Deutsche Welle | Onet

„Die Glocke” z Oelde pisze: „Po dwóch latach regresu gospodarka stanęła w miejscu. 0,0 procent – najważniejsza gospodarka Europy przestała rosnąć. Wielu ekonomistów postrzega ten ponury scenariusz jako dowód na nieudaną politykę gospodarczą prowadzoną pod wodzą Roberta Habecka (minister gospodarki, Zieloni – red.). Czołowi politycy CDU/CSU (chrześcijańska demokracja – red.) również często odmawiali kompetencji odchodzącemu ministrowi i jego sekretarzom stanu, doradcom i konsultantom. Teraz do następcy z szeregów chrześcijańskich demokratów należy odzyskanie zaufania rynku do zdolności państwa do działania poprzez odważne, dalekowzroczne decyzje tak szybko, jak to możliwe.”

„Augsburger Allgemeine” uważa natomiast, że „sytuacja nie jest tak zła, jak się ją często przedstawia. Wiosenna prognoza niemieckiego rządu zakłada zerowy wzrost w tym roku. Oczekuje się jednak, że wzrost powróci już w przyszłym roku. Tylko trochę, ale jednak. Jednocześnie inflacja prawdopodobnie spadnie, a rynek pracy ma się ożywić. Miło jest też spojrzeć na rozwój finansów publicznych: w marcu rząd zebrał o jedenaście procent więcej podatków niż w tym samym miesiącu poprzedniego roku. Od stycznia do marca dochody budżetu federalnego były nawet o 11,6 procent wyższe niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Wszystko, czego teraz potrzeba, to rząd, który dotrze do obywateli z informacją na temat tej stosunkowo dobrej sytuacji.”

„Rhein-Zeitung” z Koblencji zauważa, że minister gospodarki Robert Habeck „chciał dobrze, ale odchodzi jako nieudany minister. Jego najsłynniejszy poprzednik na stanowisku, Ludwig Erhard, prowadził politykę gospodarczą zgodnie z zasadą: ‘Kiedy fala rośnie, unosi wszystkie łodzie'. Przyszły rząd chadeków i socjaldemokratów będzie się musiał na tym opierać. Sytuacja nie jest beznadziejna: Niemcy są trzecią najsilniejszą gospodarką na świecie, wiele firm jest innowacyjnych, a inflacja spadła. Fakt, że Habeck upomina w swym pożegnalnym przemówieniu przyszłą koalicję rządzącą, by szybko rozwiązała problemy strukturalne, jest irytujący – on sam miał na to trzy lata. Nowa koalicja musi szybko przedrzeć się przez gąszcz biurokracji i zająć się niepopularnymi reformami społecznymi, które umowa koalicyjna wciąż próbuje omijać. Im szybciej powróci wzrost, tym lepiej dla gospodarki i dla bezpieczeństwa socjalnego, dla przedsiębiorstw i obywateli.”

W „Lausitzer Rundschau” z Cottbus czytamy: „Zbyt wysokie składki na ubezpieczenie społeczne, pogłębiający się niedobór wykwalifikowanej siły roboczej i – co jest szczególnie bolesne dla wizerunku kraju – zaległości technologiczne w kluczowych branżach spowalniają gospodarkę. CDU/CSU i SPD zdają sobie z tego sprawę, ale proponowane dotychczas rozwiązania wydają się połowiczne. Nie widać odwagi politycznej do tego, by naprawdę odwrócić bieg rzeczy. Duża część umowy koalicyjnej idzie w dobrym kierunku. Ale ulgi podatkowe nie wystarczą, by rozwiązać strukturalne problemy Niemiec. Brakuje odważnej modernizacji systemu społecznego, co oczywiście oznacza również cięcia, prawdziwą redukcję biurokracji, a przede wszystkim zmianę mentalności społecznej. Zmianę, która będzie promować postęp technologiczny. Wiele z tych zmian spotka się z oporem. Ale stanie w miejscu byłoby politycznie bardziej ryzykowne niż niepopularne decyzje.”

Od lat polscy politycy zabiegają o uwzględnienie polskiej wersji napisu „Nigdy więcej” na Pomniku Narodów w byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Dachau. Teraz sprawa nabiera tempa. Władze Bawarii przyznały środki i jeszcze w pierwszej połowie tego roku spotka się gremium doradcze – dowiedziała się Deutsche Welle.

„Nigdy więcej” w pięciu językach

Pomnik Narodów w Muzeum-Miejscu Pamięci Dachau został odsłonięty w 1968 roku. Żydowski rzeźbiarz Nandor Glid oparł swój projekt na idei szlaku nauki i oczyszczenia.

Pomnik składa się z różnych elementów: muru, centralnej rzeźby z brązu, reliefu w kształcie łańcucha, na którym widnieją kolorowe trójkąty (tzw. winkle). Tymi trójkątami SS etykietowało więźniów; na przykład czerwony trójkąt oznaczał więźnia politycznego, niebieski – emigranta, żółty – Żyda, a fioletowy – świadka Jehowy.

Przy końcu szlaku pomnikowego znajduje się nagrobek zawierający prochy nieznanego więźnia. Na murze za nim widnieje jako przestroga napis „Nigdy więcej” w pięciu językach – jidysz, francuskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim. Nie ma jednak wersji polskiej, choć Polacy byli największą grupą narodowościową w Dachau – pierwszym dużym, stałym obozie koncentracyjnym stworzonym przez nazistów, który stał się wzorem dla wielu późniejszych obozów.

Polacy w Dachau

Już 22 marca 1933 roku – kilka tygodni po dojściu Adolfa Hitlera do władzy – osadzono w Dachau politycznych przeciwników reżimu nazistowskiego. Obóz koło Monachium miał początkowo pomieścić około 5 tys. osób. Przez kolejnych dwanaście lat w obozie głównym i jego podobozach przetrzymywano ponad 200 tys. więźniów około 40 narodowości. Co najmniej 41,5 tys. z nich zostało zamordowanych albo straciło życie na skutek głodu, chorób i tortur.

Polscy więźniowie stanowili w Dachau największą grupę narodowościową, liczącą prawie 41 tys. Deportacje Polaków zaczęły się jeszcze przed atakiem Trzeciej Rzeszy na Polskę – m.in. z anektowanej w 1938 roku Austrii. Potem, po niemieckiej inwazji na Polskę, w okresie od marca do grudnia 1940 roku do KZ Dachau deportowano prawie 13,5 tys. Polaków, głównie z wyższych klas społecznych, a 1780 polskich księży (połowa z nich nie przeżyła) stanowiło największą część z 2720 duchownych w tym obozie. Od 1942 roku trafiało do niego szczególnie wielu polskich robotników przymusowych.

Dachau był nie tylko miejscem morderczej pracy. Lekarze SS przeprowadzali tam pseudomedyczne eksperymenty w zakresie tyfusa plamistego, malarii, gruźlicy, krzepnięcia krwi czy lotnictwa.

Apele o polski napis

Polscy politycy od lat zabiegają o uwzględnienie na Pomniku Narodów w Dachau polskiej wersji napisu „Nigdy więcej”. Postulat był przedstawiany wielokrotnie za rządu PiS, ale również obecnie za rządu Donalda Tuska. – Strona polska pozostaje w stałym kontakcie z instytucjami odpowiedzialnymi za Miejsce Pamięci Dachau – zapewnia DW konsul generalny RP w Monachium Rafał Wolski.

I dodaje, że instytucje te ze zrozumieniem przyjmują argumentację strony polskiej, która „opiera się o oczekiwanie właściwego upamiętnienia skali cierpień niezwykle licznych obywateli polskich, więzionych w KZ Dachau”. Z prawie 41 tys. polskich więźniów zginęło tam 8332. – Strona polska oczekuje uzupełnienia napisów na pomniku głównym o tekst w języku polskim o treści: „Nigdy więcej" – podkreśla konsul Wolski.

Skomplikowana sprawa

Odpowiedzialne za pomnik w Dachau niemieckie instytucje, czyli Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau oraz Fundacja Bawarskie Miejsca Pamięci, zaznaczają w odpowiedzi na zapytanie DW, że uznają polskie żądania za „zasadniczo zrozumiałe”. Dodają też, że „liczne tablice pamiątkowe i informacyjne, które w bardzo godny sposób wskazują na polskich więźniów i ich cierpienia”, spotykają się z pozytywną reakcją przedstawicieli Polski.

Jak przekonuje strona niemiecka, sprawa jest skomplikowana, bo każda zmiana napisu na pomniku wymaga zgody trzech stron: inicjatorów pomnika, czyli Międzynarodowego Komitetu Dachau (CID), który jest stowarzyszeniem byłych więźniów tego obozu, potomków artysty Nandora Glida oraz Bawarskiego Krajowego Urzędu Ochrony Zabytków. „Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau jest już w kontakcie ze wszystkimi zaangażowanymi stronami” – zapewnia strona niemiecka.

Uzupełnienie napisu o polską wersję nie byłoby pierwszym takim przypadkiem w historii Pomnika Narodów. W momencie odsłonięcia w 1968 roku pomnik zawierał napisy tylko w czterech językach. Na początku lat dziewięćdziesiątych – po apelach Izraela – uzupełniono go o wersję w jidysz. Wtedy Miejsce Pamięci Dachau podlegało Bawarskiej Administracji Pałaców i Jezior i żył jeszcze autor pomnika. Nandor Glid zmarł w 1997 roku.

Nie tylko napis

Teraz wydaje się, że polskie apele owocują konkretnymi działaniami, a cała sprawa nabiera tempa. „Po fazie intensywnej wymiany rozpoczęliśmy w 2023 roku proces uzupełniania Pomnika Narodów” – informują DW dr Gabriele Hammermann, dyrektor Muzeum-Miejsca Pamięci Dachau i Karl Freller, dyrektor Fundacji Bawarskie Miejsca Pamięci i poseł chadeckiej CSU do bawarskiego landtagu. Wyjaśniają, że w latach 2019-2022 na pierwszym planie znajdowała się pilna renowacja centralnej rzeźby z brązu. „Obecnie intensywnie pracujemy nad rozwiązaniem, które zapewni, że zarówno polska grupa więźniów, jak i inne grupy będą czuły się odpowiednio i z szacunkiem docenione” – podają.

Inne grupy, o których tu mowa, to te, których symboliczne trójkąty nie znalazły się na płaskorzeźbie. Brakuje tam czarnego trójkąta, którym SS oznaczało więźniów „aspołecznych”, zielonego dla kryminalnych i różowego dla więźniów homoseksualnych. Te grupy ofiar nie miały jeszcze w czasie powstawania pomnika statusu ofiar terroru nazistowskiego. Dopiero od lat osiemdziesiątych XX w. opinia publiczna zaczęła ze zwiększoną uwagą zajmować się ich losem.

Spotkanie już wkrótce

W ubiegłym roku złożono do bawarskiego ministerstwa kultury wniosek o środki na „uzupełnienie i skomentowanie” Pomnika Narodów i otrzymano je. Przy realizacji „chodzi o uwzględnienie różnych wyobrażeń osób dotkniętych i uczestniczących oraz ich realizację w sposób odpowiedni i zgodny z duchem czasu” – zapewniają Muzeum-Miejsce Pamięci Dachau i Fundacja Bawarskie Miejsca Pamięci. Dlatego instytucje te zwrócą się o pomoc do grona ekspertów. Wstępne spotkanie planowane jest jeszcze w tym kwartale. Obecnym przewodniczącym rady naukowej Fundacji jest prof. Krzysztof Ruchniewicz, dyrektor Instytutu Pileckiego w Warszawie i pełnomocnik ministra spraw zagranicznych do spraw polsko-niemieckiej współpracy społecznej i przygranicznej. Rada naukowa będzie doradzać w fazie koncepcji i ostatecznych zmian na pomniku.

Decyzję w sprawie ostatecznego rozwiązania podejmie zaś 13-osobowa Rada Fundacji jako ostateczny organ decyzyjny Fundacji Bawarskie Miejsca Pamięci. W skład Rady wchodzą bawarscy i lokalni politycy, przedstawiciele kościołów i stowarzyszeń ofiar, takich jak CID.

AfD za polskim napisem

Presję w sprawie polskiego napisu wywiera także niemiecka skrajnie prawicowa partia AfD. W połowie listopada 2024 roku klub poselski AfD (nie konsultując sprawy z Konsulatem Generalnym RP w Monachium czy polską ambasadą w Berlinie) zaproponował uchwałę, zgodnie z którą rząd Niemiec miał m.in. lobbować w rządzie Bawarii i Fundacji Bawarskie Miejsca Pamięci w celu uzupełnienia napisu o polską wersję. Wniosek zatytułowany „Polepszyć porozumienie z Polską” został po głosowaniu przekazany do Komisji Kultury i Mediów. Ze względu na skrócenie kadencji Bundestagu, posłowie nie zajęli się już potem tym projektem. AfD jednak nie ustępuje i zapowiada, że wróci do sprawy w nowym okresie legislacyjnym, gdy będzie już nowy rząd Niemiec, a komisje rozpoczną pracę.

Zanim na Pomniku Narodów w Dachau pojawi się – o ile taka zapadnie decyzja – polska wersja przestrogi „Nigdy więcej”, losy polskich więźniów w tym obozie zgłębi kolejny projekt badawczy. Kieruje nim prof. Ruchniewicz, a publikacja broszury (również w wersji online) jest planowana na najbliższe miesiące – w języku niemieckim, angielskim i polskim.

Zaś w najbliższą sobotę, 26 kwietnia, do Dachau na obchody 80. rocznicy wyzwolenia obozu przyjadą przedstawiciele polskiego episkopatu i prawie 1400 pielgrzymów z Polski i polskojęzycznych parafii w Niemczech.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Zgodnie z najnowszymi dostępnymi danymi, około ośmiu milionów ludzi w Niemczech cierpi z powodu uzależnienia. Około 99 000 zgonów rocznie jest spowodowanych paleniem, a około 47 500 zgonów – nadużywaniem alkoholu. Dane te podała Christina Rummel, dyrektor zarządzająca Niemieckiego Centrum ds. Uzależnień (DHS), w związku z publikacją „Rocznika DHS na temat uzależnień 2025”.

Co najmniej co piąta osoba za dużo pije

„Niemcy mają problem z alkoholem”, mówi badacz uzależnień Jakob Manthey w rozmowie z agencją prasową DPA. Dodaje, że można założyć, iż więcej niż jedna piąta mieszkańców Niemiec spożywa alkohol w stopniu ryzykownym lub uzależniającym. Badania wykazały, że około dziewięciu procent populacji w wieku od 18 do 64 lat nadużywa alkoholu lub jest od niego uzależniona. Nie uwzględniono w badaniach licznej grupy wiekowej od 65 lat wzwyż oraz młodzieży poniżej 18 lat.

Alkohol jest substancją toksyczną

– Alkohol jest cytotoksyną i kluczowe pytanie brzmi: jak radzić sobie z tą toksyczną substancją – mówi naukowiec, współautor rocznika. – Najlepsza jest abstynencja, ale każde ograniczenie też już coś daje. Jest różnica, czy wypiję trzy piwa, czy dwa – wyjaśnia. Krytykuje fakt, że w Niemczech, z kilkoma wyjątkami, alkohol może być reklamowany prawie bez ograniczeń.

Ekspert z Hamburga ocenia, że roczna liczba zgonów z powodu spożycia alkoholu wynosi w ostatnich latach około 45 tysięcy. Nałogowe picie zwiększa ryzyko wielu chorób – w tym niektórych rodzajów raka, problemów z sercem i marskości wątroby. Ponadto dochodzi do wypadków w wyniku jazdy pod wpływem alkoholu oraz do przestępstw z użyciem przemocy popełnionych w stanie nietrzeźwym.

„Ceny soku pomarańczowego rosną, a wódki – nie”

W Niemczech ceny napojów alkoholowych wzrosły znacznie mniej niż ceny żywności w ciągu ostatnich 20 lat, wyjaśnia Manthey. Rummel podaje aktualny przykład – sok pomarańczowy, który znów drożeje, "podczas gdy cena butelki wódki pozostaje stabilna”. W żadnym innym kraju europejskim alkohol nie jest tak przystępny cenowo, jak w Niemczech – podkreślają badacze.

DHS dostrzega tu fatalne konsekwencje: oprócz wysokiej liczby chorób i zgonów, alkohol powoduje również koszty ekonomiczne w wysokości około 57 miliardów euro rocznie. I wiele cierpienia dla środowiska społecznego osób dotkniętych problemem. Istnieją skuteczne środki zaradcze, ale nie są one wykorzystywane, krytykuje Rummel. Oprócz zwiększenia prewencji i inwestycji w pomoc dla osób uzależnionych, powinna jego zdaniem wzrosnąć akcyza na napoje alkoholowe.

Nawet niewielka podwyżka cen może mieć znaczący wpływ. Niemcy są „gorsze niż prawie każdy inny kraj na świecie”, jeśli chodzi o podatek akcyzowy na alkohol, krytykuje naukowiec Manthey. Ta „bardzo skuteczna śruba regulacyjna” nie została przekręcona od dziesięcioleci. Ceny piwa są zbyt niskie, a na wino w ogóle nie nakłada się podatku akcyzowego. Państwo traci przez to również miliardy z podatków.

Gdyby napoje alkoholowe były sprzedawane średnio o pięć procent drożej, spożycie na mieszkańca spadłoby o 2,2%, a 850 zgonów związanych z alkoholem można by uniknąć każdego roku, wylicza badacz uzależnień. Państwo zebrałoby dodatkowe 1,4 miliarda euro w podatkach.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Kolejny problem społeczny: palenie tytoniu

Według raportu, w ubiegłym roku paliło ponad 30 procent dorosłej populacji. Ten odsetek jest znacznie niższy wśród młodych ludzi w wieku poniżej 18 lat i nieco niższy wśród młodych dorosłych. W przypadku konsumpcji tytoniu można założyć, że koszty ekonomiczne wynoszą 97 miliardów euro rocznie, jak wynika z badań DHS.

Konwencjonalne papierosy są „oldschoolowe” dla młodych ludzi, zauważa Rummel. „To, co nas martwi, to powiązane produkty nikotynowe, takie jak e-papierosy i podgrzewacze tytoniu”. Nawet jeśli te ostatnie w roku 2024 były używane „tylko” przez łącznie 3,2% osób w wieku 14 lat i starszych.

Uzależnienia wyzwaniem dla nowego rządu

Na temat nielegalnych narkotyków raport DHS za rok 2024 stwierdza między innymi, że „w wielu miejscach obserwuje się obecnie w miastach i gminach, że kokaina i silne syntetyczne opioidy, takie jak fentanyl, pojawiają się w lokalnych kręgach narkotykowych”. Fentanyl jest wielokrotnie silniejszy niż heroina.

„Kwestie uzależnień i narkotyków muszą znaleźć się na szczycie skali polityki zdrowotnej państwa”, domaga się DHS z siedzibą w Hamm. Nowy rząd Niemiec musi energicznie stawić czoła ogromnym wyzwaniom – postulują badacze. To, co w tej kwestii zawarto w umowie koalicyjnej między CDU/CSU i SPD, zdecydowanie nadaje się „do rozbudowania”, mówi Rummel.

W opinii eksperta Mantheya, pewien optymizm budzi młodzież: „Obecne młode pokolenie, które pije znacznie mniej niż starsi, rodzi nadzieję. Tu mogłaby nastąpić zmiana społeczna".

(dpa/sier)

Życie rowerzystów w Niemczech staje się coraz bardziej niebezpieczne. Podczas gdy całkowita liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych spadła w tym kraju o 22,4 procent w ciągu ostatnich dziesięciu lat, w tym samym okresie liczba zabitych rowerzystów wzrosła o 11,4 procent, podał Federalny Urząd Statystyczny.

W 2024 roku w wypadkach zginęło łącznie 441 rowerzystów, w tym 192 na rowerach typu pedelec - zwanych również potocznie e-rowerami. Oznacza to, że w 2024 r. niemal jedna na sześć (16 procent) osób zabitych w ruchu drogowym podróżowała rowerem. Wzrost ten wynika głównie z rosnącej liczby zabitych użytkowników rowerów typu pedelec (2014: 39 ofiar śmiertelnych). Łącznie w 2024 r. w wypadkach drogowych w Niemczech zginęło 2 780 osób.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Narażeni seniorzy

Według statystyk, szczególnie narażeni na wypadki są starsi rowerzyści. Prawie dwie trzecie (63,5%) śmiertelnie rannych rowerzystów było w wieku 65 lat lub starszych. Podczas gdy analogiczny odsetek seniorów uczestniczących w wypadkach na rowerach bez silnika pomocniczego wynosił 59,4 procent, 68,8 procent zabitych rowerzystów miało 65 lat lub więcej.

W większości (67,7%) z 92 882 wypadków rowerowych z obrażeniami ciała uczestniczył inny uczestnik ruchu. W 70,7% przypadków był to kierowca samochodu (44 424 wypadki).

Kto winny?

Rowerzyści, którzy zostali ranni w wypadku, byli winni w około połowie wszystkich wypadków (50,7%). Istniały jednak różnice w zależności od drugiej strony uczestniczącej w wypadku: w wypadkach z pieszymi, osoba na rowerze była częściej (57%) głównym winowajcą. W kolizjach z motocyklami rowerzyści byli winni w połowie (50,2%) przypadków. Jeśli w kolizję zaangażowani byli kierowcy samochodów, rowerzyści byli głównymi winowajcami tylko w 24,7% przypadków. Odsetek ten był jeszcze niższy w przypadku wypadków rowerowych z udziałem pojazdów transportu towarowego: Tylko w 20,9% przypadków główną winę ponosił rowerzysta.

(KNA/du)

Czerwony terminarz ojca Walter Pester znalazł podczas porządkowania domu. Jeden z wielu identycznych, na każdy z wielu lat życia ojca. Pod każdym dniem Erwin Pester zapisywał szczegółowo plany, obowiązki i wydarzenia. W tym czerwonym, z 1986 roku, na poniedziałek 4 sierpnia, zaplanował karmienie królików, zakup kartofli i szparagów oraz przyjazd „księdza z Argentyny”.

Nazwiska pan Pester nie zapisał, zapewne było za trudne. Zresztą nic mu nie mówiło. Ot, jeden z zagranicznych studentów Instytutu Goethego, którym rodzina podnajmowała pokoje na czas kursu językowego. Bywali bardziej egzotyczni, nawet Tajlandczycy, czy Australijczycy. Dopiero po latach syn Erwina, Walter, nalepi na terminarzu z 1986 roku naklejkę z napisem „Papst Bergoglio”, „Papież Bergoglio”, i odłoży go z innymi pamiątkami po pobycie księdza. Bo skromny, argentyński student 27 lat po pobycie u państwa Pesterów w Niemczech stał się głową katolickiego Kościoła.

„Ten argentyński kardynał u nas mieszkał"

Rothenburg ob der Tauber to małe miasteczko w Bawarii. Małe, ale znane. – Mamy 11 tysięcy mieszkańców, ale nawet 500 tys. noclegów turystów rocznie – opowiada Robert Nehr z centrum informacji turystycznej.

Średniowieczna twierdza z szachulcowymi domami i licznymi historycznymi kościołami, obecnie przejętymi przez protestantów, przyciąga ludzi z całego świata. W mieście do 2005 roku w budynku dawnego klasztoru – nomen omen franciszkanów – mieścił się Instytut Goethego, znana publiczna instytucja, popularyzująca język i kulturę niemiecką. To na organizowany przez niego kurs językowy trafił 49-letni prezbiter z Argentyny. To nie był jego pierwszy pobyt w Niemczech. Od lat siedemdziesiątych regularnie przyjeżdżał na kursy językowe i krótkie pobyty służbowe. Niemiecki znał już wtedy dobrze. Tym razem kurs miał być wstępem do doktoratu z teologii na uniwersytecie we Frankfurcie nad Menem.

– Słyszałaś mamo? Nasz Bergoglio jest nowym papieżem – Walter Pester krzyczy przez telefon do mamy 13 marca 2013 roku. W telewizji właśnie ogłoszony został wynik konklawe. Walter jest poruszony. Jakby nie było, rzadko się zdarza, żeby znajomy został papieżem.

Frieda Pester jest już mocno schorowana, jest grubo po dziewięćdziesiątce, mieszka w domu seniora. Telewizje ogląda. I jest święcie przekonana, że w mowie powitalnej Franciszek, które to imię wybrał dla siebie jej dawny lokator, pozdrawia właśnie ją. Przecież machał tak, jak na pożegnanie w Rothenburgu, charakterystycznie kręcąc nadgarstkiem, a nie poruszając przedramieniem.

Walter Pester nie poznał osobiście Jorge Mario Bergoglio. W tym czasie pracował i mieszkał w Berlinie. Rodzice coś tam o Argentyńczyku wspominali, jak o wielu innych swoich lokatorach – ale to, że ten stał się wyjątkowo znany, Walter zrozumiał dopiero w 2005 roku. Jorge Mario Bergoglio był wtedy już kardynałem, jednym z tych, którzy brali udział w wyborze Benedykta XVI, papieża z Niemiec. Erwin Pester, ojciec Waltera, protestant, był chyba bardziej pod wrażeniem tego, że znał osobiście wybierającego, niż tego, kto został wybrany. „Ten argentyński kardynał u nas mieszkał”, tak powiedział – wspomina Walter. Erwin niedługo potem umarł, nie doczekał momentu, aż ich student sam zostanie papieżem.

Wielkanocna kartka z Buenos Aires

Kiedy mama przeniosła się do domu opieki, Walter z bratem postanowili uporządkować szpargały, które przez lata nagromadziły się w domu. I trafił nie tylko na terminarze ojca, ale i kartki z całego świata. – Przeważnie studenci przez jakiś czas się odzywali, dziękowali, przysyłali życzenia z okazji świąt – mówi. – Mama je chowała na pamiątkę.

I tak ocalała pocztówka wielkanocna z Buenos Aires, z kwietnia 1987, wsunięta w starą Biblię. Pocztówka musiała być zabrana jeszcze z Niemiec, z niemieckimi nadrukowanymi życzeniami na awersie („Chrystus nie jest za nami jako nasza przeszłość, ale przed nami, jako nasza przyszłość, nasza nadzieja”) i odręcznie napisanym piórem tekstem z drugiej: „Miło wspominam dni, które z wami spędziłem. Życzę szczęśliwej Wielkanocy!”. I jeszcze słowa, które będzie potem często powtarzał, jako papież: „Modlę się za was; módlcie się za mnie!”.

Przyszły papież zamieszkał na parterze piętrowego, żółtego domu przy wąskiej Judenstrasse, ulicy Żydowskiej, uliczce jakich wiele na rothenburskim starym mieście. Do Instytutu Goethego miał stąd kilka minut drogi na piechotę. W małym pokoju, o powierzchni 9 metrów kwadratowych, miał łózko, szafę i witrynę, którą pani Pester zawsze wypełniała książkami i broszurami o mieście i Bawarii. Miał do wyboru większy pokój, ale wybrał ten. Podobno powiedział, że każda przestrzeń jest wystarczająca, jak wspomina Walter słowa ojca – ale zapewne rolę odegrało też to, że pokój był cichszy, z widokiem na zieleń. Frieda Pester nie wchodziła do środka, ale przez szybę w drzwiach widziała często migający płomień, być może płomień świecy.

– Mama uważała, że Bergoglio się wtedy modlił lub medytował w ciszy – mówi Walter. Ogólnie był skromny, cichy i – co nie zawsze jest oczywiste u studentów, jak mówiła pani Pester – zawsze sprzątał po sobie. Kuchnię i łazienkę dzielił z innym studentem Instytutu Goethego, Syryjczykiem (jego przyjazd w tym samym tygodniu Erwin Pester też odnotował w kalendarzyku).

Dziś ten pokój wygląda inaczej, Walter go odnowił i zachował tylko starą szafkę nocną, ale archiwalne zdjęcie argentyńskiego duchownego jest na tablicy pamiątkowej na zewnątrz budynku. Dla zainteresowanych. Bo od czasu, kiedy były student stał się papieżem, dom Pesterów przy Judenstrasse stał się jedną z atrakcji turystycznych miasteczka.

– Tu niedaleko jest fragment muru średniowiecznego i historyczna mykwa żydowska. Przewodnicy prowadzą tą trasą i coraz częściej zbaczają też do nas – opowiada Walter. I ma wrażenie, że to, że chodzi o znaną wszystkim, współczesną postać, a nie jakieś historyczne osobistości z zamierzchłych czasów, jest dla ludzi ciekawsze.

Również dla mieszkańców, choć ci – pomimo, że Rothenburg leży w kojarzonej jako katolicka Bawarii, są w większości protestantami i papieża za przywódcę duchowego nie uznają. Ale sława to sława.

Szczery uśmiech papieża

Papież Franciszek nie zapomniał o swoich niemieckich gospodarzach. Kiedy pielgrzymka z regionu pojechała do Watykanu i przewodzący jej ksiądz pokazał artykuł o Franciszku z bawarskiej gazety ze zdjęciem pani Friedy i wielkanocną pocztówką z Buenos Aires, prasowy fotograf uchwycił szczery uśmiech na twarzy papieża.

A kiedy w 2016 roku obchodził osiemdziesiąte urodziny, diecezja w Wuerzburgu, pod którą podlegała katolicka parafia w Rothenburgu, postanowiło przygotować dla Franciszka prezent: kosz ze specjałami z regionu, ale i list. Do dołączenia do listu zaproszono Waltera – jego mama, Frieda, zmarła parę miesięcy wcześniej. Walter życzył więc osobiście papieżowi wszystkiego najlepszego, jako syn Pesterów.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Parę miesięcy później dostał za pośrednictwem biskupstwa odpowiedź. Pomiędzy standardowymi akapitami podziękowań i prośbami o modlitwę znalazł się bardziej osobisty, z odniesieniem do rodziny Pesterów. O tym, że papież pamięta pobyt, że wiedział o wcześniejszej śmierci pana Pestera i że modli się za oboje małżonków. Tym razem kartka podpisana była takim samym drobnym pismem, ale jako „Franciszek”.

– I te wydarzenia były dla mnie bardzo osobiste i poruszające, że wie i pamięta – mówi Walter Pester. I teraz właśnie to wspomnienie o papieżu Franciszku, „księdzu z Argentyny” zostanie z nim.

Niemiecki rząd po raz kolejny skorygował w dół swoją prognozę rozwoju gospodarczego. Berlin spodziewa się na bieżący rok zerowego wzrostu produktu krajowego brutto (PKB) poinformował ustępujący minister gospodarki Niemiec Robert Habeck (Zieloni). Zgodnie z przedstawioną dziś wiosenną prognozą oznacza to, że niemiecka gospodarka nie wzrośnie trzeci rok z rzędu.

Jeszcze w styczniu niemiecki rząd spodziewał się wzrostu na poziomie 0,3 proc. - co już stanowiło znaczną korektę w dół w stosunku do wcześniej prognozowanych 1,1 proc. Według resortu gospodarki, niemiecka gospodarka walczy z „wysokimi falami”, a polityka gospodarcza stoi przed „poważnymi wyzwaniami”.

Niemiecka gospodarka obciążona polityką celną USA

Po kilku latach kryzysu, charakteryzującego się pandemią koronawirusa i atakiem Rosji na Ukrainę, „nieprzewidywalna polityka handlowa Stanów Zjednoczonych” powoduje teraz dodatkową niepewność.

Nowy amerykański protekcjonizm może mieć „znaczący bezpośredni i pośredni wpływ” na niemiecki wzrost gospodarczy. – Dlatego w naszym silnym interesie leży, aby UE i USA znalazły rozwiązanie konfliktu celnego w ramach trwających negocjacji – podkreślił Habeck.

Oczekiwany wzrost o 1,0 procent w 2026 r.

Według ministerstwa, niepewność gospodarcza znacznie wzrosła na całym świecie z powodu ceł ogłoszonych przez prezydenta USA Donalda Trumpa, z których część została ponownie zawieszona. W rezultacie doszło do zawirowań na międzynarodowych rynkach finansowych i pogorszenia perspektyw globalnego wzrostu. Uderza to w silną w eksporcie niemiecką gospodarkę – popyt zagraniczny i tak jest słaby.

Rząd nie spodziewa się również zauważalnego ożywienia w nadchodzącym roku. Przewiduje wzrost PKB o jeden procent. Decyzje przyszłego rządu w zakresie polityki fiskalnej mogą dać pozytywne impulsy, „ale tylko w niewielkim stopniu przyczynią się do wzrostu w nadchodzących latach” – uważają rządowi eksperci.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Spadająca inflacja - więcej bezrobotnych

Tymczasem zgodnie z wiosenną prognozą, stopa inflacji prawdopodobnie spadnie z 2,2 proc. w ubiegłym roku do 2,0 proc. w bieżącym roku i 1,9 proc. w 2026 roku. Niemiecki rząd spodziewa się, że polityka handlowa USA będzie miała hamujący wpływ na inflację - pod warunkiem, że Chiny będą w coraz większym stopniu przekierowywać towary eksportowe dotknięte cłami z USA do innych krajów, takich jak Niemcy.

W świetle utrzymujących się ponurych perspektyw gospodarczych, ministerstwo uważa, że zwyczajowe wiosenne ożywienie na rynku pracy będzie słabe. Zatrudnienie prawdopodobnie spadnie w tym roku, a bezrobocie wzrośnie. W przyszłym roku, zgodnie z prognozą, będzie więcej miejsc pracy i mniej bezrobotnych.

Instytuty ekonomiczne przewidują minimalny wzrost PKB

Zaledwie dwa tygodnie temu wiodące niemieckie instytuty badań ekonomicznych przedstawiły swój wiosenny raport. Prognozują w nim wzrost PKB o 0,1 procent w bieżącym roku. W 2026 r. instytuty spodziewają się wzrostu PKB o 1,3 proc. Według ekspertów, polityka celna Stanów Zjednoczonych i niepewność polityki gospodarczej w szczególności obciążają niemiecką gospodarkę w perspektywie krótkoterminowej.

(DPA/du)

Rosyjski ambasador Siergiej Nieczajew chce w piątek (25.04.2025) wziąć udział w uroczystości upamiętniającej zakończenie II wojny światowej 80 lat temu. Spotkanie amerykańskich i radzieckich żołnierzy na Łabie 25 kwietnia 1945 roku będzie obchodzone w Torgau w Saksonii.

Rosja – tak, USA – nie

Ambasador „przyjmie zaproszenie miasta Torgau i weźmie udział w planowanych uroczystościach”, jak oświadczył rzecznik rosyjskiej ambasady w Berlinie w odpowiedzi na zapytanie Niemieckiej Agencji Prasowej. Premier Saksonii Michael Kretschmer z CDU również weźmie udział w tych obchodach.

W przeciwieństwie do Rosji, USA nie będą na nich oficjalnie reprezentowane. „Konsulat USA w Lipsku nie jest w stanie uczestniczyć w tegorocznej ceremonii” – wyjaśniła rzeczniczka ambasady USA w Berlinie w odpowiedzi na zapytanie agencji DPA.

Bez prawa głosu dla ambasadora

Władze Torgau nie wysłały żadnych wyraźnych zaproszeń do obu ambasad. Jednak misje zagraniczne kilku krajów, w tym rosyjska, zostały już w lutym poinformowane na piśmie o tym publicznym wydarzeniu. Taka procedura została uzgodniona z kancelarią państwową Saksonii, jak powiedział agencji DPA burmistrz Torgau Henrik Simon (bezpartyjny).

Rosyjskie przedstawicielstwo poinformowało, że ambasador Nieczajew weźmie udział w uroczystości w Torgau. Zapytało także, czy będzie mógł na niej zabrać głos. „Odmówiliśmy mu tego jednak, aby nie dawać mu żadnej platformy”, powiedział Simon.

Oprócz premiera Kretschmera, w uroczystości weźmie udział przedstawiciel Kościoła protestanckiego i dyrektor zarządzający saksońskiej Fundacji Miejsc Pamięci. Następnie planowana jest ceremonia złożenia wieńców.

Niemiecki MSZ zaleca wykluczenie Rosji

W ubiegłym tygodniu udział Siergieja Nieczajewa w uroczystości upamiętniającej bitwę na wzgórzach Seelow na wschód od Berlina wywołał poruszenie. 80 lat temu miało tam miejsce jedno z najbardziej krwawych starć II wojny światowej, w którym zginęło 35 tys. żołnierzy radzieckich, 16 tys. niemieckich i 2 tys. polskich.

Niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych wcześniej doradzało krajom związkowym, władzom lokalnym i zarządom miejscom pamięci, aby nie zezwalały oficjalnym przedstawicielom Rosji na udział w uroczystościach upamiętniających II wojnę światową. Uzasadniono to obawą, że Rosja może „instrumentalizować te wydarzenia i niewłaściwie kojarzyć je ze swoją wojną napastniczą przeciwko Ukrainie”.

Odnosząc się do tych zaleceń, przewodnicząca Bundestagu Julia Kloeckner z CDU wykluczyła udział ambasadorów Rosji i Białorusi w centralnej uroczystości rocznicowej w Bundestagu w dniu 8 maja. Przemówienie wygłosi na niej prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.

Szefowa skrajnie lewicowego, populistycznego BSW Sahra Wagenknecht wczoraj (23.04.2025) wezwała do zaproszenia przedstawicieli Rosji na obchody 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej (8 maja 1945 r.) w Niemczech. Wagenknecht – mimo zbrodni Rosji w Ukrainie – od dawna demonstruje prorosyjskie poglądy, wzywa do ograniczenia wsparcia dla Ukrainy i zbliżenia Niemiec do Rosji.

Trump, Putin i „ducha Łaby”

Co roku 25 kwietnia Torgau upamiętnia tak zwany „Dzień Łaby”, w którym amerykańscy i radzieccy żołnierze spotkali się na zniszczonym moście na tej rzece w 1945 roku. Zdjęcia witających się w Torgau żołnierzy obiegły cały świat i stały się jednym z symboli zakończenia II wojny światowej i wyzwolenia spod narodowosocjalistycznej tyranii.

W 75. rocznicę tego wydarzenia w 2020 roku prezydent Rosji Władimir Putin i prezydent USA Donald Trump, który sprawował wtedy swoją pierwszą kadencję, uhonorowali ją we wspólnym oświadczeniu. „Duch Łaby jest przykładem tego, jak nasze kraje mogą odłożyć na bok różnice, budować zaufanie i współpracować dla większej sprawy” – napisali.

Dwa lata później obchody w Torgau zostały w ostatniej chwili odwołane. Powodem był rosyjski atak na Ukrainę dwa miesiące wcześniej. „Obecna sytuacja i bieżące wydarzenia sprawiają, że wskazane jest, aby nie organizować takiego spotkania w tym roku” – ogłosiły wówczas władze Torgau.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Swastyki, hitlerowskie pozdrowienia, ksenofobiczne hasła: Liczba prawicowych wykroczeń w niemieckich szkołach wzrosła w ubiegłym roku do rekordowego poziomu. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez magazyn „stern” wśród urzędów kryminalnych krajów związkowych.

Wzrost nawet czterokrotny

Jak wynika z badania, liczba spraw zgłoszonych policji w szkołach wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu ostatnich dziesięciu lat, w niektórych krajach związkowych – prawie czterokrotnie.

Wzrosty z roku na rok są również ogromne. Według magazynu policja odnotowała ostatnio największy w Saksonii-Anhalt: o 150 procent w 2024 roku w porównaniu z rokiem poprzednim, do 185 przypadków ogółem. Incydenty nasiliły się również szczególnie gwałtownie w Nadrenii-Palatynacie (45 przypadków; wzrost o 80 procent), Saksonii (185 przypadków; wzrost o 52 procent) i Bawarii (244 przypadki; wzrost o 39 procent). Dane policyjne dla Brandenburgii pokazują najwyższą liczbę przypadków w wartościach bezwzględnych: było ich w tym landzie 336.

Polaryzacja społeczna

Ministerstwo Edukacji i Kultury Hesji stwierdziło, że polaryzacja społeczna ma również wpływ na szkoły. Inne kraje związkowe, które były w stanie podać dane liczbowe do 2023 r. włącznie, potwierdziły ten trend.

Najczęściej rejestrowano użycie symboli organizacji niezgodnych z konstytucją i terrorystycznych. Oznacza to na przykład swastyki wyryte na ławkach szkolnych lub pokazywanie salutu hitlerowskiego na terenie szkoły. Według władz federalnych coraz większym problemem jest także wykorzystywanie symboli prawicowych ekstremistów na czatach klasowych.

Partyjny hit „L'Amour Toujours” jest również bardzo popularny w szkołach, a jego refren został przerobiony na „Deutschland den Deutschen, Ausländer raus” (Niemcy dla Niemców, obcokrajowcy precz) w ksenofobiczny sposób od czasu incydentu na wyspie Sylt ubiegłego lata, który stał się znany w całym kraju. Jednak śpiewanie tych wersów niekoniecznie jest przestępstwem. Według krajów związkowych niektóre ze zgłoszonych przestępstw mogły nie zostać popełnione przez uczniów lub w godzinach szkolnych, co oznacza, że szkoła była jedynie miejscem popełnienia przestępstwa.

W Niemczech nie ma jednolitych ogólnokrajowych kryteriów rejestrowania prawicowych przestępstw w szkołach. Badenia-Wirtembergia, Hamburg, Hesja, Meklemburgia-Pomorze Przednie i Nadrenia Północna-Westfalia nie rejestrują oddzielnie incydentów z udziałem prawicowych ekstremistów w szkołach. Policja prowadzi ogólne statystyki przestępstw motywowanych politycznie.

(KNA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Niemieckie organizacje skupiające się na Europie Wschodniej coraz częściej stają się celem działań szpiegowskich rosyjskich tajnych służb. „To, że naukowcy i ich organizacje w Niemczech też są celem rosyjskich służb, jest nowym zjawiskiem” – powiedział Niemieckiej Agencji Prasowej Philipp Schmaedeke, przewodniczący zarządu Sieci Akademickiej Europa Wschodnia (Akno). Przed rokiem 2021 ta forma represji obejmowała głównie działaczy opozycji na emigracji i dziennikarzy.

Włamania i cyberataki

„Trzykrotnie włamano się do jednej z naszych organizacji partnerskich” – informuje Philipp Schmaedeke. Na Akno przeprowadzono już dwa cyberataki. Ta organizacja z siedzibą w Berlinie była w stanie skutecznie je odeprzeć „ponieważ spodziewaliśmy się czegoś takiego”.

Sieć Akademicka Europa Wschodnia w ciągu ostatnich czterech lat udzieliła wsparcia finansowego 1200 osobom z Rosji, Białorusi oraz Ukrainy. Schmaedeke zakłada, że za cyberatakami na nią kryją się rosyjskie służby specjalne. Oczywiście przyznaje, że jest to trudne do udowodnienia.

Niepożądane organizacje

Wspierani przez Akno naukowcy z Rosji i Białorusi musieli opuścić swoje kraje ojczyste z powodu prześladowań, zakazów uprawiania zawodu lub podobnych ograniczeń. Naukowcy z Ukrainy, którym ta organizacja pomaga, przybyli do Niemiec z powodu wojny, niektórzy z terytoriów okupowanych przez Rosję również z powodu represji.

Pod koniec marca ujawniono cyberatak na Niemieckie Stowarzyszenie Studiów Wschodnioeuropejskich (DGO), rzekomo kierowane z Rosji. Federalny Urząd ds. Bezpieczeństwa Informacji (BSI) i Federalny Urząd Ochrony Konstytucji zostały włączone w analizę tego incydentu.

DGO zostało uznane przez rosyjskie władze za „organizację ekstremistyczną”, przeciwko czemu zaprotestowało niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych. Akno od grudnia 2023 roku uchodzi w Rosji za „niepożądaną organizację zagraniczną” i ma od tego czasu zakaz działania na jej terenie.

(DPA/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

„Premier Węgier Viktor Orban w ciągu kilku lat przekształcił swój kraj z demokratycznego w autokratyczny. Nie jest tajemnicą, że Donald Trump uważa polityczny system na Węgrzech za wzór do naśladowania” – pisze Sophie Pornschlegel w analizie opublikowanej w czwartek na łamach dziennika „Tagesspiegel”.

„Potrząsanie szabelką”

Autorka przypomniała słowa Orbana wypowiedziane w dniu objęcia przez Trumpa urzędu prezydent USA: „Nadszedł czas, aby opanować Brukselę”. Nie należy tych słów traktować jako jedynie „potrząsanie szabelką” – ostrzegła.

Sophie Pornschlegel wskazała na rolę, jaką w Ameryce odgrywa „ultrakonserwatywny” think tank Heritage Foundation. Fundacja przygotowała na drugą kadencję Trumpa raport Project 2025 , który jest zdaniem autorki „planem zniszczenia amerykańskich instytucji”.

Liczący 900 stron dokument zawiera dokładne plany likwidacji licznych urzędów federalnych, wyjście USA z organizacji międzynarodowych, zniesienie trójpodziału władz oraz agresywną politykę migracyjną.

Obecnie Heritage Foundation wspiera węgierskie i polskie organizacje partnerskie przy opracowaniu podobnego planu dla Unii Europejskiej. Autorka zwraca uwagę, że w połowie marca polski instytut Ordo Iuris i węgierski Mathias-Corvinus-Kolleg opublikowały raport „The Great Reset”, w którym opisują konieczne ich zdaniem reformy UE. Zdaniem autorki, przy bliższym spojrzeniu, dokument okazuje się być „planem zniszczenia Unii”.

„Deficyt demokracji”

Autorzy raportu zwracają uwagę na „deficyt demokracji” w UE, na utratę narodowej suwerenności i na koncentrację władzy przez Komisję Europejską i Parlament Europejski. Mowa jest też o polityce „napędzanej ideologią” oraz biurokracji. Autorzy raportu proponują powrót do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z roku 1957 lub przekształcenie UE w organizację międzypaństwową w rodzaju ONZ.

„Oba warianty oznaczają w praktyce zniszczenie UE” – ostrzegła autorka. Każda decyzja mogłaby być zablokowana przez weto państwa członkowskiego, co byłoby końcem europejskiej współpracy.

Pornschlegel odrzuciła jako „błąd w myśleniu” wysuwany przez prawicowe fundacje zarzut, że UE ogranicza suwerenność państw narodowych. Celem UE, jak podkreśliła, jest połączenie sił krajów członkowskich, aby zwiększyć ich wpływ w świecie. To umożliwia im silniejszą pozycję w relacjach z USA czy Chinami.

„Nie należy się dziwić, że amerykańska prawica chętnie wspiera wizje węgierskich i polskich kolegów. Realizacja tych planów prowadziłaby do gospodarczego osłabienia Europy i konieczności podporządkowania się interesom USA” – tłumaczy autorka.

Europie potrzebna jest zdaniem Pornschlegel strategia obronna, tym bardziej, że niektóre problemy, wymienione przez prawicowych autorów, mają prawdziwe podłoże. Siły postępowe powinny pilnie opracować alternatywny plan. Nowy niemiecki rząd musi wzmocnić partnerstwo niemiecko-francuskie i ożywić Trójkąt Weimarski – postuluje autorka, wiceszefowa think tanku Europe Jacques Delors w Brukseli.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Niemiecka prasa nie kryje się z krytyką planu USA ws. zakończenia wojny. Ukraina miałaby zaakceptować oderwanie od niej okupowanych terytoriów (Krymu i czterech obwodów), zrezygnować z kandydowania do NATO i przekazać elektrownię jądrową pod nadzór USA. Po m.in. zapowiedzi Wołodymyra Zełenskiego, że nie uzna okupacji Krymu, sekretarz stanu Marco Rubio odwołał swój przyjazd na środowy szczyt do Londynu, przez co spotkanie się nie odbyło.

FAZ: „poroniony pomysł”

„Przedstawiony przez rząd amerykański plan na zakończenie wojny w Ukrainie to poroniony pomysł” – pisze „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. „Jeśli Donald Trump faktycznie zrezygnowałby z działań na rzecz zakończenia walk, Moskwa nic by nie straciła. Nawet jeżeli w takim przypadku nic by nie wyszło z pożądanej przez Kreml normalizacji stosunków z Waszyngtonem, Putin byłby w lepszej sytuacji niż wcześniej” – komentuje gazeta z Frankfurtu.

„Amerykańskie propozycje, które obciążają prawie wyłącznie Ukrainę, bowiem pokazują wyraźnie, że Kijów praktycznie stracił swojego dotąd najpotężniejszego sojusznika. Pęknięcia w sojuszu zachodnim staną się w wyniku tych procesów jeszcze głębsze. Oraz, a to także z punktu widzenia Putina zwycięstwo, Trump podkopuje autorytet USA, pokazując jak łatwo pozwala się wodzić za nos” – czytamy.

„Paskudne uderzenie”

„Amerykańskie pomysły na zawieszenie broni w Ukrainie są podobne do tych, jakie mniejszość niemieckiej opinii publicznej prognozowała już kilka miesięcy po wybuchu wojny. Po pierwsze, o zakończeniu wojny będzie się decydować w Waszyngtonie, a nie w Kijowie. Po drugie, Ukraina będzie musiała oddać Krym i utracone terytoria na wschodzie Rosji. Po trzecie, Kijów może zapomnieć o swoim członkostwie w NATO” – wylicza „Volksstimme” z Magdeburga w Saksonii-Anhalt.

„Dla Ukrainy i jej zachodnich sojuszników są to paskudne uderzenia jak obuchem w głowę. Tak, w dużej mierze wojna ta ze swoimi milionami ofiar i gigantycznymi stratami materialnymi była niepotrzebna. Kryje się za tym gorzkie spostrzeżenie, że nawet w XXI wieku ten, kto ma najwięcej wojska i broni, może narzucić swoją wolę przeciwnikowi. Ostatecznie władca Rosji Władimir Putin może więc bezkarnie deptać prawo międzynarodowe. Jedyny, który naprawdę mógłby go powstrzymać, jego amerykański odpowiednik Donald Trump, już dawno wrócił do robienia interesów” – czytamy.

„Gdzie jest hałaśliwy pacyfista Trump?”

„Gdzie teraz jest ów hałaśliwy pacyfista Donald Trump, który zaledwie kilka miesięcy temu zapowiadał, że zbrodniczą wojnę Rosji przeciwko Ukrainie zakończy w ciągu 24 godzin? To pytanie samo się narzuca, zwłaszcza po nagłym odwołaniu (przyjazdu) przez sekretarza stanu USA Marco Rubio, co zdegradowało spotkanie w Londynie do rangi grupy doradczej. Ale sytuacja jest zbyt poważna, by robić złośliwości” – piszą „Stuttgarter Nachrichten”.

„Decyduje o niej to, że prezydent Rosji Władimir Putin, który jednostronnie rozpoczął tę wojnę i w mgnieniu oka mógłby ją zakończyć, nie wykazuje żadnego zainteresowania pokojem, za to duże – łupami. Sytuację tę wyznaczają również problemy sojuszników Ukrainy, żeby się z nią i między sobą porozumieć ws. akceptowalnej oferty dla Putina. Bo mogłoby być do zaakceptowania? Wszystko, co Putin miałby dostać, zwłaszcza w kwestii ziemi i ludzi, oznaczłoby nagodę za jego zbrodnie” – zauważa gazeta ze Stuttgartu.

(DPA/mar)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Donald Trump ma się dobrze. Według raportu osobistego lekarza Trumpa, byłego kapitana marynarki wojennej USA Seana Barbabelli, prezydent USA „nadal cieszy się doskonałym zdrowiem” i jest w stanie wykonywać swoją pracę bez żadnych problemów.

Wyniki badania lekarskiego Donalda Trumpa zostały opublikowane w połowie kwietnia i zawierają szczegóły dotyczące jego wzrostu, wagi, ciśnienia krwi i innych parametrów. Zainteresowani mogą przeczytać o testach medycznych, które prezydent przeszedł podczas rutynowej kontroli, lekach, które przyjmuje, aby kontrolować poziom cholesterolu oraz o tym, że usunięto mu wyrostek robaczkowy w wieku 11 lat.

Sean Barbabella podał również, że Trump śpiewająco przeszedł test funkcji poznawczych (30 na 30 punktów!) i że jego doskonała kondycja wynika również z jego „aktywnego stylu życia”; w końcu Trump wygrał już wiele turniejów golfowych. Trudno znaleźć takie informacje o niemieckim kanclerzu Olafie Scholzu i to nie tylko dlatego, że nie jest znany z gry w golfa. W Niemczech opinia publiczna nie wie prawie nic o zdrowiu szefa rządu.

Brak informacji o stanie zdrowia

Na potrzeby tego tekstu DW chciała dowiedzieć się od biura prasowego niemieckiego rządu, który lekarz leczy kanclerza, dlaczego jest tak mało publicznych informacji na temat jego zdrowia i gdzie leczyli się poprzedni szefowie rządu. Nie pytaliśmy o wrażliwe informacje, takie jak to, czy Scholz nadal ma wyrostek robaczkowy lub jak wysokie jest jego ciśnienie krwi. Mimo to otrzymaliśmy odpowiedź: „Prosimy o zrozumienie, że z zasady nie wypowiadamy się nt. opieki medycznej kanclerza”.

Wiemy jednak, że kanclerz Niemiec nie ma osobistego lekarza. Szef niemieckiego rządu nie zabiera ze sobą lekarzy w podróże służbowe lub wizyty państwowe, chyba że istnieje ku temu jakiś szczególny powód. W Urzędzie Kanclerskim w Berlinie nie ma lekarza na stałe. Jeśli potrzebna jest pomoc medyczna, renomowany szpital Charité znajduje się w odległości zaledwie pięć minut jazdy samochodem.

Brak osobistego lekarza

Można założyć, że Olaf Scholz nie musi siedzieć w przepełnionych poczekalniach. Także Angela Merkel podczas swojego 16-letniego urzędowania prawdopodobnie rzadko musiała czekać miesiącami na wizytę u specjalisty. Jednak niektórzy mogą się zastanawiać, dlaczego szef rządu nasilniejszego gospodarczo państwa Europy nie ma osobistego lekarza na zawołanie.

Ponieważ żadne oficjalne informacje na ten temat nie są dostępne, możemy jedynie spekulować. Jednym z powodów tego stanu rzeczy może być zaufanie do solidnego publicznego systemu opieki zdrowotnej w Niemczech. Innym wyjaśnieniem wyraźnej różnicy między opieką medyczną szefów rządów USA i Niemiec może być ich różna pozycja w aparacie władzy.

„Żaden niemiecki polityk nie ma takiej władzy jak amerykański prezydent” – powiedział serwisowi medycznemu Coliquio Ronald D. Gerste, niemiecki okulista i historyk, który mieszka w Waszyngtonie. „Choroba kanclerza nie miałaby w zasadzie poważnych konsekwencji, ponieważ Niemcy nie są demokracją prezydencką: gabinet nadal by się spotykał i podejmował decyzje” – wyjaśnił.

Większy szacunek dla prywatności

To, że Niemcy mają niewiele informacji na temat zdrowia swoich szefów rządu, może również wynikać z kultury. O ile nie ma oczywistego powodu do niepokoju, niewielu reporterów pomyślałoby, by zapytać o tętno kanclerza lub przyjmowane przez niego leki. W Niemczech prywatność ceniona jest bardziej niż cokolwiek innego i dotyczy to również kanclerzy.

„Zasadniczo ludzie, a w praktyce media, szanują prywatne życie polityków w Niemczech w większym stopniu niż obecnie w USA” – mówi Coliquio Ronald D. Gerste: „A choroby rządzących są traktowane z podobną dyskrecją”. Oczywiście nie oznacza to, że niemieccy kanclerze nie chorują. Po prostu zazwyczaj nie jest to ogłaszane publicznie.

Depresja, omdlenia, drżenie

Willy Brandt, kanclerz Niemiec w latach 1969-1974, podobno cierpiał na depresję; regularnie na kilka dni wycofywał się z życia publicznego. Krótko przed jego rezygnacją opublikowano oświadczenie, w którym stwierdzono, że dolega mu „gorączkowe przeziębienie”. Po latach przyznał: „W rzeczywistości byłem wykończony”.

Jego następca, Helmut Schmidt, który sprawował urząd do 1982 roku, cierpiał na zespół Adamsa-Stokesa, w którym wielokrotnie traci się przytomność z powodu krótkotrwałego zatrzymania akcji serca. „Prawdopodobnie byłem nieprzytomny około stu razy. Przeważnie na kilka sekund, ale czasami na kilka minut” – przyznał. „Udało nam się to ukryć i nie przeszkodziło mi to w pełnieniu obowiązków szefa rządu” – dodał.

U kanclerz Angeli Merkel latem 2019 roku zaobserwowano kilka przypadków drżenia ciała, co wywołało rzadkie pytania w prasie i wśród opinii publicznej o jej stan zdrowia. Oficjalnym powodem tego drżenia było wówczas odwodnienie. Dopiero po opuszczeniu urzędu Merkel przyznała, że wysokie temperatury i zbyt mała ilość wody nie były jego jedynymi przyczynami.

„Śmierć mojej matki naprawdę silnie na mnie wpłynęła” – powiedziała w wywiadzie w 2022 roku. Angela Merkel i jej matka były ze sobą bardzo blisko związane. Herlind Kasner zmarła jednak w kwietniu 2019 roku, około dwóch miesiący przed pierwszym publicznym przypadkiem drżenia ciała kanclerz Merkel.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Szefowa populistycznego BSW Sahra Wagenknecht wzywa do zaproszenia przedstawicieli Rosji na obchody 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej (8 maja 1945 r.) w Niemczech. Wagenknecht – mimo zbrodni Rosji w Ukrainie – od dawna demonstruje prorosyjskie poglądy, wzywa do ograniczenia wsparcia dla Ukrainy i zbliżenia Niemiec do Rosji. W przyspieszonych wyborach do Bundestagu w lutym jest partia nie przekroczyła progu wyborczego, choć była bardzo blisko.

– Ktokolwiek nie wie lub nie chce wiedzieć, że armia radziecka poniosła główny ciężar wojny z nazistowskimi Niemcami i 27 mln ludzi z byłego ZSRR, w większości Rosjan, zginęła w kampanii eksterminacyjnej Wehrmachtu, nie powinien być w niemieckiej polityce – powiedziała agencji DPA Sahra Wagenknecht.

W ten sposób oceniła zalecenia ustępującej szefowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Annaleny Baerbock dla organizatorów obchodów rocznicy w Niemczech. MSZ odradziło w nich samorządom, urzędom czy innym organizatorom obchodów zapraszania na nie przedstawicieli Rosji i Białorusi.

To „szkodzi międzynarodowej reputacji Niemiec” – stwierdziła Wagenknecht. Ostrzegła też przed nowym myśleniem, które ma Niemców rzekomo „mentalnie przygotować do następnej wojny z Rosją”.

MSZ Niemiec zaleca nie zapraszać Rosjan

MSZ Niemiec swoje zalecenia uzasadniło obawą, że Rosja mogłaby obchody „instrumentalizować i powiązać je z własną agresją wobec Ukrainy, co byłoby naruszeniem”.

Resort podtrzymuje to stanowisko, co potwierdził agencji DPA jego rzecznik. Przypomniał, że władze Rosji przyrównują rząd ukraiński do byłego reżimu nazistowskiego w Niemczech. To absolutnie niedopuszczalne – zaznaczył rzecznik resortu w stanowisku dla DPA.

Jak dodał, ​​Ministerstwo Spraw Zagranicznych niczego organizatorom obchodów nie „zabroniło” i nie ma takiej możliwości. – Praktyka zapraszania jest prawem tych, którzy organizują wydarzenia – stwierdził. To oni korzystają z praw gospodarzy.

Bundestag: obchody bez Rosjan

Także ambasada Rosji w Niemczech dopomina się prawa udziału w wydarzenia upamiętniających zakończenie II wojny. Jednak Bundestag ogłosił już, że udział ambasadorów Rosji i Białorusi w centralnych obchodach 8 maja jest wykluczony.

Także Fundacja Brandenburskich Miejsc Pamięci, opiekująca się miejscami pamięci w b. obozach Sachsenhausen i Ravensbrück, nie akceptuje uczestnictwa przedstawicieli ambasady Rosji na organizowanych przez siebie obchodach.

(DPA/mar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Mohammed Qanbat miał szczęście: na początku kwietnia 55-letni Syryjczyk z miejscowości Hama przeszedł operację na otwartym sercu. Po 14 latach wojny operacje tego rodzaju są w Syrii rzadkością. Krajowy system opieki zdrowotnej znacznie ucierpiał w wyniku lat przemocy, a takie operacje są stosunkowo drogie.

Qanbat zawdzięcza to temu, że wielu syryjskich lekarzy pracuje w Niemczech. Niektórzy z nich przybyli do swojej starej ojczyzny w kwietniu, aby przez jakiś czas udzielać tam pomocy medycznej. Wpisali oni Qanbat'a na listę pacjentów najbardziej potrzebujących pomocy medycznej.

–Trudno mi jest wyrazić, jak bardzo jestem szczęśliwy i wdzięczny” - mówi Qanbat w rozmowie z DW. – Bardzo długo czekaliśmy, aż nasi rodacy wrócą i nam pomogą – mówi, nawiązując do Syryjczyków, którzy uciekli za granicę, z których wielu to lekarze. – Nie zapomnieli o nas. Wrócili, by nam pomóc – dodał.

Wciąż nie wiadomo, ilu syryjskich lekarzy opuściło kraj podczas wojny. Według danych Banku Światowego w 2010 roku, a więc tuż przed brzemiennym w skutki powstaniem rok później, w Syriipracowało około 30 000 lekarzy. W 2020 roku – jedynym roku dla którego Organizacja Narodów Zjednoczonych zdołała zebrać dane – było ich mniej niż 16 tysięcy. Również inni pracownicy zdrowia, tacy jak pielęgniarki, farmaceuci i dentyści opuścili kraj.

Wielu z nich znalazło schronienie w Niemczech. Według statystyk, pracuje tu nieco ponad 6000 syryjskich lekarzy, głównie w szpitalach. Ponadto wielu z nich posiada już niemiecki paszport. Obie grupy łącznie mogą liczyć ponad 10 tys. lekarzy syryjskiego pochodzenia.

Pierwsza misja w Syrii

Po obaleniu dyktatora Baszara al-Asada na początku grudnia zeszłego roku, kilku z tych lekarzy połączyło siły i założyło Syrian German Medical Association, w skrócie SGMA.

Wszystko zaczęło się od małej grupy na WhatsAppie, w której lekarze zastanawiali się, jak mogliby pomóc – opowiada Nour Hazzouri, ordynator specjalizujący się w gastroenterologii w klinice Helios w Krefeld.

Z grupy na WhatsAppie powstała strona na Facebooku – mówi Hazzouri w rozmowie z DW. W połowie stycznia zostła oficjalnie założona SGMA. Obecnie liczy około 500 członków. – Nawet my byliśmy zaskoczeni, jak szybko ta grupa się rozrosła – dodaje Hazzouri. W kwietniu członkowie SGMA wyruszyli w pierwszą podróż do Syrii. Od tego czasu około 85 syryjskich lekarzy z tej grupy pojechało do Syrii, aby prowadzić wykłady, sprawdzać stan syryjskiego systemu opieki zdrowotnej i przeprowadzać operacje medyczne w całym kraju.

Jednym z poważnych wyzwań jest to, że wyposażenie w syryjskich szpitalach jest w wielu przypadkach przestarzałe – powiedział Ayman Sodah, ordynator i kardiolog w klinice Rhön w bawarskim Bad Neustadt, w rozmowie z kanałem informacyjnym Al-Dżazira. – To oczywiste jest, że w ciągu ostatnich 15 lat prawie nic nie zostało odnowione.

„Przed wojną Syria była krajem o średnich dochodach i stosunkowo dobrych wskaźnikach zdrowotnych” – czytamy w raporcie waszyngtońskiego think tanku Brookings Institution. Jednak w czasie wojny reżim Asada oraz jego rosyjscy sojusznicy regularnie atakowali placówki służby zdrowia w niektórych częściach kraju. Z powodu sankcji oraz słabnącej gospodarki system opieki zdrowotnej dodatkowo się pogorszył.

Ale o tym nie było mowy w niedzielę, 13 kwietnia, w stolicy Syrii Damaszku. Około 300 osób zebrało się, aby wysłuchać wykładu delegacji SGMA. – Jestem trochę podekscytowany – powiedział Mustafa Fahham, szef oddziału nefrologii i dializ w szpitalu w Bremerhaven, w rozmowie z DW. – Każdy Syryjczyk odczuwał ukryty strach przed reżimem Assada. Teraz ten strach zniknął. Czuję się dobrze i cieszę się, że jestem tutaj, w Damaszku, gdzie wreszcie mogę pomóc – podkreślił lekarz.

Pomocne partnerstwa

Syryjscy wolontariusze w większości sami sfinansowali podróż, relacjonuje lekarz Hazzouri z Krefeld. Zbierali także fundusze na sprzęt medyczny. – Wielu przyniosło darowizny ze swoich klinik. Jednocześnie uruchomiliśmy internetową kampanię zbierania funduszy, która pozwoliła nam zebrać prawie 100 000 euro w ciągu miesiąca, głównie od syryjskich lekarzy w Niemczech – mówi Nour Hazzouri, który cieszy się również z pomocy na miejscu lokalnych syryjskich organizacji pozarządowych, które „również wspierają nas, przekazując przydatne materiały”.

Do tej pory nie ma jeszcze oficjalnego wsparcia ze strony niemieckiego rządu. Członkowie SGMA w połowie lutego wzięli jednak udział w konferencji Ministerstwa Rozwoju Niemiec na temat niemiecko-syryjskich sojuszy szpitalnych. Jak mówi Hazzouri, był to „ważny krok w kierunku możliwego partnerstwa”.

Z kolei syryjskie Ministerstwo Zdrowia wydało pozwolenia na pracę lekarzom z SGMA. Nowy minister zdrowia w syryjskim rządzie, neurochirurg Musab al-Ali, również pracował wcześniej w Niemczech i był zaangażowany w Syryjską Społeczność w Niemczech (SGD). Wcześniej podróżował również do swojego kraju jako wolontariusz.

W międzyczasie powstała kolejna inicjatywa medyczna. W kwietniu ruszyła w Syrii inicjatywa pomocowa „Shifa, Hand in Hand für Syrien”. Jest bezpośrednio związana ze środowiskiem syryjskim w Niemczech SGD oraz syryjskim ministerstwem zdrowia. Bierze w niej udział około 100 syryjskich lekarzy.

Żyć w Syrii czy pozostać Niemczech?

Większość wolontariuszy medycznych SGMA powróci do swojej pracy w Niemczech. Jednak niedawna ankieta przeprowadzona przez Syryjskie Stowarzyszenie Lekarzy i Farmaceutów w Niemczech wykazała, że 76 procent członków rozważa powrót na stałe do swojej starej ojczyzny.

W wywiadach udzielanych niemieckim mediom, takim jak tygodnik DIE ZEIT, syryjscy lekarze wyrażają zaniepokojenie rosnącą liczbą prawicowych ekstremistów i postaw antyimigracyjnych w Niemczech oraz tym, jak trudno jest niektórym z nich uzyskać pełną akceptację w Niemczech. Ich odejście miałoby szkodliwy wpływ na opiekę zdrowotną w Niemczech – na co między innymi zwróciła uwagę Niemiecka Federacja Szpitali (GKS) w oświadczeniu wydanym pod koniec 2024 roku.

Nawet jeśli syryjscy lekarze stanowią tylko 2 procent wszystkich lekarzy w Niemczech, są oni największą grupą zagranicznych lekarzy i odgrywają ważną rolę, zwłaszcza w szpitalach i klinikach we wschodnich Niemczech, w których brakuje personelu.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Jedna trzecia badanych Niemców (33 proc.) dostrzega pozytywne zmiany w Kościele katolickim w czasie pontyfikatu Franciszka - wynika z sondażu opublikowanego w środę (23.04) przez instytut badania opinii publicznej YouGov w Kolonii. Instytut nie podaje, czy badanie jest reperezentatywne dla Niemiec. 14 proc. badanych zdecydowanie i w pełni dostrzega zmiany na lepsze, 12 procent raczej ich nie zauważa, a 8 procent – nie zauważa w ogóle. 33 proc. nie ma zdania lub nie odpowiedziało.

Pontyfikat Franciszka doceniają zwłaszcza starsi respondenci: w grupie wiekowej 55+ 36 procent stwierdziło, że raczej widzą zmiany na lepsze. Wśród najmłodszych (w wieku od 18 do 24 lat) zgodziło się z tym stwierdzeniem 26 proc.

Wyborcy Zielonych najlepiej oceniają Franciszka

Różnice w ocenie dziedzictwa Franciszka widać też wśród wyborców różnych opcji politycznych. Szczególnie pozytywnie pontyfikat Argentyńczyka oceniają zwolennicy Partii Zielonych: 47 proc. z nich dostrzega zmiany na lepsze. Wśród zwolenników prawicy – CDU/CSU, SPD i FDP – sądzi tak 38 proc. osób, wśród zwolenników Lewicy – ​​31 proc., a wśród sympatyków AfD – 25 proc.

Prawie jedna czwarta ogółu respondentów (23 proc.) przyznaje również, że śmierć papieża Franciszka ich zasmuciła. Wśród badanych Niemców w wieku 55 lat i starszych smutek po papieżu odczuwa 27 procent, wśród tych w średnim wieku (35-44 lata) jest to jedynie 16 procent, a wśród najmłodszych – 19 procent.

Najwięcej respondentów (37 proc.) stwierdziło, że są wobec tego obojętni, mężczyźni (41 procent) częściej niż kobiety (33 procent).

W badaniu YouGov przeprowadzonym online wzięło udział 2694 dorosłych osób w Niemczech.

(KNA/mar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Nie minęły trzy dni od cytowanych przez „Politico” zapowiedzi Ursuli von der Leyen, że UE jest gotowa wyegzekwować w pełni całe prawodawstwo dotyczące rynków i usług cyfrowych „niezależnie od tego, skąd pochodzi dana firma i kto nią kieruje”, a Komisja Europejska ogłosiła kary dla dwóch potężnych amerykańskich Big Techów – Apple i Meta (właściciela Facebooka).

Apple zapłaci za ograniczenia

Kara dla Apple została nałożona za naruszenie zasad dotyczących sklepów z aplikacjami. Zgodnie z Aktem o Rynkach Cyfrowych twórcy aplikacji dostępnych w sklepie App Store „powinni mieć możliwość bezpłatnego informowania klientów o alternatywnych ofertach poza App Store, kierowania ich do tych ofert i umożliwiania im dokonywania zakupów” – czytamy w uzasadnieniu Komisji.

Zdaniem KE w toku dialogu między Apple a unijnymi instytucjami firma nie wykazała, że ograniczenia – skutkujące brakiem możliwości korzystania w pełni przez twórców aplikacji z alternatywnych do AppStore kanałów dystrybucji – są obiektywnie konieczne i proporcjonalne.

Bruksela nakazała gigantowi z Cupertino zniesienie zakwestionowanych na gruncie DMA ograniczeń technicznych i handlowych. Zmiany mają nastąpić do końca czerwca. Jeśli Apple nie dotrzyma terminu, grozi jej dodatkowa grzywna za każdy dzień łamania europejskiego prawa.

Meta zapłaci za mały wybór

Z kolei Meta – zdaniem Komisji – „naruszyła obowiązek wynikający z DMA, aby dać konsumentom wybór usługi, która wykorzystuje mniej ich danych osobowych”.

O co chodzi? Meta dała użytkownikom Facebooka i Instagrama do wyboru: albo będą używać bezpłatnych wersji tych aplikacji, ale wyrażą zgodę na łączenie ich danych osobowych pomiędzy tymi serwisami i wykorzystywanie ich do wyświetlania spersonalizowanych reklam – albo zapłacą za wersje aplikacji bez reklam.

Tymczasem zgodnie z DMA właściciele takich usług jak oferowane przez Metę nie tylko muszą otrzymać zgodę użytkowników na łączenie ich danych między usługami, ale dla tych użytkowników, którzy takiej zgody nie wyrażą, zobligowani są do zaoferowania równoważnej usługi. Według komisji zaproponowany przez Metę płatny dostęp do wersji aplikacji bez reklam taką równoważną usługą nie był.

UE: bronimy użytkowników

Zdaniem Teresy Ribery, wiceprzewodniczącej wykonawczej KE ds. spraw czystej, sprawiedliwej i konkurencyjnej transformacji, działania Apple i Mety zwiększyły zależność użytkowników od platform, i dlatego UE podjęła „zdecydowane, ale wyważone” działania.

Z kolei komisarz ds. suwerenności technologicznej, Henna Virkkunen, podkreśliła, że obywatele UE powinni – zgodnie z unijnym prawem – mieć pełną kontrolę nad tym, kiedy i w jaki sposób ich dane są wykorzystywane w internecie. „Apple i Meta odebrały ten wolny wybór swoim użytkownikom i są zobowiązane do zmian” – czytamy w oświadczeniu Virkkunen na stronach KE.

Spór gospodarczy z Waszyngtonem

W tle kar nałożonych dziś przez Komisję – oraz trwającego postępowania w sprawie X, serwisu należącego do Elona Muska, kluczowego współpracownika Donalda Trumpa – jest krytyka unijnego dorobku prawnego ws. rynków i usług cyfrowych, dobiegająca głośno z Białego Domu.

Obecny wiceprezydent USA J.D. Vance w swoim debiucie na europejskiej arenie politycznej – na paryskim szczycie ws. AI – ostrzegał, że nadmierna regulacja może zabić branżę AI w trakcie jej najbardziej dynamicznego rozwoju. Vance mówił, że chciałby, aby „deregulacyjny smak wybrzmiał w wielu rozmowach podczas tej konferencji”. Wyraził też wówczas zaniepokojenie tym, że „niektóre zagraniczne rządy rozważają zaostrzenie sankcji wobec amerykańskich firm technologicznych działających na arenie międzynarodowej".

Jego szef posunął się jeszcze dalej. Zdaniem Donalda Trumpa akt o rynkach cyfrowych to „zagraniczne wymuszenie” na amerykańskich firmach. Biały Dom zagroził możliwością nałożenia dodatkowych ceł że w reakcji na unijne regulacje technologiczne.

W ostatnich tygodniach Donald Trump nałożył, a potem zamroził na 90 dni, wysokie cła na Europę. Obecnie – właśnie w trakcie tej 90-dniowej pauzy – trwają trudne negocjacje handlowe między Brukselą a Waszyngtonem, które mogą zadecydować o przyszłości gospodarczej obu olbrzymich rynków – amerykańskiego i europejskiego.

Czy UE wytrzyma presję?

Przedłużające się postępowania w sprawie kar na amerykańskie Big Techy sprawiły, że w unijnym medialnym eterze pojawiły się wątpliwości co do tego, czy Bruksela okaże się nieugięta. Czy bowiem Unia tego chce, czy nie, postępowania i kary na amerykańskich gigantów nie unikną osadzenia w politycznym kontekście.

Złożenie kar dla Big Techów na ołtarzu, aby nie pogarszać i tak fatalnych już relacji transatlantyckich i nie pogrzebać ewentualnego porozumienia w sprawie ceł, pokazałoby jednak słabość Unii i uleganie presji Trumpa. A na to Bruksela nie mogła sobie pozwolić.

Decyzje ws. Mety i Apple’a to pierwsze takie rozstrzygnięcia KE oparte o Akt o Rynkach Cyfrowych. Obie firmy mają 60 dni na zastosowanie się do decyzji Komisji, albo będą płacić kolejne kary. Bruksela równocześnie zaznacza, że Apple i Meta mogły skorzystać z prawa do obrony oraz weryfikacji akt dochodzenia KE i pisemnie ustosunkować się do zarzutów.

KE zapewnia, że pozostaje w dialogu z Apple i Meta. Rzecznicy obu firm, cytowani przez „Politico”, zapowiedzieli odwołania od jej decyzji. Zdaniem Apple działania KE to ”kolejny przykład niesprawiedliwego traktowania”. Według Mety unijne rozstrzygnięcie to tak naprawdę „wielomiliardowe cło”.

Ale Komisja tak naprawdę wymierzyła dość łagodne wyroki obu firmom. Na postawie DMA Unia może nałożyć na łamiące przepisy tego aktu przedsiębiorstwa kary do wysokości 10 proc. ich całkowitego rocznego obrotu. A roczne obroty Apple i Mety to setki miliardów dolarów. Tymczasem, przypomnijmy, Apple zapłaci pół miliarda euro, a Meta – 200 milionów.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

„Na Polsce i Niemczech spoczywa wyjątkowa odpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy” – powiedział minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w środę (23.04.2025) w przemówieniu poświęconym założeniom polskiej polityki zagranicznej w 2025 r.

„W stosunkach z Niemcami pamiętamy o tragicznej historii, podkreślamy konieczność właściwego upamiętnienia w centrum Berlina polskich ofiar drugiej wojny światowej oraz wciąż nierozwiązaną kwestię zadośćuczynienia za zniszczenia wojenne” – mówił szef polskiej dyplomacji.

Zapobiegać wojnie w przyszłości

„Ale wspominając tamtą wojnę, musimy pamiętać, że obecnie największą miarą jakości partnerstwa polsko-niemieckiego są nasze wspólne działania w celu zapobieżenia wojnie w przyszłości” – podkreślił.

Polityk Platformy Obywatelskiej zarzucił Zjednoczonej Prawicy, że rządząc Polską w latach 2015-2023 prowadziła wobec Niemiec politykę „zimnej wojenki”. W rzeczywistości była to „polityka mobilizowania swojego elektoratu kosztem polityki zagranicznej”.

Sikorski nawiązał do swojej wypowiedzi z 2011 r., że bardziej obawia się niemieckiej bezczynności niż niemieckiej siły, przypominając, że wówczas prawica domagała się jego dymisji. „Dziś powtórzyłbym to samo, tylko bardziej dosadnie. Tak długo, jak Niemcy są w UE oraz NATO, bardziej obawiam się niemieckiej awersji do zbrojeń niż niemieckiej armii” – powiedział.

Zadanie dla Niemiec: eksport bezpieczeństwa

Szef polskiej dyplomacji zaznaczył, że strona polska dostrzega w powstającej w Niemczech nowej koalicji rządowej sygnały świadczące o „nowym podejściu do wyzwań w obszarze bezpieczeństwa”. „Niemcy od dekad są potęgą eksportową. Obecnie powinny eksportować bezpieczeństwo w każdej postaci – politycznej, gospodarczej i militarnej. To może być obszar naszej ścisłej współpracy” – oświadczył.

Zastrzegł, że aby uniknąć lęków i w pełni wykorzystać szanse, konieczne jest działanie wspólne – „w gronie sojuszników, na poziomie sąsiedzkim i europejskim”.

Sikorski odniósł się do niemieckiej strategii obronnej mówiąc, że tylko poprzez połączenie sił z naszymi europejskimi partnerami, będziemy w stanie utrzymać i wzmocnić konkurencyjny przemysł obronny i bezpieczeństwa w Niemczech oraz Unii Europejskiej. „Oczekujemy, że liderzy polityczni nowej koalicji Niemiec zastosują się do tego zapisu” – powiedział szef MSZ.

PiS zarzuca rządowi serwilizm wobec Niemiec

Sikorski opowiedział się za wzmacnianiem Unii Europejskiej, przede wszystkim jej potencjału obronnego. Zapewnił Ukrainę o wsparciu ze strony Polski. „Celem jest trwały i sprawiedliwy pokój” – podkreślił. Ostro skrytykował agresywną politykę Rosji. „Nigdy więcej nie będziecie tutaj rządzić” – powiedział.

Posłowie opozycyjnego PiS ostro skrytykowali wystąpienie ministra, koncentrując się przede wszystkim na wątkach niemieckich. Radosław Fogiel ostrzegł przed pomysłem nowego traktatu polsko-niemieckiego proponowanego w kampanii wyborczej przez kandydata CDU na kanclerza Friedricha Merza. W nowym traktacie Niemcy „z pewnością” będą oczekiwali zrzeczenia się przez Polskę odszkodowań za drugą wojnę światową.

Obecnie podstawą relacji polsko-niemieckich jest Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17.6.1991 r. Merz zaproponował, żeby w 35. rocznicę tej umowy, w przyszłym roku podpisać nowy traktat.

Fogiel zarzucił polskiemu rządowi „serwilizm” wobec Niemiec. Dowodem na to miałby być jego zdaniem „poddańczy gest” opublikowany na Instagramie kanclerza Olafa Scholza po pożegnalnym spotkaniu obu polityków w ubiegłym tygodniu w Warszawie.

„Kpiną z ofiar” nazwał poseł PiS tymczasowy pomnik poświęcony polskim ofiarom wojny i okupacji. Upamiętnienie w formie głazu stanęło w zeszłym tygodniu w okolicach siedziby Bundestagu i ma pełnić swoją funkcję do czasu powstania Polsko-Niemieckiego Domu, wielofunkcyjnej placówki poświęconej upamiętnieniu ofiar wojny, ale także kontaktom między społeczeństwami.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Niemcy są mocno uzależnione od importu metali ziem rzadkich z Chin. Według Federalnego Urzędu Statystycznego 65,5 procent całego importu w ubiegłym roku pochodziło z tego kraju, łącznie około 3400 ton. Surowce te są wykorzystywane w produkcji zaawansowanych technologii, na przykład do produkcji baterii, półprzewodników i silników elektrycznych.

UE: niemal brak własnego wydobycia

Chociaż udział importu z Chin nieznacznie spadł, jednak w 2023 roku nadal wynosił 69,1 procent. To stawia Niemcy w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z resztą Europy. Kontyngent importowy z Chin dla całej UE wynosi 46 procent.

Na drugim miejscu po Niemczech wśród krajów importujących jest Austria, z udziałem w imporcie wynoszącym jednak tylko 23,2 procent. Na trzecim miejscu jest Estonia (5,6 procent). W obu krajach metale ziem rzadkich są dalej przetwarzane i ich rzeczywiste pochodzenie nie jest możliwe do ustalenia statystycznie.

Wydobycie 17 objętych tym terminem pierwiastków odbywa się w niewielkim stopniu w Niemczech i Unii Europejskiej, stąd zależność od importu. W 2024 roku do Niemiec sprowadzono łącznie około 5.200 ton o wartości 66 milionów euro (w 2023 roku: 5.900 ton). Import do UE ostatnio wyniósł niemal 13.000 ton.

Surowce jako strategiczny środek nacisku

„W przypadku niektórych metali ziem rzadkich Chiny jako kraj pochodzenia mają szczególnie wysoki udział” – informują statystycy. Poszczególne metale, takie jak neodym, prazeodym i samar, które są wykorzystywane między innymi do produkcji magnesów trwałych w silnikach elektrycznych, były również w 2024 roku niemal w całości importowane z Chin.W ubiegłym roku 76,3 procent związków lantanu importowanych do Niemiec pochodziło z Republiki Ludowej. Związki te, wykorzystywane między innymi do produkcji baterii wielokrotnego ładowania, stanowiły dobre trzy czwarte całkowitej ilości importowanych metali ziem rzadkich.

W konflikcie handlowym z USA Chiny wykorzystują metale ziem rzadkich jako środek nacisku. Kilka dni temu Chiny, w odpowiedzi na nałożone przez prezydenta USA Donalda Trumpa cła karne na import, wprowadziły nowe ograniczenia eksportowe dotyczące metali ziem rzadkich. Stany Zjednoczone starają się obecnie o pozyskanie alternatywnych źródeł, na przykład z Ukrainy.

(RTR, AfP/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Z ankiety przeprowadzonej przez instytut Gallupa wynika, że wśród pracowników w Niemczech nastroje są nadal raczej słabe. Tylko 45 procent z nich jest zadowolonych i pozytywnie patrzy w przyszłość. Jest to taki sam odsetek jak w zeszłorocznym badaniu.

W rankingu europejskim Niemcy zajmują 21. miejsce na 38 badanych krajów. Zadowolenie poprawiło się w 17 krajach w porównaniu z rokiem poprzednim. Jednak w 15 krajach ocena własnego życia była bardziej krytyczna.

Wysoki poziom stresu

W Niemczech obniżonemu poziomowi zadowolenia z życia „nadal towarzyszy wysoki poziom stresu”, jak stwierdzili analitycy Gallupa. W badaniu 41 procent osób stwierdziło, że było zestresowanych na dzień przed nim.

Daje to Niemcom 14. miejsce w Europie. Mieszkańcy Danii byli najmniej zestresowani (21 procent). Poziom stresu był szczególnie wysoki w Grecji (59 procent).

W ogólnoeuropejskim porównaniu Niemcy zajęły 21. miejsce pod względem zadowolenia z życia. Wśród 38 krajów, Finlandia (81 procent), Islandia (77 procent), Dania (77 procent), Szwecja (69 procent) i Holandia (69 procent) znalazły się w czołówce.

Kryzys emocjonalny

Wyniki badania pokazują również, że lojalność emocjonalna pracowników w Europie jest najniższa na świecie i wynosi zaledwie 13 procent. Średnia globalna to 21 procent. Na poziomie 9 procent Niemcy mają podobnie niskie wartości jak Austria (9 procent) i Szwajcaria (8 procent). Zdaniem analityków Gallupa prowadzi to do wysokiej gotowości do zmiany pracy w Niemczech: 39 procent pracowników stwierdziło, że chciałoby zmienić pracę.

– Pracownicy w Niemczech są uwięzieni w emocjonalnym trybie kryzysowym – powiedział analityk Marco Nink. Na ich nastroje wpływaja zachodzące wydarzenia polityczne i gospodarcze. Do tego dochodzą obciążenia związane z rosnącymi kosztami życia. – W obecnej sytuacji rezygnacja wydaje się dominować nad duchem optymizmu – stwierdził ekspert.

Life-work balance

Z badania wynika również, że niski poziom równowagi między życiem zawodowym a prywatnym też przyczynia się do wysokiego poziomu stresu. Tylko 26 procent jego uczestników podało, że mogą całkowicie wyłączyć się po pracy, to spadek o dziesięć punktów procentowych w porównaniu do 2021 roku.

Na potrzeby raportu Gallupa „State of the Global Workplace 2025” instytut przeprowadził ankietę wśród ponad 227 tys. osób w 149 krajach w okresie od kwietnia do grudnia 2024 roku. W Europie wzięło w niej udział ponad 52 tys. osób. Ankieta została przeprowadzona telefonicznie lub osobiście.

(AFP, dpa/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Niemiecki dziennik opisuje w środę (23.04.2025) sytuację w Zgorzelcu i Goerlitz na granicy polsko-niemieckiej. Kontrole graniczne, wprowadzone jesienią 2023 roku przez Niemcy, mocno utrudniają codzienne życie mieszkańców i funkcjonowanie miast. Od października 2023 roku „na ulicach i może na Nysie tłoczą się samochody, a u wielu obywateli i firm kumuluje się frustracja” – czytamy w „Sueddeutsche Zeitung” (SZ).

Dziennik pisze o mieszkańcu Goerlitz, Jakubie Wolińskim, który zeszłej jesieni pozwał niemieckie władze za kontrole graniczne. Chce, by sąd w Dreźnie uznał kontrole za sprzeczne z prawem.

To, jak wielka jest frustracja, pokazuje również odpowiedź burmistrza Zgorzelca na zapytanie prasowe – piszą autorki Viktoria Grossmann i Iris Mayer. „Jego współpracownica wysyła trzystronicowa odpowiedź, do tego zdjęcia i fragmenty planu miasta, które dokładnie pokazują, gdzie od początku kontroli granicznych tworzą się korki w Zgorzelcu. Szczególnie w poniedziałki i po świętach na autostradzie trzeba czekać godzinami. Wielu ma nadzieję, że będzie szybciej jechać przez Zgorzelec i korkują miasto” – relacjonuje „SZ”.

Saksonia zdana na pracowników z Polski

„Podobnie jak w czasach pandemii, kontrole graniczne pokazują, jak bardzo Saksonia zdana jest na polskich pracowników. Według informacji zgorzeleckiego ratusza tylko w powiecie Goerlitz i sąsiednim powiecie Bautzen pracuje ponad 10 000 Polaków z bezpośredniego obszaru przygranicznego. Kolejne tysiące pochodzą z Dolnego Śląska i Opolszczyzny. Kilka tysięcy polskich obywateli również mieszka w Goerlitz i dojeżdża do Polski dla swoich rodzin” – czytamy.

Jak mówi w rozmowie z „SZ” Jakub Woliński, najbardziej złości go „to ogólne podejrzenie, na które jest się narażonym, gdy przychodzi się ze złej strony”. W tym przypadku tą złą stroną jest strona polska. Dla Polaków przekaz jest jasny: „Nasz partner, Niemcy, już nam nie ufa. I nie zasługujemy na to poczucie nieufności” – pisze niemiecki dziennik.

I dodaje, że również w biurze burmistrza w Zgorzelcu można usłyszeć o zniszczonych relacjach sąsiedzkich, a wielu mieszkańców miasta postrzega kontrole graniczne jako „złośliwość”. „Korki szkodzą również handlowi detalicznemu w obu krajach. Ludzie, którzy muszą wiecznie stać w korkach, już nie robią zakupów w sąsiednim kraju” – relacjonuje „SZ”.

Temat kampanii prezydenckiej w Polsce

„Teraz kwestia ta nabrzmiewa również w polskiej prezydenckiej kampanii wyborczej” – dodaje niemiecka gazeta. Pisze o wiecach organizowanych w Zgorzelcu i Słubicach przez „prawicowo-nacjonalistyczną partię PiS i sprzymierzonych z nią skrajnie prawicowych polityków”.

„Jednak liberalno-konserwatywny rząd Donalda Tuska również odrzuca niemieckie kontrole graniczne jako niedopuszczalne” – dodaje „SZ”. Jak pisze, rząd Tuska uważa, że Niemcy powinny raczej pomóc w ochronie zewnętrznej granicy Polski z Białorusią, którą Polska od lat umacnia.

„Planowane przez kanclerza Friedricha Merza zawracanie migrantów na granicy niemieckiej‚ w koordynacji z partnerami europejskimi’ raczej nie uprości sprawy” – ocenia „Sueddeutsche Zeitung”. I zauważa, że Tusk „chętnie też przypomina, iż poprzedni rząd PiS wydał masę wiz pracowniczych dla osób z krajów afrykańskich i azjatyckich w zamian za pieniądze. Jednak ludzie ci często w ogóle nie podejmowali pracy w Polsce, ale przenosili się do UE lub wyjeżdżali do USA”.

Kontrole „bez alternatywy”

Dziennik wskazuje też, że po niemieckiej stronie granicy informuje się o odczuwalnym spadku nielegalnej imigracji dzięki kontrolom granicznym, uważanym za skuteczną metodę zapobiegania przemytowi migrantów. Minister spraw wewnętrznych landu Saksonia Armin Schuster z chadeckiej CDU uważa, że nie ma alternatywy dla przedłużania kontroli dopóki zewnętrzne granice UE będą dziurawe, migranci będą swobodnie przemieszczali się pomiędzy państwami Unii, a rozporządzenie dublińskie nie będzie stosowane.

„W ratuszu w Zgorzelcu rozumie się, że Niemcy chcą chronić swoje granice. Ale nie w ten sposób” – pisze „SZ”. Według gazety burmistrz miasta Rafał Gronicz proponuje „patrole lotnicze w pasie 30 kilometrów od granicy”. Jego zdaniem obecne kontrole są nieskuteczne, ponieważ wiele mniejszych przejść lub zielona granica nie są strzeżone.

Według „SZ” pozew Jakuba Wolińskiego nie jest skazany na niepowodzenie. Niedawno Bawarski Sąd Administracyjny orzekł bowiem, że kontrola graniczna na granicy niemiecko-austriackiej latem 2022 r. była niezgodna z prawem.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

– Jako KDFB mamy nadzieję, że następny papież będzie kontynuował drogę obraną przez Franciszka i stanie w obronie równych praw kobiet w społeczeństwie i Kościele na całym świecie oraz podejmie kolejny konsekwentny krok w kierunku wyświęcania kobiet – powiedziała w środę (23.04.2025) gazecie „Rheinische Post” przewodnicząca KDFB Anja Karliczek.

Posłanka CDU do Bundestagu i była minister edukacji Niemiec skrytykowała fakt, że osiągnięcia Franciszka są zróżnicowane „zwłaszcza w odniesieniu do święceń kobiet”. Jak dodała: „Katolicy na całym świecie liczyli na więcej”. Jednocześnie z uznaniem wypowiedziała się również o postępach poczynionych za pontyfikatu Franciszka.

– Jego ostatnim proroczym znakiem był niewątpliwie Synod o Komunii, Uczestnictwie i Misji w latach 2021-2025, w którym kobiety po raz pierwszy wzięły udział jako członkowie synodalni z prawem głosu – podkreśliła polityk CDU.

Walka z nadużyciami seksualnymi

Z kolei niemiecka młodzież katolicka wzywa następcę papieża Franciszka do podjęcia dalszych działań przeciwko nadużyciom seksualnym w Kościele.

– Oczekujemy, że nowy papież będzie kontynuował reformy i podejmie konkretne kroki – powiedział gazecie „Rheinische Post” Gregor Podschun, przewodniczący Związku Młodzieży Katolickiej (BDKJ) w Niemczech.

– Wciąż mamy przed sobą długą drogę, szczególnie w dziedzinie radzenia sobie z przemocą seksualną i reformami na rzecz większej równości płci – wskazał Gregor Podschun. Jak podkreślił: „Przede wszystkim potrzebujemy zmian systemowych i refleksji nad nauczaniem Kościoła”.

(AfP/jar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Rosyjski wywiad wojskowy GRU miał angażować „jednorazowych agentów”, którzy podkładali ładunki zapalające w paczkach przesyłanych za pośrednictwem niemieckiej firmy DHL – podają w środę dziennik „Sueddeutsche Zeitung” i nadawcy publiczni WDR i NDR, powołując się na ustalenia śledczych i własne śledztwo dziennikarskie.

20 lipca 2024 roku na lotnisku w Lipsku zapaliła się paczka DHL. Doszło do pożaru kontenera. Wówczas policja uznała, że przyczyną była prawdopodobnie usterka techniczna. Jednak dzień później w Jabłonowie pod Warszawą zapala się kolejna paczka. A następnego dnia paczka płonie w centrum logistycznym niedaleko Birmingham.

W DHL zaczęto powątpiewać, czy mógł to być zwykły zbieg okoliczności. Pracownik koncernu poinformował policję o pewnych podobieństwach: Co najmniej dwie paczki zostały wysłane na Litwę, przy użyciu tego samego rosyjskiego adresu e-mail – relacjonuje „Sueddeutsche Zeitung” w internetowym wydaniu.

„Mówi się również, że zawartość paczek jest identyczna: były to urządzenia do masażu karku” – czytamy.

Śledztwa w kilku krajach

Według informacji mediów pod koniec lipca ub. roku dochodzenie rozpoczęły brytyjskie służby antyterrorystyczne, a wkrótce potem sprawę bada niemiecki Federalny Urząd Policji Kryminalnej (BKA), podejrzewając sabotaż na zlecenie Rosji. Pod koniec sierpnia 2024 r. niemiecki Federalny Prokurator Generalny uznał, że mogło dojść do sabotażu, a BKA wszczęło dochodzenie w sprawie o kryptonimie „Mercurius” (czyli Merkury). Podejrzane przesyłki badano również w Polsce, na Litwie, w Wielkiej Brytanii, USA i Kanadzie.

„Dwie z tych paczek miały zostać wysłane z Litwy do Polski, a dwie inne miały zostać wysłane z Litwy do Wielkiej Brytanii. Jedna z paczek wysłanych do Londynu stanęła w płomieniach podczas postoju w Lipsku. Jedna z dwóch paczek zmierzających do Polski została przechwycona przez śledczych. Te cztery paczki zawierały urządzenia zapalające na bazie magnezu” – czytamy na portalu niemieckiej telewizji publicznej ARD.

Dwie kolejne przesyłki nie dawały spokoju śledczym. Na początku sierpnia 2024 r. pewien mężczyzna wysłał jedną paczkę z Warszawy do USA, a drugą do Kanady. Tym razem jednak bez urządzenia zapalającego. Według ustaleń śledztwa zawierała ona buty sportowe, koszulki i rzekomo nadajnik. Polska prokuratura uważa, że grupa chciała sprawdzić „szlak transportowy dla takich przesyłek” – informują media.

Przeszukania w Niemczech

W ramach dochodzenia „Sueddeutsche Zeitung”, NDR i WDR spróbowano zrekonstruować system zleceniodawców i wykonawców aktów sabotażu. Według ustaleń europejskie organy bezpieczeństwa zakładają, że w operację zaangażowana była sieć około dziesięciu osób. „Dziennikarzom udało się zidentyfikować kilku podejrzanych w poufnie prowadzonym śledztwie. Wśród nich są wysokiej rangi podejrzani pracownicy GRU” – pisze tagesschau.de.

Jeden z tropów doprowadzi do Ukraińca jednym z dużych miast we wschodnich Niemczech. W lutym policja przeszukała jego dom. Miał on być w kontakcie z mężczyzną oskarżonym o wysyłanie na Litwie paczek zawierających urządzenia zapalające. Ukrainiec nie znał osobiście tego mężczyzny. Powiedział dziennikarzom z WDR, NDR i „SZ”, że znajomy poprosił go, aby napisał do tego Litwina za pośrednictwem Telegramu, iż paczka została zgubiona. Nie wie, po co była ta wiadomość. Nigdy nie miał nic wspólnego z prawdziwą paczką. Ukrainiec nie jest uważany za oskarżonego.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Poszukiwany jest także Rosjanin, który miał zwerbować przez internet 27-letniego Ukraińca z Katowic. Ten drugi został już aresztowany. W kwietniu 2023 roku został skazany w Polsce w kwietniu 2023 r. na dwa lata i dziesięć miesięcy więzienia za pranie pieniędzy i oszustwa internetowe. Ponieważ jednak latem 2024 r. wyrok nie był jeszcze prawomocny, przebywał wtedy na wolności – czytamy.

Śledczy uważają, że był on częścią operacji sabotażowej. Miał on przetransportować samochodem paczki, aktywować zapalniki czasowe i przekazać je Litwinowi Litwinowi Aleksandrowi S., o czym jako pierwsza informowała „Wyborcza”. S. wysłał następnie dwie nieubezpieczone paczki pod fałszywym nazwiskiem na fikcyjne adresy osobiste lub firmowe w Londynie i Birmingham. Ponadto dwie paczki miały zostać wysłane za pośrednictwem firmy kurierskiej dpd do Polski – donosi tagesschau.de.

„Jednorazowi agenci” GRU

Mężczyźni zostali szybko aresztowani i są oskarżeni o udział w działaniach sabotażowych prowadzonych przez państwo rosyjskie. Ale media określają ich „jednorazowymi agentami”, którzy nie są oficjalnymi pracownikami służb. Takie osoby często rekrutuje się za pośrednictwem kanałów społecznościowych i komunikatorów, jak Telegram. Mają wykonać drobne zadanie za niewielką sumę pieniędzy. Według ustaleń „Rosja od kilku lat coraz częściej stosuje tę metodę, ponieważ setki profesjonalnych szpiegów musiało opuścić ambasady po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę” – czytamy. Służy to także ukryciu rzeczywistych sprawców.

Jednak śledczy mieli też zidentyfikować osoby, które zaplanowały sabotaż. Rosjanin Aleksandr B. został aresztowany w Bośni i Hercegowinie pod koniec 2024 roku. Według lokalnej policji był podejrzany o szkolenie Mołdawian na Bałkanach do protestów w ich ojczyźnie. W lutym został poddany ekstradycji do Polski. Polska prokuratura oskarża go o „koordynowanie aktów sabotażu”, które obejmowały wysyłanie paczek kurierskich zawierających materiały zapalające.

„Według zachodnich służb wywiadowczych, w operacje sabotażowe zaangażowani byli również wysocy rangą pracownicy GRU: Jednym z podejrzanych jest pułkownik GRU Denis Smoljaninow. Został on objęty sankcjami przez UE w grudniu 2024 roku. W opublikowanym uzasadnieniu stwierdzono, że Smoljaninow rekrutował ‚agentów do aktów sabotażu w Unii’ za pośrednictwem mediów społecznościowych” – podaje tagesschau.de. Według mediów miał on także analizować możliwe akty sabotażu, wymierzone w ruch lotniczy.

Ponad 80 procent firm z branży produkcyjnej i informacyjnej spodziewa się negatywnych konsekwencji, co wynika z ankiety przeprowadzonej wśród 800 firm z siedzibą w Niemczech przez Centrum Europejskich Badań Gospodarczych (ZEW). Badanie zostało przeprowadzone od połowy marca do połowy kwietnia, a jego wyniki zostały udostępnione agencji informacyjnej Reutera we wtorek 22 kwietnia.

Mniej niż dziesięć procent

Dla porównania: w grudniu odsetek ten wynosił jeszcze 75 procent. 20 procent firm obawia się nawet „bardzo negatywnych” skutków nowego polityki rządu USA. – Obecnie tylko mniej niż dziesięć procent firm spodziewa się jej pozytywnego wpływu na sukces niemieckiej gospodarki – powiedział Daniel Erdsiek, szef działu badań ZEW „Gospodarka cyfrowa”.

Rosną również obawy o sukces własnej firmy lub całej branży. Wśród firm działających w gospodarce informacyjnej 40 procent z nich spodziewa się, że prezydentura Trumpa będzie miała negatywny wpływ na ich sukces biznesowy, to dwa razy więcej niż pod koniec 2024 roku.

Pesymizm w przemyśle

Jeszcze większy pesymizm panuje w przemyśle. Tu 46 procent firm spodziewa się jej negatywnego wpływu na własny sukces, przy czym aż 64 procent obawia się negatywnych konsekwencji dla swojego sektora. Ocena ta zależy również od ich własnej działalności eksportowej.

– Ponieważ te firmy, które eksportują do USA, są w większym stopniu dotknięte planami polityki celnej rządu USA – powiedział Daniel Erdsiek.

W sektorze produkcyjnym 50 procent firm eksportujących do USA obawia się, że prezydentura Trumpa będzie miała na nie negatywny wpływ. Według badania ZEW 42 procent firm nie prowadzących własnego eksportu do USA również dość często spodziewa się jej negatywnych skutków.

(DPA/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Przewodnicząca Bundestagu Julia Klöckner wzbudziła ogromne kontrowersje mówiąc gazecie „Bild am Sonntag”, że Kościół, nieustannie wydając opinie na aktualne tematy zamiast skoncentrować się na fundamentalnych kwestiach życia i śmierci, ryzykuje utratę swojej tożsamości.

„Problemem nie jest to, że Kościoły zabierają głos w bieżących kwestiach politycznych, ale to, co mają do powiedzenia. I to, o czym milczą” – komentuje „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Jak dodaje, faktycznie można zauważyć, że często wydawane są raczej płytkie oświadczenia – bardziej odruchy polityczne zamiast teologicznej głębi. „Prawie nie słychać Słowa Bożego. Ale właśnie tego najbardziej potrzeba w obliczu wojny, ucieczek i epidemii. Wielu duchownych właśnie to robi; w dużej mierze w pustych ścianach, w domu, w szpitalu, w więzieniu lub na linii frontu. W ciszy i bez rozgłosu. Na tym polega rola Kościoła. Musi zabierać głos. Nie przetrwa jednak jako kolejna polityczna grupa lobbingowa, lecz wyłącznie poprzez skupienie się na swoim rzeczywistym zadaniu” – czytamy.

W ocenie „Landshuter Zeitung/Straubinger Tagblatt” Kościoły – ze wszystkimi swoimi przeciwieństwami – zajmują centralne miejsce w naszym życiu. „Kto, jeśli nie one, powinien zabierać głos w kwestiach sprawiedliwego systemu gospodarczego, który pozwala chronić środowisko? Kto, jeśli nie one, ma coś do powiedzenia, gdy mowa o przyszłości opieki w starzejącym się społeczeństwie? Lub, mówiąc inaczej: Każdy, kto integruje uchodźców, świadczy usługi opiekuńcze, prowadzi szpitale i walczy z ubóstwem, z pewnością nie może pozostawiać debat na te tematy profesjonalnej polityce” – konstatuje dziennik regionalny.

„Podstawowe przekonania polityczne można z pewnością znaleźć w przekazach biblijnych: „nie” dla przemocy, bezwzględnego spekulowania i niszczenia tego, co chrześcijanie nazywają dziełem stworzenia” – wskazuje „Stuttgarter Zeitung”. Dla byłego sekretarza generalnego CDU Heinera Geißlera, który zawsze był bardziej elokwentny i subtelniejszy niż Julia Klöckner, było jasne, że „Ewangelia posiada wymiar polityczny”. Zdaniem komentatora przewodnicząca Bundestagu powinna zatem uważniej zastanawiać się nad tym, co mówi w wywiadach. Z drugiej strony uważa, że „Kościoły nie powinny zachowywać się w sporach politycznych tak, jakby miały wyłączność do moralizowania. Przed ambonami nie gromadzą się już tłumy. Nawet ci, którzy mają do przedstawienia uzasadnione postulaty, mogliby wziąć przykład z jednej z cnót zmarłego papieża: pokory”.

Z kolei „Rhein-Neckar-Zeitung” z Heidelbergu podkreśla, że, jeśli Kościół przestanie zabierać głos, zabraknie ważnego głosu w sferze publicznej. „Stało się to jasne wraz ze śmiercią papieża Franciszka, który sprzeciwiał się wojnie w Ukrainie, ale także w Strefie Gazy. Ale bez Kościoła nie byłoby azylu kościelnego, zaangażowania na rzecz uchodźców, ochrony dzieła stworzenia. Do tego ostatniego może należeć także postulowanie ograniczenia prędkości – niezależnie od tego, czy ktoś zgadza się z tym merytorycznie, czy nie. Podczas gdy Kościół nadal zabiera głos, polityka często pozostawia nas samym sobie. Heiner Geißler, Erwin Teufel – to były silne, chrześcijańskie głosy w CDU. Nieprzemyślane frazy przewodniczącej Bundestagu Julii Klöckner wypadają w porównaniu z nimi blado”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Nikt nie rządzi – i wszystko jest zorganizowane. To czas pustego krzesła (łac. sedes vacans – „pusty tron”, „nieobsadzona stolica”), nikt nie zasiada na papieskim tronie. Ale przebieg wydarzeń w okresie przejściowym, który rozpoczyna się śmiercią papieża, a kończy wyborem nowej głowy Kościoła katolickiego, jest ściśle określony.

W tym czasie następują po sobie trzy fazy: dni poprzedzające pogrzeb zmarłego papieża, następnie kolejna faza żałoby i przygotowań kardynałów do konklawe, a na koniec samo konklawe.

Żałoba i pożegnanie zmarłego papieża

Wkrótce po śmierci papieża rozpoczyna się tzw. Novendiale, czyli dziewięć dni codziennych uroczystych mszy żałobnych w Bazylice Świętego Piotra.

Jest to szczególny czas w Kościele katolickim, z wieloma małymi znakami o wielkiej symbolice. Od poniedziałku na watykańskich dokumentach nie widnieje już godło Stolicy Apostolskiej, ale specjalny herb na czas wakatu. Przedstawia on skrzyżowane klucze św. Piotra pod otwartym parasolem. Symbol ten pojawia się również na czołówce watykańskiej gazety „Osservatore Romano” do czasu wyboru nowego papieża.

Pogrzeb zmarłego papieża powinien odbyć się po sześciu dniach; Franciszek zostanie pochowany w sobotę. Takie ramy czasowe obowiązywały również po śmierci Jana Pawła II w 2005 roku, a także po śmierci Pawła VI i Jana Pawła I – odpowiednio w sierpniu i pod koniec września 1978 roku. W przypadku poprzedników działo się to szybciej. Jan XXIII został pochowany w ciągu trzech dni w 1963 roku, a Pius XII w ciągu czterech dni w 1958 roku.

Skromny pochówek poza murami Watykanu

W okresie poprzedzającym pogrzeb, wierni będą mieli okazję pożegnać zmarłego papieża w Bazylice Świętego Piotra. Franciszek jest jednak pierwszym papieżem od prawie 150 lat, który nie zostanie pochowany w tym miejscu kultu.

Będzie pochowany w prostym grobowcu w bazylice Santa Maria Maggiore, najważniejszym kościele maryjnym w mieście i jednocześnie jego ulubionej świątyni, niedaleko głównego dworca kolejowego w Rzymie. Zastrzegł to w swoim testamencie opublikowanym w poniedziałek (21.04.2025). Franciszek poinformował również o tym w swojej autobiografii „Nadzieja", opublikowanej w styczniu 2025 roku, oraz w kilku wywiadach udzielonych w ciągu ostatnich dwóch lat.

Formowanie frakcji przed konklawe

Spotkania kardynałów prowadzące do konklawe rozpoczynają się jeszcze przed pogrzebem. W serii tak zwanych konsystorzy przed i po dniu pogrzebu uczestniczą nie tylko kardynałowie poniżej 80 roku życia, którzy kwalifikują się do wyboru na papieża (obecnie 135), ale także wszyscy kardynałowie Kościoła powszechnego (obecnie 252). Od niedawna przyjęło się określenie „prekonklawe”. Ta wymiana jest ważna, ponieważ wielu z 135 kardynałów z 71 krajów nie zna się nawzajem. Nie znają również swoich poglądów w ważnych kwestiach Kościoła.

Te kongregacje generalne spotykają się w watykańskiej Auli Synodalnej. Kardynałowie upoważnieni do wyboru papieża muszą uczestniczyć w spotkaniach zaraz po przybyciu do Rzymu. W następstwie wyboru Franciszka 13 marca 2013 roku znaczenie tych konsultacji stało się jasne, ponieważ była to bardzo otwarta debata. Ówczesny arcybiskup Buenos Aires, Jorge Mario Bergoglio, odniósł się wtedy do stanu Kościoła i wiary w swoim spektakularnym przemówieniu i w ten sposób, świadomie lub nieświadomie, uczynił siebie kandydatem.

Różnice postaw w Kościele

Jednak kardynałowie obradują nie tylko na tych dużych spotkaniach lub w nieformalnych dyskusjach na marginesie tych spotkań. Papież Franciszek wyjaśnił to w swojej autobiografii. W dniach poprzedzających rozpoczęcie konklawe, w jego kwaterze w centrum Rzymu odwiedził go pewien arcybiskup, by dyskutować o wymienianych nazwiskach. Według Franciszka rozmowa ta sprawiła, że poczuł się „nieswojo”.

W każdym razie jedna rzecz jest jasna: gdy mówimy o klikach lub osobach pociągających za sznurki w Kolegium Kardynalskim, nie można ich znaleźć na dużej scenie. Te środowiska lub osoby związane są z kardynałami z krajów o tym samym języku lub z określonego kontynentu, a jeszcze bardziej prawdopodobne jest, że z konkretną – otwartą lub reakcyjną – orientacją w ramach polityki kościelnej.

Konklawe: odosobnienie kardynałów

Kardynałowie uprawnieni do głosowania muszą wejść na konklawe co najmniej 15 i nie później niż 20 dni po śmierci papieża. Przebywają w Domu Świętej Marty, watykańskim pensjonacie, w którym Franciszek mieszkał również jako papież – bez telefonów komórkowych, bez komputerów, bez gazet. Rano w Bazylice Świętego Piotra odbędzie się msza „w intencji wyboru biskupa Rzymu”. Po południu duchowni przeniosą się do Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie również będą głosować.

Jan Paweł II szczegółowo opisał cały proces konklawe i wyboru papieża w tak zwanej konstytucji apostolskiej z 1996 roku. „Żaden inny dokument w historii papiestwa nie jest tak skrupulatny i szczegółowy w odniesieniu do wakatu” – mówi DW historyk kościoła i ekspert papieski Jörg Ernesti. A potem odbywają się wybory.

Jeszcze w dniu śmierci Franciszka niektórzy komentatorzy przepowiadali „długie konklawe”. Co to oznacza? W XX wieku konklawe trwały od dwóch do pięciu dni. Dwa konklawe z 2005 i 2013 roku trwały zaledwie 26 i 27 godzin. Są one uważane za dwa najkrótsze konklawe w historii. Teraz, choćby ze względu na większą liczbę uczestników, konklawe może potrwać nieco dłużej.

Jörg Ernesti przypomina szczególnie długie spotkanie kardynałów, którzy w 1800 roku wybrali papieża Piusa VII. Spotkali się oni 1 grudnia 1799 roku i rozeszli się dopiero 14 marca 1800 roku. Po 1831 roku żadne konklawe nie trwało dłużej niż sześć lub siedem dni.

Czarny i biały dym

Po każdym nieudanym głosowaniu karty do głosowania są spalane w specjalnym piecu z mokrą słomą i olejem lub smołą. Czarny dym unoszący się przez komin Kaplicy Sykstyńskiej oznacza, że nie ma jeszcze nowego papieża. Po wybraniu nowego papieża do kart do głosowania dodaje się len, który zabarwia dym na biało.

Dzisiejsi kardynałowie przynajmniej jeden problem mają z głowy: możliwość dotarcia na konklawe na czas. Świat zbliżył się do siebie tak bardzo, że nosiciele purpury z drugiego końca świata również znajdą się w Rzymie w ciągu kilku dni.

Przez długi czas było inaczej. W 1875 roku 83-letni papież Pius IX mianował ówczesnego arcybiskupa Nowego Jorku, Johna McCloskeya (1810-1885), kardynałem. Była to sensacja – pierwszy kardynał z tzw. Nowego Świata, pierwszy nie-Europejczyk. Po śmierci Piusa IX McCloskey wyruszył w długą podróż statkiem do Watykanu na konklawe. Jednak przybył tam dopiero po dwóch tygodniach, gdy nowy papież Leon XIII zasiadał już na tronie w Stolicy Piotrowej.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez profesora Stefana Wagnera z Uniwersytetu Wiedeńskiego we współpracy z berlińską szkołą biznesu ESMT i platformą internetową www.buzer.de, pomimo zobowiązań podjętych przez polityków Niemcy nie zrobiły żadnych postępów w ograniczaniu biurokracji. Wręcz przeciwnie, liczba obowiązujących przepisów i ustaw osiągnęła nowy rekordowy poziom.

Na początku 2025 roku liczba ta wyniosła 1306 pojedynczych aktów prawnych, przy czym liczba standardowych stron to około 39 536. „To oznacza, że liczba aktów prawnych wzrosła o około 60 procent w ciągu 15 lat”– wynika z analizy.

Dla porównania, w 2010 roku nadal istniało 1082 pojedynczych aktów prawnych o łącznej objętości około 24 775 stron. Liczba tych dokumentów również wzrosła o 2,5 procent w porównaniu z rokiem poprzednim, pomimo wszystkich politycznych zobowiązań do ograniczenia biurokracji. Jak stwierdzono w badaniu: „Świadczy to o tym, że regulacje w Niemczech nie tylko nie zmniejszają się, ale nadal rosną”.

Biurokracja ze szkodą dla biznesu i obywateli

Według badaczy biurokratyczne przeszkody są obciążeniem nie tylko dla firm, ale także dla obywateli. „Obecne prawodawstwo to tylko część problemu” – powiedział autor badania, Stefan Wagner. Jeszcze większa część przepisów prawnych znajduje się w rozporządzeniach wykonawczych, ustawach państwowych i prawodawstwie UE. „Rzeczywiste obciążenie biurokratyczne może być zatem znacznie wyższe” – uważa ekspert.

Koncentrując się na czterech najbardziej rozległych obszarach prawa, analiza pokazuje, że od 2010 roku następował nieproporcjonalny wzrost liczby regulacji w dziedzinie finansów (wzrost o 88 procent) i prawa handlowego (wzrost o 110 procent). Natomiast w obszarach administracji (o 54 proc.) i ustawodawstwa socjalnego (o 46 proc.) wzrost był znacznie wolniejszy.

Przyszłe partie koalicyjne CDU/CSU i SPD zobowiązały się ograniczyć biurokrację w swoim programie rządowym. Od dłuższego czasu domagały się tego niemieckie organizacje biznesowe.

(RTR/jar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

W nowym sondażu prywatnych nadawców RTL i ntv partia AfD zyskała dwa punkty procentowe w porównaniu z poprzednim tygodniem. W rezultacie wyprzedza teraz partie chadeckie CDU/CSU, które zatrzymały się na poziomie 25 procent, czyli poniżej ich wyniku w wyborach do Bundestagu. Żadnych zmian nie odnotowała również SPD, podczas gdy Zieloni i Lewica straciły po jednym punkcie procentowym.

Podobnie jak w poprzednich tygodniach, potencjalny rząd koalicyjny CDU/CSU i SPD nie uzyskał większości w barometrze trendów.

Gdyby wybory do Bundestagu odbyły się w tym tygodniu, według barometru partie mogłyby spodziewać się następujących wyników: AfD 26 procent (w wyborach do Bundestagu 23 lutego uzyskała 20,8 procent), CDU/CSU 25 procent (28,5 procent), SPD 15 procent (16,4 procent), Zieloni 11 procent (11,6 procent), Lewica 9 procent (8,8 procent). CDU/CSU i SPD - jeszcze zanim zaczęły rządzić - mają zatem łącznie 4,9 punktu procentowego mniej niż wynosił ich wynik wyborczy.

Preferencje wyborcze

W innym badaniu zleconym przez RTL i ntv Instytutowi Forsa osoby, które głosowały na AfD w ostatnich wyborach, zostały zapytane o ich motywy. 35 procent stwierdziło, że głównym powodem było to, że zgadzali się z ideami politycznymi AfD. Kolejne 19 procent jako główny powód podało „odrzucenie całego systemu politycznego”.

Natomiast aż 40 procent głosowało na AfD bardziej w proteście przeciwko partiom, które były lub znajdą się ponownie w rządzie. 24 procent jako główny powód głosowania na AfD podało „niezadowolenie z upadłego rządu koalicyjnego SPD, Zielonych i FDP. Kolejne 15 procent podało „zastrzeżenia wobec lidera CDU i kandydata na kanclerza Friedricha Merza”.

Niezadowolenie z partii głównego nurtu

Potencjał wyborczy AfD najwyraźniej wynosi powyżej 30 procent osób uprawnionych do głosowania. Według barometru trendów RTL i ntv po tym, jak AfD w lutym uzyskała 20,8 procent głosów, kolejne 12 procent respondentów może sobie wyobrazić głosowanie na tę partię. Na wschodzie Niemiec aż 18 procent osób, które nie głosowały na AfD w lutym, wyobraża sobie teraz taki krok. Na zachodzie kraju liczba ta wynosi 11 procent.

Jako możliwe powody głosowania na AfD 22 procent respondentów podało kiepskie rządy nadchodzącej koalicji, a 20 procent „niezadowolenie” z partii głównego nurtu.

Dla kolejnych 19 procent „wystarczające ograniczenie imigracji” przez partie głównego nurtu to warunek, by nie przechodzili do grona zwolenników AfD.

Kompetencje polityczne

Na pytanie o największe kompetencje polityczne wśród partii, AfD pozostaje bez zmian na poziomie 12 procent. CDU/CSU spadła o jeden punkt procentowy do 21 procent, podobnie jak Zieloni, którzy spadli z 7 do 6 procent. SPD utrzymuje się na poziomie 8 procent, a Partia Lewicy pozostaje bez zmian na poziomie 4 procent. 47 procent respondentów – o trzy punkty procentowe więcej niż w poprzednim tygodniu – udzieliło odpowiedzi: „żadna partia”.

(RTL/ntv/jar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Według międzynarodowego sondażu, coraz mniej Niemców opowiada się za większą ochroną klimatu. Tylko około 40 procent respondentów nadal uważa, że Niemcy powinny więcej robić w celu ochrony klimatu, jak poinformował we wtorek (22.04.) instytut badań opinii publicznej Ipsos w Hamburgu. Dwa lata temu odsetek ten wynosił 55 procent. Około połowy Niemców poczuwa się do odpowiedzialności – w 2021 r. liczba ta wynosiła około 70 procent.

Według ankiety przeprowadzonej w 32 krajach, 80 procent Niemców jest zaniepokojonych konsekwencjami zmian klimatu w innych krajach, a 60 procent konsekwencjami we własnym kraju. W większości innych krajów objętych badaniem trend ten jest mniej wyraźny lub nawet odwrócony. Ogólnie rzecz biorąc, obawy dotyczące skutków są większe tam, gdzie zmiany klimatu są już bardziej zauważalne.

Niemcy, Polacy i Francuzi sceptyczni wobec elektrycznych aut

Wielu Niemców obawia się wyższych cen energii. Trzech na pięciu Niemców uważa, że przejście na odnawialne źródła energii doprowadzi do wzrostu cen energii – to więcej niż w jakimkolwiek innym kraju. Jeden na dwóch Niemców uważa również, że samochody elektryczne są tak samo szkodliwe dla środowiska, jak samochody konwencjonalne. Również w tym przypadku odsetek sceptyków w Niemczech jest wyższy niż w przeważającej liczbie innych badanych krajów. Tylko we Francji (58%) i w Polsce (55%) sceptyków tych jest więcej.

Na całym świecie przejście z paliw kopalnych na energię odnawialną jest postrzegane raczej pozytywnie. Jeśli chodzi o korzyści, nieznaczna większość (52 procent) w Niemczech dostrzega pozytywne konsekwencje dla jakości powietrza, a około jednej czwartej dla systemu opieki zdrowotnej. Tylko niespełna jedna piąta osób uważa, że transformacja energetyczna będzie miała pozytywny wpływ na liczbę miejsc pracy.

Niemcy o szkodliwości zmian klimatu dla zdrowia

Według ankiety, prawie jeden na dwóch Niemców (45%) uważa, że zmiany klimatyczne są największym zagrożeniem dla zdrowia ludzkiego. Jednak około jedna czwarta jest również przekonana, że wśród naukowców zajmujących się klimatem nadal nie ma zgody co do skutków zmian klimatu.

Według Ipsos, dane te pochodzą z badania „People and Climate Change: Public Attitudes to the Climate Crisis and the Transition to Net Zero”. W ankiecie internetowej przeprowadzonej między 24 stycznia a 7 lutego 2025 r. wzięło udział prawie 24 000 osób w 32 krajach. W Niemczech około 1000 respondentów było w wieku od 16 do 74 lat.

(KNA/sier)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Bundeswehra prowadzi poufne rozmowy z wielkimi firmami logistycznymi, jak Lufthansa, Deutsche Bahn, a także z koncernem zbrojeniowym Rheinmetall na temat wsparcia logistycznego w razie ataku Rosji na terytorium NATO – podaje we wtorek (22.04.2025) niemiecki dziennik „Handelsblatt”. Według gazety chodzi o zapewnienie transportu żołnierzy, amunicji i sprzętu.

Jak wskazuje gazeta, według przyjętej przez niemiecki rząd Strategii Bezpieczeństwa Narodowego z 2023 r. Niemcy mają spełniać rolę „węzła logistycznego” dla NATO. W przypadku konfliktu muszą przetransportować dziesiątki tysięcy żołnierzy sił Sojuszu na wschodnią flankę – i to pod ogromną presją czasu.

„Bundeswehra polega prawie wyłącznie na cywilnych usługodawcach w zakresie logistycznego transportu towarów i materiałów wojskowych poza obszarami kryzysowymi” – potwierdziło Dowództwo Operacyjne Bundeswehry w odpowiedzi na zapytanie dziennika. „W przypadku transportu morskiego i lotniczego materiałów ponadgabarytowych i o dużej masie, nawet w 100 procentach” – dodano. Nawet na obszarach kryzysowych Bundeswehra jest w znacznym stopniu zależna od komercyjnych usług transportowych.

Lufthansa wyszkoli pilotów myśliwców?

„Handelsblatt” powołuje się na rozmowy z osobami znającymi kulisy negocjacji. Twierdzą one, że „wyzwania dla Bundeswehry są ogromne” i wykraczają poza samą logistykę. Rozmowy mają dotyczyć m.in. tego, czy szkoła lotnicza Lufthansy przejmie podstawowe szkolenie pilotów myśliwców. „Oznaczałoby to, że piloci Luftwaffe otrzymaliby swoją ogólną licencję pilota od Lufthansa Aviation Training (LAT). Certyfikacja – tzw. type rating – dla odpowiednich myśliwców, a także szkolenie pilotów wojskowych byłyby prowadzone przez Bundeswehrę” – relacjonuje dziennik.

Lufthansa nie chciała odnieść się do tych informacji. Jednak „Handelsblatt” wskazuje na pewne sugestie szefa koncernu Carstena Spohra z początku marca, gdy prezentował on bilans firmy za 2024 rok. Wskazywał wówczas na dobre relacje z Bundeswehrą i oświadczył, że Lufthansa chce rozwijać się w dziedzinie szkoleń pilotów. „W ostatnich miesiącach prowadziliśmy bardzo ciekawe, pozytywne rozmowy” – powiedział wówczas Carsten Spohr. Według gazety największy niemiecki koncern lotniczy już szkoli pilotów dronów Bundeswehry na lotnisku Rostock-Laage.

Deutsche Bahn: jesteśmy przygotowani

Planowanie wojskowe na wypadek konfliktu dotyczy także niemieckiej sieci transportu kolejowego, która ma ponad 33 tys. km. Zarząd niemieckiej kolei Deutsche Bahn twierdzi, że jest przygotowany. „Możemy obciążyć każdą oś wagonu 22 tonami” – twierdzi. „Możemy więc bez problemu transportować nawet czołgi ważące 80 ton” – dodaje firma. „Jednak eksperci wojskowi są sceptyczni co do tego, czy możliwości te są wystarczające dla scenariusza obronnego Bundeswehra wciąż dysponuje własnymi możliwościami transportu kolejowego” – pisze „Handelsblatt”.

„W rzeczywistości planowanie i realizacja transportów jest w 100 procentach odpowiedzialnością kolejowej spółki zależnej DB Cargo” – wyjaśnia cytowany przez gazetę oficer Bundeswehry, który nie chce być wymieniony z nazwiska. Według byłego dowódcy sił USA w Europie Bena Hodgesa DB Cargo nie zapewnia obecnie jednej czwartej wagonów, które byłyby potrzebne w sytuacji konfliktu. Esperci uważają, że w przypadku zaatakowania sieci energetycznej kolej potrzebowałaby także o wiele więcej taboru spalinowego niż ma do dyspozycji obecnie.

„Siłom zbrojnym trzeba pomóc”

Według gazety także w kwestii dostaw paliwa lotniczego dla sił zbrojnych, jak i w dziedzinie transportu drogowego niemiecka armia zdana jest w przeważającej mierze na koncerny, jak Rheinmetall czy firma transportowa Transa.

Bundeswera ma prowadzić też rozmowy ze spółką zależną Lufthansy, Lufthansa Technik, „nie tylko w sprawie obsługi serwisowej zamówionych myśliwców F35H+, ale także śmigłowców transportowych Boeing Chinook CH-47 i morskich samolotów zwiadowczych P-8”.

„Wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę i obaw, że prezydent USA Donald Trump wycofa się ze zobowiązań w ramach NATO dotyczących obrony w przypadku ataku, nikt w zarządach niemieckich firm nie kwestionuje tego, że siłom zbrojnym trzeba pomóc” – pisze „Handelsblatt”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

W wypadku na karuzeli łańcuchowej podczas wielkanocnego (21.04.2025) festynu w Bayreuth zostało rannych pięć osób. Trzy z nich odniosły średnie obrażenia, a dwie lekkie, jak poinformował rzecznik policji. Wśród poszkodowanych znalazło się czworo nieletnich i jedna osoba dorosła.

Wszyscy ranni byli w stanie opuścić miejsce zdarzenia o własnych siłach. – W tej chwili nie mogę nic powiedzieć, poza tym, że ogromnie współczuję poszkodowanym. Przede wszystkim chcę, aby wszyscy jak najszybciej stanęli na nogi – powiedział Niemieckiej Agencji Prasowej operator karuzeli tuż po wypadku.

Zderzenie ze słupami

Według policji z przejażdżki karuzelą wczesnym wieczorem w Wielkanocny Poniedziałek korzystało wiele osób, a do wypadku doszło podczas obniżania się jej gondol, które nie zwolniły wystarczająco biegu. Wynikający z tego większy promień zamachowy łańcuchów, do którego były przymocowane, spowodował zderzenie z kilkoma okolicznymi słupami lamp i stojakami reklamowymi.

Podejrzewa się usterkę techniczną, która najprawdopodobniej spowodowała, że karuzela nie zwolniła dostatecznie swego biegu. Rzecznik policji poinformował, że ekspert bada przebieg wydarzeń.

Operator karuzeli wyjaśnił, że niedawno przeszła przegląd techniczny TÜV. Dodał, że ta karuzela łańcuchowa, która przy pełnej prędkości obraca się na wysokości 30 metrów, została sprawdzona bezpośrednio przed festynem.

„Zupełnie nowy certyfikat TÜV”

Tuż przed rozpoczęciem wiosennego festynu odbyła się coroczna inspekcja karuzeli, a następnie została ona użyta po raz pierwszy. – Chcemy wiedzieć, w czym tkwił problem. Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby wyjaśnić ten incydent i w pełni odpowiedzieć na wszystkie pytania – powiedział operator maszyny. Na razie jednak nie chciał wdawać się w żadne spekulacje.

Wiosenny festyn nie został zamknięty po wypadku, jedynie teren wokół karuzeli łańcuchowej został odgrodzony, a Czerwony Krzyż uruchomił centrum opieki dla ewentualnych dalszych poszkodowanych. Świadkowie zdarzenia proszeni są o kontakt z policją. Jej rzecznik poinformował o uruchomieniu portalu do przesyłania ewentualnych nagrań z wypadku.

Ścisłe kontrole i bezpieczeństwo

Przejażdżki karuzelą są poddawane szczegółowej kontroli przez zewnętrznych ekspertów przed rozpoczęciem publicznych festynów. – Niemieckie standardy bezpieczeństwa dla przejażdżek w wesołym miasteczku należą do najwyższych na świecie – podkreślił prezes Niemieckiego Stowarzyszenia Operatorów Parków Rozrywki Albert Ritter. – W naszym kraju nadzór nad wesołymi miasteczkami jest zadaniem państwa. Nie chcemy tego zmieniać, by mieć neutralny organ nadzorczy.

Albert Ritter wyjaśnił, że operatorów wesołych miasteczek obowiązuje cała seria regularnych inspekcji zgodnie z ustalonymi zasadami i terminami. Na przykład w przypadku trudnych technicznie konstrukcji, licencja na korzystanie z nich wygasa co roku i musi zostać ponownie wydana. Ponadto przed rozpoczęciem każdego festynu przeprowadzany jest specjalny test, zwykle przez lokalne władze budowlane, a na Oktoberfest – przez TÜV.

Każdy wypadek starannie analizowany

Niemniej jednak od czasu do czasu zdarzają się wypadki, ale na ogół nie prowadzą one do tragedii. Na Oktoberfest w 2023 roku kilka osób zostało lekko rannych, gdy przy niewielkiej prękości wpadły na siebie dwa wagoniki kolejki górskiej. Poszkodowanym udzielono pomocy na miejscu.

– Nawet jeśli wypadki okazują się niegroźne, nigdy nie pozostajemy na to obojętni – zapewniła rzeczniczka wystawców monachijskich dożynek chmielnych Yvonne Heckl wczoraj wieczorem, w związku z wypadkiem w Bayreuth.

W sierpniu 2022 roku doszło do śmiertelnego wypadku w Cochem w Nadrenii-Palatynacie, ale nie na festynie ludowym, tylko w parku rozrywki Klotten. 57-letnia kobieta zmarła tam po wypadnięciu z jadącej kolejki górskiej. Z raportu rzeczoznawców TÜV wynika, że kolejka była technicznie w pełni bezpieczna w chwili tego zdarzenia.

(DPA/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zamierza udać się do Rzymu na pogrzeb papieża Franciszka. Agencja informacyjna Ukrinform i inne kijowskie media powołują się na nieoficjalne informacje z kancelarii prezydenta. Według nich Zełenski przygotowuje się do udziału w nabożeństwie żałobnym w weekend. W poniedziałek (21.04.2025) wyraził szczególne uznanie za to, że Franciszek modlił się o „pokój w Ukrainie i Ukraińców”. – Opłakujemy go razem z katolikami i wszystkimi chrześcijanami, którzy uważali papieża Franciszka za swojego duchowego doradcę – powiedział Wołodymyr Zełenski.

Także prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier uda się do Rzymu na pogrzeb papieża Franciszka. Poinformowała o tym agencję AFP jego rzeczniczka Cerstin Gammelin. Frank-Walter Steinmeier już złożył hołd Franciszkowi jako „ważnemu papieżowi”. „Wszyscy możemy być wdzięczni za Franciszka i jego dobroczynną pracę” – napisał w poniedziałek prezydent Niemiec w liście kondolencyjnym do dziekana Kolegium Kardynalskiego, kardynała Giovanniego Battisty Re. Podziękował zmarłemu za jego zaangażowanie na rzecz pokrzywdzonych, ubogich, zmarginalizowanych, przesiedleńców i uchodźców.

Jak ogłosił we wtorek Watykan, ceremonia pogrzebowa papieża odbędzie się w sobotę od godziny 10:00 na Placu Świętego Piotra w Rzymie. Zwierzchnik prawie 1,4 miliarda katolików zmarł w Wielki Poniedziałek w wieku 88 lat. Według Watykanu przyczyną śmierci był udar mózgu.

Jak chce być pochowany Franciszek?

Swoją ostatnią wolą i testamentem papież Franciszek zrywa z tradycjami swoich poprzedników. Od ponad dwóch lat (marzec 2023 r.) było jasne, że głowa Kościoła chce być pochowana inaczej i w miejscu innym niż większość jego poprzedników: nie w Bazylice Świętego Piotra i bez żadnych dostojnych ceremonii.

„Gdy nadejdzie czas, nie zostanę pochowany w Bazylice Świętego Piotra, ale w Santa Maria Maggiore” – napisał Franciszek w swojej autobiografii „Nadzieja”, opublikowanej w styczniu 2025 roku. Watykan może być „jego ostatnim miejscem pracy na ziemi”, ale nie jest jego miejscem zamieszkania na wieczność.

Zgodnie ze szczegółowo opisanym życzeniem Franciszka, zostanie on przewieziony do kościoła Santa Maria Maggiore i tam pochowany „bardzo blisko Regina della Pace”, figury Matki Bożej, do której zawsze modlił się o pomoc podczas swojego pontyfikatu i której „pozwolił się objąć ponad sto razy”. Miał otrzymać „potwierdzenie, że wszystko jest gotowe". Po 38 dniach spędzonych w klinice Gemelli, podczas których ludzie na całym świecie obawiali się o życie ciężko chorego Franciszka, wracał do Watykanu okrężną drogą, chciał modlić się w spokoju w samochodzie.

Pochówek w ulubionym kościele papieża Franciszka

Podczas swojej ostatniej podróży Franciszek uda się więc do swojego ulubionego kościoła w Rzymie: Santa Maria Maggiore, około czterech kilometrów od Bazyliki Świętego Piotra, po drugiej stronie Tybru, niedaleko głównego dworca kolejowego i centrum Rzymu. Kościół, który został konsekrowany prawie 1600 lat temu, jest eksterytorialną własnością Stolicy Apostolskiej, Watykanu. Niemal każdy odwiedzający Rzym zna ten budynek, który zachwyca mozaikową dekoracją pochodzącą niemal w całości z V wieku. Przed Franciszkiem w tym kościele spoczęło siedmiu papieży od XII do XVI wieku.

To czyni go pierwszym papieżem od prawie 150 lat, który nie zostanie pochowany w Bazylice Świętego Piotra. Ostatnio miało to miejsce w przypadku Piusa IX (1846-1878). Chociaż początkowo został pochowany w Bazylice Świętego Piotra, trzy lata później, zgodnie ze swoim życzeniem, został przeniesiony do rzymskiej bazyliki San Lorenzo fuori le Mura (św. Wawrzyńca poza murami).

Pokorny – za życia i po śmierci

To typowe dla Franciszka, że w swojej autobiografii nie tylko wymienia swój ulubiony kościół. Dystansuje się również od dobrze przygotowanej watykańskiej ceremonii pogrzebowej, która wydała mu się „dość pompatyczna”. Chciał, by jego pogrzeb był prostszy: bez katafalku, bez zdobionej platformy na trumnę i bez ceremonii zapieczętowania trumny. Zrezygnował również ze zwyczajowych trzech trumien wykonanych z drewna cyprysowego, ołowiu i dębu. Franciszek wyjaśnił: „Z godnością, ale poza tym jak każdy normalny chrześcijanin, ponieważ biskup Rzymu jest pasterzem i uczniem, a nie potężnym człowiekiem tego świata”.

Typowe dla działań Franciszka w późniejszych latach jego urzędowania jest również to, że decyzję o swoim miejscu pochówku przekazywał raczej przypadkowo i fragmentarycznie. W końcu ogłosił coś dość istotnego, ale nie w oficjalnym komunikacie Watykanu czy przemówieniu głowy Kościoła. 86-letni wówczas papież wypowiedział się po prostu w jednym z wielu wywiadów, których udzielił przed dziesiątą rocznicą wyboru na papieża, przypadającą na 13 marca 2023 roku.

W wywiadzie dla szwajcarskiego nadawcy RSI jako powód swojej decyzji podał pogrzeb swojego ustępującego poprzednika papieża Benedykta XVI, który zmarł w sylwestra 2022 roku po dziewięciu latach na emeryturze. Przed jego pożegnaniem odpowiedzialne władze w Watykanie zastanawiały się, jak zorganizować pogrzeb nieurzędującego papieża.

Franciszek powiedział RSI, że potraktował to wydarzenie jako okazję do „uproszczenia ceremonii pogrzebowej przyszłych papieży, wszystkich papieży”. Jak zaznaczył, eksperci kościelni usunęli wszystkie te elementy, „które nie pasują do liturgii”.

Pożegnanie papieża w Bazylice Świętego Piotra

Wszystko, co Franciszek powiedział w wywiadach od 2023 r., zostało do jesieni 2024 r. ujęte w zbiór przepisów kościelnych pod łacińskim tytułem „Ordo Exsequiarum Romani Pontificis" (Regulamin pogrzebowy papieży rzymskich).

Nadal planuje się, że wierni będą mogli przez jakiś czas żegnać Franciszka przy jego trumnie w Bazylice Świętego Piotra. W przeciwieństwie do poprzedników, drewniana trumna pozostanie zamknięta. Papież Benedykt leżał na katafalku i został złożony w potrójnej trumnie dopiero po pożegnaniu przez wiernych.

Zarówno trzej ostatni papieże, którzy zmarli na urzędzie (Jan Paweł II w 2005 r., Jan Paweł I w 1978 r., Paweł VI w 1978 r.), jak i papież Benedykt, który zmarł na początku 2023 r., zostali pochowani szóstego dnia po ogłoszeniu śmierci. Podobnie będzie i tym razem.

Duchowni pracujący w Santa Maria Maggiore – również to ustalił Franciszek za swojego życia – powinni przede wszystkim skupić się na pobożności maryjnej, spowiedzi i liturgii. Mają przy tym kultywować śpiewy gregoriańskie i łacińskie nabożeństwa. Chorał gregoriański jako ostatnie pożegnanie zmarłego. Rzymianom powinno się to spodobać.

(DW,AFP,KNA)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Droga do wzrostu gospodarczego nie jest daleka. Pociąg z Berlina do Warszawy jedzie pięć godzin. Każdy, kto nim podróżuje, znajdzie się w innym świecie gospodarczym” – czytamy w internetowym wydaniu niemieckiego dziennika „Die Welt”. Według gazety Polska może być atrakcyjna także dla Niemców, rozważających emigrację w celach zawodowych czy inwestycje np. w nieruchomości.

„Od kilku lat stolica Polski uważana jest za metropolię o największym potencjale wzrostu w Europie. Z analizy magazynu „fDi Intelligence” wynika na przykład, że bardziej interesujące dla inwestorów mogą być tylko Londyn i Dublin. A duże zainteresowanie zamożnych ludzi Polską jest wyraźnie uzasadnione” – pisze autor artykułu Felix Seifert.

Zauważa, że polska gospodarka od kilku lat rozwija się znacznie szybciej niż niemiecka, której siła w ostatnim czasie nawet słabnie. Również prognozy na najbliższe lata przewidują wzrost PKB powyżej 3 proc. Odpowiednio dobre są perspektywy dotyczące inwestycji w nieruchomości, dla firm oraz możliwości na rynku pracy. „I również coraz więcej emigrantów rozważa Polskę jako swój cel” – czytamy.

„Polska już nie jest krajem emigracji”

„Polska nie jest już krajem emigracji. Ogólnie rzecz biorąc, więcej osób przenosi się do Polski niż odwrotnie” – mówi Christoph Fuss z państwowej agencji Germany Trade and Invest (GTAI), która w zasadzie zajmuje się przyciąganiem wykwalifikowanej siły roboczej dla Niemiec zza granicy.

Jednak – jak pisze „Die Welt” – Polska nie wydaje się być „na radarach Niemców”. Według cytowanych przez gazetę danych GUS w 2023 roku z Polski do Niemiec wyemigrowały łącznie 6064 osoby, podczas gdy w odwrotnym kierunku zaledwie 3836 osób.

Działania firm takich jak Miele, która przenosi produkcję pralek z Niemiec do Polski, „pokazują, że kraj ten staje się coraz ważniejszy”. Według GUS w 2022 r. w Polsce działały 652 niemieckie firmy, więcej niż z jakiegokolwiek innego kraju.

Przewaga dochodowa migrantów z Niemiec

Według gazety możliwości na rynku pracy są również duże. „Niemcy często pracują w spółkach zależnych niemieckich firm lub w polskich i międzynarodowych firmach z wieloma klientami w Niemczech” – mówi Christof Fuss z GTAI. I dodaje, że wielu z nich jest więc w stanie zarobić pensję netto porównywalną z niemiecką, choć nie zawsze.

Christof Fuss tłumaczy, że szukając pracy w w Polsce trzeba nastawić się na niższa pensję niż w Niemczech, ale „dobrą jak na lokalne standardy”. „Jednak ci, którym uda się nadal zarabiać tyle samo, co w Niemczech, mają wyraźną przewagę dochodową w Polsce: średnia pensja z Niemiec zamienia pracowników w Polsce w najlepiej zarabiających” – twierdzi. A gazeta wskazuje, że koszty życia w Polsce są jeszcze względnie korzystniejsze niż w Niemczech.

Z cytowanych danych Eurostatu wynika, że średni roczny dochód netto w Polsce w 2023 r. wyniósł nieco poniżej 8 000 euro. Z kolei pracownicy w Niemczech zarabiali średnio około 22 000 euro netto.

„Jednak dynamika już teraz wyraźnie wskazuje na zmianę tego trendu: podczas gdy Niemcy byli w stanie zwiększyć swoje roczne zarobki netto o 20 procent w latach 2019-2023, wzrost dla Polaków wyniósł 46 procent” – czytamy.

„Die Welt” pisze również, że kolejną zaletą mogą być niższe podatki w Polsce: dla singli stawka podatku dochodowego oraz składek wynosi 33 proc., według danych OECD, podczas gdy w Niemczech jest to 47,8 proc.

Opłacalne inwestycje w nieruchomości

Według eksperta w Polsce jest wiele miejsc pracy, w których wymaga się dobrej znajomości niemieckiego. O ile w międzynarodowych firmach nieznajomość języka polskiego nie jest problemem, to „jeżeli chce się pracować w Polsce na stałe, trzeba spróbować nauczyć się języka” – radzi Christof Fuss. I dodaje, że najbardziej poszukiwani na polskim rynku pracy są prawnicy, księgowi, specjaliści ds. marketingu, programiści, badacze materiałów, inżynierowie, planiści budowlani i doradcy personalni.

„Die Welt” pisze też, że opłacalne mogą być inwestycje w nieruchomości w Polsce. Jak mówi ekspert George Weinberg z firmy Grundwert USA, regiony o największym potencjale wzrostu na rynku mieszkaniowym to „Warszawa jako stolica, a także miasta takie jak Wrocław czy Poznań ze względu na ich geograficzną bliskość do Niemiec”. Szczególne atrakcyjne staje się także Trójmiasto.

Dzięki układowi z Schengen między krajami UE przenosiny z Niemiec do Polski mogą przebiegnąć w sposób „niebiurokratyczny” – mówi Christoph Fuss. „A jeśli marzenie o lepszym życiu w Polsce ostatecznie nie wypali, powrót jest równie nieskomplikowany” – konkluduje „Die Welt”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Większość mieszkańców stolicy Ukrainy, Kijowa, z którymi rozmawiała DW, od początku była sceptycznie nastawiona do tak zwanego „humanitarnego” gestu Putina. – Nie wierzę w to ani przez sekundę. Putin nigdy nie dotrzymuje słowa. To wszystko farsa – powiedziała DW mieszkanka Kijowa.

Prezydent Rosji Władimir Putin w poniedziałek (21.04.2025) zakończył trwające 30 godzin zawieszenie broni, które wcześniej ogłosił z „powodów humanitarnych”, z jedynie dwugodzinnym wyprzedzeniem. Prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski, początkowo oskarżył Putina o igranie z życiem ludzi, ale ostatecznie zgodził się na zawieszenie broni.

Szukanie pretekstu do walk

Wołodymyr Fesenko, przewodniczący Centrum Stosowanych Badań Politycznych „Penta” w Kijowie, powiedział DW, że Rosja celowo prowokowała walki podczas zawieszenia broni i wykorzystała rozejm jako przykrywkę dla operacji ofensywnych w niektórych rejonach.

Ukraiński prezydent napisał w poniedziałek na kanale Telegram, że Rosja naruszyła własne zawieszenie broni 2935 razy. Wołodymyr Zełenski dodał, że Kreml nie odpowiedział na jego propozycję 30-dniowego zawieszenia broni i dodał, że ukraińska armia będzie działać „symetrycznie”.

„Na ciszę odpowiemy ciszą. Na rosyjskie ataki zareagujemy kontratakami w obronie” – głosiło opublikowane oświadczenie. Kreml odparł na to, że Putin nie wydał żadnych rozkazów dotyczących przedłużenia „wielkanocnego zawieszenia broni”, które ogłosił.

Wezwanie Departamentu Stanu USA, by przedłużyć zawieszenie broni, zostało odrzucone przez rzeczniczkę rosyjskiego MSZ Marię Zacharową. Jako powód podano, że Kijów nie dotrzymał warunków zawieszenia broni.

Dlaczego rozejm był tak krótki?

Wielu obserwatorów zwróciło uwagę, że Putin ogłosił zawieszenie broni w bardzo krótkim czasie. Od jego deklaracji do rozpoczęcia zawieszenia broni miały minąć zaledwie dwie godziny. Ukrainie trudno byłoby przygotować się technicznie do zawieszenia broni w tak krótkim terminie.

Wołodymyr Fesenko uważa, że Putin, ogłaszając jednostronne zawieszenie broni, chciał zastawić na Ukrainę pułapkę. Kijów musiał podjąć decyzję polityczną w ciągu dwóch godzin, skoordynować ją, a następnie wydać rozkazy wojsku.

– Oczywiście Ukraina nie mogła rozpocząć zawieszenia broni o 18:00, nawet gdyby tego chciała. Byłoby to po prostu niemożliwe – zaznaczył ekspert.

Putin postanowił przypodobać się Trumpowi?

Wielkanocne zawieszenie broni było pierwotnie pomysłem prezydenta USA. W ubiegłym tygodniu Doland Trump zagroził porzuceniem wysiłków na rzecz pokoju na Ukrainie i wycofaniem się z procesu negocjacji, jeśli nie dostrzeże woli Rosji i Ukrainy osiągnięcia porozumienia.

Analitycy polityczni, z którymi rozmawiała DW, są przekonani, że Putin chce kontynuować negocjacje z USA i dlatego ogłosił zawieszenie broni.

Nikołaj Pietrow, wizytujący badacz w Fundacji Nauka i Polityka w Berlinie, jest zdania, że Władimir Putin postanowił podtrzymać kontakt z Trumpem. – Zawieszenie broni, nawet jeśli tylko na 30 godzin, nastąpiło dokładnie w Wielkanoc, tak jak wcześniej domagali się tego Amerykanie. Wygląda to bardzo dobrze [dla Kremla]. Tym bardziej, że inicjatywa wyszła od Rosji, a przede wszystkim dlatego, że w gruncie rzeczy do niczego to jej nie zobowiązuje – podkreślił Nikołaj Pietrow.

Poza tym Putin był także w stanie osiągnąć niektóre ze swoich własnych celów. Wołodymyr Fesenko wskazuje między innymi na osłabienie jedności Zachodu, zmniejszenie zależności Rosji od Chin i jego powrót do ekskluzywnego klubu wpływowych szefów państw i rządów.

Co teraz nastąpi?

Na dwie godziny przed końcem wielkanocnego zawieszenia broni prezydent USA Donald Trump napisał na swojej platformie społecznościowej Truth Social, że Rosja i Ukraina „miejmy nadzieję zawrą porozumienie w tym tygodniu”. Obiecał, że da to obu krajom możliwość zawarcia „wielkiej umowy” z USA.

Analitycy polityczni zgadzają się, że Trump próbuje wyciągnąć USA z tego konfliktu, ale mają różne poglądy na temat tego, czy będzie on aktywnie dążył do pokoju między Ukrainą a Rosją. – Stanowisko Trumpa nie polega na osiągnięciu pokoju w Ukrainie za wszelką cenę, ale na wycofaniu USA z tej wojny – twierdzi Nikołaj Pietrow.

Jego zdaniem administracja waszyngtońska skupia się na zakończeniu swojego zaangażowania w wojnę w Ukrainie i nie dba o to, czy nastąpi to w kontekście długiego zawieszenia broni, czy trwałego pokoju.

Wołodymyr Fesenko natomiast jest przekonany, że Donald Trump może pozostać przy swoim zdaniu, ponieważ Putin przynajmniej częściowo zgodził się na jego żądania i ogłosił zawieszenie broni. W opinii eksperta, Trump będzie teraz jeszcze aktywniej naciskał na doprowadzenie do całkowitego zawieszenia broni.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Zdaniem dziennika „Die Welt” powinno omijać się pytanie, czy Franciszek był papieżem-reformatorem czy nie. „Jedynym wielkim zadaniem papieża, zadaniem chrześcijaństwa, było przekazywanie Bożej miłości całemu światu, nawet poza Kościołem, ustami i rękami. Z drugiej strony, nie interesowały go bitwy na słowa, nawet te dotyczące doktryny lub Kościoła i jego konstytucji w ogóle, ani nie odpowiadały mu, skromnemu i pokornemu. On, papież ubogich. On, grzesznik, który nigdy nie kończył publicznego wystąpienia bez pożegnalnego apelu do wszystkich ludzi dobrej woli: ‘I nie zapomnijcie modlić się za mnie'” – czytamy.

Policzek dla potrzebujących ochrony

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” pisze, że papież Franciszek przez pewien czas „był uważany za sumienie świata, podobnie jak Jan Paweł II w swoich najjaśniejszych dniach”. Z czasem jednak rosło wątpienie wobec jego mądrości jako człowieka stojącego na czele największej na świecie wspólnoty religijnej, podobnie jak malało zaufanie do uczciwości instytucji, którą reprezentował. Jak zauważa dziennik, „punkt krytyczny został osiągnięty na długo przed jego śmiercią. Gdy Franciszek zakończył konferencję na temat ochrony dzieci, zorganizowaną z wielkim nakładem kosztów w Watykanie w marcu 2019 roku, przemówieniem, w którym nie widział sprawców wykorzystywania dzieci w szatach kapłańskich, ale diabła, był to policzek dla wszystkich tych, którzy od lat walczyli z moralnym letargiem w Kościele w kwestiach przemocy wobec dzieci, osób potrzebujących ochrony, a także kobiet, zwłaszcza zakonnic”.

Dziennik „Handelsblatt” pokazuje niejednoznaczny bilans pontyfikatu Franciszka, pisząc, że nie był on wielkim reformatorem Kościoła. „Ani nie zniósł celibatu, ani nie popierał wyświęcania kobiet na kapłanów. Nie walczył z dyskryminacją osób rozwiedzionych ani za zniesieniem nie przystającego do świata zakazu antykoncepcji. (...) Wyjątkowo dobrze wytrzymał sprzeczność między swoim głębokim człowieczeństwem a wiernością doktrynie” – czytamy.

Jednocześnie, jak wskazuje gazeta, nie przeszkodziło to papieżowi w potępieniu korupcji w Kościele, a także „wątpliwych zachowań finansowych Watykanu i zbyt często autokratycznej postawy jego współwyznawców (…) Wielu z nich ‘w sposób nienasycony dążyło do pomnożenia władzy', wielu ‘zniesławiało i dyskredytowało' innych. Są to cechy, które również podziela J.D. Vance (wiceprezydent USA – red.), jeden z jego ostatnich gości. Miejmy nadzieję, że (Franciszkowi) udało to przekazać podczas audiencji” – podsumowuje „Handelsblatt”.

Kruchość jako polityczny akt

Dla internetowego portalu tygodnika „Der Spiegel” mottem papieża Franciszka było „wytrwać do końca”. „Fakt, że Franciszek pokazał swoją kruchość, jest również politycznym aktem” – czytamy. „Nie można jeszcze powiedzieć, jak Jorge Mario Bergoglio przejdzie do historii. Ale późną fazę jego pontyfikatu można podsumować staromodnym terminem: pokora” – podsumowuje „Der Spiegel”. Zdaniem tygodnika Franciszek pokazał swoją słabość, a świat mógł śledzić, jak tracił kontrolę nad swoim ciałem i głosem. „Wiek i upadek są częścią życia, nie muszą być ukrywane i przenoszone do anonimowego domu, takie było przesłanie tych obrazów” – pisze „Der Spiegel”.

Według dziennika „Frankfurter Rundschau” śmierć papieża jest zawsze punktem zwrotnym dla katolików, ale tym razem nie tylko dla nich. „Z jednej strony wynika to z osobowości zmarłego: Papież Franciszek był postacią charyzmatyczną i naturalnie popularną. Swoją pogodą ducha, ekstrawagancją, humorem, skromnością i pokorą poruszał również tych ludzi – a tym samym sprawiał, że byli otwarci na jego przesłanie – którzy nie byli zbyt zaznajomieni z religią” – czytamy.

Punkt zwrotny

Dziennik ocenia śmierć papieża Franciszka jako zwrot także z politycznego punktu widzenia. „W świecie, który coraz bardziej chwieje się w podstawach, i to nie tylko od czasu wyboru Donalda Trumpa na prezydenta USA, papież był niemal jedynym słyszalnym na całym świecie głosem, który stanął w opozycji do ducha czasu: przeciwko wojnom, które naruszają prawo międzynarodowe i najpoważniejszym zbrodniom wojennym, które w wielu kancelariach państwowych są jedynie kwotowane wzruszeniem ramion, przeciwko demonizacji i deportacji migrantów, którzy są ogólnie stylizowani na zagrożenie zewnętrzne i wewnętrzne, a także przeciwko niszczeniu stworzenia, a tym samym przeciwko globalnemu zagrożeniu zmianami klimatycznymi, z którymi walka jest już nie tylko oczerniana w Waszyngtonie jako histeryczny tik kilku oszukanych ideologów i ‘alarmistów klimatycznych'” – pisze dziennik.

Zdaniem gazety śmierć Jorge Maria Bergoglio „uciszyła głos, za którym świat będzie tęsknił; nawet jeśli słowa papieża zostały w większości zignorowane przez światowych możnych. Był to głos człowieka, który zjednoczył świat” – komentuje „Frankfurter Rundschau”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Brazylijski teolog wyzwolenia Leonardo Boff był pewien: – Ten papież zmieni Kościół – oświadczył w wywiadzie dla Deutsche Welle, wkrótce po wyborze Franciszka w lipcu 2013 roku.

I miał rację. Franciszek zmienił Kościół. Ale szczególnie na globalnym Południu zmiany te nie spełniły oczekiwań, które wiązano z wyborem pierwszego papieża z Ameryki Łacińskiej. Ogólnie rzecz biorąc, bilans jest mocno ambiwalentny.

Krytyka kapitalizmu

Pontyfikat nieznanego dotąd szerzej Jorge Mario Bergoglio, arcybiskupa Buenos Aires, rozpoczął się bardzo obiecująco. Miliony wiernych wiwatowały na cześć papieża podczas Światowych Dni Młodzieży w Rio de Janeiro w 2013 roku, gdy mówił on o „opcji na rzecz ubogich”, mył nogi więźniom w ośrodku dla młodzieży i potępił kapitalizm.

– Papież był już zaangażowany w pomoc ubogim w swojej diecezji, gdy był arcybiskupem Buenos Aires – mówi DW Miguel Hirsch. Argentyński dziennikarz jest autorem książki „Jorge. Spotkania z kimś, kto nie chciał być papieżem”.

Jego zdaniem to właśnie zaangażowanie na rzecz ubogich jest cechą charakterystyczną pontyfikatu. – On już wiele zrobił, w tym podczas swoich około 40 podróży, z których większość miała miejsce do krajów rozwijających się – przypomina Miguel Hirsch. – I wielokrotnie potępiał system kapitalistyczny.

Zaangażowanie na rzecz klimatu i ubóstwa

Dla katolickiej organizacji pomocowej Misereor jednym z osiągnięć papieża jest jego zaangażowanie w ochronę klimatu. Walka z ubóstwem i niszczenie środowiska muszą być traktowane łącznie. Jest to główne przesłanie encykliki „Laudato si” opublikowanej w 2015 roku.

– Poprzez „Laudato si” papież przemówił do sumienia potężnych – wyjaśnia Pirmin Spiegel, były dyrektor zarządzający Misereor. – Arcybiskup Suvy na Fidżi, Peter Loy Chong, powiedział mi, że zmiany klimatyczne i migracja są najważniejszymi kwestiami dla miejscowej ludności – mówi Spiegel.

Leonardo Boff zinterpretował encyklikę w artykule dla niemieckiej lewicowej gazety „Die Tageszeitung”. „Po raz pierwszy papież zajął się tematem ekologii w sposób holistyczny” – zachwycał się. W wielu wypowiedziach pobrzmiewają echa latynoamerykańskiej teologii wyzwolenia.

Słabnący wpływ Europy

Wpływ regionu, który jest domem dla prawie 40 procent katolików na świecie, wzrósł w Watykanie. Franciszek chce „utworzyć dynastię papieży z Trzeciego Świata”, jak prognozował Leonardo Boff w wywiadzie dla DW w 2013 roku.

Proces ten jest w toku. Według amerykańskiego instytutu badawczego Pew Research Center mianowanie przez papieża nowych kardynałów oznaczało, że większość ze 132 elektorów na konklawe, gremium, które wybiera papieża, nie pochodzi już z Europy.

Spośród 83 nowo mianowanych kardynałów elektorów, 34 procent nadal pochodzi z Europy, ale łącznie 66 proc. pochodzi z regionu Azji i Pacyfiku (22 proc.), Ameryki Łacińskiej (21 proc.), Afryki (proc.), Ameryki Północnej (8 proc.) i Bliskiego Wschodu (2 proc.).

Jednak biorąc pod uwagę rozmieszczenie katolików na świecie, stary kontynent jest nadal nadreprezentowany. Tylko niecała jedna czwarta (24 procent) wszystkich katolików nadal mieszka w Europie. Według Pew Research odsetek ten wynosi 39 procent w Ameryce Łacińskiej, 12 proc. w regionie Azji i Pacyfiku, 16 proc. w Afryce Subsaharyjskiej, 8 proc. w Ameryce Północnej i 1 procent na Bliskim Wschodzie.

Reformy? Nie, dziękuję

Ale nawet jeśli regionalne proporcje się zmieniają, papież Franciszek nie dokonał żadnych drastycznych zmian w strukturach Kościoła katolickiego. Stało się to szczególnie jasne podczas Synodu Amazońskiego w październiku 2019 roku.

W opublikowanym następnie liście apostolskim „Querida Amazonia” rozwiane zostały wszelkie nadzieje na reformy w regionie, który charakteryzuje się skrajnym niedoborem księży.

Odrzucono nie tylko możliwość przyjmowania na kapłanów żonatych mężczyzn, którzy zasłużyli się dla wspólnoty (viri probati). Odrzucono również wyświęcanie kobiet na diakonów, które w praktyce już odprawiały nabożeństwa.

Dyrektor zarządzający Misereor, Pirmin Spiegel, który brał udział w Synodzie Amazońskim, wciąż nie potrafi wyjaśnić decyzji papieża. – Dwie trzecie biskupów na synodzie było za 'viri probati' i diakonatem dla kobiet – wspomina. – Piłka była przed bramką, a on jej nie wbił, tylko wybił. Dlaczego? Nie mam pojęcia.

Na mocnych słowach się skończyło

Wielkie rozczarowanie panuje również w kwestii sprawy nadużyć seksualnych w Kościele. Organizacja Survivors Network of those Abused by Priests (SNAP – Sieć Ocalałych Osób Molestowanych przez Księży), która została założona w USA w 1989 roku, zastanawia się, gdzie podziały się czyny po mocnych słowach Franciszka.

„Dlaczego nie ekskomunikował najgorszych przestępców?” – pyta wiceprzewodniczący SNAP David Clohessy w „National Catholic Reporter” z 29 marca tego roku: „I dlaczego nie zdegradował biskupów, którzy wiedzieli o nadużyciach, ale milczeli, a zamiast tego przeniósł ich na emeryturę?”.

W Chile biskupi byli szybsi niż papież. W następstwie skandalu związanego z nadużyciami, cała konferencja biskupów złożyła rezygnację podczas wizyty papieża w 2018 roku. To bezprecedensowe wydarzenie w Kościele katolickim.

Spóźniony hołd dla Oscara Romero

Felietonista i dominikanin, brat Bento, mówi o sprzecznym bilansie. „Ten papież zdołał rozczarować wszystkich” – pisze w portugalskiej gazecie „Publico”. „Zarówno świeckich, którzy domagają się reform, jak i tradycjonalistów, którzy chcą powrotu do przeszłości” – dodaje.

Franciszek cieszył się największą aprobatą wśród ubogich i tych, którzy przez dziesięciolecia byli traktowani w Rzymie z wrogością ze względu na swoją wierność Ewangelii. Oscar Romero był jednym z nich. Arcybiskup Salwadoru, który prowadził kampanię na rzecz reformy rolnej w swojej ojczyźnie, został zamordowany w 1980 roku.

Dopiero 24 lata po rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego w 1994 r. latynoamerykański bohater ludowy Oscar Romero został uznany za świętego przez Watykan. Kanonizacja odbyła się 14 października 2018 r. w Rzymie przez papieża Franciszka.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Choć Susan Sontag (1933-2004) była postacią nieprzeciętną, przedstawienie jej dorobku, i jej samej, stanowi wyzwanie. Podjęła się go bońska Bundeskunsthalle, komponując opowieść o tej pisarce, krytyczce oraz intelektualistce ze zdjęć, które też były obiektem jej fascynacji.

Teksty Susan Sontag mimo upływu czasu wciąż mają wpływ na sztukę i nauki humanistyczne. Amerykanka „jasnowidząco” dostrzegała decydujący wpływ fotografii w społeczeństwie kształtowanym przez media.

„A jednak w samym wykonywaniu zdjęcia jest coś drapieżnego” – pisała Susan Sontag w swoim słynnym zbiorze „O fotografii”. Książka, wydana w roku 1977, zawiera napisane pół wieku temu eseje, opublikowane w „The New York Review of Books”. Susan Sontag pyta w nich, czym w swej istocie jest fotografia? I z jakich powodów w ogóle powstaje? Czy zniekształca wspomnienia i rzeczywistość? Temat owych rozważań nad istotą, znaczeniem i funkcją fotografii we współczesnym społeczeństwie jest aktualny do dziś, a może – szczególnie dziś?

Fotografia wojenna a portret celebryty

„Susan Sontag przez całe życie intensywnie pracowała z mediami wizualnymi, dostrzegając decydujący wpływ fotografii w naszym społeczeństwie opartym na mediach. Sama będąc atrakcyjną kobietą, była poszukiwanym obiektem dla fotografów i wykorzystywała siłę tego medium do własnych celów” – piszą kuratorzy wystawy „Susan Sontag. Widzieć i być widzianym” („Susan Sontag. Sehen und gesehen werden”).

Dla młodszych odbiorców szczególnie interesujący może być fakt, że wiele z myśli Susan Sontag dotyczy tematów obecnych dziś na TikToku czy Instagramie. Pytała: „Jak jesteśmy widziani? Jak się pokazujemy?”. Podczas jednego z warsztatów towarzyszących wystawie dzieci i młodzież analizują swoje selfie – ich przekaz, kadr, emocje, stylizację – dokładnie tak, jak Sontag analizowała fotografię wojenną czy portret celebryty.

To pierwsza tak kompleksowa prezentacja życia, twórczości i myśli tej wszechstronnej autorki, eseistki, reżyserki i aktywistki. Ekspozycja koncentruje się na kluczowym dla niej zagadnieniu: roli obrazów w naszym postrzeganiu świata i samych siebie. Wystawa nie pokazuje oryginałów pism ani prywatnych przedmiotów. Zamiast tego, kuratorzy postawili na cytaty, nagrania, reprodukcje i interaktywne formy przekazu. To celowy wybór; zgodny z przekonaniem, że najważniejsze są idee, a nie artefakty. To prace, pamiętniki i listy między innymi: Andy'ego Warhola, Leni Riefenstahl, Annie Leibovitz i Hannah Arendt.

Życie jako eksperyment

Wystawa podzielona jest na trzy rozdziały: „Życie jako eksperyment I–III”. Sontag traktowała samą siebie jak projekt. W notatkach i dziennikach skrupulatnie zapisywała, co chce w sobie zmienić. Zapiski te zresztą umieszczono na ścianach bońskiej ekspozycji.

Sontag krytykowała intelektualne podejście do interpretacji swoich czasów i opowiadała się za bezstronnym postrzeganiem dzieł sztuki za pomocą zmysłów. Jednocześnie w nowy sposób badała relacje między kulturą wysoką a popularną. Jej postulat, że uczucie wywołane przez obraz Roberta Rauschenberga można porównać do tego wywołanego przez piosenkę Supremes, wywołał falę oburzenia.

Susan Sontag ukazano również jako niezależną kobietę, która przez całe życie buntowała się przeciwko społeczeństwu. Nie pominięto jej zaabsorbowania kulturą queer (sama była osobą biseksualną, choć tego nie manifestowała) i estetyką camp. Istotnym obszarem badań był też feminizm i pytanie, co to znaczy być kobietą w dzisiejszym społeczeństwie. Jej wzorcami w pojmowaniu jej jako myślicielki były Simone de Beauvoir i Hannah Arendt.

Nie sposób pominąć jej zaangażowania w kwestie społeczne. Sontag nie tylko analizowała popkulturę, lecz także aktywnie działała: jeździła do stref konfliktów, zabierała głos w sprawie AIDS i wojny w Iraku, krytykowała język metafor używanych wobec chorób. Sama zmagając się z białaczką, opisała to doświadczenie w książce, a później wspólnie z jej partnerką, wybitną fotografką Annie Leibovitz dokumentowała własny proces chorowania i odzyskiwania godności.

„Film to życie, fotografia to memento mori”

Jej postawa wobec fotografii była ambiwalentna; uważała, że zdjęcia z jednej strony mogą edukować i uwrażliwiać, ale z drugiej – znieczulać, zobojętniać. Nie przeszkadzało jej to krytykować fotografię jako agresywny akt, za pomocą którego udostępnia się znany świat, jednocześnie trzymając go na dystans.

W zbiorze „O fotografii” Susan Sontag rozwinęła różne funkcje fotografii, które nadal mają zastosowanie: Przechowują wspomnienia i służą ich uwierzytelnianiu, ale mogą też je nadpisywać. Fotografia zawsze wiąże się z relacjami władzy, a obrazy dyktują, jak coś powinno być postrzegane. Fotografie uczą nas „gramatyki widzenia”, która zwykle idzie w parze z osądem.

W swojej pierwszej powieści „The Benefactor” z 1963 roku napisała, że „film to życie, a fotografia to memento mori”. A jako punkt wyjścia dla jej badań istoty fotografii uznała obrazy Holocaustu, nazywając to doświadczenie „negatywnym objawieniem”. W tym miejscu warto dodać, że Sontag urodziła się w Nowym Jorku jako Susan Rosenblatt, córka Żydów litewskiego i polskiego pochodzenia (chociaż jej rodzice byli Żydami, Sontag nie została wychowana w duchu religijnym i twierdziła, że do synagogi weszła dopiero mając dwadzieścia kilka lat).

Na początku wojny w Iraku Sontag pogłębiła swoją analizę fotografii wojennych, pisząc „Regarding the Pain of Others” (2003). Badała, czy takie obrazy pobudzają, czy paraliżują i czy mogą promować zrozumienie świata. Przeanalizowała również fotografię okrucieństwa i wyjaśniła techniki manipulacji obrazem.

I choć krytykowała fotografię jako medium upraszczające świat, była też jej ikoną. Pozowała takim mistrzom jak Diane Arbus czy Robert Mapplethorpe. Jej charakterystyczny wygląd – surowa twarz, ciemne włosy z białym pasmem – stał się jej znakiem rozpoznawczym. Słusznie więc nazywano ją „mroczną damą intelektualistów”.

Kino: najwyższa ze sztuk

Susan Sontag była także namiętną kinomanką. „Film jest obecnie najżywszym, najbardziej ekscytującym i najważniejszym ze wszystkich gatunków artystycznych” - pisała w latach 60. ubiegłego wieku.

W swoim dzienniku zapisywała, które filmy, które nadal chce zobaczyć, a które są obowiązkowe. Sontag uwielbiała europejskie kino niezależne, ale znała się także na klasyce kina niemego, kinie rosyjskim i azjatyckim oraz amerykańskim kinie eksperymentalnym. Dzięki swoim esejom stała się ekspertem filmowym w czasach, gdy studia filmowe i kulturowe dopiero powstawały. Fascynował ją nie tylko obraz, ale i dźwięk, montaż, narracja.

Pod koniec lat 60. Sontag została zaproszona do realizacji dwóch filmów fabularnych w Szwecji. Krytyczka stanęła wówczas za kamerą. Eksperymentowała z przedstawianiem głuchoty i ślepoty, ćwiczyła pracę w zespole i uczyła się pracy z rytmem i montażem. Według Sontag kino umożliwia przeżywanie prawdziwych doświadczeń.

Estetyka camp i pojęcie „kobiety”

Sontag wniosła ogromny wkład w zrozumienie tzw. „estetyki campu”. W legendarnym eseju „Notes on ‚Camp’" z 1964 roku opisała to zjawisko jako grę z nadmiarem, sztucznością i ironią. Dla niej camp to nie po prostu styl, lecz sposób widzenia – cytujący, przerysowany, zdystansowany. Według Sontag „camp widzi wszystko w cudzysłowie – nie kobietę, lecz ‚kobietę'”.

Koncepcja Sontag znalazła swoje pierwsze praktyczne zastosowanie w procesie dotyczącym filmu „Flaming Creatures” (1963) Jacka Smitha, który został skonfiskowany za obsceniczność. W swojej Sontag scharakteryzowała film jako zmysłowy i poetycki film szokowy, umacniając tym samym swój status niekonwencjonalnego krytyka filmowego.

Usamodzielnienie się Susan Sontag jako krytycznej autorki i intelektualistki obejmowało również badanie feminizmu. Podobnie jak Simone de Beauvoir i Hannah Arendt, domagała się równego uznania jej jako myślicielki, bez określania jej jako „kobiety”. W latach 70. skrytykowała nierówne traktowanie płci w kilku esejach: mężczyźni byli „widziani”, podczas gdy kobiety były „obserwowane”; mężczyźni rzekomo zyskiwali na kompetencjach z wiekiem, kobiety traciły na urodzie. Sontag pisała o androgynicznym ideale piękna, który łączy męskość i kobiecość. Wraz ze swoją partnerką, fotografką Annie Leibovitz, stworzyła książkę „Women” (1999), celebrującą różnorodność kobiet z różnych grup wiekowych, kultur i zawodów.

Ta wystawa to opowieść o osobie, która „widziała więcej” i która zmuszała do patrzenia uważniej. To także zaproszenie do krytycznego spojrzenia na świat – także ten w telefonie – i do zadania sobie pytania: kto patrzy i po co?

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Wystawa „Susan Sontag. Sehen und gesehen werden” w Bundeskunsthalle Bonn potrwa do 28 września 2025.

Przewodniczący Niemieckiego Związku Zawodowego Policji (GdP), Andreas Roßkopf, nawiązując do potrzeb bezpieczeństwa podróżnych i niespójnych przepisów obowiązujących w Niemczech, opowiedział się za jednolitym rozwiązaniem dla wszystkich 16 krajów związkowych.

– Wówczas zniknęłyby różnorodne regulacje, które obecnie obowiązują – powiedział agencji DPA. Jak stwierdził, „często sami obywatele nie wiedzą, czy na stacji kolejowej znajduje się strefa zakazana”. Do tej pory obowiązywał jedynie ogólny zakaz posiadania broni w transporcie dalekobieżnym.

Zasady w poszczególnych landach

Berlin ogłosił niedawno, że zakaz posiadania broni i noży będzie obowiązywał we wszystkich środkach transportu lokalnego. Wewnętrzna administracja Senatu Berlina uzasadniła ten krok między innymi większymi możliwościami kontroli. Zakaz posiadania broni w autobusach i pociągach regionalnych chce wprowadzić również Badenia-Wirtembergia. Taki zakaz już wprowadziły władze landowe Szlezwiku-Holsztyna.

Związek zawodowy policjantów ma nadzieję, że Konferencja Ministrów Spraw Wewnętrznych osiągnie porozumienie w sprawie ujednoliconej regulacji, która obowiązywałaby w całych Niemczech. Tymczasem Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Bawarii oświadczyło niedawno, że jest przeciwne regulowaniu tej kwestii w skali całego kraju. Bawaria chce pozostawić wydawanie takich zakazów gminom, urzędom powiatowym i samorządom okręgowym.

Gdzie są już strefy zakazu?

Inaczej sytuacja wygląda na dworcach kolejowych, gdzie już obowiązuje ogólnokrajowy zakaz wnoszenia niebezpiecznych przedmiotów. Według policji federalnej jest to regulowane ogólnym nakazem, który jest ograniczony co do miejsca i czasu. Zgodnie z policyjnymi informacjami, w ubiegłym roku wydano 38 takich nakazów; tyle samo, co rok wcześniej. W 2022 r. wydano zaledwie dziewięć zakazów.

Policja we Frankfurcie nad Menem ogłosiła w połowie kwietnia, że w tym roku w strefie zakazu posiadania broni w okolicach dworca kolejowego we Frankfurcie skonfiskowała już 75 noży.

– Ponieważ stacje kolejowe to miejsca, w których czasami gromadzi się wiele osób, coraz częściej zauważamy, że szczególnie w godzinach wieczornych, na słabo oświetlonych stacjach, w zakamarkach, gdzie być może nie ma tak dużego ruchu, są też miejsca wywołujące strach – stwierdził szef GdP.

Związkowiec postawił też sprawę jasno: „Nie chcemy pełnej kontroli. To jest nawet niewykonalne”. Jednocześnie opowiedział się za wykorzystaniem technologii wspieranej przez sztuczną inteligencję do nadzoru, na przykład za pomocą kamer. Jak wyjaśnił: „Pomaga nam to rozpoznawać pewne sytuacje z wyprzedzeniem”. Daje to również poczucie większego bezpieczeństwa.

(DPA/jar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Krótko po ogłoszeniu informacji o śmierci papieża Franciszka, największy dzwon w katedrze w Kolonii, dzwon św. Piotra, nazywany też „Der decke Pitter”, rozbrzmiał na znak żałoby. Wiadomość dotarła do wiernych, gdy w katedrze odbywało się nabożeństwo Poniedziałku Wielkanocnego. Msza została spontanicznie przerwana nabożeństwem modlitewnym.

Ponad stuletni (1923 r.) Petersglocke to jeden z największych i najcięższych bijących dzwonów na świecie. Bije z okazji głównych świąt w roku liturgicznym, a także z okazji wyboru i śmierci papieża i arcybiskupa Kolonii. Dzwonił także z okazji najważniejszych wydarzeń państwowych, zarówno dla Niemiec, jak i dla świata.

Wielodniowe upamiętnienie Franciszka

Kapituła katedralna utworzyła w świątyni miejsce pamięci, gdzie ludzie mogą składać kondolencje. Księga kondolencyjna jest również dostępna przy ołtarzu z wizerunkiem Matki Boskiej Wotywnej („Schmuckmadonna”), którego kult sięga końca XVII wieku.

Zmarły papież będzie wspominany podczas wszystkich nabożeństw w kolońskiej katedrze w najbliższych dniach. W środę (23.04.2025) o godzinie 18:30 zostanie odprawiona specjalna msza, pontyfikalne requiem w intencji Franciszka. Transmisję na żywo przeprowadzi portal internetowy domradio.de.

Proboszcz katedry w Kolonii Guido Assmann, który stoi na czele kapituły katedralnej, złożył hołd zmarłemu: „Swoją skromną postawą, współczuciem i sercem dla ubogich, przesiedlonych i słabych, Franciszek zdobył wiele sympatii. Wiedział, jak budować mosty miłości i braterstwa z innymi religiami i dał ważny przykład w walce z globalną dewastacją środowiska”.

Hołd i krytyka

Proboszcz katedry złożył hołd Franciszkowi, ale nie pominął krytyki: „Franciszek był także papieżem, który polaryzował społeczeństwa”.

– Niektóre z jego oświadczeń i decyzji zostały skrytykowane jako niewiążące lub wprowadzające w błąd. I również stanowią wyzwanie dla nas, chrześcijan w archidiecezji kolońskiej – powiedział Guido Assmann.

Trzy lata temu Franciszek zażądał, aby kardynał Kolonii Rainer Maria Woelki podał się do dymisji ze względu na sposób, w jaki prowadził śledztwo w sprawie nadużyć. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi. Kilku niemieckich biskupów wielokrotnie namawiało Franciszka do podjęcia decyzji w tej sprawie.

(KNA/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Papież Franciszek, zwierzchnik 1,4 miliarda katolików na całym świecie, zmarł w poniedziałek (21.04.2025) w wieku 88 lat, jak ogłosił Watykan. Argentyńczyk stał na czele Kościoła katolickiego od 2013 roku. Nowa głowa Kościoła rzymskokatolickiego zostanie wybrana przez kardynałów elektorów podczas konklawe, czyli za zamkniętymi drzwiami.

Franciszek: imię ze szczególnym przesłaniem

Był pierwszym papieżem z Ameryki Łacińskiej, pierwszym jezuitą na czele Kościoła katolickiego. I nigdy wcześniej głowa Kościoła nie wybrała tak programowego imienia: Franciszek. Tym samym ustanowił za swojego patrona św. Franciszka z Asyżu (1182-1226) – ten syn kupca wyrzekł się wszelkiego bogactwa, poczuł się powołany przez Jezusa do życia w radykalnym ubóstwie i w tym duchu założył zakon franciszkanów. Imię papieża Franciszka nie kojarzy się zatem z przepychem watykańskich pałaców czy rolą głowy Kościoła i państwa.

Dla Argentyńczyka Jorge Mario Bergoglio, który został wybrany na papieża przez kardynałów w 2013 roku, wybór imienia był programowy: jak żaden papież przed nim, stanął w obronie uchodźców i bezdomnych oraz walczył o ochronę stworzenia i klimatu. Wywarł wrażenie na świecie, ale ostatnio wyraźnie cierpiał z powodu malejących sił w walce z ubóstwem i niesprawiedliwością. Odszedł po dwunastu latach sprawowania urzędu. W wieku 88 lat był starszy niż większość jego poprzedników.

Gdy papież Benedykt XVI niespodziewanie zrezygnował w lutym 2013 roku, 76-letni wówczas Jorge Mario Bergoglio nie był uważany za jednego z faworytów, by go zastąpić. Jednak ów arcybiskup Buenos Aires, potomek włoskich imigrantów, był jednym z kandydatów na konklawe w 2005 roku obok Josepha Ratzingera, który został wówczas wybrany i przyjął imię Benedykta XVI.

Płomienna przemowa

Przed wyborem na papieża w marcu 2013 roku Jose Mario Bergoglio zabrał głos na „przedkonklawe”, pierwszym tego rodzaju, na którym kardynałowie chcieli omówić stan Kościoła. Ta „płomienna przemowa” została upubliczniona kilka tygodni później. Wezwał w niej do „odważnej wolności słowa” w Kościele, który musi wyjść poza siebie i „na margines”. Kościół nie może kręcić się wokół siebie. Słowa, których nie zwykło się słyszeć od kardynała. A zwłaszcza od kogoś, kto miał zostać papieżem.

Siłę tego przemówienia można było jeszcze poczuć w filmie Wima Wendersa z 2018 roku „Papież Franciszek i jego przesłanie” („Pope Francis: A Man of His Word”). Tam również zwierzchnik Kościoła prowadził kampanię na rzecz nowego początku dla Kościoła i bliskości z ludźmi z marginesu.

Wszystko to było zgodne z jego postawą. W przeciwieństwie do swoich poprzedników przez stulecia, Franciszek nie wprowadził się do tak zwanego Pałacu Apostolskiego, który wznosi się wysoko nad Placem Świętego Piotra niczym rezydencja władcy i emanuje przeszłością. Zamiast tego przez cały pontyfikat mieszkał w dwóch pokojach w Domu św. Marty, watykańskim domu gościnnym. Tam jadał posiłki w tym samym pokoju, w którym pracownikom i gościom serwowano prosty bufet. W swojej autobiografii „Nadzieja”, opublikowanej na całym świecie na początku 2025 roku, Franciszek wyraźnie zaznaczył, jak obcy wydawał mu się pałac i jak ważne było dla niego życie z innymi w pensjonacie.

Papież idzie pieszo

Franciszek obejmował ludzi i był uśmiechnięty. Dopóki nie potrzebował coraz częściej wózka inwalidzkiego, chodził na spotkania pieszo, sam, ze starą teczką w ręku. Od czasu do czasu dzwonił do ludzi, których w ogóle nie znał, a którzy byli pogrążeni w smutku lub rozpaczy, rozmawiał z nimi i oferował pobożne pocieszenie zaskoczonym rozmówcom.

Od samego początku papież „z krańca świata”, jak przedstawił się podczas swojego pierwszego wystąpienia, kończył swoje niedzielne pozdrowienie dla ludzi zgromadzonych na Placu Świętego Piotra słowami: „Nie zapomnijcie się za mnie pomodlić. Bon appétit!”. A w Rzymie, podobnie jak podczas podróży zagranicznych, używał głównie małych samochodów, zamiast limuzyn.

W pierwszą papieską podróż udał się na południe Włoch. U wybrzeży śródziemnomorskiej wyspy Lampedusa Franciszek opłakiwał wielu uchodźców, którzy utonęli w drodze do Europy. Odprawił mszę z ludźmi, którzy znaleźli schronienie na tej małej wyspie. „Kultura dobrobytu, która sprawia, że ​​myślimy o sobie, sprawia, że ​​stajemy się nieczuli na krzyki innych” – powiedział wówczas. A potem ubolewał – co jest frazą definiującą ten pontyfikat – nad „globalizacją obojętności” w tym „świecie globalizacji”.

Franciszek wielokrotnie pokazywał, że jest krytykiem globalizacji, a często także surowym krytykiem kapitalizmu: „Stworzyliśmy nowych bożków. Kult starożytnego złotego cielca (...) znalazł nową i bezlitosną formę w fetyszu pieniądza i dyktaturze gospodarki bez twarzy i bez prawdziwie ludzkiego celu”, jak napisał w swoim pierwszej encyklice w listopadzie 2013 roku.

Napomnienia dla Europejczyków, dla świata

W pierwszych latach swojego urzędowania wygłosił swoje najsilniejsze przemówienia polityczne, występując jako orędownik ubogich i globalnego Południa: w 2014 r. przed Parlamentem Europejskim w Strasburgu, w 2015 r. przed Kongresem USA w Waszyngtonie i Organizacją Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Franciszek mówił o „nieco starzejącej się i stłamszonej Europie”, o „kulturze wyrzucania” i „niepohamowanym konsumpcjonizmie”. Powiedział, że Europa powinna ponownie zaangażować się na rzecz pokoju i godności ludzkiej dla wszystkich.

– Równie konieczne jest wspólne rozwiązanie problemu migracji – ostrzegł Europejczyków w Parlamencie Europejskim w Strasburgu w listopadzie 2014 roku: „Równie konieczne jest wspólne rozwiązanie problemu migracji” – ostrzegał Europejczyków w Parlamencie Europejskim w Strasburgu w listopadzie 2014 r. „Nie możemy zaakceptować, że Morze Śródziemne staje się gigantycznym cmentarzyskiem! Na łodziach, które codziennie przybijają do europejskich brzegów, znajdują się mężczyźni i kobiety, którzy potrzebują schronienia i pomocy. Brak wzajemnego wsparcia w Unii Europejskiej grozi zachęcaniem do partykularnych rozwiązań problemu, które lekceważą ludzką godność imigrantów i zachęcają do niewolniczej pracy oraz ciągłych napięć społecznych”.

Nieco ponad rok później Franciszek po raz kolejny potępił globalną odpowiedzialność wiodących bogatych krajów: „Wykluczenie ekonomiczne i społeczne jest całkowitym zaprzeczeniem ludzkiego braterstwa i niezwykle poważnym atakiem na prawa człowieka i środowisko. Najbiedniejsi są tymi, którzy najbardziej cierpią z powodu tych ataków, z trzech powodów: są „wyrzucani” przez społeczeństwo, są zmuszani do życia z tego, co jest wyrzucane, i niesprawiedliwie ponoszą konsekwencje nadużywania środowiska. Zjawiska te tworzą „kulturę wyrzucania”, która jest dziś tak powszechna i nieświadomie zakorzeniona”.

Przemawiając w ONZ, papież ubolewał również nad „kulturą wyrzucania”, która najbardziej uderza w najbiedniejszych, i wezwał globalną społeczność do przeprowadzenia szybkich reform i wykazania większego zaangażowania w pomoc rozwojową i ochronę klimatu. Ale Franciszek był także głową Kościoła w czasie, gdy nacjonalizm i odrzucenie multilateralizmu i dialogu rozprzestrzeniały się, a populizm zyskiwał na sile w globalnej polityce. Na początku mówił o tym, że świat znajduje się w stanie „trzeciej wojny światowej”. A rosyjska wojna przeciwko Ukrainie, terror Hamasu przeciwko Izraelowi i wynikający z tego konflikt skłoniły go do sformułowania błagalnych apeli. Rzadko wskazywał konkretnych winowajców.

Zwykle był uśmiechniętym upominającym. Niektórzy z rządzących być może chcieli zrobić sobie zdjęcie z duchownym z powodów politycznych, ale ignorowali jego słowa. Franciszek miał podobne doświadczenie ze swoją encykliką „Laudato Si” z 2015 roku, głównym listem doktrynalnym na rzecz ochrony stworzenia, który brzmi jak polityczny akt oskarżenia, ale rzadko był brany pod uwagę. Im dłużej sprawował urząd, tym bardziej wydawał się niecierpliwy. Od czasu do czasu wypowiadał się niepochlebnie w szczególności o Europie.

Podróże do biednych

Najważniejsze z jego 47 podróży zagranicznych odbyły się do Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej i świata arabskiego. Podejmował również osobiste ryzyko – jak wtedy, gdy odwiedził Bangui w Republice Środkowoafrykańskiej w 2015 roku lub Irak w 2021 roku. Franciszek zawsze starał się być blisko ubogich, zatrzymując się w slumsach i zapraszając ludzi. Europa? Jego celem podróży były raczej peryferie bogatego kontynentu, na przykład Albania i Rumunia. Chiny i Rosja, których żaden papież nigdy nie odwiedził, pozostały nieodwiedzonym terytorium dla 266. biskupa Rzymu.

Jego skupienie na Rosji było zauważalne. Przyjął rosyjskiego prezydenta Władimira Putina trzykrotnie: w 2013, 2015 i 2019 roku. W 2016 roku spotkał się w Hawanie z rosyjskim patriarchą prawosławnym Cyrylem, hierarchą lojalnym wobec Kremla. A gdy Rosja najechała Ukrainę w lutym 2022 roku i wymordowała tysiące cywilów, obserwatorzy przez długi czas nie zauważyli krytycznego słowa skierowanego bezpośrednio do Moskwy, co wielu irytowało. Nazwał Cyryla „duchownym państwowym” i miał nadzieję pozyskać go jako sojusznika przeciwko wojnie i nienawiści, lecz na próżno. Franciszek wielokrotnie proponował podróż do Kijowa i Moskwy.

W Kościele papież jezuita był przytłoczony oczekiwaniami. Przed nim przywódcy Kościoła przez dziesięciolecia obierali konserwatywny, a nawet reakcyjny kurs i zwiększali centralizację. Ten, kto liczył na konkretne zmiany doktrynalne, był rozczarowany Franciszkiem. Ale on pozwalał na debaty i otwarte słowa: przed Franciszkiem synody w Watykanie, owe główne debaty, które trwały tygodniami, były nudnymi dniami spotkań z odczytywaniem wcześniej przygotowanych manuskryptów.

Teraz styl się zmienił. Odbyły się otwarte, kontrowersyjne debaty na tematy takie jak rodzina (2014, 2015) i młodzież (2018). Franciszek wysłuchiwał wielu kwestii, powracając do nich w późniejszych przemówieniach. Synod w Amazonii w 2019 roku stał się oskarżeniem o wykorzystywanie przyrody i lekceważenie rdzennej ludności. Chciał, by Kościół bardziej zdecydowanie stanął po stronie cierpiących.

Jego głównym projektem był jednak synod poświęcony Kościołowi synodalnemu, czyli Kościołowi zdolnemu do dialogu. Rozpoczął się w 2021 roku od konsultacji na całym świecie i trwał cztery tygodnie, do zakończenia w Watykanie jesienią 2024 roku. W bezprecedensowym posunięciu papież przyjął dokument końcowy tego synodu jako swój własny dokument, nie formułując ani jednego słowa inaczej.

Zwłaszcza w Niemczech surowość, z jaką Franciszek osądził „Drogę Synodalną”, zainicjowaną w 2020 roku przez Kościół, wstrząśnięty skandalami nadużyć i niegodnymi zaufania biskupami, wywołała rozczarowanie. Wielokrotnie wypowiadał się w sposób obraźliwy pod adresem Kościoła protestanckiego, co nie zostało dobrze przyjęte.

Ale zmiany w nauczaniu i doktrynie Kościoła? Franciszek żartował z kobietami, które czuły się wykluczone ze swojego Kościoła i spotykał się z homoseksualistami, którzy cierpieli z rąk Kościoła. Papież zawsze był pastorem, najwyższym kapłanem na świecie. I robił to imponująco. Ale zmiany w gorących tematach, takich jak celibat i święcenia diakonatu kobiet, nigdy nie były poważnie dyskutowane.

Franciszek wzmocnił rolę świeckich. Było to również częścią dużej reformy Kurii, aparatu watykańskiego, która weszła w życie w 2023 roku i zreorganizowała rząd papieża. Kilka watykańskich ministerstw, tak zwanych dykasterii, jest obecnie kierowanych przez zakonnice zamiast – jak to było wcześniej – starszych kardynałów.

Przez cały okres sprawowania urzędu Argentyńczyk musiał radzić sobie z przypadkami nadużyć seksualnych w dużej części światowego Kościoła oraz wielokrotnie z kumoterstwem i intrygami w Watykanie i jego aparacie. A Franciszek, który głośno głosił „zero tolerancji” dla nadużyć i ich tuszowania, rozczarował wiele decyzji w Niemczech i Europie. Systematyczna ponowna ocena w wielu diecezjach ujawniła coraz to nowe aspekty odpowiedzialności biskupów, a nawet winę. Ale dopiero w ostatnich latach Franciszek często wyciągał osobiste konsekwencje.

Bliskość z Żydami i muzułmanami

Jego relacje z Żydami i muzułmanami pozostaną jako dziedzictwo. Nawet jako papież Franciszek lubił przedstawiać się jako „brat biskup”. Argentyńczyk, który do grona swoich bliskich przyjaciół zaliczał również rabina Buenos Aires, spotykał się także z przedstawicielami innych religii monoteistycznych. Franciszek był pierwszym papieżem, który odwiedził Półwysep Arabski.

W Abu Zabi w 2019 roku podpisał dokument programowy z przywódcami muzułmańskimi i przedstawicielami innych kościołów. A w marcu 2021 roku udał się do Iraku i rozmawiał z szyitami, aby promować dialog i braterstwo między religiami. Im dłużej Franciszek sprawował swój urząd, tym intensywniejsze stawały się jego wysiłki na rzecz nawiązania kontaktów z islamem.

Fakt, że dziesięć podróży do świata islamu nie zaowocowało większym impetem do dalszego zbliżenia, wynikał również z pandemii koronawirusa, która przyćmiła kilka lat jego pontyfikatu.

Ponadto spekulacje na temat końca jego pontyfikatu narastały od połowy 2021 roku. Wówczas 84-letni Franciszek musiał przejść operację jelit. Od 2022 roku wyraźnie zmagał się z problemami z kolanami i silnym bólem. Papież coraz częściej podróżował na oficjalne spotkania na wózku inwalidzkim. Pod koniec marca 2023 roku karetka przywiozła go do kliniki Gemelli z powodu ostrego zapalenia dróg oddechowych, co Watykan początkowo ukrywał, podając fałszywe informacje.

Trzy miesiące później przeszedł kolejną operację jelit w znieczuleniu ogólnym. Przedłużające się infekcje grypopodobne kilkakrotnie pokrzyżowały jego plany. Pojawienie się na Światowej Konferencji w sprawie Zmian Klimatu COP28 w Dubaju pod koniec 2023 r., które było tak bliskie jego sercu, również padło ofiarą jego osłabionego zdrowia.

Ostatni etap pontyfikatu

Ostatni etap pontyfikatu rozpoczął się, gdy Franciszek został niespodziewanie przyjęty do kliniki Gemelli w połowie lutego 2025 roku i pozostał tam przez 38 dni. Stwierdzono u niego zapalenie płuc, problemy z nerkami i inne problemy zdrowotne. Lekarze dwukrotnie informowali, że jego życie jest zagrożone.

Gdy powrócił do Watykanu 23 marca, był nadal osłabiony i żył w odosobnieniu w swoim domu. Pomimo nakazu odpoczynku, nie przegapił okazji, by samemu udzielić wielkanocnego błogosławieństwa rozentuzjazmowanym wiernym, zaledwie kilka godzin przed śmiercią.

Po śmierci swojego poprzednika Benedykta, Franciszek zastanawiał się nad oprawą swojego pożegnania i pochówku; będzie to prostsza oprawa niż w przypadku innych papieży, którzy zmarli podczas pontyfikatu. Nie chciał też, aby jego grób znajdował się w Bazylice Świętego Piotra, ale w największym kościele w Rzymie, Santa Maria Maggiore.

Im starszy się stawał, im bardziej odczuwalne były konsekwencje pandemii koronawirusa, im bardziej podzielony wydawał się pogrążony w konflikcie świat, tym bardziej ten papież stawał się napominającym. Franciszek sam na ciemnym, deszczowym Placu Świętego Piotra, niemal błagający Boga w obliczu globalnego cierpienia – ta scena przed Wielkanocą 2020 roku pozostaje jednym z najbardziej imponujących obrazów jego pontyfikatu.

Autorzy: Beate Hinrichs | Christoph Strack

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Prawdopodobny przyszły kanclerz Niemiec i lider CDU Friedrich Merz podkreślił na wieść o śmierci papieża Franciszka jego „niestrudzone zaangażowanie na rzecz najsłabszych członków społeczeństwa”. „Śmierć papieża Franciszka napawa mnie wielkim smutkiem. Franciszek zostanie zapamiętany za swoje niestrudzone zaangażowanie na rzecz najsłabszych członków społeczeństwa, sprawiedliwości i pojednania. Pokora i wiara w miłosierdzie Boga były jego przewodnimi zasadami” – napisał Merz na portalu X.

Jak dodał polityk, pierwszy papież pochodzący z Ameryki Łacińskiej, „poruszył ludzi na całym świecie i ponad granicami wyznaniowymi. Moje myśli są teraz z wiernymi na całym świecie, którzy stracili swojego Ojca Świętego. Niech spoczywa w pokoju”.

"Człowiek ciepłego serca"

Odchodzący z funkcji kanclerza Niemiec Olaf Scholz napisał na X: „Wraz z papieżem Franciszkiem Kościół katolicki i świat straciły orędownika słabych, orędownika pojednania i człowieka o ciepłym sercu. Bardzo ceniłem jego jasne spojrzenie na wyzwania, przed którymi stoimy. Współczuję wiernym na całym świecie” – stwierdził Scholz.

Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier nazwał zmarłego papieża Franciszka „jaśniejącym symbolem nadziei”. „Jego skromność, spontaniczność i humor, ale przede wszystkim jego namacalnie głęboka wiara poruszały ludzi na całym świecie – i dawały im wsparcie, siłę i orientację” – napisał Steinmeier w kondolencjach dla Kolegium Kardynalskiego opublikowanych w poniedziałek w Berlinie. Prezydent podkreślił szczególną troskę i miłość Franciszka do ubogich, zmarginalizowanych, wysiedlonych oraz uchodźców. „Wielu, którzy czuli się zapomniani, poczuli się wysłuchani, dostrzeżeni i zrozumiani przez niego, papieża” – napisał prezydent Niemiec.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Niemiec Georg Bätzing uhonorował zmarłego papieża Franciszka jako „odważnego odnowiciela misji Kościoła”. „Droga Kościoła synodalnego, którą zapoczątkował, jest i pozostanie nieodwracalna wraz z dwoma zgromadzeniami generalnymi Synodu Światowego w 2023 i 2024 roku” – ogłosił biskup Limburga w Poniedziałek Wielkanocny. „W głębokiej żałobie chylimy czoła przed papieżem, który był zaangażowany w bycie wśród ludzi i udawanie się na margines społeczeństwa.”

Franciszek otworzył nowe sposoby współpracy, podkreślił Bätzing. „W tej godzinie żałoby i pożegnania jesteśmy wdzięczni za papieża, który był przykładem żywej wiary i przekazał nową świadomość miłosierdzia – także w Kościele. Papież Franciszek był budowniczym mostów, który łączył ludzi. Z wdzięcznością żegnamy papieża Franciszka, filantropa i rybaka ludzi”.

"Braterskie człowieczeństwo"

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen złożyła hołd zmarłemu papieżowi Franciszkowi. „Dziś świat opłakuje odejście papieża Franciszka. Zainspirował miliony, daleko poza Kościołem katolickim, swoją pokorą i miłością tak czystą dla mniej uprzywilejowanych” – napisała von der Leyen na portalu X. „Moje myśli są ze wszystkimi, którzy odczuwają tę głęboką stratę. Niech znajdą pocieszenie w idei, że dziedzictwo papieża Franciszka będzie nadal prowadzić nas wszystkich w kierunku bardziej sprawiedliwego, pokojowego i współczującego świata”.

Prezydent Francji Emmanuel Macron także podkreślił zaangażowanie papieża Franciszka, który zawsze stał „po stronie najbardziej bezbronnych i najsłabszych”. Jak dodał, Franciszek „przez całe życie walczył o większą sprawiedliwość i o pewną ideę człowieczeństwa, braterskiego człowieczeństwa” – powiedział Macron podczas wizyty na francuskim terytorium zamorskim Majotta.

Premier Włoch Georgia Meloni powiedziała, że śmierć papieża jest powodem do głębokiej żałoby, ponieważ odszedł „wielki człowiek i wielki pasterz”. „Miałam przywilej cieszyć się jego przyjaźnią, jego radami i naukami, które nigdy nie ustały, nawet w czasach próby i cierpienia” – wyjaśniła Meloni. „Z sercem pełnym smutku żegnamy Ojca Świętego”.

„Człowiek głębokiej wiary"

Prezydent Izraela Izaak Herzog złożył hołd zmarłemu papieżowi Franciszkowi jako człowiekowi „głębokiej wiary, pokoju i współczucia”. „Przesyłam moje najgłębsze kondolencje światu chrześcijańskiemu, a zwłaszcza wspólnotom chrześcijańskim w Izraelu – Ziemi Świętej – z powodu utraty ich wielkiego ojca duchowego, Jego Świątobliwości Papieża Franciszka. Człowiek głębokiej wiary i bezgranicznego współczucia, poświęcił swoje życie podnoszeniu na duchu ubogich i wzywaniu do pokoju w niespokojnym świecie. Słusznie dostrzegał wielką wagę we wspieraniu silnych więzi ze światem żydowskim i w rozwijaniu dialogu międzywyznaniowego jako drogi do większego zrozumienia i wzajemnego szacunku" – napisał Herzog na X. Dodał także, że ma „szczerą nadzieję, że jego modlitwy o pokój na Bliskim Wschodzie i bezpieczny powrót zakładników zostaną wkrótce wysłuchane".

Także wiceprezydent USA J.D. Vance wyraził smutek z powodu śmierci papieża Franciszka. „Moje serce płynie do milionów chrześcijan na całym świecie, którzy go kochali”, napisał Vance w serwisie X. „Cieszyłem się, że mogłem go wczoraj zobaczyć, mimo że był najwyraźniej bardzo chory", dodał. Wiceprezydent USA, który przeszedł na katolicyzm, został przyjęty przez Franciszka na krótkiej prywatnej audiencji w Niedzielę Wielkanocną.

(DPA, RTR, AFP/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek (21.04.2025) rano - podał Watykan. Miał 88 lat.

O śmierci głowy Kościoła katolickiego poinformował odpowiedzialny za kurię kardynał Kevin Farrell: „Drodzy bracia i siostry, z głębokim smutkiem muszę was poinformować o śmierci naszego Ojca Świętego Franciszka. Dziś rano o godzinie 7:35 biskup Rzymu Franciszek powrócił do domu Ojca. Całe jego życie było poświęcone służbie Bogu i Jego Kościołowi. Nauczył nas żyć wartościami Ewangelii z wiernością, odwagą i powszechną miłością, szczególnie na rzecz najuboższych i najbardziej zmarginalizowanych. Z nieskończoną wdzięcznością za jego przykład jako prawdziwego ucznia Pana Jezusa Chrystusa, polecamy duszę papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Trójjedynego Boga”.

(KNA/jak)

Prezydent USA Donald Trump sprawuje swój urząd od zaledwie trzech miesięcy. W tym czasie Stany Zjednoczone doświadczyły nie tylko wstrząsów wewnętrznych, ale także wstrząsów fundamentów demokracji.
Renomowany waszyngtoński think thank Brookings Institut odnotował „niebezpieczne pęknięcia w filarach amerykańskiej demokracji”. I ataki te odbywają się na kilku poziomach.

Spór z uczelniami wyższymi

„Harvard to kpina, uczy nienawiści i głupoty i nie powinien już otrzymywać finansowania”. Donald Trump opublikował to na swojej platformie Truth Social w środę (16.04.2025). Jest to najświeższa eskalacja sporu między rządem USA a elitarnymi uniwersytetami w tym kraju.
Spór został wywołany faktem, że Harvard i inne prywatne uczelnie rzekomo nie podjęły wystarczająco surowych działań przeciwko propalestyńskim protestom wymierzonym w wojnę w Strefie Gazy, narażając w ten sposób żydowskich studentów na niebezpieczeństwo.

Spór ten jednak eskaluje już od dłuższego czasu i obecnie dotyczy ogólnej orientacji politycznej elitarnych uniwersytetów, które w oczach administracji Trumpa postrzegane są jako (zbyt) lewicowe. Aby zapewnić im dalsze otrzymywanie funduszy federalnych, poglądy polityczne studentów i kadry dydaktycznej mają być kontrolowane, a dane dotyczące przyjęć wszystkich studentów udostępniane rządowi.

Jednak prezydent Uniwersytetu Harvarda Alan Garber sprzeciwia się tym żądaniom i uważa, że zagrożona jest wolność badań i nauczania. Oświadczył, że uniwersytet nie jest gotowy zrezygnować ze swojej niezależności lub konstytucyjnie gwarantowanych praw.

– Żaden rząd, niezależnie od tego, która partia jest u władzy, nie powinien dyktować, czego mogą uczyć prywatne uniwersytety, kogo mogą przyjmować i zatrudniać oraz jakie obszary studiów i badań mogą prowadzić – stwierdził.

Podwójna gra z wymiarem sprawiedliwości

Rządy prawa i przestrzeganie nakazów sądowych to jeden z fundamentów zachodnich demokracji i dokładnie to jest coraz bardziej zagrożone w USA. Administracja Trumpa już zignorowała kilka wyroków sądowych i przeprowadziła deportacje wbrew nakazom sądowym.

Szczególnie głośna stała się sprawa Kilmara Abrego Garcii, który został omyłkowo deportowany do osławionego więzienia o zaostrzonym rygorze CECOT w Salwadorze. Sąd Najwyższy nakazał rządowi USA podjęcie starań o szybki powrót Garcii do kraju. Jak dotąd nic się nie wydarzyło, co skrytykowała sędzia federalna Paula Xinis podczas przesłuchania.

Sędziowie tacy jak James Boasberg, którzy sprzeciwiają się rządowi Trumpa i wstrzymują jego planowane deportacje, są publicznie oczerniani jako „szaleni lewicowi radykałowie”. Trump grozi im postępowaniem dyscyplinarnym i rozważa zastąpienie ich sędziami bardziej mu przychylnymi. Jednocześnie wykorzystuje Ministerstwo Sprawiedliwości do podejmowania działań przeciwko jego krytykom.

W pierwszych tygodniach urzędowania zwolnił lub przeniósł wielu pracowników zaangażowanych w śledztwa przeciwko niemu. Na przykład w lutym nakazał zwolnienie wszystkich prokuratorów federalnych pochodzących z ery prezydenta Joe Bidena. Jednocześnie powierzył kilku swoim prawnikom wysokie stanowiska w rządzie. Jeden z nich jest teraz zastępcą prokuratora generalnego.

Trump ułaskawił również prawie wszystkie z 1600 osób skazanych za szturm na Kapitol 6 stycznia 2021 roku. Powołał do Departamentu Sprawiedliwości Pam Bondi, która jest absolutnie lojalna wobec jego partii.

Pierwsze ograniczenia wolności prasy

Krytyczne doniesienia na jego temat od dawna są solą w oku Donalda Trumpa. – Są skorumpowani i nielegalni – tak prezydent USA wypowiedział się przeciwko głównym amerykańskim nadawcom, takim jak CNN i MSNBC, podczas przemówienia w Departamencie Sprawiedliwości w połowie marca.

Oskarżył ich o negatywne informowanie o nim „przez 97,6 procent czasu antenowego” oraz o bycie „ramieniem politycznym Partii Demokratycznej”. Już podczas kampanii wyborczej groził odebraniem licencji stacjom, które nie przypadły mu do gustu.

Trump całkowicie zablokował finansowanie międzynarodowych amerykańskich mediów: Głosu Ameryki i Radia Wolna Europa, które są na skraju bankructwa. Administracja Trumpa ponadto unieważniła akredytację agencji prasowej AP do sali prasowej Białego Domu, ponieważ ta odmówiła nazywania Zatoki Meksykańskiej „Zatoką Amerykańską”, jak chciał Trump. Po raz kolejny sąd orzekł, że jest to niedopuszczalne, i po raz kolejny zostało to zignorowane przez rząd USA; dziennikarze AP muszą pozostać na zewnątrz.

Reorganizacja aparatu państwowego

Gdy Trump oświadczył w swoim przemówieniu w Kongresie, że „dni niewybranych biurokratów u władzy” dobiegły końca, spotkał się z drwiącym śmiechem ze strony Demokratów. To właśnie Elon Musk, doradca prezydenta, który nigdy nie został demokratycznie zalegalizowany, stoi od stycznia na czele resortu ds. wydajności rządu (DOGE) i ma za zadanie zwiększyć wydajność administracji i władz USA oraz ograniczyć niepotrzebne wydatki, a tym samym odchudzić cały aparat państwowy zgodnie z zaleceniami Trumpa.

– Nie idą do urzędów i ministerstw, które robią rzeczy, które im się podobają. Idą do instytucji publicznych, z którymi się nie zgadzają – krytykował w lutym Douglas Holtz-Eakin, były dyrektor Biura Budżetowego w Kongresie USA.

Doszło do masowych zwolnień w urzędach podatkowych, ochrony środowiska i zdrowia, Pentagonie oraz innych ministerstwach. Programy różnorodności oraz integracji postrzegane jako „lewicowe marnotrawstwo podatków” zostały wstrzymane, przepisy dotyczące ochrony środowiska zostały ograniczone, a wydatki socjalne i zdrowotne – drastycznie zmniejszone. Agencja rozwojowa USAID i inne organy zostały zlikwidowane, wbrew powszechnej opinii prawników, że najpierw należy zasięgnąć opinii Kongresu USA.

Resort ds. wydajności rządu DOGE jest również podejrzany o wykorzystywanie sztucznej inteligencji do szpiegowania pracowników rządowych. W co najmniej jednej agencji federalnej monitorowano w ten sposób komunikację wewnętrzną, rzekomo w celu znalezienia i zwolnienia pracowników, którzy wypowiadali nielojalne komentarze pod adresem Trumpa. Krytycy tej procedury mówią nawet o „politycznym oczyszczeniu” aparatu państwowego.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Biolożka Astrid Drapela w niedawno opublikowanej książce: „Es war einmal das Huhn” (Była sobie raz kura) podaje wiele interesujących faktów dotyczących kurczaków. O to niektóre z nich.

Współczesne kury to maszyny do znoszenia jaj

Kura nioska produkuje do 300 jaj rocznie. Szacuje się, że 85 procent jaj nadal pochodzi od kur z chowu klatkowego, twierdzi Astrid Drapela. Dla porównania, dzikie kury znoszą maksymalnie od 5 do 15 jaj rocznie.

Kurczaki na pęczki

„Według obecnych szacunków na Ziemi żyje około 34 miliardów kurczaków – choć większość z nich nie żyje długo” – czytamy w książce. Kurczak jest zatem najpospolitszym kręgowcem lądowym na Ziemi – i najbardziej popularnym kulinarnie zwierzęciem. Kurczaki występują na każdym kontynencie z wyjątkiem bieguna południowego, a mięso kurczaka jest spożywane w niemal każdej kulturze. Każdego dnia na całym świecie ubija się ich miliony.

Profesje powstałe dzięki kurczakom

W czasach starożytnego Rzymu rosło upodobanie do mięsa i jaj kurzych, i poza miastami pojawiały się wyspecjalizowane w hodowli farmy. „Z tego okresu prawdopodobnie pochodzą również zawód rzeźnika i wędliniarza oraz wynalezienie tasaka do mięsa” – mówi autorka. „Pozyskiwanie mięsa (w kawałkach) na miejskich targowiskach doprowadziło z kolei do oddzielenia się ludzi i zwierząt: zwierzęta stały się towarem, a rolnictwo nauką” – pisze autorka książki.

Co termin „kokpit” ma wspólnego z kurczakiem?

Jedna z wersji, według Drapeli, ma związek z tym, że koguty były i są wykorzystywane do makabrycznych walk w wielu krajach. Brytyjczycy wykorzystywali do tego celu obniżone areny tzw. kokpit (cockpit) . A na starych brytyjskich żaglowcach za kołem sterowym często znajdowała się wnęka. Podczas bitew morskich składano tam rannych - co przypominało współczesnym „kokpity” w ich ojczyznach. „Jako, że stał tu sternik, całe to miejsce to nazwano kokpitem, a później wszystkie miejsca, z których steruje się statkiem”. Inna wersja głosi, że miejsce to zostało tak nazwane, ponieważ to w tej części statków dla rozrywki załoga urządzała walki kogutów.

Maksymalnie brutalne

Według książki największa na świecie impreza z walkami kogutów odbywa się na Filipinach. Podczas zawodów Slasher Cup w ciągu pięciu dni przeprowadzanych jest około 650 walk, podczas których spływa mnóstwo krwi. „Zakłady bukmacherskie wahają się od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy dolarów za każdą walkę”. Na trybunach podtrzymywane są relacje biznesowe oraz podejmowane decyzje polityczne, podobnie jak na polach golfowych w USA czy Europie.

Kogut i sport

Jako symbol męskości i agresji, kogut zawędrował do sportu. Na przykład zdobi koszulki brytyjskiego klubu piłkarskiego Tottenham Hotspurs, włoskiego SSC Bari (piłka nożna), Iserlohn Roosters (hokej na lodzie) i Sydney Roosters (rugby).

Jak wyjaśnia Astrid Drapela, klub Tottenham Hotspurs, założony w 1882 roku, grał na dawnych ziemiach lorda Harry'ego Hotspura, XIV-wiecznego rycerza. Kiedy jednak klub został założony, podjęto decyzję, aby nie używać wizerunku rycerza, ale archetypowego walczącego koguta z metalową ostrogą.

Kurczak z tropików

Kurczak domowy był pierwotnie ptakiem tropikalnym. Zgodnie z obecnymi badaniami, prawdopodobnie wywodzi się od południowo-wschodnioazjatyckiego kurczaka bankiwa (Gallus gallus). Jego dzicy przodkowie są świetnymi lotnikami i szybownikami i są znacznie mniejsi niż dzisiejszy przeciętny kurczak: koguty ważą nie więcej niż kilogram, a kury jeszcze mniej.

Kurczaki przywędrowały z Azji do Europy dawno temu; na przykład najstarsze kurczaki znalezione we Włoszech są datowane na VIII-VI wiek p.n.e. Według książki szczególnie koguty musiały wywrzeć duże wrażenie na Etruskach jako dobra luksusowe dla elit. „Ówczesne koguty były małe, ale prawdopodobnie tak samo nadpobudliwe seksualnie, poligamiczne, kazirodcze, nieustępliwie głośne i niezwykle wojownicze wobec własnego gatunku, jak te dzisiejsze”. W wielu krajach ubój kurczaków był przez długi czas prawnie zabroniony lub stanowił tabu.

Trend na hodowlę

Już królowa Wiktoria (1819-1901) była miłośniczką kurczaków i „najlepszą trendsetterką”. W XVIII i XIX wieku hodowla kurczaków stała się modna, co ostatecznie miało katastrofalne konsekwencje dla kurczaków: nagle skupiono się – początkowo w USA – na stworzeniu odpowiednich, coraz szybciej rosnących gatunków na potrzeby uprzemysłowionej hodowli masowej.

Jak kurczak stracił ubarwienie

Kurczaki mają nieskończenie różne ubarwienie, rozmiary i kształty, a na całym świecie istnieje około 1600 zarejestrowanych ras kurczaków. Jednak kurczaki nioski i brojlery są zazwyczaj białe. Jasna skóra i białe pióra są bardziej popularne wśród nabywców z hodowli przemysłowej, wyjaśnia Asrid Drapela. Ponadto, niedostatecznie oskubane kurczaki sprawiają lepsze wrażenie, gdy mają jasną barwę.

Niezdolne do ruchu pisklęta giganty

Dzisiejsze brojlery są hodowane z myślą o tak szybkim wzroście, że są ubijane jeszcze jako pisklęta. Kurczak domowy jest „jedynym zwierzęciem hodowlanym, które osiąga wagę ubojową 1,5 kilograma w ciągu pięciu tygodni, a więc pięćdziesiąt razy większą niż jego waga po wykluciu”, czytamy w książce. Pozwolenie zwierzętom na dłuższe życie byłoby niemożliwe, ponieważ nie byłyby już w stanie chodzić, gdyby przekroczyły przewidziany wiek uboju. Według Drapeli próby ratunku podejmowane przez miłośników zwierząt nie powiodły się, ponieważ brojlery nigdy nie przestają rosnąć i umierają z powodu niewydolności narządów lub pęknięcia aorty, gdy osiągną wagę około pięciu kilogramów.

Fatalna miłość do mięsa

W 2022 roku na całym świecie ubito około 75 miliardów brojlerów. Drapela oblicza, że średnio jest to około 140 000 kurczaków na minutę. Liczba ta wzrosła dziesięciokrotnie od początku lat 60. ubiegłego wieku. „Szacuje się, że każdego roku 16,8 miliarda kurczaków brojlerów nie trafia na talerz, ale do śmieci lub umiera przed ubojem” – podaje autorka.

Wierzenia i zabobony

Niewiele jest ludów w Afryce Zachodniej, dla których kurczak nie pełni roli najważniejszego zwierzęcia ofiarnego i jest często wykorzystywany jako wyrocznia. Również w Europie od dawna używano kurczaka do interpretowania przyszłości, co dokumentuje „Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens” (Słownik niemieckich przesądów). To, gdzie i kiedy zapiał kogut, określało na przykład nadchodzącą pogodę. Według księgi, pianie koguta wypędzało również demony, niepokoiło diabła oraz przeganiało czarownice i duchy. „Jeśli kogut nie może już dla kogoś zapiać, to wszelka pomoc jest daremna” – czytamy.

Tak zwane kurze jajko, szczególnie małe jajko, zwykle bez żółtka, było również gwarancją wielkiego nieszczęścia. Z drugiej strony, za talizman uważano kurzego boga: kamień z naturalnie uformowanym otworem, który po dziś dzień można znaleźć na bałtyckiej plaży.

Kurczak lekarstwem

W starożytnej Europie istniały interesujące zabiegi lecznicze – również z kurczakiem jako składnikiem. Na przykład, aby wyleczyć melancholię i szaleństwo u kobiet, na ich głowach umieszczano czarną kurę przeciętą wzdłuż na pół, jak opisuje Drapela.

Nawet XII-wieczny lekarz Majmonides chwalił rosół jako lek na niemal wszystko – od astmy po trąd. „Wielu amerykańskich prezydentów, zanim oddało ducha, było leczonych rosołem. W przypadku duru brzusznego prezydenta Williama Henrego Harrisona oraz ran postrzałowych prezydentów Jamesa Garfielda i Williama McKinleya leczenie to było niestety nieskuteczne”.

Do dziś nie ma żadnych wątpliwości co do uniwersalnej leczniczej mocy rosołu. W rzeczywistości badania wykazały, że stymuluje on krążenie krwi i łagodzi niepokój i napięcie, jak stwierdza książka. Zakres, w jakim rosół naprawdę pomaga w przeziębieniach, był i nadal jest kontrowersyjny. Mała uwaga na marginesie: liofilizowany rosół towarzyszył pierwszym astronautom na Księżycu.

Kurczak przyszłości

To, jak długo jeszcze będzie prowadzona hodowla wysokowydajnych kurczaków, zależy od polityki i społeczeństwa. Książka Astrid Drapeli wspomina o metodzie Rondell jako systemie chowu kur niosek i holenderskim start-upie Kipster jako pozytywnych przykładach, które oferują kurczakom przemysłowym bardziej komfortowe warunki życia, na przykład z grzędami, kąpielami piaskowymi i wybiegiem na świeżym powietrzu.

(DPA/jar)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Przez długi czas nie było pewne, czy stan zdrowia mu na to pozwoli: 88-letni Franciszek, przechodzący rekonwalescencję po ciężkiej chorobie, pojawił się w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego na balkonie Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie i udzielił błogosławieństwa „Urbi et Orbi”, czyli miastu i światu. Tysiące wiernych na Placu św. Piotra powitało papieża oklaskami. Franciszek, który pojawił się bez rurki dostarczającej tlen życzył chrześcijanom wesołych Świąt Wielkanocnych. Nie wygłosił swojego orędzia wielkanocnego osobiście. Odczytał je arcybiskup Diego Giovanni Ravelli.

„Nie może być pokoju bez prawdziwego rozbrojenia! Prawo każdego narodu do zapewnienia sobie obrony nie może prowadzić do powszechnego wyścigu zbrojeń” – podkreślił Franciszek w orędziu wielkanocnym. I dodał że „broń pokoju” jest tą, która buduje przyszłość zamiast siać śmierć.

Solidarność z ofiarami konfliktów

Zwrócił się do ofiar kilku konfliktów zbrojnych na całym świecie, a w szczególności wojny między Izraelem a Hamasem. „Jestem blisko z cierpiącymi chrześcijanami w Palestynie i Izraelu, a także z całym narodem izraelskim i palestyńskim – napisał, dodając, że myślami jest „szczególnie ze wspólnotą chrześcijańską w Strefie Gazy, gdzie straszliwy konflikt nadal przynosi śmierć i zniszczenie oraz powoduje dramatyczną i niegodną sytuację humanitarną”. Papież wyraził też zaniepokojenie „nasilaniem się klimatu antysemityzmu, który rozprzestrzenia się na całym świecie”.

Prosił także o zaangażowanie na rzecz pokoju w Ukrainie i na Kaukazie Południowym oraz Bałkanach Zachodnich, jak również w Afryce, zwłaszcza w Demokratycznej Republice Konga, Sudanie i Sudanie Południowym.

„Niech światło pokoju promieniuje na cały świat”

„Chciałbym, abyśmy na nowo żywili nadzieję, że pokój jest możliwy! Niech z Grobu Pańskiego, z Kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, gdzie w tym roku Wielkanoc jest obchodzona tego samego dnia przez katolików i prawosławnych, światło pokoju promieniuje na całą Ziemię Świętą i na cały świat” – dodał Franciszek.

Krótkiego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”papież udzielił samodzielnie, ale mówił słabym głosem. Ze względu na zagrażającą życiu papieża chorobę układu oddechowego i jego długą hospitalizację, do samego końca wątpliwe było, czy Franciszek weźmie udział w uroczystościach wielkanocnych. Nie wziął on udziału w tradycyjnej procesji Drogi Krzyżowej w Rzymie w Wielki Piątek.

Spotkanie z wiceprezydentem USA

Franciszek został przewieziony do kliniki Gemelli w Rzymie w lutym z powodu obustronnego zapalenia płuc i według lekarzy o włos uniknął śmierci. Wrócił do Watykanu 23 marca. Aby zapobiec ponownemu zakażeniu, papież miał zrobić sobie dwumiesięczną przerwę od publicznych wystąpień. Tydzień temu spotkał się jednak z brytyjskim królem Karolem III i jego żoną Camillą na marginesie ich wizyty państwowej w Rzymie.

Z kolei przed mszą wielkanocną przyjął wiceprezydenta USA J.D. Vance’a. Spotkanie odbyło się w niedzielę (20.04) około godziny 11:30 i „trwało kilka minut”, podał Watykan.

Krótkie spotkanie miało miejsce w ostatnim dniu wizyty wiceprezydenta USA w Rzymie. W liście do amerykańskich biskupów Franciszek po raz kolejny otwarcie skrytykował politykę migracyjną prezydenta USA Donalda Trumpa i wypowiedział się przeciwko dyskryminacji migrantów i uchodźców.

Przewodniczący episkopatu Niemiec: przytłaczające czasy

Do polityki Donalda Trumpa nawiązał też w przewodniczący Niemieckiej Konferencji Biskupów biskup Georg Baetzing. Dzień inauguracji prezydentury Trumpa 20 stycznia zalicza się do tych dni, „w których niemal z niedowierzaniem zadawałem sobie pytanie, w jakich to nowych czasach się znaleźliśmy” – mówił w kazaniu podczas Wigilii Paschalnej w sobotni wieczór w katedrze w Limburgu, zgodnie z opublikowanym tekstem.

„Nowy styl polityki międzynarodowej, który nie stroni od kłamstw i publicznego upokarzania, przypomina mroczne czasy, w których wielkie mocarstwa wytyczały swoje strefy wpływów nie zważając na suwerenność małych państw i globalne konsekwencje” – dodał Baetzing. „Europa, niezbyt na to przygotowana, stoi w obliczu niepewnej przyszłości” – ocenił.

Walka z niepokojem i smutkiem

Niemiecki biskup nie wymienił w swoim kazaniu wprost nazwiska Trumpa, ale wyraźnie odniósł się do wydarzeń w USA od czasu objęcia urzędu przez nowego prezydenta: „Od tego czasu struktury demokratyczne w Ameryce Północnej zostały przebudowane w sposób autorytarny, wolność mediów jest atakowana, urzędnicy służby cywilnej są pod presją lub są zwalniani, granice zostały zamknięte, umowy międzynarodowe anulowano z dnia na dzień, a w partnerów handlowych uderzono cłami” – wyliczał.

Mówił też o rosyjskiej agresji na Ukrainę, pandemii koronawirusa oraz ataku Hamasu na Izrael i jego konsekwencjach. „Czy kiedykolwiek w ostatnich latach mieliście wrażenie, że z dnia na dzień obudziliście się w nowym świecie? – pytał biskup. – Otwieramy oczy i nic już nie jest takie samo jak wcześniej”.

„Szybkość zmian i ich nieprzewidywalne konsekwencje dla przyszłości są dziś przytłaczające, niepokojące i przerażające dla wielu ludzi” – podkreślił Baetzing, wzywając, by wykorzystać moc wiary chrześcijańskiej do walki z „niepokojem i smutkiem”.

(AFP, DPA, KNA/ widz)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>