Deutsche Welle | Onet

„To brudna robota, którą Izrael wykonuje dla nas wszystkich” – powiedział kanclerz NiemiecFriedrich Merz. Na marginesie szczytu G7 w Kanadzie prezenterka niemieckiej telewizji ZDF użyła sformułowania „brudna robota”, które podchwycił Merz. „Jestem pani wdzięczny za określenie »brudna robota«. To jest brudna robota, którą Izrael wykonuje dla nas wszystkich. Nas również dotyka ten reżim. Ten reżim mułłów przyniósł światu śmierć i zniszczenie” – powiedział chadecki kanclerz. Wyraził też swój największy szacunek, że izraelska armia i kierownictwo państwa „miały odwagę to zrobić”.

Opozycja: „cyniczne i ignoranckie”

Za te słowa Merz znalazł się w ogniu krytyki. Nie szczędzą jej także politycy współrządzącej z chadekami socjaldemokracji (SPD). „Taki dobór słów wywołał irytację w klubie poselskim” – powiedział portalowi ZDFheute.de ekspert SPD ds. polityki zagranicznej Adis Ahmetović.

Silny sprzeciw wyrazili opozycyjni Zieloni i partia Lewica oraz lewicowo-populistyczny Sojusz Sahry Wagenknecht. Polityczka Zielonych Luise Amtsberg powiedziała: „Zamiast cynicznych i ignoranckich komentarzy ze strony kanclerza oczekuję, że rząd Niemiec zrobi wszystko w tej napiętej sytuacji, aby doprowadzić do deeskalacji”.

Sam Merz uważa, że reakcje na jego wypowiedź usprawiedliwiają ją i zaznaczył, że w większości jego słowa spotkały się z aprobatą.

„Der Spiegel”: Merz mówi jak Trump

Komentarze na ten temat zamieściły też niemieckie media. Dziennikarz magazynu „Der Spiegel” Severin Weiland pisze, że jest to niebezpieczne zdanie, które „brzmi jak zerwanie z linią polityki zagranicznej wszystkich poprzednich rządów Niemiec i pozostawia wiele pytań bez odpowiedzi”. „To zdanie zasługujące na uwagę. Nie mogłoby być ono bardziej odległe od iluzorycznych nadziei wyrażonych dziesięć lat temu w Wiedniu przez ówczesnego ministra spraw zagranicznych Franka-Waltera Steinmeiera. Wtedy po ciężkim maratonie negocjacji pięciu potęgom z prawem weta w ONZ i Niemcom udało się podpisać porozumienie nuklearne z Iranem. »Jestem pewien, że wynikające z tego otwarcie głęboko zmieni gospodarkę i społeczeństwo Iranu, a także może otworzyć nowy rozdział w stosunkach Iranu z Zachodem« – powiedział Steinmeier, obecny prezydent Niemiec”.

„To zdanie Merza zainteresowało, bo oczekiwałoby się go bardziej z retorycznego arsenału prezydenta USA Donalda Trumpa” – pisze Weiland i stwierdza, że „nie da się jeszcze ocenić następstw tego zdania”. „Pomijając przypadkowy dobór słów, który ukrywa, że podczas takiej »brudnej roboty« zostali już zabici cywile w Iranie, dotyka ono również kwestii strategicznego ukierunkowania niemieckiej polityki zagranicznej. Czy Merz pożegnał się już z dyplomatycznymi rozwiązaniami, które wszystkie niemieckie rządy preferowały w odniesieniu do Iranu? A może ta uwaga, jak to często bywa w jego przypadku, po prostu mu się wymknęła?” – pyta dziennikarz „Spiegla”.

Może wywrzeć wpływ na Netanjahu

Gazeta „Die Zeit” zamieściła dwa komentarze na ten temat – jeden za i drugi przeciw.

„To dobitne, ale uzasadnione słowa” – uważa Georg Ismar. I zwraca uwagę, że Friedrich Merz jest znany z tego, że mówi jasno i dobitnie. W odniesieniu do migrantów mówił już w przeszłości o „małych paszach”, a o nielegalnej migracji jako „all in”. „Swoimi ciętymi wypowiedziami przysparzał sobie problemów. To ciekawy eksperyment, że jako kanclerz pozostaje sobie wierny” – pisze autor komentarza.

„Bardzo śmiałe stwierdzenie, ostatecznie uderzająca realpolitik. Oczywiście oświadczenie to trzeba brać bez zastrzeżeń i też krytycznie analizować. W świetle prawa międzynarodowego działanie to jest wysoce problematyczne, ponieważ Izrael powołuje się na prawo do samoobrony, atak prewencyjny przeciwko reżimowi (a nie jego ludności), który chce zniszczyć Izrael i unicestwić żydowskie życie. Ale Merz wywołuje w ten sposób ważną, kontrowersyjną debatę, coś, co rzadko udawało się Olafowi Scholzowi z jego bardzo wyważonymi słowami na temat Bliskiego Wschodu, którymi kanclerz z SPD przede wszystkim nie chciał podpadać. Taki jasny tekst może być też bardzo pomocny pod względem politycznym”. Ten prosty tekst kryje w sobie wielką szansę – uważa Georg Ismar. Słowa Merza zostały teraz pochwalone przez wszystkie możliwe izraelskie kanały. W ten sposób wmanewrował siebie i niemiecką politykę zagraniczną w pozycję, której nie miała od dawna: możliwość wywierania realnego wpływu na Izrael i premiera Beniamina Netanjahu, ponieważ kanclerz wypowiada się solidarnie, ale nie bezkrytycznie”.

„Niegodne kanclerza”

Z taką opinią polemizuje na łamach „Die Zeit” inna autorka – Sara Maria Behbehani. „Takie słowa nie są godne kanclerza Niemiec” – pisze. „Brudna robota: co za określenie! Kanclerz Niemiec siedzi w telewizji i wygłasza, że ma największy szacunek dla odwagi izraelskiej armii i rządzących (…). Nie może być mowy o postawie męża stanu, w której zawsze powinna rozbrzmiewać odpowiedzialność i godność urzędu kanclerskiego”.

„I na czym dokładnie polega w tym przypadku brudna robota? Całkowite zniszczenie irańskiego programu nuklearnego? Sam Merz powiedział zaledwie jedno zdanie wcześniej, że Izraelczycy nie są w stanie tego zrobić bez amerykańskich bomb burzących bunkry. Zmiana reżimu? Bo właśnie do tego przeszedł po swojej uwadze o brudnej robocie, mówiąc: »Nas również dotyka ten reżim. Ten reżim mułłów przyniósł światu śmierć i zniszczenie«. Nie jest jednak wcale pewne, że reżim faktycznie upadnie w trakcie tej wojny – ani nie jest pewne, czy to, co nastąpi później, będzie naprawdę lepsze. A nawet jeśli przez brudną robotę miał na myśli tylko to, że Izrael uniemożliwia irańskiemu przywództwu zdobycie broni nuklearnej i że irańscy przywódcy nie mogą postępować jak dotąd, (…) to nadal obejmuje to cierpienie i śmierć cywilów” – pisze autorka komentarza.

I pyta: „A zatem co z tymi ludźmi? Tymi ludźmi, którzy cierpią od dziesięcioleci. Niektórzy z nich nie wiedzą, jak będą mogli pozwolić sobie na chleb przy stale spadającej wartości waluty. Mężczyźni, którzy być może sami wyszli na ulice przeciwko reżimowi podczas protestów. Kobiety, które może zostawiły swoje chusty w domu. Co z tymi ludźmi, jeśli teraz umrą? Są częścią tej brudnej roboty? Czy ludzie nie zasługują na ochronę, jeśli mieszkają w niewłaściwym kraju i mają niewłaściwy paszport?”.

„Nazywa rzeczy po imieniu”

Słowa kanclerza Merza zajmują także komentatorów gazet regionalnych i lokalnych. Ukazujący się w Brandenburgii dziennik „Märkische Oderzeitung” pisze, że takie słowa prawdopodobnie nie przeszłyby przez usta większości dyplomatów, bo język dyplomatyczny jest na to zbyt powściągliwy. „Nie zmienia to jednak faktu, że Merz ma w tej kwestii rację. Tak, Izrael prawdopodobnie narusza prawo międzynarodowe swoimi atakami. Ale większości krajów, przynajmniej tych na Zachodzie i w arabskim sąsiedztwie Iranu, w rzeczywistości całkiem się to podoba. Milczenie na ten temat lub owijanie w bawełnę byłoby niewłaściwym podejściem. Polityka pozostaje tylko wtedy jasna i zrozumiała, gdy nazywa się rzeczy po imieniu – i tak jest w tym przypadku” – czytamy.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

W ciągu ponad trzech lat od rozpoczęcia zakrojonej na szeroką skalę rosyjskiej inwazji na Ukrainie powstał największy ruch kobiecy w historii tego kraju. Matki, żony, córki, siostry, babcie, ciotki i narzeczone poszukują tysięcy żołnierzy, którzy zostali wzięci do niewoli przez rosyjskie siły zbrojne lub uznani są za zaginionych. Kobiety zorganizowały się w stowarzyszeniach lub nieformalnych grupach, które ze sobą współpracują.

Czekając na wymianę

Wymiany jeńców objęte są ścisłą tajemnicą. Dziennikarze nie są informowani ani o dokładnym czasie, ani o dokładnym miejscu. Nie podaje się również nazwy szpitala, do którego na badania lekarskie trafiają zwolnieni przez Rosję Ukraińcy. Mimo to, tego wczesnego poranka pod koniec maja, kilkuset cywilów gromadzi się na dziedzińcu kliniki w Czernihowie, czekając na przyjazd autobusów z ukraińsko-rosyjskiej granicy.

Emerytka Nadija z Chmielnickiego nie opuściła ani jednej wymiany jeńców od roku. Jej 41-letni syn, Ołeksandr Koroljuk, zaginął w lutym 2023 roku na froncie pod Bachmutem. – Szukam i mam nadzieję – mówi kobieta, trzymając w rękach kilka zdjęć. Każda z obecnych ma przy sobie fotografie synów, mężów, ojców i narzeczonych. Wszystkie chcą, aby ich zdjęcia zostały pokazane w telewizji lub wydrukowane w gazetach.

Nadzieja na uwolnienie

Całe rodziny szukają schronienia w cieniu jabłoni na dziedzińcu kliniki. Grupują się według brygad bojowych lub numerów rosyjskich więzień, w których przetrzymywani są ich krewni. Z daleka widać sztandary 36. Brygady Piechoty Morskiej. Ponad 1300 członków tej brygady zostało pojmanych w Mariupolu wiosną 2022 roku i od tego czasu czekają na wymianę.

W tym czasie Olha Handszala z miasta Umań mogła wysłać swojemu 34-letniemu synowi Jewhenowi tylko jeden list. Nie otrzymała od niego żadnej wiadomości. To jej czwarta wymiana jeńców. – Przychodzę, żeby wspierać naszych żołnierzy. I może spotkam kogoś, kto widział mojego syna w obozie. Kto będzie mógł mi opowiedzieć, jak się czuje i gdzie się znajduje – tłumaczy kobieta.

Walentyna Otszeretna ze Szmerynki szuka swojego syna Nazara. 36-latek jest zaginiony od początku kwietnia 2022 roku. Matka jednak nie chce tracić nadziei, ponieważ żołnierze garnizonu z Mariupola, którzy wcześniej zostali wymienieni, rozpoznali go w obozach. – Zgłosiłam to do centrum koordynacyjnego. Skontaktowali się z mężczyzną, który go widział, i on wszystko potwierdził. Ale Nazar nadal oficjalnie uznawany jest za zaginionego – ubolewa matka żołnierza.

Kilka dziesiątek kobiet, które przyjechały wspólnie autobusem z obwodu sumskiego, stoi tuż przy policyjnym ogrodzeniu. Za nim znajduje się wydzielona część dziedzińca, gdzie mają przyjechać autobusy ze zwolnionymi. Na plakacie najmłodszej z kobiet, Switłany, widnieją charakterystyczne tatuaże jej narzeczonego, Oleha Hałuszki. Gwardzista Narodowy z brygady Kara-Dag zaginął rok temu na froncie w obwodzie zaporoskim. – Może ktoś widział te tatuaże – mówi Switłana.

Przyjazd zwolnionych ma mieć uroczysty charakter. Przedstawiciele centrum koordynacyjnego ds. jeńców wojennych cierpliwie wyjaśniają, jak żołnierze powinni być witani, za co im dziękować oraz o co nie pytać, a także jak unikać stresu. Jednak nie zawsze się to udaje.

Na odcinku kilku metrów od autobusu do budynku na przybyłych sypią się nazwy żołnierzy, brygad i więzień. W ręce wciskane są zdjęcia. Tylko nieliczni zatrzymują się, by poszukać znajomych, odpowiedzieć na pytania i porozmawiać z dziennikarzami. – To bardzo trudne, jest tak wiele twarzy – uśmiecha się Jurij z 36. Brygady Piechoty Morskiej i znika w korytarzu kliniki ze stosem zdjęć.

Ważna rola krewnych

Mimo wszystko krewni żołnierzy i centrum koordynacyjne dla jeńców wojennych uważają, że to spotkanie ma sens. Jak wyjaśnia rzecznik centrum koordynacyjnego Petro Jazenko: - Od sierpnia ubiegłego roku odbywają się tu regularne pielgrzymki. Nawet jeśli nie zawsze przynoszą one krewnym zbyt wiele, powracający do domu widzą, jak bardzo są kochani.
To właśnie najbliżsi identyfikują żołnierzy na rozmazanych rosyjskich nagraniach wideo. Jeden z największych kanałów na Telegramie poświęconych odnalezionym i jeńcom ma prawie 122 000 subskrybentów. Codziennie publikowanych jest tam około tuzina nowych imion i twarzy. Im szybciej dana osoba zostanie zidentyfikowana na zdjęciach, tym szybciej może rozpocząć się wymiana, podkreśla Jazenko.

Ukraińskie władze nie chcą ujawniać, ilu Ukraińców jest w niewoli lub uznawanych za zaginionych. Projekt UALosses, który działa w oparciu o dostępne źródła, wymienił pod koniec maja nazwiska ponad 6000 jeńców wojennych. Według danych centrum koordynacyjnego liczba niezidentyfikowanych jeńców w Rosji systematycznie maleje.

Prawie 65 tys. osób uznaje się za zaginione. Większość z nich prawdopodobnie nigdy nie wróci do domu. Ale nikt nie chce porzucać nadziei. Właśnie dlatego obecność krewnych na giełdach jest konieczna, mówi Jazenko z centrum koordynacyjnego. - To daje ludziom wsparcie.

„Chcę czynić dobro i być promykiem nadziei”

Pomiędzy kolejnymi wymianami działacze stowarzyszeń mają wiele do zrobienia: spotkania z centrum koordynacyjnym, czuwania i wydarzenia upamiętniające, poświęcanie tablic pamiątkowych i wyjazdy na konferencje. – Chcę czynić dobro i być promykiem nadziei dla rodzin, przypominając im, że się o nich pamięta – mówi Kateryna Musłowa, córka Oleha Musłowa, jeńca wojennego z Mariupola. Fundacja charytatywna „Serce w działaniu”, którą kieruje, prowadzi szeroki zakres działań, od międzynarodowego lobbingu na rzecz uwolnienia więźniów po wspieranie rodzin za pomocą dotacji państwowych.

Centrum koordynacyjne regularnie organizuje spotkania z ponad 150 organizacjami społecznymi i prywatnymi inicjatywami bliskich jeńców wojennych. – Cieszymy się, gdy rodziny się jednoczą i organizują, ponieważ dzięki temu łatwiej mogą uzyskać odpowiedzi na wspólne pytania – tłumaczy Jazenko.

Współpraca nie zawsze jednak przebiega w sposób konstruktywny. Rzecznik centrum koordynacyjnego krytykuje działanie niektórych stowarzyszeń. Dają się nabrać na rosyjskie prowokacje lub oszustwa, przekazują poufne dane lub organizują wiece, a w odpowiedzi oskarżają centrum koordynacyjne o złą pracę, mówi Jazenko. I dodaje: „Każda udana wymiana zawsze prowadzi do wielkiego niezadowolenia wśród tych, których krewni nie zostali jeszcze odnalezieni i uwolnieni”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Do 2030 roku niemieckie koleje Deutsche Bahn (DB) chciały przeprowadzić kompleksową modernizację ponad 40 ważnych tras kolejowych. Wiadomo już jednak, że plan ten nie powiedzie się, a modernizacja może potrwać do 2035 roku. W tym celu koleje zmniejszą liczbę modernizowanych każdego roku odcinków – wynika z pisma spółki DB InfraGo (spółki córki DB) do innych firm transportowych.

DB jest koncernem należącym do skarbu państwa i najważniejszym przewoźnikiem w Niemczech.

Mniej remontów rocznie

W piśmie stwierdza się, że w czasie generalnego remontu ważne jest utrzymanie równowagi między ograniczeniami przepustowości, możliwościami budowlanymi i pilnymi inwestycjami w sieć. „W porozumieniu z nowym rządem Niemiec planujemy zatem dostosować liczbę generalnych remontów do czterech, pięciu rocznie” – czytamy. Oznacza to, że łącznie 42 remonty generalne nie zostaną zakończone do połowy lat 30.

Rzecznik niemieckiego ministerstwa transportu powiedział, że rząd zgodnie z ustaleniami umowy koalicyjnej uważnie przygląda się koncepcji modernizacji DB i w razie potrzeby ją zaostrza. Spółka InfraGo koryguje obecnie plan w oparciu o informacje z branży budowlanej i kolejowej. To z kolei – jak przyznał rzecznik resortu – może prowadzić do przedłużenia modernizacji.

Ambitny harmonogram

Centralnym elementem remontu sieci kolejowej w Niemczech jest modernizacja dziesiątek intensywnie wykorzystywanych tras. W tym celu 42 trasy mają zostać całkowicie zamknięte na około sześć miesięcy i odnowione. W ubiegłym roku był to m.in. odcinek między Frankfurtem nad Menem a Mannheimem, w tym roku trasa między Hamburgiem a Berlinem.

Początkowo plan przewidywał ukończenie wszystkich remontów do 2031 roku. W nadchodzących latach każdego roku miało być remontowanych do dziewięciu tras – nie wszystkie tak duże i złożone jak trasy Frankfurt-Mannheim czy Hamburg-Berlin.

Szczególnie współrządząca z socjaldemokratami chadecja CDU/CSU miała wątpliwości co do harmonogramu planowanej modernizacji. W umowie koalicyjnej uzgodniono, że plan zostanie poddany analizie i ewentualnie dopasowany.

Również konkurencji Deutsche Bahn w ruchu towarowym uważają, że analiza jest potrzebna, a obecny harmonogram jest zbyt ambitny.

(DPA/dom)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

We wtorek wieczorem (17.06.2025) we Frankfurcie nad Menem najlepszym szefom kuchni w Niemczech przyznano nowe gwiazdki Michelin. Drugi rok z rzędu w Niemczech jest więcej restauracji z gwiazdkami niż kiedykolwiek wcześniej. Łącznie 341 lokali może pochwalić się co najmniej jedną gwiazdką w tegorocznym przewodniku dla smakoszy „Guide Michelin”, który ma zostać opublikowany pod koniec lipca.

Aż dwanaście restauracji otrzymało najwyższe wyróżnienie w postaci trzech gwiazdek m.in. restauracja „Haerlin” w Hamburgu. „Dzięki perfekcyjnym kompozycjom z najwyższej jakości produktów i doskonałej równowadze trzy gwiazdki są tutaj bez wątpienia zasłużone” – stwierdzono w wyróżnieniu. Również dwie restauracje „Tohru in der Schreiberei” oraz „Jan” w Monachium, czy „Rutz” w Berlinie mogły cieszyć się najwyższą oceną.

Autorzy „Przewodnika Michelin” przyznali również dwie gwiazdki 47 restauracjom, w tym pięciu nowym. Jedną gwiazdkę otrzymały 282 najlepsze kuchnie. Dla 30 z nich było to pierwsze tego typu wyróżnienie.

Zielona gwiazdka

Kuchnie, które zwracają szczególną uwagę na ekologiczny i oszczędzający zasoby catering, mogą otrzymać Zieloną Gwiazdkę.

W 2025 roku może się tego spodziewać 80 restauracji (w tym 14 nowych) – o trzy więcej niż w roku poprzednim. – Trend w kierunku kuchni na bazie roślinnej utrzymuje się w tym roku, a regionalność i sezonowość nadal odgrywają ogromną rolę w wyborze produktów – powiedział międzynarodowy dyrektor przewodnika Michelin, Gwendal Poullennec. – 80 Zielonych Gwiazdek jest tego imponującym dowodem – dodał. Niemcy są „kulinarną potęgą”, innymi słowy kulinarną potęgą w Europie. Jak mówi Poullennec, środowisko sztuki kulinarnej często nie zdaje sobie sprawy z tego, jak silne ono jest.

33 restauracje musiały jednak oddać w tym roku jedną lub więcej gwiazdek, ponieważ zostały zamknięte, zmieniły koncepcję lub jakość ich usług znacznie się pogorszyła.

W Niemczech około dwóch tuzinów testerów odwiedza anonimowo restauracje i lokale gastronomiczne. Przyznawanie upragnionych gwiazdek opiera się na znormalizowanym systemie oceny – niezależnie od kraju. Kryteria obejmują jakość produktów, indywidualne podejście, stosunek jakości do ceny i jakość usług.

Wszystko zaczęło się od przewodnika

Mały czerwony przewodnik turystyczny „Guide Michelin” po raz pierwszy ukazał się w 1910 roku i miał na celu zachęcenie większej liczby kierowców do podróżowania, a tym samym doprowadzić do większej sprzedaży opon francuskiej firmy Michelin. Początkowo zawierał mapy oraz porady dla kierowców dotyczące tankowania, wymiany opon, jedzenia i noclegów. Pierwsze gwiazdki za wykwintną gastronomię przyznano ostatecznie w 1926 roku. W Niemczech pierwsze gwiazdki Michelin pojawiły się w 1966 roku.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

W dużych niemieckich miastach, pomimo ograniczenia wzrostu czynszów, wynajem staje się coraz droższy. Według analizy przeprowadzonej przez Ministerstwo Budownictwa, czynsze w 14 największych miastach wzrosły średnio o prawie 50 procent od 2015 roku. Najbardziej dotknięty jest Berlin, gdzie czynsze nowych umów najmu wzrosły ponad dwukrotnie.

Dane pochodzą z Federalnego Instytutu Badań Budownictwa, Miast i Przestrzeni (BBSR). Odzwierciedlają one ofertę, z jaką spotykają się osoby poszukujące mieszkania, gdy szukają w internecie lokalu do wynajęcia o powierzchni od 40 do 100 metrów kwadratowych. Nie uwzględniono ogłoszeń, list oczekujących i bezpośrednich rekomendacji agentów nieruchomości. Według ministerstwa mogłoby to zniekształcić dane.

Berlin, Lipsk i Brema z największym plusem

Z analizy wynika, że najdroższy wynajem nadal jest w Monachium, gdzie cena za metr kwadratowy wynosi prawie 22 euro. Następnie są Berlin z prawie 18 euro oraz Frankfurt nad Menem z około 16 euro za metr kwadratowy. Największy wzrost czynszów po Berlinie (plus 107 proc.) odnotowano w Lipsku (plus 67,7 proc.) i Bremie (plus 57 proc.). Najniższy wzrost czynszów po przeprowadzce odnotowano w Dreźnie (28,4 proc.).

Regulacja pełna luk

Posłanka Lewicy Caren Lay, która zwróciła się do rządu federalnego o te dane, skrytykowała:„Wskutek eksplozji czynszów szczególnie mieszkańcom miast wyciąga się pieniądze z kieszeni, przeprowadzki stają się niemożliwe, a wszystko to pogłębia podziały w naszym społeczeństwie”. Jej zdaniem, regulacja zamrożenia czynszów była tak dziurawa, że nie zapewniała żadnej skutecznej ochrony. Lay skrytykowała rząd CDU/CSU i SPD za to, że po prostu chce przedłużyć to rozwiązanie bez jego dalszego zaostrzenia.

Tak zwany hamulec czynszowy ogranicza czynsze w nowych umowach w regionach o napiętej sytuacji na rynku mieszkaniowym.Tam, gdzie ma to zastosowanie, czynsze nie mogą zasadniczo przekraczać o więcej niż dziesięć procent lokalnego czynszu porównawczego w momencie zawarcia nowej umowy. Istnieją jednak wyjątki, takie jak dopłaty za umeblowanie. Wyłączone są również nowe budynki, które zostały po raz pierwszy wynajęte po 2014 r. oraz gruntownie wyremontowane mieszkania.

Niedobór mieszkań

Na podwyżki powyżej standardowego lokalnego czynszu porównawczego pozwala również czynsz indeksowany. Czynsze indeksowane są powiązane z inflacją. Jeśli ogólny wzrost cen wynosi na przykład pięć procent, czynsz może również zostać zwiększony o tyle procent. Ponadto nie ma publicznej kontroli cen: jeśli najemcy obawiają się naruszenia limitu czynszu, muszą sami podjąć działania przeciwko właścicielom.

Jednym z głównych powodów, dla których czynsze w wielu niemieckich miastach gwałtownie rosną, jest niedobór mieszkań. Dane Federalnego Urzędu Statystycznego pokazują, że liczba nowo wybudowanych mieszkań w Niemczech ostatnio spadła. W całych Niemczech w zeszłym roku wybudowano około 251 900 mieszkań – czyli o 14,4 procent, (42 500 mieszkań) mniej niż w roku poprzednim. Już w 2023 roku liczba nowo wybudowanych mieszkań w porównaniu rocznym spadła, jednak tylko nieznacznie, o 0,3 procent.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Obecny ambasador Niemiec w Wielkiej Brytanii Miguel Berger ma być nowym niemieckim ambasadorem w Polsce. Informują o tym agencje prasowe DPA i Reutera, powołując się na źródła zbliżone do niemieckiego rządu.

64-letni Berger jest zawodowym dyplomatą. Jak czytamy na stronach ambasady Niemiec w Londynie, rozpoczął swoją służbę dyplomatyczną w 1990 roku w ambasadzie w Budapeszcie.

W następnych latach pełnił różne funkcje w niemieckich placówkach na całym świecie oraz w ministerstwie spraw zagranicznych w Berlinie. Od 2020 do 2022 roku sprawował tam funkcję sekretarza stanu, zanim w maju 2022 został ambasadorem w Wielkiej Brytanii.

Obecnie ambasadorem Niemiec w Polsce jest Viktor Elbling, który sprawuje tę funkcję od września 2023 roku.

Na razie nieoficjalnie

Rząd Niemiec nie potwierdził jeszcze oficjalnie tej zmiany. Jak przypomina agencja DPA, dobrą praktyką dyplomatyczną jest uprzednie poinformowanie kraju przyjmującego o planowanym delegowaniu ambasadorów i uzyskanie zgody zainteresowanego kraju, zanim oficjalnie przedstawi się kandydata na ambasadora.

Planowana zmiana w placówce w Warszawie jest częścią szerszej rotacji niemieckich dyplomatów na całym świecie. Jak podaje DPA, dotychczasowy ambasador Niemiec w Etiopii Jens Hanefeld ma zostać nowym ambasadorem Niemiec w USA.

Z kolei ambasador Niemiec w Kijowie Martin Jaeger ma wrócić do Berlina i objąć funkcję szefa niemieckiego wywiadu, czyli Federalnej Służby Wywiadowczej (BND).

(DPA,RTR/szym)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„I znowu złość przepełniła Grzegorza Brauna. Tym razem gniew skrajnie prawicowego europosła skierowany jest przeciwko wystawie plakatów przedstawiających życie osób LGBTQ+ z Górnego Śląska” – pisze niemiecki tygodnik „Der Spiegel”, relacjonując w internetowym wydaniu incydent z ubiegłego tygodnia, kiedy to Braun zniszczył tablice na wystawie stowarzyszenia „Tęczowe Opole” w gmachu polskiego Sejmu. Tygodnik przedstawia krótko sylwetkę polskiego polityka, zastanawiając się, jaki cel mu przyświeca.

„Spiegel” przypomina, że Braun startował w niedawnych wyborach prezydenckich w Polsce z ramienia „nacjonalistyczno-tradycjonalistycznej partii o pompatycznej nazwie Konfederacja Korony Polskiej” i uzyskał 6,3 proc. głosów. „Trudno powiedzieć, czy pomimo czy właśnie z powodu tego rodzaju ataków, jak ten na plakaty LGBTQ. Z pewnością jego akcje przysparzają mu uwagi, media za każdym razem są oburzone” – pisze autorka Patricia Friedek.

Seria publicznych wybuchów

Dodaje, że zeszłotygodniowy incydent jest jednym z „serii jego publicznych wybuchów”. Przypomina, jak w 2023 roku Braun zaatakował gaśnicą świece chanukowe w polskim Sejmie, a niedawno wtargnął do szpitala, atakując lekarkę, która legalnie przeprowadza zabiegi aborcji. „Kiedy w maju Parlament Europejski uchylił mu immunitet z powodu tych działań, podeptał europejską flagę, a następnie ją podpalił – tak jakby UE miała coś wspólnego z żydowskim świecznikiem, którego nie może on ścierpieć. To zawsze niepokojący spektakl: podczas wszystkich wyczynów Brauna wyraz jego twarzy pozostaje stoicki, prawie pusty. Nigdy nie krzyczy, mówi niskim głosem i często robi pauzy. Polska zastanawia się, co dzieje się wewnątrz tego człowieka” – pisze niemiecka dziennikarka.

Według niej Braun nie radzi sobie z duchem czasu. „Jego wypowiedzi, o ile są zrozumiałe, zdradzają, że widzi zagrożenie dla siebie i katolickiej Polski. Ze strony Żydów, Ukraińców, UE, Niemców, homoseksualistów i ateistów. Braun jest pobożnym katolikiem, co podkreśla rozpoczynając każde swoje przemówienie słowami: ‚Szczęść Boże’. Opisuje zapłodnienie in vitro jako ‚metodę z piekła rodem’, a uroczyste zapalenie świecy chanukowej jest dla niego ‚aktem satanizmu’” – pisze „Der Spiegel”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

„Niejasna średniowieczna symbolika"

Jak ocenia, polityk uważa się za „wyzwoliciela, obrońcę Polski przed ‚żydowskim wchłonięciem’, ‚ukrainizacją’, ‚eurokomunizmem’ czy nawet ‚tęczową rewolucją’. Podczas pandemii koronawirusa twierdził, że walczy z ‚segregacją sanitarną’” – relacjonuje.

Jednocześnie – czytamy – Braun „przyodziewa się w niejasną średniowieczną symbolikę”. Na przykład: w 2015 r. założył organizację, która postawiła sobie za cel „budzenie śpiących rycerzy” pod hasłem „Kościół - Szkoła - Strzelnica - Mennica”. „Trudno pojąć, co ta organizacja ma na celu: W jakiś sposób chodzi o tradycje, wychowanie patriotyczne i niezależność gospodarczą Polski, tak jakby wszystko to było poważnie zagrożone” – pisze „Spiegel”.

W „wyjątkowo pompatyczny sposób” uhonorowali Brauna podczas kampanii wyborczej członkowie stowarzyszenia rycerskiego, wręczając mu replikę miecza koronacyjnego królów Polski jako „obrońcy tożsamości narodowej, honoru, tradycji i więzi z Bogiem”. „Scena jak z kiepskiego filmu historycznego – albo ze świata człowieka, który po prostu nie chce odnaleźć się w nowoczesności” – czytamy.

Tygodnik zauważa, że przynajmniej w polskim Sejmie raczej nie będzie już incydentów z udziałem Brauna. Marszałek Szymon Hołownia zakazał mu wstępu do gmachu przynajmniej do końca obecnej kadencji.

„W październiku 2020 roku, gdy upłynęło trzy czwarte stulecia od zakończenia wojny, Bundestag zauważył, że w Berlinie nie upamiętniono jeszcze odpowiednio niemieckich zbrodni przeciwko polskiemu państwu, gdzie ofiarą narodowosocjalistycznej przemocy padło trzy miliony Żydów i około dwóch i pół miliona etnicznych Polaków” – pisze w środę (18.06.2025) niemiecki dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung’ w komentarzu na temat odsłonięcia tymczasowego Miejsca Pamięci dla Polski 1939-1945 w niemieckiej stolicy.

I dlatego, jak przypomina autor komentarza Andreas Kilb, „ponadpartyjną większością (bez AfD, ma się rozumieć) postanowiono o stworzeniu ‚miejsca pamięci i spotkań’", a trzy lata później powstała z tego koncepcja Domu Polsko-Niemieckiego, który obejmować miałby także miejsce edukacji, wraz z biblioteką, centrum wystawienniczym i „znakiem pamięci”.

„Można by oczekiwać, że następnym krokiem powinna być decyzja o budowie i finansowaniu, jak również ogłoszenie konkursu na projekt. Co się jednak stało dokładnie rok po ostatnim głosowaniu w tej sprawie? Nic. Zamiast tego w poniedziałek na wolnym terenie obok Urzędu kanclerskiego, w pobliżu Reichstagu, odsłonięto pomnik, który do odwołania ma służyć jako erzac zamrożonego projektu upamiętnienia” – pisze komentator „FAZ”.

Kultura pamięci nie jest prywatną sprawą

Podkreśla, że wybrane miejsce na tymczasowy pomnik jest właściwe, bo stała tam niegdyś Opera Krolla, gdzie obradował parlament Trzeciej Rzeszy i gdzie 1 września 1939 roku Hitler ogłosił napaść na Polskę. Właściwa wydaje się również forma: szary głaz przed jabłonią, przed nim wmurowana w ziemi tablica pamiątkowa, a z tyłu dwie tablice informacyjne po polsku, angielsku i niemiecku.

„Ale nic z tego nie zostało zrealizowane przez obecny oraz poprzedni rząd Niemiec – miejsce pamięci stworzono dzięki prywatnej inicjatywie, do której należą byli przewodniczący Bundestagu Rita Suessmuth i Wolfgang Thierse oraz historyk i rabin Andreas Nachama” – podkreśla autor komentarza.

„Oczywiście władze federalne i kraju związkowego wsparły to zamierzenie, Berlin wydał pozwolenie na budowę, a była minister ds. kultury i mediów Claudia Roth trochę pieniędzy. Ale właściwie następca Roth Wolfram Weimer i rządzący burmistrz (Berlina) Kai Wegner, którzy wystąpili na uroczystości odsłonięcia obok polskiej minister kultury Hanny Wróblewskiej, powinni się trochę wstydzić z powodu swojej roli w tej grze. Bowiem państwowa pamięć w Niemczech nie jest sprawa prywatną, a sprawą państwa” – ocenia Andreas Kilb.

Z raportu organizacji zajmującej się prawami dzieci, który został opublikowany w środę z okazji Światowego Dnia Uchodźcy (20 czerwca) wynika, że jeszcze przed wejściem w życie nowych regulacji azylowych w 2026 roku, sytuacja małoletnich uchodźców uległa znacznemu pogorszeniu. Zarówno dziewczęta i chłopcy, jak i pomocnicy zgłaszali przypadki zastraszania, przemocy, przetrzymywania i bezprawnego odsyłania.

– Unia Europejska prowadzi politykę kosztem uciekających dzieci – wyjaśniła Janneke Stein, ekspertka ds. migracji w organizacji Save the Children. Na zewnętrznych granicach UE w Grecji, Włoszech, Finlandii, Hiszpanii i Polsce odstraszanie jest stawiane na pierwszym miejscu przed ochroną, a dzieci ponoszą tego konsekwencje. Na potrzeby raportu autorzy przeanalizowali sytuację dzieci podróżujących z rodzinami, dzieci bez dorosłych opiekunów lub odłączonych od nich.

Polska polityka migracyjna

W Polsce polityka migracyjna jest coraz częściej traktowana jako kwestia polityki bezpieczeństwa, czytamy w raporcie. Na przykład granica z Białorusią została uznana za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego.

Na należących do Hiszpanii Wyspach Kanaryjskich pojawiły się doniesienia o przypadkach znęcania się nad dziećmi przez pracowników prywatnych firm prowadzących ośrodki recepcyjne. W Finlandii, Włoszech i Grecji przepisy zmieniają się tak szybko, że osoby ubiegające się o azyl oraz reprezentujący ich prawnicy mają trudności z byciem na bieżąco. We wszystkich tych krajach przy sprawdzaniu wieku dzieci bez dokumentów tożsamości dochodzi do poważnych nieprawidłowości, rasistowskich uprzedzeń oraz uchybień w procedurach.

Bez wyjątków

Przewidziane na czerwiec 20226 roku wprowadzenie Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego (GEAS) budzi dodatkowe obawy. Rozporządzenie w sprawie procedur granicznych nie przewiduje żadnych wyjątków dla rodzin z małoletnimi dziećmi. W przewidzianych procedurach na granicach zewnętrznych, także na niemieckich lotniskach, trudno będzie dostrzec specyficzne dla dzieci powody ucieczki, takie jak okaleczenia genitaliów czy przymusowa rekrutacja. Dzieci mogłyby być również zatrzymywane w areszcie. – Jest to rażąca sprzeczność z zasadą nadrzędności dobra dziecka i powinno zostać prawnie wykluczone podczas wdrażania tych przepisów w Niemczech – czytamy w raporcie.

(EPD/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Fakt, że Trump przedwcześnie opuszcza szczyt G7, ponieważ chce zająć się Bliskim Wschodem, po raz kolejny pokazuje na wielkiej scenie, w jakim stanie jest Zachód” – pisze w środę (18.06.2025) „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. „Prezydentowi (USA) nawet nie przechodzi przez myśl to, że skoordynowanie dalszych działań z Europejczykami (i Japonią) byłoby korzystne. Wręcz przeciwnie: publicznie wskazuje, że Macron nie jest informowany o jego planach i wręcz drwi z głowy francuskiego państwa. Trudno o większy kontrast z jego poprzednikiem. Biden próbował uczynić z G7 centralny element sojuszu zachodnich demokracji przeciwko Rosji, Chinom i innym autokratycznym mocarstwom. Trump ostatecznie postrzega tę grupę jako zgromadzenie konkurentów gospodarczych i wojskowych gapowiczów” – dodaje „FAZ”.

Również to, że Donald Trump „może sobie wyobrazić Putina jako mediatora między Izraelem a Iranem, pokazuje, jak bardzo rozbieżne jest obecnie postrzeganie Rosji przez Waszyngton i dużą część Europy”. „To nie jest nieprzewidywalność, jak zawsze mówi się o Trumpie, to zasadniczo odmienny światopogląd” – ocenia „FAZ”. Nie zmieni tego nawet zbliżający się szczyt NATO w Hadze. Według dziennika Trump uważa się „za przywódcę Ameryki, a nie Zachodu”.

Spotkanie nie było daremne

W ocenie gazety „Frankfurter Rundschau” w przeszłości kraje G7 demonstrowały wspólne wartości podczas swoich spotkań i uzgadniały cele, takie jak promowanie dobrobytu lub ochrona klimatu. Jednak „tym razem wiodące kraje uprzemysłowione z trudem zdołały uzgodnić deklarację, w której wzywają do deeskalacji konfliktu między Izraelem a Iranem. To oczywiście za mało. Ale spotkanie wiodących zachodnich krajów uprzemysłowionych nie było daremne” – wskazuje gazeta.

„Sześciu przywódców musiało spróbować utrzymać prezydenta USA Donalda Trumpa w ryzach i wywalczyć od niego ustępstwa. Wszyscy są zależni od tego najbardziej wpływowego partnera handlowego na świecie i nie chodzi tu tylko o spór o cła. Przede wszystkim Europejczycy potrzebują potęgi militarnej USA do obrony. A na krótko przed przyszłotygodniowym szczytemNATO nie mogą denerwować Donalda Trumpa. I nawet jeśli nikomu się to nie podoba, po raz kolejny musieli wiele znieść ze strony Trumpa i zacisnąć zęby” – ocenia „Frankfurter Rundschau”.

Dziennik „Muenchener Merkur” z Monachium pyta: „Co planuje Donald Trump?” „Jego teatralnie pospieszne opuszczenie szczytu G7 w Kanadzie, apokaliptycznie brzmiące ostrzeżenie dla mieszkańców Teheranu, aby natychmiast opuścili miasto: Wszystko to musi brzmieć groźnie dla uszu irańskich mułłów – i pewnie dokładnie tak miało być, niczym ostatnie ostrzeżenie dla reżimu w Teheranie” – czytamy.

„Jeżeli tamtejsi przywódcy do tej pory wierzyli, że są w miarę bezpieczni przed przystąpieniem USA do wojny, to nowe groźne gesty Trumpa mają wyraźnie na celu zniszczenie tej pewności i przekonanie ajatollahów do rezygnacji z bomby atomowej” – ocenia gazeta z Monachium.

Jak dodaje, polegający na instynkcie polityk, jakim jest Trump, „nie byłby sobą, gdyby nie dostrzegł szansy, jaką dają mu spektakularne izraelskie sukcesy wojenne: Irańska teokracja chwieje się w takim stopniu, że w ramach układu z Trumpem może być gotowa poświęcić program nuklearny, aby się sama uratować” – pisze „Muenchener Merkur”.

„To niegodne”

Portal t-online zauważa z kolei, że w formacie G7, gdzie sojusznicy dzięki otwartej rozmowie powinni szukać rozwiązań, „szefowie sześciu potężnych krajów uprzemysłowionych krążą wokół siódmego: Donalda Trumpa”. „A potem zachowują się tak, jakby to było całkowicie normalne. Po prostu go nie denerwuj, bo wtedy Donald się zdenerwuje. To niegodne. Niestety, godność w polityce jest dość nieistotna. Liczy się władza. A prezydent USA ma ją, jak nikt inny na świecie. Dlatego niewygodna prawda jest taka: z nim nie da się inaczej, ale bez niego też się nie da (…) Z Trumpem nie będzie inaczej, nie będzie lepiej. Nikt nie ma już złudzeń co do tego. Nie udaje się, a zatem będzie dalej tak, jak dotychczas? Brzmi jak definicja szaleństwa. Ale tylko w ten sposób zachowana jest szansa, uratowanie tego, co zostało jeszcze ze społeczności międzynarodowej” – ocenia t-online.

Z kolei „Volksstimme” z Magdeburga krytykuje dokument uzgodniony na szczycie G7. „Deklaracja w sprawie Bliskiego Wschodu, na którą zgodziły się państwa G7, jest dokumentem przerażająco jednostronnym. Ponieważ w ogóle nie pojawia się tam niespodziewany atak Izraela na Iran jako naruszenie prawa międzynarodowego! Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku wojny w Ukrainie, gdzie rosyjskie naruszenia prawa międzynarodowego są podkreślane każdego dnia. Oprócz powstrzymania zagrożenia nuklearnego, kraje G7 pośrednio wspierają drugi główny cel tej wojny: obalenie mułłów. Zachodnie stolice wierzą, że reżim (w Iranie–red.), który jest wysoce niepopularny wśród wielu Irańczyków, zostanie zmieciony w trakcie uderzeń rakietowych. To może być wielki błąd. Wyzwolenie przez izraelskie bomby – to byłaby ostatnia rzecz, jakiej chciałby tak pewny siebie naród jak irański. Przeciwnie, wojna przyczynia się do rosnącej nienawiści do Izraela na Bliskim Wschodzie od Turcji po Oman” – czytamy.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Niemiecka gospodarka nie radzi sobie najlepiej, a mimo to w wielu sektorach rozpaczliwie poszukiwani są wykwalifikowani pracownicy, np. w zawodach medycznych, zwłaszcza w sektorze opieki, w sektorze IT, w budownictwie i w rzemiośle. Brakuje jednak również nauczycieli przedszkolnych, kucharzy i kierowców ciężarówek i autobusów. W całym kraju pod koniec 2024 r. w niemieckich firmach było około 1,4 miliona wakatów.

Jednocześnie w Niemczech pracuje coraz więcej migrantów. W 2024 r. odsetek pracowników zagranicznych wynosił około 16 procent. Od 2010 roku wzrósł on ponad dwukrotnie. W zawodach medycznych zatrudnienie pracowników z zagranicy jest nieproporcjonalnie wysokie. Więcej niż jeden na sześciu lekarzy ma obce obywatelstwo. W pielęgniarstwie wzrost zatrudnienia od 2022 r. był spowodowany wyłącznie przez personel zagraniczny. Jeden na pięciu pracowników jest obecnie imigrantem.

Wielu myśli o wyjeździe

Ale czy ci ludzie chcą zostać w Niemczech na dłuższą metę? Instytut Badań nad Zatrudnieniem (IAB) przy Federalnej Agencji Pracy przedstawił właśnie badanie na ten temat. Opiera się ono na reprezentatywnej ankiecie internetowej przeprowadzonej wśród 50 tys. osób w wieku od 18 do 65 lat, które urodziły się za granicą i wyemigrowały do Niemiec. Nie uwzględnia ona większości osób ubiegających się o azyl, które nie mają jeszcze uznanego statusu pobytu w Niemczech. Badanie prowadzono od grudnia 2024 r. do kwietnia 2025 r.

– 26 procent, czyli około 2,6 miliona osób, twierdzi, że w ciągu ostatniego roku faktycznie rozważało opuszczenie Niemiec – powiedziała Yuliya Kosyakova, szefowa Departamentu Migracji, Integracji i Międzynarodowych Badań Rynku Pracy w IAB, podsumowując dane podczas prezentacji badania w Berlinie. – Około trzech procent, czyli trzysta tysięcy osób, ma już konkretne plany emigracji.

Niemcy jak stacja przesiadkowa

Około połowa osób, które nie chcą zostać w Niemczech, zamierza wrócić do kraju pochodzenia, podczas gdy druga połowa chce przenieść się do innego kraju.

O powrocie najczęściej myślą Polacy i Rumuni. Z kolei migranci, którzy chcą przenieść się z Niemiec do kolejnego kraju, preferują Szwajcarię, USA lub Hiszpanię. Uchodźcy i osoby, które przybyły do Niemiec w ramach łączenia rodzin, znacznie rzadziej chce migrować dalej niż osoby dobrze wykształcone i odnoszące sukcesy zawodowe.

– Kluczowym wnioskiem z naszego badania jest to, że to właśnie osoby, które przeprowadziły się do Niemiec w celu podjęcia pracy lub nauki, które są lepiej wykształcone lub odnoszą większe sukcesy ekonomiczne i lepiej znają język niemiecki, myślą o opuszczeniu kraju lub wyrażają konkretne plany emigracji z ponadprzeciętną częstotliwością – mówi Katia Gallegos Torres, badaczka z IAB.

Emigracja jako ryzyko dla Niemiec

W szczególności imigranci z tytułem magistra lub doktora oraz osoby o wyższych zarobkach rozważali w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wyjazd z Niemiec na dobre. – W sektorach usług wymagających dużej wiedzy, takich jak IT, finanse i usługi związane z biznesem, od 30 do 39 procent respondentów rozważa emigrację – mówi Gallegos Torres.

Zauważono również „istotne” trendy emigracyjne w opiece zdrowotnej, produkcji i logistyce. – Krótko mówiąc, dokładnie w tych, w których Niemcy pilnie potrzebują wykwalifikowanej siły roboczej. Ten selektywny eksodus niesie ze sobą poważne ryzyko dla przyszłej konkurencyjności gospodarczej Niemiec – oceniła.

Wysokie podatki i rosnąca dyskryminacja

Ale jakie są tego powody? W przypadku osób powracających do swoich ojczyzn główną rolę odgrywają powody rodzinne, podczas gdy migranci, którzy chcą przenieść się do innego kraju, mają przede wszystkim nadzieję na lepsze możliwości kariery i lepsze zarobki.

Zbyt wysokie obciążenia podatkowe i celne oraz zbyt duża biurokracja w Niemczech są często wymienianymi powodami przeprowadzki. Rolę odgrywają również doświadczenia związane z dyskryminacją. – Prawie dwie trzecie migrantów mówi o poczuciu dyskryminowania, na przykład w miejscu pracy, na rynku mieszkaniowym, w przestrzeni publicznej lub w kontakcie z policją – mówi Gallegos Torres. – Jedna trzecia migrantów nie czuje się mile widziana lub czuje się mile widziana tylko w niewielkim stopniu. Są to czynniki, które znacznie zwiększają skłonność do emigracji.

Nastroje polityczne odstraszają

Kultura gościnności nadal spada. – W 2024 r. temat migracji był bardzo obecny w debacie publicznej, a akceptacja społeczna dla migracji nie była zbyt wysoka – mówi badaczka Yuliya Kosyakova. Nieco ponad jedna czwarta mieszkańców Niemiec ma korzenie migracyjne. To 21 milionów osób, które albo same przybyły do Niemiec po 1950 roku bądź których oboje rodziców było imigrantami. Tylko od 2015 roku do Niemiec przyjechało 6,5 miliona osób. Największe grupy wśród nich to Syryjczycy i Ukraińcy.

Po wyborach do Bundestagu w lutym 2025 r. partia Alternatywa dla Niemiec (AfD), która jest częściowo skrajnie prawicowa i zdecydowanie popiera „remigrację”, stała się drugą najsilniejszą siłą. Zwyciężyła chadecja CDU/CSU, która podczas kampanii wyborczej obiecywała bardziej rygorystyczną politykę migracyjną. Pierwszym krokiem koalicji rządzącej chadeków i socjaldemokratów (SPD) było rozszerzenie kontroli granicznych w celu powstrzymania nielegalnej imigracji. Zniesiono też możliwość szybkiej naturalizacji dla dobrze zintegrowanych imigrantów. – Te wielkie debaty na temat migracji i polityki migracyjnej mają negatywny wpływ na ludzi, na poczucie bycia mile widzianym, na doświadczenia związane z dyskryminacją – mówi Kosyakova. – To są powody, dla których ludzie częściej myślą o emigracji lub faktycznie planują opuścić Niemcy.

Państwa nie stać na emigrację

Eksperci szacują, że Niemcy potrzebują około 400 tys. dodatkowych imigrantów rocznie, którzy pozostaną tu na stałe, aby utrzymać potencjał siły roboczej na stałym poziomie. Jest to jedyny sposób na zrekompensowanie trendu demograficznego. Niemcy są krajem starzejącym się. Jest coraz więcej emerytów i coraz mniej osób pracujących. Prowadzi to nie tylko do niedoboru siły roboczej, ale także do braku dochodów państwa na finansowanie emerytur.

Według Yuliyi Kosyakovej badanie IAB pokazuje, że „nie tylko imigracja, ale także długoterminowe zatrzymanie imigrantów jest kluczowym wyzwaniem”.

Zachęcić ludzi do pozostania

Wiele wskazuje na to, że działania rządu, takie jak ograniczanie biurokracji, uproszczenie uznawania kwalifikacji, większa cyfryzacja i ulgi podatkowe mogą zmniejszyć tendencję do emigracji, zwłaszcza wśród migrantów odnoszących sukcesy zawodowe, twierdzą naukowcy z IAB. Wymagana jest jednak również „szeroka i szczera” akceptacja społeczna.

Tymczasem CDU wzywa do tego, by zagraniczni studenci medycyny nie mogli tak łatwo opuszczać Niemiec po ukończeniu studiów. Ci, którzy studiują w Niemczech, powinni następnie pracować jako lekarze przez co najmniej pięć lat – na obszarach wiejskich w Niemczech, gdzie niedobór lekarzy staje się coraz większy. – Każdy, kto nie chce tego zrobić, musi zwrócić koszty tego znakomitego szkolenia – mówił wiceprzewodniczący grupy parlamentarnej CDU/CSU Sepp Mueller. Zgadza się z tym przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia. – Musimy przyciągnąć młodych lekarzy do pracy w Niemczech, zamiast patrzeć, jak emigrują – wyjaśnia Tino Sorge, sekretarz stanu w resorcie zdrowia.

Artykuł ukazał się na stronie Redakcji Niemieckiej DW.

Podróżowanie samolotem jest uważane za najbezpieczniejszy sposób pokonywania dużych odległości. Statystycznie rzecz biorąc, podróż na lotnisko jest bardziej niebezpieczna dla podróżnych niż sam lot. Ale kiedy samolot ulega katastrofie, jak to miało miejsce w ubiegłym tygodniu w przypadku lotu 171 Air India, nie sposób jest opierać się wyłącznie na statystykach. Zginęło bowiem 269 osób, w tym 241 z 242 pasażerów samolotu. Stracili oni życie w pierwszej totalnej katastrofie samolotu Boeing 787-8.

Niezależnie od tego, jak straszny jest taki wypadek, jego konsekwencje są również dalekosiężne pod względem ekonomicznym. Oprócz efektywności ekonomicznej i przyjazności dla środowiska, bezpieczeństwo jest decydującym argumentem podczas sprzedaży samolotów pasażerskich.

Airbus na prowadzeniu

Amerykański koncern przez dziesięciolecia był wiodącym dostawcą w lotnictwie cywilnym. Jednak w ostatnich latach interesy nie szły już tak dobrze i koncern często odnotowywał straty. W 2024 roku Boeing, zatrudniający około 170 000 pracowników, zanotował operacyjną stratę w wysokości niemal 11 miliardów euro, przy przychodach wynoszących 66,5 miliarda dolarów, co odpowiada 57,8 miliarda euro.

W tym czasie europejski producent samolotów Airbus z siedzibą w holenderskim mieście Lejda wyprzedził Amerykanów w segmencie samolotów pasażerskich. Wygenerował on w tym samym okresie zysk operacyjny w wysokości około pięciu miliardów euro, zatrudniając około 160 000 pracowników i osiągając roczny obrót w wysokości 69,2 miliarda euro. Również liczby dotyczące dostaw samolotów pasażerskich mówią same za siebie: Europejczycy są na prowadzeniu i nadal powiększają swoją przewagę.

Jednak wartość infomacyjna danych dotyczących produkcji i sprzedaży samolotów dla lotnictwa cywilnego jest ograniczona. Oba koncerny działają bowiem również w sektorze kosmicznym oraz są producentami broni. To sprawia, że porównanie obu firm jest ogólnie trudne.

Pech i awarie

Katastrofa samolotu Air India to tylko najnowsza ciemna plama w statystykach Boeinga. W ostatnich latach amerykańska firma popełniała jeden błąd za drugim, musiała radzić sobie z jedną wpadką za drugą i wielokrotnie doświadczała niepowodzeń.

Najlepszym przykładem tego niekorzystnego trendu - zwłaszcza w porównaniu z Airbusem - jest obsługa największego samolotu w portfolio firmy. W przypadku Airbusa był to A380, największy samolot pasażerski w historii. Lotniska na całym świecie musiały dostosować swoją infrastrukturę do obsługi tego gigantycznego samolotu, ponieważ terminale i zdolności przeładunkowe były po prostu niewystarczające.

Gdy stało się jasne, że dla wielu linii lotniczych A380 jest jednak zbyt duży, Airbus zakończył jego produkcję w 2021 roku. Ten gigantyczny samolot był zbyt drogi w utrzymaniu ze względu na dwa dodatkowe silniki. Ponadto samoloty z tak dużą liczbą miejsc (od 500 do 850) są trudne do całkowitego zapełnienia, a przez to często wykorzystywano je w sposób nieopłacalny.

Od Dreamlinera do samolotu-koszmaru

Inaczej było w przypadku Boeinga. Gdy koncern zakończył produkcję i sprzedaż legendarnego Jumbo Jeta 747, odpowiedzią na A380 Airbusa było zaoferowanie konkurencyjnego samolotu latającego na długich dystansach. W tym celu postawiono na dalszy rozwój modelu 767, tworząc nowy samolot – 787, nazwany „Dreamlinerem”. Jednak zamiast stać się samolotem marzeń, nowa maszyna okazała się raczej koszmarem. Niemal wszystko poszło nie tak.

Podczas gdy Airbus niemal bezgłośnie wycofał A380 ze swojej oferty, Dreamliner przyniósł Boeingowi negatywne nagłówki prasowe. Pojawiły się trudności z nowymi materiałami kompozytowymi i problemy z komunikacją z dostawcami. Loty testowe musiały zostać odwołane, pierwsze loty kilkakrotnie przełożone, a terminy dostaw nie mogły zostać dotrzymane. Ostatecznie doszło nawet do zakazów lotów w 2013 roku, kiedy pierwsze modele były już w użyciu, gdyż z powodu problemów z bateriami doszło do pożarów na pokładzie dwóch samolotów.

Spór o subwencje

Rywalizacja między obu koncernami lotniczymi trwa nieprzerwanie od czasu powstania Airbusa w 2000 roku (wtedy pod nazwą EADS). W walkę o przejęcie pozycji lidera na rynku zaangażowano nawet Światową Organizację Handlu oraz rządy w Waszyngtonie i Europie.

Punktem ciężkości sporu są dotacje państwowe i kwestia, który koncern otrzymuje więcej. Nie ma też jednoznacznej odpowiedzi na to, czy są one uzasadnione, czy nie. Ponieważ podczas gdy w USA zaangażowany jest tylko jeden rząd federalny, w Europie mówi się o wielu stronach: między innymi Holandii i Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Niemczech oraz Unii Europejskiej.

Ponadto obie firmy konkurują ze sobą nie tylko w branży lotniczej, ale także w przemyśle kosmicznym, a przede wszystkim w branży obronnej. Nie należą one do ścisłej światowej czołówki: Boeing jest na szóstym miejscu wśród największych firm obronnych, bardzo wyraźnie wyprzedzając Airbusa, który nie znalazł się w „pierwszej dziesiątce” (13 miejsce). Ale z pewnością są dużymi graczami.

Problem polega na tym, że jako firmy zbrojeniowe są w dużej mierze zależne od zamówień rządowych. Rządy zlecają im nie tylko badania i rozwój, ale są także ich najważniejszymi klientami. Dlatego trudno jest dokładnie określić wartość dotacji czy przypisać je konkretnym obszarom działalności.

Gdzie pozostaje konkurencja?

Producent samolotów Embraer z Brazylii koncentruje się na małych maszynach, natomiast Bombardier z Kanady obsługuje obecnie wyłącznie niszowy rynek odrzutowców biznesowych.

Jednak jednym z największych rynków lotniczych na świecie są Chiny, gdzie powstał również liczący się producent samolotów: Commercial Aircraft Corporation of China Ltd., w skrócie COMAC. Spółka ta została założona między innymi przez rząd chiński w 2008 roku w Szanghaju. W 2015 roku zaprezentowano pierwszy egzemplarz C919, pierwszego dwusilnikowego samolotu pasażerskiego w pełni zmontowanego w Chinach. Wspólnie z rosyjskim koncernem lotniczo-zbrojeniowym OAK COMAC planuje do 2028 roku zbudować wersję samolotu na długie dystanse - C929. Przynajmniej do tego czasu konkurencja na rynku dużych samolotów pasażerskich pozostanie ograniczona do głównych graczy ze Stanów Zjednoczonych i Europy.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

W tegorocznym rankingu IMD Szwajcarskiej Szkoły Biznesu Niemcy poprawiły swoją pozycję krajów najlepszych na lokalizację biznesu. Obecnie zajmują 19. miejsce wśród najbardziej konkurencyjnych gospodarek świata. To skok o pięć miejsc w stosunku do 2024 roku i o trzy miejsca porównując do 2023.

Wśród krajów w pierwszej dwudziestce Niemcy wykazały największą poprawę wraz z Kanadą i Luksemburgiem. Tegoroczny wynik jest jednak gorszy od wyników rankingu z 2021 i 2022 roku, kiedy Niemcy były na 15 miejscu.

Ranking obejmuje 69 krajów. Pierwsze miejsce zajęła Szwajcaria, która zastąpiła na szczycie Singapur, spychając go na drugie miejsce. Na trzecim miejscu znalazł się Hongkong, a za nim Dania i Zjednoczone Emiraty Arabskie, Tajwan, Irlandia, Szwecja, Katar i Holandia. USA sklasyfikowane zostały na 13. miejscu, a Chiny na 16.

Polska za Litwą, Czechami i Węgrami

Polska znalazła się w tym zestawieniu na 52. miejscu, spadając aż o jedenaście pozycji w stosunku do 2024 roku. Jest to najgorszy wynik Polski w ciągu minionych pięciu lat. Wysoko w rankingu znalazła się Litwa (21. miejsce) i Czechy (25.). Lepiej od Polski wypadła też Łotwa (38.) czy Węgry, które sklasyfikowano na 48. miejscu.

Badanie oparto o analizę ponad 260 różnych danych – na przykład dotyczących zatrudnienia, handlu i długu. Wzięto pod uwagę także globalną ankietę przeprowadzoną wśród tysięcy menedżerów.

Fatalna polityka podatkowa

Według danych Niemcy osiągają szczególnie dobre wyniki w obszarach infrastruktury naukowej oraz zdrowia i środowiska – tutaj w każdym przypadku plasują się w pierwszej dziesiątce. Szczególnie źle wypada natomiast niemiecka polityka podatkowa. Niemcy znalazły się tutaj na 61. miejscu.

Jak wyjaśniają autorzy rankingu, Niemcy stoją przed szeregiem wyzwań. Obejmują one cyfryzację administracji publicznej, lepsze zachęty dla zagranicznych inwestycji bezpośrednich i lepszą edukację szkolną. – Wszystkie dziesięć wiodących gospodarek ma silne ramy instytucjonalne, solidną infrastrukturę i elastyczne modele zarządzania – powiedział dyrektor Światowego Centrum Konkurencyjności IMD (WCC), Arturo Bris. Dodał, że jest to konieczne, aby pozostać konkurencyjnym w dzisiejszym rozdrobnionym świecie, w którym ryzyko walutowe stało się strategicznym priorytetem.

(RTR/stef)

Obelgi, listy z pogróżkami, zniszczone meczety, ataki na kobiety w chustach: muzułmanie w Niemczech coraz częściej padają ofiarą ataków i dyskryminacji. W 2024 roku liczba incydentów antymuzułmańskich dramatycznie wzrosła do nowego rekordowego poziomu. Udokumentowano łącznie 3 080 ataków i przypadków dyskryminacji, co stanowi wzrost o 60 procent w porównaniu z rokiem poprzednim (1 926). Jak wynika z rocznego raportu sojuszu obywatelskiego Claim Alliance opublikowanego we wtorek (17.06.2025) w Berlinie, średnio odnotowywano ponad osiem takich przypadków dziennie.

Według raportu dokonano 70 ataków na obiekty religijne, takie jak meczety. Claim Alliance naliczył również 198 obrażeń ciała i dwa zabójstwa. Nieco ponad połowę wszystkich incydentów stanowiły ataki werbalne, a niemal jedną czwartą – przypadki dyskryminacji. Znaczna część udokumentowanych zdarzeń dotknęła kobiety i miała miejsce w przestrzeni publicznej oraz w sektorze edukacji. Zaznaczono również, że istnieje duża liczba niezgłoszonych przypadków.

Nowy poziom eskalacji dyskryminacji

– Przemoc, wykluczenie i zniewaga wobec muzułmanek i muzułmanów są codziennością w Niemczech – powiedziała pełnomocniczka rządu federalnego ds. integracji Natalie Pawlik. – Nie możemy tego akceptować – dodała i podkreśliła również, że każdy powinien reagować na takie incydenty, sprzeciwiać się im, interweniować i okazywać solidarność.

Współdyrektorka Claim Alliance Rima Hanano skarżyła się na nowy poziom eskalacji przemocy, dyskryminacji i wykluczenia wobec muzułmanów. Mówiła o nowej jakości rasizmu antymuzułmańskiego w postaci narastającej normalizacji, braku zahamowań i brutalności. Kobiety noszące chusty są opluwane, dzieci wyzywane w drodze do szkoły, meczety zamalowywane swastykami. Ludzie tracą mieszkania, pracę, poczucie bezpieczeństwa i godność.

Zniekształcony obraz

Ali Mete, sekretarz generalny islamskiej społeczności Milli Görüs, wezwał do większego uwrażliwienia władz i podręczników szkolnych, a także powołania specjalnego federalnego komisarza ds. walki z antymuzułmańskim rasizmem. „Podręczniki nadal przekazują zniekształcony obraz: migracja jest przedstawiana głównie jako problem, a nie jako część naszej rzeczywistości społecznej” – powiedział Mete wtorkowemu wydaniu gazety „Tagesspiegel”.

Jak podaje sojusz Claim Alliance, od czasu ataku terrorystycznego Hamasu na Izrael w październiku 2023 roku obok incydentów antysemickich znacząco wzrosła także liczba przypadków antymuzułmańskich. Również zamach na jarmark bożonarodzeniowy w Magdeburgu w grudniu 2024 roku doprowadził do nasilenia się ataków i gróźb wobec muzułmanów.

Sojusz wzywa do lepszego rejestrowania incydentów antymuzułmańskich, a także większej ochrony i doradztwa dla osób poszkodowanych. Wzywa również do opracowania nowego krajowego planu działania przeciwko rasizmowi, który wyraźnie definiuje rasizm antymuzułmański.

Dane z rocznego raportu sojuszu Claim opierają się na informacjach z 26 regionalnych punktów zgłoszeń i doradztwa w 13 landach, ogólnokrajowych zgłoszeniach przez portal „I Report”, liczbach przypadków ze statystyki przestępczości o podłożu politycznym za rok 2024, a także na komunikatach prasowych policji i doniesieniach medialnych. Federalny Urząd Kryminalny BKA odnotował w 2024 roku w zakresie przestępstw z nienawiści wzrost przestępstw islamofobicznych o 26 procent – do poziomu 1 848 przypadków.

(KNA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Berliner Zeitung”: poczucie wstydu

Dziennik „Berliner Zeitung”, pisząc we wtorek 17 czerwca o odsłonięciu w stolicy Niemiec tymczasowego miejsca pamięci dla polskich ofiar drugiej wojny światowej, zwraca uwagę na poczucie wstydu, jakie panowało wśród niemieckich przemawiających. „Rita Süssmuth, jedna z inicjatorek projektu, powiedziała, że tylko niezwykła praca społeczeństwa obywatelskiego doprowadziła do ustawienia tego kamienia w tak widocznym miejscu. Proces ten trwał niepokojąco długo. Inny mówca stwierdził, że kamień został umieszczony o 80 lat za późno” – pisze redaktor naczelny gazety Tomasz Kurianowicz.

Publicysta zauważa, że w Polsce tymczasem toczy się zupełnie inna debata, a zdaniem krytyków polski rząd nie był w stanie wynegocjować niczego więcej niż kamień – zamiast reparacji. Zdaniem komentatora w Polsce łatwo można wykorzystać politycznie nastroje wobec Niemiec. Wielu Polaków, nie tylko sympatyzujących z Prawem i Sprawiedliwością, jest rozczarowanych sposobem, w jaki Niemcy traktują swojego sąsiada – pisze Kurianowicz. Uważa, że chodzi nie tylko o niewystarczające gesty pamięci, ale także np. o sytuacje polityczne.

„Kiedy więc rozczarowani w Polsce zabierają teraz głos i wystawiają kamień pamiątkowy na pośmiewisko, nie możemy zapominać o tym, czego naprawdę chce wielu polskich obywateli: bycia traktowanym poważnie. W czasach, gdy establishment polityczny w Niemczech udaje, że Europa Wschodnia jest centralnym zagadnieniem geopolitycznym, wielu Polaków uważa, że te niemieckie przysięgi są często tylko gołosłowne. Polacy szukają zastępczych dyskusji, aby zwrócić na siebie uwagę, domagać się szacunku, w tym szacunku dla wielkich osiągnięć gospodarczych i społeczno-politycznych, które kraj osiągnął po przystąpieniu do UE. W końcu polski wzrost gospodarczy już dawno wyprzedził wzrost gospodarczy Niemiec” – czytamy.

Zdaniem Kurianowicza obietnice wybudowania centralnego miejsca pamięci dla Polaków i budowy Domu Polsko-Niemieckiego niemiecki rząd musi traktować poważnie, aby nie rozczarować Polaków. „Polacy są irytujący i słusznie. Zasługują na poważne traktowanie przez Niemcy” – podsumowuje redaktor naczelny „Berliner Zeitung”.

„Der Tagesspiegel”: pomnik to za mało

Inna stołeczna gazeta, „Der Tagesspiegel”, relacjonując uroczyste odsłonięcie pamiątkowego kamienia, pisze o „triumfie wytrwałości” inicjatorów ustawienia pomnika, którym – mimo wielkiego zaangażowania – udało się doprowadzić do stworzenia jedynie prowizorycznego miejsca pamięci. Komentator Christoph von Marschall cytuje słowa byłego ministra spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maasa i obecnego prezesa Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich o tym, że Niemcy wciąż zbyt mało wiedzą o rozmiarze niemieckich zbrodni w Polsce, a upamiętnienie nie funkcjonuje bez wiedzy.

W innym artykule ten sam autor zastanawia się, jak mogło dojść do tego, że Polska i jej tragiczne losy w czasie drugiej wojny światowej, tak długo musiały czekać na upamiętnienie – „w końcu niemieckie społeczeństwo jest dumne ze swojej kultury pamięci” – podkreśla. Autor zauważa, że w Niemczech wiedza o niemieckich zbrodniach popełnionych we Francji, Holandii czy Grecji jest nieporównywalnie większa w porównaniu z ofiarami, jaki poniosła Polska. Przypomina, że inicjatywa stworzenia miejsca pamięci dla Polski wyszła od społeczeństwa obywatelskiego i licznych osobistości. Potrzebowali oni jednak wielkiej wytrwałości, aby ich pomysł znalazł poparcie także w polityce.

„Powszechny brak wiedzy na temat niemieckich zbrodni w Polsce pozostaje przeszkodą dla zrozumienia. Dlatego planujący mają pewnie rację: pomnik to za mało” – pisze Christoph von Marschall, nawiązując do planowanej budowy Domu Polsko-Niemieckiego.

Jak dodaje autor „Pamięć jest nie tylko sekretem pojednania. Wyostrza również sumienie. W czasach, gdy prawo międzynarodowe traci swoją moc, a przemoc coraz bardziej szaleje, to spostrzeżenie jest szczególnie cenne” – komentuje publicysta.

„TAZ”: upamiętnienie w niemieckim tempie

Z kolei dziennik „Die Tagesszeitung” („TAZ”) komentuje, że upamiętnienie polskich ofiar drugiej wojny światowej „postępuje w niemieckim tempie”. Jak stwierdza autorka komentarza Anastasia Zejneli: „Osiemdziesiąt lat za późno, ale lepiej niż wcale. To chyba motto polsko-niemieckiego pojednania”. Zdaniem autorki tymczasowy projekt upamiętniający nazistowskie okrucieństwa podczas okupacji Polski pokazuje, „co jest nie tak z niemieckimi miejscami pamięci”.

Zejneli podkreśla, że z jednej strony głaz daje nadzieję jako pierwszy rezultat trudnego procesu. Według publicystki oprócz pomnika niezbędne jest powstanie Domu Polsko-Niemieckiego. „Niemcy lubią żyć teraźniejszością i właśnie dlatego wielu Polaków nie może w pełni pogodzić się z przeszłością. I słusznie” – komentuje autorka. Dodaje, że podczas gdy w Niemczech zainteresowanie zbrodniami własnego narodu słabnie, w Polsce lata rządu PiS spowodowały przeniesienie punktu ciężkości w stosunkach z Niemcami na żądania reparacji i upamiętnienie.

„Dlatego ważne jest, aby poważnie traktować obawy polskiej ludności również tutaj i traktować naszych sąsiadów jak równych sobie. Według polsko-niemieckiego barometru ci, którzy postrzegają stosunki w niekorzystnym świetle, krytykują głównie niewystarczające rozliczenie niemieckich zbrodni wojennych w Polsce. Niemniej jednak większość docenia swojego niemieckiego sąsiada. Jak długo pozostanie tak w obliczu niewystarczającej pracy upamiętniającej?” – pyta autorka komentarza w „TAZ”.

Wzbudzające niepokój zwierzę zauważono po raz pierwszy w piątek wieczorem w okolicy miejscowości Braunsbedra. To niedaleko Lipska na wschodzie Niemiec.

W poniedziałek Federalny Urząd Ochrony Ludności i Pomocy w przypadku Katastrof wydał ostrzeżenie dla mieszkańców w powiecie Saale.

Duży kot

Policja prowadzi obecnie wzmożoną obserwację terenu. Urząd Ochrony Ludności zaapelował zaś do mieszkańców, aby w razie kontaktu wzrokowego w żadnym wypadku nie zbliżali się do zwięrzęcia i natychmiast alarmowali odpowiednie służby.

Jak przekazała rzeczniczka powiatu Saale, ostrzeżenie zostało wydane na podstawie filmu krążącego w internecie. Nagranie zostało uznane za prawdziwe i godne zaufania.

Czy to puma?

Według doniesień mediów zwierzę mogło być pumą. Rzeczniczka nie była jednak w stanie tego potwierdzić. Nie wiadomo, skąd może pochodzić groźnie wyglądające zwierzę. W ostatnim czasie nikt nie zgłaszał zaginięcia drapieżnego kota.

Sprawa przypomina historię sprzed dwóch lat, gdy w okolicach Berlina nagrano telefonem film, na którym widać było zwierzę przypominające lwicę. W poszukiwania zaangazowano policję, myśliwych i weterynarzy, a nawet śmigłowiec.

Ostatecznie okazało się, ze domniemana lwica to zwykły dzik. Władze w Saksonii-Anhalt wolą jednak dmuchać na zimne i dokładnie sprawdzić doniesienia. Nagranie domniemanej pumy wygląda bowiem niepokojąco.

- To nie fejk - powiedziała gazecie „Mitteldeutsche Zeitung” Sabine Faulstich, szefowa wydziału porządku publicznego w powiecie Saale.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

(AFP,MDR/szym)

„Handelsblatt” podkreśla: „Od chwili objęcia urzędu Trump skonfrontował każdego ze swoich partnerów z grupy G7 bezprecedensową wojną celną. Swoją walkę o kulturę przeciwko 'wokeness' ('przebudzeniu świadomości społecznej') przenosi nawet do niemieckich i francuskich przedsiębiorstw. Prezydent USA chce w nich doprowadzić do zaprzestania działań na rzecz mniejszości. Trump chętnie przywróciłby członkostwo Rosji w grupie G7, a Kanadę, gospodarza tegorocznego szczytu G7, włączyłby jako 51. stan do USA. Prezydent USA nie może w bardziej dobitny sposób pokazać, co myśli o swoich dawnych sojusznikach. Szczyt G7 w tym tygodniu będzie więc próbą ogniową. Czy pomimo 'głównego destruktora' z Białego Domu uda się wysłać reszcie świata sygnał, że z Zachodem należy się liczyć? A może Trump, podobnie jak podczas ostatniego spotkania w Kanadzie w 2018 roku, zepsuje szczyt?”.

„Stuttgarter Zeitung” zauważa: „Konstelacja podczas szczytu w Kanadzie jest szczególna. Żadna ze stron nie chce, aby formuła 'G6 plus 1' stała się publicznym opisem tego spotkania. Tym niemniej nie ulega wątpliwości, że sześciu szefów państw i rządów – z Niemiec, Francji, Włoch, Japonii, Kanady i Wielkiej Brytanii – siedzi mniej więcej razem przed skrzynką z narzędziami. I wszyscy z niepokojem zastanawiają się, czy jeden z nich, a mianowicie prezydent USA Donald Trump, nie pojawi się nagle z piłą łańcuchową i nie zniszczy wszystkiego, co wcześniej z trudem wspólnie zbudowali”.

„Neue Osnabruecker Zeitung” analizuje: „Prezydent USA wysyła żołnierzy przeciwko protestującym rodakom we własnym kraju, nęka wymiar sprawiedliwości i uniwersytety oraz prowadzi walkę kulturową przeciwko wszystkim, którzy nie podzielają jego poglądów, czyli mówiąc wprost są liberalni. Waszyngton chętnie przypomina Europejczykom o wolności słowa, ale w swoim kraju administracja Trumpa już jej nie szanuje. Trump nie postrzega wielonarodowych forów jako korzyści dla swojego kraju, tylko jako ograniczenie. Skutkiem takiej postawy jest to, że spotkania z prezydentem USA uznaje się za sukces, jeśli nie dochodzi na nich do skandalu”.

Zdaniem „Freie Presse” z Chemnitz: „Merz musi odegrać silną rolę w UE i zjednoczyć jej kraje członkowskie tak, aby Europa stała się w przyszłości naprawdę niezależnym czynnikiem politycznym. To historyczne zadanie obecnej generacji rządzących w Europie. Albo się to uda, albo Merz, Macron i wszyscy inni zostaną uznani za przegranych w starciu z historią. Zasada jest taka: Niemcy będą w stanie trwale sprostać wyzwaniom finansowym wynikającym z takiej zmiany tylko wtedy, gdy odzyskają siłę gospodarczą. Dlatego Merz musi doprowadzić do tego, aby Trump nie eskalował dalej sporu celnego. Ponadto Merz musi być równie skuteczny na zewnątrz, jak i w polityce wewnętrznej. W przeciwnym razie Niemcy będą miały zbyt mały wkład w budowę nowej architektury międzynarodowej”.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Izrael uzasadnia swoje ostatnie ataki na irańskie cele tym, że Teheran jest zbyt blisko opracowania bomby atomowej. Byłoby to niewątpliwie egzystencjalnym zagrożeniem dla Izraela, ponieważ irański reżim wielokrotnie oznajmiał, że chce go zniszczyć.

Teheran twierdzi wprawdzie, że jego program atomowy służy wyłącznie celom cywilnym, ale znaczna część społeczności międzynarodowej dostrzega w nim również potencjał militarny. Minister spraw zagranicznych Francji Jean-Noel Barrot powiedział w niedzielę (15.06.2025), że program nuklearny Teheranu stanowi „egzystencjalne zagrożenie” dla Izraela i Europy, ale nalegał na użycie środków dyplomatycznych jako najlepsze rozwiązanie. Minister spraw zagranicznych Niemiec Johann Wadephul już w sobotę wieczorem oświadczył, że Berlin, Paryż i Londyn są gotowe do rozmów z Teheranem w celu osłabienia napięcia.

Na jakim etapie jest irański program jądrowy?

Cywilne programy jądrowe mają na celu budowę elektrowni atomowych do produkcji energii elektrycznej. Programy jądrowe o charakterze wojskowym dotyczą opracowywania głowic nuklearnych, czyli bomb atomowych.

Reżim irański zawsze twierdził, że jego program nuklearny ma charakter wyłącznie cywilny, a większość ekspertów i zachodnich służb wywiadowczych jest zgodna co do tego, że Iran nie buduje jeszcze broni jądrowej.

Powodem do niepokoju jest jednak stopień wzbogacenia uranu przez Iran. Według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) Iran zgromadził ponad 400 kilogramów uranu wzbogaconego do 60 procent. Stopień ten znacznie przekracza poziom niezbędny do cywilnego wykorzystania energii jądrowej. Jest on również niebezpiecznie bliski poziomowi pozwalającemu na produkcję broni atomowej. Po wzbogaceniu do 90 procent te 400 kilogramów wystarczyłoby na około dziesięciu głowic jądrowych.

– Zdaniem MAEA Iran przyspieszył wzbogacanie uranu do 60 procent, a ponadto nastąpił wzrost liczby jego testów rakietowych – powiedział Hans Jakob Schindler, ekspert ds. bezpieczeństwa z organizacji pozarządowej Counter Extremism Project, w rozmowie z DW. – Można by teraz powiedzieć, że Iran chciał poprawić swoją pozycję negocjacyjną wobec Stanów Zjednoczonych, ale można to również postrzegać jako bardzo szybkie zbliżanie się Teheranu do bomby atomowej.

Negocjacje z USA zostały zawieszone z powodu obecnej eskalacji. W tej chwili brakuje dowodów na to, że Iran wzbogacił uran do 90 procent. Eksperci ostrzegają jednak, że dzięki swoim zapasom i możliwościom technicznym kraj ten może stosunkowo szybko osiągnąć ten próg. Zaledwie kilka dni przed atakiem Izraela Iran poinformował o uruchomieniu kolejnej instalacji do wzbogacania uranu.

Jednak samo wzbogacanie uranu nie wystarczy do budowy bomby atomowej. Iran musiałby również wyprodukować działającą głowicę bojową i rakietę, która mogłaby ją dostarczyć do celu.

Jak duże są skutki izraelskich ataków?

W swoich atakach Izrael wybrał jako cele zarówno instalacje nuklearne, jak i członków irańskiego dowództwa wojskowego oraz naukowców zaangażowanych w program jądrowy. Zdjęcia satelitarne wskazują na zniszczenie w różnym stopniu dwóch ważnych ośrodków badawczych i wzbogacających uran w Natanzie i Isfahanie. MAEA potwierdziła uszkodzenie obu tych obiektów. Dokładny zakres zniszczeń i stopień trudności ich naprawy przez Iran nie są jasne.

Walter Posch, specjalista ds. Iranu z Wiedeńskiego Instytutu Zapewnienia Pokoju i Zarządzania Konfliktami, ocenia jednak ogólny wpływ tych wydarzeń na Iran jako poważny. – Z pewnością ważniejsi od zabitych generałów są naukowcy zajmujący się energią jądrową. Towarzyszyli oni programowi atomowemu niemal od samego początku i dysponowali całą wiedzą naukową i instytucjonalną – wyjaśnił w rozmowie z DW. – Odgrywali w nim kluczową rolę, dlatego straty na poziomie wiedzy akademickiej i praktycznej są poważnym ciosem.

Oprócz instalacji jądrowych oraz elity wojskowej i naukowej, celem izraelskich bomb w Iranie są również bazy rakietowe i magazyny paliwa.

Dlaczego Iran ma program jądrowy?

Irański program jądrowy sięga lat 50. XX wieku, kiedy ówczesny prozachodni rząd Iranu przy pomocy USA uruchomił cywilny program jądrowy. Po przejęciu władzy przez fundamentalistyczny islamski oraz antyzachodni rząd w wyniku irańskiej rewolucji w 1979 roku, wzrosły międzynarodowe obawy, że Teheran może wykorzystać swój program jądrowy również do celów wojskowych.

W 2002 roku międzynarodowi inspektorzy odkryli wysoko wzbogacony uran w elektrowni jądrowej w Natanzie, co spowodowało nałożenie na Iran sankcji międzynarodowych.

W 2015 roku Iran zawarł przełomowe porozumienie nuklearne ze Stanami Zjednoczonymi i innymi krajami zachodnimi, znane jako Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA). Porozumienie to ograniczyło jego program jądrowy i wprowadziło surowe kontrole w zamian za złagodzenie sankcji.

Jednak w 2018 roku, podczas swojej pierwszej kadencji prezydenckiej, Donald Trump wycofał Stany Zjednoczone z porozumienia JCPOA. Skrytykował on fakt, że wprowadzone ograniczenia miały charakter czasowy i nie uwzględniały irańskiego programu budowy rakiet balistycznych. W rezultacie Stany Zjednoczone nałożyły na Iran nowe, szeroko zakrojone sankcje.

W odpowiedzi Iran stopniowo wycofał się z przestrzegania porozumienia i znacznie zwiększył wzbogacanie uranu powyżej limitu 3,67 procent uzgodnionego w porozumieniu z 2015 roku.

Od czasu drugiej kadencji Trumpa ponownie podjęto wysiłki na rzecz porozumienia między Waszyngtonem a Teheranem. Kolejne spotkanie delegacji obu stron miało odbyć się w tych dniach w Omanie, ale zostało ono odwołane ze względu na obecną sytuację.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

– 80 lat za późno, ale zawsze lepiej późno niż wcale, i to dopiero początek – skomentował w poniedziałek (16.06.2025) Andreas Nachama, historyk i rabin. – To może niewielki głaz, ale wielka odpowiedzialność. Za upamiętnienie ludzi, ale i za to, żeby następni nie musieli przechodzić tego samego.

Niedokończony proces

– Ten głaz to Stolperstein nie do pominięcia – porównywał Dieter Bingen, był dyrektor Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (Stolpersteine, dosł. kamienie, o które się potyka, to obiekt akcji artystycznej, mającej na celu upamiętnienie Żydów, którzy zostali wywiezieni do obozów zagłady i koncentracyjnych. Kostki chodnikowe na chodnikach przed ich miejscem zamieszkania są zaopatrywane w tabliczki z imieniem, nazwiskiem i podstawowymi danymi danej osoby – red.).

– To symbol czegoś surowego i niedokończonego, jak niedokończony był proces zmierzenia się z tą historią – ocenia Bingen.

– To znak, który oznacza przyklęknięcie i prośbę o wybaczenie – mówił o głazie Florian Mausbach, były architekt miejski. – Chcemy pojednania z Polakami, ale przed pojednaniem musi nastąpić wybaczanie.

Miejsce pamięci

30-to tonowy głaz narzutowy, przypominający o ofiarach niemieckich zbrodni podczas II wojny światowej nareszcie został odsłonięty w Berlinie w poniedziałek. Ofiary upamiętnione są nie tylko napisem na pamiątkowej tablicy, ale i informacyjnymi tablicami o okupacji Polski. Na tablicach w trzech językach przechodnie mogą dowiedzieć się konkretów i liczb, które dla wielu są zupełnie nieznane.

To właśnie popularna w Niemczech koncepcja „miejsca pamięci”, które ma pełnić rolę podstawowego edukowania zwiedzających.

Na odsłonięcie przyszło ponad 200 osób, kilka niemieckich i polskich stacji telewizyjnych, a oficjalnymi gośćmi byli m.in. ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska, minister stanu i pełnomocnik rządu niemieckiego ds. kultury i mediów Wolfram Weimer, pełnomocnik rządu ds. polsko-niemieckiej współpracy międzyspołecznej i transgranicznej Knut Abraham, nadburmistrz Berlina Kai Wegener, były minister Haiko Maas, czy byli i obecni parlamentarzyści z obu krajów.

Pierwsze takie upamiętnienie

– To był długi proces, by ten głaz tu stanął – przypominał Dieter Bingen. – I to nie władze Berlina hamowały ten proces – trudno było nie dostrzec wyrzutu w jego słowach wobec władz federalnych.

Bo dzisiejsze odsłonięcie zawdzięczać można poparciu części niemieckich elit, która korzystała ze swoich kontaktów i znajomości, by wywrzeć nacisk na władze. Impuls do upamiętnienia dał Władysław Bartoszewski już kilkanaście lat temu. Już po jego śmierci, w 2017 grupa Niemców, m.in. Mausbach, Bingen, Nachama, ale też wieloletni politycy, w tym Rita Suesmuth i Wolfgang Thierse, byli przewodniczący Bundestagu, postanowili przyspieszyć proces, pisząc do rządzących w Berlinie wezwanie do upamiętnienia polskich ofiar niemieckiej okupacji. W krótkim czasie podpisało się pod nim 140 osób.

Parę lat na scenie politycznej trwała debata, czy taki pomnik jest potrzebny. Nie chodziło o podważanie zbrodni w Polsce, ale raczej o obawy, że w takim razie będzie trzeba postawić więcej pomników poświęconym obywatelom poszczególnych państw. Zwolennicy argumentu „antynarodowego” podkreślali też, że przecież pomnik Żydów czy Romów też upamiętnia większą część ofiar polskich w czasie wojny i sugerowali, że należałoby raczej stworzyć centrum, upamiętniające wszystkie słowiańskie ofiary Niemców jednocześnie.

– Do tej pory faktycznie w Berlinie nie ma pomników poświęconych obywatelom Białorusi, Rosji, byłej Jugosławii czy Grecji – zauważa Krzysztof Ruchniewicz, historyk, niemcoznawca i obecnie pełnomocnik polskiego rządu ds. współpracy z Niemcami. – Polska jest od dziś wyjątkiem. To warto zauważyć.

Ofiary czekały długo

Andreas Nachama, rocznik 1951, jest historykiem i rabinem. Jego matka, niemiecka Żydówka, przeżyła wojnę w ukryciu, ojciec, kantor z Tesalonik, przeżył Auschwitz, Dachau i marsz śmierci. Nachama jest synem ofiar niemieckiego nazizmu, wyrzutów sumienia mieć nie musi.

– Ale mi raczej chodziło nie o sprawców, ale o ofiary, którym należy się pamięć – tłumaczy DW swoje zaangażowanie. – Może 80 lat za późno – przyznaje w rozmowie po złożeniu kwiatów pod pomnikiem.

Trudno oczekiwać, żeby o upamiętnianiu myślano od razu, w roku 1945, gdy cała Europa była w ruinach. Ale na pewno już kilkadziesiąt lat temu należało upamiętniać ofiary niemieckich zbrodni. Tymczasem wszystkie pomniki, poświęcone grupom szczególnie prześladowanym, powstały dopiero w XXI wieku: nawet pomnik europejskich ofiar Holocaustu, o których w Niemczech mówiło się otwarcie już od lat, powstał dopiero 20 lat temu. Potem powstały jeszcze pomniki europejskich Sinti i Roma, niepełnosprawnych, zamordowanych w ramach akcji T4 (również na terenach okupowanej Polski) czy osób homoseksualinych. Centrum dokumentacyjne „Topografia Terroru” na terenie byłej centrali gestapo, które później poszerzono o muzeum, jedno z najlepiej dziś znanych w Berlinie, powstało dopiero w 1987 roku (muzeum w 2010 – red.).

– Dlaczego trwało to tak długo? Bo dopiero wtedy już w we władzach niemieckich nie było nazistowskich zbrodniarzy – tłumaczy z ironią Andreas Nachama. Zapewne zniknięcie z polityki osób, które same miały powiązania z nazistowskim reżimem i zbrodniami, miało wpływ na bardziej bezkompromisowe rozliczenie się ze zbrodniami przodków.

Ale też – jak przyznaje Peter Oliver Loew, obecny dyrektor niemieckiego Instytutu Spraw Polskich – całkiem normalne jest to, że każdy naród najpierw zajmuje się własnymi stratami, zanim dojrzy straty innych narodów. Niemcy zajmowali się historią drugiej wojny ze swojej perspektywy, analizowali dojście do władzy nazistów, tworzenie się terroru w latach trzydziestych. Dopiero później dostrzegli inne aspekty.

Nacisk społeczeństwa

Argumentem na stworzenie miejsca pamięci konkretnie polskich ofiar był stan stosunków-polsko niemieckich i konieczny był jednak mocny impuls i wyraźny znakze strony Niemiec. Tym znakiem, jak słychać w kręgach pozarządowych, miała być gotowość do upamiętnienia niemieckich zbrodni w Polsce.

Ostatecznie Bundestag w 2020 roku podjął uchwałę o budowie pomnika i centrum edukacyjnego. A gdy na skutek powolnej biurokracji i zawirowań politycznych (odwołanie rządu i przyspieszone wybory w 2025) moment postawienia pomnika przedłużał się, propolscy działacze znowu wzięli sprawę w swoje ręce i zagrozili wręcz upamiętnieniem Polaków na własną rękę.

Pod tym naciskiem nowy rząd zgodził się, by do czasu postawienia docelowego pomnika, którego projekt ma być wyłoniony w międzynarodowym konkursie, naprzeciwko Bundestagu pojawił się symboliczny głaz pamiątkowy. Działkę udostępnił Senat Berlina (Berlin jest nie tylko miastem, ale i samodzielnym landem, jego rząd to Senat – red.), głaz, tablicę pamiątkowe i informacyjne, nasadzenie i wykonanie opłacono ze zbiórki społecznej i wsparciu berlińskiej fundacji Lotto.

Tymczasowy, ale nie mniej ważny

Na odsłonięciu pojawili się przedstawiciele polskiego i niemieckiego rządu, choć nie najwyższej rangi, w końcu chodzi „tylko” o pomnik tymczasowy. – Choć to wcale nie oznacza, że mniej ważny – przekonywał m.in. Wolfgang Thierse, urodzony w czasie wojny we Wrocławiu. – Wychowałem się w NRD i świetnie wiem, co oznacza narzucona przyjaźń. To znacznie ważniejsze, że tu chęć pojednania i uznanie swoich win wychodzi ze społeczeństwa – mówił podczas uroczystości.

Za pozbawione sensu uważa zarzuty dotyczące formy pomnika ze strony niektórych kręgów w Polsce uważa również Krzysztof Ruchniewicz, historyk. – Pytanie, czy lepsze jest coś, jakaś forma upamiętnienia, czy żadna? Oczywiście, że lepsze jest upamiętnienie. Zwłaszcza, że żaden inny naród tak upamiętniony nie został. I to w takim miejscu – dokładnie tu, gdzie Hitler ogłosił atak na Polskę. Tu nic nie jest przypadkowe, tylko dokładnie przemyślane i symboliczne – na dodatek w bardzo prominentnym miejscu, gdzie każdego dnia przechodzą tysiące Niemców i cudzoziemców – podkreśla. – A na dodatek ważne dla nas powinno być to, jak bardzo zaangażowani byli w to upamiętnienie obywatele, skoro wyprzedzili władze.

– Pomnik to też odpowiedzialność. Odpowiedzialność polegająca na odwadze spojrzenia w przeszłość; bez unikania spraw trudnych, bez przemilczania, bez zapomnienia. Jego obecna formuła to jeden, za to bardzo ważny krok.(...) Jest gestem wobec konkretnych osób i ich rodzin. Jest symbolem europejskiej kultury pamięci, uczciwej i wspólnej – podkreśliła Hanna Wróblewska, polska minister kultury i dziedzictwa narodowego w swoim przemówieniu na uroczystości.

Nie tylko przypomnienie, ale i dialog

Przy dyskusji o formie pomnika w Polsce zagubił się fakt, że sam pomnik – czy „miejsce upamiętnienia” – to tylko część pomysłu w hołdzie ofiarom niemieckich zbrodni. W ramach projektu powstać ma też Dom Polsko-Niemiecki, miejsce spotkań, warsztatów, wystaw i edukacji na temat Polski, i polsko-niemieckiej historii na przestrzeni ostatnich wieków.

– Oprócz przypomnienia trzeba wyjaśniać i wyciągać wnioski na przyszłość – mówi też Andreas Nachama. I to będzie dla niego dopiero moment prawdziwej satysfakcji, że udało się zakończyć coś, o co walczyli od wielu lat. – Jeśli będzie tam życie, będzie się coś działo, będzie pamięć, ale i pomysły na przyszłość, to będzie to – mówi z uśmiechem rabin. – Kochaj swego bliźniego, jak siebie samego. Gdy się nauczymy, już nigdy się to między Polską a Niemcami nie zdarzy.

Już po uroczystości i rozejściu się uczestników odsłonięcia miejsca pamięci, przy głazie pojawiło się kilkanaście starszych osób pod przewodnictwem Roberta Bąkiewicza, założyciela i szefa skrajnie prawicowej Straży Narodowej. – To skandal – przekonywał Bąkiewicz grupę polskich turystów, która podjechała przed wyjazdem do Polski zobaczyć pomnik. – 80 lat Niemcy nic nie zrobili – przekonywał.

– Ale przecież właśnie zrobili, postawili pomnik – mówił gdańszczanin. – Czasu nie cofniesz, wcześniej nie postawią, ważne, że jest – przekonywał. Działaczowi nie podobała się jednak forma pomnika. – Wielki powinien być ten pomnik, żeby każdy go widział. I zadośćuczynić nam powinni – przekonywał. Jak? – Zapłacić nam – mówił Robert Bąkiewicz, stojąc na tle rozwiniętych banerów z żądaniami reparacji. Po dwudziestu minutach relacjonowanej na żywo akcji, demonstrujący zakończyli happening.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

40-letni lekarz został skazany we Frankfurcie na dożywocie za tortury ze skutkiem śmiertelnym i zbrodnie wojenne popełnione w jego ojczyźnie, Syrii. Jednocześnie Wyższy Sąd Krajowy orzekł o szczególnej wadze winy, co praktycznie wyklucza przedterminowe zwolnienie skazanego z więzienia po 15 latach odsiadki.

Oskarżony został skazany, ponieważ sąd uznał, że mężczyzna zabił dwie osoby i ciężko zranił dziewięć innych. Czyny te popełniono w latach 2011 i 2012 w Syrii.

Skłonności sadystyczne

Przewodniczący składu sędziowskiego Christoph Koller opisał w uzasadnieniu wyroku czyny oskarżonego Alaa M. w szpitalu wojskowym w mieście Hims. Należał on tam do zespołu lekarzy znanego jako „grupa likwidacyjna”. Jej ofiarami byli uwięzieni cywile, uznani za członków opozycji wobec ówczesnego syryjskiego przywódcy Baszara al-Asada.

Lekarz miał skłonności sadystyczne, którym dawał wyraz podczas tortur. – Oskarżony czerpał szczególną przyjemność z zadawania bólu fizycznego osobom, które uważał za gorsze i podległe – powiedział sędzia Koller.

Proces trwał prawie trzy i pół roku. Ofiary opisały podczas rozpraw brutalne znęcanie się, między innymi bicie, kopanie i podpalanie ran i części ciała. Christoph Koller podkreślił, że bez gotowości i odwagi świadków nie udałoby się wyjaśnić okoliczności zbrodni.

Interwencje reżimu

Reżim al-Asada aż do swego upadku próbował wpływać na przebieg procesu. Pomimo gróźb świadkowie podczas publicznej rozprawy sądowej opowiedzieli o tym, co ich spotkało.

Alaa M. mieszka w Niemczech od dziesięciu lat i pracował jako ortopeda w kilku klinikach, ostatnio w Bad Wildungen w północnej Hesji. Latem 2020 roku został aresztowany; ofiary rozpoznały go w telewizyjnym dokumencie o syryjskim mieście Hims. Od tego czasu przebywał w areszcie śledczym.

To, że musiał odpowiadać przed niemieckim sądem za zbrodnie popełnione w swojej ojczyźnie, wynika z zasady prawa międzynarodowego w prawie karnym międzynarodowym. Pozwala ona ścigać w Niemczech potencjalne zbrodnie wojenne popełnione przez cudzoziemców w innych państwach.

W mowie końcowej prokurator zażądał dla oskarżonego kary dożywotniego pozbawienia wolności, a następnie – izolacji zabezpieczającej. Jego adwokaci domagali się między innymi uniewinnienia od zarzutu zabójstwa. Twierdzili, że w okresie, o którym mowa, ich klient nie przebywał w Hims. Sam Alaa M. podczas procesu twierdził, że jest niewinny i że jest ofiarą spisku. Wyrok nie jest jeszcze prawomocny.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Po analizie aktualnego zużycia energii Politechnika Mediolańska zaproponowała ulepszenia, które można wprowadzić bez naruszania historycznego i artystycznego dziedzictwa bazyliki papieskiej. Wyniki analizy zostały przedstawione w Watykanie w dziesiątą rocznicę publikacji encykliki „Laudato Si" papieża Franciszka, poświęconej ochronie środowiska.

Małe zmiany, duży efekt

Wg propozycji naukowców znaczący efekt ma przynieść już sama wymiana starych instalacji grzewczych na pompy ciepła, przejście na oświetlenie LED oraz wykorzystanie naturalnej wentylacji w celu chłodzenia – czyli otwieranie okien w nocy.

Naukowcy objęli swoimi zaleceniami nie tylko samą bazylikę, ale także przyległe pomieszczenia Pałacu Kanonickiego (Palazzo della Canonica) i domu (pensjonatu) św. Marty.

Budynek o zerowej emisji CO2

Wiele prostych zmian, takich jak ustawienie fontann z wodą, aby ograniczyć zużycie plastikowych kubków, ma zostać wdrożonych jak najszybciej.

– Projekt zrównoważonego rozwoju monumentalnego kompleksu bazyliki św. Piotra ma na celu przekształcenie go w budynek o zerowej emisji CO2, który będzie gościł wszystkich ludzi i zachęcał ich do rozwoju w swoim człowieczeństwie – powiedział w poniedziałek w Rzymie kardynał Mauro Gambetti, prezes Fabbrica di San Pietro, watykańskiego urzędu odpowiedzialnego za zarządzanie, utrzymanie i konserwację bazyliki św. Piotra.

W encyklice „Laudato si” papież Franciszek wezwał ludzi do zaangażowania się w ochronę środowiska i klimatu.

(EPD/du)

W 2024 roku znacznie więcej migrantów otrzymało w Niemczech azyl kościelny. Jak donosi dziennik „Bild”, powołując się na dane Federalnego Urzędu ds. Migracji i Uchodźców (BAMF), liczba ta wzrosła do 2386, co oznacza ponad 300 przypadków więcej w porównaniu z rokiem 2023.

Przypadki „dublińskie”

Prawie każdy przypadek azylu kościelnego w Niemczech to tzw. przypadek dubliński, gdy migranci podróżowali do Niemiec z bezpiecznego kraju trzeciego.

„System dubliński” (Konwencja Dublińska i Rozporządzenie Dublin II) służy do określenia, które państwo członkowskie UE jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o azyl, złożonego przez obywatela państwa trzeciego na terytorium jednego z państw UE. Z reguły jest to kraj, w którym osoby ubiegające się o azyl zostały zarejestrowane po raz pierwszy. W przypadku stwierdzenia, że Niemcy nie są odpowiedzialne za przeprowadzenie procedury azylowej, osoby ubiegające się o azyl są odsyłane do właściwego kraju.

Kontrowersyjny azyl kościelny

„To dla mnie moralnie niezrozumiałe, dlaczego kościoły zapobiegają deportacjom do innych państw UE” – powiedział gazecie badacz migracji Daniel Thym. „Bild” zacytował też jednego z urzędników zajmujących się azylem. „Nie można potem dostać się do tych ludzi. Prawnie zarządzone deportacje opóźniają się miesiącami lub całkowicie zawodzą” – powiedział.

Ostatnio głośno było o przypadku trojga Somalijczyków, którzy wjechali do Niemiec przez Polskę i skutecznie odwołali się przed berlińskim sądem od decyzji o deportacji. Zostali zakwaterowani w kościele ewangelickim i mogą tam otrzymać azyl kościelny. Dla ewangelickiego biskupa Berlina, Christiana Stäbleina, azyl kościelny to „służba społeczeństwu, które w ten sposób przypomina sobie o swoim fundamencie miłosierdzia”.

(KNA/dom)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wezwało wszystkich obywateli Niemiec przebywających w Izraelu, Iranie i krajach sąsiednich do zarejestrowania się na liście gotowości kryzysowej ELEFAND. Umożliwi to niemieckim placówkom dyplomatycznym za granicą szybki kontakt z osobami, które wymagają pomocy.

Jak poinformował w poniedziałek (16.06.2025) rzecznik MSZ w Berlinie, na listę wpisało się już prawie 4 tys. obywateli Niemiec z Izraela i liczba ta rośnie. W Iranie zarejestrowało się już prawie tysiąc osób. Na razie Niemcy, w odróżnieniu od Polski i Czech, nie mają konkretnych planów ewakuacji, ale wszystkie opcje pozostają otwarte – zaznaczył rzecznik MSZ.

Niemcy o interwencji USA

Berlin nie spodziewa się też interwencji USA w konflikcie między Izraelem a Iranem. Mówił o tym szef niemieckiej dyplomacji Johann Wadephul w poniedziałek (16.06.2025) w wywiadzie dla radia Deutschlandfunk.

Wadephul podkreślił, że Waszyngton wykluczył to już w pierwszym oświadczeniu sekretarza stanu USA Marco Rubio. „Widać to bardzo jasno we wszystkich oświadczeniach, a także we wszystkich działaniach. Nie mam najmniejszych oznak, że USA miałyby jakikolwiek interes w angażowaniu się” – powiedział Wadephul, który obecnie przebywa na Bliskim Wschodzie, w Omanie.

Pomoc Izraelowi?

Stany Zjednoczone utrzymują w regionie szereg baz wojskowych z dziesiątkami tysięcy żołnierzy. Według niepotwierdzonych doniesień medialnych USA wspierają już Izrael w obronie przed irańskimi rakietami.

Dyskutowana jest również kwestia, czy USA mogłyby pomóc swojemu sojusznikowi w zniszczeniu podziemnego irańskiego ośrodka nuklearnego Fordo. Eksperci zakładają, że potrzebne do tego byłyby potężne bomby niszczące bunkry. Takie bomby posiadają Stany Zjednoczone, ale nie Izrael.

(DPA, RTR/dom)

Bądź na bieżąco i zostań jednym z prawie 60 tysięcy obserwujących naszą stronę na facebooku! Tam też skomentujesz nasze artykuły >>

„Pierwsze miejsce upamiętniające okrucieństwa popełnione pod okupacją niemiecką w Polsce podczas II wojny światowej nabiera kształtów“ - czytamy w poniedziałek (16.06.2025) na portalu niemieckiej sieci redakcji prasowych RND.

Informując o planowanym na dziś odsłonięciu w centrum Berlina tymczasowego pomnika polskich ofiar wojny, dziennikarz Jan Sterneberg pisze, że wielki głaz narzutowy (który będzie pełnił funkcję wstępnego pomnika – red.) to „trzymacz miejsca” dla właściwego monumentu i Domu Polsko-Niemieckiego, które mają powstać w następnych latach.

Jak czytamy, dzisiejsza ceremonia jest bardzo istotna ze względu na aktualną sytuację polityczną w Polsce. „Podczas kampanii wyborczej nowo wybrany polski prezydent Karol Nawrocki mówił o nowych żądaniach reparacji od Niemiec”.

„Znak przeciwko zapomnieniu”

RND cytuje niemieckiego ministra odpowiedzialnego za kulturę Wolframa Weimera, który powiedział gazetom tej sieci: „Dzięki tymczasowemu miejscu pamięci tworzymy pierwszy widoczny znak pamięci w centrum naszej stolicy - znak przeciwko zapomnieniu, przeciwko wypieraniu, przeciwko uciszaniu ofiar II wojny światowej i niemieckiej tyranii w Polsce. Poprzez znak pamięci chcemy przypominać o cierpieniu Polaków, które pochodziło z niemieckiej ziemi”.

Weimer dodał w rozmowie z RND, że tymczasowy kamień to „drogowskaz, który powinien przypominać nam o celu naszej podróży: centralnym miejscu pamięci w imię Niemiec i Domu Polsko-Niemieckim w centrum Berlina”. Niemiecki minister stwierdził, że ma być to miejsce otwarte na żałobę, spotkania, edukację, dialog, pojednanie i nadzieję.

„Możemy osiągnąć ten cel tylko wtedy, gdy Polacy i Niemcy będą kroczyć ścieżką obok siebie - świadomi przeszłości, ufni w siłę pojednania i mocno zdeterminowani do wspólnej pracy na rzecz wolnej, pokojowej i demokratycznej Europy”.

„Decydujący krok”

Portal RND cytuje także koordynatora rządu Niemiec ds. współpracy z Polską Knuta Abrahama, który stwierdził, że poniedziałkowe odsłonięcie kamienia to pierwszy, ale decydujący krok.

„Ten na razie tymczasowy pomnik dla polskich ofiar dokumentuje, że Niemcy w końcu znalazły drogę, aby upamiętnić napaść na Polskę i okupację sąsiedniego kraju podczas drugiej wojny światowej. W widoczny sposób w centrum niemieckiej stolicy. I miejmy nadzieję, że wkrótce w ostatecznej formie” - powiedział RND.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W ocenie „Frankfurter Allgemeine Zeitung” konieczność działań Izraela pozostanie nadal przedmiotem sporów. „Rzekomo przywództwo Iranu planowało przekazać broń nuklearną swoim armiom cieni. Z zewnątrz nie sposób ocenić, czy jest to prawda” – stwierdza komentator. Opinia publiczna nie wie nawet, jak daleko Iran znalazł się technicznie na drodze do stworzenia bomby. Ale ta myśl nie wydaje się całkowicie niedorzeczna, jeśli uświadomimy sobie, jaką ogromną ilość konwencjonalnej broni Iran już dostarczył Hezbollahowi i innym sojusznikom. Choćby z tego powodu Izrael będzie usatysfakcjonowany jedynie całkowitą eliminacją opcji nuklearnej w Iranie, czyli wzbogacania uranu. Doradca Netanjahu ds. bezpieczeństwa powiedział, że cel ten nie może zostać osiągnięty wyłącznie militarnie, lecz tylko na drodze dyplomacji za pośrednictwem Trumpa” – czytamy.

„Przejaw politycznej arogancji”

„Wszystko wskazuje na to, że po raz kolejny dojdzie do wojny na Bliskim Wschodzie” – konstatuje dziennik ekonomiczny „Handelsblat”. I dodaje: „Byłaby to – obok rosyjskiej inwazji na Ukrainę– kolejna wojna, która ukazuje przede wszystkim dwie rzeczy: po pierwsze, permanentne przeciążenie Zachodu, który staje w obliczu świata pogrążonego w chaosie. Po drugie: próżnia, jaką pozostawia po sobie wiodąca zachodnia potęga – Stany Zjednoczone – które za prezydentury Donalda Trumpa nie są zdolne, a być może nawet niechętne do prowadzenia racjonalnej i strategicznej polityki zagranicznej”. Ostatecznie tylko dyplomacja i strategiczna dalekowzroczność mogą pomóc w stworzeniu stabilności w tym regionie, który od dziesięcioleci nie daje wytchnienia światowej dyplomacji. Według komentatora stworzenie porządku pokojowego na Bliskim Wschodzie za pomocą środków militarnych, jak najwyraźniej wyobraża to sobie Netanjahu, nie zadziała. To samo dotyczy zresztą konfliktu palestyńskiego. „Próba zakończenia go przy użyciu siły militarnej, bez politycznego rozwiązania, to nic innego jak przejaw politycznej arogancji”.

Katastrofa dla regionu

„Süddeutsche Zeitung” komentuje: „Gdyby Netanjahu zależało wyłącznie na bombie atomowej, mógłby wymierzyć Iranowi kilka celnych ciosów, a następnie zmusić go do powrotu do stołu negocjacyjnego. Ale nie chodzi tylko o zapobieganie budowie bomby. Chodzi również o obalenie całego reżimu; już wezwał Irańczyków do zrywu. Bombardowane są składy gazu i ropy, które nie mają nic wspólnego z bronią jądrową. Region bez Najwyższego Przywódcy Alego Chamenei i jego nieludzkiej, skorumpowanej kliki niekoniecznie musi być lepszy. Wystarczy spojrzeć na Libię i Irak, by zobaczyć, że zawsze może być jeszcze gorzej. Iran pogrążający się w anarchii i chaosie byłby katastrofą dla regionu, ale nie byłby wcale złym wynikiem dla Netanjahu”.

Zdaniem dziennika regionalnego „Kölner Stadt-Anzeiger” podczas gdy Niemcy, Francja i Wielka Brytania negocjowały niegdyś z Iranem porozumienie, na mocy którego kraj ten miał zrezygnować ze swojego kontrowersyjnego programu jądrowego w zamian za ułatwienia handlowe, obecnie europejskie mocarstwa odgrywają jedynie marginalną rolę. „Decydujące jest wyłącznie to, co zrobi izraelski premier Beniamin Netanjahu – i czy ma poparcie prezydenta USA Donalda Trumpa” – konstatuje dziennik. I dodaje: „Podobnie jak poprzedni rząd Niemiec także obecny jest faktycznie pozbawiony wpływów. Jego przedstawiciele są niczym ludzie w przepełnionym pokoju. Mogą wszędzie trafić na opór, tym bardziej, że prawo do istnienia Izraela pozostaje niemiecką racją stanu”.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Na całym świecie dziewięć państw posiada broń nuklearną i prawie wszystkie z nich kontynuowały w 2024 roku intensywne programy modernizacji, ulepszając ją i dodając nowsze wersje. Jest to jedno z kluczowych ustaleń tegorocznego raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) – corocznej oceny stanu zbrojeń, rozbrojenia i bezpieczeństwa międzynarodowego.

W połowie lat 80. liczba głowic nuklearnych, bomb i pocisków na całym świecie wynosiła około 64 tys. Obecnie liczbę tę szacuje się na 12 241, ale trend ten wydaje się odwracać. – Najbardziej niepokojącą rzeczą, jaką widzimy obecnie w arsenałach nuklearnych, jest to, że długoterminowa redukcja liczby głowic nuklearnych wydaje się dobiegać końca – mówi DW dyrektor SIPRI Dan Smith.

Koniec rozbrojenia nuklearnego

Od upadku Związku Radzieckiego w 1991 roku i zakończenia zimnej wojny zdemontowano więcej wycofanych z użytku głowic nuklearnych niż rozmieszczono nowych.

Chociaż modernizacja i unowocześnianie potencjału nuklearnego przez państwa posiadające broń jądrową jest powszechną praktyką, według SIPRI proces ten nasilił się pod koniec ostatniej kadencji byłego prezydenta USA Baracka Obamy, wraz z większymi inwestycjami w nowe generacje pocisków i lotniskowców. – Już kilka lat wcześniej horyzont bezpieczeństwa na całym świecie pociemniał, a państwa uzbrojone w broń jądrową zaczęły wprowadzać procesy tego, co nazwalibyśmy intensywnym procesem modernizacji, ale naprawdę gwałtowne zmiany – powiedział Smith.

Według badaczy SIPRI z szacowanych 12 241 głowic nuklearnych na całym świecie około 9614 znajdowało się w styczniu br. w składach wojskowych: umieszczone na pociskach rakietowych albo w bazach z siłami operacyjnymi lub w centralnym magazynie, który mógłby zostać potencjalnie rozmieszczony.

Szacuje się, że 3912 z tych głowic zostało rozmieszczonych w pociskach rakietowych i samolotach, z których około 2100 utrzymywano w stanie wysokiej gotowości na pociskach balistycznych. Prawie wszystkie z nich należały do Rosji lub Stanów Zjednoczonych, ale Chiny mogą również trzymać niektóre głowice na rakietach.

Wśród państw uzbrojonych w broń jądrową – Stanów Zjednoczonych, Rosji, Wielkiej Brytanii, Francji, Chin, Indii, Pakistanu, Korei Północnej i Izraela – Rosja i USA posiadają 90 proc. całej broni jądrowej. Analitycy SIPRI ostrzegają obecnie, że coraz więcej państw rozważa rozwój lub posiadanie takiej broni, a krajowe debaty na temat statusu i strategii nuklearnej zostały ożywione.

Obejmuje to także nowe porozumienia w sprawie współdzielenia arsenału jądrowego: Rosja twierdzi, że rozmieściła broń nuklearną na terytorium Białorusi, podczas gdy kilka europejskich państw członkowskich NATO zasygnalizowało chęć przyjęcia amerykańskiej broni nuklearnej.

Zagrożone bezpieczeństwo

W 2007 roku prezydent Rosji Władimir Putin wygłosił przemówienie na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, w którym sprzeciwił się zdominowanemu przez USA porządkowi świata, ekspansji NATO na wschód i rozbrojeniu.

Ale zaledwie dwa lata później, w 2009 roku, Obama ogłosił w Pradze, cel całkowitego rozbrojenia nuklearnego. – Istnienie tysięcy sztuk broni nuklearnej jest najbardziej niebezpiecznym dziedzictwem zimnej wojny – powiedział. Dodał, że Stany Zjednoczone „podejmą konkretne kroki w kierunku świata bez broni nuklearnej” i wynegocjują z Rosją nowy układ o redukcji zbrojeń strategicznych (New START). Traktat ten został podpisany i wszedł w życie w 2011 roku.

Jednak w następstwie pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku administracja Bidena opublikowała przegląd sytuacji nuklearnej z 2022 roku, w którym modernizacja amerykańskiego arsenału nuklearnego została uznana za najwyższy priorytet. W lutym 2023 roku prezydent Rosji Władimir Putin podpisał ustawę wstrzymującą udział Rosji w traktacie New START. – Fala niepewności narastała powoli od lat 2007-2008, poprzez rok 2014, aż do kulminacji w lutym 2022 – mówi Dan Smith. – To właśnie wtedy wielu zwykłych obywateli stwierdziło pogorszenie sytuacji, choć stan taki utrzymywał się już od ponad dekady.

Arsenały są modernizowane

Istotne jest to, że światowe arsenały nuklearne są powiększane i modernizowane. SIPRI szacuje, że Chiny posiadają obecnie co najmniej 600 głowic nuklearnych, a ich arsenał nuklearny rośnie szybciej niż w jakimkolwiek innym kraju.

Według SIPRI również Indie nieznacznie rozszerzyły w 2024 roku swój arsenał nuklearny, podczas gdy Pakistan kontynuował opracowywanie nowych systemów przenoszenia i gromadzenie materiałów rozszczepialnych – kluczowego komponentu broni jądrowej.

Izrael, który 13 czerwca rozpoczął ataki na irańskie obiekty nuklearne, zabijając przywódców wojskowych i naukowców zajmujących się energią jądrową, jest w trakcie modernizacji własnego arsenału nuklearnego, a także modernizacji reaktora do produkcji plutonu na pustyni Negew - wynika z raportu SIPRI.

Rola sztucznej inteligencji

We wstępie do Rocznika SIPRI 2025 Dan Smith ostrzega przed perspektywą nowego wyścigu zbrojeń nuklearnych, który niesie ze sobą „znacznie większe ryzyko i niepewność” niż w erze zimnej wojny – głównie ze względu na rozwój sztucznej inteligencji i nowych technologii w dziedzinie zdolności cybernetycznych i zasobów kosmicznych. – Nadchodzący wyścig zbrojeń nuklearnych będzie dotyczył w takim samym stopniu sztucznej inteligencji, cyberprzestrzeni i przestrzeni kosmicznej, jak pocisków w bunkrach lub na okrętach podwodnych czy bomb w samolotach. Będzie dotyczył zarówno oprogramowania, jak i sprzętu – mówi szef SIPRI. Komplikuje to kontrolę i monitoring broni nuklearnej i zapasów.

Od dłuższego czasu toczą się dyskusje na temat sztucznej inteligencji w odniesieniu do tego, co powszechnie nazywa się „robotami zabójcami” oraz wykorzystania zautomatyzowanych i półautomatycznych dronów, ale nie tak bardzo w odniesieniu do broni jądrowej. Sztuczna inteligencja pozwala na niezwykle szybkie przetwarzanie dużej ilości informacji, co teoretycznie powinno pomóc decydentom w szybszym reagowaniu. Jeśli jednak coś pójdzie nie tak w oprogramowaniu lub systemie całkowicie zależnym od dużych modeli językowych sztucznej inteligencji, niewielka usterka techniczna może potencjalnie doprowadzić do ataku nuklearnego. – Musi istnieć czerwona linia, z którą prawdopodobnie zgodzą się wszyscy przywódcy polityczni i wojskowi, że decyzja o wystrzeleniu pocisku nuklearnego nie może zostać podjęta przez sztuczną inteligencję – podkreśla Smith, wskazując na przykład radzieckiego podpułkownika Stanisława Pietrowa.

Kto będzie Pietrowem?

W 1983 roku Pietrow pełnił służbę w radzieckim centrum dowodzenia systemu wczesnego ostrzegania nuklearnego, gdy system zgłosił wystrzelenie międzykontynentalnego pocisku balistycznego z USA, a za nim czterech kolejnych.

Na szczęście Pietrow uznał, że doszło do błędu komputera i zamiast przekazać informacje dowództwu - poczekał. Była to decyzja, która prawdopodobnie zapobiegła odwetowemu uderzeniu nuklearnemu, a w najgorszym przypadku pełnoskalowej wojnie nuklearnej. – Przypuszczam, że najważniejsze pytanie brzmi: kto w świecie sztucznej inteligencji wcieli się w rolę podpułkownika Pietrowa? – stwierdza Dan Smith.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

– Teheran musi natychmiast zaprzestać bombardowania celów cywilnych w Izraelu – powiedział kanclerz Niemiec Friedrich Merz w niedzielę (15.06.2025) w Berlinie przed wylotem na szczyt G7 w Kanadzie. Jednocześnie odniósł się do środków ostrożności, jakie podjęły niemieckie władze: – Przygotowujemy się również w Niemczech na wypadek, gdyby Iran zaatakował izraelskie lub żydowskie cele w naszym kraju – powiedział.

Zagrożenie dla Izraela

Kanclerz podkreślił jednocześnie stanowisko Niemiec, że Iran nie może rozwijać ani posiadać broni nuklearnej. Jak stwierdził, „stworzyłoby to zagrożenie dla Izraela, Bliskiego Wschodu i całej społeczności międzynarodowej”. Ponieważ irański program nuklearny stanowi „egzystencjalne zagrożenie dla państwa Izrael”, kraj ten ma prawo „bronić swojego istnienia i bezpieczeństwa swoich obywateli” – podkreślił Merz.

Szef niemieckiego rządu zaznaczył, że nie można dopuścić do rozszerzenia się konfliktu. – Inne państwa w regionie nie mogą stać się obszarem działań wojennych – dodał. Rozwiązania należy zatem szukać na drodze dyplomatycznej. W tym celu minister spraw zagranicznych Niemiec Johann Wadephul prowadzi ścisły dialog ze swoimi odpowiednikami w regionie. Sam Merz rozmawiał wcześniej telefonicznie z sułtanem Omanu.

Izrael poprosił również Niemcy o dostarczenie środków przeciwpożarowych i – jak zapewnił kanclerz – Niemcy „niezwłocznie rozpoczną działania w tym celu”.

Szczyt G7

Friedrich Merz spodziewa się, że konflikt między Izraelem a Iranem będzie jednym z głównych tematów rozpoczynającego się w poniedziałek, 16 czerwca, szczytu G7 w Kanadzie. Również rosyjska wojna agresji w Ukrainie będzie tematem rozmów. Udział prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego oraz szefa NATO Marka Ruttego jest „wyraźnym sygnałem poparcia dla Ukrainy” – zaznaczył Merz. Dodał, że chce wykorzystać szczyt do przyspieszenia negocjacji w sprawie zawieszenia broni, zainicjowanych przez prezydenta USA Donalda Trumpa.Jak wyjaśnił, potrzebna jest jednak dodatkowa presja, aby skłonić Moskwę do negocjacji. – Dlatego chcemy nałożyć nowe sankcje podczas posiedzenia Rady Europejskiej pod koniec miesiąca – powiedział kanclerz Niemiec.

Również na szczycie G7 w Kanadzie Merz chce przekonać partnerów, a w szczególności USA, do nałożenia silniejszych sankcji na Rosję.

Szczyt G7 w Kananaskis potrwa do wtorku, 17 czerwca. Wezmą w nim udział szefowie państw i rządów USA, Japonii, Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i Kanady. Spotkanie jest pierwszym międzynarodowym szczytem, w którym uczestniczy Donald Trump od czasu powrotu do Białego Domu.

(AFP/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Na nagraniu wideo premier Węgier Viktor Orban trzyma w ręku smartfon i wskazuje na wiadomość tekstową z linkiem. „Tak to robią ukraińscy cyberoszuści” – komentuje. „Klikasz i twoje pieniądze przepadają”.

To jeden z antyukraińskich postów Viktora Orbana. Ostrzega w nim bez żadnych dowodów przed rzekomymi ukraińskimi przestępcami, którzy mieliby kraść pieniądze Węgrów, gdyby kliknęli na link w wiadomości tekstowej. Pod filmem Orbana na Facebooku i TikToku można znaleźć setki prześmiewczych lub gniewnych komentarzy. „Oszukujesz nawet bez klikania” – napisało do Orbana wiele osób. Ktoś sugeruje kilka sezonowych pomysłów: „Latem atakuje promieniowanie UV pochodzenia ukraińskiego, zimą burza śnieżna z Ukrainy utrudnia ruch”. Niektórzy narzekają na wysoką inflację i zły stan systemu opieki zdrowotnej. Wciąż pojawiają się litery MNB i liczba: 500 miliardów oraz emotikony złości.

Gigantyczny napad na bank

500 miliardów forintów węgierskich, czyli równowartość około 1,25 miliarda euro - to ogromna suma, o którą toczy się gra w jednym z największych państwowych skandali korupcyjnych i nadużyć finansowych na Węgrzech od czasu, gdy Viktor Orban w 2010 roku doszedł do władzy. Pieniądze zniknęły z aktywów Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) i w skrócie można to nazwać gigantycznym napadem na bank. Dwaj główni gracze w tym procederze to były prezes MNB György Matolcsy, który sprawował urząd do marca 2025 r., oraz jego syn Adam. Ten ostatni od lat prowadzi życie w luksusie.

Od marca br. na jaw wychodzi pełna skala afery i wydaje się, że staje się ona jednym z punktów zwrotnych w systemie Orbana. W oczach wielu Węgrów afera ta odzwierciedla zakres korupcji oraz niemoralność tego systemu. Chodzi o fundusze publiczne, których zniknięcia przez lata nie zbadał żaden organ, o bezwstydny nepotyzm i otwarte konflikty interesów. Chodzi również o niezasłużone luksusowe życie dzieci powierników Orbana, podczas gdy wielu Węgrów ledwo wiąże koniec z końcem. Istnieje ogromna niechęć społeczna wobec luksusowego życia elit rządzących.

Opływają w luksusie

Brakujące miliardy z MNB początkowo trafiły do fundacji założonych przez byłego prezesa MNB Matolcsy'ego po objęciu przez niego urzędu w marcu 2013 roku. Następnie zniknęły w sieci powiązanych ze sobą spółek, których właścicielem lub zarządcą był jego 39-letni syn Adam i kilku jego przyjaciół. Pieniądze zostały wykorzystane do przeprowadzenia wątpliwych transakcji dotyczących nieruchomości i udziałów. Duża ich część rzekomo przepadła w wyniku utraty wartości i spadku cen akcji.

Nie zważając na to, bogactwo kliki rosło. Posiadający węgierski paszport dyplomatyczny Adam Matolcsy, który porzucił szkołę biznesu w Budapeszcie, posiada luksusowe samochody, luksusowe zegarki i luksusowe mieszkania w Budapeszcie i Dubaju, a po świecie podróżuje prywatnym samolotem. Węgierska opinia publiczna nazywa takich potomków partyjnych przyjaciół, powierników lub oligarchów węgierskiego premiera „playboyami Orbana”.

Dochodzenia Trybunału Obrachunkowego

Jako minister gospodarki i szef Banku Narodowego ojciec Adama Matolcsy'ego był jednym z architektów „niekonwencjonalnej” polityki gospodarczej Orbana. Jednak w ostatnich latach popadł w niełaskę autokraty z Budapesztu, ponieważ krytykował niektóre działania gospodarcze jego rządu. Odkąd jego mandat w MNB wygasł w marcu 2025 r., węgierska Państwowa Izba Kontroli (ASZ) prowadzi dochodzenie w sprawie brakujących miliardów.

ASZ pozostaje pod kontrolą Orbana i nie sprawdza lojalnych zwolenników szefa rządu, ale kiedy nawet ona stwierdza, że zniknęło 500 miliardów forintów, brzmi to jak oficjalne przyznanie, że niektórzy członkowie partii Fidesz i oligarchowie Orbana bezczelnie i nielegalnie się wzbogacają. Szczególnie oburzający jest fakt, że obnoszą się oni swoim luksusem.

To nie pojedynczy przypadek

Nie chodzi jednak o kilka indywidualnych przypadków. Przykładem jest szkolny przyjaciel Orbana, Lörinc Meszaros, były monter gazowni w Felcsut, małej rodzinnej wiosce premiera, który jest obecnie multimiliarderem i najbogatszym Węgrem. Jest czasami nazywany „portfelem Orbana” lub jego „figurantem” i jest znany z tego, że często i chętnie podróżuje luksusowymi prywatnymi jetami.

Są też partyjni przyjaciele Orbana, tacy jak Antal Rogan, minister kancelarii szefa rządu, który trafił na pierwsze strony gazet wiele lat temu, kiedy on i jego ówczesna żona polecieli na luksusowe wesele helikopterem. Etykieta „Luksusowy Toni” przylgnęła do Rogana, częściowo dlatego, że on i jego małżonki wielokrotnie przyciągali uwagę luksusowymi strojami, z których niektóre kosztowały kilkakrotnie więcej niż średnia węgierska roczna pensja.

Sam Viktor Orban na papierze nie ma żadnych oszczędności i jest współwłaścicielem domu w Budapeszcie oraz gospodarstwa rolnego w swojej rodzinnej wiosce Felcsut. Tym bardziej zamożna jest jego rodzina: ojciec Orbana kazał przekształcić starą posiadłość książęcą niedaleko jego rodzinnej wioski w ogromną prywatną rezydencję dla rodziny Orbana. Zięć premiera, Istvan Tiborcz, jest deweloperem luksusowych nieruchomości i jednym z najbogatszych Węgrów. Jednak sam premier wielokrotnie podkreślał, że „nie ma nic wspólnego ze sprawami biznesowymi”.

Szkody wizerunkowe dla partii rządzącej

Oburzenie z powodu przepychu i luksusów idzie w parze z gniewem z powodu złego stanu infrastruktury publicznej. Na przykład w sobotę, 7 czerwca, usługi kolejowe z Budapesztu nad jezioro Balaton uległy tymczasowej awarii z powodu usterki szlabanu. Była to jedna z wielu chaotycznych sytuacji w węgierskim transporcie kolejowym. Wielu Węgrów po raz kolejny uświadomiło sobie, co zasadniczo źle działa w kraju: na przykład, że wiele szpitali i szkół jest w opłakanym stanie.

Kontrast między odmiennymi realiami życia elity Orbana i ogółu społeczeństwa po raz pierwszy od wielu lat prowadzi również do krytycznych debat w rządzącej partii Fidesz. Tibor Navracsics, dawny towarzysz Orbana, a obecnie minister administracji i rozwoju, powiedział w jednym z podcastów, że luksusowy styl życia elit Orbana szkodzi wizerunkowi partii.

Nie jest to jedyny krytyczny głos w łonie partii rządzącej. Sam Orban reaguje, dodając coraz bardziej absurdalne kłamstwa do jego antyukraińskiej kampanii z ostatnich tygodni. Najnowszym z nich jest to, że ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski wzywa Unię Europejską do podniesienia cen energii na Węgrzech. Prawdą jest, że Bruksela nie ma do tego uprawnień. Niemniej jednak w nagraniu wideo opublikowanym na Facebooku Orban wkłada w usta Zełenskiego słowa, których ten nigdy nie wypowiedział: „Ukraiński prezydent mówi o wyciąganiu pieniędzy z kieszeni Węgrów, aby mógł skuteczniej kontynuować swoją wojnę”.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

O pomniku w Berlinie dla polskich ofiar drugiej wojny światowej i niemieckiej okupacji mówi się od lat. Dopiero teraz, w poniedziałek 16 czerwca, zostanie uroczyście odsłonięte Miejsce Pamięci dla Polski 1939-1945. Na razie jednak tymczasowe.

To blisko trzydziestotonowy głaz w samym sercu Berlina – naprzeciwko siedziby parlamentu Niemiec. Miejsce, które wybrano, jest symboliczne. To teren po dawnej Operze Krolla, w której Adolf Hitler 1 września 1939 roku ogłosił napaść na Polskę. – Ten pomnik ma zwracać się zarówno do strony polskiej, pokazać, że my, Niemcy, jesteśmy w stanie, jesteśmy gotowi, żeby przypominać losy Polski. I ma pokazywać Niemcom: popatrzcie tu, Polacy, Polska w czasie drugiej wojny światowej doznała ogromnych strat, doświadczyła ogromnych zbrodni. Pamiętajcie, pamiętajmy! – powiedział DW prof. Peter Oliver Loew, dyrektor Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt. DPI powierzono nadzór nad realizacją projektu.

Dyskusje od lat

Rozmowy o pomniku dla polskich ofiar Trzeciej Rzeszy toczą się od lat. W 2017 roku grupa przyjaznych Polsce niemieckich naukowców, aktywistów i byłych polityków zaapelowała o utworzenie takiego monumentu. Bundestag już w październiku 2020 zaakceptował budowę w Berlinie pomnika polskich ofiar drugiej wojny światowej i zlecił rządowi opracowanie jego koncepcji.

Po żmudnych dyskusjach uzgodniono, że w Berlinie nie powinien stawać sam pomnik, ale że powstanie też duża instytucja – Dom Polsko-Niemiecki – która będzie uczyć o długiej historii polsko-niemieckiej, umożliwiać bilateralne spotkania i będzie miejscem oddawania hołdu polskim ofiarom. Rząd zatwierdził projekt w czerwcu 2024 roku.

Wciąż jednak nie ma konkretnego harmonogramu, ale wiadomo, że realizacja Domu Polsko-Niemieckiego zajmie lata. Dlatego zdecydowano się na utworzenie tymczasowego miejsca pamięci o polskich ofiarach. Wcześniej nazwano je „Kamieniem Pamięci dla Polski 1939-1945”. Inicjatorzy pomnika chcieli, by był gotowy na 8 maja br., kiedy przypadała 80. rocznica zakończenia drugiej wojny światowej. Plany pokrzyżowała jednak polityka i przeciągający się proces tworzenia nowego rządu pod przewodnictwem Friedricha Merza.

Symboliczny kamień

Teraz w uroczystym odsłonięciu Miejsca Pamięci dla Polski 1939-1945 wezmą udział m.in. były szef niemieckiej dyplomacji i prezes DPI Heiko Maas oraz burmistrz Berlina Kai Wegner. Przemówienia wygłoszą po stronie niemieckiej Wolfram Weimer – minister stanu do spraw kultury i mediów oraz Knut Abraham, pełnomocnik rządu ds. współpracy z Polską, a ze strony polskiej – minister kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska i Marek Krząkała, przewodniczący polsko-niemieckiej grupy parlamentarnej w Sejmie. O pracy nad pomnikiem będą opowiadać inicjatorzy projektu – m.in. prof. Rita Süssmuth i Wolfgang Thierse, byli przewodniczący Bundestagu.

Do inicjatorów należy też 81-letni Florian Mausbach, architekt i były prezes Federalnego Urzędu Budownictwa i Planowania Przestrzennego. – To ważny dzień dla stosunków polsko-niemieckich – powiedział w rozmowie z DW. – I ten kamień też ma symboliczne znaczenie: ciężki, twardy i wielki kamień, który leży na niemieckim sumieniu – dodał. Ten głaz – jak mówi – „ma oznaczać uklęknięcie i prośbę o przebaczenie”.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Ceny oleju opałowego w Niemczech wzrosły po ataku Izraela na Iran. 100 litrów kosztuje obecnie średnio około 93 euro – wynika z analizy portalu porównawczego Verivox, cytowanego w niedzielę przez gazety grupy medialnej Funke. W maju przeciętna cena tej ilości wynosiła 87 euro – najmniej od dwóch lat.

To i tak niewiele

Według obliczeń Verivox 87 euro z maja skutkowałoby kosztami ogrzewania w wysokości około 1739 euro dla domu jednorodzinnego o typowym rocznym zużyciu 2 tys. litrów. Ostatni raz podobne ceny odnotowano w maju 2023 roku. Od szczytu cenowego we wrześniu 2023 roku, kiedy 100 litrów kosztowało około 119 euro, ceny oleju opałowego w Niemczech spadły o około 27 proc.

Według portalu Verivox czerwcowa cena 93 euro za 100 litrów to nadal stosunkowo niewiele. Dla porównania: w ubiegłym roku średnia cena wynosiła 99 euro, w 2023 roku – 104 euro, a w 2022 roku – nawet 131 euro.

„Ceny mogą nadal rosnąć”

Obecnie konflikt na Bliskim Wschodzie powoduje wzrost cen. Jednak zdaniem ekspertów ceny oleju opałowego często podlegają silnym wahaniom. „Prawie niemożliwe jest określenie najlepszego momentu na zakup. Pomimo znacznego wzrostu cen, nadal warto napełnić zbiornik na następną zimę” – powiedział gazetom grupy Funke Thorsten Storck, ekspert ds. energii w Verivox.

Poziom cen jest nadal stosunkowo niski. „Dalszy rozwój konfliktu na Bliskim Wschodzie pozostaje na razie niejasny, więc ceny mogą nadal rosnąć” – podkreślił Thorsten Storck.

(AFP/dom)

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Sławomir Mentzen ma rzekomo proste rozwiązania problemów polskiego społeczeństwa: obniżyć podatki, wyrzucić cudzoziemców, zrezygnować z ochrony klimatu, zakazać aborcji. Brzmi jak tani prawicowy populizm, ale najwidoczniej ta taktyka funkcjonuje” – pisze Jenifer Girke w portalu niemieckiej telewizji publicznej ZDF.

Autorka przypomniała, że w pierwszej turze wyborów prezydenckich kandydat Konfederacji zajął pierwsze miejsce wśród najmłodszych wyborców w wieku 18-29 lat. W wyborach parlamentarnych ci wyborcy w większości wybierali Donalda Tuska. Co się stało w ciągu półtora roku?” – pyta Girke.

Skandaliczne wypowiedzi

Młodym Polakom podobają się graniczące ze skandalem kontrowersyjne wypowiedzi. Jako przykład autorka podaje reakcję Mentzena na pytania o ocieplenie klimatu – „To mi się podoba, lubię, jak jest ciepło, nie lubię, gdy robi się zimno”.

Girke zwróciła uwagę na dobry wynik antysemity Grzegorza Brauna, a także przedstawiciela lewicowego nurtu – Adriana Zandberga.

Frustracja wśród młodych

Podziały wśród Polaków dzielą także polską młodzież. Spoiwem łączącym prawicę i lewicę jest frustracja. „Frustracja jest ważnym powodem takiego a nie innego zachowania wyborczego młodzieży” – powiedziała ZDF Joanna Stolarek, szefowa Fundacji Boella w Polsce. Młodzież jest rozczarowana, ponieważ jej postulaty z wyborów parlamentarnych nie zostały zrealizowane.

Tusk zmierza do emerytury

Zwycięstwo Tuska w głosowaniu nad wotum zaufania niczego nie zmieni – uważa ZDF. Wynik głosowania jest wielu Polakom obojętny, ponieważ uważają, że i tak nic nie zmieni się na lepsze.

Zdaniem Girke młodym Polakom brakuje postaci z partii umiarkowanych, z którymi mogliby się identyfikować. Łatwiej mogą zaakceptować 38-letniego Mentzena, odnoszącego sukcesy biznesmena w dobrze skrojonym garniturze i człowieka, który zawdzięcza karierę samemu sobie, niż Donalda Tuska, który „zmierza w kierunku emerytury”.

Po wygranym głosowaniu Tusk musi odzyskać zaufanie u swoich wyborców, także młodych. W przeciwnym razie nowy polski rząd utworzą Konfederacja i PiS wraz z innymi prawicowo-radykalnymi ugrupowaniami.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Takie wyznanie powinno pojawić się dużo wcześniej, najpóźniej w połowie lat 80, po przemówieniu (w Bundestagu) prezydenta Richarda von Weizsaeckera” – powiedziała polityczka chadeckiej CDU, partii kierującej od maja niemieckim rządem, w wywiadzie dla tygodnika „Der Spiegel”. W koalicyjnym rządzie Friedricha Merza Prien stanęła na czele resortu oświaty, rodziny, seniorów, kobiet i młodzieży.

„Żydzi postrzegani są w Niemczech przede wszystkim jako ofiary, ofiary antysemityzmu. Moim celem jest pokazanie żydowskiego życia w całej jego różnorodności, a także jego znaczenia dla tożsamości Niemców” - wyjaśniła Prien, jedna z wiceprzewodniczących CDU.

Trudna decyzja

Prien przyznała, że zanim w 2016 r. po raz pierwszy ujawniła swoje żydowskie pochodzenie, długo zwlekała z tą decyzją. „Moja mama przestrzegała mnie przed tym” – powiedziała. Postawa matki była prosta – gdy kogoś spotykasz, nigdy nie wiesz, czy nie jest on w rzeczywistości nazistą.

Prien urodziła się w Amsterdamie, dokąd jej rodzina uciekła przed nazistami. W wieku czterech lat wróciła z matką do Niemiec. „Moi krewni zostali zabici albo wyemigrowali. Dalsza rodzina mieszka w Ameryce Południowej i Izraelu. W Europie oprócz mojej podstawowej rodziny, nie ma nikogo” – wyjaśniła.

Prien wspomina, że wbrew matce zaczęła wcześnie identyfikować się z Niemcami. „Byłam przekonana, że mieszkam w innych, wolnych Niemczech, które przestrzegają praw i godności człowieka” – powiedziała, dodając, że dlatego angażowała się politycznie i przyjęła niemieckie obywatelstwo.

„Czułam dyskomfort”

W 2016 r. Prien przyznała w wywiadzie, że pochodzi z żydowskiej rodziny. Odnosząc się do reakcji, powiedziała, że spotkała się zarówno z aprobatą, jak i z pytaniami: „Dlaczego musiałaś powiedzieć to właśnie teraz”. „Czułam dyskomfort” – powiedziała w wywiadzie dla „Spiegla”.

„Każdy uczeń powinien w czasie edukacji szkolnej odwiedzić miejsce pamięci w byłym obozie koncentracyjnym. Konieczne jest wcześniejsze przygotowanie i późniejsze podsumowanie. Przed wizytą należy zrozumieć, jak zaczyna się faszyzm” – powiedziała ministra.

Przed dojściem Hitlera do władzy w Niemczech mieszkało około pół miliona Żydów. Obecnie ich liczba szacowana jest na 150 tys. do 200 tys.

– Są ludzie, którzy ryzykują życie dla społeczeństwa i po prostu zasługują na szacunek i uznanie – mówi David Hallbauer. Był żołnierzem, uczestnikiem misji zagranicznych, a obecnie jest wiceprzewodniczącym Federalnego Związku Weteranów Misji Zagranicznych. Od wielu lat stowarzyszenie to działa na rzecz ustanowienia w Niemczech narodowego Dnia Weterana.

15 czerwca nareszcie nadszedł ten dzień: podczas wielkiego festynu przed budynkiem parlamentu w Berlinie zostaną uhonorowani weterani Bundeswehry. W tym samym czasie w całym kraju odbędzie się wiele innych uroczystości. David Hallbauer cieszy się: – W innych krajach jest to oczywiste, ale u nas do tej pory nie było to w ogóle przyjęte – mówi.

Armia bez tradycji weteranów

To, że kultura weteranów rozwija się w Niemczech tak powoli, ma przyczyny historyczne. Wraz z końcem II wojny światowej w Niemczech zakończyła się tradycja honorowania i świętowania weteranów wojennych.

Tak zwany Dzień Bohaterów Narodowych ustanowiony przez nazistów został zniesiony i zastąpiony Dniem Żałoby Narodowej. Po rozwiązaniu Wehrmachtu przez dziesięć lat w Niemczech nie było armii. W tym czasie stowarzyszenia weteranów były zakazane.

Ale także po utworzeniu Bundeswehry w 1955 roku nie rozwinęła się z początku żadna nowa tradycja weteranów. Zmieniło się to dopiero w latach 90., w których coraz więcej niemieckich żołnierzy wysyłano na misje zagraniczne – na Bałkany, do Afganistanu lub Afryki. Część z nich wróciła z nich rannych lub straumatyzowanych.

Raczej zdystansowane stosunki

Nie wszyscy z nich otrzymali od Bundeswehry lub innych instytucji państwowych pomoc, której potrzebowali. Również znaczna część społeczeństwa nie wykazała nimi większego zainteresowania. W najlepszym razie odnosiła się do nich z „przyjazną obojętnością”, która charakteryzuje stosunek wielu Niemców do Bundeswehry. Nie zmieniło tego nawet to, że wszystkie misje zagraniczne Bundeswehry były zatwierdzone przez parlament.

Również weteran misji David Hallbauer doświadczył tego braku zainteresowania: podczas uroczystości upamiętniającej zorganizowanej przez jego stowarzyszenie przed budynkiem Reichstagu w Berlinie, jak wspomina, turyści z USA, Anglii i Francji „dziękowali nam za naszą służbę, podczas gdy Niemcy pytali: co to za ludzie? Większość osób, które tam przechodziły, nie miała pojęcia, o co nam chodzi”.

Miliony weteranów Bundeswehry

To przede wszystkim sami weterani wielokrotnie zgłaszali swoje postulaty, aż w końcu zostały one wysłuchane przez niemiecki parlament i rząd. Pewnym wyzwaniem było nadanie nowego znaczenia rzadko używanemu terminowi „weteran” w odniesieniu do Bundeswehry. Wielu kojarzyło go z weteranami wojen światowych, a niektórzy nawet ze starymi samochodami. Potrzebna była nowa definicja.

W końcu w 2018 roku dostarczyła ją ówczesna minister obrony Ursula von der Leyen. W rozkazie dziennym stwierdziła: „Weteran Bundeswehry to osoba, która służyła jako żołnierz Bundeswehry w służbie czynnej lub została honorowo zwolniona ze służby, a więc nie utraciła stopnia wojskowego”. Zgodnie z tą szeroką definicją jest to łącznie około dziesięciu milionów mężczyzn i kobiet, z których większość nie nosi już munduru.

Poszkodowani w misjach

Do podjęcia decyzji o ustanowieniu ogólnokrajowego Dnia Weterana minęło jeszcze kilka lat: dopiero w kwietniu 2024 roku Bundestag przyjął odpowiednią uchwałę. Jedynie partia Lewica wstrzymała się od głosu, krytykując ten dzień jako „politykę symboliczną”. Parlament powiązał swoją decyzję ze zobowiązaniem do poprawienia pomocy dla weteranów poszkodowanych w misjach i ich rodzin.

Szczególnie w tej kwestii społeczność weteranów dostrzega wiele niedociągnięć: długotrwałe kontrole i przeszkody biurokratyczne często powodują, że żołnierze, którzy doznali traumy podczas misji, muszą długo czekać na pomoc. – Chcielibyśmy szybszych i prostszych procedur – mówi Andreas Eggert. Dobrze wie, o czym mówi: był żołnierzem przez 25 lat, siedem razy był na misji w Afganistanie. Ten 49-latek wrócił z nich z zespołem stresu pourazowego.

Za wzór do naśladowania podaje system duński. Tam obowiązuje zasada: „Ten człowiek był w tym czasie na misji, wcześniej był zdrowy, teraz jest chory. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że zachorował podczas misji”. – Natomiast w Niemczech osoby dotknięte problemem muszą udowodnić, że to misja spowodowała chorobę, a dokładniej konkretne wydarzenie podczas misji – krytykuje Andreas Eggert. Może to być bardzo trudne i często trwa zbyt długo.

Bryan Adams, kiełbaski i krytycy

Eggert nie służy już w Bundeswehrze, ale jako wolontariusz pomaga innym weteranom. 15 czerwca zamierza spędzić na centralnej uroczystości w Berlinie, którą otworzy przewodnicząca Bundestagu Julia Kloeckner.

Ma to być impreza o charakterze festynu, z programem scenicznym, food truckami, zabawami dla dzieci i wioską weteranów. W budynku Reichstagu rockman Bryan Adams pokaże swoją wystawę fotograficzną „Wounded: The Legacy of War” (Ranni: Dziedzictwo wojny).

– Potrzebny jest taki dzień uznania – uważa Andreas Eggert. Widzi tę imprezę również jako okazję do nawiązania dialogu z krytykami Bundeswehry. Można się spodziewać, że krytycy nie pozostaną bierni. Przeciwko berlińskiej imprezie zapowiedziała protesty koalicja lewicowych ugrupowań. Krytykuje ona „gloryfikowanie Bundeswehry” i „inscenizowanie Dnia Weterana jako imprezy rodzinnej o charakterze reklamowym dla wojska”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

– Lubię Rosję, jej język i kulturę – powiedziała DW 20-letnia Aminata. Za kilka tygodni zamierza opuścić swoją ojczyznę, Sierra Leone, aby podjąć naukę w odległej Rosji. Koszty podróży pokrywa program „Alabuga Start”, nazwany tak od nazwy obszaru przemysłowego w południowo-zachodniej Rosji, gdzie znajdują się nawet akademiki dla jego uczestników.

Aminata nie jest odosobnionym przypadkiem: program ten oferuje kandydatkom z biedniejszych krajów perspektywę dobrze płatnej kariery. Na kanale Telegram, obejmującym także program pracy i studiów, stale pojawiają się zdjęcia uśmiechniętych i zadowolonych młodych Afrykanek.

Marzenie jak bańka mydlana

Dla większości marzenie to pryska jak bańka mydlana wkrótce po przybyciu do specjalnej strefy ekonomicznej Ałabuga, dużego obszaru przemysłowego w południowo-zachodnim regionie Rosji, Tatarstanie: zamiast profesjonalnego szkolenia w zakładach produkcyjnych, wiele z nich musi pracować w złych warunkach, utrzymując w ruchu rosyjską gospodarkę wojenną i montując tanie drony. Do takiego wniosku doszli również autorzy raportu opublikowanego w maju przez Globalną Inicjatywę przeciwko Międzynarodowej Przestępczości Zorganizowanej. Aminata z Sierra Leone twierdzi, że do tej pory nic o tym nie słyszała.

DW skontaktowała się z wieloma uczestniczkami programu; większość z nich nie chce o tym mówić z obawy przed represjami. Chinara, młoda Nigeryjka, zgodziła się na wywiad za pośrednictwem komunikatora internetowego. „Zrobili z nas ciężko pracujących robotników za niskie wynagrodzenie” – pisze młoda kobieta na czacie z DW. Należy do tych uczestniczek programu „Alabuga Start”, które rozczarowane opuściły Rosję.

„Na początku czułyśmy się dobrze, ponieważ gdy składałyśmy podania, zaproponowano nam pracę w takich dziedzinach jak logistyka, obsługa i catering, a także jako operatorki dźwigów” – pisze Chinara, której imię zostało zmienione przez redakcję dla ochrony jej tożsamości.

Dodaje, że dla dziewcząt z Afryki była to rzadka okazja, aby zdobyć doświadczenie w tych zawodach. „Ale gdy tu przyjechałyśmy, wszystko zmienili i podali wymówki” – dodaje. Niektóre z nich zostały skierowane do fabryki, w której montuje się drony, inne nadzorowały ich produkcję, reszta pracowała jako sprzątaczki.

Młode kobiety były narażone na kontakt z „wysoce niebezpiecznymi i zagrażającymi życiu substancjami chemicznymi”, jak pisze Chinara. Mimo to kierownictwo programu nie chciało wziąć odpowiedzialności za pogarszający się stan zdrowia jego uczestniczek: „Nawet sami Rosjanie nie pracują tam długo, ponieważ jest to bardzo niebezpieczne miejsce”.

Centrum gospodarki wojennej

Ałabuga jest uważana za centrum gospodarki wojennej prezydenta Władimira Putina. Produkuje się tam drony typu Geran-2 oparte na irańskim modelu Shahed-136, które są używane w dużej liczbie i odgrywają kluczową rolę w atakach na Ukrainę. Od początku maja Rosja ponownie nasiliła ataki dronów i prawie każdej nocy kieruje setki tanich maszyn kamikaze w kierunku ukraińskich miast.

Specjalna strefa ekonomiczna Ałabuga została utworzona już w 2006 roku, by przyciągnąć przedsiębiorstwa oraz inwestycje do Tatarstanu. Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku szybko się rozrosła, a część jej powierzchni została przeznaczona na produkcję wojskową poprzez dodanie nowych budynków lub renowację już istniejących, co pokazują zdjęcia satelitarne.

Z prowadzacej wojnę Rosji nieustannie napływają doniesienia o braku siły roboczej. Wydaje się, że rekruterzy coraz bardziej skupiają się na migrantach zarobkowych z Globalnego Południa. W 2024 roku do Rosji przybyło ponad 111 tys. afrykańskich pracowników, czyli o 50 procent więcej niż w pierwszym roku wojny. Największy wzrost odnotowano wśród Kameruńczyków, wielu innych przybyło z Nigerii, Burkina Faso, Togo, Republiki Środkowoafrykańskiej i Gambii.

Wykorzystywanie w Ałabudze

Prawie wszystkie te kraje pojawiają się również w badaniu Globalnej Inicjatywy przeciwko Międzynarodowej Przestępczości Zorganizowanej w ramach programu „Alabuga Start”. Ma on, jak się uważa, pomóc w wypełnieniu luk kadrowych w przemyśle zbrojeniowym: początkowo w jego ramach rekrutowano głównie młode kobiety w wieku od 18 do 22 lat z krajów afrykańskich. Obecnie program ten został rozszerzony na inne kraje rozwijające się w Azji i Ameryce Łacińskiej, a także na kilka byłych republik radzieckich.

Autorzy badania przeanalizowali dane i czaty oraz przeprowadzili około 60 wywiadów w okresie od grudnia 2024 roku do marca 2025 roku. Jego współautorka Julia Stanyard podkreśla w rozmowie z DW, że do produkcji dronów zatrudniano również nieletnie dziewczęta z ośrodka szkoleniowego Alabuga Polytech, który znajduje się na terenie zakładu produkcyjnego. Zdaniem Julii Stanyard niektóre z nich mają zaledwie 16 lat.

– Ich warunki pracy graniczą z wyzyskiem, młode kobiety mówiły o długich godzinach pracy i stałej kontroli ze strony kierownictwa Ałabugi. Pracują z substancjami chemicznymi, które stanowią zagrożenie dla ich zdrowia – mówi Stanyard, potwierdzając wypowiedzi młodej Nigeryjki Chinary. Często pojawiały się także zarzuty o molestowanie i rasizm.

Do tego dochodzi zagrażająca życiu sytuacja na miejscu, ponieważ ukraińskie wojsko atakuje zakłady produkcyjne, jak mówi Julia Stanyard. Raport Globalnej Inicjatywy cytuje rosyjskie media, według których w kwietniu 2024 roku pracownicy zostali ranni, a w grudniu 2024 roku cała fabryka musiała zostać ewakuowana. Ukraina poinformowała wówczas o spaleniu magazynu; również w kwietniu 2025 roku ponownie zaatakowano ten obszar przemysłowy, położony około tysiąca kilometrów w głębi Rosji.

„Córka mówi o pracy przymusowej”

– Program wydaje się przypominać formę oszukańczego wyzysku – mówi badaczka w rozmowie z DW. Podczas rekrutacji nie informuje się jego uczestnikłw o tym, co będą produkować. Wiele młodych dziewcząt w Ałabudze znalazło się w pułapce, a wyjazd z niej wydaje się niemożliwy. W Zimbabwe rodzice martwią się o swoje dzieci, które zgłosiły się przez internet i wyjechały do Rosji z biletem lotniczym opłaconym przez program „AłabugaStart”.

Matka pewnej dziewczyny z wiejskiego obszaru położonego na północy Zimbabwe skarży się na cierpienia córki. – Chciała kontynuować szkolenie techniczne. Teraz opowiedziała nam o przymusowej pracy, nie może prawie korzystać z telefonu i jest stale obserwowana. Nie otrzymała także obiecanych 1500 dolarów – powiedziała DW. „Teraz nie mogę jej nawet sprowadzić z powrotem”. Ludzie z programu „Alabuga Start”, którym zaufała, milczą.

Ojciec innej dziewczyny, która wyjechała z Zimbabwe do strefy Ałabuga, powiedział DW, że to prawdziwy koszmar i że ten rzekomo wiarygodny program szkoleniowy zamienił się w „pułapkę śmierci”. Pewna matka z stolicy Zimbabwe Harare opowiedziała DW o swojej 20-letniej córce w strefie Ałabuga. Ona również miała przejść szkolenie techniczne. – Ale robi coś zupełnie innego. Nie możemy z nią prawie rozmawiać, zatrzymano jej paszport, żeby nie mogła stamtą uciec – mówi.

Interpol: dochodzenie w Botswanie

W sąsiedniej Botswanie program „Alabuga Start” wzbudził zainteresowanie śledczych: Interpol wszczął dochodzenie i sprawdza, czy prowadzona w jego ramach akcja rekrutacyjna jest związana z handlem ludźmi.

– Fałszywa fasada Ałabugi zaczyna się nieco kruszyć – uważa Julia Stanyard. Niektóre kraje, takie jak Kenia, Uganda i Tanzania, stały się bardziej wyczulone na ryzyko związane z tym programem i rozpoczęły dochodzenia. Badaczka zastrzega jednak: „Wiele z tych rządów stawia na kształcenie pracowników za granicą i uważa to za dobrą rzecz”. Przedstawiciele programu „Alabuga Start” nadal spotykają się z afrykańskimi dyplomatami, aby aktywnie go promować.

Program „Alabuga Start” nie odpowiedział na zapytanie DW dotyczące warunków pracy.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Coraz więcej osób zatraca się w wirtualnych światach. Nie mogą oderwać się od gier, nie są w stanie odłożyć telefonu komórkowego na dłużej niż 20 minut lub muszą oglądać pornografię w każdej wolnej chwili.

– Zapotrzebowanie na poradnictwo gwałtownie rośnie – mówi Niels Pruin, kierownik działu uzależnień od mediów i internetu organizacji Caritas w diecezji augsburskiej.

Uzależnieni od internetu

Terapeuta widzi to na przykład w ośrodku Caritas „Café Connection” w Donauwoerth, przeznaczonym dla młodych osób zagrożonych uzależnieniem. Obecnie co drugi klient zgłasza się do niego z problemami związanymi z korzystaniem z mediów. Niektórzy są sami uzależnieni, inni mają w rodzinie kogoś, kto nadużywa mediów. Jednak niewielu z nich siada przed doradcą i przyznaje, że jest uzależnione od internetu. Klienci, jak opowiada Niels Pruin, mają raczej niejasne wrażenie, że nie są na właściwej drodze. „Mówią, że są smutni, samotni lub przygnębieni”, relacjonuje Przeczuwają jednak, że może to mieć związek z ich sposobem korzystania z mediów.

W prawie wszystkich przypadkach oprócz zaburzeń związanych z korzystaniem z mediów dostrzega on także inne aspekty, takie jak ADHD lub autyzm. Jak mówi, już miał do czynienia z ekstremalnymi przypadkami: „Młodzi ludzie byli zabierani do swoich rodziców z całkowicie zaśmieconych mieszkań, byli zaniedbani, od wielu dni się nie myli”.

Uzależnienie od Internetu jest rosnącym problemem od co najmniej dziesięciu lat. Krajowy Urząd ds. Mediów Nadrenii Północnej-Westfalii już w czerwcu 2015 roku podniósł alarm na podstawie wyników badania w tej sprawie. Według ówczesnych danych około 300 tys. dzieci i młodzieży nadmiernie korzystało z Internetu.

Trudno jest uzyskać aktualne, wiarygodne dane. Federalny Instytut Zdrowia Publicznego odsyła do wyników badania dotyczącego skłonności do zażywania narkotyków w 2023 roku, które dotyczyło korzystania z gier komputerowych i Internetu przez osoby w wieku od 12 do 25 lat.

„W okresie od 2011 do 2023 roku zaobserwowano częstsze występowanie problemów związanych z korzystaniem z Internetu” – piszą autorzy tego badania. Od czasu kryzysu związanego z pandemią koronawirusa sytuacja się pogarsza. – Wielu naszych klientów twierdzi, że problem stał się naprawdę poważny – mówi Niels Pruin.

Sztuczna inteligencja i pornografia

Problem ten dodatkowo pogłębia sztuczna inteligencja. Przy jej pomocy można tworzyć światy gier dostosowane do indywidualnych zachowań graczy, co sprawia, że granie staje się jeszcze bardziej atrakcyjne.

Niels Pruin zwraca uwagę na szczególnie gwałtowny wzrost konsumpcji pornografii. Dzięki sztucznej inteligencji można obecnie tworzyć obrazy przedstawiające nawet najbardziej dziwaczne obsesje seksualne. Jako terapeuta uzależnień prowadzi ogólnokrajową grupę wsparcia online dla osób uzależnionych od pornografii. – Od kilku lat jestem dosłownie zasypywany zgłoszeniami – mówi. W tej chwili otrzymuje średnio dwa zgłoszenia dziennie.

Również Benjamin Gruenbichler, kierownik placówik „neon – Prewencja i pomoc w uzależnieniach w Rosenheim", obserwuje podczas wizyt w szkołach i podczas prowadzonych przez siebie warsztatów, że uzależnienie od mediów rośnie. Uważa, że młodzi ludzie potrzebują szczególnej ochrony w obliczu coraz bardziej fascynujących możliwości cyberprzestrzeni.

Jest przekonany, że osoby poniżej 14. roku życia nie powinny posiadać własnych urządzeń cyfrowych. W tym kontekście wspiera ruch rodziców pod nazwą „smarter start ab 14” na rzecz dzieciństwa bez smartfonów. Inicjatywę tę poparło do tej pory 50 tys. obywateli.

Gry celowo bez końca

Obaj terapeuci uzależnień nie są jednak skłonni do demonizowania mediów. – Nie ma nic złego w tym, aby na kilka godzin zanurzyć się w innych światach – mówi Benjamin Gruenbichler. W końcu właśnie po to ludzie chodzą do kina. Tyle że film trwa tylko dwie godziny. Tymczasem dzisiejsze gry wideo nie mają końca. – Są skonstruowane tak, że trzeba aktywnie z nich wyjść – zauważa. Ze względu na coraz silniejsze uzależnienie jest to coraz trudniejsze.

W Hamburgu Klaus Woelfling ma do czynienia z ludźmi, którzy uzależnili się od Internetu. – Możemy śmiało powiedzieć, że zjawisko to nasila się – ocenia.

W kierowanej przez niego klinice rehabilitacyjnej Therapeutische Gemeinschaft Jenfeld dostępnych jest 120 miejsc stacjonarnych dla osób uzależnionych. Jeszcze kilka lat temu nie było w niej osób uzależnionych od mediów. Obecnie nawet 20 procent miejsc terapeutycznych zajmują osoby, które nadmiernie grają w gry lub obstawiają zakłady online.

Ten badacz uzależnień od gier chciałby, aby było więcej miejsc terapeutycznych dla osób uzależnionych od mediów. Szacuje, że problem ten dotyka obecnie nawet 5 procent populacji. Szczególnie narażone na ryzyko zatracenia się w wirtualnych światach są osoby wrażliwe, a nasilające się kryzysy społeczne zwiększają wrażliwość wielu ludzi.

(EPD/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Szacuje się, że w samych tylko wodach przybrzeżnych Niemiec znajduje się 1,6 miliona ton amunicji konwencjonalnej. Zdecydowana większość jest w Morzu Północnym, a reszta – w Bałtyku. Na dnie mórz może też znajdować się kilka tysięcy ton broni chemicznej.

Przez ponad 80 lat w dużej mierze o tym zapomniano. Podczas gdy wielkie zainteresowanie mediów budzą odkrycia niewybuchów na lądzie – prowadzące do ewakuacji całych dzielnic mieszkalnych jak na początku czerwca w Kolonii – w morzu czyha znacznie większe zagrożenie.

W obliczu rosnących obaw, że dojdzie do skażenia, władze podjęły działania. Planowane jest rozmieszczenie dużej mobilnej platformy, która będzie autonomicznie zbierać starą broń z dna morskiego i się jej pozbywać. Pionierski projekt został zaprezentowany społeczności międzynarodowej podczas konferencji ONZ na temat oceanów, która odbyła się w czerwcu we francuskiej Nicei.

– Do tej pory operacje odzyskiwania były przeprowadzane tylko w przypadku bezpośredniego zagrożenia, jeśli na przykład niezdetonowana bomba groziła wybuchem – powiedział Sebastian Unger, dyrektor ds. ochrony środowiska morskiego w niemieckim Ministerstwie Środowiska.

– Teraz chodzi o to, aby w końcu zająć się tym problemem ze względu na ochronę środowiska i mórz, ale także w celu znacznego zmniejszenia ryzyka dla zdrowia ludzkiego – dodał ekspert ministerstwa w rozmowie z DW.

TNT uwalniany z zatopionej amunicji

Niemieckie miny i materiały wybuchowe, zrzucone przez alianckie bombowce w drodze powrotnej do Wielkiej Brytanii, są wśród broni bojowej z czasów II wojny światowej rozproszonej na dnie morskim. Jednak większość materiałów wybuchowych, które znajdują się w niemieckich wodach Morza Północnego i Bałtyku, trafiła tam po klęsce nazistowskich Niemiec w 1945 roku.

Brytyjscy żołnierze wyrzucili do morza uzbrojenie, które znaleźli w fabrykach broni i magazynach, co uchodziło za szybkie rozwiązanie w procesie denazyfikacji i demilitaryzacji Niemiec.

W ostatnich latach stało się oczywiste, że ulegają one rozkładowi. Jedną z widocznych oznak są grudki białego fosforu lub mieszanki wybuchowej zawierającej trotyl, które od czasu do czasu wyrzucane są na brzeg. Substancje te wyglądają przerażająco podobnie do bursztynu lub minerałów, a spacerowicze i plażowicze zostali ranni.

Rakotwórcze toksyny wpływają na życie morskie

Testy toksykologiczne przeprowadzone na małżach w ciągu ostatniej dekady ujawniły ślady rakotwórczych chemikaliów zawartych w amunicji. Badanie próbek zebranych od lat 80. XX wieku wykazało również stały wzrost od 2002 roku.

– Stężenia są bardzo, bardzo niskie. Jako ludzie nie musimy się obawiać spożywania tych małży. Ale w dłuższej perspektywie, za jakieś 30, 40 lat, być może będziemy musieli zastanowić się dwa razy – powiedział Edmund Maser, toksykolog ze Szpitala Uniwersyteckiego w Szlezwiku-Holsztynie (UKSH), który był zaangażowany w badania.

Według niego ekosystem morski jednak już jest zagrożony. Ślady trotylu znaleziono również w rybach i wodzie morskiej. A ponieważ metalowe obudowy otaczające amunicję nadal rdzewieją, uwalnia się go coraz więcej.

Zagrożenie piętrzy się jak bierki

W 2016 roku GEOMAR, Centrum Badań Oceanicznych im. Helmholtza w Kilonii, zostało poproszone przez rząd kraju związkowego Szlezwik-Holsztyn o pomoc w ustaleniu, jaka broń znajduje się na dnie i jaki jest jej możliwy wpływ na środowisko.

Badacze korzystali z różnych technologii akustycznych i wizualnych, nad którymi pracowali podczas trwającej wówczas fazy pilotażowej. Wyniki były zadziwiające.

– Jest tam amunicja i zawierające ją skrzynie. Na jednym z obszarów, o wymiarach 20 na 40 metrów, skrzynie z amunicją są ułożone na dnie morskim, jakby właśnie zostały wyładowane z ciężarówki. W innym miejscu znajdowało się wiele bomb o wadze od 50 do 250 kg, ułożonych jak bierki – powiedział DW Jens Greinert, geolog morski z GEOMAR. Odkryto również amunicję małego kalibru, pistolety i wyrzutnie rakiet.

Wyzwania związane ze zmieniającym się środowiskiem morskim i samą mieszanką amunicji na dnie morskim sprawiają, że proces odzyskiwania jest skomplikowany i niebezpieczny. Znajdujący się w nich materiał nadal może eksplodować; a podczas procesu odzyskiwania i utylizacji zawsze istnieje ryzyko uwolnienia toksycznych chemikaliów, takich jak trotyl. GEOMAR i UKSH również będą częścią zespołu monitorującego proces oczyszczania.

Tykająca bomba

Niemiecka organizacja ekologiczna NABU zaczęła zwracać uwagę na ten problem w 2007 roku i wzywa do jak najszybszego rozpoczęcia operacji oczyszczania.

– Nie mamy zbyt wiele czasu. Rozkład jest częściowo na bardziej zaawansowanym etapie, niż się spodziewaliśmy. Oczywiście problem istnieje również na lądzie. Ale toksyny pozostają tam w jednym miejscu, podczas gdy w morzu nadal się rozprzestrzeniają i dostają do łańcucha pokarmowego – powiedział DW Kim Detloff, szef NABU ds. ochrony środowiska morskiego.

Według eksperta nadal istnieje problem z bieżącym finansowaniem długoterminowej eksploatacji planowanej platformy. – Musi ona działać przez 365 dni 24/7 – powiedział ekspert. Jak dodał, ogromna skala problemu oznacza, że potrzeba znacznie więcej niż jednej pływającej platformy.

Pilotażowa i kolejna faza projektu odzyskiwania amunicji zostały sfinansowane z programu rządu federalnego o wartości 100 mln euro.

Według Sebastiana Ungera nowa platforma odzyskująca i niszcząca broń z dna morskiego powinna być gotowa do użycia pod koniec 2026 lub na początku 2027 roku. Ma on nadzieję, że takie podejście zostanie przyjęte także w innych częściach świata.

Sebastian Unger podkreśla, że na wodach niemieckich działania te prawdopodobnie będą priorytetowo traktować obszary szczególnie wrażliwe ekologicznie, tarliska ryb lub obszary w pobliżu wybrzeża, które są szczególnie interesujące dla branży turystycznej.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Szef klubu chadecji CDU/CSU w Bundestagu Jens Spahn opowiada się za rozpoczęciem przygotowań do powrotu obowiązkowej służby wojskowej w Niemczech. „W Bundeswehrze musi w każdym razie powstać struktura, która umożliwi szybki powrót do obowiązkowej służby wojskowej. Nie stanie się to z dnia na dzień, ale musimy rozpocząć przygotowania” – powiedział Spahn gazecie „Rheinische Post”.

Podkreślił, że Niemcy muszą znów być zdolne do obrony, co wymagałoby zwiększenia liczebności armii nawet o 60 000 dodatkowych żołnierzy. „Jeśli można to osiągnąć na zasadzie dobrowolności, to dobrze. Mam jednak wrażenie, że do tego potrzebna będzie obowiązkowa służba wojskowa” – powiedział polityk CDU.

Również pełnomocnik Bundestagu ds. sił zbrojnych Henning Otte opowiada się za obowiązkiem służby wojskowej, jeżeli nie ma wystarczającej liczby ochotników. „Jeśli to nie wystarczy, musimy dodać elementy obowiązkowe” – powiedział polityk CDU w wywiadzie dla gazety „Welt am Sonntag”.

Kobiety w kamasze?

Obowiązkowa służba wojskowa została zawieszona w Niemczech w 2011 roku, po 55 latach. Do tamtego czasu obowiązek ten dotyczył tylko mężczyzn. Obecnie dyskutuje się o tym, czy powinien objąć także kobiety.

„Jeśli stara obowiązkowa służba wojskowa zostanie przywrócona, będzie miała zastosowanie tylko do mężczyzn. Tak mówi ustawa zasadnicza, w przeciwnym razie konstytucja będzie musiała zostać zmieniona. Nie sądzę, by stało się to w ciągu najbliższych czterech lat” – ocenił Jens Spahn. Do zmiany Ustawy Zasadniczej wymagana jest większość dwóch trzecich głosów w Bundestagu oraz w Bundesracie, gdzie zasiadają reprezentanci rządów krajów związkowych Niemiec.

Z kolei była minister obrony Niemiec Annegret Kramp-Karrenbauer, także z chadecji CDU, chciałaby rozszerzenia obowiązkowej służby wojskowej na kobiety. „Jeśli spojrzymy na dane dotyczące spadku wskaźnika urodzeń, ostatecznie pojawi się pytanie, czy możemy obejść się bez jakiejkolwiek grupy. Innymi słowy, kobiety również powinny być wcielane do wojska” – powiedziała polityk gazecie „Berliner Zeitung”. Kramp-Karrenbauer opowiedziała się również za przygotowaniem się do ewentualnego przywrócenia poboru już teraz.

Socjaldemokraci ostrożniejsi

Słowo „pobór” nie pojawia się w umowie koalicyjnej między CDU/CSU i SPD. Umowa stwierdza natomiast: „Stworzymy nową, atrakcyjną służbę wojskową, która początkowo opierać się będzie na służbie ochotniczej”. Minister obrony Boris Pistorius z koalicyjnej socjaldemokratycznej SPD kilkakrotnie dawał ostatnio do zrozumienia, że uzgodniona ochotnicza służba wojskowa będzie miała zastosowanie tylko wtedy, gdy zapotrzebowanie na żołnierzy będzie mogło zostać zaspokojone w ten sposób.

Jak podaje agencja DPA, socjaldemokraci ostrożnie odnoszą się do propozycji chadeków dotyczących przygotowań do przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej. – Ciężko pracujemy nad tym, by zainspirować młodych mężczyzn i kobiety do służby w naszych siłach zbrojnych. Aby to się udało, znacznie ulepszona musi zostać infrastruktura Bundeswehry i należy zaoferować atrakcyjne i elastyczne modele kariery. Pracujemy nad tym. Każdy, kto unika tych niezbędnych wysiłków i polega wyłącznie na przymusie, zbytnio ułatwia sobie to zadanie – powiedział DPA ekspert SPD ds. obronności Falko Drossmann.

(DPA/widz)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Linia polityczna rządu USA po ataku Izraela na Iran jest jasna: Waszyngton nie był w to zaangażowany.

Izrael zaatakował Iran z własnej inicjatywy – oświadczył sekretarz stanu USA Marco Rubio w komunikacie prasowym Białego Domu. „Nie jesteśmy zaangażowani w ataki na Iran, a naszym najwyższym priorytetem jest ochrona amerykańskich wojsk w regionie – dodał Rubio. – Izrael poinformował nas, że uważa ten ruch za konieczny dla własnej obrony. Powiem jasno: Iran nie powinien atakować amerykańskich interesów ani amerykańskiego personelu”.

W mediach społecznościowych oświadczenie Białego Domu opublikowano około godzinę po rozpoczęciu izraelskich ataków na Iran. Wcześniej, w czwartek (12.06.2025) po południu czasu waszyngtońskiego, Departament Stanu USA ostrzegł na platformie X przed zaostrzonymi napięciami i złożoną sytuacją w dziedzinie bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie: „Przypominamy obywatelom USA w Izraelu i regionie, że ostrożność jest nadal wskazana i zachęcamy ich do śledzenia pilnych wiadomości”.

Wiadomo zatem, że USA zostały poinformowane o ataku z wyprzedzeniem. Ale czy naprawdę nie były w żaden sposób aktywnie zaangażowane? – Wszystko, co wiemy do tej pory o logistyce, na przykład o ukrytych dronach w Iranie, sugeruje, że Izrael przeprowadził atak sam – mówi DW Sascha Lohmann, ekspert ds. USA i członek grupy badawczej ds. Ameryki w Fundacji Nauka i Polityka (SWP) w Berlinie. – Ale nie można całkowicie wykluczyć, że USA pomogły – dodaje.

– Rozmieszczenie 200 wojskowych odrzutowców, które leciały w kierunku Iranu i z powrotem, rodzi pytanie, czy amerykańskie wojsko pomogło na przykład w tankowaniu z powietrza – dodaje ekspert.

Irański program nuklearny na celowniku

Izraelskie ataki wczesnym rankiem były skierowane głównie przeciwko obiektom wojskowym i miejscom, w których prowadzony jest irański program nuklearny, takim jak ośrodek nuklearny Natan, gdzie między innymi wzbogacany jest uran. Oprócz czołowych dowódców irańskiej armii, zginęło także kilku naukowców pracujących nad irańskim programem nuklearnym.

Od kwietnia 2025 roku Teheran i Waszyngton prowadziły rozmowy nad porozumieniem, mogącym zastąpić umowę nuklearną z Iranem, z której USA wycofały się podczas pierwszej kadencji Trumpa w 2018 roku.

Jak podał reporter Fox News Bret Beier, po izraelskich atakach na irańską infrastrukturę nuklearną prezydent USA Donald Trump powiedział, że Iran nie może mieć bomby atomowej. „Mamy nadzieję, że wrócimy do stołu negocjacyjnego – powiedział Trump, cytowany przez reportera Fox News. – Zobaczymy”.

Trump: będzie tylko gorzej!

Trump wyraził się jaśniej na platformie społecznościowej Truth Social. Stwierdził, że wielokrotnie dawał Iranowi szansę na zawarcie nowego porozumienia w sprawie programu nuklearnego i ostrzegał irańskich przywódców, że jeśli nie zgodzą się na porozumienie, może nastąpić atak, który będzie gorszy od wszystkiego, co znają i co mogliby sobie wyobrazić. „Stany Zjednoczone produkują zdecydowanie najlepszy i najbardziej śmiercionośny sprzęt wojskowy na świecie, a Izrael ma go bardzo dużo” – przestrzegał Trump. „I oni [Izrael] wiedzą, jak go używać” – groził.

Trump napisał też, że irańscy twardogłowi, którzy wypowiadali się przeciwko porozumieniu, teraz „wszyscy są martwi”. „A będzie tylko gorzej!”, dodał.

W międzyczasie wysłannik USA na Bliski Wschód Steve Witkoff ostrzegł, że Iran jest również w stanie wyrządzić znaczne szkody w Izraelu.

Dalsze negocjacje mało prawdopodobne

Kolejne spotkanie delegacji USA i Iranu w sprawie ewentualnego nowego porozumienia nuklearnego miało odbyć się w ten weekend w Omanie. Iran odwołał to spotkanie.

Wątpliwe jest również, by rozmowy były kontynuowane w dłuższej perspektywie. Jednym z zabitych w ataku na Iran jest Ali Szamchani, bliski powiernik i doradca Alego Chamenei, głowy państwa irańskiego. Według magazynu „Der Spiegel” Szamchani odegrał ważną rolę w rozmowach nuklearnych między USA a Iranem.

Podobno był otwarty na porozumienie, ale powiedział również, że rząd w Teheranie może zakończyć współpracę z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (MAEA) i wydalić inspektorów, jeśli Iran poczuje się zagrożony.

– Dopóki konflikt trwa z obecną intensywnością, trudno sobie wyobrazić, że rozmowy będą kontynuowane – powiedział Lohmann.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Opublikowany na początku tygodnia manifest „Zapewnienie pokoju w Europie poprzez zdolności obronne, kontrolę zbrojeń i porozumienie” podpisało ponad sto osób, w większości z lewicowo-pacyfistycznego skrzydła Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. Są wśród nich były długoletni szef klubu SPD w Bundestagu Rolf Muetzenich i poseł tej partii Ralf Stegner, a także były przewodniczący SPD Norbert Walter-Borjans i były minister finansów Hans Eichel.

Pokojowi zagrażają podżegacze wojenni na Kremlu, a nie Zachód

To „otwarte rzucenie rękawicy” własnej partii i własnemu rządowi – pisze Joachim Kaeppner w weekendowym wydaniu „Sueddeutsche Zeitung”. „Czy to żądza zemsty starzejących się towarzyszy?”. A może zwykły ideologiczny upór?” – zastanawia się autor. Jego zdaniem autorzy manifestu nie mają prawa powoływać się na historyczne wzory, przede wszystkim na kanclerza Willy'ego Brandta, twórcę polityki odprężenia na przełomie lat 60 i 70. „Sytuacja w Europie zmieniła się dramatycznie wskutek rosyjskiej wojny napastniczej” – podkreślił Kaeppner.

Pokojowi w Europie zagrażają „neoimperialiści i podżegacze wojenni na Kremlu”, a nie Zachód, NATO i własny rząd Friedricha Merza i Larsa Klingbeila, jak sugerują autorzy manifestu.

Komentator przypomniał, że pierwszy socjaldemokratyczny kanclerz Willy Brandt – antyfaszysta i członek ruchu oporu - rządził w latach 1969-1974 i podał swoim wojennym przeciwnikom rękę w ramach polityki odprężenia, za co otrzymał w 1971 r. Nagrodę Pokojową Nobla. W czasach, gdy rządził Brandt, niemiecki budżet na wojsko wynosił 3,5 proc. PKB – tyle samo, ile zapowiada rząd Merza. Brandt odważył się na pojednanie, gdyż konsultował swoją politykę z sojusznikami, włącznie z USA. Autorzy „Manifestu” traktują natomiast Amerykę i NATO jak „obce destruktywne siły”, od których należy się zdystansować, aby móc zbliżyć się do Rosji.

Analogie z Brandtem nieuzasadnione

Muetzenich i jego towarzysze z SPD nie mogą wiarygodnie powoływać się na Brandta – pisze dziennikarz „SZ”. Ich postawa bardziej przypomina działania socjaldemokratów z lat 80, gdy SPD nie była w stanie nawiązać pozytywnego dialogu z ruchami protestu w Europie Środkowej i Wschodniej, w tym z Solidarnością.

„Braku kontaktu z rzeczywistością demonstrowany przez frakcję pokojową w SPD, zapiera dech w piersiach. Przedstawiciele tej grupy chcą powrotu do przeszłości ignorując jedną z najważniejszych lekcji historii” – pisze Berthold Kohler we „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

Strategia Putina przynosi rezultaty?

Pacyfiści z SPD na krótko przed zjazdem partii i szczytem NATO domagają się zwrotu w polityce obronnej własnego rządu, którą uważają za niebezpieczną i irracjonalną. Sygnatariusze manifestu twierdzą, że w Niemczech i innych krajach europejskich do głosu doszły siły zmierzające do wojskowej konfrontacji. „Trzeba przetrzeć oczy ze zdumienia – napisano rzeczywiście w Niemczech, a nie w Rosji” – wtrąca Kohler. Jego zdaniem manifest jest sygnałem dla Putina, że jego strategia propagandowa przynosi rezultaty.

Autorzy manifestu ignorują jedną z najważniejszych lekcji historii – „prowadząc politykę appeasementu otwiera się wrota do piekieł” – podsumowuje komentator „FAZ”.

„Manifestem niereformowalnych” określił dokument SPD niemiecki tygodnik „Der Spiegel”.

Manifest to nie satyra – autorzy niereformowalni

„Rosja bombarduje Ukrainę, Władimir Putin odmawia poważnych rozmów pokojowych, jego poplecznicy grozą trzecią wojną światową, a grupa z SPD ostrzega przed militarną strategią konfrontacyjną ze strony Zachodu. To brzmi jak satyra, ale pismo jest jak najbardziej poważne” – pisze Ralf Neukirch.

Mieszanka tęsknoty za pokojem i braku kontaktu z rzeczywistością może spotkać się z sympatią nie tylko w części SPD, ale także wielu obywateli Niemiec.

Zdaniem autora analogie z polityką odprężenia Brandta są całkowicie chybione. W latach 70. obie strony konfliktu akceptowały granice w Europie. „Putin nie akceptuje granic i chce doprowadzić Rosję do dawnej sowieckiej wielkości. Napaść na Ukrainę dowodzi, że poważnie o tym myśli” – czytamy w „Spieglu”.

Neukirch uważa, że manifest zmusza szefa SPD Larsa Klingbeila do jasnego opowiedzenia się za polityką, której celem jest przywrócenie zdolności do obrony Niemiec. „Powinniśmy być autorom manifestu za to wdzięczni” – pisze w konkluzji komentator „Spiegla”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Dziennik „Die Welt” przypuszcza, że w wyniku izraelskiego ataku i osłabienia Iranu opór przeciwko irańskiemu reżimowi może się nasilić. „Bomby atomowe stabilizują reżim – a przynajmniej tak mogli sądzić przywódcy z Teheranu. Pewne jest to, że rządy religijnych uczonych nigdy nie były tak słabe w oczach obywateli, jak teraz po niszczycielskich atakach Izraela. Jest zatem całkiem możliwe, że opór przeciwko systemowi rządów w Iranieznów się nasila” – czytamy.

Gazeta przypomina, że demonstracje ludności irańskiej były wielokrotnie tłumione w ostatnich latach, ale niezadowolenie w społeczeństwie jest ogromne. „Każdy wstrząs reżimu może postawić pytanie o władzę, a ataki w piątkową noc stanowią najbardziej gwałtowny wstrząs od dziesięcioleci. Może to doprowadzić do przewrotu, ale także do wojny domowej. Pomimo całej krytyki ze strony dużej części społeczeństwa, miliony obywateli Iranu są zorganizowane w proreżimowych organizacjach, z których niektóre są uzbrojone” – pisze „Die Welt”.

„Sueddeutsche Zeitung” („SZ”) zastanawia się, jak na izraelski atak odpowie Iran. „W każdym razie, bezczynność nie jest opcją dla Islamskiej Republiki. Izrael zbombardował obiekty nuklearne w Natanie, atakując serce irańskiego programu nuklearnego. Jednocześnie zabił szefa armii, jego zastępcę i dowódcę Strażników Rewolucji oraz zniszczył ważne instalacje wojskowe. Irańskie siły zbrojne zostały poważnie dotknięte, pozbawione części przywództwa i zhańbione przed własną ludnością” – pisze dziennik.

Zdaniem „SZ” zemsta ajatollaha musiałaby być brutalna, ale Teheran nie dysponuje odpowiednimi środkami. „Iran mógł w ostatnich latach zbudować wiele tysięcy pocisków rakietowych. Pozostaje jednak beznadziejnie gorszy od Izraela pod względem technologii wojskowej. Pokazały to dwa daremne irańskie ataki rakietowe w zeszłym roku – większość broni nawet nie dotarła do celu” – przypomina dziennik. Jednocześnie zaznacza, że technologia i gotowość do podejmowania ryzyka to nie wszystko. „Liczy się także sama ilość broni. Nawet Izrael może odeprzeć tylko pewną liczbę pocisków, niezależnie od tego, jak przestarzałe mogą być irańskie rakiety. Nie może też sobie pozwolić na kolejną niekończącą się wojnę. Półtoraroczna wojna w Strefie Gazy wyczerpała i wyeksploatowała armię. Ile jeszcze Netanjahu może wymagać od kraju i swoich obywateli?” – pyta „Sueddeutsche Zeitung”.

Natomiast „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”) pisze, że „nigdy nie powinniśmy zapominać, z jakim państwem mamy tutaj do czynienia: rewolucyjnym reżimem islamskim, który jest również sprzymierzony z Rosją, Chinami i Koreą Północną.(Beniamin) Netanjahu bez ogródek wyjaśnił swoje motywy: Historia nauczyła go, że trzeba wierzyć wrogowi, gdy mówi, że chce cię zniszczyć, i że trzeba go powstrzymać, gdy rozwinie zdolności, by to zrobić” – uważa dziennik.

Zdaniem „FAZ” izraelskie uderzenie jest działaniem wysokiego ryzyka, które może mieć reperkusje w całym regionie, pomimo obecnej słabości Iranu. „Będzie to również trudne w świetle prawa międzynarodowego, ponieważ nie było bezpośredniego zagrożenia nuklearnego dla Izraela” – czytamy. Gazeta podkreśla, że atak Izraela stanowi również poważną porażkę dyplomacji, zwłaszcza amerykańskiej. „Trump nieustannie mówi o tym, że wojna w Ukrainie i atak Hamasu nigdy by się nie wydarzyły, gdyby był prezydentem. Dziś zasiada w Białym Domu i ponosi znaczną winę za to, że irański program nuklearny wymknął się spod kontroli” – konstatuje „FAZ”.

O Donaldzie Trumpie w kontekście izraelskiego ataku pisze również regionalny dziennik z Norymbergii. „Po piątkowym ataku Izraela Trump zachowuje się tak, jakby wszystko zostało z nim uzgodnione. Przy czym podejście Trumpa do rozwiązania sporu nuklearnego z Teheranem było słuszne: chciał wykorzystać negocjacje, aby przekonać Iran do powstrzymania się od budowy bomby atomowej i poddania się międzynarodowej kontroli w celu umożliwienia demontażu zachodnich sankcji. Izraelski premier Beniamin Netanjahu nigdy nie uważał jednak tego za słuszne” – pisze „Nuernberger Zeitung”.