόκειται για ένα καθεστώς πλήρους παρακολούθησης ανθρώπων, για γενικευμένες υποψίες και την καταπάτηση δικαιωμάτων. Η Ελλάδα θέτει σε λειτουργεία το σύστημα επιτήρησης των προσφύγων "Κένταυρος", το οποίο χρηματοδοτείται από φόρους των πολιτών της ΕΕ και θα παρακολουθεί τους αιτούντες άσυλο σε κάθε βήμα στους καταυλισμούς, αναλύοντας τη συμπεριφορά τους. Αυτό είναι εφικτό επειδή οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τα συρματοπλέγματα, οι περισσότεροι εκ των οποίων αναζητούν προστασία και ασφάλεια, ενώ θέλουν να ξεφύγουν από τη φτώχεια, τη βία και την έλλειψη προοπτικών, δεν έχουν τρόπο να αμυνθούν. Οι καταυλισμοί μετατρέπονται έτσι σε ένα εργαστήριο νέων τεχνικών επιτήρησης».

Καταλήγοντας, ο σχολιαστής επισημαίνει ότι στην ελληνική μυθολογία «οι Κένταυροι θεωρούνταν άγριοι, βίαιοι και λάγνοι - μισοί άνθρωποι και μισοί άλογα», ενώ υπογραμμίζει σκωπτικά, ότι «όταν κάποιος χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα με αυτό το όνομα απέναντι σε αδύναμους, δείχνει τι είδους εικόνα έχει για τον άνθρωπο και τι πιστεύει για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

2021: Έτος μνήμης για την Ελλάδα

Με αφορμή την Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, η Tagesspiegel αναφέρεται στο φετινό έτος μνήμης για την Ελλάδα. «Η χώρα είναι 40 χρόνια στην ΕΕ, συμπληρώνονται 80 χρόνια από την εισβολή της Βέρμαχτ και η Ελληνική Επανάσταση ξεκίνησε ακριβώς πριν από 200 χρόνια», γράφει χαρακτηριστικά. Κάνοντας μία αναδρομή στους γερμανούς συγγραφείς που παραβρέθηκαν, παρά την πανδημία, στην έκθεση βιβλίου δια ζώσης, αναφέρεται στις κοινές ιστορικές διαδρομές της Ελλάδας και της Γερμανίας: «Και οι δύο κοινωνίες βρέθηκαν αντιμέτωπες με την προσφυγική κρίση το 2015 και διαμορφώνονται ιστορικά από εμπειρίες προσφυγιάς. Η Ελλάδα με 1,2 εκατομμύρια που εκδιώχθηκαν από τη Μικρά Ασία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία από τα 14 εκατομμύρια που φυγαδεύτηκαν από ανατολικές περιοχές μετά το 1945».

Και όπως επισημαίνει ο συντάκτης, η γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού κάνει ιδιαίτερη μνεία στην Ελλάδα στη συμφωνία της κυβερνητικής συμμαχίας, στην ενότητα που αφορά ζητήματα Μνήμης: «Οι συζητήσεις στη χώρα έχουν αναδείξει ότι „η κοινή επεξεργασία του παρελθόντος δεν έχει ολοκληρωθεί" (…), ενώ εκδηλώσεις όπως η Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι τέτοιοι ακριβώς τόποι εργασίας. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και με την έκθεση «Διαιρεμένες μνήμες / Gespaltene Erinnerungen» και την παρουσίαση της έκδοσης του καταλόγου της, τα οποία αναφέρονται στα μοιραία χρόνια 1940-1950 για την Ελλάδα και τη Γερμανία. Η έκθεση που βρίσκεται τώρα στην Κολωνία, παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη, την αδελφοποιημένη πόλη της Κολωνίας, το 2016, δείχνοντας όλη τη φρίκη της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα».

Χρύσα Βαχτσεβάνου

Η είδηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των πολιτών άνω των 60 στην Ελλάδα αναφέρεται στο σύνολο σχεδόν του γερμανόφωνου Τύπου. Η Neue Zürcher Zeitung σημειώνει: "Η ελληνική κυβέρνηση εισάγει υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους ηλικιωμένους. Ξεκινά με την ηλικιακή ομάδα, της οποίας η προστασία έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στο σύστημα υγείας. Θα είναι δύσκολο όμως να αλλάξουν γνώμη οι αντιεμβολιαστές." Και λίγο παρακάτω παρατηρεί: «Με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τους ηλικιωμένους, η Ελλάδα εισάγει και πάλι σχετικά νωρίς ένα μέτρο που μέχρι πρότινος θεωρούνταν σπάσιμο ταμπού. Τον Ιούλιο, η χώρα ακολούθησε το γαλλικό παράδειγμα και κατέστησε υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας... Η καταληκτική ημερομηνία για το νέο μέτρο είναι πριν από αυτή στην Αυστρία, όπου θα ισχύει γενική υποχρέωση εμβολιασμού από τον Φεβρουάριο».

Για το ίδιο θέμα ο Γκερντ Χέλερ, ανταποκριτής της οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt στην Αθήνα, σημειώνει: «Η τήρηση του υποχρεωτικού εμβολιασμού θα πρέπει να είναι σχετικά εύκολο να ελεγχθεί, καθώς υπάρχει κεντρικό ψηφιακό μητρώο εμβολιασμών στην Ελλάδα, στο οποίο αποθηκεύονται οι φορολογικοί αριθμοί των πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο, η οικονομική διοίκηση μπορεί να προσδιορίσει ποιος είναι ακόμα ανεμβολίαστος με λίγα μόνο κλικ. Στον αγώνα κατά της πανδημίας, η Ελλάδα θέλει επίσης να επιβάλει ενισχυτικούς εμβολιασμούς. Από τον Οκτώβριο, όλα τα εμβολιασμένα άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω έχουν τη δυνατότητα να λάβουν ενίσχυση έξι μήνες μετά τον δεύτερο εμβολιασμό».

Η νέα κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας

H νέα κλιμάκωση της κρίσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας απασχολεί τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Κουλέμπα δήλωσε πως η Ρωσία έχει μεταφέρει στα κοινά συνορά τους έως 115.000 στρατιώτες. Η Süddeutsche Zeitung σχολιάζει: «...ο στόχος πρέπει να είναι η διαχείριση της κρίσης και η αποφυγή κλιμάκωσής της στην ανατολική Ουκρανία που τροφοδοτείται από τον Πούτιν από το 2014. Για το σκοπό αυτό, το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ πρέπει να καταστήσουν σαφές στη Ρωσία ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής του status quo με στρατιωτικά μέσα θα έχει ως αποτέλεσμα μεγάλο κόστος για τη Ρωσία. Αυτό σημαίνει την απειλή δραστικών οικονομικών κυρώσεων. Κάθε νέος σχηματισμός ρωσικών αρμάτων μάχης στο έδαφος της Ουκρανίας πρέπει να σημαίνει το άμεσο τέλος του αγωγού Nord Stream 2 για το Βερολίνο. Η Ουκρανία χρειάζεται επίσης περαιτέρω βοήθεια στην άμυνα, πλαισιωμένη από διπλωματικές πρωτοβουλίες. Εάν είναι απαραίτητη άλλη μια συνάντηση μεταξύ του Πούτιν και του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα πρέπει να γίνει».

Για το ίδιο θέμα η Frankfurter Allgemeine Zeitung γράφει: «Είναι δύσκολο να πει κανείς εάν ο Πούτιν σκοπεύει πραγματικά να εισβάλει ξανά στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα γνωστές πληροφορίες, η δύναμη των στρατευμάτων που συγκεντρώνει στα σύνορα θα ήταν αυτή τη στιγμή πολύ μικρή για εισβολή. Αλλά στη Δύση κανείς δεν πρέπει να υποτιμά την ψυχρότητα του Κρεμλίνου. Οι ηχηρές προειδοποιήσεις από την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ έχουν σκοπό να τον αποτρέψουν από τη λανθασμένη εκτίμηση ότι μια νέα επίθεση στο γειτονικό κράτος θα είχε ελάχιστες ή καθόλου συνέπειες. Η Ουκρανία δεν είναι μέλος της συμμαχίας· η στρατιωτική βοήθεια θα ήταν μόνο έμμεση. Η Δύση, πάνω απ' όλα η ΕΕ, θα μπορούσε να επιβάλει νέες κυρώσεις. Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί έχουν ήδη βλάψει τη ρωσική οικονομία, επομένως ο Πούτιν γνωρίζει το τίμημα της αρπαγής γης στην Ευρώπη».

Μαρία Ρηγούτσου

H αύξηση του πληθωρισμού κατά 5,2% στη Γερμανία είναι ένα από τα κύρια θέματα σχολιασμού στο γερμανόφωνο Τύπο. Η Süddeutsche Zeitung γράφει: «Τα νέα ακούγονται σοκαριστικά. Αυτόν τον μήνα οι τιμές καταναλωτή είναι 5,2 % υψηλότερες από πέρυσι. Η τελευταία φορά που σημειώθηκε τέτοια αύξηση ήταν πριν από 30 χρόνια. Οι Γερμανοί καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τόσα όσα στο παρελθόν. Η αλήθεια όμως είναι ότι φέτος πολλοί παράμετροι έκαναν τη ζωή σημαντικά πιο ακριβή. Αποφασιστικός παράγοντας λοιπόν είναι αν οι τιμές θα αυξηθούν επίσης τόσο πολύ και το επόμενο έτος. Υπάρχει ελπίδα ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εάν οι συνδικαλιστές και οι κεντρικοί τραπεζίτες πάρουν τις σωστές αποφάσεις»

Και λίγο παρακάτω συνεχίζει: «Τώρα θα ήταν σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αντιδράσει στην αλλαγή της κατάστασης. Ναι, έκαναν λάθος όλοι οι Γερμανοί σκεπτικιστές που προέβλεψαν πριν από δέκα χρόνια ότι η χαλαρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ θα οδηγούσε αμέσως σε πληθωρισμό. Οι τρέχουσες αυξήσεις τιμών έχουν και άλλους λόγους. Παρ' όλα αυτά, θα ήταν σωστό να μειωθεί σιγά σιγά η πολιτική του φθηνού χρήματος. Η ΕΚΤ πρέπει να το κάνει αυτό προσεκτικά ώστε να μην καταπνίξει την οικονομική ανάκαμψη μετά τον κορωνοϊό. Θα πρέπει όμως να το κάνει για να μειώσει τον κίνδυνο του πληθωρισμού. Μέτριες αυξήσεις μισθών και μια πιο φυσιολογική νομισματική πολιτική, όταν συνδυαστούν μπορούν να γίνουν πολλά. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα οι Γερμανοί θα ανησυχούν λιγότερο για τις αυξήσεις των τιμών. Τότε η αύξηση του πληθωρισμού του Νοεμβρίου του 5% θα μπορούσε να είναι ένα φάντασμα που θα εξαφανιστεί».

H Berliner Morgenpost είναι επίσης στο ίδιο μήκος κύματος και γράφει για την αύξηση του πληθωρισμού στη Γερμανία: «Το ποσοστό μοιάζει δραματικό. Ο πληθωρισμός στη Γερμανία σκαρφάλωσε στο 5,2% τον Νοέμβριο και είναι τόσο ψηλά όσο το 1992. Αλλά δεν υπάρχει λόγος για πανικό. Γιατί η ανάπτυξη ευνοείται κυρίως από δύο παράγοντες: τη μείωση του ΦΠΑ, από την οποία οι πολίτες ωφελήθηκαν πέρυσι και τις αυξημένες τιμές ενέργειας. Εάν αφαιρέσει κανείς αυτές τις ειδικές παραμέτρους, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, το τελικό αποτέλεσμα είναι μια αύξηση των τιμών περίπου 2%. Το ποσοστό αυτό αποτελεί στόχο της ΕΚΤ από την ιδρύσή της, άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος για υπερβολικούς φόβους».

Υποχρεωτικός εμβολιασμός και ταξίδια εν μέσω πανδημίας

Το άλλο μεγάλο θέμα που κυριαρχεί είναι βεβαίως της πανδημίας. Η Hannoversche Allgemeine Zeitung σχολιάζει τη συζήτηση για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ανάμεσα στα κόμματα που θα απαρτίζουν την μελλοντική κυβέρνηση και γράφει: «Αν ακόμη και το FDP που είναι εξαιρετικά επικριτικό για τα μέτρα καταναγκασμού, εγκρίνει την πρόταση της Βουλής για υποχρεωτικό εμβολιασμό τότε αυτό είναι το πολυαναμενόμενο μήνυμα στον πληθυσμό ότι η κατάσταση είναι πιο δραματική από ποτέ σε αυτή την πανδημία. Και φαίνεται ότι όλα τα κόμματα που θα συμμετάσχουν στην κυβέρνηση κατάλαβαν τη σοβαρότητα της κατάστασης».

Τέλος, η Märkische Oderzeitung γράφει για τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς με αφορμή την μετάλλαξη Όμικρον: «Το μόνο νόημα που έχουν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί είναι να κερδηθεί χρόνος. Αυτές οι πολύτιμες μέρες και εβδομάδες μπορεί να είναι χρήσιμες στην επιστήμη για να ερευνήσει και κατανοήσει τους κινδύνους της μετάλλαξης Όμικρον και να προσαρμόσουν το εμβόλιο. Η εμφάνιση της μετάλλαξης πρέπει επίσης να υπενθυμίζει στη Δύση ότι θα πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειες εμβολιασμού όχι μόνο στις χώρες της, αλλά και στις φτωχότερες χώρες με λίγα εμβόλια.Στη Νότια Αφρική, το ποσοστό εμβολιασμού είναι 24%.

Μαρία Ρηγούτσου

Στις δύο νέες «Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές» για πρόσφυγες και μετανάστες που εγκαινιάστηκαν στη Λέρο και την Κω αναφέρεται δημοσίευμα στην Zeit Online, το οποίο σημειώνει: «Με τις νέες, οχυρωμένες εγκαταστάσεις η Ελλάδα ανταποκρίνεται στη συνεχιζόμενη κριτική που της ασκείται για τις απάνθρωπες συνθήκες στους προηγούμενους προσωρινούς και υπερπλήρεις προσφυγικούς καταυλισμούς με σκηνές (…) Τα νέα προσφυγικά κέντρα περιβάλλονται από συρματοπλέγματα, είναι εξοπλισμένα με κάμερες παρακολούθησης και μηχανήματα ακτίνων Χ για ελέγχους ασφαλείας. Υπάρχουν επίσης μαγνητικές πόρτες και πύλες που μένουν κλειστές τη νύχτα. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους καταυλισμούς, οι νέες εγκαταστάσεις διαθέτουν τρεχούμενο νερό και τουαλέτες, αλλά και περισσότερη προστασία για τους κατοίκους των εκάστοτε περιοχών».

Ωστόσο όπως παρατηρεί το δημοσίευμα: «ΜΚΟ οι ανθρωπιστικές οργανώσεις επικρίνουν τα νέα προσφυγικά κέντρα, επειδή περιορίζουν σοβαρά την ελευθερία μετακίνησης όσων διαμένουν σε αυτά και βρίσκονται σε απομακρυσμένες τοποθεσίες. Αρκετοί δημοσιογράφοι έχουν ήδη εστιάσει στα εκτεταμένα μέτρα παρακολούθησης. Τα νέα προσφυγικά κέντρα συγκρίνονται με φυλακές.»

Ανησυχία για τον ελληνικό τουρισμό φέρνει η νέα μετάλλαξη

Ρεπορτάζ για τον ελληνικό τουρισμό, που διένυσε μια άκρως επιτυχημένη σεζόν φέτος, η οποία όμως κινδυνεύει να ανατραπεί του χρόνου εξαιτίας της νέας έξαρσης της πανδημίας, παραθέτει η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Το ρεπορτάζ επιχειρεί έναν απολογισμό της φετινής τουριστικής σεζόν σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Ο ελληνικός τουριστικός κλάδος ελπίζει να αξιοποιήσει τη φετινή επιτυχία. Το comeback του ελληνικού τουρισμού ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, 11,6 εκατομ. ξένοι επισκέπτες ήρθαν στη χώρα τους πρώτους εννέα μήνες, σχεδόν 90% περισσότεροι από το 2020, πρώτη χρονιά της κρίσης του κορωνοϊού. Η ν.1 τουριστική χώρα ήταν η Γερμανία με 2,1 εκατομ. επισκέπτες (…)»

Τώρα όμως επικρατεί εκ νέου ανησυχία για το κατά πόσο θα συνεχιστεί η θετική πορεία του ελληνικού τουρισμού και την επόμενη χρονιά. Όπως παρατηρεί το ρεπορτάζ: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος παραμένει ο κορωνοϊός. Εξαιτίας των τελευταίων εξελίξεων στο πεδίο των κρουσμάτων, η ζήτηση έχει κάπως μειωθεί προς το παρόν, αναφέρει ο Κρίστοφ Φύρερ, διευθύνων σύμβουλος του τουριστικού ομίλου Leitner Reisen. Εκτός όμως από τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων, και η νέα παραλλαγή του ιού που εμφανίστηκε στη Νότια Αφρική προκαλεί τώρα αβεβαιότητα».

FAZ: Καλύτερα υποχρεωτικός εμβολιασμός παρά λοκντάουν

Στη δημόσια συζήτηση που έχει ανοίξει στη Γερμανία σχετικά με την υποχρεωτικότητα ή μη του εμβολιασμου και το ενδεχόμενο νέου, γενικού λοκντάουν εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων κορωνοϊού αναφέρεται σχόλιο στο πρωτοσέλιδο της Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Mεταξύ άλλων παρατηρεί: «Ξαφνικά κανείς δεν θέλει να αποκλείσει τίποτα. Οι συνεχείς εκκλήσεις για περιορισμό των επαφών είναι σωστές, όμως κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ποιος ευθύνεται ουσιαστικά για την κατάσταση στα νοσοκομεία: οι σκοπίμως ανεμβολίαστοι. Από νωρίς ήταν ξεκάθαρο ότι ο εμβολιασμός δεν προστατεύει από την μόλυνση ή την περαιτέρω μετάδοση του κορωνοϊό -το ίδιο σαφές ήταν όμως ότι οι εμβολιασμένοι προστατεύονται καλά από σοβαρές επιπλοκές του κορωνοϊού -κι αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε έκκληση για γενικό λοκντάουν (…) Ο κίνδυνος δεν είναι παντού ίδιος (…) Ναι, η σωματική ακεραιότητα είναι ένα πολύτιμο αγαθό (που μπορεί να περιοριστεί – θα ήταν επίσης καλό να εστιάσουμε και στη σωματική και ψυχική επιβάρυνση του νοσηλευτικού προσωπικού. Κανένα νόμιμο μέτρο δεν αποκλείεται. Ούτε η λήψη έκτακτων μέτρων σε τοπικό επίπεδο (…) Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι πάντως πιο ήπιο μέτρο από το λοκντάουν και δεν προκαλεί επ’ ουδενί μεγαλύτερο ‘διχασμό’. Εάν όλοι πρόκειται να λάβουν την ίδια φροντίδα στο μέλλον, πρέπει να ληφθούν μέτρα τώρα.»

Δήμητρα Κυρανούδη

Το Δίκτυο Συντακτών Γερμανίας RND φιλοξενεί ανταπόκριση του Γκερτ Χέλερ από την Αθήνα με τίτλο «Ο φόβος των Ελλήνων μπροστά στον Κρίστιαν Λίντνερ». Το άρθρο σημειώνει: «Και τι δεν υπέστη ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε λόγω των σκληρών μέτρων λιτότητας για την Ελλάδα: οι σκιτσογράφοι τον παρουσίαζαν ως δράκουλα, οι εφημερίδες τον παρουσίαζαν με φωτομοντάζ ως στρατιώτη των SS, οι διαδηλωτές του έστησαν μια συμβολική αγχόνη στην πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα. Ο διάδοχός του Κρίστιαν Λίντνερ δεν αντιμετωπίζεται με μίσος, αλλά με καχυποψία. Αυτό που δεν ξεχνιέται στην Ελλάδα είναι ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, ο Λίντνερ κατηγόρησε τον Σόιμπλε ότι ήταν πολύ επιεικής με τους Έλληνες. Τότε, ο πολιτικός του FDP ζήτησε να βγει η χώρα από την Ευρωζώνη. Αυτό ήταν και το σχέδιο του Σόιμπλε. Όμως απέτυχε λόγω της αντίρρησης της Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ.

Κκανείς δεν μιλά πια για Grexit. Όμως ο Λίντνερ θα έχει σημαντικό λόγο, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητήσει τη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας τους επόμενους μήνες. Η Ελλάδα θα ήθελε περισσότερη ευελιξία στους κανόνες για το έλλειμμα και τη χαλάρωση του ανώτατου ορίου του χρέους... Ο Λίντνερ, από την άλλη πλευρά, είναι υπέρμαχος μιας αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής όσον αφορά τους στόχους για το έλλειμμα και το χρέος. Ούτε και είναι υπέρμαχος των ευρωομολόγων, με άλλα λόγια μιας «αμοιβαιοποίησης του χρέους». Ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας είναι λιγότερο φιλοευρωπαίος και ακόμη πιο σκληρός από τον Σόιμπλε στη δημοσιονομική πειθαρχία, φοβάται η εφημερίδα της Αθήνας «Καθημερινή».

Και το άρθρο καταλήγει: «Ωστόσο μπορεί να μειωθεί το βάρος της Γερμανίας στην ΕΕ στη μετά τη Μέρκελ εποχή και χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία να αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή. Η Ελλάδα είναι πιθανό να συμφωνήσει σε αυτό. Παρατηρητές αναμένουν ότι στη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας θα αναπτυχθεί μια «συμμαχία του Νότου» από τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Κύπρο και την Ελλάδα. Ο κοινός παρονομαστής αυτών των χωρών δεν είναι μόνο η γεωγραφική τους θέση στη νότια Ευρώπη. Είναι επίσης οι έξι χώρες της ΕΕ με τα υψηλότερα επίπεδα χρέους».

Η προβληματική δικαιοσύνη στην Τουρκία

H Süddeutsche Zeitung αναφέρεται στη δικαιοσύνη στην Τουρκία με αφορμή την υπόθεση Καβάλα και την κράτησή του εδώ και τέσσερα χρόνια χωρίς δικαστική απόφαση και γράφει: «Αυτό λέει τα πάντα για την τουρκική δικαιοσύνη. Οι εισαγγελείς κατηγορούν τον Καβάλα ότι οργάνωσε τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί το 2013, οι οποίες ήταν η πρώτη εξέγερση κατά του σημερινού αρχηγού του κράτους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Καβάλα κρατείται χωρίς δικαστική απόφαση εδώ και τέσσερα χρόνια. Αυτό και μόνο διαψεύδει κάθε ισχυρισμό για ένα κράτος δικαίου. Ολόκληρο το κατηγορητήριο φαίνεται να έχει κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε ήδη ζητήσει την αποφυλάκιση το 2019. Η Τουρκία, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, δεσμεύεται από τις αποφάσεις του δικαστηρίου, όμως δεν νοιάζεται. Αντίθετα, το κατηγορητήριο αναφέρει ότι ο μαικήνας του πολιτισμού είναι κατάσκοπος. Η Άγκυρα απειλείται τώρα με αποκλεισμό. Το ιδρυτικό μέλος Τουρκία θα μπορούσε να εκδιωχθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης, όμως απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων. Και υπάρχουν αρκετά κράτη με επιρροή στο Συμβούλιο της Ευρώπης που θα μπορούσαν να ρίξουν πολίτες στη φυλακή για πολιτικούς λόγους και επομένως να προστατεύσουν την Άγκυρα. Η Ρωσία, για παράδειγμα».

Ο αστυνόμος Χαρίτος ...

Τέλοςυ, στις πολιτιστικές σελίδες της ίδιας εφημερίδας μια μικρή αναφορά στο νέο βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη. Η Süddeutsche Zeitung σημειώνει: «Ό,τι είναι ο αστυνόμος Μονταλμπάνο του Καμιλέρι για τη Σικελία, είναι ο Κώστας Χαρίτος για το τμήμα ανθρωποκτονιών στην Αθήνα. Ο δημιουργός του Πέτρος Μάρκαρης γράφει θαυμάσια. Με κάθε νέο μυθιστόρημα του Χαρίτου καταλαβαίνεις καλύτερα τη σημερινή Ελλάδα. Η τελευταία υπόθεση αφορά έναν νεκρό, πλούσιους Σαουδάραβες, αριστερούς διαδηλωτές και χρήματα άλλων. Πέτρος Μάρκαρης: Ο φόνος είναι χρήμα. Εκδοτικός Οίκος Diogenes. 310 σελίδες, 24 ευρώ».

Μαρία Ρηγούτσου

Στον πρόεδρο των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ, τον επόμενο, όπως όλα δείχνουν, υπουργό Οικονομικών εστιάζουν στα σχόλιά τους γερμανικές εφημερίδες. Eνδεικτικά, η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt παρατηρεί ότι ο Κρίστιαν Λίντνερ ως κυβερνητικός εταίρος και νέος υπ. Οικονομικών, θέλει να παρουσιάσει στη γερμανική κοινωνία το νέο πρόσωπο των Φιλελευθέρων, που ο ίδιος ευαγγελίζεται. «Το FDP είχε εκδιωχθεί για χρόνια από το γερμανικό κοινοβούλιο, αφού επί χρόνια είχε βρεθεί περιθωριοποιημένο ως πελατειακό κόμμα με μια έννοια της ελευθερίας συνυφασμένη με τον φιλελευθερισμό της αγοράς. Ο Λίντνερ απαίτησε το κόμμα να ξαναβρεί τον ίδιο του τον εαυτό – και ναι, το νέο FDP είναι διαφορετικό».

Σύμφωνα με την Handelsblatt: «Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον μελλοντικό υπ. Οικονομικών θα είναι μεσοπρόθεσμα να φέρει μια νέα προσέγγιση στην έννοια της πίστης στο κράτος, η οποία στους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πρασίνους είναι υπερβολική. Ελευθερία, κατά τους άλλους δύο κυβερνητικούς εταίρους, σημαίνει ελευθερία του κράτους να παρεμβαίνει, να ξοδεύει πολλά χρήματα και να μπορεί με διάφορους σκιώδεις προϋπολογισμούς να άρει τελικά το φρένο της δημοσιονομικής πειθαρχίας -σύντομα, υπό τον νέο υπ. Οικονομικών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα σχέδια του κυβερνητικού συνασπισμού για την υλοποίηση της μεγαλύτερης βιομηχανικής αναδιάρθρωσης στην ιστορία κοστίζουν τεράστια ποσά - σε κάθε περίπτωση περισσότερο από όσα θα ήθελαν οι φιλελεύθεροι υποστηρικτές ενός λιτού κράτους. Το πώς όμως ο μελλοντικός υπ. Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ θα διαχειριστεί τις ισορροπίες παραμένει ένα από τα πιο συναρπαστικά ερωτήματα της επόμενης τετραετίας.»

Εμβολιασμός: «Ο εξαναγκασμός είναι ο λάθος δρόμος»

Έντονη παραμένει στη Γερμανία η δημόσια συζήτηση γύρω από την υποχρεωτικότητα ή μη του εμβολιασμού, με πολλούς πολιτικούς αλλά και συνταγματολόγους πλέον τα τάσσονται υπέρ. Σε σχόλιό της η ιστοσελίδα Tagesschau του πρώτου προγράμματος της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης παρατηρεί: «'Δεν θα υπάρξει υποχρεωτικός εμβολιασμός', ακουγόταν ξανά και ξανά από το ξέσπασμα της πανδημίας. Η αθέτηση αυτής της υπόσχεσης εξαιτίας του αυξανόμενου αριθμού κρουσμάτων και των κατειλημμένων κρεβατιών στις μονάδες εντατικής θεραπείας– ακόμη κι αν με την πρώτη ματιά φαίνεται επιθυμητή- θα ήταν σοβαρό λάθος (…)»

«Οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να κρατήσουν την κοινωνία ενωμένη ακόμη και σε αυτή την ακραία κατάσταση. Τα κοινωνικά οφέλη του εμβολιασμού είναι αδιαμφισβήτητα. Αλλά η απόφαση για τον εμβολιασμό πρέπει να παραμείνει ατομική απόφαση του καθενός, σταθμίζοντας τα υπέρ και τα κατά για τον εαυτό του. Ο αποκλεισμός και εξαναγκασμός είναι ο λάθος δρόμος».

Θύμα της πανδημίας και το χαλούμι

Στην κρίση που έχει χτυπήσει τα κυπριακά τυροκομεία και συγκεκριμένα την παραγωγή χαλουμιού αναφέρεται η Stuttgarter Zeitung και παρατηρεί: «Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αφήσει στο νησί της Κύπρου απόθεμα χαλουμιού, του πολύτιμου λευκού τυριού, αξίας έξι εκατομμυρίων δολαρίων, έχοντας προκαλέσει μείωση της ζήτησης στο εξωτερικό και το εσωτερικό. Η ζήτηση για χαλούμι κατέρρευσε πέρυσι εξαιτίας των λοκντάουν ανά την Ευρώπη που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού (…)».

Όπως σημειώνει το δημοσίευμα: «Η ΕΕ κατοχύρωσε το χαλούμι ως ΠΟΠ (προστατευόμενη ονομασία προέλευσης) μετά από διεκδίκηση επτά χρόνων.Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά για το χαλούμι, απορροφώντας το 50% των συνολικών εξαγωγών, ακολουθούμενο από τη Σουηδία. Το ασυναγώνιστο αλμυρό τυρί, το οποίο μπορεί να καταναλωθεί φρέσκο ​​ή ψητό, σημείωσε ρεκόρ πωλήσεων 260 εκατομμυρίων ευρώ το 2020 με εξαγωγές 40.000 τόνων».

Δήμητρα Κυρανούδη

Σε 178 σελίδες περιγράφεται αναλυτικά το κυβερνητικό πρόγραμμα της μελλοντικής κυβέρνησης τρικομματικού συνασπισμού υπό τον γενικό τίτλο "Τόλμη για περισσότερη πρόοδο", που έδωσαν οι εταίροι στη δημοσιότητα χθες. Ένα κατόρθωμα για τρία εντελώς διαφορετικά κόμματα που θέλουν να συγκυβερνήσουν στη χώρα, Αλλά υπάρχει και η κακή είδηση, όπως επισημαίνει στο κεντρικό της σχόλιο η Süddeutsche Zeitung: Ότι η υλοποίησή του δεν μπορεί να ξεκινήσει αμέσως. Διαβάζουμε:

"Θα κριθούν στις πράξεις"

"Ο συνασπισμός του φωτεινού σηματοδότη (σ.σ. από τα χρώματα των 3 κομμάτων) θα μπορεί να κάνει την κοινωνική, οικολογική και φιλελεύθερη εκκίνηση μόνο όταν κατορθώσει να θέσει υπό έλεγχο την πανδημία" επισημαίνει η συντάκτρια."Δεν μπορεί να υπάρχει ξεκίνημα χωρίς την προστασία του πληθυσμού. Δεν μπορούν να υπάρχουν χρήματα για γιγαντιαίες επενδύσεις, όταν δις ευρώ βυθίζονται σε νέα κύματα πανδημίας και επιχειρήσεις κρέμονται από τον κρατικό ορό. Δεν μπορεί να υπάρχει εμπιστοσύνη των πολιτών στο οτιδήποτε, όσο την καθημερινότητα ορίζουν τα κύματα πανδημίας. Γι αυτόν τον λόγο αυτή η συμμαχία πολιτικών δυνάμεων δεν είναι μόνο η πρώτη του είδους στη Γερμανία, αλλά και η πρώτη που ξεκινά σε μια τόσο απειλητική κρίση. Η πρώτη που από την πρώτη ημέρα θα πρέπει να οικοδομήσει εμπιστοσύνη με βάση αριθμούς κρουσμάτων ως βάναυσο μέτρο επιτυχίας. Περίοδος χάριτος 100 ημερών δεν θα υπάρξει".

Στη διαδικτυακή της σελίδα η Tagesschau του πρώτου καναλιού της δημόσιας τηλεόρασης ARD, η σχολιάστρια επισημαίνει ότι πρόκειται για εξαγγελίες που θα κριθούν τελικά στις πράξεις. "Στην κυβερνητική συμφωνία δεν υπάρχει ούτε μια σελίδα, στην οποία να λείπουν έννοιες, όπως εκσυγχρονισμός, μετασχηματισμός ή πρόοδος" σημειώνει. "Οι 3 εταίροι θέλουν να μεταδώσουν εμπιστοσύνη, να αναπτύξουν έναν νέο πολιτικό πολιτισμό, ανταλλαγή προοπτικών, μια ευκαιρία να μάθει κανείς από τον άλλον … ένα φιλοσοφικό ξεκίνημα. Κρίμα που δεν υπάρχουν συγκεκριμενοποιήσεις στα ψιλά γράμματα, ιδέες, πρότυπα, προθέσεις. Αλλά πρόκειται για 3 κόμματα που δεν ανήκουν μαζί, αλλά θέλουν να δοκιμάσουν μαζί. Αξίζουν μια ευκαιρία".

Ας ρίξουμε και μια ματιά πώς σχολιάζει μια περιφερειακή εφημερίδα, η Südwest Presse, το κυβερνητικό πρόγραμμα της μελλοντικής κυβέρνησης. "Μέχρι και το τελευταίο κεφάλαιο οι 3 εταίροι απέκρυψαν το πιο σημαντικό: Πώς θα χρηματοδοτηθούν τόσα πολλά σχέδια; ... Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εξαγγελίες για νέα φορολογικά προνόμια και δαπάνες. Το πώς όλα αυτά θα πληρωθούν, παραμένει νεφελώδες".

SZ: „Στην οικονομική άβυσσο"

Η Süddeutsche Zeitung επανέρχεται σε σχόλιό της περιγράφοντας την περισσότερο από οριακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, για την οποία ευθύνεται ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν, όπως επισημαίνει ο σχολιαστής. Κάνοντας ιστορική αναδρομή στον Κεμάλ Ατατούρκ, τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, αναφέρει ότι και ο Ερντογάν στα 18 χρόνια εξουσίας, άφησε το αποτύπωμά του όσο κανένας άλλος πολιτικός από τότε. "Τώρα όμως λόγω της οικονομικής κρίσης ο Τούρκος πρόεδρος χάνει σε υποστήριξη και οδηγεί τη χώρα στην άβυσσο. Ο αυτοαποκαλούμενος αντίπαλος των επιτοκίων θέλει προφανώς με την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων να μετατρέψει τη χώρα του σαν σε ασιατική με χαμηλούς μισθούς. Με δέλεαρ τα φτηνά δάνεια και τους χαμηλούς μισθούς οι επιχειρηματίες ωθούνται να κάνουν επενδύσεις, ενώ την ίδια ώρα ξένες εταιρείες καλούνται να επενδύσουν στη χώρα για να τονώσουν την παραλυμένη οικονομία. Γι αυτά οι Τούρκοι θα πρέπει να ευχαριστήσουν τον Ερντογάν το 2023 προσερχόμενοι στην κάλπη. Είναι η χρονιά του ιωβηλαίου για την 100ή επέτειο της Τουρκικής Δημοκρατίας".

Ο αρθρογράφος επικαλείται προβλέψεις οικονομολόγων για τη φτωχοποίηση, στην οποία οδηγείται ο λαός από τον υψηλό πληθωρισμό. "Λόγω της αδύναμης λίρας η χώρα δεν μπορεί να πληρώσει τις εισαγωγές, από τις οποίες εξαρτάται και να εξυπηρετήσει το εξωτερικό της χρέος. Κυρίως η κατάρρευση της λίρας προκαλεί ζημίες. Η αποδυναμωμένη Κεντρική Τράπεζα δήλωσε ότι η κατάρρευση του νομίσματος λόγω της μονομερούς πολιτικής του προέδρου κινείται εντελώς αποκομμένη από τα βασικά οικονομικά δεδομένα. Την ίδια ώρα με την πολιτική των επιτοκίων ο Ερντογάν γίνεται πολιτικά ευάλωτος. Η αντιπολίτευση έχει επιτέλους ένα θέμα, με το οποίο μπορεί να εμφανίζεται ως εναλλακτική και έτσι ο πρόεδρος θα πρέπει άμεσα να κάνει κάτι, που όμως που είναι δύσκολο λόγω της πολυπλοκότητας των οικονομικών διαδικασιών".

Ειρήνη Αναστασοπούλου

«Το καλό παράδειγμα θέλει να δώσει ο έλληνας πρωθυπουργός», σχολιάζει ο ανταποκριτής της Handelsblatt στην Ελλάδα, Γκερντ Χέλερ, αναφερόμενος στα πρωτεία της Ελλάδας με τον εθνικό κλιματικό νόμο. Σύμφωνα με τον γερμανό δημοσιογράφο, «η ελληνική κυβέρνηση συνδέει με το πρόγραμμα προστασίας του κλίματος την ελπίδα για επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας. Η Ελλάδα αναμένει επιχορηγήσεις ύψους 17,8 δισ. ευρώ και χαμηλότοκα δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ τα επόμενα χρόνια. Σχεδόν το 40% των χρημάτων θα εισρεύσουν σε "πράσινα" έργα όπως η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, η ανακαίνιση κτιρίων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, η επέκταση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και οι κλιματικά ουδέτερες μεταφορές».

Για τον συντάκτη μάλιστα, η ψήφιση του νόμου θεωρείται βέβαιη: «Ο Μητσοτάκης ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με το θέμα της προστασίας του κλίματος, ακόμη και ως αρχηγός της αντιπολίτευσης κατά την περασμένη τη δεκαετία. Αυτό εντάσσεται στη στρατηγική του να ανοίξει τους ορίζοντες του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας στο πολιτικό κέντρο και όχι μόνο».

Πανδημία: Το τίμημα της Ελευθερίας

Το ενδεχόμενο καθιέρωσης υποχρεωτικού εμβολιασμού διχάζει την κοινή γνώμη και την πολιτική στη Γερμανία. Σε άρθρο της η Süddeutsche Zeitung, το οποίο τιτλοφορεί «το τίμημα της Ελευθερίας» θέτει ένα ακόμη, «κρίσιμο» όπως το χαρακτηρίζει, ερώτημα: Βοηθά όντως ο εξαναγκασμός;

«Σε περίπτωση που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αποφασίσει να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό κατά του κορωνοϊού, σίγουρα θα υπάρξουν προσφυγές κατά της απόφασης. Η κοινή γνώμη είναι εδώ και πολύ καιρό προβληματισμένη αναφορικά με την ενδεχόμενη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Καρλσρούη. Αρκετοί γερμανοί συνταγματολόγοι δήλωσαν πρόσφατα ότι, κατά την άποψή τους, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός συνάδει με το Σύνταγμα. Ήδη από το 2016, πολύ πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού, οι επιστημονικές υπηρεσίες της γερμανικής Βουλής είχαν διαπιστώσει ότι μία καθολική υποχρέωση εμβολιασμού συνάδει με το Σύνταγμα».

Ωστόσο, όπως επισημαίνει η εφημερίδα, οι Δημοκρατίες προτιμούν την πειθώ: «Στους αρνητές του εμβολιασμού περιλαμβάνονται εκείνοι με ανησυχίες που αφορούν την ιατρική. Αλλά και εκείνοι που αντιλαμβάνονται τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ως μία κρατική παρέμβαση. Αν και τα δικαστήρια αποδέχονται υποχρεωτικούς εμβολιασμούς ως ύστατη λύση, η συντριπτική πλειονότητα των Δημοκρατιών έχει γίνει πολύ προσεκτική με την υποχρεωτικότητα. Προτιμούν να πείσουν παρά να επιβάλλουν».

Πανδημία και οικιακή βία

Στο ζήτημα της ενδοοικογενειακής και της οικιακής βίας αναφέρεται ο γερμανικός Τύπος, με αφορμή τα νέα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δίωξης του Εγκλήματος για το 2020. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Süddeutsche Zeitung «τον περασμένο χρόνο 139 γυναίκες και 30 άνδρες θανατώθηκαν από τον σύντροφό τους ή τον πρώην σύντροφό τους, ενώ αναφέρθηκαν σχεδόν 150.000 περιπτώσεις βίας από συντρόφους - και αυτές είναι μόνο αυτές που μπήκαν στα στατιστικά στοιχεία. Η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες και η συντριπτική πλειονότητα των υπόπτων είναι άνδρες». Επιπλέον, ενδιαφέρον προκαλεί η παρατήρηση της εφημερίδας ότι «από τα στατιστικά της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας δεν προκύπτει ότι ο εγκλεισμός κατά της εξάπλωσης της πανδημίας το 2020 εκτίναξε την βία ανάμεσα σε συντρόφους στη χώρα». Η taz σχολιάζοντας το ίδιο ζήτημα της οικιακής βίας, αναφέρεται μάλιστα στο γεγονός, πως η γερμανίδα υπουργός Δικαιοσύνης αρμόδια και για οικογενειακά ζητήματα Κριστίνα Λάμπρεχτ, σε αντίθεση με την προκάτοχό της στο υπουργείο Οικογένειας Φραντσίσκα Γκίφαϊ, έκανε λόγο για «γυναικοκτονίες, δηλαδή δολοφονίες γυναικών, επειδή είναι γυναίκες»

Χρύσα Βαχτσεβάνου

Η Κιρστ Ντάλτον ήθελε ένα πρωί πριν από λίγες μέρες να πάει στο γυμναστήριο. Αντί αυτού έζησε μια δυσάρεστη έκπληξη όταν ξύπνησε. Ενα θετικό τεστ κορωνοϊού. «Δεν ένιωθα καλά. Ο σύντροφός μου είχε 39 πυρετό. Ήταν δύσκολες μέρες, αλλά ελπίζω να το ξεπεράσαμε. Ευτυχώς, δεν έχουμε χάσει την αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης, κάτι που συμβαίνει συχνά με τη μετάλλαξη Όμικρον», λέει στο τηλέφωνο η 32χρονη.

Η Ντάλτον ζει στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής. Το 88% όλων των κρουσμάτων από κορωνοϊό στη Νότια Αφρική οφείλονται κιόλας στην Όμικρον.

Τη στιγμή που πολλές αφρικανικές χώρες φαινόταν να έχουν την πανδημία υπό έλεγχο, η Όμικρον έκανε την εμφανισή της στη νότια Αφρική. Η Νότια Αφρική ανέφερε πρόσφατα περίπου 11.500 νέα κρούσματα μέσα σε μία ημέρα και η Όμικρον έχει πλέον εντοπιστεί στη Μποτσουάνα, τη Μοζαμβίκη και τη Ζιμπάμπουε.

Ο Ρίτσαρτ Λέσελς, λοιμωξιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κβαζούζου-Νατάλ στο Ντουρμπάν, αναμένει ότι οι αριθμοί στη Νότια Αφρική θα συνεχίσουν να αυξάνονται. «Βλέπουμε μια ταχεία εξάπλωση σε έναν πληθυσμό που πιστεύουμε ότι είχε σε μεγάλο βαθμό ανοσία στις προηγούμενες παραλλαγές», δήλωσε σε συνέντευξή του στη DW. Ωστόσο, λόγω της βασικής προϋπάρχουσας ανοσίας, η πορεία είναι πιο ήπια.

Νέες οικονομικές ανησυχίες

Η Νότια Αφρική βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο λοκντάουν από τον Οκτώβριο. Επιτρέπονται οι υπαίθριες εκδηλώσεις με μέγιστο αριθμό 2000 συμμετεχόντων. Υπάρχει τετράωρη απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τα μεσάνυχτα. Εκτός από την υποχρεωτική απόσταση και τη μάσκα καθώς και τους ειδικούς κανόνες για τις κηδείες, πολλές άλλες δραστηριότητες επιτρέπονται.

Ο υπουργός Υγείας Τζο Φαάλα δεν έχει ανακοινώσει πιο αυστηρά μέτρα προς το παρόν. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυξάνεται για τους διοργανωτές μουσικών εκδηλώσεων. Το μουσικό φεστιβάλ "Ballito Rage" για παράδειγμα κοντά στο λιμάνι του Ντουρμπάν έπρεπε να ακυρωθεί μία ημέρα αφότου 36 επισκέπτες βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό.

Επίσης σοβαρά πλήττεται ο τουριστικός κλάδος στη Νότια Αφρική, εν μέρει από τους αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επέβαλαν πολλές τρίτες χώρες εναντίον της Νότιας Αφρικής και των γειτονικών χωρών της.

Μετά από τρία κύματα κορωνοϊου, ο τουρισμός της Νότιας Αφρικής είχε προετοιμαστεί για μια σταδιακή ανάκαμψη.

Οι ζημίες ανέρχονται σε δισεκατομμύρια σύμφωνα με τον οικονομολόγο Άλεξ Φαν ντεν Χέφεν από το πανεσπιστήμιο Βιτβάτερσραντ στο Γιοχάνεσμπουργκ. «Είναι απίστευτα εξοργιστικό και προκαλεί αμφιβολίες για το κατά πόσο η Νότια Αφρική θα έπρεπε να δημοσιοποιήσει στο μέλλον στοιχεία για μια νέα μετάλλαξη. Δεν μπορώ να μιλήσω για την κυβέρνησή μου, αλλά θα το ξανασκεφτούν πολύ καλά».

Οι ειδικοί εκτιμούν πως η Αφρική αυτή τη στιγμή χρειάζεται ουσιαστική στήριξη στον υγειονομικό τομέα και την κατανομή των εμβολίων.

Ντέιβιντ Ελ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Εκείνοι που ευκαιριακά καπνίζουν κάνναβη υποστηρίζουν συχνά ότι το αλκοόλ είναι πολύ πιο βλαβερό από ότι το χασίς ή η μαριχουάνα. Η κάνναβη συγκαταλέγεται ακόμα στη Γερμανία στα παράνομα ναρκωτικά. Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός ωστόσο σχεδιάζει την ελεγχόμενη πρόσβαση των 18 και άνω σε τέτοιου είδους ναρκωτικές ουσίες. Παράλληλα Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι ανακοινώνουν ένα αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για διαφημίσεις και χορηγίες της βιομηχανίας αλκοολούχων ποτών και των καπνοβιομηχανιών.

Ποιοι κίνδυνοι απορρέουν για τη δημόσια υγεία από την κάνναβη και το αλκοόλ; Ποιες οι εκτιμήσεις των επιστημόνων;

Επίδραση: Το αλκοόλ πλήττει τα κύτταρα, περνά γρήγορα στο αίμα και μεταφέρεται σ΄ ολόκληρο το σώμα. Στον εγκέφαλο επηρεάζει την μεταφορά πληροφοριών, ενώ σε μεγάλες ποσότητες ενδέχεται να προκαλέσει οξεία δηλητηρίαση. Από την πλευρά της η κάνναβη περιέχει περισσότερα από 60 κανναβινοειδή, από τα οποία η THC είναι η ισχυρότερη ψυχοτρόπα ουσία. Σε γενικές γραμμές πάντως οι επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ έχουν μελετηθεί πολύ περισσότερο από τη χρήση της κάνναβης.

200 ασθένειες σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το αλκοόλ

Επιπτώσεις: Και οι δύο ουσίες επιδρούν άμεσα στον εγκέφαλο, περιορίζοντας την ικανότητα συγκέντρωσης και μνήμης. Η κατανάλωση αλκοόλ ανήκει στις συχνότερες αιτίες ατυχημάτων στους δρόμους. Όμως και η κάνναβη επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα οδήγησης. Επιπλέον το αλκοόλ ενισχύει την επιθετικότητα, με το 33% των καταγεγραμμένων βίαιων πράξεων στην Γερμανία να σχετίζονται με αλκοολούχα ποτά. Από την άλλη πλευρά η κάνναβη δρα μεν χαλαρωτικά και ηρεμεί, ενδέχεται ωστόσο να πυροδοτήσει κρίσεις φόβου ή πανικού.

Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις: Όποιος πίνει υπερβολικά, ζημιώνει την υγεία του και μειώνει το προσδόκιμο ζωής. Πολλοί σκέφτονται κυρίως την εξάρτηση από το αλκοόλ. «Υπάρχουν ωστόσο περισσότερες από 200 ασθένειες, οι οποίες προκαλούνται άμεσα ή έμμεσα από την κατανάλωση αλκοόλ», λέει ο Ούλριχ Γιόν από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γκράιφσβαλντ. Μεταξύ τους ασθένειες στο ήπαρ, το κυκλοφορικό, αλλά και ο καρκίνος. Όσον αφορά την κάνναβη υπάρχουν ενδείξεις για ασθένειες όπως η κατάθλιψη και ο καρκίνος των όρχεων.

Καπνιστές το 80% όσων καταναλώνουν κάνναβη

Θάνατοι: Σύμφωνα με υπολογισμούς του ερευνητή ζητημάτων γύρω από την εξάρτηση Γιάκομπ Μαντέι το 2016 στη Γερμανία περίπου το 5% των θανάτων, δηλαδή 44.000 θάνατοι, σχετίζονταν με την κατανάλωση αλκοόλ. Αντίστοιχες έρευνες σχετικά με την κατανάλωση κάνναβης δεν υπάρχουν στη Γερμανία. «Θεωρείται ωστόσο δεδομένο ότι θάνατοι σχετίζονται και με την χρήση κάνναβης», δηλώνει ο ψυχολόγος από την Πανεπιστημιακή κλινική του Αμβούργου-Έπεντορφ. Έτσι το 2019, 52 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε δυστυχήματα που σχετίζονταν με την κατανάλωση κάνναβης ή άλλων ναρκωτικών ουσιών. Επιπλέον θεωρείται βέβαιο ότι πάνω από το 80% των καταναλωτών κάνναβης είναι και καπνιστές. Κατά συνέπεια εκτίθενται στον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου.

Εξάρτηση: Τα στοιχεία της επιδημιολογικής έρευνας εξαρτήσεων 2018 δείχνουν ότι 6,7 εκατομμύρια άνθρωποι στη Γερμανία μεταξύ 18 και 64 ετών καταναλώνουν τόσο αλκοόλ ώστε διακινδυνεύουν την υγεία τους. Περίπου 1,6 εκατομμύρια άνθρωποι αυτή της ηλικιακής ομάδας θεωρούνται εξαρτημένοι. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα 3,7 εκατομμύρια άνθρωποι δοκίμασαν τουλάχιστον μια φορά κάνναβη τον τελευταίο χρόνο, ενώ 309.000 χαρακτηρίζονται εξαρτημένοι από τη ναρκωτική αυτή ουσία.

Την ώρα που η κατανάλωση αλκοόλ και καπνού μεταξύ των νέων βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κάπνισμα κάνναβης γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές. Σύμφωνα με γιατρούς οι δύο ουσίες συγκεντρώνουν παρόμοιες πιθανότητες για εκδήλωση εξάρτησης. Η διάφορά τους είναι ωστόσο ότι, σε αντίθεση με την κάνναβη, οι προσπάθειες απεξάρτησης από την κατανάλωση αλκοόλ συνδέονται με πολύ σοβαρότερο σύνδρομο στέρησης.

Κριστίνα Στιχτ, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Το πρώτο κρούσμα της «Όμικρον» επιβεβαιώθηκε την Τετάρτη στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, το πολυπληθέστερο της Γερμανίας. Πρόκειται για άτομο που είχε ταξιδέψει από το Ντίσελντορφ στη Νότια Αφρική και επέστρεψε στις 21 Νοεμβρίου. Παρουσίασε πρόδηλα συμπτώματα και στις 25 Νοεμβρίου έκανε τεστ, που βγήκε θετικό. Έκτοτε παραμένει σε καραντίνα. Από την Παρασκευή η δημοτική Αρχή του Ντίσελντορφ απευθύνει έκκληση σε όλους όσους έχουν ταξιδέψει στην Αφρική μετά τις 16 Νοεμβρίου να κάνουν εξετάσεις για τον εντοπισμό της νέας, επικίνδυνης μετάλλαξης. Σύμφωνα με την εφημερίδα Rheinische Post έχει καταγραφεί ένα ακόμη ύποπτο κρούσμα στην πόλη Ρέες, το οποίο ακόμη δεν επιβεβαιώνεται επισήμως.

Υπενθυμίζεται ότι τα δύο πρώτα κρούσματα της «Όμικρον» στη Γερμανία είχαν καταγραφεί το περασμένο Σάββατο στο κρατίδιο της Βαυαρίας, σε επιβάτες που είχαν αφιχθεί στις 24 Νοεμβρίου από τη Νότια Αφρική. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε ένα ακόμη κρούσμα στο κρατίδιο της Έσσης. Την Τρίτη επιβεβαιώθηκαν άλλα τέσσερα κρούσματα στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Όπως ανακοίνωσαν οι τοπικές αρχές πρόκειται για τρία άτομα από την πόλη Ουλμ, πλήρως εμβολιασμένα, που είχαν επιστρέψει από επαγγελματικό ταξίδι στη Νότια Αφρική, ενώ το τέταρτο κρούσμα εντοπίστηκε στο οικογενειακό περιβάλλον ενός από τους ασθενείς. Οι γερμανικές αρχές επιβάλλουν πλέον καραντίνα δύο εβδομάδων σε όλους τους ταξιδιώτες από νοτιοαφρικανικές χώρες, στις οποίες κυριαρχεί η μετάλλαξη «Όμικρον», ακόμη και σε εκείνους που προσκομίζουν αρνητικό τεστ.

Πώς βρέθηκε η «Όμικρον» στη Σαξονία;

Προβληματισμό προκαλεί ο εντοπισμός κρούσματος στο κρατίδιο της Σαξονίας, σε άτομο που δεν είχε ταξιδέψει στη Νότια Αφρική, ούτε καν στο εξωτερικό. Όπως δηλώνει εκπρόσωπος των δημοτικών αρχών της Λειψίας στο Spiegel Online, πρόκειται για έναν 39χρονο, ο οποίος στο πρόσφατο παρελθόν δεν έχει βρεθεί εκτός Γερμανίας, ούτε είχε καμία επαφή με άλλα άτομα που είχαν ταξιδέψει στο εξωτερικό. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο ίδιος. Σύμφωνα με την τοπική εφημερίδα Leipziger Volkszeitung, ο πρωθυπουργός της Σαξονίας Μίχαελ Κρέτσμερ εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχος για το περιστατικό αυτό. Ήδη σήμερα η Σαξονία είναι το κρατίδιο με τα περισσότερα κρούσματα κορωνοϊού στη Γερμανία, καθώς ο συνολικός αριθμός νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους τις τελευταίες επτά ημέρες έχει ξεπεράσει τα 1.260. Τα νοσοκομεία είναι υπερπλήρη και από την Τετάρτη μεταγωγικά αεροσκάφη του γερμανικού στρατού μεταφέρουν ασθενείς στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας για την απαραίτητη ιατρική περίθαλψη.

Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες δεν μπορούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις για την εξάπλωση της «Όμικρον» σε όλη τη χώρα. Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (DPA) ο Όλιβερ Κέπλερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μαξ φον Πέτενκοφερ στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, εκτιμά ότι «ίσως δούμε συνολικά μερικές εκατοντάδες κρούσματα». Ο ιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν, από την πανεπιστημιακή κλινική «Σαριτέ» του Βερολίνου, προειδοποιεί ότι «αυτή τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, τι μας περιμένει. Ένα είναι βέβαιο: καλό είναι να έχεις εμβολιαστεί και ακόμα καλύτερο είναι να έχεις κάνει και μία αναμνηστική δόση…» Σύμφωνα με το επιδημιολογικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ, τις τελευταίες 24 ώρες καταγράφονται στη Γερμανία συνολικά 67.186 νέα κρούσματα της πανδημίας, καθώς και 446 θάνατοι σε σχέση με τον κορωνοϊό. Το μόνο αισιόδοξο στοιχείο είναι ότι την Τετάρτη ο δείκτης μετάδοσης σημείωσε κάμψη, για δεύτερη συνεχή ημέρα.

Γιάννης Παπαδημητρίου (DPA, RP, Spiegel Online, Tagesschau.de)

Μέσα σε λίγους μήνες η επιστημονική κοινότητα κατάφερε να αναπτύξει πολλά εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Εδώ και δεκαετίες οι γιατροί κάνουν κοπιώδεις προσπάθειες για να αντιμετωπίσουν το AIDS χωρίς να τα έχουν καταφέρει. Βέβαια, από τις αρχές της δεκαετίας του 80, οπότε ανακαλύφθηκε το λεγόμενο σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας, έχουν γίνει τεράστιες πρόοδοι, αλλά κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες πεθαίνουν, το 2020 ήταν 680.000 χιλιάδες.

«Πανδημική λοίμωξη το AIDS»

Η σημερινή ημέρα αποτελεί μια ακόμη ευκαιρία υπενθύμισης ότι το AIDS είναι μια πανδημία που δεν έχει ακόμη νικηθεί. Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι και όλα τα μηνύματα που στέλνονται από όλον τον κόσμο. Το Κοινό Πρόγραμμα του ΟΗΕ για τον ιό του AIDS, γνωστό με τα αρχικά UNAIDS, έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση, σύμφωνα με την οποία γύρω στα 28 εκ. φορείς του ιού παγκοσμίως έχουν πρόσβαση σε αντιρετροϊκή θεραπεία, που αντιστοιχεί σε ποσοστό του 73% εκείνων που τα χρειάζονται. «Τα νέα που σας φέρνω σήμερα από την έκθεση είναι η επείγουσα προειδοποίηση ότι το AIDS παραμένει πανδημική λοίμωξη» τόνισε ο Σεζάρ Νούνιεζ, διευθυντής του UNAIDS στη Ν. Υόρκη. «Η έκθεση επίσης ζητά τολμηρές δράσεις κατά των ανισοτήτων, που απαιτούνται για να σταματήσει το AIDS, να σταματήσει ο Covid-19 και να προετοιμαστούμε για μελλοντικές πανδημίες».

Η εκτελεστική διευθύντρια του UNAIDS Γουίνι Μπιανίμα, με έδρα τη Γενεύη, κάλεσε τις κυβερνήσεις να συνεχίσουν με αποφασιστικότητα τον αγώνα κατά του AIDS και της πανδημίας, διότι μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος εξάλειψης του HIV μέχρι το 2030. «Με τα λοκντάουν, το κλείσιμο των συνόρων και τις ανακατατάξεις στα συστήματα υγείας λόγω της πανδημίας Covid-19, για τους φορείς του AIDS δυσκόλεψαν τα πράγματα, κι όλο και λιγότεροι πηγαίνουν να κάνουν τεστ για HIV και λιγότεροι ξεκίνησαν θεραπεία, που θα τους κρατούσε περισσότερο στη ζωή» υπενθύμισε η Μπιανίμα.

Σοβαρότερα προβλήματα για τους φορείς

Ο επικεφαλής του γραφείου του UNAIDS στη Ν. Υόρκη υπογράμμισε ότι μελέτες από την Αγγλία και τη Ν. Αφρική έδειξαν ότι ο κίνδυνος θανάτου από Covid-19 ανάμεσα σε φορείς του AIDS είναι ο διπλάσιος από ότι στον γενικό πληθυσμό. «Αρχικά είχαμε την εντύπωση ότι όσοι ζουν με τον ιό δεν θα επηρεάζονταν διαφορετικά από τον Covid-19. Αυτό αποδείχθηκε λάθος» σημειώνει ο Σεζάρ Νούνιεζ. «Αντιμετωπίζουν σοβαρότερα προβλήματα, εμφανίζουν μεγαλύτερη νοσηρότητα και δεν έχουν πρόσβαση σε εμβόλια Covid, κάτι που αποτελεί επίσης πρόκληση».

Για την ανάπτυξη εμβολίων κατά του κορωνοϊού διατίθενται αστρονομικά ποσά, κάτι που δεν γίνεται για την έρευνα κατά του AIDS. Η εταιρεία Βιοτεχνολογίας Moderna δημιούργησε ένα εμβόλιο κατά του HIV, αλλά θα χρειαστούν χρόνια μέχρις ότου υπάρξουν οριστικά αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση η χρήση βιοτεχνολογίας δημιουργεί άλλα δεδομένα και ελπίδες αντιμετώπισης ιών, όπως ο HIV.

Ειρήνη Αναστασοπούλου (Eurivosion/afp/epd)

«Προσπαθώ να το δω λογικά, αλλά μερικές φορές θυμώνω», λέει η 63χρονη πρώην νοσοκόμα. Η ημερομηνία της επέμβασης της αναβλήθηκε ξανά και δεν ξέρει πότε θα έρθει η ώρα. Αυτό όμως που μένει είναι ο πόνος και η ψυχολογική δυσφορία. Η 63χρονη περιμένει, όπως όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Γερμανία, για μια επέμβαση γιατί τα νοσοκομεία λόγω του μεγάλου αριθμού ασθενών με Covid στις μονάδες εντατικής θεραπείας είναι κατηλλειμένα και οι προγραμματισμένες εγχειρήσεις αναβάλονται.

Σύμφωνα με τη Γερμανική Εταιρεία Νοσοκομείων ήδη τα τρία τέταρτα όλων των νοσοκομείων δεν βρίσκονται πλέον σε κανονική λειτουργία και πρέπει να αναβάλουν τις εγχειρήσεις τους. «Η κατάσταση γίνεται πραγματικά ολοένα και πιο τραγική και προκαλεί σωματικό και ψυχολογικό στρες στους ασθενείς εξαιτίας των θεραπειών που διακόπτονται», δήλωσε ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της γερμανικής Εταιρείας Νοσοκομείων, Γκέραλντ Γκρας.

Όταν η πρώην νοσοκόμα από τη Βαυαρία μίλησε με τον γιατρό Γκέρχαρντ Άχατζ για την επέμβασή στο ισχίο της στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Ουλμ, η εγχείρησή της αναβλήθηκε για την άνοιξη του 2022. Η επέμβαση τώρα αναβλήθηκε και πάλι επ΄ αόριστον.

Δυσκολίες στην καθημερινότητα

Υπάρχουν μέρες που με δυσκολία περπατάει, αναφέρει η πρώην νοσηλεύτρια που δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά της. Την επιβαρύνει η αβεβαιότητα και το πώς να αντιμετωπίσει τον πόνο τόσο πολύ τώρα, που παλεύει πλεόν και με την κατάθλιψη. Η 63χρονη αναγκάστηκε να αφήσει τη δουλειά της λόγω της χρόνιας πάθησης,

Δεν κατηγορεί για την κατάσταση μόνο τους ανεμβολίαστους αλλά θυμώνει με όσους δεν εμβολιάζονται γιατί πιστεύουν σε διάφορες θεωρίες συνομωσίας. Και ο γιατρός της Γκέρχαρντ Άχατζ, ο οποίος είναι αναπληρωτής διευθυντής στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Ουλμ, αναφέρει ότι ένα μεγάλο μέρος των ασθενών με Covid δεν εμβολιάζονται.

Η κατάσταση στα νοσοκομεία δεν θα έπρεπε να είναι έτσι, λέει. «Έχουμε το εμβόλιο και είναι ένας τρόπος για να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, αλλά το ποσοστό εμβολιασμού είναι ακόμα πολύ χαμηλό», τονίζει.

Υποφέρουν κυρίως οι καρκινοπαθείς

Στον τομέα της ορθοπεδικής και χειρουργικής στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Ουλμ γίνονται δέκα με δώδεκα επεμβάσεις λιγότερες από ό,τι συνήθως. Αυτό επιβαρύνει και τους γιατρούς.Το γεγονός ότι ορισμένοι ασθενείς περιμένουν τόσο πολύ για ένα ραντεβού, οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι οι γιατροί αυτό το καλοκαίρι δεν μπορούσαν να καλύψουν όλες τις προγραμματισμένες εγχειρήσεις που είχαν αναβληθεί.

Η ημερομηνία της επέμβασης όμως έχει σίγουρα αντίκτυπο στα ευρήματα ή στις πιθανότητες επιτυχίας ενός ασθενούς, λέει ο Άχατζ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους καρκινοπαθείς, όπως έχουν δείξει μελέτες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γερμανικής Εταιρείας Νοσοκομείων, στο δεύτερο κύμα της πανδημίας από τον Οκτώβριο του 2020 έως τον Φεβρουάριο του 2021 ο αριθμός των επεμβάσεων για καρκίνο του μαστού μειώθηκαν κατά 6% και για καρκίνο του παχέος εντέρου κατά 18%. Και για αυτό το τέταρτο κύμα της πανδημίας, η Γερμανική Εταιρεία Νοσοκομείων υπολογίζει ότι ο αριθμός των αναβολών των εγχειρήσεων θα είναι μεγάλος.

Σεμπάστιαν Σλέκερ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Η διαχείρηση της πανδημίας του κορωνοϊού είναι ντροπή για την παγκόσμια κοινότητα. Πρώτα οι ανεπαρκείς πληροφορίες από την Κίνα, μετά το μονομερές κλείσιμο των συνόρων, η μάχη για τις μάσκες, η έρευνα για την προέλευση του ιού και τώρα η άδικη διανομή των εμβολίων. Η επόμενη πανδημία ενδεχομένως να βρίσκεται καθοδόν και το ερώτημα δεν είναι «εάν», αλλά «πότε θα έρθει» - και τότε όλα θα πρέπει να λειτουργήσουν διαφορετικά.

Τα 194 μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) συνέρχονται διαδικτυακά από τις 29 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου, ώστε να δρομολογήσουν ένα παγκόσμιο σύμφωνο.

Ωστόσο δεν αναμένονται σπουδαία αποτελέσματα τη στιγμή που χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία απομακρύνονται. Τα μέλη του ΠΟΥ θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, αλλά το τι θα βγει από αυτό παραμένει εντελώς ανοιχτό.

Θα πρόκειται μια συμφωνία μικρής κλίμακας χωρίς πραγματική ισχύ, δηλώνει η Μάικε Φος διευθύνουσα σύμβουλος του συλλόγου «Klug - Γερμανική Συμμαχία για την Κλιματική Αλλαγή και την Υγεία». «Το κύριο πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν λέει ποιο πρόβλημα πρέπει να λυθεί συγκεκριμένα», λέει.

Ασαφείς οι νέοι στόχοι

Λόγω των προβλημάτων που προκλήθηκαν από την εμμονή στην εθνική κυριαρχία και τις εθνικές προσπάθειες, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να του τεθούν φραγμοί. Η ΕΕ και περίπου 40 άλλες χώρες βρίσκονται πίσω από τη συνθήκη, με ασαφείς στόχους.

Ο γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν τάχθηκε ωστόσο υπέρ κυρώσεων: Εάν μια χώρα δεν συμπεριφέρεται σωστά θα πρέπει κατά τη γνώμη του να τιμωρείται. Παρόλα αυτά το ενδεχόμενο η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Ρωσία να δεχθούν κάτι τέτοιο, είναι μάλλον απίθανο.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη δηλώσει ότι μια τέτοια σύμβαση θα χρειαζόταν χρόνια και δεν θα έλυνε τα ζητήματα εκείνα που προκαλούν πιέσεις. «Είμαστε επιφυλακτικοί», δήλωσε και ο Φενγκ Γιονγκ, Γραμματέας για θέματα Υγείας της κινεζικής Πρεσβείας στη Γενεύη. Συγκεκριμένα πάντως θα χρειαζόταν η ενίσχυση του ΠΟΥ, ώστε σε περίπτωση νέας πανδημίας, ο οργανισμός χωρίς πολιτικές διαμάχες μεταξύ των κρατών μελών να μπορεί να διατάξει έρευνες και να λάβει μέτρα. «Οι ισχυρές χώρες δεν έχουν όμως κίνητρο να συνάψουν μια σύμβαση, η οποία σε μια κρίση θα μείωνε την εθνική τους κυριαρχία», λέει η Φος.

Υπάρχουν κανονισμοί αλλά...

Με τη συνθήκη, οι φτωχότερες χώρες θέλουν να διασφαλίσουν ότι εν μέσω μιας νέας πανδημίας δεν θα μείνουν πίσω αναφορικά με τις προμήθειες εμβολίων, τα οποία θα κατοχυρωθούν και πάλι από τις πιο πλούσιες χώρες. «Θα ήταν ευχής έργο να καταφέρει να ρυθμιστεί η διανομή του εμβολίου, αλλά δεν πρόκειται να γίνει τίποτα», λέει ένας διπλωμάτης στη Γενεύη.

Άλλωστε οι πλούσιες χώρες δύσκολα θα έχαναν την ευκαιρία να διασφαλίσουν πρώτα τον δικό τους πληθυσμό και στη συνέχεια να δωρίζουν δόσεις εμβολίων σε χώρες που το έχουν ανάγκη. Βέβαια υπάρχουν ήδη δεσμευτικοί κανονισμοί του ΠΟΥ για πώς θα πρέπει να αντιδράσει ο κόσμος σε μια πανδημία. Όταν όμως ο ΠΟΥ τον Ιανουάριο του 2020 κήρυξε μια τέτοια κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω του κορωνοϊού, ελάχιστα συνέβησαν: Δεν υπήρχε σχεδόν κανένας συντονισμός και οι χώρες επέλεξαν να προχωρήσουν μόνες τους, σε εθνικό επίπεδο.

«Γιατί να δημιουργηθεί ένα νέο σύμφωνο, όταν δεν τηρείται το παλιό» διρωτάται η Φος. Θα ήταν προτιμότερο οι χώρες να συμμορφωθούν με τους υπάρχοντες υγειονομικούς κανόνες και να αναφέρουν τακτικά τι κάνουν. Επίσης σημαντικό είναι να δημιουργηθεί ένα ταμείο που στηρίξει τις φτωχότερες χώρες να δημιουργήσουν αποτελεσματικότερα συστημάτα υγείας.

Κριστιάνε Έλριχ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού δεν ακούσαμε σχεδόν τίποτα για νέες παραλλαγές του κορωνοϊού επειδή στο μεγαλύτερο μέρος της υφηλίου επικράτησε κυρίως η μετάλλαξη Δέλτα ή η Δέλτα+, παραγκωνίζοντας άλλες μεταλλάξεις.

Στο βόρειο ημισφαίριο το καλοκαίρι έχει περάσει προ πολλού και τα κρούσματα εκτοξεύονται. Στο νότιο ημισφαίριο το καλοκαίρι ξεκινά τώρα και θα ήταν εύλογο τα κρούσματα να μειώνονται ή στην χειρότερη περίπτωση να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Στη Νότια Αφρική ωστόσο σημειώνεται πρωτοφανής έξαρση κρουσμάτων, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή Γκάουτενγκ γύρω από το Γιοχάνεσμπουργκ και την πρωτεύουσα Πραιτόρια όπου ο δείκτης θετικότητας ξεπερνά τα 1.000 κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους.

Η εκτόξευση των κρουσμάτων οφείλεται, ενδεχομένως, σε μια νέα μετάλλαξη, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις 11 Νοεμβρίου στην Μποτσουάνα, γειτονική χώρα της Νότιας Αφρικής στα βόρεια. Η νέα μετάλλαξη B.1.1.529, που ονομάστηκε «Όμικρον» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έχει εντοπιστεί πλέον στην Νότια Αφρική, αλλά και σε ένα ταξιδιώτη, ο οποίος προερχόμενος από την Νότια Αφρική ταξίδεψε στο Χονγκ Κονγκ. Οι επιστήμονες ανησυχούν ιδιαίτερα για τη νέα μετάλλαξη, μιας και συγκεντρώνει στην πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού 32 συνολικά τροποποιήσεις.

«Με δυσκολία αναγνωρίζονται τα αντισώματα εξουδετέρωσης»

Λόγω του μεγάλου αριθμού τροποποιήσεων στην πρωτεΐνη ακίδα, τα ανοσοκύτταρα δυσκολεύονται να καταπολεμήσουν την μετάλλαξη. Το γεγονός αυτό ενδέχεται να προκαλέσει μεγάλη διασπορά του κορωνοϊού.

Οι υπάρχουσες τροποποιήσεις προκαλούν μεγάλη ανησυχία, δήλωσε την Τετάρτη ο Ράβι Γκούπτα, καθηγητής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κέιμπριτς. Ο επιστήμονας είχε αποδείξει ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο με εργαστηριακές αναλύσεις ότι δύο από τις τροποποιήσεις της μετάλλαξης «Όμικρον» αυξάνουν την μολυσματικότητα και περιορίζουν την δημιουργία αντισωμάτων.

«Αναμένω ότι τα αντισώματα εξουδετέρωσης, που λειτουργούν κατά της μετάλλαξης Δέλτα και Άλφα θα αναγνωρίζονται ως τέτοια με δυσκολία», εκτιμά ο καθηγητής Φρανσουά Μπαλού, διευθυντής στο τμήμα Γενετικής του University College στο Λονδίνο (UCL) του Λονδίνου, σε δηλώσεις στη βάση επιστημονικών δεδομένων στο Science Media Center.

"Ασθενής μηδέν" με χρόνια λοίμωξη;

Μέχρι αυτή την ώρα όμως δεν υπάρχουν επαρκή επιδημιολογικά στοιχεία για το πόσο μολυσματική είναι η μετάλλαξη «Όμικρον». Το καθοριστικό στοιχείο είναι ωστόσο ότι η νέα μετάλλαξη είναι επικίνδυνη, υπογράμμισε με ανάρτησή της στο Twitter η Κριστίνα Πέιγκελ, καθηγήτρια Επιχειρησιακής Έρευνας στο UCL.

Προς το παρόν είναι δύσκολο να προβλέψουμε τους ρυθμούς μετάδοσης της νέας μετάλλαξης, τόνισε ο καθηγητής Φρανσουά Μπαλού, προσθέτοντας πως θα πρέπει να παρακολουθούμε προσεκτικά και να αναλύουμε τα νέα δεδομένα, αλλά «δεν συντρέχει λόγος να ανησυχούμε υπερβολικά, εκτός κι αν αυξηθεί δραματικά η συχνότητα της νέας μετάλλαξης στο άμεσο μέλλον».

Ο γάλλος καθηγητής εκτιμά ότι «ο μεγάλος αριθμός τροποποιήσεων στην νέα μετάλλαξη ίσως και να προέκυψε κατευθείαν» και εξηγεί ότι ίσως να ξεκίνησε μέσω μίας χρόνιας λοίμωξης κάποιου με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως για παράδειγμα ενός ασθενή HIV/Aids, ο οποίος δεν λαμβάνει θεραπεία.

Αλεξάντερ Φρόιντ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

«Σκεφτείτε: Με τον δικό του θάνατο, πεθαίνει κανείς. Με τον θάνατο των άλλων, πρέπει όμως να ζήσει». Άγνωστη σε ένα ευρύτερο ελληνικό κοινό, η εβραϊκής καταγωγής Γερμανίδα ποιήτρια Μάσα Μαλέκο, περιέγραφε ήδη στον Μεσοπόλεμο αυτό που βιώνουν χιλιάδες από την αρχή της πανδημίας: Τον θάνατο δικών τους ανθρώπων κλεισμένων στις εντατικές. Ένας μοναχικός, αργός, βασανιστικός θάνατος. Οι ιστορίες είναι πολλές, το μοτίβο το ίδιο.

600 χιλιόμετρα για να αποχαιρετήσει τον πατέρα της

«Είμαι σίγουρη ότι με ένιωσε στο πλάι του, ακόμη κι όταν του χάιδεψα το μέτωπο με πλαστικά γάντια». Η Κέρτσιν Β. (αλλαγμένο όνομα) ξεσπά σε κλάματα, όταν διηγείται τη σκηνή. Αυτές τις μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο του 83χρονου πατέρα της σε κλινική του Βερολίνου από κορωνοϊό. Η Κέρστιν ζει στο Ντίσελντορφ, οι γονείς της στο Βερολίνο. ΄Όταν πριν ένα χρόνο η οικογένεια δέχθηκε τηλεφώνημα από την κλινική, πως έφτανε η ώρα του θανάτου του και υπήρχε η δυνατότητα ενός τελευταίου αποχαιρετισμού, η Κέρστιν δεν δίστασε ούτε λεπτό. Το βράδυ μπήκε στο αυτοκίνητο με τον γιο της και έκανε τα 600 χιλιόμετρα, που τη χώριζαν από την εντατική. Ο πατέρας της εισήχθη στο νοσοκομείο με φυματίωση, αλλά κάποιος γιατρός πιθανότατα να τον κόλλησε. «Ο πατέρας μου είναι ένας από τους 100.000 νεκρούς στη Γερμανία», λέει. Και όσο περισσότερο διηγείται, τόσο μεγαλώνει ο πόνος. Αυτός ο καταραμένος ιός είναι διαβολεμένος. Οι άνθρωποι τον κολλούν κατά τύχη ή με απερισκεψία σε επαφές με τους άλλους. Αλλά ο καθένας πεθαίνει μόνος. Από χθες 100.000 νεκροί. Όπως ο πατέρας της Κέρστιν.Για το προσωπικό της κλινικής λέει τα καλύτερα λόγια. Για τον καθημερινό τους αγώνα σε συνθήκες δύσκολες. Πολλοί έχασαν τη ζωή τους. Για τους συναδέλφους τους, ο κορωνοϊός έχει μορφή, πρόσωπο, χαρακτηριστικά.

Η Γερμανία έχει χάσει 100.000 ανθρώπους στο διάστημα της πανδημίας. Κεντρική τελετή μνήμης έγινε αρχές Μαρτίου πρώτη φορά, στο προεδρικό μέγαρο, παρόντος του προέδρου της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Τότε οι νεκροί από την πανδημία ήταν 71.500. Μέσα Απριλίου, στην επόμενη τελετή στην άδεια αίθουσα συναυλιών στη Gendarmenmarkt του Βερολίνου, οι νεκροί είχαν φτάσει τους 80.000. «Είμαστε αποκαμωμένοι από το βάρος της πανδημίας και μας πονά η διαμάχη για το σωστό μονοπάτι. Γι αυτό χρειαζόμαστε μια στιγμή ανάπαυσης» είχε πει τότε ο Σταϊνμάιερ μιλώντας για μια «ανθρώπινη τραγωδία της πανδημίας». Οι δήμοι και κοινότητες έχουν ξεκινήσει να φυτεύουν δέντρα για καθένα νεκρό από κορωνοϊό. Ο Ντιρκ Πέσμαν, διευθυντής του Μουσείου Ταφικού Πολιτισμού στο Κάσελ, θεωρεί κατανοητό να δημιουργηθεί τόπος πένθους ανοιχτός για όλους. Αλλά δεν φτάνει. Πιστεύει ότι θα πρέπει να καθιερωθεί μια συγκεκριμένη ημερομηνία σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά «η πόλωση που παρατηρείται, δεν βοηθά στην πραγμάτωση τέτοιων ιδεών». Ο Πέσμαν και οι συνεργάτες του ερευνούν όλες τις πτυχές του θανάτου. «Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τους 100.000 νεκρούς, αλλά αυτούς που πέθαναν ολομόναχοι στο πρώτο κύμα πανδημίας. Ή εκείνους τους καρκινοπαθείς, που η εγχείρηση αναβλήθηκε με αποτέλεσμα να πεθάνουν».

Αντίκτυπο στις κοινωνικές εξελίξεις

Η Πέτρα Μπαρ είναι θεολόγος της Ευαγγελικής Εκκλησίας. Για την πάστορα, κάθε θάνατος αντιπροσωπεύει μια ιστορία ζωής που τελείωσε. Ξέρει πολύ καλά πόσο χρόνο και κόπο αφιέρωσαν άλλοι πάστορες στην ποιμαντική φροντίδα κατά το πρώτο κύμα πανδημίας για να στηρίξουν όσους πενθούσαν και να τους βοηθήσουν να επιστρέψουν στην κανονική ζωή. Η Μπαρ αποκαλεί τους νέους αριθμούς νεκρών εξωφρενικούς. «Συνηθίσαμε σχεδόν να τους λαμβάνουμε υπόψη, αλλά η μνήμη είναι σημαντική, γιατί δεν είναι νούμερα, είναι άνθρωποι». Εκατό χιλιάδες. Και σε αντίθεση με τον πρώτο κύμα, όπου η πρόσληψη του θανάτου για τον καθένα εξ αυτών ήταν πιο έντονη, τώρα πεθαίνουν «έγκυες, μωρά, μητέρες, νεαροί πατεράδες. Βασικά αυτός ο θάνατος, που φαίνεται να μας ενδιαφέρει όλο και λιγότερο, συνδέεται με πολύ περισσότερες επιπτώσεις, με πολύ περισσότερο πόνο και ταλαιπωρία και καταστρέφει ζωές και βιογραφίες».

Όλα αυτά θα αλλάξουν τη χώρα. «Η πανδημική κρίση θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στις κοινωνικές εξελίξεις» υποστηρίζει ο ιστορικός Ντίτμαρ Πράισλερ ξεκινώντας από τους εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους από πανούκλα το μεσαίωνα μέχρι την ισπανική γρίπη του 1918/19, «που επίσης επηρέασαν την κοινωνία. Η πανδημία θα επηρεάσει την ιστορία». Η Πέτρα Μπαρ λέει και κάτι πολύ χαρακτηριστικό. Ότι είναι πολύ δύσκολο να αντέξει κανείς τις μεγάλες διαφορές στον τρόπο αντίδρασης. Από τη μια πλευρά βρίσκονται εκείνοι που ξεπερνούν τα όρια φυσικής αντοχής και δίνουν τα πάντα για να σώσουν τη ζωή των άλλων, και από την άλλη πλευρά εκείνοι που καταπιέζουν την πραγματικότητα, θέλουν να επιστρέψουν στην κανονικότητα και συνωστίζονται στις πολυσύχναστες πόλεις. «Δυστυχώς τίποτα δεν έχει τελειώσει με τον κορωνοϊό» λέει η Πέτρα λυπημένη, «ακόμη κι αν η πολιτική το αποφάσισε. Αυτός ο ιός είναι ασταμάτητος».

Κρίστοφ Στρακ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Πρόκειται χωρίς καμιά αμφιβολία για έναν πλειστηριασμό "στρατοσφαιρικό", με όλες τις σημασίες της λέξης, και για ένα ποσό αστρονομικό. Μια από τις σπάνιες χειρόγραφες σημειώσεις του Αϊνστάιν που οδήγησαν τον ιδιοφυή επιστήμονα στην ανακάλυψη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, πουλήθηκε χθες στο Παρίσι από τον Οίκο Christie´s στο ποσό-ρεκόρ των 11,6 εκ. ευρώ. Τα προηγούμενα ρεκόρ σε σπάνιες χειρόγραφες σημειώσεις του Αϊνστάιν ήταν το 2018 σε πλειστηριασμό στη Ν. Υόρκη για το «γράμμα του Θεού» έναντι 2,8 εκ. δολαρίων και το 2017 στην Ιερουσαλήμ για μια επιστολή του γύρω από το «μυστικό της ευτυχίας» για το ποσό των 1,56 εκ. δολαρίων.

Θαύμα ότι διασώθηκαν οι σημειώσεις

Ο πλειστηριασμός ξεκίνησε από το ποσό του 1,5 εκ. ευρώ, αλλά κατέληξε σε ένα «ντέρμπι» μεταξύ δύο αγοραστών, που πρόσφεραν συνεχώς 200.000 ευρώ ο ένας περισσότερα από τον άλλο. Σε ποιον από τους δύο κατοχυρώθηκε τελικά δεν έγινε γνωστό. Το ότι οι χειρόγραφες σημειώσεις 54 σελίδων διασώθηκαν μέχρι σήμερα ισοδυναμεί με θαύμα και οφείλεται στον συνάδελφό του και επιστήθιο φίλο του Μισέλ Μπεσό, ο οποίος συνυπογράφει τις σημειώσεις.

«Οι χειρόγραφες σημειώσεις αντανακλούν το έργο των δύο ερευνητών σε αγαστή συνεργασία, με πνεύμα ανταγωνιστικότητας, ίσως καμιά φορά και συμβίωσης» λέει ο Βενσάν Μπελουά, ειδικός σε βιβλία και χειρόγραφα του Οίκου Christie´s. «Αποκτούμε αυτό το συναίσθημα όταν ξεφυλλίζουμε τις σημειώσεις που έγιναν ανάμεσα στο 1913 και 1914. Εκείνο που το κάνει ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον είναι ότι σημειώσεις του πριν από το 1919 είναι εξαιρετικά σπάνιες. Ο Αϊνστάιν ήταν κάποιος που σπάνια φύλαγε σημειώσεις. Έτσι μόνο και μόνο το γεγονός ότι το χειρόγραφο επέζησε και έφτασε σε εμάς, το κάνει απολύτως εκπληκτικό».

«Ο Αϊνστάιν έκανε λάθη»

Στις χειρόγραφες σημειώσεις ο Αϊνστάιν καταγράφει τα πρώτα βήματα που τον οδήγησαν το 1915 στην περίφημη εξίσωση (Ε=mc2 ) ότι η ενέργεια ισούται με τη μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο, και η οποία άλλαξε τον κόσμο. Ο Αϊνστάιν γκρέμισε με άλλα λόγια όλο το επιστημονικό υπόβαθρο, όπου είχαν βασιστεί οι τεχνικές μετρήσεις του χρόνου και του μήκους αποδεικνύοντας ότι η ταχύτητα επηρεάζει τον χρόνο, που δεν είναι απόλυτη έννοια. Για τη θεωρία της σχετικότητας τού απονεμήθηκε το 1921 το βραβείο Νόμπελ Φυσικής.

«Εκείνο που βρίσκω ιδιαίτερα συγκινητικό με την ανάγνωση αυτού του χειρόγραφου είναι το εξης: έχουμε ίσως την εικόνα ενός αλάθητου, μονολιθικού Αϊνστάιν ως απόλυτης ιδιοφυΐας, ο οποίος από τον πρώτο υπολογισμό βρίσκει την σωστή εξίσωση. Αλλά αυτό το χειρόγραφο δείχνει ότι ο Αϊνστάιν ήταν έξυπνος, αλλά ήταν επιστήμονας, όπως οποιοσδήποτε άλλος» επισημαίνει ο Βενσάν Μπελουά. «Και όπως οποιασδήποτε άλλος επιστήμων περνά μέσα από στάδια αμφιβολίας, υποθέσεων που επιβεβαιώνονται ή όχι, μέσω επαλήθευσης, μέσω σφαλμάτων. Ο Αϊνστάιν κάνει λάθη σε αυτά τα χειρόγραφα. Και τον κάνει ακόμη μεγαλύτερο κατά κάποιον τρόπο, επειδή βλέπουμε την επιμονή, τη σκέψη ότι βρίσκονταν στο στάδιο δημιουργίας της θεωρίας του, την οποία διορθώνει και ανακατευθύνει».

Ειρήνη Αναστασοπούλου/Reuters/afp

Εδώ και 1000 χρόνια οι Ισπανοί καλλιεργούν σαφράν ή αλλιώς κρόκο. Τα ιδιαίτερα και περιζήτητα μωβ άνθη έφεραν στην Ιβηρική Χερσόνησο οι Άραβες. Η επιστημονική τους ονομασία είναι Crocus Sativus. To σαφράν παράγεται από τον ύπερο του άνθους του κρόκου, το οποίο έχει πικρή γεύση. Ωστόσο ως καρύκευμα θεωρείται εκλεκτό και αποτελεί επιλογή πολλών διάσημων σεφ. Xρησιμοποιείται επίσης και ως συστατικό σε φάρμακα κατά του Αλτσχάιμερ.

Ο κρόκος είναι επίσης ακριβός. Ένα κιλό ισπανικού κρόκου μπορεί να κοστίζει από 3.000 έως 4.000 ευρώ. Η νούμερο 1 παραγωγός χώρα κρόκου είναι το Ιράν, που παράγει το 90 με 95% της παγκόσμιας παραγωγής. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 300 με 430 τόνους ετησίως. Ακολουθούν η Ινδία με 22 τόνους, η Ελλάδα με 7 τόνους και το Αφγανιστάν με έξι.

Δύσκολοι καιροί για τους Ισπανούς παραγωγούς κρόκου

Η Ισπανία υπολείπεται στην παγκόσμια κατάταξη των παραγωγών κρόκου με μόλις δύο τόνους ετησίως, όπως αναφέρει στην DW ο Χαβιέ Γκερέρο, συνιδιοκτήτης της CEAE, μιας από τις σημαντικότερες εταιρείες παραγωγής ισπανικού κρόκου από το Αλμπακέτε: «Πριν από δέκα χρόνια παράγαμε έως και δέκα τόνους το χρόνο στην Ισπανία» αναφέρει.

Ωστόσο οι Ισπανοί παραγωγοί δύσκολα μπορούν να ανταγωνιστούν τον ιρανικό κρόκο σε επίπεδο τιμών. «Η τιμή ανά κιλό του ιρανικού κρόκου ανέρχεται σήμερα στα περίπου 1.000 ευρώ. Αυτή του ισπανικού κρόκου είναι περίπου 4.000 ευρώ», αναφέρει ο Χοσέ Μαρία Χερέρος Λεβί, διευθυντής εξαγωγών στην CEAE. Οι τιμές του κρόκου εμφανίζουν μάλιστα διακυμάνσεις ανά εβδομάδα αναλόγως της ζήτησης αλλά και της ποιότητας της εκάστοτε σοδειάς. Όπως παρατηρεί ο Χερέρος Λεβί, στην Ισπανία επιπρόσθετες δυσκολίες παρουσιάζει αυτός καθαυτός ο τρόπος παραγωγής του κρόκου, δεδομένου ότι τα χωράφια στα οποία καλλιεργείται πρέπει να εναλλάσσονται κάθε τέσσερα χρόνια.

Επίσης, ενώ στο Ιράν υπάρχουν πολλοί εργάτες την περίοδο της συγκομιδής του κρόκου, στην Ισπανία η ίδια διαδικασία δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. «Στην Ισπανία επίσης οι εργάτες κερδίζουν νόμιμα και καθαρά 52,40 ευρώ για οχτάωρη εργασία την ημέρα. Στο Ιράν η ίδια εργασία πληρώνεται με ένα ευρώ» αναφέρει ο ίδιος. Γεγονός είναι πάντως ότι και ισπανικές εταιρείες, όπως η CEAE, δραστηριοποιούνται παράλληλα και στον τομέα της εισαγωγής ιρανικού σαφράν. Πάντως αυτό που ξεχωρίζει τον ισπανικό από τον ιρανικό κρόκο είναι ότι ο δεύτερος δεν αλέθεται σε σκόνη. «Κι αυτό για να μην χάσει το άρωμά του» εξηγεί ο Ροντόλφο Ενκαρνασιόν Μαρίν, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και λόμπι προώθησης του ισπανικού κρόκου COAE.

Αισιοδοξία παρά τις αντιξοότητες

Σύμφωνα με τον Ισπανό ειδικό Ενκαρνασιόν Μαρίν φέτος η ποιότητα του κρόκου που παρήχθη στην Ισπανία ήταν καλή. «Ωστόσο ο όγκος παραγωγής στις μονάδες παραγωγής μειώνεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής» σημειώνει ο ίδιος. «Χρειαζόμαστε ζέστη το καλοκαίρι και κρύο τον χειμώνα για την ανθοφορία».

Παρά τις αντιξοότητες, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές κρόκου στην Ισπανία, δεν το βάζουν κάτω, όπως ο Γκερέρο. Αν και δεν πιστεύει ότι τα παιδιά του θα συνεχίσουν στον ίδιο τομέα, κάνει τα πάντα για την οικογενειακή του επιχείρηση. Από κοινού με τον Ενκαρνασιόν Μαρίν κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να αυξηθεί η ισπανική παραγωγή κρόκου. «Θέλουμε ξανά περισσότερες παέγιες με ισπανικό κρόκο», λέει χαρακτηριστικά ο Γκερέρο. Για να γίνει αυτό, η τιμή του θα πρέπει να μειωθεί σημαντικά. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μείωση του κόστους παραγωγής του τελικού καρυκεύματος, το οποίο προς το παρόν εξακολουθεί να παράγεται εξ ολοκλήρου στο χέρι.

Στέφανι Κλάουντια Μίλερ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Μετά την επικράτηση των Ταλιμπάν και την άτακτη αποχώρηση των ξένων δυνάμεων οι αφγανοί πυγμάχοι συνέχισαν μυστικά τις προπονήσεις. Τα εννέα μέλη της ομάδας πυγμαχίας εγκατέλειψαν μάλιστα παράνομα το Αφγανιστάν, πέρασαν στο γειτονικό Ιράν και από εκεί κατάφεραν να φθάσουν στο Βελιγράδι για να πάρουν μέρος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πυγμαχίας (24/10-06/11/2021). Φοβούμενοι την εκδικητικότητα των Ταλιμπάν οι αφγανοί πυγμάχοι αποφάσισαν να παραμείνουν στη Σερβία με την ελπίδα ότι κάποια χώρα θα τους χορηγήσει άσυλο.

Ο γενικός γραμματέας της αφγανικής ομοσπονδίας πυγμαχίας Ουαχεντουλά Χαμέεντι δηλώνει ότι οι Ταλιμπάν απορρίπτουν την πυγμαχία και ότι οι αθλητές του δεν θα μπορούσαν ποτέ να προπονούνται και να εμφανίζονται δημόσια στο Αφγανιστάν:

«Βρήκαμε ένα υπόγειο και τα παιδιά ξεκίνησαν να προετοιμάζονται για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πυγμαχίας, αλλά οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες. Όλοι οι άλλοι αθλητές προπονούνται σε καλές αθλητικές εγκαταστάσεις, έχουν όλες τις δυνατότητες που μπορεί να διανοηθεί κανείς. Μέχρι να φθάσουμε στο Βελιγράδι, καθ΄ όλη τη διάρκεια του επεισοδιακού μας ταξιδιού, δεν κοιμόμασταν, δεν τρώγαμε. Όλα όμως πήγαν τελικά καλά. Είμαστε ικανοποιημένοι με την εμφάνισή μας στο πρωτάθλημα. Αν είχαμε περισσότερο χρόνο για προετοιμασία, σίγουρα θα είχαμε ένα από τα καλύτερα αποτελέσματα στον κόσμο».

«Καλός μποξέρ σαν τον Χασίμ»

Από τότε που αποφάσισαν να μην επιστρέψουν στην πατρίδα τους οι αφγανοί πυγμάχοι έχουν έρθει σε επικοινωνία με πολλές ξένες πρεσβείες ζητώντας ανθρωπιστική βίζα και προστασία. Παρά το γεγονός ότι πολλές χώρες της ΕΕ έχουν ήδη αρνηθεί, οι αθλητές ελπίζουν σε μια θετική απάντηση.

Οι πυγμάχοι δεν εγκαταλείπουν τα όνειρά τους, δεν παραιτούνται:

«Έχω πολλές ελπίδες και μεγάλους στόχους», λέει ο πυγμάχος Χασιμπουλά Μαλικζαντά: «Θέλω να γίνω μια μέρα παγκόσμιος πρωταθλητής, έτσι ώστε όλοι να γνωρίζουν το όνομά μου και οι πατεράδες να λένε στους γιούς τους ότι για να γίνεις καλός μποξέρ θα πρέπει να είσαι σαν τον Χασίμ. Θέλω να πετύχω, γι' αυτό και έχω μεγάλα όνειρα».

Στέφανος Γεωργακόπουλος (APTV, dpa)

Μία πληροφορία άγνωστη στους περισσότερους: Η ιδέα του «Ρόκι» γεννήθηκε αρχικά από τον Σιλβέστερ Σταλόνε στον καμβά. Και καθώς πρόκειται για έναν άκρως σκληραγωγημένο ήρωα, ο Σταλόνε δεν χρησιμοποίησε πινέλο, αλλά… κατσαβίδι, χαράσσοντας έτσι την πρώτη εικόνα του διάσημου ήρωα. Μέσα σε μόλις τρεισήμισι μέρες, ο Σταλόνε έγραψε ένα σενάριο 90 σελίδων για τον φτωχό ιταλοαμερικανό πυγμάχο Ρόκι Μπαλμπόα, που κατάφερε να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1976 και, αν και μικρού προϋπολογισμού, εκτόξευσε τον Σταλόνε με τον ρόλο του Ρόκι κατευθείαν στην κορυφή του Χόλιγουντ.

Την επιτυχία του «Ρόκι» ακολούθησε σύντομα μια άλλη ταινία για έναν άνθρωπο που είχε επίσης αρκετές δυσκολίες στη ζωή του: Ο «Ράμπο» (1982) αφηγείται την ιστορία ενός βετεράνου στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο οποίος δεν μπορεί να βρει τον δρόμο της επιστροφής στην κανονική ζωή εξαιτίας του μετατραυματικού στρες.

Και φυσικά, όπως και για τον Ρόκι Μπαλμπόα έτσι και για τον Τζον Ράμπο τα σίκουελ στη μεγάλη οθόνη ήταν πολλά. Έτσι η φήμη του Σταλόνε ως μυώδους σταρ του Χόλιγουντ επισφραγίστηκε - και πολύ σύντομα επισκίασε το αρχικό πάθος του ηθοποιού: τη ζωγραφική.

«Είμαι πολύ καλύτερος ζωγράφος»

Ο Νεοϋορκέζος ανακάλυψε την αγάπη του για τη ζωγραφική σε νεαρή ηλικία, υπογράφοντας τα έργα του ως «Μάικ Σταλόνε». Η ζωγραφική παρέμεινε ωστόσο αναπόσπαστο μέρος της δημιουργικής δουλειάς του ηθοποιού, παράλληλα με την καριέρα του στο Χόλιγουντ.

«Νομίζω ότι είμαι πολύ καλύτερος ζωγράφος από ό,τι ηθοποιός», δήλωσε τον περασμένο Αύγουστο. Η ζωγραφική άλλωστε είναι πιο προσωπική και μπορεί να αφήσει τον εαυτό του να παρασυρθεί από τους χαρακτήρες των ρόλων που υποδύεται. «Στην υποκριτική δεν μπορείς να μιλάς όσο θέλεις», πρόσθεσε, ομολογώντας πως θα προτιμούσε μία ζωή ως ζωγράφος από ό,τι ως ηθοποιός.

Μέχρι τη δεκαετία του 1980, τα έργα του Σταλόνε ήταν σκοτεινά και εκφραστικά, καθώς προσπαθούσε έτσι να επεξεργαστεί στον καμβά τον θάνατο του προηγούμενου μάνατζέρ του. Στη συνέχεια ξεκίνησε να ζωγραφίζει με έντονα χρώματα, ενώ κατά τη δεκαετία 1990, ο ενθουσιώδης καλλιτέχνης βυθίστηκε στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης και μελέτησε καλλιτέχνες όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Γκέρχαρντ Ρίχτερ. Εμπνευσμένος από τα αφηρημένα έργα του Μαρκ Ρόθκο, ανέπτυξε το δικό του στυλ και δημιούργησε πολυάριθμα εξπρεσιονιστικά έργα, συμπεριλαμβανομένων και πολλών αυτοπροσωπογραφιών. «Η ζωγραφική είναι ο πιο άμεσος και αγνός καθρέφτης του υποσυνείδητου. Όταν κάτι υπάρχει μέσα σου και έχεις μπροστά σου τον καμβά, είναι δύσκολο να το αγνοήσεις» είχε πει κάποτε.

50 πίνακες από τη δεκαετία του 1960

Η συλλογή των έργων έχει εκτεθεί στο παρελθόν και στο Κρατικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης (2013), καθώς και στο Μουσείο Σύγχρονης και Μοντέρνας Τέχνης στη Νίκαια (2015). Μεταξύ αυτών είναι ο πίνακας του Ρόκυ Μπαλμπόα, με την ονομασία "Finding Rocky" («Ανακαλύπτοντας τον Ρόκι») από το 1975.

Την έκθεση "Σιλβέστερ Σταλόνε – Μία αναδρομή στο έργο του με αφορμή τα 75α γενέθλιά του (τα οποία γιόρτασε στις 6 Ιουλίου) με έργα του από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 μπορεί να επισκεφτεί κανείς στο Μουσείο Οστχάους στη γερμανική πόλη Χάγκεν μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2022.

Μπρέντα Χάας

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου

«Τολμήστε περισσότερη πρόοδο» είναι το σύνθημα του νέου κυβερνητικού συνασπισμού που αποτελείται από το SPD, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους. Τι σημαίνει αυτό για τον πολιτισμό μπορεί να το διαβάσει κανείς σε πέντε σελίδες που περιλαμβάνονται στη συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού και παρουσιάστηκε στο Βερολίνο. Το τιμόνι σε ομοσπονδιακό επίπεδο στον τομέα του πολιτισμού θα κρατήσει η 66χρονη Κλαούντια Ροτ και θα είναι η πρώτη Πράσινη υπουργός Πολιτισμού σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

H Ροτ έχει ήδη μια μακρά κομματική καριέρα πίσω της. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά πρόσωπα του κόμματος και θεωρείται η καρδιά, η ψυχή, η μητέρα των Πρασίνων. Έμεινε στην κορυφή για περισσότερα από έντεκα χρόνια. Δεν θεωρείται εύκολη πολιτικός και κάποια στιγμή σε μια εκστρατεία με σκοπό να κερδίσουν οι Πράσινοι περισσότερες γυναίικες στην πολιτική έκανε τίτλο της καμπάνιας την εξής αυτοσαρκαστική φράση: «Ποιος είναι πιο ενοχλητικός από την Κλαούντια;»

Εμπειρία στον πολιτισμό και την πολιτική

Πολιτικός με εμπειρία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ειδικός στα ανθρώπινα δικαιώματα, στρατευμένη σε θέματα μειονοτήτων και ζητήματα δημοκρατίας. Υπό τον Καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ ήταν για δύο χρόνια υπεύθυνη της κυβέρνησης για την πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρωπιστικής βοήθειας. Το 2013, η Ροτ έγινε αντιπρόεδρος της Μπούντεσταγκ έχοντας εκλεγεί με το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα. Η Ροτ ξέρει πάντως να βρίσκει τα κατάλληλα λόγια τόσο σε προσφυγικούς καταυλισμούς όσο και σε γήπεδα του ποδοσφαίρου. Ειδικά στην ακροδεξιά θεωρείται κόκκινο πανί. Είναι τακτικά στόχος μηνυμάτων μίσους και δέχεται απειλές.

Η Ροτ γεννήθηκε στο Ουλμ και έχει τις επαγγελματικές της ρίζες στο χώρο του πολιτισμού. Σπούδασε θεατρικές επιστήμες στο Μόναχο και στη συνέχεια εργάστηκε ως δραματουργός στο Ντόρτμουντ και την Ούννα. Και τώρα θα έχει σύντομα το γραφείο της στην Καγκελαρία και επίσημο τίτλο "υφυπουργός παρά τη καγκελαρία". Για την Ροτ η νέα της θέση συνδυάζει άριστα δυο πράγματα, όπως δήλωσε: «Τη μεγάλη μου αγάπη για την τέχνη και τον πολιτισμό και το πάθος μου για τη δημοκρατία. Δύο τομείς που είναι συνυφασμένοι, γιατί η δημοκρατία μας χωρίς τέχνη και πολιτισμό δεν έχει φωνή. Με το αξίωμα τώρα της υπουργού Πολιτισμού αυτά τα δυο κομμάτια της καρδιάς μου ενώνονται σε μια μεγάλη αγάπη».

Για την Κλαούντια Ροτ, «ο πολιτισμός δεν είναι παρά η κόλλα που συγκρατεί την κοινωνία. Δεν είναι αγαθό πολυτελείας, αλλά απαραίτητη τροφή για την ανθρώπινη υπόστασή μας και βασική τροφή της δημοκρατίας μας».

Συνέχεια της δουλειάς της προκατόχου της

Στη Γερμανία η πολιτική για τον πολιτισμό και τα μέσα ενημέρωσης βρίσκεται στην πραγματικότητα στην αρμοδιότητα των κρατιδίων. Το ομοσπονδιακό χαρτοφυλάκιο δημιουργήθηκε από τον Σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ και υπάρχει από το 1999. Η τελευταία υπουργός Πολιτισμού, η Χριστιανοδημοκράτης Μόνικα Γκρύτερς, επέκτεινε ακόμα περισσότερο τις αρμοδιότητές της σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Ο προϋπολογισμός αυξήθηκε πρόσφατα κατά 155 εκατομμύρια φθάνοντας τα 2,1 δισ. ευρώ φέτος.

Η Μόνικα Γκρύτερς στη διάρκεια της πανδημίας στήριξε γενναιόδωρα τον τομέα του πολιτισμού και το πρόγραμμα αυτό θέλει να συνεχίσει τώρα και η διάδοχός της Κλαούντια Ροτ. Και δεν είναι το μόνο ανοιχτό μέτωπο. Η νέα υπουργός Πολιτισμού θα πρέπει επίσης να φροντίσει για τη μεταρρύθμιση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων, την επιστροφή των κλεμμένων έργων τέχνης αλλά και τη μεταρρύθμιση του Ιδρύματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Πρωσίας. Η κατάσταση των ανεξάρτητων καλλιτεχνών και των δημιουργών είναι επίσης πιεστική. Ο κυβερνητικός συνασπισμός σχεδιάζει εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις και εδώ. Επιδοτήσεις θα παρέχονται μόνο εάν καταβάλλονται ορισμένες ελάχιστες αμοιβές, αλλά και οι εισφορές στο ταμείο κοινωνικής ασφάλισης των καλλιτεχνών. Η Κλαούντια Ροτ έχει σίγουρα πολλά να κάνει.

DW / DPA

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Μόλις πέντε γυναίκες έχουν ταφεί στο μαυσωλείο Πάνθεον στο Παρίσι όπου βρίσκονται οι σοροί 80 κορυφαίων προσωπικοτήτων της γαλλικής πολιτικής, του πολιτισμού και της επιστήμης. Μετά από απόφαση του γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν τιμάται με τη συμβολική είσοδό της στο Πάνθεον η πρώτη μαύρη γυναίκα. Πρόκειται για την αμερικανίδα χορεύτρια και τραγουδίστρια, αλλά και αντιστασική Ζοζεφίν Μπέικερ. H είσοδος της αμερικανίδας καλλιτέχνιδας θα είναι συμβολική, μιας και η οικογένειά της απέρριψε την εκταφή της από το νεκροταφείο του Μονακό, και έτσι στο Πάνθεον θα μεταφερθεί μόνο χώμα από τις τρεις «πατρίδες» της Ζοζεφίν Μπέκερ, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Μονακό, το οποίο θα τοποθετηθεί σε κενοτάφιο:

Ο Νταβίντ Μαντέκ επικεφαλής του μαυσωλείου για τα κριτήρια προκειμένου να ταφεί κάποιος στο Πάνθεον:

«Η επιλογή του ποιος θα ταφεί και ποιος όχι σχετίζεται με την κοινωνική του προσφορά. Δεν είναι μόνο η αριστεία, η διάκριση σε ένα συγκεκριμένο τομέα, αλλά η προσφορά στους άλλους. Για τον συγγραφέα Βίκτορ Ουγκό ήταν όσα κατάφερε με το βιβλίο του «Οι Άθλιοι». Για την επιστήμονα και νομπελίστα Φυσικής Μαρί Κιουρί ήταν όσα έκανε για την επιστήμη, αλλά και το γυναικείο κίνημα».

Αρνήθηκε να εμφανιστεί στους ναζί και εγκατέλειψε το Παρίσι

Της απόφασης Μακρόν για την Ζοζεφίν Μπέικερ προηγήθηκε ψήφισμα με 38.000 υπογραφές για την είσοδο της καλλιτέχνιδας στο Πάνθεον. Στο κείμενο του ψηφίσματος αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Ήταν η πρώτη μαύρη διεθνής σταρ, μούσα των κυβιστών, αντιστασιακή στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στον γαλλικό στρατό, αγωνίστρια στο πλευρό του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ για τα πολιτικά δικαιώματα».

Ο ιστορικός Ζερό Λετάν, από το τμήμα Ιστορίας του γαλλικού υπουργείου Άμυνας μιλά, τέλος, για τον αντιστασιακό ρόλο της Ζοζεφίν Μπέικερ: «Η πρώτη της δραστηριότητα στη γαλλική αντίσταση ήταν όταν συνεργάστηκε με τις υπηρεσίες πληροφοριών, κάνοντας στην ουσία μια διπλή ζωή, της καλλιτέχνιδας και της κατασκόπου. Ήταν πρόθυμη να διακινδυνεύσει μετά την ήττα από τους Γερμανούς, από πατριωτισμό προς την Γαλλία. Για παράδειγμα αρνήθηκε να εμφανιστεί ως χορεύτρια και τραγουδίστρια μπροστά στους ναζί και εγκατέλειψε το Παρίσι».

Στέφανος Γεωργακόπουλος (Afp, APTV)

Για χρόνια η Μεσαία Τάξη υπήρξε ο πυρήνας της ευημερίας στην Ευρώπη και δημιούργησε υψηλά επίπεδα κοινωνικής συνοχής. Όμως, μετά την οικονομική κρίση οι ισορροπίες άλλαξαν και πλέον το χάσμα ανάμεσα στους πλουσιότερους και τους φτωχότερους μεγαλώνει. Μία πρωτότυπη βιβλιοπαρουσίαση που διοργάνωσαν το γραφείο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, το Ινστιτούτο Γκαίτε Θεσσαλονίκης και οι εκδόσεις Επίκεντρο.

Η «Εργατική τάξη» στη Γερμανία

Η δημοσιογράφος η Γιούλια Φρίντριχς στο βιβλίο της «Εργατική τάξη» παρακολουθεί τις ζωές μιας καθηγήτριας Μουσικής, ενός υπαλλήλου καθαρισμού στο μετρό του Βερολίνου κι ενός υπαλλήλου γραφείου, και των εργαζόμενων στο πολυκατάστημα Karstadt. Άνθρωποι που μοχθούν καθημερινά αλλά αυτό δεν αρκεί για να διατηρήσουν ένα ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο και σίγουρα όχι καλύτερο από αυτό των γονιών τους. «Για πολλούς ανθρώπους δε βγαίνει ο μήνας, δε γνωρίζουν ποιο λογαριασμό να διαλέξουν να μη πληρώσουν. Σε αυτό προστίθεται και η μεγάλη άνοδος των ενοικίων, ειδικά στις μεγάλες πόλεις», δήλωσε μιλώντας στη Deutsche Welle η Γιούλια Φρίντριχς.

Η γερμανίδα δημοσιογράφος εντοπίζει τις βασικές αιτίες στην καθήλωση των μισθών για πολλά χρόνια στο ίδιο επίπεδο και την ταυτόχρονη συνεχή αύξηση των εισφορών και των έμμεσων φόρων. «Στην προηγούμενη γενιά αρκούσε και ένας μισθός για μια πολύ άνετη ζωή με σπίτι, διακοπές χωρίς σκέψη. Τώρα πολλοί νέοι ζητούν οικονομική βοήθεια από τους γονείς τους και πέρα από το μισθό τους δεν έχουν κανένα περιουσιακό στοιχείο.»

Πέρα από το οικονομικό η κατάσταση αυτή είναι και θέμα αξιοπρέπειας για τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης στη Γερμανία. «Για παράδειγμα όταν κάποιος πλέον δεν λαμβάνει επίδομα ασθενείας. Είναι κάτι νέο. Οι άνθρωποι ντρέπονται να μιλήσουν για αυτό», λέει η Φρίντριχς. Το μότο “Respekt” (σεβασμός) στην προεκλογική εκστρατεία του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς και η υπόσχεση για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 12 ευρώ την ώρα, κατά την Φρίντριχς δημιουργεί ελπίδες. «Είναι ένα βήμα. Αφορά 10 εκ. ανθρώπους, που πρέπει να μπορούν επιτέλους να ζουν από το μισθό τους», λέει χαρακτηριστικά. Θα μπορέσει να ορθοποδήσει η παλιά μεσαία τάξη στη Γερμανία; «Είναι δύσκολο να το προβλέψω. Σίγουρα θα πρέπει να αυξηθούν οι συλλογικές διεκδικήσεις. Γιατί έως τώρα στη μεσαία τάξη ο καθένας παλεύει για τον εαυτό του. Η επόμενη δεκαετία θα είναι καθοριστική», επισημαίνει η Φρίντριχς.

Οι «Περιπέτειες της μεσαίας τάξης» στην Ελλάδα

Στην προ οικονομικής κρίσης εποχή, στην Ελλάδα κάθε γενιά ανέβαινε κοινωνικό επίπεδο. Για πολλούς ανθρώπους της μεταπολιτευτικής μεσαίας τάξης ήταν εποχή ευημερίας ή και πλούτου. «Η συνεχής κοινωνικής άνοδος στην Ελλάδα έχει ανασταλεί. Υπάρχει μια αίσθηση ένδειας και αύξηση κάποιων νεόπτωχων. Το πιο σκληρό όμως είναι η δυσκολία να νιώσουμε ότι ζούμε στην ίδια κοινωνία. Πληθυσμιακές ομάδες αισθάνονται ότι δε μοιράζονται τον ίδιο κόσμο λόγω οικονομικών διαφορών και διαφορετικών ταυτοτήτων», επισημαίνει ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Παναγής Παναγιωτόπουλος.

Στο βιβλίο του «Περιπέτειες της μεσαίας τάξης» παρατηρεί την εξέλιξη της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα από τη δεκαετία του '60 ως σήμερα. Παραδοσιακές σταθερές προηγούμενων χρόνων εκλείπουν. Πολλοί νέοι Έλληνες αναζήτησαν την έξοδο από το σπίτι τους μέσω της φυγής στο εξωτερικό, με την ελληνική οικογένεια να δοκιμάζει τα όρια της. «Πολλές ανάγκες επαπειλούνται ή καλύπτονται με εμβαλωματικούς τρόπους. Η αύξηση των τιμών των ακινήτων στην Ελλάδα οδηγεί τους νέους της Μεσαίας Τάξης εκτός του κέντρου των μεγάλων πόλεων και ουσιαστικά εκτός κοινωνικής ζωής», λέει χαρακτηριστικά ο έλληνας καθηγητής. Αφορά όλους αυτή η κατάσταση ή μήπως όχι; «Δύσκολο να χαρτογραφηθεί ακριβώς αυτό. Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποια συμπληρώματα όπως ένα ενοίκιο από κάποιο περιουσιακός στοιχείο, μια εποχιακή δουλειά που συμπληρώνουν ένα μισθό», λέει μιλώντας στη Deutsche Welle o κ. Παναγιωτόπουλος.

Πως βλέπει ο ίδιος τη μεσαία τάξη στο μέλλον; «Με την πανδημία απελευθερώθηκε μια κρατική παρέμβαση που δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια. Αν υπάρξει ένας στοιχειώδης ευρωπαϊκός προστατευτισμός για κάποια βασικά πράγματα στην οικονομία, τότε υπάρχει ελπίδα για ανασυγκρότηση του κοινωνικού κορμού. Ειδάλλως, δε βλέπω καλή προοπτική για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες την επόμενη 20ετία.»

Διογένης Δημητρακόπουλος

Τρυπάνια, καροτσάκια, μπύρες. Στο ‘κατάστημα δανεισμού’ στο Μάινταλ της Έσσης αποθηκεύονται πράγματα που χρειάζεται κανείς πότε-πότε, αλλά όχι κάθε μέρα. Για εγγεγραμμένους χρήστες υπάρχει μια επιλογή από σχεδόν 900 διαθέσιμα είδη που μπορούν να δανειστούν με συνδρομή δύο ευρώ το μήνα.

Ο αριθμός των ενδιαφερομένων έχει αυξηθεί από τότε που ξεκίνησε το κατάστημα πριν από τέσσερα χρόνια. Σήμερα υπάρχουν περίπου 300 χρήστες, όπως λέει ο συνιδρυτής Φλόριαν Γκρύνερτ. Έρχονται από παντού, ακόμα και από τη Φρανκφούρτη που απέχει 15 χιλιόμετρα. Ο στόχος είναι λιγότερη κατανάλωση και περισσότερη βιωσιμότητα.

Αυτοί οι στόχοι επιδιώκονται και το Σάββατο 27 Νοεμβρίου που έχει καθιερωθεί ως ημέρα δράσης για να μην αγοράζει κανείς τίποτα. Βασίζεται στη διεθνή ημέρα "Buy-nothing-Day" η οποία κάθε χρόνο είναι στα τέλη Νοεμβρίου και πρόκειται για 24ωρη αποχή κατανάλωσης. Στις ΗΠΑ η μέρα συμπίπτει σκόπιμα με την επόμενη ημέρα της γνωστής πλέον «Black Friday», όπου δεσπόζει η καταναλωτική φρενίτιδα.

Δανείσου, μοιράσου

Η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούν το μοντέλο: το τελευταίο Σάββατο του μήνα να μην αγοράζουν τίποτα. Η ιδέα αγκαλιάστηκε με θέρμη από τον ιδιοκτήτη του καταστήματος δανεισμού Φλόριαν Γκρύνερτ. «Ζούμε πάνω από τις δυνατότητές μας στην Ευρώπη», λέει. Ηλεκτρικές συσκευές, αξεσουάρ για πάρτι ή κάμπινγκ, εργαλεία κήπου ή σπάνια εργαλεία που έχετε μόνο εσείς δεν χρειάζεται να αγοράζονται καινούργια, αλλά μπορεί να δανείζονται και να μοιράζονται.

Ο Γκρύνερτ προσέχει να αγοράζει μόνο πράγματα που μπορεί να χρησιμοποιεί μόνιμα. Η κατοχή λιγότερων πραγμάτων σημαίνει για εκείνον και μεγαλύτερη ελευθερία. «Δεν χρειάζεται να ανησυχώ για τα πράγματα και να τα προσέχω», λέει. Ταυτόχρονα εξοικονομεί και χρήματα.

Οι έννοιες της συνειδητής και βιώσιμης κατανάλωσης έχουν γίνει μία ευρύτερη τάση, όπως η λέει η Τερέζα Σλάιχερ, ειδικός σε θέματα εμπορίου στο Ινστιτούτο για θέματα Μέλλοντος στη Φρανκφούρτη.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει συμβάλει σε αυτό, δεδομένου ότι εστιάζει κανείς περισσότερο στα βασικά και στην περιβαλλοντική συνείδηση.

Συμβουλές για αυτοσυγκράτηση

Οι εταιρείες δεν μπορούν πλέον να το αποφύγουν και αναπτύσσουν αντίστοιχες προσφορές. Για παράδειγμα στη βιομηχανία της μόδας χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμα υλικά. Ακόμα δίνεται έμφαση στη μείωση των συσκευασιών.

Πώς μπορούμε όμως να επιδείξουμε αυτοσυγκράτηση στην κατανάλωση; Η μπλόγκερ Έστερ Σταρκ από το Χούγκεν στην Έσση έχει συγκεντρώσει κάποιες συμβουλές. Είναι μινιμαλίστρια και μοιράζεται τις εμπειρίες της στα κοινωνικά δίκτυα όπως Youtube και Facebook. Όταν αποκαλύφθηκαν οι συνθήκες παραγωγής στην κλωστοϋφαντουργία πριν από χρόνια, ταρακουνήθηκε. Στόχος της πλέον είναι να κατέχει μόνο αυτό που της είναι πραγματικά χρήσιμο και εάν είναι δυνατόν να αγοράζει μεταχειρισμένα.

Η 38χρονη συνιστά πρώτα να συντάξετε μια λίστα επιθυμιών, στις οποίες μπορείτε να επανέλθετε μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, και να διαπιστώσετε εάν πραγματικά θέλετε όσα γράφετε. Κάποτε αγόραζε μανιωδώς ως αντιστάθμισμα στο στρες και την απογοήτευση. Τώρα κατάλαβε αυτό που πραγματικά χρειάζεται για χαλάρωση. Για παράδειγμα, ο αθλητισμός ή ένα ζεστό μπάνιο την βοηθούν πολύ περισσότερο από τα ψώνια.

Ιζαμπέλ Σοϊπλάιν, dpa

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Είναι θέμα ζωής και θανάτου και σε αυτή τη μονάδα εντατικής θεραπείας στη Φρανκφούρτη στον Όδηρα. Γιατροί και νοσηλευτές είναι εκεί για τους ασθενείς τους μέρα και νύχτα, για μη εμβολιασμένους ασθενείς με Covid καθώς και για αυτόν τον άνθρωπο μετά από μεταμόσχευση.

«Νιώθεις ήδη εξαντλημένος. Θέλω όμως να τονίσω ότι η δυσκολία είναι αφενός αυτή η κατάσταση με τον κορωνοϊό και από την άλλη να φροντίσεις και όλους του άλλους ασθενείς που δεν έχουν Covid αλλά χρειάζονται βοήθεια στην εντατική», λέει μια επιμελήτρια γιατρός από το νοσοκομείο Βίλμα.

Η νοσηλεύτρια Σάντρα Ράιμαν προσπαθεί να δίνει κουράγιο στον εαυτό της κάθε μέρα. Όπως πολλοί από τους συναδέλφους της στη Γερμανία, δεν σκέφτεται να τα παρατήσει. Ετοιμάζεται μάλιστα να έχει ακόμη περισσότερους ασθενείς σύντομα.

Μα γιατί δεν εμβολιάζονται;

«Νομίζω ότι θα περάσουμε πολύ δύσκολα εδώ και θα πρέπει με κάποιο τρόπο να τα καταφέρουμε. Δεν μένει και τίποτα άλλο. Έτσι είναι. Και δεν μπορώ να σκέφτομαι αρνητικά. Τουλάχιστον προσπαθώ. Δεν μπορώ να πω ακόμα αν θα λειτουργήσει. Αυτή τη στιγμή όλα είναι λίγο δύσκολα», λέει η Σάντρα Ράιμαν, υπεύθυνη του τμήματος Νοσηλευτικής στο νοσοκομείο Βίλμα.

Τιμές οξυγόνου, παλμοί. Στο νοσοκομείο Βίλμα οι ασθενείς παρακολουθούνται στενά, ειδικά οι πάσχοντες από Covid. Κανένας από αυτούς δεν είναι εμβολιασμένος. Ο μεγάλος εμβολιαστικός σκεπτικισμός στη Γερμανία αφήνει άφωνη πάντως τη γιατρό.

«Αναρωτιόμαστε βέβαια γιατί δεν εμβολιάστηκαν αυτοί οι ασθενείς; Δεν πρόκειται για το γεγονός ότι τώρα έχουμε περισσότερη δουλειά ή ότι νιώθουμε εξαντλημένοι, αλλά γιατί κάποιος εκτίθεται τόσο συνειδητά σε αυτόν τον κίνδυνο. Είναι πραγματικά ακατανόητο».

Είμαστε μια ομάδα

Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πανδημίας οι δυνάμεις γιατρών και νοσηλευτών εξαντλούνται. Ωστόσο, η δουλειά στην εντατική πρέπει να συνεχιστεί. Κάθε μέρα προσπαθούν να δώσουν κουράγιο ο ένας τον άλλον.

«Στην εντατική θεραπεία είναι έτσι. Δεν μπορείς να τα παρατήσεις μέχρι να επιβεβαιωθεί ότι έχεις χάσει οριστικά. Νομίζω ότι αξίζει πραγματικά να πηγαίνουμε μέχρι τέλους. Και το κάνουμε μαζί, χέρι-χέρι. Είμαστε μια πολύ καλή ομάδα όσον αφορά τους νοσηλευτές και τους γιατρούς»,καταλήγει η Σάντρα Ράιμαν.

Βάλτερ Τέσα

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Παρά την έντονη ανησυχία για το τέταρτο κύμα της πανδημίας η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης τολμά να συναντήσει τους βιβλιόφιλους από κοντά. Τιμώμενη φέτος η γερμανόφωνη λογοτεχνία σε ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τον τίτλο «Ας μιλήσουμε». Κυρίαρχα θέματα η μετανάστευση, η εργασία και η φτώχεια, αλλά και οι νέες μορφές διαμαρτυρίας και οι πρωτοβουλίες πολιτών για έναν καλύτερο κόσμο.

«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που ξαναβρισκόμαστε από κοντά οι άνθρωποι του βιβλίου με όλους βέβαια τους περιορισμούς που επιβάλλει η υγειονομική συγκυρία», λέει η κ. Νόπη Χατζηγεωργίου από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Η ίδια δηλώνει πολύ ικανοποιημένη από την μεγάλη ανταπόκριση των εκδοτών στο κάλεσμα της έκθεσης: «Ήταν μεγαλύτερη απ’ όσο περιμέναμε». Η γερμανόφωνη λογοτεχνία θα εκπροσωπηθεί κυρίως από μια νέα γενιά συγγραφέων που θέτουν σύγχρονα θέματα προβληματισμού. «Η ανακάλυψη νέων συγγραφέων είναι κάτι το συναρπαστικό για τους βιβλιόφιλους. Τα βιβλία κάποιων έχουν ήδη μεταφραστεί στα ελληνικά. Σε όλες τις εκδηλώσεις υπάρχουν Γερμανοί και Έλληνες συμμετέχοντες δείχνοντας ότι διεξάγεται ένας πραγματικός λογοτεχνικός διάλογος», επισημαίνει η Νίκη Τερόν, υπεύθυνη διεθνών δραστηριοτήτων της Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης.

Επιστημονική φαντασία;

Το μυθιστορηματικό του ντεμπούτο θα παρουσιάσει στη Θεσσαλονίκη ο Μπιζάν Μοΐνι. Η ιστορία του βιβλίου του «Ο κύβος» εξελίσσεται σε ένα κόσμο όπου η δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης κυριαρχεί στους ανθρώπους, συγκεντρώνοντας ακόμα και τις πιο προσωπικές τους πληροφορίες δίνοντας τους για αντάλλαγμα μια καλή, σχεδόν ουτοπική ζωή. «Είμαστε ακόμα ελεύθεροι όταν ολόκληρη η ζωή μας αναλύεται και υπολογίζεται εκ των προτέρων; Και αν δεν είμαστε ελεύθεροι, τι ή ποιοι είμαστε τότε; Ο Τάσο, ο ήρωας της ιστορίας μου, επαναστατεί ενάντια στο σύστημα γιατί δεν αντέχει τον τρόπο που ο ελεύθερος άνθρωπος υποτάσσεται σε μια μηχανή», αναφέρει μιλώντας στη Deutsche Welle o Μοΐνι. Ο ήρωας του βιβλίου καταφέρνει να γλιτώσει από το πλήρες φακέλωμα, ζώντας μοναχικά αλλά ικανοποιημένος. Ώσπου γνωρίζει την Ντάλια, η οποία λαχταρά πιο πολύ απ’ όλα μια ζωή στον όμορφο κόσμο του κύβου, και την ερωτεύεται…

O γερμανο-ιρανικής καταγωγής συγγραφέας είναι νομικός με ειδίκευση στα δικαιώματα του πολίτη. Πως βλέπει τις ελευθερίες των ανθρώπων στο μέλλον; «Αυτό είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Η εξέλιξη του Διαδικτύου είχε επεκτείνει κατά πολύ τις ελευθερίες μας. Σήμερα μπορούμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες, να επικοινωνήσουμε και να διαδώσουμε τις απόψεις μας πολύ πιο εύκολα από πριν. Έχουμε εντελώς νέους τρόπους εργασίας, αγάπης και ζωής. Αλλά με την πάροδο του χρόνου έχει γίνει ένα όργανο που εισρέει όλο και περισσότερο στην ιδιωτικότητα του καθενός μας. Η ελευθερία μας θα εξαρτηθεί από τον τρόπο εξέλιξης των νέων τεχνολογιών». Ο Μοΐνι ανυπομονεί να έρθει σε επαφή με το ελληνικό κοινό, πιστεύοντας ότι το θέμα της ηλεκτρονικής παρακολούθησης, που πραγματεύεται το βιβλίο του, απασχολεί τους πολίτες όλων των χωρών. Τι τον οδήγησε να το γράψει; « Ήθελα να ταράξω τους ανθρώπους, να τονώσω τη συζήτηση, τις λαμπρές νέες σκέψεις για το μέλλον μας - έτσι ώστε να γίνει καλύτερο!», λέει χαρακτηριστικά. Τιμήθηκε το 2020 με το λογοτεχνικό βραβείο phantasy «Seraph» για το καλύτερο ντεμπούτο και το γερμανικό Βραβείο Επιστημονικής Φαντασίας για το καλύτερο γερμανόφωνο μυθιστόρημα.

Το μεταναστευτικό στο επίκεντρο

Η φυγή είναι μια λέξη που λέγεται τόσο εύκολα. Τι σημαίνει όμως στην πραγματικότητα φυγή, ή εκτοπισμός; Μέσα από την παρακολούθηση ατομικών πεπρωμένων, ο συγγραφέας Αντρέας Κόσερτ στο βιβλίο του «Φυγή» δείχνει τα υπαρξιακά βιώματα, που συνοδεύουν την απώλεια της πατρίδας. «Για μένα πρόκειται για μια αλλαγή προοπτικής: δηλαδή να δούμε τον κόσμο από την οπτική γωνία των προσφύγων και των εκτοπισμένων», λέει μιλώντας στη Deutsche Welle ο γερμανός συγγραφέας συνεχίζοντας: «Αποχαιρετούν την πατρίδα τους, κυρίως για πάντα, εν μέσω βίας και πολέμου, με την αβεβαιότητα του μονοπατιού που ακολουθούν. Αφού φτάσουν οπουδήποτε, περιμένουν αποκλεισμό και εχθρότητα καθώς και μια συνέχιση της ζωής που μπορεί να σημαίνει ενσωμάτωση, αφομοίωση ή μόνιμη εξορία. Στο τέλος, όλοι ενώνονται με τη μνήμη όσων έχουν χαθεί, μερικές φορές ακόμη και από γενιά σε γενιά».

Η «Φυγή» διακρίθηκε με το Βραβείο Δοκιμίου του NDR Kultur το 2020 καθώς και με το Βραβείο για «Το πολιτικό βιβλίο» του 2021 του Ιδρύματος Friedrich Ebert. Ο Κόσερτ παρουσιάζει το δράμα των προσφυγικών ροών του 20ου αιώνα που «δυστυχώς δεν τελειώνει ποτέ», όπως επισημαίνει ο ίδιος με πολλές άγνωστες πτυχές. «Αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό στην Ελλάδα, 14 εκατομμύρια Γερμανοί έχασαν για πάντα την πατρίδα τους ως αποτέλεσμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη άφιξή τους στη Γερμανία ήταν κοινωνικά απομονωμένοι». Η ελληνική εμπειρία της φυγής παίζει σημαντικό ρόλο στο βιβλίο του. Σμύρνη, Καππαδοκία, Πόντος αλλά και ο εκτοπισμός των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Ταξίδεψε γι’ αυτό το λόγο πολύ στην Ελλάδα και μελέτησε ιδιαίτερα την ελληνική λογοτεχνία. Όπως μας αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η λογοτεχνία μπορεί να λειτουργήσει ως σεισμογράφος των λεπτών αποχρώσεων που διαφορετικά δεν ακούγονται σχεδόν καθόλου σε ένα τόσο συναισθηματικό θέμα».

Διογένης Δημητρακόπουλος

«Ξυλοκοπήθηκε και στραγγαλίστηκε από τον σύντροφό της», «Κακοποιημένη από τον σύζυγο» και «18 μαχαιριές από τον πρώην σύντροφο» είναι μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι για το πρόβλημα της βίας στα ζευγάρια στη Γερμανία. Για πολλές γυναίκες η ζωή έχει μετατραπεί σε εφιάλτη.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας πέρυσι καταγράφηκαν περίπου 119.000 γυναίκες και σχεδόν 29.000 άνδρες θύματα βίας από συντρόφους. Πρόκειται για μια αύξηση 5% σε σχέση με το 2019.

Στατιστικά κάθε μέρα ένας άνδρας αποπειράται με σκοτώσει τη σύντροφο ή την πρώην σύντροφό του. Νέα έρευνα δείχνει ότι κάθε δυόμιση μέρες μια γυναίκα χάνει τη ζωή της από τα χέρια πρώην ή νυν συντρόφου της. Το 2020 καταγράφηκαν στη Γερμανία 139 περιπτώσεις, οι οποίες σοκάρουν ιδίως σήμερα, την Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών του ΟΗΕ.

Δεν είναι αυτονόητο ότι άνδρες και γυναίκες είναι ισότιμοι

Τα φαινόμενα αυτά πρέπει να σταματήσουν, δήλωσε η υπηρεσιακή υπουργός Οικογενειακών Ζητημάτων Κριστίνε Λάμπρεχτ στην παρουσίαση της έκθεσης της Υπηρεσίας Δίωξης του Εγκλήματος σχετικά με την βία εντός ζευγαριών χθες στο Βερολίνο: «Συχνά γίνεται λόγος για οικογενειακή τραγωδία σε μια είδηση όπου ένας σύζυγος ή πρώην σύντροφος σκοτώνει την γυναίκα και τα παιδιά της. Αυτό δεν είναι τραγωδία. Τραγωδία είναι να πεθαίνει μια μητέρα τριών παιδιών από καρκίνο. Όταν όμως έχουμε σύντροφο, ο οποίος σκοτώνει μια γυναίκα και τα παιδιά της έχουμε να κάνουμε μα βιαιοπραγία και ως τέτοια πρέπει να την χαρακτηρίζεται».

Παρά τις θεαματικές προόδους της τελευταίας 20ετίας δεν έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε αισθητά την βία κατά γυναικών, διαπιστώνει μιλώντας στην DW η κοινωνιολόγος Μόνικα Σρέτλε από το Ινστιτούτο Εμπειρικής Κοινωνιολογίας (IfeS) της Νυρεμβέργης: «Βλέπουμε γύρω μας τόσες περιπτώσεις βίας, διότι δεν έχουν αλλάξει αισθητά και πολλά πράγματα στις σχέσεις μεταξύ των φύλων. Παρά το γεγονός ότι στη Γερμανία, για παράδειγμα, είχαμε για 16 χρόνια γυναίκα καγκελάριο, δεν είναι ακόμα αυτονόητο ότι άνδρες και γυναίκες είναι ισότιμοι».

Ραλφ Μπόζεν

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Σε ηλικία 84 ετών πέθανε στο Βερολίνο την περασμένη Κυριακή 21 Νοεμβρίου ο Κώστας Παπαναστασίου, γνωστός στη Γερμανία ως ηθοποιός και ιδιοκτήτης του φημισμένου ελληνικού εστιατορίου Terzo Mondo. Γεννημένος στις 8 Φεβρουαρίου 1937 σε χωριό της Καρδίτσας ο Κ. Παπαναστασίου φεύγει το 1954 για να σπουδάσει πολιτικός μηχανικός στη Βιέννη. Δύο χρόνια αργότερα, το 1956, έρχεται στο Δυτικό Βερολίνο, ολοκληρώνει τις σπουδές του και εργάζεται για ένα διάστημα ως επιστημονικός συνεργάτης στο Πολυτεχνείο, ενώ παίρνει και μαθήματα ηθοποιίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 60, όταν φουντώνει το φοιτητικό κίνημα στη Γερμανία και προπαντός στο Δυτικό Βερολίνο, ο Κώστας Παπαναστασίου συμμετέχει ενεργά, παράλληλα είναι μέλος και στέλεχος της ΕΔΑ. Η αριστερά θα παραμείνει ως το τέλος της ζωής του ο πολιτικός του χώρος – είτε ως μέλος του ΚΚΕεσ, είτε ως ανένταχτος, είτε ως μέλος του Σύριζα.

Στο διάστημα της χούντας των συνταγματαρχών βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αντιδικτατορικού αγώνα – σε εκδηλώσεις, σε διαδηλώσεις, σε συναυλίες που δίνει με την κιθάρα του τραγουδώντας Θεοδωράκη. Το 1972 ανοίγει το ρεστοράν Terzo Mondo (Τρίτος Κόσμος) στο κέντρο του Δυτικού Βερολίνου. Το Terzo γίνεται θεσμός στη δεκαετία του ’70, του ’80 και του ‘90. Θαμώνες του είναι φοιτητές, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, γνωστοί πολιτικοί, που έρχονται περισσότερο για τις ατέρμονες συζητήσεις που διαρκούν ως τα χαράματα παρά για το φαγητό. Ο Κώστας Παπαναστασίου γίνεται σε ολόκληρη τη Γερμανία γνωστός ως ο έλληνας εστιάτορας της ταβέρνας «Ακρόπολη» στο πιο δημοφιλές γερμανικό σήριαλ Lindenstrasse. Από το 1985 ως το 1996 ως «Παναγιώτης Σαρικάκης» εμφανίζεται σε σχεδόν όλα τα επεισόδια που παίζονται εβδομαδιαίως. Η φήμη που αποκτά τότε είναι τόσο μεγάλη, που ακόμη και σήμερα τα λεωφορεία ξεναγήσεων τουριστών κάνουν στοπ στο Terzo Mondo.

Έπασχε από άνοια

Πολλά χρόνια ο Κώστας Παπαναστασίου οργανώνει ανθρωπιστική βοήθεια για τη Γεωργία. Στο διάστημα της κρίσης χρέους της Ελλάδας συμμετέχει στη δημόσια συζήτηση και ασκεί κριτική στις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που εκφράζονται σε γερμανικά ΜΜΕ ενάντια στους Έλληνες. Για την κοινωνική του προσφορά ο Κώστας Παπαναστασίου τιμάται το 2012 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Γιόαχιμ Γκάουκ, με το Σταυρό του Τάγματος της Αξίας. Αργότερα θα παραπονεθεί ότι η στάση του ήταν αφορμή για να μην έρχονται πλέον τόσοι πολλοί πελάτες στο Terzo. Τα τελευταία δύο χρόνια ο Κώστας Παπαναστασίου έπασχε από άνοια και ζούσε σε νοσηλευτικό ίδρυμα.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Ο Ερίκ Ζεμούρ διάλεξε πρωτόγνωρο τρόπο για την ανακοίνωσή του: Καταρχάς ένα 10λεπτο βίντεο νωρίς το μεσημέρι από τα κοινωνικά μέσα (youtube) και έναν δεύτερο, πιο κλασικό τρόπο, με συνέντευξη στο βραδινό δελτίο του πρώτου καναλιού TF1.

Στο ίδιο κανάλι μισή ώρα αργότερα ξεκίνησε το ντιμπέϊτ των 5 υποψηφίων της δεξιάς. Ήταν γι’ αυτούς η τελευταία ευκαιρία για να πείσουν τους οπαδούς πριν από το Συνέδριο που ξεκινάει σήμερα και κλείνει το Σάββατο το βράδυ, με την εκλογή του υποψηφίου που θα εκπροσωπήσει το κόμμα για την προεδρία.

Την ερχόμενη Κυριακή, 5 Δεκεμβρίου, ο Ερίκ Ζεμούρ οργανώνει την πρώτη του συγκέντρωση που μάλιστα μετατέθηκε από την μέγα- αίθουσα «Ζενίθ» στο εκθεσιακό πάρκο της Βιλπέντ λόγω μεγάλης δήλωσης συμμετοχών, βραχυκυκλώνοντας συστηματικά τους Ρεπουμπλικάνους στο κυνηγητό για τους ψηφοφόρους της δεξιάς. Το χθεσινοβραδινό ντιμπέϊτ των 5 της δεξιάς επισκιάσθηκε ολοκληρωτικά από την υποψηφιότητα Ζεμούρ και την με επεισοδιακό τρόπο έναρξη της εκστρατείας του.

Μιμούμενος τον στρατηγό Ντε Γκωλ

Μπροστά σε ένα μικρόφωνο στυλ BBC δεκαετίας ’50, διαβάζοντας με χαμηλωμένα μάτια τα χαρτιά του, ο Ερικ Ζεμούρ ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του. «Κατάφωρος παραλληλισμός» με το περίφημο «κάλεσμα του Ντε Γκωλ» για αντίσταση, από το στούντιο του BBC στις 18 Ιουνίου 1940. Αυτό που για την ομάδα –Ζεμούρ θεωρήθηκε «εύρημα», για πολλούς Γάλλους θεωρήθηκε «ιεροσυλία», «υφαρπαγή κληρονομιάς». Όταν μάλιστα λίγες εβδομάδες πριν ο Ζεμούρ είχε βρει λόγια για να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά του στρατηγού Πετέν στην υπόδουλη γαλλική κυβέρνηση του Βισί.

Με το βίντεο αντιπαραθέτει μια ευτυχή Γαλλία του ’60 με μία παρακμιακή σημερινή Γαλλία. Απέναντι σε άλλοτε γοητευτικές εικόνες των Αλαίν Ντελόν και Μπριζίτ Μπαρντώ, καθώς και του υπερηχητικού Κονκόρντ, δίνει εικόνες αστικής βίας του σήμερα.

Λόγω απειρίας προφανώς, για τις εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν στο βίντεο δεν είχαν εξασφαλισθεί τα δικαιώματα χρήσης, με συνέπεια ορισμένα κανάλια να μεταδίδουν μόνο τον ήχο.

Με το βίντεο πάντως, ο Ερικ Ζεμούρ δικαιολογεί την απόφασή του για την υποψηφιότητα λέγοντας μεταξύ άλλων : «Μας έκρυψαν την αλήθεια για την αντικατάστασή μας (από τους μετανάστες)». Χαρακτηρίζει μάλιστα τους ίδιους τους Γάλλους «εξόριστους εσωτερικού». Και καταλήγει υπογραμμίζοντας : «Δεν υπάρχει πλέον χρόνος για μεταρρυθμίσεις, αλλά για τη σωτηρία της Γαλλίας», υπονοώντας εαυτόν ως τον μελλοντικό σωτήρα, χωρίς να εξηγεί όμως τους τρόπους.

Το φιάσκο της συνέντευξης στο TF1

Αυτά που δεν είπε ο Ζεμούρ στο βίντεο, για την αγοραστική δύναμη για παράδειγμα, ή την απασχόληση, την οικολογία, ή την επανεκβιομηχάνιση της χώρας, οι Γάλλοι περίμεναν να τα ακούσουν ή έστω να πάρουν μια ιδέα κατά τη συνέντευξη στο κανάλι TF1 που θα ακολουθούσε.

Ο πολύ γνωστός δημοσιογράφος Ζιλ Μπουλό επέλεξε να προσανατολίσει τις ερωτήσεις του γύρω από το βίντεο ή τις θέσεις του υποψηφίου για τους μετανάστες και τις γυναίκες, χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από το βιβλίο του. Παρά τη μεγάλη δημοσιογραφική του πείρα, ο Ερίκ Ζεμούρ ως πολιτικός υποψήφιος αυτή τη φορά έδειξε απειρία, άφησε τον χρόνο να του ξεφύγει απαντώντας διεξοδικά στις ερωτήσεις που δεν είχαν στενή σχέση με το πρόγραμμά του.

Ο χρόνος έληξε, ο Ζιλ Μπουλό τον ευχαρίστησε, αφήνοντας έναν Ζεμούρ σύξυλο, που κατόρθωσε όμως να παρατηρήσει : «Μα δεν μου κάνατε καμία ερώτηση για το πρόγραμμά μου».

«Σας υπόσχομαι ότι θα σας ξανακαλέσω μελλοντικά» ήταν η απάντηση του Ζιλ Μπουλό, που βραχυκύκλωσε αυτή τη φορά τους συναδέλφους δημοσιογράφους, με τα αμήχανα σχόλια που ακολούθησαν για το «ποιος από τους δύο δεν έκανε σωστά τη δουλειά του» γύρω από το τραπέζι της συνέντευξης», καθώς και εάν κέρδισε ή όχι τελικά συμπάθειες ο Ζεμούρ. Η συγκέντρωση την Κυριακή στο πάρκο της Βιλπέντ σίγουρα θα δείξει.

Ολυμπία Τσίπηρα, Παρίσι

Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είναι οργισμένος με τις μεθόδους του Βρετανού συναδέλφου του. Ο Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δημοσίευσε επιστολή στο Twitter καλώντας τη γαλλική κυβέρνηση να πάρει πίσω τους πρόσφυγες που διασχίζουν τη Μάγχη με μικρές βάρκες προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Το Παρίσι αισθάνθηκε εξαπατημένο και στη συνέχεια ακύρωσε συνάντηση με τη Βρετανή υπουργό Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ που είχε προγραμματιστεί για την Κυριακή στο Καλαί με υπουργούς από γειτονικές χώρες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο Μπόρις Τζόνσον, μετά τις συνήθεις ευγένειες και τα συγκινητικά λόγια για την τραγωδία και τους θανάτους προσφύγων την περασμένη Τετάρτη στη Μάγχη, έγραψε στον Γάλλο συνάδελφό του: «Αν απομακρυνθούν γρήγορα όσοι έφτασαν στη χώρα μας, το κίνητρο άλλων να εναποθέσουν τη μοίρα τους στα χέρια των διακινητών θα μειωνόταν σαφώς». Επιπλέον, αφού η ΕΕ έχει ήδη συμφωνίες επανεισδοχής με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία, ελπίζει ότι μια τέτοια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί και με τη Μεγάλη Βρετανία.

Τελεσίγραφο Τζόνσον

Στην ίδια επιστολή, ο Τζόνσον κάλεσε σε τόνο τελεσιγράφου τη γαλλική πλευρά να δημιουργήσει κοινές εναέριες και θαλάσσιες περιπολίες με τη γαλλική χωροφυλακή και τη βρετανική συνοριοφυλακή, είτε υπό κοινή διοίκηση είτε με την αποστολή ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας. Μετά τον τόνο αυτής της επιστολής όμως τίποτα απολύτως δεν θα γίνει μεταξύ των δύο πλευρών προς το παρόν.

Βρετανοί σχολιαστές υπενθυμίζουν ότι μετά το Brexit η υποχρέωση των άλλων μελών της ΕΕ να παίρνουν πίσω πρόσφυγες δεν ισχύει πια. «Η Βρετανία είχε το δικαίωμα να στέλνει αιτούντες άσυλο πίσω σε άλλες χώρες της ΕΕ, όταν ήταν ακόμη χώρα-μέλος. Μετά ο Μπόρις Τζόνσον πάλεψε για να ανακτήσει τον έλεγχο», έγραψε η ανταποκρίτρια της Guardian, Τζένιφερ Ράνκιν. Στο ραδιόφωνο LBC ο γνωστός παρουσιαστής Τζέιμς Ο Μπράιαν δήλωσε: «Αν κάνουμε λιγότερα από τους συμμάχους μας, δεν μπορούμε να τους ζητάμε να κρατήσουν τους ανθρώπους μακριά από τη χώρα μας. Είναι απλώς κακή πολιτική».

Οι επικριτές της κυβέρνησης Τζόνσον θεωρούν την ανοιχτή επιστολή ως σκόπιμη πρόκληση με στόχο να κλιμακωθεί περαιτέρω η διαμάχη με τη Γαλλία.

Η έκπληξη της Γαλλίας

«Είμαι έκπληκτος με αυτές τις μεθόδους, δεν είναι σοβαρές», είπε ο Μακρόν. Από την άλλη, πρότεινε στον Βρετανό Πρωθυπουργό να επικοινωνήσει μαζί του μέσω των συνηθισμένων διπλωματικών οδών για να αποτραπούν νέες τραγωδίες κατά τη διέλευση των προσφύγων.

Η κυβέρνηση στο Παρίσι είναι οργισμένη επειδή η επιστολή από το Λονδίνο αμφισβητεί τη γαλλική κυριαρχία και μεταθέτει την ευθύνη για την κατάσταση σε αυτήν. Η συντηρητική βρετανική εφημερίδα Daily Express είχε τίτλο την Παρασκευή: «Βρετανοί στρατιώτες σε περιπολία στις γαλλικές ακτές». Το Μέγαρο των Ηλυσίων είχε δηλώσει προηγουμένως ότι και οι δύο χώρες μοιράζονται την ευθύνη για το προσφυγικό και ότι αναμένεται από το Ηνωμένο Βασίλειο να συνεργαστεί και ότι «η τραγωδία δεν θα αξιοποιηθεί για πολιτικούς σκοπούς».

Η σχέση των δύο πλευρών είναι τεταμένη εδώ και μήνες. Ο Μπόρις Τζόνσον δέχεται πιέσεις στο εσωτερικό λόγω ποικίλων εσωτερικών πολιτικών θεμάτων και μη επιτυχημένων εμφανίσεών του. Για τον Πρόεδρο Μακρόν, η προεκλογική εκστρατεία θα ξεκινήσει ανεπίσημα πριν από τον Απρίλιο-Μάιο του 2022. Οι πολιτικοί υπολογισμοί παίζουν ρόλο και στις δύο πλευρές και καθιστούν ολοένα και πιο απίθανες πρακτικές λύσεις σε κοινά προβλήματα.

Μπάρμπαρα Βέζελ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Η προστασία του περιβάλλοντος ανήκει στις προτεραιότητες της νέας γερμανικής κυβέρνησης. Στην κυβερνητική συμφωνία, Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι καθιστούν σαφές πόσο σημαντικός είναι ο περιορισμός της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς και ανακοινώνουν ότι από εδώ και στο εξής κάθε νέο νομοσχέδιο, οποιουδήποτε υπουργείου, θα αξιολογείται και βάσει των επιπτώσεών του στο περιβάλλον.

Για τη νέα χρονιά τα κόμματα του νέου κυβερνητικού συνασπισμού σχεδιάζουν ένα ειδικό πρόγραμμα κλιματικής προστασίας, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στόχος μέχρι το 2030 να προέρχεται το 80% του ρεύματος από ΑΠΕ. Σήμερα το ποσοστό βρίσκεται στο 45%. Κατά συνέπεια ο δρόμος για εντατικότερη παραγωγή ρεύματος από αιολική και ηλιακή ενέργεια είναι ακόμα μακρύς.

Τέλος της χρήσης άνθρακα μέχρι το 2030

Κατά την εκτίμηση των ειδικών η μαζική ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας έπρεπε να είχε ξεκινήσει εδώ και καιρό, μιας και θεωρείται καθοριστική, έτσι ώστε η Γερμανία να στραφεί στις ΑΠΕ και να τερματίσει νωρίτερα από ό,τι έχει προγραμματιστεί την παραγωγή ρεύματος από άνθρακα. Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι σημειώνουν, στη μεταξύ τους συμφωνία, ότι ο τερματισμός χρήσης άνθρακα θα επιτευχθεί μέχρι το 2030. Άγνωστο αν οι τρεις εταίροι κάνουν πράξη την δέσμευσή τους να στηρίξουν γενναία οικονομικά τις περιοχές εκείνες, οι οποίες μέχρι σήμερα ζουν από την εξόρυξη άνθρακα.

Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός προορίζει για την παραγωγή αιολικής ενέργειας το 2% της γερμανικής επικράτειας. Φωτοβολταϊκά πάνελ θα γίνουν μάλιστα υποχρεωτικά στις στέγες κτιρίων επαγγελματικής χρήσης, ενώ για τις κατοικίες δρομολογούνται επιδοτήσεις και κίνητρα. Ποιος όμως θα πληρώσει τα φωτοβολταϊκά πάνελ και ποιο ομόσπονδο κρατίδιο θα εγκαταστήσει και σε τι ποσοστό ανεμογεννήτριες; Πολλά ερωτήματα παραμένουν προς το παρόν ανοιχτά.

Είναι ωστόσο γεγονός ότι χωρίς την αλματώδη ανάπτυξη των εναλλακτικών πηγών ενέργειας η Γερμανία δεν θα καταφέρει να πετύχει το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2045. «Η κυβερνητική συμφωνία θέτει ως στόχο τους 1,5 βαθμούς», επιβεβαιώνει ο συμπρόεδρος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ, εννοώντας στον στόχο που έθεσε η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα το 2016 για περιορισμό της ανόδου θερμοκρασίας του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο.

Άτολμη η νέα κυβέρνηση στην μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής

Οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι είναι αποφασισμένοι να τερματίσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων στις μεταφορές μέσα στις αρχές της δεκαετίας του ΄30. Ανταποκρινόμενος στις επιταγές της ΕΕ ο κυβερνητικός συνασπισμός φιλοδοξεί να εξοστρακίσει από τους γερμανικούς δρόμους μέσα στην επόμενη δεκαετία οχήματα χωρίς ουδέτερο αποτύπωμα. Περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace, επικρίνουν ωστόσο ότι η νέα κυβέρνηση δεν θέτει πιο φιλόδοξους οικολογικούς στόχους από εκείνους που έχει θέσει η ΕΕ για όλες τις χώρες-μέλη. Για παράδειγμα η κυβερνητική συμφωνία δεν προβλέπει συγκεκριμένη ημερομηνία για το τέλος των θερμικών κινητήρων στην Γερμανία.

Άτολμη στην μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής βρίσκει την κυβερνητική συμφωνία και το οικολογικό κίνημα Fridays for Future σε ανακοίνωση Τύπου: «Ο στόχος των 1,5 βαθμών δεν αρκεί», σημειώνουν οι ακτιβιστές. Παρόμοια αντιδρούν και άλλες οργανώσεις, οι οποίες διαπιστώνουν μεν πρόοδο σε σχέση με την κυβέρνηση Μέρκελ, εκφράζουν ωστόσο ανησυχία ότι τα σχέδια της κυβέρνησης Σολτς δεν αρκούν για να αποτρέψουν μια οικολογική καταστροφή. Θα δείξει αν οι εκτιμήσεις των οικολόγων είναι ορθές. Είναι ωστόσο γεγονός, ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση διαθέτει πολύ πιο οικολογικό στίγμα από τις προηγούμενες.

Φάτιμα Αμπάς (dpa)

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να αντιμετωπίσει των αυξανόμενο αριθμό μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα, με την υπουργό Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ να προωθεί τη δημιουργία κέντρων μεταναστών, αντίστοιχων με αυτών που υπάρχουν στην Ελλάδα.

Λίγες ημέρες μετά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Λονδίνο, όπου τα βρετανικά μέσα τον χαρακτήρισαν ως ειδικό στο ζήτημα του μεταναστευτικού, άρθρο της Telegraph υποστηρίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μοιράζεται ένα κοινό όραμα με την Ελλάδα στην συνοριακή του πολιτική και στους αιτούντες άσυλο.

Ρεκόρ μεταναστευτικών εισροών στο ΗΒ

Είναι αλήθεια ότι η Μεγάλη Βρετανία έχει δεχτεί φέτος πάνω από 24.500 μετανάστες στο κανάλι της Μάγχης, αριθμός τριπλάσιος σε σχέση με την περσινή χρονιά.Μάλιστα μόλις το Νοέμβριο καταγράφηκε ρεκόρ εισροής 5.000 μεταναστών.

Η βρετανή υπουργός Εσωτερικών από την αρχή της θητείας της στη μετά-μπρέξιτ εποχή έχει δείξει ένα αυστηρότερο πρόσωπο ως προς την προστασία των βρετανικών συνόρων. Πριν λίγες ημέρες χαιρέτισε την τελείως διαφορετική προσέγγιση της Ελλάδας σε σχέση με την πολιτική της υπόλοιπης ΕΕ, σχολιάζοντας μάλιστα ότι «η Ελλάδα έχει επιλέξει να μην περιοριστεί στις ικανότητες του υπόλοιπου ευρωπαϊκού μπλοκ».

Η Πρίτι Πατέλ άλλωστε έχει επικρίνει πολλές φορές την πολιτική των ελεύθερων συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως κύριο λόγο της κλιμακούμενης μεταναστευτικής κρίσης.

Γαλλοβρετανική διαμάχη

Είναι γεγονός ότι η κύρια μεταναστευτική ροή για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι το κανάλι της Μάγχης, δηλαδή τα θαλάσσια σύνορα με την Γαλλία.

Όμως η συμφωνία των 54 εκατομμυρίων λιρών που υπογράφηκε από τις δύο χώρες μετά την έξοδο του Ηνωμένο Βασιλείου από την ΕΕ, αποτελεί σημείο τριβής και όχι επιτυχημένης συνεργασίας. Η βρετανική πλευρά συνεχώς διαμαρτύρεται ότι η Γαλλία δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και στη σοβαρότητα της κατάστασης, ενώ και η Γαλλία με τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν υποστηρίζει «ότι οι Βρετανοί ταλατεύονται μεταξύ συνεργασίας και προκλητικότητας».

Γι' αυτό και η βρετανική πλευρά στρέφεται προς την αυστηροποίηση των διαδικασιών στο εσωτερικό της. Eκτός από τη δημιουργία των κέντρων υποδοχής μεταναστών αναμένεται να αυστηροποιήσει και την νομοθεσία σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης ασύλου ή έκδοσης άδειας παραμονής.

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο

Στη Γερμανία επικρατεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, επεσήμαναν σε συνέντευξη τύπου στο Βερολίνο ο υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, και ο Λόταρ Βίλερ, πρόεδρος του κρατικού επιδημιολογικού Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ.

Ο δείκτης θετικότητας έχει πλέον ξεπεράσει σε εθνικό επίπεδο τα 340 κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους το τελευταίο επταήμερο, ενώ στο ένα τέταρτο των νομών της χώρα ο δείκτης θετικότητας έχει ξεπεράσει τα 500. Η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων έχει σοβαρές επιπτώσεις για τα νοσοκομεία, τόνισε ο κ. Σπαν – προπαντός στη Βαυαρία, τη Σαξονία αλλά τη Θουριγγία.

Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Μονάχου, για παράδειγμα, διαθέτουν μόνο 3% ελεύθερα κρεβάτια. Η Βαυαρία έχει ξεκινήσει να μεταφέρει αρρώστους σε νοσοκομεία της Ιταλίας. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του υπουργείου Υγείας, πρόκειται για δύο άτομα από το Φράιζινγκ (περιοχή Μονάχου) που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο του Νοτίου Τιρόλου. Κατά τον κ. Σπαν, ήδη το υπουργείο του διεξάγει και με άλλες χώρες σχετικές συνομιλίες. Όπως ακόμη επεσήμανε, είναι η πρώτη φορά που η Γερμανία υποχρεώνεται να μεταφέρει ασθενείς σε χώρες του εξωτερικού.

Η Ελλάδα «περιοχή υψηλού κινδύνου»

Το επόμενο διάστημα θα ενταθούν οι προσπάθειες για την αύξηση των ρυθμών εμβολιασμού, ανακοίνωσε ο υπουργός Υγείας. Η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να χρηματοδοτήσει για μισό χρόνο ακόμη τα κέντρα εμβολιασμού. Στην εκστρατεία εμβολιασμού έχουν δηλωθεί να συμμετέχουν και 45.000 ιατρεία. Τόσο ο Γενς Σπαν όσο και Λόταρ Βίλερ, επεσήμαναν, ότι μόνο με τους εμβολιασμούς δεν πρόκειται να καταπολεμηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα η πανδημία. Σημαντικό είναι να επιβληθούν περιοριστικά μέτρα - ακόμη και lockdown για ανεμβολίαστους. Εκτός αυτού, ο κάθε πολίτης θα πρέπει να αναλάβει ευθύνη, για παράδειγμα να περιορίσει τις επαφές του.

Στον επικαιροποιημένο πίνακα του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών με την αξιολόγηση του κινδύνου ανά χώρα σε σχέση με τον κορωνοϊό, η Ελλάδα κατατάσσεται από την Κυριακή ξανά στην κατηγορία «περιοχές υψηλού κινδύνου». Το ίδιο ισχύει και για το Βέλγιο, την Ιρλανδία και την Ολλανδία. Με την αξιολόγηση συνεπάγεται η προειδοποίηση να αποφεύγονται «μη απαραίτητα, τουριστικά ταξίδια» σε αυτές τις χώρες.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο

Συγκινητικές περιγραφές. "Τύλιξα ένα μάλλινο πανωφόρι, ένα γιλέκο, ένα σκουφί, μια ζακέτα και μια κουβέρτα. Οι άνθρωποι τα δέχτηκαν με μεγάλη ευγνωμοσύνη. Μου ήρθαν δάκρυα στα μάτια". Τα γράφει μια μπλόγκερ που θέλει να παραμείνει ανώνυμη. Ήταν μια αυθόρμητη κίνηση ανθρωπιάς για να βοηθήσει τους πρόσφυγες στο Μινσκ, όταν τους είδε πώς προσπαθούσαν να ζεσταθούν έξω από ένα εμπορικό κέντρο της πρωτεύουσας της Λευκορωσίας. Η ανάρτησή της στο Facebook διαδόθηκε πολύ γρήγορα. Αλλά δεν ήταν όλα τα σχόλια θετικά. Άλλοι έγραψαν ότι ταΐζει ανθρώπους που πλήρωσε η κυβέρνηση για να περάσουν στη Γερμανία. Άλλοι παρατήρησαν ότι οι πρόσφυγες δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα, ίσως μάλιστα να είναι σε καλύτερη θέση από τους Λευκορώσους. Ένας μισθός στη χώρα αυτή δεν ξεπερνά τα 500 ευρώ το μήνα. Στην ερώτηση λοιπόν πώς αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες, οι απόψεις των κατοίκων είναι μοιρασμένες.

"Στηρίζουν τον Λουκασένκο αγοράζοντας εισιτήρια"

Μέχρι τώρα δεν είχαν καμιά εμπειρία με ένα τόσο μεγάλο κύμα προσφύγων από την Εγγύς Ανατολή. Μερικοί τους θεωρούν θύματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων των χωρών τους, μερικοί σχολιάζουν τα ακριβά ρούχα και τα σύγχρονα κινητά και την επιθυμία τους να πάνε στην "πλούσια Γερμανία". Και όποιος δείχνει αισθήματα συμπάθειας, εισπράττει την κατηγορία ότι στηρίζει τον πρόεδρο Λουκασένκο, μια που οργάνωσε ο ίδιος αυτήν την προσφυγική κρίση. Η φωτογράφος Ντάρια Σαπρανετσκάγια λέει ότι από το τέλος του καλοκαιριού παρατηρεί να καταφθάνουν πρόσφυγες, που το φθινόπωρο έγιναν ακόμη περισσότεροι. Νόμιζε ότι ήταν τουρίστες, μέχρις ότου τους είδε με σακίδια και υπνόσακους. Αλλά δεν παρατήρησε αρνητικά συναισθήματα απέναντί τους. Και η Ντάρια τους έφερε ζεστά ρούχα. "Δεν με ενδιαφέρει από πού και γιατί ήρθαν" λέει. "¨Δεν με ενδιαφέρει το χρώμα του δέρματός τους ". Την στενοχωρεί που δεν εκτιμούν όλοι αυτό που κάνει για τους πρόσφυγες. Ορισμένοι την ρωτούν, εάν θα βοηθούσε το ίδιο και Λευκορώσους. Και τους απαντά ότι όταν οι άνθρωποι έχουν ανάγκη και θέλουν βοήθεια, τους την δίνει. "Λυπάμαι να τους βλέπω να παγώνουν στους δρόμους".

Ο Αλεξέι Λέοντσικ, ιδρυτής της οργάνωσης ByHelp, βοηθά Λευκορώσους που υφίστανται καταπιέσεις και αυτούς που αναγκάζονται να φύγουν από τη χώρα. Κατά την άποψή του υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στους Λευκορώσους πρόσφυγες και αυτούς που μέσω της Λευκορωσίας θέλουν να πάνε σε άλλη χώρα. "Οι τελευταίοι αγοράζουν από τον απατεώνα Λουκασένκο εν γνώσει τους εισιτήρια. Με αυτόν τον τρόπο συγχρηματοδοτούν το καθεστώς και εντείνουν τις πιέσεις σε χώρες όπως η Πολωνία και η Λιθουανία, που ζητούν δημοκρατικές αλλαγές στη Λευκορωσία" λέει."Δεν έχω καμιά κατανόηση, όταν επιτίθενται σε Πολωνούς μεθοριακούς φρουρούς. Ανάμεσα σε αυτούς που θέλουν μέσω Λευκορωσίας να πάνε στην ΕΕ είναι κυρίως Σύροι, Υεμενίτες και Κούρδοι από το Ιράκ. Δεν θεωρώ ότι η Συρία είναι ασφαλής χώρα, αλλά οι Σύροι καταφεύγουν στην Τουρκία, όχι στη Γερμανία, ενώ οι Υεμενίτες δεν ξέρουν πού να καταφύγουν. Το ιρακινό Κουρδιστάν ήταν πάντα ασφαλής περιοχή, η πιο ασφαλής πριν την εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους και τώρα".

Δύο ειδών αντιδράσεις

Ποια ωστόσο είναι μια σωστή στάση απέναντι στους πρόσφυγες; Η Νάστα Λόικα, προασπίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εργάζεται επί χρόνια με πρόσφυγες, επισημαίνει ότι σε δημοκρατικές κοινωνίες υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικές απόψεις και θα πρέπει να βρίσκουν συνεννόηση μεταξύ τους. "Δεν πρέπει να καλούμε σε διακρίσεις και βίαιες ενέργειες εναντίον των άλλων, τα εγκλήματα μίσους είναι το απόλυτο όριο, που δεν πρέπει να ξεπεράσουμε", λέει. Η Λόικα παρατηρεί δύο ειδών αντιδράσεις των συμπατριωτών της. Προσβολές στο διαδίκτυο και ρητορική μίσους εναντίον των προσφύγων, και από την άλλη βοήθεια και συμπάθεια. "Αισθήματα απόρριψης των προσφύγων δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο, επειδή ο κόσμος είναι συνήθως καχύποπτος απέναντι σε ανθρώπους με διαφορετική γλώσσα, εξωτερική εμφάνιση, θρησκεία και πολιτισμό. Αλλά επειδή οι άνθρωποι είναι νοήμονα όντα, κάνουμε λόγο για διακρίσεις και τους καλούμε να προσέξουν, εάν εμφανίζουν κάποιες στερεότυπες αντιδράσεις. Βάσει γεγονότων μπορεί κανείς να μεταβάλει τις θέσεις του".

Η Νάστα Λόικα πιστεύει ότι η στάση των Λευκορώσων επηρεάζεται από το γεγονός ότι ο προσφυγικός δρόμος οργανώθηκε από τις αρχές της χώρας της. Η άπωσή τους απέναντι στον Λουκασένκο μεταφέρεται στους πρόσφυγες, σαν να ήταν συνένοχοι του Λουκασένκο, αν και οι περισσότεροι ούτε το όνομά του δεν ξέρουν. Απλά πλήρωσαν βίζα με την υπόσχεση να πάνε στη Γερμανία. "Ακόμη κι αν διαπιστώσουν ότι χρησιμοποιήθηκαν, ότι δεν υπάρχει ελπίδα να φτάσουν στη Γερμανία, ότι υπάρχει μεγάλη βία κι από τις δύο πλευρές, μπορεί να συνεχίζουν να έχουν ελπίδα, αλλά δεν έχουν χρήματα". Από την άλλη πλευρά υπάρχει και πολλή προθυμία για βοήθεια. Η λευκορωσική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Constanta δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο για πώς μπορεί κανείς να βοηθήσει πρόσφυγες και πού μπορεί να συγκεντρώσει χρήσιμα είδη. "Ήταν το δημοσίευμα με τη μεγαλύτερη ανταπόκριση, οι άνθρωποι αντιδρούν, τους απασχολεί" λέει η Λόικα. "Πρόσφυγες δεν είναι μόνο παιδιά που κλαίνε, είναι άνθρωποι που ίσως να είχαν κάποια ευμάρεια, να πούλησαν τα σπίτια τους, αλλά απειλούνταν η ζωή τους, η υγεία τους και η ασφάλειά τους, όπως και τώρα μέσα στα δάση στα σύνορα"

Έμμα Λεβάσκεβιτς

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου

Η αριστερή πολιτικός Έλκε Καρ διέθεσε και πέρσι μαζί με δύο στενούς της συνεργάτες από το Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστρίας (KPÖ) τα δύο τρίτα του μισθού της σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Με τα συνολικά 168.000 ευρώ στηρίχθηκαν 1.577 συμπολίτες της, οι οποίοι δεν είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν τρόφιμα ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν πια το ενοίκιο. Η εγγύτητα στους πολίτες είναι ένας βασικός λόγος, για τον οποίο η δημαρχία στο Γκρατς, την δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Αυστρίας με σχεδόν 300.000 κατοίκους, πέρασε και επίσημα σε μια κομμουνίστρια δήμαρχο και ένα δημοτικό συμβούλιο αποτελούμενο από Κομμουνιστές, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινους.

Δύο μήνες μετά την επικράτηση-έκπληξη στις δημοτικές εκλογές με σχεδόν 29% η 60χρονη Έλκε Καρ εξελέγη σήμερα δήμαρχος Γκρατς. Είναι η πρώτη κομμουνίστρια δήμαρχος αυστριακής πόλης. Η επιτυχία του Κομμουνιστικού Κόμματος Αυστρίας στην κατά τα άλλα συντηρητική αυτή χώρα, δεν ήρθε από το πουθενά. «Πρόκειται για την κορύφωση μιας επιτυχημένης πορείας τριών δεκαετιών», εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο του Όσλο Μανές Βαϊσκίρχερ, ο οποίος μελέτησε την άνοδο του κόμματος στο Γκρατς. Δηλώνει ότι το κόμμα συνειδητοποίησε εδώ και καιρό πόσο σημαντική είναι η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.

Ένα ποδήλατο για κάθε παιδί

Πρότυπο για τους αυστριακούς κομμουνιστές υπήρξαν πριν από περίπου 30 χρόνια οι σύντροφοι και συντρόφισσες στη Λίλλη της Γαλλίας, οι οποίοι επέφεραν σημαντικές βελτιώσεις στο ζήτημα της στέγασης. Στη συνέχεια οι αυστριακοί κομμουνιστές προχώρησαν ακόμα πιο πέρα, δημιουργώντας μια γραμμή επικοινωνίας για ενοικιαστές σε δεινή θέση, διεκδικώντας την αγορά ακινήτων από τη δημοτική αρχή, ενισχύοντας οικονομικά ενοικιαστές σε δικαστικές διαμάχες και γενικά αφουγκραζόμενοι πάντα τους συνανθρώπους τους.

Το νέο δημοτικό συμβούλιο Κομμουνιστών, Πρασίνων και Σοσιαλδημοκρατών έχει πολλά φιλόδοξα σχέδια για το Γκρατς. Μεταξύ άλλων θέλει να χαρίσει ένα ποδήλατο σε κάθε παιδί της πόλης μοιράζοντας στις οικογένειες δωροεπιταγές. Μέχρι αυτή την ώρα δεν έχει καθοριστεί ακόμα το ύψος της. Εκτός αυτού θέλουν να κατασκευάσουν ακίνητα για λογαριασμό του δήμου και να μειώσουν την οικονομική συμβολή των οικογενειών στα δημοτικά νηπιαγωγεία. Σύμφωνα με τη νέα δήμαρχο ένα από τα πρώτα μέτρα θα είναι η αναστολή των σχεδιαζόμενων αυξήσεων στα δημοτικά τέλη στο ύψος του πληθωρισμού για το 2020 με στόχο να ανακουφιστούν οι ενοικιαστές. Παράλληλα σχεδιάζουν να αυξήσουν τα μαθήματα εκμάθησης γερμανικών για μετανάστες.

«Με τρομάζουν λίγο οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν»

Εξάγονται συμπεράσματα για την Αριστερά γενικότερα από το φαινόμενο του Κομμουνιστικού Κόμματος στο Γκρατς; Ο Μανές Βαϊσκίρχερ προτείνει σε επίδοξους μιμητές να ασχοληθούν με την ουσία του έργου και να μην περιοριστούν σε ξύλινα και βαρύγδουπα συνθήματα, κενά περιεχομένου: «Η σημερινή Αριστερά αναλώνεται συχνά σε συζητήσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ διανοουμένων και δεν τολμά να ασχοληθεί με καθημερινά ζητήματα, όπως οι νόμοι προστασίας ενοικιαστών», δηλώνει ο ερευνητής προσθέτοντας ότι «το ζητούμενο δεν είναι τόσο οι εντυπωσιακές αφίσες και οι επιτυχημένες προεκλογικές εκστρατείες, αλλά και η αξιοπιστία σε βάθος χρόνου».

Η νέα δήμαρχος Γκρατς πάντως καθιστά σαφές ότι δεν θα αλλάξει τρόπο επαφής με τους πολίτες. Υπόσχεται ότι θα παραμείνει προσηνής τόσο έναντι των δημοτών όσο και των πολιτικών της αντιπάλων. Λέει ότι χιλιάδες άνθρωποι τής έστειλαν email εκφράζοντας χαρά για την εκλογική της νίκη. «Οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν με τρομάζουν λίγο, ποτέ όμως δεν φοβήθηκα στη ζωή μου», υπογραμμίζει η Έλκε Καρ.

Ματίας Ρέντερ, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Για μία ακόμη φορά οι ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν το προσφυγικό ζήτημα, στη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου, χωρίς να καταλήξουν σε ενιαία γραμμή. Παραμένουν οι διαφωνίες για την κατανομή των αιτούντων άσυλο σε όλα τα κράτη-μέλη, ώστε να αποφορτιστεί η κατάσταση στις χώρες του Νότου. Στην ατζέντα προστίθετει πλέον και η κατασκευή όλο και περισσότερων οχυρωματικών έργων στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Πόσο απόρθητη μπορεί να γίνει μία «Ευρώπη-φρούριο», εάν δεν θέλει να απαρνηθεί στοιχειώδεις ανθρωπιστικές αξίες; Η περιχαράκωση φαίνεται ότι είναι η πρώτη επιλογή των ευρωπαίων ηγετών.

Ναι ή όχι στα ευρωπαϊκά τείχη;

Σύμφωνα με στοιχεία της Frontex συνολικά 135.000 άνθρωποι έφτασαν φέτος στην ΕΕ, ζητώντας άσυλο. Ο αριθμός αυτός είναι μειωμένος κατά 50% σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2020 και σαφώς πολύ μικρότερος από εκείνον του 2015. Ωστόσο ο νέος αυστριακός καγκελάριος Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ δηλώνει ότι «η μετανάστευση παραμένει αμείωτη, όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία». Τον Οκτώβριο δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες - μεταξύ αυτών η Αυστρία, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής - ζήτησαν από κοινού ευρωπαϊκά κονδύλια για να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή φράχτη ή άλλων οχυρωματικών έργων στα σύνορά τους.

Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δηλώνει αντίθετη και προειδοποιεί ότι τόσο η ίδια, όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν πρόκειται να συναινέσουν. Όταν όμως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ βρέθηκε στη Βαρσοβία για να εκφράσει τη συμπαράστασή του στην πολωνική κυβέρνηση έκανε μία δήλωση με ακριβώς αντίθετο περιεχόμενο: «Γινεται μία συζήτηση για να διαπιστώσουμε κατά πόσον οι υποδομές αυτές μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την ΕΕ», ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ. «Πρέπει να ξεκαθαριστεί η ικανότητα της Ένωσης να επιδεικνύει αλληλεγγύη με εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και φυλάττουν σύνορα, τα οποία είναι και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ». Η Ουγγαρία ήταν η πρώτη χώρα που άρχισε να υψώνει φράχτες το δραματικό καλοκαίρι του 2015. Ακολούθησαν η Ελλάδα, η Βουλγαρία και άλλες χώρες. Το συνολικό μήκος των νέων οχυρωματικών έργων στα εξωτερικά σύνορα ξεπερνά πλέον τα 1.000 χιλιόμετρα.

Καταγγελίες για ανησυχητικές «πρακτικές»

Στη Μεσόγειο - κυρίως στα ανοιχτά των λιβυκών ακτών - γίνονται επαναπροωθήσεις μεταναστών εδώ και χρόνια. Η Ιταλία συνεργάζεται με την ακτοφυλακή της Λιβύης, την οποία και εκπαιδεύει, ενώ παράλληλα την ενισχύει με σύγχρονο εξοπλισμό. Και αυτό παρά τις καταγγελίες για τις απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στους λιβυκούς καταυλισμούς, με τους βασανισμούς και τους οικονομικούς εκβιασμούς εις βάρος προσφύγων να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Και στην Ελλάδα, την Κροατία και τη Βουλγαρία έχουν ακουστεί καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις - «παράνομες», υπό την έννοια ότι οι μετανάστες δεν έχουν ούτε καν τη θεωρητική πιθανότητα να καταθέσουν αίτηση ασύλου σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η ΜΚΟ Border Violence Monitoring Network υποστηρίζει ότι την περίοδο 2020-2021 η Ελλάδα έχει επαναπροωθήσει πάνω από 6.000 ανθρώπους, στη στεριά και τη θάλασσα, ενώ το Danish Refugee Council κάνει λόγο για 18.000 επαναπροωθήσεις στην Κροατία από τότε που ξέσπασε η πανδημία.

Έντονη κριτική από τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, Φίλιπο Γκράντι, κατά την τελευταια ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Προκαλούν σοβαρή ανησυχία η πρακτική που ακολουθούν ορισμένες χώρες: τα τείχη και τα συρματοπλέγματα, οι παράνομες επαναπροωθήσεις, η χρήση βίας εναντίον προσφύγων και μεταναστών, κάποιοι από τους οποίους ξεγυμνώνονται και ρίχνονται στα ποτάμια ή στη θάλασσα με αποτέλεσμα να πνιγούν. Ανησυχία προκαλεί και η προσπάθεια να αποφύγουν κάποιοι τις υποχρεώσεις τους πληρώνοντας τρίτες χώρες, ώστε να αναλάβουν εκείνες την ευθύνη…»

«Αυτοί που έρχονται δεν είναι πρόσφυγες...»

Κι όμως, υπάρχει και η αντίθετη άποψη, η οποία μάλιστα ακούστηκε πολλές φορές στη διάρκεια της συζήτησης για το προσφυγικό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση του ολλανδού χριστιανοδημοκράτη Γιερούν Λέναερς: «Πολλοί από αυτούς που προσπαθούν να έρθουν στην Ευρώπη δεν είναι πρόσφυγες, δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας. Στην πραγματικότητα κάνουν κατάχρηση της νομοθεσίας περί ασύλου εις βάρος εκείνων που έχουν πραγματική ανάγκη. Βλέπουμε εγκληματικές ομάδες να κάνουν μπίζνες δισεκατομμυρίων με τη μετανάστευση, βλέπουμε αυταρχικούς ηγέτες να αξιοποιούν τη μετανάστευση για να αρχίσουν υβριδικό πόλεμο εναντίον της ΕΕ».

Μπάρμπαρα Βέζελ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

Η ησυχία και ηρεμία της μικρής πόλης Σερκάλ ντο Αλεντέζο στα νότια της Πορτογαλίας έπεισαν την οικογένεια της Σουζάνας και του Ρικάρντο Βας να εγκαταλείψουν πριν από 20 περίπου χρόνια την πολύβουη Λισαβόνα και να εγκατασταθούν στην επαρχία. Σε αυτό το ειδυλλιακό τοπίο αγόρασαν ένα αγρόκτημα και ζουν σήμερα από τον ήπιο τουρισμό. Ανησυχούν ωστόσο για το μέλλον, μιας και εκτιμούν ότι το σχεδιαζόμενο φωτοβολταϊκό πάρκο θα πλήξει τον τουρισμό στην ευρύτερη περιοχή.

Στην πόλη Σερκάλ, δύο περίπου ώρες δρόμο από την πορτογαλική πρωτεύουσα, η εταιρεία Aquila Capital από το Αμβούργο σχεδιάζει ένα μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 270 μεγαβάτ επενδύοντας περισσότερα από 164 εκατομμύρια ευρώ. Ο γερμανικός επενδυτής σχεδιάζει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, μετασχηματιστών και καλωδίων σε μια συνολική έκταση 3.800 στρεμμάτων. Το εγχείρημα έχει λάβει ήδη πράσινο φως από την εθνική περιβαλλοντική υπηρεσία APA.

Η Aquila Capital διαχειρίζεται στην Πορτογαλία ένα χαρτοφυλάκιο συνολικής ισχύος 700 μεγαβάτ και είναι πιθανότατα ο μεγαλύτερος φορέας εκμετάλλευσης φωτοβολταϊκών στη χώρα. Η εταιρεία εμπορεύεται την ηλεκτρική ενέργεια μέσω συμφωνιών αγοράς με τρίτους, τα αποκαλούμενα PPA (Power Purchase Agreements).

Η χαμηλότερη τιμή ανά κιλοβατώρα στην Πορτογαλία

Η Πορτογαλία προσελκύει επενδυτές στην ηλιακή ενέργεια λόγω της υψηλής απόδοσης. Η ηλιακή ακτινοβολία στη νότια Πορτογαλία φθάνει τις 1.900 κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό μέτρο. Πουθενά η ηλιακή ενέργεια δεν είναι τόσο φθηνή όσο στην Πορτογαλία. Σε δημοπρασία το καλοκαίρι το 2020 μια κιλοβατώρα πουλήθηκε για μόλις 1,1 λεπτό, τη χαμηλότερη τιμή πανευρωπαϊκά.

Άγνωστο παραμένει μέχρι στιγμής ποιοι θα αγοράζουν το ρεύμα. Ίσως το λιμάνι Σίνες σε απόσταση 50 χιλιομέτρων, το οποίο χρειάζεται πολλή «πράσινη ενέργεια». Το «καθαρό ρεύμα» ενδέχεται να διοχετευθεί και σε ένα σχεδιαζόμενο μεγάλο κέντρο διαχείρισης δεδομένων, το οποίο απαιτεί ενέργεια περίπου 450 μεγαβάτ.

«Ο διάλογος με τους μετόχους μας και, το κυριότερο, τους κατοίκους και τους δήμους κοντά στις τοποθεσίες του έργου έχει εξαιρετική σημασία για εμάς», εξηγεί η γερμανική εταιρία Aquila σε ερώτηση μέσων ενημέρωσης. Η δήλωση αυτή προκαλεί απορία στην πρωτοβουλία πολιτών «Μαζί για το Σερκάλ». «Κανείς από την Aquila Capital δεν ήρθε εδώ, παρόλο που καλέσαμε, με ανοιχτή επιστολή, την εταιρεία να επικοινωνήσει μαζί μας», λέει ο Σέρζιο Μαρασίν από την πρωτοβουλία.

Μόλις 4 νέες θέσεις εργασίας

Προβληματική θεωρεί η πρωτοβουλία πολιτών την υπόσχεση της γερμανικής εταιρίας για «θετικό οικονομικό αντίκτυπο στην περιοχή». Στην έγκριση του έργου από την αρμόδια πορτογαλική υπηρεσία ΑΡΑ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το φωτοβολταϊκό πάρκο θα δημιουργήσει μόλις 4 νέες θέσεις εργασίας. Όσες ακριβώς θα χαθούν, αν επιβεβαιωθούν οι φόβοι της οικογένειας Βας και κλείσει το αγρόκτημα.

Η πρωτοβουλία «Μαζί για το Σερκάλ» καθιστά σαφές ότι τάσσεται υπέρ των εναλλακτικών πηγών ενέργειας. «Πριν όμως ξεκινήσουμε να καταστρέφουμε τη φύση και καλλιεργήσιμες εκτάσεις ίσως θα ήταν προτιμότερο να δημιουργηθούν φωτοβολταϊκά πάρκα σε πρώην βιομηχανικές περιοχές, σε πρώην λατομεία ή όπως συμβαίνει στη Γερμανία παράλληλα σε αυτοκινητοδρόμους», προτείνει ο Σέρζιο Μαρασίν.

Όλιβερ Ρίσταου

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος

Είναι σαν ένα déjà vu. Εικόνες που στην Πολωνία ήταν γνωστές μόνο από άλλες χώρες, τώρα για πρώτη φορά διαδραματίζονται στα δικά της σύνορα. Μεταν