Deutsche Welle | Gazeta.PL_news CopyPaste

Do odnalezienia prawdopodobnie najstarszego zapisu pieśni „Gaude, mater Polonia" doszło pod koniec 2023 roku w Bibliotece Państwowej w Berlinie. Niedawno odkrycie to opisał TVN24. Jak poinformowało DW Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie, prowadzona jest kwerenda biblioteczna i archiwalna, której celem jest zebranie pełnej dokumentacji dotyczącej fragmentu późnośredniowiecznego rękopisu z zachowanym przekazem hymnu.

„Rękopis ten należy do grupy zabytków piśmiennictwa pochodzących z przedwojennych polskich księgozbiorów odnalezionych w Staatsbibliothek zu Berlin, dlatego prowadzona kwerenda ma szeroki zakres. Badane są szczegółowe fakty dotyczące proweniencji dzieł oraz okoliczności ich utraty. Jeśli dokumentacja potwierdzi polskie pochodzenie dokumentu, będziemy podejmować działania związane z restytucją“ – czytamy w przesłanym redakcji komunikacie ministerstwa.

Wywieziony z Płocka

Wątpliwości co do pochodzenia rękopisu nie ma dr Paweł Figurski, historyk z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, który odnalazł w Berlinie nieznany dotąd zapis średniowiecznego hymnu. – Na dokumencie znajdują się pieczątki Biblioteki Seminaryjnej w Płocku. To są te same przedwojenne pieczątki, jakie występują na wszystkich dokumentach z Płocka, które dotąd oglądałem – mówi DW dr Figurski.

Biblioteka Seminaryjna w Płocku posiadała przed drugą wojną światową jedną z najcenniejszych kolekcji starych ksiąg w Polsce. Zbiory te zostały w 1941 roku wywiezione przez Niemców do Królewca. Stamtąd ewakuowano je do innych miast. Los większości zaginionych dzieł pozostaje do dziś nieznany.

Cenne odkrycie dla Polski

Niewykluczone, że manuskrypt odnaleziony w Berlinie jest najstarszym zachowanym zapisem średniowiecznego hymnu, a przynajmniej jednym z najstarszych. Przyjmuje się, że utwór powstał najprawdopodobniej między 1257 a 1261 rokiem, choć nie można zupełnie wykluczyć napisania hymnu już na uroczystość kanonizacji św. Stanisława w 1253 roku. Natomiast uznawany za dotąd najstarszy zapis „Gaude, mater Polonia” pochodzi z około 1372 roku i znajduje się w „Antyfonarzu kieleckim” – średniowiecznej księdze liturgicznej.

Według Pawła Figurskiego zapis „Gaude, mater Polonia" znajdujący się w Berlinie, pochodzi także z XIV wieku, ale może być nieco starszy od tego zawartego w „Antyfonarzu kieleckim”. Już samo to sprawia, że odkrycie ma duże znaczenie dla kultury polskiej. – To jeden z pierwszych przekazów tekstowych tego hymnu, który z czasem stał się pieśnią ojczyźnianą. Funkcjonuje ona do dziś w kulturze polskiej – przyznaje historyk. – Znaczenie ma też fakt, że rękopis pochodzi z Biblioteki Seminaryjnej w Płocku, która w wyniku grabieży straciła niemal wszystkie rękopisy. Po wojnie wróciła tylko nieznaczna ich część.

Zrabowane dzieła

Spośród wywiezionych przez nazistów z Płocka dzieł udało się dotąd odzyskać m.in. pochodzącą z pierwszej połowy XII wieku „Biblię Płocką“. Była ona po wojnie przechowywana w Getyndze. Do jej przekazania Polsce doszło w 1978 roku, choć o tym, gdzie dzieło się znajduje, wiadomo było już w latach 50.

Znacznie dłużej trwała walka o „Pontyfikał płocki“ – pochodzący także z XII wieku najstarsze całkowicie zachowane tego typu dzieło. W 1973 roku pontyfikał został zakupiony na aukcji i trafił do Bawarskiej Biblioteki Państwowej w Monachium. Już pod koniec lat 70. ówczesny biskup płocki Bogdan Sikorski zwrócił się do bawarskiej biblioteki o zwrot księgi. Uzyskał jednak odpowiedź odmowną. Także kolejne starania w latach 80. i 90. nie przyniosły efektu. „Pontyfikał płocki“ zwrócono Polsce dopiero w kwietniu 2015 roku.

– Odnalezione w Berlinie fragmenty są o tyle ciekawe, ponieważ pokazują, że nie wszystko przepadło bezpowrotnie. Gdyby zaczęto prowadzić systematyczne poszukiwania, być może udałoby się odnaleźć choćby w części zaginiony księgozbiór płocki – uważa dr Figurski. – Tym bardziej, że co kilka lat rękopisy, fragmenty lub stare druki są odnajdywane – a to umieszczane na aukcji, a to identyfikowane przez innych badaczy.

Biblioteka: negocjacje ws. zwrotu

Biblioteka Państwowa w Berlinie w odpowiedzi na pytanie DW potwierdza, że rekopis „Gaude, mater Polonia“, jak i inne polonika znajdujące się w tzw. Depozycie 39 trafiły do instytucji prawdopodobnie w wyniku II wojny światowej. Zdaniem rzeczniczki biblioteki dokumenty te pochodzą z różnych – częściowo nieznanych proweniencji.

„Według naszych informacji nie ma oficjalnych wniosków o zwrot (dokumentów) ze strony państwa polskiego. Niemniej jednak kolekcja jest częścią nadrzędnych negocjacji w sprawie zwrotu dóbr kultury między Polską a Niemcami” – czytamy w informacji berlińskiej Biblioteki Państwowej. Rozmowy te prowadzone są na szczeblu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Fragment „Gaude, mater Polonia" przechowywany jest w Berlinie w kartonie, wspólnie z innymi dokumentami. Funkcjonuje jako depozyt, na sygnaturze widnieje skrót „Polon; Russ”. Jak mówi Paweł Figurski, zawartość pudła jest w złym stanie, wymaga konserwacji. Naukowiec wierzy, że uda się sprowadzić fragment z zapisem hymnu do Polski. – Warto go odzyskać. Szczególnie dla Płocka, gdzie z ówczesnej świetności Biblioteki Seminaryjnej zostały tylko strzępy. Mam nadzieję, że restytucja będzie możliwa – dodaje.

Ośrodek dokumentacji i badań o antysemityzmie RIAS w Berlinie mówi o „nowej skali” antysemityzmu. Jak wynika z najnowszego raportu organizacji, od początku roku do końca czerwca w stolicy Niemiec udokumentowano 1383 incydenty antysemickie. To więcej niż w całym 2023 roku. Ponad połowę z nich (715) stanowiły incydenty w internecie – zniewagi, groźby i obelgi.

Z reguły berlińska organizacja przedstawia dane liczbowe za cały poprzedni rok na początku nowego roku. Teraz jednak wzrost przypadków antysemityzmu sprawił, że zaprezentowano również dane półroczne. – Bezprecedensowy tymczasowy wyjątek wydaje się stawać normą – mówi Julia Knopp z RIAS Berlin. Nie ma żadnych oznak spadku. Organizacja apeluje do polityków i społeczeństwa obywatelskiego o większe zaangażowanie w walkę z antysemityzmem. Społeczność żydowska nie może być pozostawiona sama sobie z tym problemem.

Przemoc wobec Żydów

Obrazuje to relacja z berlińskiej synagogi. Praktycznie każdy członek społeczności, powiedział jeden z przedstawicieli podczas prezentacji nowych danych, zna z własnego doświadczenia obelgi lub ataki.

Dwa przypadki skrajnej przemocy w centrum Berlina przyciągnęły uwagę mediów i zostały opisane w raporcie. W lutym br. żydowski student był bity przez kolegę w twarz, a potem kopany na ziemi. W maju ukraiński Żyd został popchnięty na ziemię, a potem przy okrzykach „Free Palestine” przejechano po nim hulajnogą elektryczną. Obie ofiary trafiły do szpitala i były operowane. Przy czym pierwszy przypadek wymagał dłuższego pobytu w szpitalu.

Nikt nie zareagował

Młody Ukrainiec, który w maju został ranny w drodze do synagogi w pobliżu stacji Gesundbrunnen, uciekł do Berlina przed rosyjską wojną i już zmagał się z zespołem stresu pourazowego. Po ataku doznał on „bardzo poważnej traumy psychicznej, z którą musi walczyć do dziś” – mówi Anna Chernyak Segal kierująca gminą żydowską Kahal Adass Yisroel. Ten przypadek szczególnie ją martwi. – To wydarzyło się w biały dzień, na środku ulicy, przed sklepem. Tam stali ludzie. Nagrywali incydent telefonami komórkowymi, ale nikt nie interweniował – mówi. I żaden świadek nie zgłosił tego na policję. – To naprawdę jest dla mnie zagadką – stwierdza Segal.

Co jakiś czas po przedstawieniu podobnych raportów eksperci dyskutują na temat tego, kiedy krytyczne graffiti albo okrzyki należy uznać za antysemickie. Doświadczenia Anny Chernyak Segal pokazują, w jaki sposób kontrowersyjne symbole działają na Żydów. W upalny letni dzień wybrała się ona z dziećmi na basen, ale jedyna droga prowadziła obok namalowanego czerwonego trójkąta skierowanego w dół, który jest powszechnie używany przez organizację terrorystyczną Hamas do oznaczania wrogów lub celów ataku. Dzieci również znały jego znaczenie. W Berlinie jest niezliczona ilość takich czerwonych trójkątów.

Pełnomocnik ds. walki z antysemityzmem z Gminy Żydowskiej w Berlinie Sigmount Königsberg mówi, że ostatecznie żadne żydowskie wydarzenie w mieście nie jest możliwe bez ochrony policji lub firm ochroniarskich. Niezależnie od tego, czy jest to przedstawienie teatralne dla dzieci, wydarzenie sportowe czy festyn żydowski. Wojownicza nienawiść do Żydów „stała się realna” – stwierdza.

Jak wynika z raportu berlińskiego RIAS, w stolicy Niemiec odnotowano również 27 antysemickich incydentów w szkołach. Występują one w dziewięciu z dwunastu dzielnic Berlina. Dzieci były bite, opluwane lub obrażane.

Antysemityzm w szkołach

Königsberg mówi o zmieniających się nastrojach społecznych. Jako dowód wskazuje na zmianę w szkołach. Jeszcze kilka lat temu około dwóch trzecich dzieci uczęszczało do jednego z żydowskich gimnazjów w mieście z ciekawości lub zainteresowania. Tylko jedna trzecia nie czuła się komfortowo w innej szkole publicznej lub była przestraszona. – Obecnie proporcje się odwróciły – mówi. Istnieje potrzeba chronionej przestrzeni, której nie ma już w szkołach publicznych.

Prawie dziesięć dni temu komisarz berlińskiej policji Barbara Slowik apelowała do Żydów i osób homoseksualnych do zachowania ostrożności w niektórych dzielnicach zdominowanych przez Arabów. Została za to szeroko skrytykowana. – Ale dla nas była to realistyczna ocena sytuacji. Wiedzieliśmy o tym od dawna. Byliśmy zadowoleni, że ktoś choć raz to potwierdził – mówi Chernyak Segal z gminy żydowskiej Kahal Adass Yisroel.

Stowarzyszenie RIAS przedstawi tegoroczne dane dotyczące antysemityzmu w całych Niemczech dopiero w 2025 roku. Nigdzie indziej w Niemczech nie ma tak wielu społeczności i instytucji żydowskich jak w Berlinie. Jednak tendencje w stolicy Niemiec nie są inne, tylko bardziej wyraźne niż w innych częściach kraju.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Świąteczne wieńce i choinki co roku powodują pożary i milionowe szkody. – W okolicach świąt Bożego Narodzenia do ubezpieczycieli zgłaszanych jest około 6 tys. dodatkowych roszczeń z tytułu pożarów, co w 2023 roku spowodowało straty w wysokości około 27 mln euro – wyjaśnił w czwartek (28.11.2024) w Monachium Jörg Asmussen, dyrektor zarządzający Niemieckiego Stowarzyszenia Ubezpieczeń (GDV).

Chociaż całkowita liczba dodatkowych roszczeń z tytułu pożarów nie wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim, średnia kwota roszczeń osiągnęła najwyższy jak dotąd poziom 4,6 tys. euro. – Wyższe straty wynikają głównie z faktu, że wzrósł odsetek kosztownych pożarów budynków mieszkalnych – stwierdził Asmussen.

Nieprzestrzeganie zasad

Częstą przyczyną pożarów są wieńce adwentowe lub choinki, które zapalają się od świec – często z powodu nieostrożności. – Niestety, często nie są wystarczająco przestrzegane proste zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego – twierdzą ubezpieczyciele. Jak podkreślają, poważnym zagrożeniem są także fajerwerki i race odpalane w noc sylwestrową.

Szkody spowodowane pożarem są z reguły objęte ubezpieczeniem nieruchomości od ognia w ramach polisy mieszkaniowej. Tylko w 2023 roku ubezpieczyciele w Niemczech w około 330 tys. przypadków roszczeń wypłacili łącznie z tytułu pożarów około 2,1 miliarda euro.

(AFP/du)

Cena ziaren kawy arabskiej wzrosła do najwyższego poziomu od prawie 50 lat. Funt tej odmiany sprzedawany na giełdzie towarowej w Nowym Jorku kosztował w środę (27.11.2024) 320,10 centów amerykańskich. To najwyższa cena od 1977 roku.

Susza w Brazylii

Za tak wysoką ceną stoją obawy o nadchodzące zbiory, zwłaszcza w Brazylii. Kraj ten jest największym producentem kawy na świecie i w tym roku został dotknięty ekstremalną suszą. Może to mieć ogromny wpływ na zbiory w przyszłym roku obrotowym.

Kawa arabska i kongijska to dwie najczęściej uprawiane odmiany kawy, przy czym arabska jest najbardziej rozpowszechnioną odmianą. Kawa kongijska (robusta) jest przedmiotem handlu w Londynie. Ostatnio cena za tonę wyniosła tam 5200 dolarów, po rekordowych 5829 dolarach w połowie września.

Nie tylko pogoda

Wysoka cena jest wynikiem ograniczonej podaży. Pomimo utrzymującego się wysokiego popytu producenci przetrzymują ziarna kawy w magazynach na wypadek gwałtownego wzrostu cen.

Na niekorzystne warunki pogodowe nakłada się niepewność związana z napięciami geopolitycznymi i związanymi z nimi problemami transportowymi oraz nową polityką handlową USA.

(AFP/dom)

Tylko w tym roku ogólne straty gospodarcze spowodowane kryzysem politycznym wynoszą w Niemczech około 0,3 proc. produkcji gospodarczej – wynika z badania opublikowanego w czwartek przez niemieckie Stowarzyszenie Badawczych Firm Farmaceutycznych (VFA). „Po tegorocznych cenach niepewność oznacza stratę ok. 20 miliardów euro” – piszą eksperci. W nadchodzącym roku szacują straty na kolejne sześć miliardów euro.

Niepewność nie sprzyja inwestycjom

Ich zdaniem Niemcy potrzebują jasności co do kierunku swojej polityki gospodarczej. – Niepewność co do przyszłej sytuacji gospodarczej ma znaczący wpływ na gotowość gospodarstw domowych do inwestowania i wydawania pieniędzy – ostrzegają eksperci z zespołu pod kierownictwem Clausa Michelsena, który wcześniej był szefem Niemieckiego Instytutu Badań nad Gospodarką (DIW). „To, że koalicja rozpadła się z powodu sporu wokół budżetu federalnego prawdopodobnie jeszcze bardziej pogłębi niepewność” – zaznaczają autorzy raportu. Jak dodają, z tego powodu ważne jest, aby szybko wysłać sygnały stymulujące gospodarkę.

„Nic nie wskazuje na poprawę”

W związku z sytuacją polityczną nic nie wskazuje na poprawę – czytamy w raporcie VFA. Wynika to zarówno z problemów wewnętrznych, jak i niepewności co do rozwoju stosunków z USA.

Groźba wojny celnej z administracją Donalda Trumpa wisi „jak miecz Damoklesa nad zorientowaną na eksport niemiecką gospodarką”. Fragmentacja niemieckiego krajobrazu partyjnego przed nadchodzącymi wyborami do Bundestagu w lutym 2025 roku czyni ich wynik mniej przewidywalnym i utrudnia ocenę przyszłego kierunku polityki gospodarczej.

(Reuters/du)

Po wydaleniu dwóch pracowników ARD przez rosyjskie władze Ministerstwo Spraw Zagranicznych Niemiec wezwało na rozmowę rosyjskiego ambasadora w Berlinie Siergieja Nieczajewa. - Wydalenie pracowników ARD przez Rosję jest niedopuszczalne, a podane powody są po prostu fałszywe i kłamliwe. Potępiamy to z całą mocą - powiedziała minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock w Berlinie, wyjaśniając swoją decyzję.

Polityczka Zielonych oskarżyła rosyjski rząd o „propagandową walkę za pomocą fałszywych zarzutów”. - To po prostu nieprawda, że mamy ograniczenia wolności prasy w Niemczech czy Europie - powiedziała.

Dziennikarze ARD muszą opuścić Rosję

Rosja nakazała w środę (27.11.2024) wydalenie dwóch pracowników ARD - korespondenta i technika. Mają oni czas do 16 grudnia na zwrot akredytacji i opuszczenie Rosji.

Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Marija Sacharowa wyjaśniła, że jest to odpowiedź na wydalenie korespondentów rosyjskiej telewizji państwowej przez władze niemieckie. Stacja telewizyjna Pierwyj Kanał poinformowała wcześniej, że została poproszona przez władze niemieckie o zamknięcie swojego biura w Berlinie, ale władze niemieckie temu zaprzeczają.

W odpowiedzi na zapytanie agencji DPA urząd imigracyjny w Berlinie poinformował, że odmówił pozwolenia na pobyt pięciu osobom z kilku rosyjskich mediów, w tym czterem dziennikarzom i żonie jednego z nich. Cześć postępowań nadal się toczy.

W jednym przypadku powodem odmowy był fakt, że rosyjskie medium rozpowszechnia dezinformację i propagandę mające na celu zdyskredytowanie Zachodu i UE. Urząd powoływał się na Unię Europejską i unijne sankcje, które dotyczą także rosyjskich mediów. Baerbock wskazała, że jest to procedura prawna, a od decyzji urzędu imigracyjnego można się odwołać.

Rzeczniczka rosyjskiego MSZ powiedziała w Moskwie, że dziennikarze rosyjskiego nadawcy są nękani w Niemczech od ponad roku. Według Sacharowej Moskwa ostrzegła niemieckie MSZ sześć miesięcy temu, że spowoduje to reakcję.

Problemy zagranicznych dziennikarzy w Rosji

Rosja znacznie utrudniła pracę zagranicznym dziennikarzom po rozpoczęciu wojny z Ukrainą. Akredytacje wymagane do ich pracy są teraz przyznawane tylko na trzy miesiące zamiast jednego roku dla korespondentów z tak zwanych „nieprzyjaznych krajów”. Niebezpieczeństwa związane z pracą dziennikarską również wzrosły.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W marcu 2023 rosyjskie służby aresztowały korespondenta „Wall Street Journal” Evana Gershkovicha za rzekome szpiegostwo. Rosyjski sąd skazał go na 16 lat więzienia. Został zwolniony dopiero latem w ramach dużej wymiany więźniów.

Na krótko przed wojną rosyjskie władze zamknęły biuro Deutsche Welle w Moskwie. Rosja uzasadniła to zakazem nadawania niemieckojęzycznego serwisu kremlowskiego nadawcy RT.

(DPA/szym)

W przyszłym miesiącu minie dokładnie 25 lat od kiedy Władimir Putin doszedł do władzy w Rosji. Ten czas to także „smutna historia polityki appeasementu, prowadzonej przez zachodnich liderów wobec Putina, ponieważ kierunek jego rządów był jasny od samego początku” – mówi rosyjski opozycjonista Władimir Kara-Murza w programie DW „Conflict Zone”.

W 2023 roku Kara-Murza, brytyjsko-rosyjski dziennikarz, polityk i aktywista został skazany na 25 lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze za krytykowanie wojny w Ukrainie i zdradę stanu. W tym roku wyszedł na wolność w ramach największej od zakończenia zimnej wojny wymiany więźniów.

– Wiemy z historii lat 30. ubiegłego wieku, do czego prowadzi appeasement wobec dyktatorów. Wiemy to z historii lat 90., a także z historii minionych 25 lat rządów Władimira Putina. Dla kogoś agresywnego gotowość drugiej stron do kompromisu nie jest zachętą do odwzajemnienia się. To zachęta do tego, by sięgnąć po więcej, być bardziej agresywnym, zaatakować kogoś innego – mówi Kara-Murza w rozmowie z DW.

Szokująco niekonsekwentne sankcje

Apeluje on do zachodnich liderów, by „nie wróciły do zwyczaju polityki ustępstw wobec Putina”. Krytykuje również „szokująco” niekonsekwentne wdrażanie sankcji wobec Rosji przez niektóre kraje Zachodu.

– W gruncie rzeczy kraje Zachodu wspomagają i dopuszczają się współudziału w działaniach wojennych Putina w Ukrainie. Tylko w ten sposób mogę to ująć – ocenił Kara-Murza. Jego zdaniem reżim Putina zdołał obejść międzynarodowe sankcje, zwłaszcza dzięki tzw. flocie cieni, którą wykorzystuje, aby nadal sprzedawać swoje surowce energetyczne na całym świecie.

„Flotą cieni” nazywane są tankowce o niejasnym statusie prawnym i właścicielskim, pływające pod różnymi banderami, i transportujące nielegalnie rosyjskie surowce, objęte sankcjami.

Zdaniem Kara-Murzy mechanizmy sankcji muszą zostać „przekalibrowane tak, aby uderzały tam, gdzie należy uderzyć”: w wojenną machinę i wojenną gospodarkę Putina, aby nie był w stanie kontynuować wojny w Ukrainie.

„Putin już przegrał”

Opozycjonista uważa, że „Putin już przegrał wojnę w Ukrainie”. – Nie zapominajmy, jakie były jego pierwotne cele w lutym 2022 r. Miał zdobyć Kijów w ciągu pięciu dni. Miał zniszczyć Ukrainę jako suwerenne, niepodległe państwo, które jest w stanie podejmować samodzielne decyzje w polityce zagranicznej i wewnętrznej. W obu tych kwestiach Władimir Putin poniósł całkowitą porażkę – powiedział. I dodał, że bardzo ważne jest, by Putin nie mógł zaprezentować się jako „triumfator”, bo to tylko zachęciłoby go do ponownego ataku.

Zdaniem Kara-Murzy ludzie reżimu, „naprawdę boją się, że kraje zachodnie nałożą ukierunkowane sankcje indywidualne na tych, którzy przyzwyczaili się do kradzieży w Rosji, a następnie chowania i wydawania pieniędzy na Zachodzie”.

„Przyszłość należy do demokracji”

– Tak długo, jak ten człowiek pozostanie u władzy, tak długo, jak na Kremlu panować będzie ten agresywny autorytarny reżim, Rosja będzie zagrożeniem zarówno dla własnego narodu, swoich obywateli, jak i dla krajów sąsiednich – mówi Kara-Murza. Jego zdaniem jedynym rozwiązaniem byłoby zastąpienie reżimu demokratycznie wybranym legalny rządem, szanującym prawa i wolności obywatelskie oraz prawo międzynarodowe.

– Przyszłość nie należy do archaicznych, wojowniczych, represyjnych, jednoosobowych dyktatur, takich jak dyktatura Władimira Putina. Przyszłość należy do demokracji – mówi.

I dodaje: „Ten reżim upadnie. To historyczna nieuchronność. A kiedy mówię, że musimy być gotowi, mam na myśli to, że musimy mieć mapę drogową na ten dzień po Putinie”. Wówczas konieczne będzie odbudowa zrujnowanej przez reżim gospodarki, instytucji demokratycznych i reputacji międzynarodowej. – Temu chcę poświęcić moje życie i moja pracę – powiedział Kara-Murza.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

„Polska i Ukraina od lat toczyły spory o trudną przeszłość obu krajów. Teraz jednak nastąpił przełom: Ukraina zezwala Polsce na ekshumację i pochówek ofiar rzezi wołyńskiej z czasu II wojny światowej” – informuje w czwartek (28.11.2024) niemiecki dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (FAZ). Nawiązuje do deklaracji ogłoszonej po spotkaniu szefów dyplomacji obu krajów z 26 listopada, w której Ukraina potwierdziła, że „nie ma żadnych przeszkód” do prowadzenia na jej terytorium prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych.

„Do tej pory ukraińskie władze odmawiały ekshumacji polskich ofiar na swoim terytorium lub nie rozpatrywały polskich wniosków” – zauważa korespondent „FAZ” Stefan Locke. I przypomina, że w ostatnich miesiącach „zaostrzył się ton między Warszawą a Kijowem”. Polski minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz „zagroził uniemożliwieniem przystąpienia Ukrainy do UE, jeżeli kraj ten nie będzie gotowy do rozliczeń”, w lodowatej atmosferze miała przebiegać także wrześniowa wizyta szefa MSZ Radosława Sikorskiego w Kijowie, ponieważ Ukraina odmówiła włączenia tematu Wołynia do porządku obrad – pisze niemiecki dziennikarz.

Klucz do pojednania

„Co więcej, polscy politycy kilkakrotnie podnosili tę kwestię w odpowiedzi na żądania prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego dotyczące dostarczenia jego państwu większej ilości amunicji i sprzętu wojskowego. Polska jest jednym z krajów, które najbardziej zdecydowanie wspierają Ukrainę w obronie przed rosyjską inwazją, ale wydarzenia sprzed 80 lat wielokrotnie powodowały poważne nieporozumienia” – dodaje.

Pomysł byłego szefa ukraińskiej dyplomacji Dmytro Kułeby, by „przeszłość pozostawić historykom”, nie został dobrze przyjęty w Polsce, która uważa rzeź wołyńską za ludobójstwo – pisze Locke. Tym bardziej – jak dodaje – że Ukraina „czciła odpowiedzialnych za masakrę jako bojowników o niepodległość”. „Byli oni nimi w tym sensie, że walczyli przeciwko okupantom sowieckim i niemieckim, czego jednak z punktu widzenia Polski nie można postrzegać odrębnie od brutalnych mordów” – czytamy.

Dziennikarz „FAZ” zastrzega, że pomimo wtorkowego porozumienia „Warszawa pozostaje sceptyczna”. I cytuje słowa premiera Donalda Tuska, który wyraził nadzieję, że tym razem nie będzie przeszkód, co byłoby kluczem do tak potrzebnego w tych trudnych czasach pełnego pojednania obu narodów.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Niemcy po raz kolejny rozmieszczą w Polsce systemy obrony powietrznej Patriot. Według Niemieckiej Agencji Prasowej DPA, wyrzutnie mają przyjechać do Polski w styczniu. Plan zakłada tymczasowe stacjonowanie żołnierzy i systemów w rejonie Rzeszowa. Rekonesans ma rozpocząć się w najbliższych dniach.

Niemieckie Patrioty stacjonowały już w Polsce od stycznia do listopada ubiegłego roku. Około 320 żołnierzy Bundeswehry obsługiwało trzy systemy Patriot w okolicach Zamościa, niedaleko granicy z Ukrainą.

Była to odpowiedź na wydarzenia z listopada 2022 roku, gdy ukraińska rakieta, zwalczająca rosyjskie pociski, uderzyła omyłkowo w wieś Przewodów na lubelszczyźnie. Zginęły wówczas dwie osoby.

Południowo-wschodnia Polska ma znaczenie strategiczne

DPA przypomina, że Polska jest jednym z krajów, który bardzo aktywnie wspiera wojskowo i politycznie walczącą z Rosją Ukrainę. Jest też bardzo ważnym centrum logistycznym dla zachodniej pomocy wojskowej dla tego kraju.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Kluczowe znaczenie ma lotnisko w Rzeszowie, gdzie stacjonują też amerykańscy żołnierze, a lotnisko chronione jest przez amerykańskie Patrioty. Niezwykle ważna jest też szerokotorowa linia kolejowa biegnąca z Zamościa do Ukrainy. Jest ona wykorzystywana do transportu ciężkiego sprzętu wojskowego.

Rzeszów od dawna chroniony

Jak podaje DPA, plany ponownego rozmieszczenia niemieckich Patriotów nie są odpowiedzią na bezpośrednią zmianę sytuacji bezpieczeństwa. To element szerszej i realizowanej już dłużej strategii, polegającej na lepszym chronieniu instalacji wojskowych.

Systemy Patriot należące do niemieckiej Bundeswehry należą do najnowocześniejszych na świecie. Przy ich pomocy zwalcza się wrogie samoloty, rakiety balistyczne i pociski manewrujące.

Aktualizacja: Niemiecki minister obrony Boris Pistorius potwierdził w czwartek po południu doniesienia agencji DPA. Jak przekazał, poprzez rozmieszczenie Patriotów Berlin chce „chronić węzeł logistyczny w Polsce, który ma kluczowe znaczenie dla dostaw materiałów do Ukrainy”.

(DPA/szym)

Izrael i Liban zgodziły się we wtorek (26.11) wieczorem na propozycję Waszyngtonu ws. zawieszenia broni, którego pierwsza faza ma potrwać 60 dni. Walki izraelskiej armii z Hezbollahem zakończyły się w środę o godz. 4 nad ranem czasu lokalnego. Negocjatorzy liczą, że być może ułatwi to rozmowy ws. Strefy Gazy, gdzie (wg kontrolowanej przez Hamas administracji), od października 2023 zginęło ponad 44 tys. osób. Niemiecka prasa studzi te nadzieje.

Nadzieja dla Strefy Gazy? „Wręcz przeciwnie”

„Do rozwiązania dla całego Bliskiego Wschodu (...) jest przez to niewiele bliżej, gdyż zawieszenie broni nie kończy gorzkiej wojny w Strefie Gazy. Wręcz przeciwnie: wydaje się, że premier Izraela Benjamin Netanjahu chce załatwić sprawę frontu północnego, żeby z drugiego fronu pozbyć się części presji międzynarodowej” – czytamy we „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

„Zdaje się, że przywódcy Hamasu w Gazie liczą, że wciągną Izrael w wojnę na wyniszczenie, podczas której kraj ten będzie coraz bardziej izolowany na arenie międzynarodowej, aż w pewnym momencie pęknie także izraelskie społeczeństwo. Już sama ta kalkulacja powinna być dla rządu Izraela wystarczającym powodem, aby ze wszystkich sił pracować nad polityczną przyszłością Gazy – zwłaszcza że za pomocą środków militarnych już raczej niczego się tu nie da osiągnąć” – przestrzega gazeta z Frankfurtu nad Menem.

„Klapa planu” Hamasu

„Porozumienie pokazuje, że dyplomacja jest możliwa, potrzeba przedtem wziąć często boleśnie długi oddech. A starania nie kończą się po osiągnięciu porozumienia - po nim potrzeba co najmniej tyle samo wysiłku” – pisze „Leipziger Volkszeitung” z Lipska.

„Münchner Merkur” przypomina, że po dziesiątkach tysięcy ofiar wciaż trwającej wojny Netanjahu to dla wielu zbrodniarz wojenny. Jednak – wg komentatora monachijskiej gazety – być może dzięki swoim działaniom zapewnił przynajmniej pokoleniu Izraelczyków względny spokój ze strony ich śmiertelnych wrogów: „To nie czyni go wielkim. Będzie tak tylko wtedy, jeśli wykorzysta szansę, aby wyciągnąć rękę do Palestyńczyków i zakończyć niesprawiedliwość osadnictwa na Zachodnim Brzegu”.

„Tak czy inaczej, mordercy z 7 października i ich przyjaciele będą prawdopodobnie gorzko żałować swojego wtedy świętowania. Ich plan, by swoich własnych ludzi użyć jako żywych tarczy, umiędzynarodowć wojnę i w ten sposób wciągnąć Izrael w pułapkę, wraz z wyjściem Hezbollahu z wojny zakończył się klapą” – czytamy.

„Potrzebny nowy impuls”

„Dla ludności cywilnej w Gazie nie oznacza to końca cierpień. Interesy walczących stron leżą nie w Libanie, gdzie mają nadzieję więcej zyskać na rozejmie niż na kontynuacji walk. Hamas w Gazie nie ma już nic do stracenia, a w rękach ma izraelskich zakładników. Chce skorzystać z tej karty przetargowej i wymusić ustępstwa. Rząd Izraela ma nakreślone nierealistyczne cele, jak całkowite zniszczenie Hamasu, i jest pod presją prawicowych radykałów, którzy marzą o wypędzeniu Palestyńczyków z Gazy i izraelskim zasiedleniu” – wyliczają „Stuttgarter Nachrichten”.

„Mediatorzy nie mają łatwo. Przez frustrację brakiem zdolności do kompromisu ze strony Hamasu z rozmów wycofał się emir Kataru. Wojna w Strefie Gazie trwa, może nawet eskalować, jeśli Izrael ponownie wyśle do Strefy wojska wycofane z Libanu. Potrzebny byłby nowy impuls – być może większa presja na Izrael ze strony nowego amerykańskiego rządu” – ocenia gazeta ze Stuttgartu.

„Za wcześnie, by świętować”

„Za wcześnie, by świętować. Wciąż mamy do czynienia nie ze stabilnym pokojem, a z przerwą. Nie wiadomo, czy uda się ją przedłużyć ponad planowane 60 dni. 60 dni to czas długi, a zawieszenie broni jest jak cienkie szkło, które się pokruszy, jeśli będzie zbyt mocno upakowane” – pisze „Kölner Stadt-Anzeiger”.

„Słabe punkty są znane: po pierwsze, Izrael ogłosił, że w każdej chwili zaatakuje ponownie, jeśli uzna to za konieczne – zawarł to nawet w jednym ze swoich porozumień z USA. To, jak określono próg konieczności, pozostaje kwestią otwartą. Pozostawia to przestrzeń na arbitralne decyzje, np. ze względu na wewnątrzpolityczne kalkulacje ws. władzy, które premierowi Benjaminowi Netanjahu obce nie są. Jeśli ktoś z którejś ze stron będzie chciał zerwać porozumienie pokojowe, ma stosunkowo łatwe zadanie” – pisze gazeta z Kolonii.

(DPA/mar)

W swojej wojnie z Ukrainą Rosja korzysta nie tylko z dronów bojowych sprowadzanych z Chin i Iranu, ale także z żołnierzy z Korei Północnej i pocisków balistycznych z Pjongjangu. Wkrótce w wojnę mogą zostać zaangażowani także bojownicy z Jemenu. Tak przynajmniej wynika z doniesień „Financial Times”. Dziennikarze FT twierdzą, że islamistyczna milicja Huti rekrutuje w swoim kraju do służby w rosyjskim wojsku i już pozyskała setki jemeńskich najemników.

Polityk Huti organizuje rekrutację

Powołując się na osoby zaangażowane w ten proceder, gazeta donosi, że niektórzy ze zwerbowanych mężczyzn zostali zwabieni perspektywą płatnej pracy w Rosji i rosyjskiego obywatelstwa. Po przybyciu do Rosji zostali oni jednak wcieleni do rosyjskich sił zbrojnych i natychmiast wysłani na front w Ukrainie.

Rekrutacja w Jemenie została zorganizowana przez firmę założoną przez prominentnego jemeńskiego polityka. Umowa rekrutacyjna udostępniona gazecie wskazuje, że Jemeńczycy są rekrutowani do rosyjskiego wojska od lipca. Wspierana przez Iran milicja Huti wielokrotnie atakowała zachodnie tankowce, m. in. w Zatoce Adeńskiej.

Ostrzeżenie przed „globalną wojną”

Jeśli te doniesienia są prawdziwe, byłoby to niezwykle niepokojące, stwierdził niemiecki MSZ. Także premier Donald Tusk uważa, że niebezpieczeństwo globalnej wojny jest poważne i realne. Innymi słowy: czy istnieje groźba dalszego umiędzynarodowienia wojny?

A może to już rzeczywistość? Walerij Załużny, były szef ukraińskich sił zbrojnych, a obecnie ambasador Ukrainy w Wielkiej Brytanii, powiedział, że jego zdaniem trzecia wojna światowa już się rozpoczęła – ponieważ wiele krajów od dawna jest w nią zaangażowanych.

Jedno wydaje się jasne: według najnowszych szacunków w wojnie w Ukrainie Rosja straciła już 700 tys. żołnierzy – zabitych lub rannych. Prawdopodobnie również dlatego około 12 tys. żołnierzy z Korei Północnej walczy obecnie u boku Rosjan szczególnie w regionie Kurska.

„Wojna Putina nie ma granic”

Najnowsze informacje o bojownikach z Jemenu w Ukrainie dotarły również na spotkanie ministrów spraw zagranicznych G7 we Włoszech. Niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock powiedziała, że jeśli to się potwierdzi, oznacza to, że nie ma granic dla działań wojennych prezydenta Rosji.

W wywiadzie dla DW Roderich Kiesewetter, rzecznik ds. zagranicznych klubu parlamentarnego CDU w Bundestagu, nie jest zaskoczony tymi doniesieniami. Jego zdaniem Rosja „od pewnego czasu ma ogromne problemy z zasobami, zarówno pod względem materiałów w niektórych obszarach, jak i personelu. Teraz musi oferować bardzo wysokie zachęty finansowe, by mobilizować rosyjskich żołnierzy i proponuje umorzenie długów”.

Jak twierdzi polityk CDU, rosyjski przywódca od dawna ściśle współpracuje z islamistyczną grupą terrorystyczną Hamas i milicjami Huti, które są wspierane przez Iran. – Nie jest zatem zaskakujące, że jemeńscy bojownicy są obecnie rekrutowani. Wiele wskazuje na to, że nie są to terroryści Huti, ale Jemeńczycy, którzy zostali zwabieni do Rosji fałszywymi obietnicami, a następnie zwerbowani siłą – dodaje Kiesewetter.

Temat kampanii wyborczej

Politycy w Niemczech wielokrotnie ostrzegają przed dalszym rozszerzaniem wojny, zarówno pod względem militarnym, kadrowym, jak i finansowym. Obok USA, Niemcy są obecnie jednym z krajów najsilniej wspierających Ukrainę. Jest jednak więcej niż niepewne, jaką rolę odegrają w przyszłość Amerykanie pod rządami nowego prezydenta Donalda Trumpa.

W kampanii przed wyborami w lutym 2025 r. kanclerz Olaf Scholz (SPD) chce zaprezentować się jako „kanclerz pokoju”. Pomimo usilnych próśb Kijowa, odmawia on dostarczenia systemu rakietowego Taurus, który może również dosięgnąć celów w Rosji. – Chociaż jesteśmy największym i najbardziej niezawodnym wsparciem dla obrony kraju, nie robimy pewnych rzeczy – na przykład nie dostarczamy pocisków manewrujących, na przykład akceptując fakt, że dostarczona przez nas niebezpieczna broń może zostać wykorzystana do ataku na cele głęboko na rosyjskim zapleczu – argumentował niedawno Scholz.

Temat rozszerzania wojny w Ukrainie będzie zatem prawdopodobnie obecny w niemieckiej kampanii wyborczej. W najnowszym sondażu „ARD-Deutschlandtrend” przeprowadzonym przez instytut badania opinii publicznej „infratest-dimap”, 61 procent respondentów było przeciwnych dostarczaniu systemu Taurus do Ukrainy.

Pomimo GPS i ulepszonej technologii bezpieczeństwa, liczba skradzionych samochodów, ciężarówek, kamperów oraz maszyn rolniczych i budowlanych w Niemczech znacznie wzrosła. Jak podaje Federalny Urząd Policji Kryminalnej (BKA) liczba skradzionych samochodów wzrosła w 2023 r. o 9 procent - do 15 924 pojazdów. Skala przestępstw powróciła zatem do poziomu sprzed pandemii.

Szczególne nasilenie tego procederu zaobserwowano w dużych miastach, takich jak Berlin i Hamburg , oraz w regionach przygranicznych we wschodnich Niemczech. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba kradzieży ciężarówek w 2023 r. wzrosła w ponadprzeciętnym tempie o ponad 48 procent.

Sprawni profesjonaliści

Gangi złodziei są dobrze zorganizowane i działają na skalę międzynarodową. Dzięki temu są w stanie sprawić, że z dnia na dzień z Niemiec znikają nie tylko luksusowe samochody, ale także duże koparki i maszyny rolnicze ważące kilka ton i warte kilkaset tysięcy euro.

W swoim procederze używają najnowocześniejszej elektroniki, takiej jak tzw. przedłużacze łącza radiowego. Pomagają one ominąć systemy bezpieczeństwa pojazdów. Technologia ta może przechwycić sygnał radiowy kluczyka samochodowego wyposażonego w technologię Keyless Go. Samochód można następnie łatwo otworzyć i uruchomić za pomocą odpowiedniego odbiornika.

Elektroniczny klucz generalny

Nie zawsze jest to jednak konieczne. Złodzieje korzystają z szybszej metody. Posługują się przy tym urządzeniem podobnym do popularnego Gameboya. Narzędzie to działa jak elektroniczny klucz generalny: wystarczy przytrzymać je przy drzwiach samochodu przez krótki czas, aby urządzenie zestroiło się z samochodem. Potem można otworzyć drzwi i odjechać.

Producenci pojazdów są świadomi tych luk w zabezpieczeniach, ale nie znaleziono jeszcze środka zaradczego. Urządzenia do elektronicznego otwierania drzwi można łatwo zamówić na różnych rosyjskich stronach internetowych za pięciocyfrowe kwoty w dolarach.

Boom na maszyny budowlane

Kolejnym cennym łupem złodziei są maszyny budowlane, takie jak koparki, dźwigi i ładowarki kołowe. Ich wysoka wartość i globalny popyt na części zamienne sprawiają, że są one szczególnie atrakcyjne dla przestępców. Producenci ułatwiają im zadanie, ponieważ instalują tylko kilka wariantów zamków. Najpopularniejsze klucze do maszyn budowlanych można zamówić np na chińskiej platformie Temu.

„Skradzione maszyny są często transportowane do krajów Europy Wschodniej lub rozbierane na części i sprzedawane na całym świecie” - czytamy w raporcie BKA. Urząd nie publikuje dokładnych danych dotyczących kradzieży maszyn budowlanych, ale raporty branżowe mówią o zauważalnym wzroście takich przypadków.

Zabezpieczenia techniczne i zapobieganie

Aby zapobiec kradzieży, eksperci zalecają stosowanie środków zapobiegawczych, takich jak systemy śledzenia GPS, mechaniczne immobilizery i systemy alarmowe. Utrudniają one pracę złodziejom.

Jednak, jak podkreślają eksperci, pomimo nowoczesnej technologii stuprocentowa ochrona nie jest możliwa. Dlatego ostatecznym środkiem ochronnym pozostaje dobre ubezpieczenie. Wzrost liczby kradzieży powoduje jednak wzrost cen składek.

Międzynarodowa współpraca policyjna

Walka z międzynarodowymi gangami złodziei samochodów wymaga ścisłej współpracy międzynarodowej. Kontrole na zewnętrznych granicach strefy Schengen i wspólne akcje policyjne owocują pierwszymi sukcesami, ale problem pozostaje. „Profesjonalizacja grup przestępczych sprawia, że dochodzenia stają się skomplikowane” - zaznacza wyjaśnia BKA w swoim raporcie.

(DPA, ARD/du)

Federalna Służba Wywiadowcza (Bundesnachrichtendienst, BND) nie ma na razie wiarygodnych informacji, że to rosyjski sabotaż doprowadził do poniedziałkowej katastrofy samolotu transportowego DHL na Litwie. – Nie mamy dotąd konkretnych przesłanek, że coś w tym kierunku mogło się wydarzyć – stwierdził szef BND Bruno Kahl w „Wywiadzie tygodnia” ARD, którego fragmenty opublikowano przed emisją w środę (27.11).

– Podejrzenia wobec Rosji są jednak zrozumiałe – ocenił Kahl. – Podejrzenia powinno się mieć natychmiast w oparciu o informacje, które otrzymywaliśmy wcześniej – mówił.

Szef BND dodał, że niemieckie służby bezpieczeństwa już latem ostrzegały przed samozapłonowymi paczkami w samolotach towarowych DHL. Jak mówił, nie można wykluczyć, że był to przypadek sabotażu rosyjskich służb specjalnych.

– To jest dokładnie to, o co chodzi Putinowi – dodał Kahl. – Chce zdezorganizować nasze społeczeństwo. Chce zasiać wątpliwości i strach, i oczywiście chce też skłonić polityków, by ograniczyli wsparcie dla Ukrainy.

– Mamy wskazówki, że infrastruktura krytyczna jest szpiegowana – zaznaczył.

Katastrofa samolotu DHL na Litwie

W poniedziałek lecący z Lipska samolot DHL rozbił się podczas awaryjnego lądowania około kilometra od lotniska w Wilnie. Zginął jeden członek załogi, a pozostałych trzech zostało rannych.

Minister spraw zagranicznych Niemiec Annalena Baerbock mówiła o możliwości aktu sabotażu. Władze litewskie nie wykluczyły także podłoża terrorystycznego.

(AFP/mar)

Dwa miesiące po wyborach regionalnych w Brandenburgii SPD i Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW) przedstawiły projekt porozumienia koalicyjnego. Dokument liczy ponad 60 stron i nosi tytuł „Rozwój Brandenburgii – zabezpieczenie sprawdzonych rozwiązań. Tworzenie nowych”. Oto jego najważniejsze punkty.

Umowa oznacza, że w tym graniczącym z Polską landzie przy wsparciu BSW przez pięć lat rządzić będzie dotychczasowy socjaldemokratyczny premier Dietmar Woidke. Koalicja z BSW powstaje po fatalnym wyniku wyborczym Zielonych, którzy wpółrządzili dotąd w tym landzie razem z SPD.

– Brandenburgia potrzebuje stabilności, Brandenburgia potrzebuje bezpieczeństwa – powiedział Woidke, przedstawiając w środę (27.11) umowę koalicyjną. – Wiemy, że opinia publiczna ma wiele zastrzeżeń – zaznaczył, odnosząc się do kontrowersji wokół koalicji jego partii z populistyczno-lewicowym, prorosyjskim BSW. Jak dodał, jest głęboko przekonany, że „może się udać”.

Wybór Woidkego na premiera zaplanowano w landtagu na grudzień.

Wojna w Ukrainie: dobry dla Rosji zapis

We wprowadzeniu znajduje się m.in. szeroko komentowany akapit nt. wojny na Ukrainie. Populistyczny i prorosyjski BSW od dawna (jak skrajnie prawicowa AfD) wywiera presję na niemieckie władze, by ograniczyć pomoc dla Ukrainy. Sprawa Ukrainy uważana była za główną przeszkodę dla koalicji w Brandenburgii, która jednak została zawarta, aby powstał rząd tego landu i aby wykluczyć z niego AfD.

Koalicja „będzie działać na rzecz dyplomatycznego rozwiązania wojny na Ukrainie i zmniejszenia związanych z nią napięć w Europie w drodze negocjacji ze stronami konfliktu w celu zawieszenia broni i trwałego pokoju” – czytamy w umowie. Koalicja „krytycznie ocenia” rozmieszczenie w Niemczech amerykańskich rakiet średniego zasięgu i hipersonicznych, czyli plan zapowiedziany przez USA i Niemcy podczas szczytu NATO w USA. Warto pamiętać jednak, że porozumienia z USA w tej kwestii zawiera (przy uwzględnieniu zobowiązań w ramach NATO) rząd federalny, a obecność w nim BSW po lutowych wyborach jest mało prawdopodobna.

Jednak najpewniej pod naciskiem SPD pojawił się zapis o roli Bundeswehry: „Zdolność obronna naszego kraju ma ogromne znaczenie i należy wzmocnić zdolności obronne Bundeswehry. Dlatego wspieramy Bundeswehrę i jej lokalizacje w Brandenburgii”.

Sankcje na Rosję: niejasna deklaracja

W związku z prorosyjskim stanowiskiem BSW zapisano też, że sankcje wobec Rosji mają znaczenie także dla gospodarki Brandenburgii – dotyczy to przede wszystkim rafinerii PCK w Schwedt, którą przejęli Niemcy i która nie sprowadza już rosyjskiej ropy. Wniosek sformułowano jednak dość niejasno: „Dyplomatyczne wysiłki pokojowe muszą mieć także na celu normalizację stosunków gospodarczych”.

W części o gospodarce zaznaczono również, że aby zabezpieczyć płace mieszkańców Brandenburgii, nowy rząd ma uwzględnić w landzie układy zbiorowe pracy w zakresie udzielania zamówień publicznych: składanie zamówień zależeć może także od układów zbiorowych przedsiębiorstw. Płaca minimalna ma wzrosnąć do 15 euro, a koalicja zobowiązała się też to działania na rzecz wzrostu płacy w całych Niemczech.

Koalicja w umowie uznaje „potrzebę działań na rzecz ograniczenia migracji i lepszego zarządzania nią”: „Dlatego Brandenburgia popiera wszelkie odpowiednie i legalne środki mające na celu powstrzymywanie, zapobieganie i deportacje w odniesieniu do nielegalnej i nieueegulowanej migracji”.

Koalicja popiera też dalsze kontrole na granicy z Polską i rozwój umów o powrotach. „Każdy, kto nie ma prawa pozostać, musi opuścić Niemcy” – zaznaczono.

Szkoły, zdrowie, policja

Koalicja zobowiązała się też do walki z niedoborem kadrowym w szkołach i przedszkolch, a w szczególności do uatrakcyjnienia kształcenia nauczycieli przedszkolnych i zwiększenia liczby miejsc na kursach nauczycielskich. Zapowiedziano też zmianę niektórych zasad w szkołach, m.in. zakaz używania telefonów komórkowych.

W służbie zdrowia koalicja zapowiedziała, że będzie chronić szpitale przed zamknięciem i wspierać zwłaszcza lokalną opiekę doraźną, a także oddziały dziecięce i położnicze. Ma być też powołana komisja badawcza ds. pandemii koronawirusa, która „ma sprawdzić, w jaki sposób można utrzymać jak najmniejszą ingerencję państwa w wolności obywatelskie” oraz czy środki podjęte w pandemii okazały się skuteczne.

Koalicja chce zwiększyć liczbę etatów w policji do 9 tys. oraz wesprzeć kształcenie policjantów. Zgodnie z postulatami BSW nowy rząd Brandenburgii będzie też działać na rzecz zmian ws. kontroli lojalności konstytucyjnej, którą muszą przejść funkcjonariusze publiczni, w tym policjanci: procedura ta ma być zanalizowana i dostosowana w 2025 r. „pod względem jej przydatności, proporcjonalności oraz naruszeń praw podstawowych i skutków dyscyplinarnych”.

(AFP, DPA/mar)

Jak zaznaczyło MSZ w Moskwie, rosyjski rząd jest zasadniczo gotowy do akredytowania nowych pracowników ARD. Może to jednak nastąpić tylko wtedy, gdy rosyjscy dziennikarze w Berlinie będą mogli normalnie wykonywać swoją pracę – poinformowało w środę ministerstwo.

Jak twierdzi rosyjskie MSZ, wydalenie niemieckich dziennikarzy to odpowiedź na działania niemieckich władz przeciwko rosyjskiemu nadawcy Pierwyj Kanal. Kierownictwo tej stacji oświadczyło, że jego berlińskie biuro zostało zamknięte przez niemieckie władze, a korespondent i operator kamery otrzymali nakaz opuszczenia kraju.

Niemieckie MSZ odrzuciło to twierdzenie. – Rosyjskie zarzuty są fałszywe – oświadczył rzecznik ministerstwa w Berlinie. Jak dodał, niemiecki rząd nie zamknął żadnego biura, a rosyjscy dziennikarze mogą swobodnie i bez przeszkód relacjonować wydarzenia w Niemczech.

"To całkowicie nieadekwatne"

Jeśli doniesienia o wydaleniu dziennikarzy ARD potwierdzą się, spotka się to z ostrym sprzeciwem Niemiec. – To całkowicie nieadekwatne działanie – oświadczył rzecznik. Jeśli wydalenie rosyjskich dziennikarzy wiąże się z pozwoleniami na pobyt, to leży to w gestii landów – wyjaśnił rzecznik.

Niemieckie MSZ jest w ścisłym kontakcie z niemieckimi dziennikarzami w Rosji. Jak dodał rzecznik, Niemcy "z niepokojem obserwują" działania rosyjskich władz przeciwko krajowym mediom, a także mediom zagranicznym.

Na początku 2022 roku w odpowiedzi na zakaz nadawania telewizji RT w Niemczech rosyjskie wydały Deutsche Welle zakaz działalności w Rosji.

(Reuters, du)

„Do tej pory uważano, że do zniszczenia gazociągów Nord Stream sabotażyści użyli tylko czterech ładunków wybuchowych. W rzeczywistości było ich co najmniej sześć“ – donosi w środę (27.11.24) niemiecki dziennik „Die Welt“.

Gazeta powołuje się na akta sądowe, w tym na podwodne zdjęcia pokazujące uszkodzenia rur instalacji. Chodzi o dokumenty z procesu, jaki spółka Nord Stream AG wytoczyła ubezpieczycielowi gazociągów, który odmawia wypłacenia gigantycznego odszkodowania za ich zniszczenie.

Chcieli zniszczyć wszystkie

Jak czytamy, fakt, że autorzy zamachu próbowali zniszczyć wszystkie nitki gazociągu, każą wątpić w tezę, że za zamachem na Nord Stream mogli stać sami Rosjanie.

„Die Welt" podaje, że autorzy ataku na instalację rozmieścili co najmniej sześć bomb przy wszystkich czterech rurach gazociągów Nord Stream 1 i Nord Stream 2, doprowadzając do ich zniszczenia lub uszkodzenia w różnym stopniu.

Okazuje się, że lekko uszkodzona została także rura B gazociągu Nord Stream 2, która do tej pory uchodziła za nienaruszoną w wyniku ataku. Jak czytamy, wiele wskazuje na to, że ta rura także miała zostać zniszczona, ale operacja się nie powiodła, a rura pozostała szczelna.

Zdaniem „Die Welt" może to podważać wersję mówiącą o tym, że Rosjanie zniszczyli Nord Stream, ale celowo oszczędzili jedną nitkę, aby w razie potrzeby móc szybko wznowić dostawy gazu do Europy.

Mało logiczna wersja

Jak czytamy, w obliczu ujawnionych teraz informacji wydaje się to mało logiczne. Okazuje się bowiem, że planowano zniszczyć także rurę B Nord Streamu 2, ale to się nie udało.

„Nie oznacza to, że tajemnica ataków na Nord Stream została rozwiązana. Ustalenia dotyczące dwóch innych bomb pokazują jednak, że nadal istnieje wiele pytań bez odpowiedzi, jeśli chodzi o rozwiązanie największego i prawdopodobnie najpoważniejszego aktu sabotażu w ostatnich dziesięcioleciach“ - czytamy.

Tak zwany Gazociąg Północny składa się z dwóch gazociągów – uruchomionego w 2011 roku Nord Stream 1 i zbudowanego, ale nieoddanego do użytku gazociągu Nord Stream 2. Każdy z nich składa się z dwóch rur, którymi gaz z Rosji tłoczono albo planowano tłoczyć do Europy.

Za najbardziej prawdopodobną uważa się obecnie wersję, że za atakami na Nord Stream stała Ukraina. Niemiecka prokuratura wydała już pierwszy nakaz aresztowania obywatela Ukrainy podjerzanego o udział w ataku. Nikogo jednak jeszcze nie zatrzymano.

Przewodnicząca PE Roberta Metsola podpisała budżet Unii Europejskiej na rok 2025. Głosowanie w Strasburgu było zwieńczeniem trudnych negocjacji. Podczas gdy Rada chciała cięć, Parlament przeciwnie – sprzeciwiał się im i domagał zwiększenia środków. Skutecznie.

To pierwszy roczny budżet po dokonanym w lutym 2024 r. przeglądzie Wieloletnich Ram Finansowych UE (WRF). PE chciał m.in. zwiększenia środków na wsparcie Ukrainy i zapewnienia finansowania kosztów spłaty Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy (EURI), które są dwukrotnie wyższe, niż przewidywano. Jednocześnie PE nie chciał cięć programu Erasmus+ czy funduszy na badania naukowe.

Treść budżetu Rada i Parlament ustaliły 16 listopada, 25 listopada przyjęła go Rada, a w środę 27 listopada Parlament zaakceptował go na sesji w Strasburgu większością głosów.

Prawie 200 mld euro zobowiązań

Wynoszące 192 768,6 mld euro całkowite zobowiązania oznaczają wiążące prawnie wydatki na działania rozpisane na kilka lat. Płatności – wynoszące w budżecie na 2025 r. 149 615,7 mld euro, to wydatki wynikające ze zobowiązań zapisanych w budżecie w bieżącym roku budżetowym lub w poprzednich latach.

Podane wyżej kwoty nie uwzględniają środków przewidzianych na tzw. unijne instrumenty specjalne poza wieloletnimi ramami finansowymi na lata 2021-2027 (WRF). Z uwzględnieniem tych środków kwoty wynoszą odpowiednio – jak podano wyżej - 199 438,4 mld euro i 155 209,3 mld euro. Łącznie budżet wzrósł o ponad 10 miliardów euro.

Priorytet: polityka spójności. Wzrost wydatków na migrację

W ocenie głównego negocjatora Rady ws. budżetu na nadchodzący rok, węgierskiego ministra stanu Pétera Banaiego, budżet zapewnia „ostrożne i realistyczne podejście do wydawania pieniędzy podatników” i skupia się na „priorytetowych obszarach UE”.

Te priorytetowe obszary wyznaczają kwoty na nie przewidziane. Najwięcej - prawie 78 mld euro w zobowiązaniach i 44 mld euro w płatnościach – państwa członkowskie zaplanowały na wzmocnienie odporności UE i – tradycyjnie – politykę spójności, czyli główną politykę unijną mającą na celu wyrównywanie poziomu rozwoju poszczególnych regionów, pomoc regionom zacofanym ekonomicznie czy m.in. rozwój obszarów wiejskich.

Kolejne pozycje to polityka klimatyczna, jednolity rynek, polityka sąsiedztwa i unijna administracja. Wzrosną m.in. wydatki dotyczące problemu migracji i wzmocnienia unijnych granic – do prawie pięciu miliardów euro w zobowiązaniach i trzech miliardów euro w płatnościach. Umożliwiając też Unii reagowanie na nieprzewidziane potrzeby, zabezpieczono na ten cel 800,5 mln euro.

Spór o miliardy euro

Początkowe plany i Komisji, i Rady i Parlamentu różniły się o kilka miliardów euro. Pierwotna propozycja Komisji z lipca brzmiała (liczby w zaokrągleniu): 193 mld euro zobowiązań i 147 mld euro płatności (bez środków przewidzianych na instrumenty specjalne poza WRF). Rada we wrześniu jeszcze obniżyła te kwoty o odpowiednio 1,5 mld i 800 mln euro.

Natomiast Parlament Europejski 23 października podbił stawkę i zaproponował – z wyłączeniem środków na instrumenty specjalne – kwotę zobowiązań opiewającą na 194 3 mld euro, a płatności – 147,9 mld euro.

Wobec sprzeciwu Rady zwołano posiedzenie komitetu pojednawczego, złożonego z przedstawicieli 27 państw członkowskich i 27 posłów do PE. Pośrednikiem w negocjacjach była Komisja Europejska. Porozumienie, osiągnięte 16 listopada, opiewało na kwoty, które w poniedziałek większością kwalifikowaną zatwierdziła Rada – przy sprzeciwie Szwecji i wstrzymujących się głosach Holandii, Austrii, Finlandii i Danii – a dziś Parlament.

Unijny budżet stanowi około 1 proc. łącznego PKB wszystkich krajów członkowskich. To piąty budżet roczny w ramach wieloletnich ram finansowych 2021-2027. Do dyspozycji Unii Europejskiej oprócz budżetu jest też NextGenerationEU, plan odbudowy po pandemii, w ramach którego państwa członkowskie otrzymują środki z Krajowych Planów Odbudowy.

Większością 372 głosów za wobec 282 przeciwko Parlament Europejski zatwierdził na następne pięć lat nową Komisję Europejską. Stery UE po raz drugi obejmie aktualna przewodnicząca KE Ursula von der Leyen.

– Jesteśmy gotowi do pracy od zaraz. Będziemy pracować ze wszystkimi demokratycznymi, proeuropejskimi siłami. Zawsze będę zaczynała od centrum – zapowiedziała przed głosowaniem.

To nie były przypadkowe słowa, bo większość, która poparła tę Komisję, wykuwała się bardzo ciężko i nawet dziś na sali widać było, kto głosował z pełnym przekonaniem, a kto z ciężkim sercem.

Płynna większość

Nowy unijny rząd poparła większość europosłów z frakcji Europejskiej Partii Ludowej (EPL), Socjalistów i Demokratów (S&D) i Renew, a także część frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR) oraz Zielonych. Przeciwko zagłosowała zarówno Lewica, jak i część EKR, w tym polscy europosłowie Prawa i Sprawiedliwości, oraz Patrioci dla Europy i Europa Suwerennych Narodów.

Ale o wewnętrznej dyscyplinie nie było mowy. Nawet Iratxe Garcia Perez, liderka S&D, i szefowa frakcji Renew Valérie Hayer, które podpisały z Manfredem Weberem z EPL porozumienie zapewniające poparcie nowej Komisji, wypominały mu flirt z prawicą. Hayer nawiązywała do „wenezuelskiej większości” – chodzi o głosowanie ws. sytuacji w Wenezueli, kiedy EPL zagłosowała razem z prawicą. – Nie zgodzimy się na to, byście grali na dwie strony – wtórowała jej García.

Bo większości w PE ukształtowały się właściwie dwie. Takie, jakie akurat pasują Manfredowi Weberowi.

Weber królotwórca

Przed prezentacją nowej Komisji przez von der Leyen wszyscy komisarze w atmosferze nieco nerwowego oczekiwania krążyli po sali plenarnej. Ona sama witała się ze wszystkimi, ucięła sobie też krótką i zakończoną radosnymi uśmiechami pogadankę właśnie z Weberem. To na tę relację – szefowej Komisji i człowieka, który stał się w ostatnich miesiącach najpotężniejszym człowiekiem w Parlamencie – będą skierowane oczy mediów, polityków i analityków przez najbliższe lata.

– Moja większość, jeśli mogę tak powiedzieć, staje się rzeczywistością i to mnie cieszy, ponieważ potrzebujemy stabilności w szerszym znaczeniu w Parlamencie Europejskim, w przeciwnym razie nie będziemy w stanie zrealizować interesu Europy – mówił wcześniej Weber na konferencji prasowej w Strasburgu.

„Większość Webera” po prawej stronie sali to m.in. 24 eurodeputowanych EKR od Giorgii Meloni głosujących dziś za Komisją, w której są socjaliści i liberałowie i dosłownie jeden komisarz z ich frakcji. Ale to także z drugiej strony niewielka, ale większość Zielonych, z zaciśniętymi zębami głosujących „za”, żeby ocalić choć część zielonych reform poprzedniej kadencji, na których im zależy.

Żadnej ze stron nie odpowiada to, że Weber i jego Europejska Partia Ludowa, która obsadziła aż 14 foteli komisarzy, będzie teraz mogła szukać poparcia dla inicjatyw Komisji zarówno po lewej, jak i po prawej stronie sali. Ale szefowej KE i jej macierzystej frakcji EPL odpowiada oczywiście bardzo. Weber nie uniknie oskarżeń, że przechylił frakcję – a przez to całą Komisję i w efekcie Unię – w prawo. Próbował to wrażenie zneutralizować tuż przed głosowaniem nad całą Komisją, nazywając Viktora Orbana, Marine Le Pen i Alternatywę dla Niemiec (AfD) swoimi „politycznymi wrogami” - i usłyszał niezbyt przyjazne okrzyki z ich ław poselskich.

Ale jego działanie odpowiada klimatowi politycznemu na kontynencie, gdzie prymat nad politycznymi celami klimatycznymi czy równościowymi mają obecnie w debacie publicznej gospodarka, konkurencyjność i obrona.

EKR podzielone, skrajna prawica przeciw

Dziś zadziałały obie „większości”. Współprzewodnicząca Zielonych Terry Reintke zapowiedziała, że jej frakcja będzie konstruktywnie wspierać, ale i, gdy trzeba, krytykować nowy unijny rząd. Zaś frakcja EKR, zadowolona z obronienia stanowiska wiceprzewodniczącego wykonawczego dla Raffaele Fitto, przedstawiała się jako siła wspierająca – mimo zastrzeżeń – te plany nowej Komisji, które są zgodne z jej poglądami.

Ale w samej frakcji nie było zgody – europoseł Adam Bielan zapowiedział, że będąca jej częścią grupa polskich deputowanych Prawa i Sprawiedliwości nowego gabinetu von der Leyen nie poprze. Podobnie, jak pozostałe frakcje skrajnej prawicy – Patrioci dla Europy i Europa Suwerennych Narodów.

Przedstawicielka tej ostatniej, Ewa Zajączkowska-Hernik, stwierdziła, że w składzie KE widzi „eurokomunizm w najgorszym wydaniu, zielone szaleństwo, zero konkurencyjności, dorzynanie rolnictwa umową z Mercosur, ograbianie nas z tożsamości narodowej. To skończy się katastrofą. Zamiast zerowych emisji będziemy mieli zerowy wzrost gospodarczy”.

– Europa, którą pani tworzy, to kontynent hipokryzji i udręki dla zwykłego człowieka - olbrzymie ceny energii, zakaz wjazdu samochodów do miast, kobiety i dzieci będące ofiarami imigrantów, którym opłaca pani hotele i zasiłki z naszych pieniędzy. Na komisarza do spraw imigracji wybrała pani kogoś, kto kompletnie nie ma pojęcia na temat funkcji, jaką będzie sprawował – stwierdziła.

Von der Leyen stawia na konkurencyjność

Von der Leyen aż za dobrze zna wyniki wiosennych wyborów do PE i to, na jakich hasłach zbudowała swoją siłę skrajna prawica. Zaczęła swoją prezentację priorytetów Komisji i odpowiedzialnych za nie komisarzy od tego, że obywatele UE powinni być pewni, że mają za co kupić jedzenie i ogrzać swoje domy, że mogą liczyć na godne pensje i uczciwe ceny. Oceniła, że bezpieczeństwo i wolność UE zależy bardziej niż kiedyś od ekonomicznej siły całego bloku i jego konkurencyjności, innowacyjności i produktywności. Zapowiedziała jako pierwszą inicjatywę nowej Komisji Kompas Konkurencyjności, który ma być oparty na trzech filarach z raportu Mario Draghiego.

Filary te to zamknięcie luki między Europą a Chinami w kwestii innowacyjności, dekarbonizacja połączona z wzrostem konkurencyjności i wzmocnienie bezpieczeństwa UE równocześnie z ograniczeniem uzależnień gospodarczych i surowcowych od innych państw.

– Zapłaciliśmy cenę za oddanie naszej przyszłości w ręce jednego dostawcy. I nie popełnimy tego samego błędu ponownie. Europejska suwerenność nie jest na sprzedaż – podkreśliła przypominając, że Rosja wydaje do 9 proc. swojego PKB na obronność, a Europa średnio 1,9 procent.

– Coś jest nie tak w tym równaniu. Nasze wydatki na obronę muszą wzrosnąć. Potrzebujemy jednolitego rynku obronnego. Musimy wzmocnić obronną bazę przemysłową. Musimy poprawić naszą mobilność wojskową. I potrzebujemy wspólnych europejskich projektów w dziedzinie obronności – stwierdził i zapowiedziała w ciągu pierwszych 100 dni „Białą Księgę” w sprawie przyszłości europejskiej obronności.

Według badania przeprowadzonego przez eBay i instytut badań handlu detalicznego IFH, 35 procent Niemców planuje w tym roku kupić używane rzeczy w ramach robienia świątecznych podarunków. To o 6 punktów procentowych więcej niż w 2023 r., na podstawie reprezentatywnej ankiety przeprowadzonej wśród 500 osób.

Szczególnie młodsi chętnie podarowują innym używane rzeczy. Wśród pytanych 56 procent osób w wieku od 18 do 29 lat zamierza tak postąpić podczas tegorocznych świąt Bożego Narodzenia. Kupno rzeczy z drugiej ręki pozbyło się swojego „zakurzonego, trącącego stęchlizną wizerunku” – powiedział prezes IFH Kai Hudetz. „To cieszy zmagające się z inflacją portfele oraz środowisko” – dodał.

Powody: cena i środowisko

Według ankiety dla dwóch trzecich konsumentów kupowanie rzeczy używanych jest czymś normalnym. Głównym powodem jest niższa cena, ale rolę grają także kwestie środowiskowe. Wielu szuka najpierw używanego lub odnowionego produktu.

Jak twierdzi Kai Hudetz, fakt, że Niemcy coraz częściej wybierają artykuły używane, wynika ze znacznych w ostatnich latach podwyżek cen. Chęć oszczędzania wśród konsumentów wprawdzie lekko spada, ale wciąż trzyma się mocno. Od 2020 roku zakupy używanych rzeczy rosły rocznie o 8 procent. W 2023 roku wydano na nie ponad 15 mld euro.

Szczególną popularnością wśród używanych rzeczy cieszą się książki, ubrania oraz elektronika. Konsumenci korzystają zarówno z portali internetowych, na których osoby prywatne oferują do sprzedaży różnego rodzaju rzeczy, jak i ofert handlowców, którzy używane produkty skupują, sprawdzają, ewentualnie odnawiają i ponownie wystawiają na sprzedaż.

Znaczne oszczędności

Towary używane są dostępne nie tylko w dobrze znanych sklepach internetowych eBay, Amazon czy Zalando. Portale takie jak: Refurbed, Backmarket, Medimops, Booklooker czy Vinted również ugruntowały swoją pozycję. W ubiegłym roku platforma Rebuy sprzedała około dziewięciu milionów przedmiotów nowym właścicielom, w tym 500 tysięcy używanych urządzeń elektronicznych. Ponad 210 tys. smartfonów zostało odnowionych.

Również sprzedawcy elektroniki, tacy jak Media Markt i Saturn, oferują również tzw. odnowione produkty. Niektórzy z dostawców dają również swoim klientom gwarancję na zakupione produkty.

Według niemieckiego portalu Idealo, porównującego ceny produktów, konsumenci mogą znacznie zaoszczędzić, jeśli zdecydują się na zakup urządzenia lub produktu z drugiej ręki. Używane tablety są średnio o 29 procent tańsze, smartfony o 32 procent, a konsole do gry nawet o ponad 50 procent.

(DPA/stef)

Volkswagen rozstaje się ze swoją kontrowersyjną fabryką w chińskim regionie Sinciang. Fabryka i tor testowy w prowincji zostały sprzedane, ogłosiła dziś firma, a nabywcą jest Shanghai Motor Vehicle Inspection Certification (SMVIC), spółka zależna państwowej Shanghai Lingang Development Group. Oznacza to, że VW nie jest już obecny w tej chińskiej prowincji. Firma nie podała ceny zakupu fabryki.

Jednocześnie Volkswagen i SAIC przedłużyły swoje partnerstwo o kolejną dekadę do 2040 roku. W ramach joint venture partnerzy planują od 2026 roku „nową ofensywę produkcyjną” i chcą wprowadzić na rynek łącznie 18 nowych modeli samochodów do 2030 roku. Rocznie VW chce sprzedawać cztery miliony aut i osiągnąć w Chinach udział na rynku w wysokości 15 procent.

Zakład w ogniu krytyki

Jako powód sprzedaży fabryki w Chinach VW podał względy gospodarcze. Zakład w regionie Sinciang od lat był jednak przedmiotem krytyki. Region ten zamieszkują Ujgurzy, którzy zdaniem obrońców praw człowieka są zmuszani do pracy przymusowej, torturowani, inwigilowani oraz przetrzymywani w obozach „reedukacyjnych”. Chiński rząd zaprzecza tym zarzutom.

Na początku roku niemiecki dziennik „Handelsblatt" podał, iż niewykluczone jest, że przy budowie toru testowego VW w mieście Turpan korzystano z pracowników przymusowych. Gazeta powoływała się na informacje od pracowników VW i analizę jednego z ekspertów. Niemiecki koncern samochodowy zobowiązał się wtedy do przeprowadzenia audytu pod tym względem.

Wcześniej pochodzący także z Niemiec koncern chemiczny BASF wycofał się z prowincji Sinciang. Stało się to po tym, jak śledztwo telewizji ZDF ujawniło, że chiński partner BASF inwigiluje Ujgurów.

(DPA, RTR/stef)

Niemiecki dziennik ekonomiczny „Handelsblatt” pisze w środę (27.11.24) o nowych napięciach między Polską a Ukrainą. „W sobotę rano polscy rolnicy po raz kolejny zaczęli blokować przejście graniczne, uniemożliwiając ukraińskim ciężarówkom wjazd do Polski. W przeciwnym kierunku granicę mogła przekroczyć tylko jedna ciężarówka na godzinę”.

Jak czytamy, rolnicy protestują w ten sposób przeciwko umowie pomiędzy Unią Europejską a krajami Ameryki Południowej (grupa Mercosur), która może osłabiać konkurencyjność polskich produktów rolnych. Ale – zdaniem gazety – to nie do końca prawdziwy powód ich akcji.

Znowu ukraińskie zboże

„Polscy rolnicy buntują się również przeciwko polityce UE ułatwiającej import zboża z Ukrainy. Czują się przez to pokrzywdzeni i obawiają się dodatkowej presji konkurencyjnej. Nie jest więc przypadkiem, że protest rolników odbywa się na granicy z Ukrainą”.

Gazeta przytacza opinie badaczy z uniwersytetów w Poznaniu i Warszawie, według których w ostatnich latach uwidoczniła się duża konkurencyjność ukraińskich produktów rolnych na unijnym rynku. Gdyby Ukraina przystąpiła do UE, doprowadziłoby to – zdaniem badaczy – do strukturalnych przemian w polskim rolnictwie.

Handelsblatt dodaje, że rolnictwo to tylko jeden z tematów, jakie obciążają obecnie stosunki polsko-ukraińskie. Inne to nieprzepracowanie wspólnej historii i sposób traktowania uchodźców.

„Słowa Polski mają swoją wagę”

„Handelsblatt” przypomina, że częścią polskiej historii jest masakra na Wołyniu, dokonana przez ukraińskich nacjonalistów. „Ukraina do tej pory nie spełniła polskiego żądania ekshumacji ofiar, a teraz polscy czołowi politycy łączą tę kwestię z perspektywami przystąpienia Ukrainy do UE (…) Słowa Polski mają swoją wagę: kraj ten będzie sprawował prezydencję w Radzie UE w pierwszej połowie przyszłego roku”.

Dyskusje nasilają się także w sprawie migracji, dodaje Handelsblatt i przytacza badania, według których pogarsza się nastawienie Polaków wobec uchodźców z Ukrainy.

Gazeta cytuje też polskich ekspertów – Wojciecha Przybylskiego i Łukasza Adamskiego – według których do wyborów prezydenckich w Polsce napięcia w relacjach z Ukrainą mogą się utrzymywać. Ale także po wyborach nie dojdzie do zmiany zasadniczego, przyjaznego podejścia do Kijowa i wsparcia dla ukraińskiej walki z Rosją, czytamy.

„Politycy z obu krajów regularnie podkreślają dobre relacje między nimi: Polska jest jednym z krajów najmocniej wspierających Ukrainę w jej obronie przed Rosją, zaledwie kilka dni temu ogłoszono 45. pakiet pomocowy. Ukraina jest obecnie jednym z najważniejszych partnerów handlowych Polski poza UE”.
„Jednocześnie wsparcie wojskowe dla Ukrainy jest dla Polski rosnącym czynnikiem ekonomicznym. Polska wydaje obecnie ponad cztery procent swojego produktu krajowego brutto na obronność. Polska minister rozwoju regionalnego Katarzyna Pelczyńska-Nałęcz powiedziała niedawno w Warszawie, że Polska chce stać się centrum logistycznym dla odbudowy w Ukrainie” - czytamy w „Handelsblatt”.

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” komentuje: „Zwolennicy i przeciwnicy Donalda Trumpa od lat rozpowszechniają legendę, że wciela on w życie wszystko, co zapowiada. Niektórzy robią to z podziwu, inni z obawy. Jedni i drudzy dają się nabrać na jego marketing (...) Trump nie robi wszystkiego, co mówi, ale wierzy w to, w co wierzy. Żaden ekonomista nie jest w stanie odwieść go od jego credo, że handel jest grą o sumie zerowej, a cła szkodzą tylko krajowi, którego eksport staje się droższy. Właśnie dlatego Trump postrzega je również jako dźwignie zmuszające zagraniczne rządy do ustępstw w dowolnych obszarach polityki (...) Miecz celny Trumpa pozostaje jednak obosieczny, ponieważ faktyczny koniec północnoamerykańskiego wolnego handlu miałby również tragiczne konsekwencje dla przemysłu Stanów Zjednoczonych.”

„Frankfurter Rundschau” zauważa, że Donald Trump „trzyma świat w napięciu”, choć jeszcze nie objął urzędu. „Jego cła wobec trzech najważniejszych partnerów handlowych jego kraju mogą wywołać międzynarodową wojnę handlową i pogrążyć globalną gospodarkę w chaosie. Zapowiedź (nałożenia ceł) to wyciągnięcie środkowego palca. Optymiści mogą interpretować groźbę jako dźwignię do negocjacji. Ale żądania są tak wysokie, że te trzy kraje (Kanada, Meksyk, Chiny) nie są w stanie ich spełnić – a już na pewno nie do 20 stycznia (gdy Trump obejmie władzę – red.). Nawet jeszcze bardziej niepokojące jest to, że Trump nie wykorzystuje ceł do zrównoważenia nierównowagi handlowej, ale jako imperialistyczny środek nacisku na decyzje polityczne innych rządów. Nie trzeba wiele wyobraźni, aby wyobrazić sobie, co to oznacza dla Europy. Nadszedł czas, aby Europejczycy poważnie potraktowali to przesłanie: Dni wspólnych wartości i zasad w stosunkach transatlantyckich dobiegły końca. Nowy prezydent USA zna tylko jednego partnera: samego siebie“ – czytamy w komentarzu.

„Straubinger Tagblatt/Landshuter Zeitung” pisze: „Brzmi to bojowo, ale tu naprawdę chodzi o handlową wojnę. Przesłanie Trumpa brzmi: USA i on sam chcą powiedzieć światu, jak należy postępować. Być może chce po prostu znowu zawrzeć jakiś „deal”, ale to wciąż szantaż. Kapitalizm tego rodzaju jest zimny jak lód, ponieważ jego zasady obowiązują tylko tak długo, jak długo służy on własnym korzyściom. Teoretycznie powinno być jednak tak, że konkurencja nagradza odważnych i wspiera postęp. Jeśli Trump zacznie działać na poważnie, świat zostanie podzielony na nowe bloki, w których każdy będzie patrzył, gdzie jest mu najlepiej i gdzie są nowi przyjaciele, z którymi można robić interesy.”

„Muenchner Merkur“ przewiduje negatywne skutki podwyższenia ceł na światowych rynkach dla gospodarki Niemiec. Już teraz „kraj cudu gospodarczego jest spalony”, a „zielony cud gospodarczy” czyli inwestycje w technologie przyjazne środowisku, się nie sprawdził. „Po VW, Boschu, Fordzie, Schäfflerze i innych gigantach przemysłowych teraz także ThyssenKrupp likwiduje 11 tysięcy miejsc pracy. Szokujące informacje biją w resztki koalicyjnego rządu w środku kampanii wyborczej” – czytamy.

„Nawet zaciąganie nowych długów, cudowna broń czerwono-zielonych, nie załatwi sprawy. Wymaga to Agendy 2030, która ograniczy rozrastające się państwo opiekuńcze, zmniejszy obciążenie podatkami i biurokracją oraz da Niemcom nowe pole manewru poprzez politykę zorientowaną na podaż, tak by mógł się dokonać zwrot (Zeitenwende) w polityce gospodarczej i w dziedzinie bezpieczeństwa" – pisze gazeta. I konkluduje: Każda dobra rada jest teraz na wagę złota, „zwłaszcza że Donald Trump na serio mówi o swoich cłach.”

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Wspomnienia byłej kanclerz, która stała na czele niemieckiego rządu w latach 2005 – 2021, a wcześniej, w latach 1991-1998, była ministrą w rządzie Helmuta Kohla, są od wtorku (26.11.) dostępne w niemieckich księgarniach.

W publikacji zatytułowanej „Wolność” Angela Merkel opisuje swoje dzieciństwo i młodość w NRD, początki działalności politycznej po upadku muru berlińskiego na jesieni 1989 r., pierwsze kroki w rządzie Helmuta Kohla po zjednoczeniu Niemiec, a także dramatyczne okoliczności wyboru na przewodniczącą CDU w 2000 r.

Cezurą w jej karierze było objęcie w 2005 r. stanowiska kanclerza, które utrzymała do wyborów w 2021 r. W tym czasie musiała zmierzyć się z kryzysem finansowym, falą migracji z Bliskiego Wschodu i Afryki, pandemią koronawirusa i rosnącą agresją ze strony rosyjskiego prezydenta Władimira Putina.

Była szefowa niemieckiego rządu nie przyznaje się do żadnych błędów, wręcz broni swoich nawet najbardziej kontrowersyjnych decyzji.

Rola Polski w życiu i polityce Merkel

Kiedy w 2013 roku dziennikarz „Suedeutsche Zeitung” Stefan Kornelius upublicznił w swojej książce podaną po raz pierwszy w 1995 roku wiadomość, że jeden z dziadków Merkel pochodził z Polski, spekulacjom, jaki wpływ na jej stosunek do Polski ma fakt, że w jednej czwartej ma polskie pochodzenie, nie było końca.

W wydanych obecnie wspomnieniach Merkel nie rozwija kwestii polskich korzeni, ograniczając się do krótkiej suchej informacji: „Mój ojciec urodził się w Berlinie w 1926 roku, był synem Ludwiga Kazmierczaka, który pochodził z Poznania i na początku lat dwudziestych przeprowadził się do Berlina i jego żony Margarete. (…) W 1930 roku rodzina zmieniła polskie nazwisko na niemieckie – Kasner – i odtąd mój ojciec nazywał się Horst Kasner. Dziadek Ludwig Kasner zmarł w 1959 roku i nie mam o nim żadnych osobistych wspomnień”.

Polska pojawia się po raz pierwszy w rozdziale poświęconym pracy w Akademii Nauk NRD w Berlinie Wschodnim. W 1978 roku Merkel podejmuje pracę w Instytucie Chemii Fizycznej. Uczestniczy w wymianie naukowej z uczelniami w Czechosłowacji i Polsce. W kraju zza Odry spędza też urlopy. „Częstochowa jest dużym miastem na południu Polski, znanym na całym świecie za sprawą ikony Czarnej Madonny w sanktuarium paulinów, do którego pielgrzymują ludzie z całego kraju. Nawet ja, spędzając urlop w Polsce, tam pojechałam” – wspomina Merkel zastrzegając, że jest ewangeliczką. „W Polsce wszechobecne było pragnienie wolności i uniezależnienia się od systemu socjalistycznego, zdecydowanie bardziej odczuwalne niż u nas. To mnie fascynowało” – podkreśliła przy tej okazji.

„Miałam oczy pełne łez”

W lecie 1981 roku wraz z kolegą z pracy Merkel ponownie odwiedziła Polskę – „tym razem byliśmy w Gdańsku, gdzie urodziła się moja mama”. Jak wspomina, zaraz po przyjeździe nocnym pociągiem do miasta, w jednym z gdańskich kin niedaleko dworca obejrzeli dwa znane filmy Andrzeja Wajdy – „Człowiek z marmuru” i „Człowiek z żelaza”. Merkel pisze, że chociaż nie znała języka polskiego, urzekł ją nastrój panujący zarówno w filmach, jak i wśród publiczności. „Polacy demonstrowali swój entuzjazm związany z treścią filmów. Miałam oczy pełne łez” – wyznała.

Merkel pisze, że wielkie wrażenie wywarł na niej pęd do systematycznego kształcenia się polskiej inteligencji. Wspomniała podziemne uniwersytety dysponujące własnymi programami nauczania. Przytacza opinię czeskiego kolegi, który nazwał Polskę „najszczęśliwszym barakiem” w obozie socjalistycznym.

Podczas pobytu w Gdańsku, Merkel kupiła pocztówkę z Pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970, co stało się przyczyną kłopotów na granicy. „To jakaś prowokacja” – powiedziała enerdowska celniczka. „To jest widokówka z zaprzyjaźnionego kraju socjalistycznego” – odparła Merkel. „Pocztówkę mi odebrano, a całe zajście zostało zgłoszone do działu personalnego Instytutu, w którym pracowałam. Mimo że nie poniosłam żadnych konsekwencji, doświadczenie to było dla mnie niesamowicie frustrujące” – skomentowała.

Obowiązkowa Niemka

Cztery dni po upadku muru berlińskiego, 13 listopada 1989 roku, Merkel ponownie wybrała się do Polski. Tym razem powodem jest planowany od miesięcy wykład w Toruniu. „Widać, że jesteś Niemką. Cóż za obowiązkowość! Po takim wydarzeniu żaden Polak po czterech dniach nie wyjechałby do innego kraju” – dziwi się polski kolega, który odebrał ją z dworca. „Z całą pewnością nie wszędzie bym pojechała, ale do Polski pojadę zawsze” – odpowiedziała Merkel. Przytoczyła z pamięci opinię jednego z polskich gospodarzy: „Kiedy następnym razem przyjedziemy do Berlina, Niemcy będą zjednoczonym krajem”. „Nie mogłam uwierzyć w to, co mówił zaledwie cztery dni po upadku muru berlińskiego” – wspomina Merkel.

Przy okazji Merkel pisze z uznaniem o Polsce, że „po raz kolejny” wyprzedziła Niemcy w rozwoju politycznym. Przypomniała, że częściowo wolne wybory do Sejmu i Senatu odbyły się już w czerwcu 1989 roku, a kandydaci Solidarności zdobyli 99 ze stu miejsc w Senacie. „Doświadczyłam tego osobiście, bo zupełnie przypadkowo też byłam w Polsce, kiedy ogłaszano wyniki” – wspomina.

Tak pisze o swoim pobycie w Polsce kilka dni po upadku berlińskiego muru: „Teraz, kilka miesięcy później, moi polscy przyjaciele cieszyli się razem ze mną tym, co zaszło w naszym domu, tak, jakby dokonało się to u nich. Wciąż dostaję gęsiej skórki, kiedy o tym myślę i przypominam sobie, jak bardzo byłam szczęśliwa, że wtedy (do Polski) pojechałam”.

Na jesieni 1989 roku Merkel podejmuje decyzję o zakończeniu kariery naukowej i wchodzi do polityki. W rządzie Helmuta Kohla kieruje początkowo ministerstwem rodziny, seniorów, kobiet i młodzieży, a następnie obejmuje resort ochrony środowiska.

Wschodnioniemiecka ksenofobia wobec Polaków

Nawiązując do czasu, gdy była odpowiedzialna za młodzież, Merkel pisze o rasizmie i przemocy w Niemczech Wschodnich. „Ksenofobia istniała już w czasach NRD. Zjawisko to było bardzo subtelne wobec Polski i zawsze towarzyszył mu element zazdrości. Mówiło się, że Polacy, kiedy przyszli do sklepu, wykupywali od nas, obywateli NRD, miotły i inne rzeczy” – czytamy w publikacji.

Po porażce wyborczej CDU/CSU w 1998 roku, Merkel krok po kroku przejmuje przywództwo w partii, aby w 2005 r., po wygranych wyborach zasiąść w kanclerskim fotelu.

Początkowo Merkel docenia znaczenie Polski – partnera w NATO i UE, jednak z czasem rola sąsiada zza Odry w polityce szefowej rządu największego kraju UE, Polska schodzi na dalszy plan.

Marcinkiewicz nie ma czasu, Kaczyński odwołuje spotkanie

Merkel pisze, że następnego dnia po zaprzysiężeniu, 22 listopada 2005 roku, chciała „najpierw polecieć do Warszawy”, a dopiero potem do Paryża i Brukseli. „To się jednak nie udało, ponieważ akurat tego dnia premier Polski Kazimierz Marcinkiewicz nie mógł mnie przyjąć” – tłumaczy. Wizyta w stolicy Polski doszła do skutku dopiero 2 grudnia.

„Między Niemcami a Polską panowała napięta atmosfera” – czytamy we wspomnieniach. Wśród powodów wymienia różnice zdań między Berlinem a Warszawą w kwestii wojny w Iraku, przypominając, że polski rząd w przeciwieństwie do niemieckiego poparł amerykańską interwencję i wysłał polskich żołnierzy do Iraku.

Partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS), która w październiku 2005 roku wygrała wybory parlamentarne i prezydenckie, była zirytowana niemiecko-rosyjskim porozumieniem o budowie gazociągu Nord Stream 1. Nie mniej ważny był zdaniem pani kanclerz spór o „Widoczny znak” – projekt mający upamiętnić los około dwunastu milionów Niemców, którzy po zakończeniu II wojny światowej zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów na byłych niemieckich terytoriach wschodnich, obecnie należących do Polski, Rosji i Czech.

Nieufność PiS wobec Niemiec

„Prawo i Sprawiedliwość, a zwłaszcza jego prezesa Jarosława Kaczyńskiego, cechowała ogólna nieufność wobec Niemiec, podsycana doświadczeniami historycznymi. W czasach nazizmu Niemcy zadały Polsce ogromne cierpienia. Dlatego chciałam odnieść się do obaw Warszawy, a także wesprzeć tych, którzy opowiadali się za 'Widocznym znakiem'” – wspomina szefowa niemieckiego rządu.

Opisując przebieg rozmowy z premierem Marcinkiewiczem, Merkel pisze, że aby rozwiać polskie obawy dotyczące Nord Stream 1, zaproponowała budowę gazociągu łączącego Niemcy z Polską. Broniłam „Widocznego znaku” podkreślając niesprawiedliwość wypędzeń i obiecałam Marcinkiewiczowi, że w miarę możliwości będę wspierać polskie interesy – wspomina Merkel.

Autorka wspomnień zaznaczyła, że umówione spotkanie z Jarosławem Kaczyńskim nie doszło do skutku. „Bardzo tego żałowałam, bo to on właśnie miał decydujące zdanie w PiS” – pisze Merkel spekulując, że odwołanie wizyty mogło być spowodowane wcześniejszą rozmową z liderem opozycji Donaldem Tuskiem.

Prostolinijny i miłujący wolność Tusk

Charakteryzując Tuska, Merkel wyjaśnia, że znała go ze współpracy w Europejskiej Partii Ludowej (EPL). „Podziwiałam jego prostolinijność i umiłowanie wolności. To właśnie od niego, historyka z Gdańska, dowiedziałam się sporo o historii Polski” – wspomina.

Merkel odnotowała fakt, że w 2023 r. Tusk został ponownie premierem Rzeczpospolitej. Jak tłumaczy, „bardzo ucieszyła się, że udało mu się dotrzeć zwłaszcza do młodych polskich wyborców w zdecydowanie proeuropejskiej kampanii wyborczej”.

Kanclerz podkreśliła, że na szczycie UE 15/16 grudnia 2005 r. udało się jej odwieść Polskę od zawetowania unijnego budżetu, dzięki przekazaniu dodatkowych stu milionów euro z jej budżetu negocjacyjnego. „Polski premier opuścił salę, aby skonsultować się ze swoimi doradcami. Po bardzo długiej przerwie powrócił i ogłosił zgodę Polski. Szczyt zakończył się sukcesem, a stosunki niemiecko-polskie nie uległy pogorszeniu” – pisze Merkel zaznaczając, że była bardzo krytykowana w niemieckich mediach za to, że dała Polsce niemieckie pieniądze. „Zniosłam to”, gdyż wymagał tego kompromis.

Innym wydarzeniem wykorzystanym przez Merkel do obszerniejszego przedstawienia stanowiska Polski był szczyt NATO w Bukareszcie w kwietniu 2008 r. Jego głównym punktem było pytanie, czy Ukraina i Gruzja mają dostać Membership Action Plan (MAP), który był niezbędnym krokiem w procesie przystępowania do NATO. Przyznanie MAP byłoby „nieodwracalnym zobowiązaniem” do członkostwa – tłumaczy Merkel zaznaczając, że była temu przeciwna.

Merkel mówi „nein” Ukrainie i Gruzji

„Uznawałam za naiwne założenie, że status MAP zapewniłby Ukrainie i Gruzji ochronę przed agresją Putina i nie wierzyłam, by mógł skłonić Putina do biernego zaakceptowania rozwoju sytuacji” – wyjaśnia Merkel. „Byłam przekonana, że nie mogę się zgodzić na status MAP dla Ukrainy i Gruzji” – podkreśliła. Aby złagodzić wymowę swojego sprzeciwu, w przemówieniu podczas obrad powiedziała, że „te dwa kraje pewnego dnia także będą członkami NATO”.

Relacjonując spory o to sformułowanie, które miało stać się trzonem kompromisu, Merkel pisze, że polski prezydent Lech Kaczyński był „kimś w rodzaju rzecznika państw członkowskich z Europy Wschodniej”. „Z wyrazu twarzy polskich przedstawicieli wywnioskowałam, że wcale nie byli zadowoleni” – kontynuuje autorka opisując, że obok stołu negocjacyjnego zebrała się grupa osób – prezydentów krajów Europy Wschodniej. „Lech Kaczyński siedział na krześle w środku całej grupy, otaczali go prezydenci Litwy, Łotwy i Estonii i gospodarz – prezydent Rumunii Traian Basescu. „Zdecydowałam, że podejdę do grupy; nie chciałam, żeby podziały jeszcze bardziej się pogłębiły” – wspomina niemiecka kanclerz.

Staropolska grzeczność Lecha Kaczyńskiego

„W momencie, w którym Lech Kaczyński zobaczył, że do nich podchodzę, od razu wstał i zaproponował mi, żebym usiadła na jego miejscu. Nawet podczas najbardziej zaognionych sporów nie zapominał o etykiecie, staropolskiej grzeczności, którą dobrze znałam z wielu spotkań z polskimi przyjaciółmi. Jego zachowanie mnie poruszyło. Skorzystałam z propozycji i po chwili znalazłam się w samym centrum wydarzeń. (…) Jeszcze raz wyjaśniłam swoje stanowisko i dodałam: Brak porozumienia byłby największym prezentem dla wszystkich przeciwników NATO, zwłaszcza prezydenta Rosji Putina” – czytamy we wspomnieniach.

Merkel wspomina, że po zaciętej dyskusji, Lech Kaczyński zaproponował, żeby z kluczowego zdania usunąć słowa „pewnego dnia”. „To mogłam zaakceptować” – pisze Merkel.

„Ukraina i Gruzja nie uzyskały statusu MAP i nie doszło do rozłamu w Sojuszu, jak to się stało podczas wojny w Iraku. Tego właśnie bezwzględnie chciałam uniknąć – nawet jeśli nie mogłam osiągnąć tego, że w Bukareszcie w ogóle nie padłaby żadna deklaracja dotycząca perspektywy przyjęcia obu państw do NATO” – podsumowała Merkel przyznając, że nawet to ogólne zobowiązanie członkostwa było dla Putina „wypowiedzeniem wojny”.

Polacy chcieliby, aby Rosja zniknęła

Komentując szczyt w Bukareszcie, Merkel nie ustrzegła się krytycznej uwagi pod adresem Polski i innych krajów regionu: „Wielu mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej miało w ogóle niewielką motywację do zaangażowania się w budowanie stosunków z Rosją. Sprawiali wrażenie, że chcieliby, aby ten kraj po prostu zniknął, aby w ogóle nie istniał.(…) Jednak Rosja, ze swoją bronią nuklearną, istniała”.

Wraz z upływem czasu, politycy polscy znikają z pola widzenia Merkel. Radosław Sikorski pojawia się w kontekście rewolucji na Majdanie i wspólnej podróży mediacyjnej z szefami MSZ Niemiec i Francji - Frankiem Walterem Steinmeierem i Laurentem Fabiusem do Kijowa w lutym 2014 roku.

Spacer z Wałęsą i sprzeciw Morawieckiego

Lech Wałęsa wymieniony został przy okazji obchodów 20. rocznicy upadku muru berlińskiego. Przywódca Solidarności razem z Merkel i Michaiłem Gorbaczowem przeszedł 9 listopada 2009 r. przez most Bösebrücke, gdzie znajdowało się jedno z przejść między Berlinem Wschodnim a Zachodnim.

Premiera Mateusza Morawieckiego wspominała w kontekście jej propozycji zorganizowania w 2021 roku szczytu UE z prezydentem Rosji. „Wiedziałam już, że porozumienia mińskie są martwe. Potrzebowaliśmy nowego punktu zaczepienia w kontaktach z Putinem” – pisze Merkel. Jej propozycja została odrzucona przez Morawieckiego, premier Estonii Kaję Kallas i prezydenta Litwy Gitanasa Nausedę.

„Z perspektywy czasu nadal uważam, że słusznie aż do końca mojej kadencji starałam się utrzymywać kontakty z Rosją, na przykład poprzez spotkania Dialogu Petersburskiego i mój własny dialog z Putinem, a także podtrzymywać więzi przez stosunki handlowe – pomijając wzajemne korzyści gospodarcze. W końcu Rosja jest – obok USA – jedną z dwóch wiodących potęg nuklearnych na świecie, a do tego geograficznym sąsiadem Unii Europejskiej" – podsumowała Merkel swoją politykę wobec Rosji.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Aby zaspokoić wymagania rynku pracy, w nadchodzących dekadach Niemcy będą potrzebować około 288 000 imigrantów rocznie. Tylu wykwalifikowanych pracowników będzie potrzebnych, by zapobiec załamaniu rynku pracy – ocenili eksperci Fundacji Bertelsmanna we wtorek podczas prezentacji badania „Imigracja a rynek pracy” w siedzibie koncernu Bertelsmanna w Gütersloh.

Bez "przyjaznej kultury gościnności" i długoterminowych perspektyw pozostania w Niemczech, zainteresowani wykwalifikowani pracownicy z zagranicy nie przyjadą, ostrzegli eksperci fundacji.

Rezultat zmian demograficznych

Według raportu, prognozowane zapotrzebowanie na pracowników w 2040 r. wynosić będzie łącznie 45,7 mln. Bez imigracji ich liczba spadłaby w tym okresie o dziesięć procent z obecnych 46,4 mln do 41,9 mln, a do 2060 r. do zaledwie 35 milionów.

Ekspertka Fundacji Bertelsmanna ds. migracji Susanne Schultz powiedziała, że zmiany demograficzne wymagają również imigracji. Jak podkreśliła, jest oczywiste, że trzeba uruchomić krajowy potencjał siły roboczej - rdzennych mieszkańców i tych imigrantów, którzy już przyjechali do Niemiec.

Jednak przyszłe zapotrzebowanie na siłę roboczą „nie zostanie jednak zaspokojone tylko w ten sposób”.

"Wyraźna kultura gościnności"

Schultz zwróciła uwagę, że zreformowane prawo imigracyjne oferuje nowe możliwości dla pracowników zainteresowanych Niemcami.

Bez „wyraźnej kultury gościnności” w urzędach, firmach i władzach lokalnych oraz perspektywy dłuższego pobytu, nie zostaną one jednak zmaterializowane.

Zgodnie z analizą, brak imigracji ma bardzo różny wpływ na poszczególne kraje związkowe. W szczególności brak wykwalifikowanych pracowników byłby dotkliwy dla Turyngii, Saksonii-Anhalt i kraju Saary; w każdym z tych landów spadek wyniósłby ponad dziesięć procent.

Badanie nt. potrzeb rynku pracy na zlecenie Fundacji Bertelsmanna przeprowadził Instytut Rynku Pracy i Badań Zawodowych (IAB) oraz Uniwersytet Nauk Stosowanych w Coburgu. Podstawą obliczeń jest prognoza popytu na pracę opracowana przez IAB i Federalny Instytut ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego.

(EPD, du)

Dla wielu klientów w Niemczech takie dni jak Black Friday coraz bardziej tracą na znaczeniu, a to za sprawą portali zakupowych, takich jak Temu i Shein.

Ponad 40 procent klientów deklaruje, że nie potrzebuje kampanii rabatowych – podała porównywarka Idealo. Przyczyną są oferty azjatyckich dostawców, którzy kuszą niskimi cenami przez cały rok.

Reprezentatywne badanie 2000 osób zostało przeprowadzone we wrześniu przez instytut badań rynkowych Kantar.

Rabaty przez cały rok

Do podobnych wniosków prowadzi badanie przeprowadzone przez koloński Instytut Badań Handlu (IFH). Wśród osób zainteresowanych Czarnym Piątkiem, prawie jedna na cztery osoby stwierdziła, że zamierza w tym roku rzadziej korzystać z okazji – z powodu azjatyckich portali.

„Jeśli inne platformy oferują stale niskie ceny przez cały rok, znaczenie dni super-rabatów, takich jak Czarny Piątek, staje się dla konsumentów mniej ważne. Po co czekać do końca listopada, kiedy można w Temu i spółce można robić tanie zakupy w dowolnym momencie?”, powiedział Dyrektor Zarządzający IFH i ekspert ds. sprzedaży detalicznej Kai Hudetz. Presja cenowa znacznie wzrasta – podkreślił – i to sprawia, że innym detalistom coraz trudniej jest za nią nadążyć. Jest to szczególnie trudne w sektorach takich jak moda, akcesoria i wyposażenie domu.

Prawie co druga osoba chce skorzystać z Black Friday

Z okazji Czarnego Piątku, który tym razem przypada na 29 listopada, wielu sprzedawców detalicznych oferuje liczne produkty po obniżonych cenach. W ostatnich latach utrwaliło się, że już na wiele dni, a nawet tygodni wcześniej sklepy kuszą specjalnymi ofertami.

Zainteresowanie kampaniami rabatowymi jest w Niemczech nadal wysokie. 46 procent kupujących online chce polować na okazje – to o trzy punkty procentowe mniej niż w 2023 roku. Wynika to z jeszcze innego badania IFH przeprowadzonego na zlecenie stowarzyszenia handlowego German Retail Association (HDE). Wielu chce wykorzystać zniżki, by kupić prezenty świąteczne. Oprócz sobót adwentowych, dni wyprzedaży wokół Czarnego Piątku należą do najważniejszych dni w roku.

W tym roku HDE spodziewa się całkowitego obrotu w wysokości 5,9 mld euro. To mniej więcej tyle samo, co w zeszłym roku.

Czarny Piątek, którego nazwa ma kilka możliwych wyjaśnień, wywodzi się z USA. Tam dzień po Święcie Dziękczynienia, czwarty czwartek listopada, oznacza początek sezonu zakupów świątecznych.

(DPA/sier)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W okresie od 1 maja 2023 r. do 30 kwietnia 2024 r. zaobserwowano w Niemczech 1 601 wilków, o 262 więcej niż rok wcześniej – podała Federalna Agencja Ochrony Przyrody w Bonn. Oprócz 209 stad, naliczono 46 par i 19 samotnych wilków. Większość stad wilków żyła w graniczących z Polską Brandenburgii i Saksonii oraz w Dolnej Saksonii.

Giną pod kołami

Według tych samych danych w latach 2023/2024 znaleziono 193 martwe wilki, o 34 więcej niż w poprzednim roku. Większość z tych zwierząt, łącznie 150, zginęło w wyniku wypadków drogowych. 13 zostało zabitych nielegalnie, pięć zostało legalnie odstrzelonych przez myśliwych. W przypadku 11 zwierząt do śmierci doszło z przyczyn naturalnych. W przypadku pozostałych, przyczyna śmierci nie została ustalona.

Stały monitoring

Oficjalnie potwierdzona liczba wilków w Niemczech jest corocznie publikowana przez Federalną Agencję Ochrony Przyrody i Federalne Centrum Dokumentacji i Doradztwa ds. Wilków we współpracy z niemieckimi krajami związkowymi.

Monitoring wilków opiera się na dowodach, takich jak schwytanie na żywo, dowody genetyczne (m. in. próbki kału) lub zdjęcia.

(EPD/du)

Organizacja planująca szkolenia po fali ostrej krytyki wyjaśniła, że broszura reklamująca seminaria dla młodych muzułmanek „wprowadzała w błąd”. „Tytuł wydarzenia był wprowadzający w błąd i sprawiał wrażenie, które nie odpowiadało rzeczywistej treści”, napisano w oświadczeniu Islamskiego Stowarzyszenia Pracowników.

Seria wydarzeń pod nazwą „Dziewczęce wieczory” była reklamowana przez Centrum Omara al-Faruqa w Mannheim (Badenia-Wirtembergia) na ulotce z podtytułem „Seria seminariów dla dziewcząt i kobiet w wieku 13 lat i starszych w celu przygotowania do małżeństwa”.

Kontrowersyjna ulotka zawierała również cytat islamskiego uczonego: „Ktokolwiek wstępuje w związek małżeński, wypełnia połowę swojej wiary”.

Cykl spotkań zawieszono

Rozpoczęcie szkoleń zostało przełożone na czas nieokreślony, powiedział rzecznik organizatora Khalil Khalil. Zaproszona na nie zostanie pracowniczka lokalnego Urzędu ds. Młodzieży.

O planowanych seminariach informowała wcześniej gazeta „Bild”, w której przewodniczący chadeckiej młodzieżówki Junge Union, Lennart Christ, określił to jako „fatalną wiadomość”. Według Khalila, ulotki nie ma już w Internecie.

Pomysł miał wyjść od samych dziewcząt

„Centrum Omara Al Faruqa wyraża ubolewanie z powodu irytacji powstałej po ogłoszeniu cyklu imprez pod nazwą »Dziewczęce wieczory«” – czytamy w oświadczeniu. Stowarzyszenie, które prowadzi centrum, dodaje, że pomysł na spotkania wyszedł od nastolatek i młodych kobiet z lokalnej społeczności muzułmańskiej: „Powstał jako reakcja na niepokojące treści w mediach społecznościowych, które propagują jednostronny i problematyczny wizerunek kobiet, takie jak trendy «Talahon».”

„Talahon” pochodzi od arabskich słów „Tahal lahon”, co tłumaczy się jako: „Chodź tutaj”. Termin ten odnosi się do młodych mężczyzn, którzy chodzą po centrach miast w podróbkach luksusowych ubrań, z saszetką na brzuchu, w dresie i złotym łańcuchu.

Szkolenia w celu walki ze stereotypami

Tak zwane „talahony” wywołują poruszenie w mediach społecznościowych, co prowadziło do przepełnionych rasizmem dyskusji na temat migracji i kultury młodzieżowej. Przy tej okazji rozpowszechniane są przestarzałe stereotypy na temat kobiet.

Celem serii wydarzeń miało być – jak utrzymują organizatorzy – „wzmocnienie pewności siebie uczestniczek oraz otwarta i krytyczna dyskusja na tematy takie jak edukacja, samostanowienie, seksualność i równość w partnerstwie”.

Stowarzyszenie podkreśliło również, że centrum nie przeprowadza islamskich ceremonii małżeńskich dla kobiet poniżej 18 roku życia.

Podobne spotkania dla młodych mężczyzn

Urząd Miasta Mannheim oświadczył, że w przyszłości organizatorzy skierują swoją ofertę także do rodziców, a przed cyklem spotkań mają zebrać wśród dziewcząt i ich opiekunów tematy, które znajdują się w centrum ich zainteresowania.

Ponadto miasto uzgodniło ze stowarzyszeniem, że podobna seria wydarzeń powinna zostać skierowana do młodych mężczyzn. Ma dotyczyć takich tematów, jak równouprawnienie, wizerunek kobiet i partnerstwo.

Salafici pod obserwacją niemieckich służb

Urząd Ochrony Konstytucji oświadczył, że, „obecnie brak danych wywiadowczych istotnych dla ochrony konstytucji” dotyczących stowarzyszenia i prowadzonego przez niego Centrum Omara al-Faruqa.

„W szczególności nie ma obecnie dowodów na zaangażowanie salafitów w działalność stowarzyszenia” – napisano w oświadczeniu. Obecny zarząd stowarzyszenia miał „wiarygodnie” zdystansować się od ekstremistycznych treści. „Niemniej jednak możliwe jest, że do meczetu uczęszczają pojedynczy zwolennicy (ekstremistycznej) sceny salafickiej i zwracają się tam do innych wiernych, aby szerzyć swoją ideologię” – stwierdził Urząd Ochrony Konstytucji.

(DPA/sier)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W internecie pojawiła się we wtorek (26.11.2024) mapa Niemiec pokazująca miejsca nadużyć seksualnych w Kościele katolickim. „Jedno z najczęstszych pytań, jakie zadaje się nam w poradnictwie brzmi: czy znacie inne ofiary mojego sprawcy? Dlatego niezbędne jest ujawnienie kontekstu przestępstwa. Ta mapa ma się do tego przyczynić” – oświadczyło stowarzyszenie zrzeszające ofiary nadużyć w niemieckim Kościele katolickim „Eckiger Tisch” („Kanciasty stół”).

Każdy może zgłosić

Mapa dostępna jest na stronie stowarzyszenia pod adresem eckiger-tisch.de/orte-des-missbrauchs. Pokazuje ona nazwy instytucji oraz ich przynależność do zakonów lub diecezji.

To projekt, który będzie stopniowo uzupełniany. Ofiary nadużyć mogą skorzystać z formularza zgłoszeniowego i przesłać dane o własnym przypadku, aby można go było dodać do mapy jako miejsce popełnienia przestępstwa.

(KNA/dom)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Niemiecki dziennik pisze dziś (26.11.2024) o zapowiedzi premiera Donalda Tuska, że Polska weźmie udział w szczycie państw nordyckich i bałtyckich, w tzw. formacie NB8 (Nordic-Baltic Eight) w Szwecji. „Tusk dał jasno do zrozumienia, że nie będzie to jednorazowe wydarzenie, wręcz przeciwnie. Najpóźniej od rosyjskiego ataku na Ukrainę Warszawa szuka nowych partnerów. Grupa Wyszehradzka, w której Polska kiedyś współpracowała z Węgrami, Słowacją i Czechami, jest praktycznie martwa, od kiedy premier Węgier Viktor Orban okazał się bliskim sojusznikiem rosyjskiego prezydenta Władimira Putina, a jego słowacki kolega na stanowisko premiera Robert Fico przyłączył sie do niego” – pisze korespondent „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”) Stefan Locke.

Rozczarowanie Niemcami za rządów Scholza

Podkreśla, że 38-milionowa Polska jest nie tylko największym krajem Europy Środkowej i Wschodniej, ale i „zdecydowanym przeciwnikiem putinowskiego reżimu oraz jednym z krajów najbardziej zaangażowanych we wsparcie Ukrainy”. Jednak wynikający z tego wzrost znaczenia Polski jest – zdaniem Warszawy – niemal niedoceniany w „starych” krajach UE – dodaje dziennikarz „FAZ”. I przypomina, że gdy w październiku amerykański prezydent Joe Biden przyjechał do Niemiec z pożegnalną wizytą, kanclerz Olaf Scholz zaprosił do Berlina szefów rządów Francji i Wielkiej Brytanii, by rozmawiać o sytuacji w Ukrainie. „O Polsce, która jest nie tylko głównym miejscem przeładunku sprzętu i amunicji dla broniącego się sąsiada, ale przyjęła też ponad milion ukraińskich uchodźców, znów ‚zapomniano’” – pisze Locke. Cytuje wypowiedź polskiego dyplomaty dla dziennika „Rzeczpospolita”, że zbliżenie z krajami nordyckimi i bałtyckimi to także rezultat rosnącego rozczarowania postawą niemieckiego rządu pod kierunkiem Scholza i może pokazać, iż Polska ma alternatywę.

Osiem krajów nordyckich i bałtyckich podziela polskie spojrzenie na Ukrainę i bezpieczeństwo europejskie – czytamy w „FAZ”. Do grupy NB8 należą Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia, Szwecja, Estonia, Łotwa i Litwa. Współpracują one od początku lat 90. ubiegłego wieku w sprawach polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, uzgadniają też stanowiska przed szczytami UE (poza Islandia i Norwegią, które do Unii nie nalezą). Polskę zaproszono do formatu od czasu zmiany rządu w Warszawie pod koniec zeszłego roku.

Napięcia w regionie Morza Bałtyckiego

Dziennikarz „FAZ” wskazuje też na wzrost napięć w regionie Morza Bałtyckiego po rosyjskiej inwazji na Ukrainę oraz wstąpieniu Finlandii i Szwecji do NATO. Najnowszą odsłoną jest uszkodzenie podmorskich kabli na Bałtyku. Przede wszystkim kraje bałtyckie odnotowują więcej ataków hybrydowych, jak podpalenia urządzeń infrastruktury publicznej. „To ostatnie ma miejsce również w Polsce, dlatego Tusk odnosi się do zwiększonego zagrożenia przy niemal każdej okazji. Podobnie jak kraje bałtyckie Polska również znacząco umacnia swoje granice z Rosją i Białorusią. Jednak UE jak do tej pory pozostaje głucha na wyrażane przez państwa te życzenia dotyczące udziału Unii w fortyfikacji granicy zewnętrznej” – zauważa „FAZ”. I dodaje, że Warszawa wyraziła również zainteresowanie dalszą współpracą w ramach Joint Expeditionary Force (JEF), partnerstwa wojskowego między państwami bałtyckimi i nordyckimi, a także Wielką Brytanią i Holandią, które istnieje od 2014 roku. Sojusz, który do tej pory był wykorzystywany głównie do celów szkoleniowych, od kilku miesięcy patroluje Morze Bałtyckie w celu ochrony infrastruktury krytycznej – czytamy.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

„Kandydat PiS w wyborach prezydenckich ma jedną przewagę nad wszystkimi konkurentami: nie jest ani członkiem partii, ani politykiem” – pisze we wtorek (26.11.2024) niemiecki dziennik „Sueddeutsche Zeitung” („SZ”) o Karolu Nawrockim, popieranym przez PiS kandydacie na prezydenta. Jak ocenia warszawska korespondentka gazety Viktoria Grossmann, wadą tej sytuacji jest to, że Nawrocki jest mało znany wśród wyborców. Lecz można to zrekompensować, bo wybory odbędą się dopiero w maju. „Jest zatem dość czasu, aby pojeździć po kraju i dać się poznać” – dodaje.

Nawrocki został wyraźnie zaprezentowany jako kandydat „obywatelski i ponadpartyjny”. „Ale jasne jest też, że wyborcze zwycięstwo Nawrockiego byłoby postrzegane jako zwycięstwo partii” – zauważa Grossmann.

Zasłużył na markę patrioty

Jak pisze, Nawrocki zasłużył sobie na markę patriotycznego jako prezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz były dyrektor Muzeum II Wojny Światowej. „W czasie ośmiu lat rządów PiS mocno upolitycznił tę instytucję i wykorzystał dla prezentacji własnej wykładni historii Polski” – dodaje niemiecka dziennikarka, przypominając o dokonanych przez Nawrockiego zmianach w stałej wystawie gdańskiego muzeum i sporze sądowym w tej sprawie.

Nazwisko historyka pojawiało się już od dłuższego czasu w dyskusji o potencjalnych kandydatach PiS na prezydenta, ale na krótkiej liście byli także dwaj byli ministrowie i były premier Mateusz Morawiecki. „Ich wszystkich Nawrocki teraz pokonał” – dodaje Grossmann.

Trudne zadanie dla Trzaskowskiego

Jak zauważa, wyłoniony w sobotę (23.11.2024) kandydat Koalicji Obywatelskiej na prezydenta, Rafał Trzaskowski „ma za sobą mocny głos swojej partii”; w prawyborach poparło go 75 proc. członków ugrupowania. „Przekonanie wyborców będzie przypuszczalnie znacznie trudniejsze. Dla rządu Tuska gra toczy sie o wiele: potrzebuje on prezydenta, który będzie gotowy zakończyć upolitycznienie Trybunału Konstytucyjnego i nie będzie blokować każdej inicjatywy ustawodawczej z partyjno-politycznych czy ideologicznych powodów” – pisze niemiecka dziennikarka.

Przypomina, że o prezydenturę Polski powalczą też inni kandydaci, jak Sławomir Mentzen z Konfederacji, a także zapewne Szymon Hołownia, lider Polski 2050, marszałek Sejmu i koalicjant Tuska. „Mistrz ceremonii Hołownia już wskazał, że kampania wyborcza rozpocznie się oficjalnie 8 stycznia i przestrzegł przed zwycięstwem jednego z kandydatów dużych partii. Bowiem wówczas ich pojedynek nigdy się nie skończy. Nawet jeżeli to Trzaskowski zostałby prezydentem, to za pięć lat znów zwycięży PiS. Dlatego lepiej od razu wybrać Hołownię – brzmi ukryte przesłanie” – relacjonuje „SZ”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Trwa wyjaśnianie przyczyn katastrofy samolotu, który rozbił się pod Wilnem. Do tragedii doszło w poniedziałek (25.11.2024) nad ranem. Samolot cargo DHL wystartował z Lipska i rozbił się w pobliżu wileńskiego lotniska podczas awaryjnego lądowania. Hiszpańska spółka Swiftair leciała na zlecenie niemieckiego koncernu DHL.

Na pokładzie samolotu były cztery osoby. Jedna zginęła – był to obywatel Hiszpanii. Trzy osoby zostały ranne – Niemiec, Litwin i Hiszpan. Stan co najmniej jednej osoby jest poważny – informują niemieckie media.

Pytania o udział Rosji

Nie wyklucza się, że Rosja mogła mieć coś wspólnego z katastrofą. Kanclerz Niemiec Olaf Scholz, pytany w poniedziałek wieczorem w telewizji ZDF, czy za katastrofą stoi Rosja, powiedział: „Może tak być”. Formy tzw. wojny hybrydowej można obecnie zaobserwować również w Niemczech – dodał. „Dlatego trzeba to dokładnie wyjaśnić”, dopiero po zebraniu dowodów zostanie nazwany sprawca – podkreślił kanclerz.

Śledczy mają nadzieję, że zeznania rannych członków załogi pozwolą wyjaśnić przyczyny katastrofy. Jak poinformował szef litewskiej policji Arunas Paulauskas, jedna z osób mogła już w szpitalu złożyć zeznania. Wewnątrz samolotu nic nie wskazywało na niezwykłą aktywność – powiedział Paulauskas w litewskiej telewizji. Wszystko wskazywało na rutynowy lot.

Nadal trwają poszukiwania „czarnej skrzynki”, która prawdopodobnie znajduje się w szczątkach zniszczonego samolotu. W śledztwo zaangażowani będą również eksperci z zagranicy – czterech śledczych z Niemiec i dwóch z Hiszpanii, a także pięć osób z firmy Boeing. Rozbita maszyna to Boeing 737-400. Jej kawałki przeleciały kilkaset metrów i uszkodziły budynek mieszkalny. Nikt z mieszkańców nie został jednak ranny.

Usterka czy atak?

O atakach hybrydowych na poszczególne osoby lub infrastrukturę w Europie mówiła także szefowa niemieckiej dyplomacji Annalena Baerbock, nawiązując m.in. do uszkodzenia dwóch kabli do przesyłania danych na Morzu Bałtyckim. Baerbock nie wykluczyła jednak usterki technicznej, która mogła być przyczyną katastrofy samolotu DHL.

Jak poinformował niemiecki koncern DHL, na razie żadne przesłanki nie wskazują na podejrzane paczki na pokładzie samolotu. Również niemiecki MON nie posiada informacji na temat ewentualnego ładunku wybuchowego, ale minister obrony Boris Pistorius wskazywał na brak stuprocentowego bezpieczeństwa w tej dziedzinie.

Pod koniec sierpnia br. niemieckie władze bezpieczeństwa ostrzegały przed „niekonwencjonalnymi ładunkami zapalającymi”, rozsyłanymi przez nieznane osoby poprzez firmy przesyłkowe. Ostrzeżenie to łączono z incydentem w centrum logistycznym DHL w Lipsku. W lipcu br. doszło tam do zapalenia paczki zawierającej urządzenie zapalające, która została wysłana z krajów bałtyckich. W związku z tym incydentem zatrzymano na Litwie podejrzanych.

(DPA/dom)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Gazety komentują we wtorek (26.11.2024) decyzję władz Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), która nominowała Olafa Scholza jako kandydata na kanclerza w przedterminowych wyborach do Bundestagu. W ocenie dziennika „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”) „bojowy wizerunek” w kampanii wyborczej SPD łatwiej będzie osiągnąć z Olafem Scholzem na czele niż z (ministrem obrony) Borisem Pistoriusem. „Scholz uosabia kwestie, które najbardziej zajmują SPD: gospodarkę, kwestie społeczne, podatki, emerytury, płace – cały znany arsenał technokracji państwa opiekuńczego. Z punktu widzenia kierownictwa partii byłoby więc szaleństwem dokonywać teraz zamiany kandydata na Pistoriusa. Jednak nazwisko ministra obrony nadal rozbrzmiewa w kampanii wyborczej Scholza, ponieważ pytaniem jest to, czy SPD rzeczywiście poradzi sobie ze swoimi problemami. Jeśli SPD zaczyna teraz swoje okrzyki bojowe od słów 'Walczymy o...', to czy nie powinny tu nastąpić słowa o broni, Ukrainie lub pokoju? Za tym opowiadałby się Pistorius, ale Pistorius nie reprezentuje tutaj SPD” – pisze „FAZ”.

Nastroje wśród wyborców na dnie

„Stuttgarter Zeitung” pisze, że choć kampania wyborcza oficjalnie się jeszcze nie zaczęła, to jej ton został już ustalony. „W najważniejszym sloganie wyborczym nie występują ani socjaldemokraci ani kandydat na kanclerza Olaf Scholz. Zamiast tego pojawia się konkurencja. Slogan składa się tylko z jednego zdania. Określa ono cel ataków w walce o głosy wyborców: ‚CDU Merza'. Wydaje się, że SPD planuje maksymalnie skoncentrować kampanię na personaliach – w każdym razie po stronie konkurencji. Widzi ratunek dla siebie przede wszystkim w demonizowaniu człowieka, który ma obecnie największe szanse na zostanie następnym kanclerzem Niemiec” – ocenia gazeta ze Stuttgartu.

Według „Frankfurter Rundschau” po tym, jak SPD oficjalnie nominowała Scholza jako kandydata na kanclerza, „może być już tylko lepiej”. „Ale aby tak się stało, szef rządu i jego partia muszą zrobić coś więcej niż tylko wzywać do jedności socjaldemokratów, szerzyć optymizm i prowadzić kampanię na rzecz reformy kotwicy budżetowej. W końcu to po problematycznej nominacji na dnie są nie tylko nastroje we własnych szeregach, ale i wśród elektoratu, o czym świadczy prawie 20 punktów procentowych przewagi Friedricha Merza i jego CDU” – ocenia „Frankfurter Rundschau”.

Dziennik dodaje, że obiecując szacunek i lepszą płacę minimalną, jak ostatnim razem, Scholz i jego zespół nie będą w stanie odwrócić biegu wydarzeń. „Scholz jest obarczany zbyt dużą odpowiedzialnością za problemy w koalicji w ostatnich miesiącach, które przyćmiły sukcesy, takie jak opanowanie kryzysu energetycznego. Scholz zbyt rzadko okazywał przywództwo. Zdymisjonowanie (ministra finansów) Christiana Lindnera niczego nie zmienia” – pisze „Frankfurter Rundschau”.

Autorytet Scholza został nadszarpnięty

Gazeta „Münchner Merkur” ocenia, że na końcu „ego Scholza okazało się większe niż strach SPD, że zostanie przez niego wciągnięta w otchłań”. „Olaf Scholz przeforsował swoją kandydaturę na kanclerza za wszelką cenę przy pomocy bezsilnego kierownictwa partii, podobnie jak władze CDU/CSU przeforsowały wbrew woli członków partii kandydaturę Armina Lascheta (w 2021 roku – red.)” – pisze gazeta z Monachium.

Ale – dodaje – „Scholz jest kandydatem na okresie próbnym”. „Jeżeli do końca roku nie poprawią się jego notowania w sondażach, to konwencja partyjna 11 stycznia może jeszcze doprowadzić do końca z trudem stłumiony pucz i postawić na faworyta wyborców Borisa Pistoriusa. Nadal jest on kandydatem-cieniem. Autorytet Scholza został nadszarpnięty. SPD niemrawie idzie do kampanii wyborczej z kandydatem, którego wielu wolałoby się pozbyć. Lider FDP Christian Lindner zarzuca mu chęć zniszczenia liberałów. W SPD będą szczęśliwi, jeżeli Scholz przy okazji nie załatwi własnej partii” – dodaje „Münchner Merkur”.

Według gazety „Rhein-Zeitung” z Koblencji dobrze się stało, że Pistorius zadeklarował, iż nie jest do dyspozycji jako kandydat SPD na kanclerza. „A na konferencji prasowej w poniedziałek Scholz z całych sił starał się zademonstrować bliskość z Pistoriusem. Mówił o przyjaźni, Pistorius uśmiechał się do kamery, oklaskiwał Scholza. Jednak choć kierownictwo partii i Scholz bardzo starają się to przedstawić jako ‚krótki przerywnik’, to tarcia z ostatniego tygodnia wokół kandydatury na kanclerza oznaczają: szkoda została wyrządzona i na razie pozostanie, a jeżeli sondaże nie pójdą znacznie w górę, kwestia kandydatury nadal będzie powracać aż do wyborów. To problem własnej roboty. Kierownictwo partii, Scholz i Pistorius wspólnie to zawalili” – ocenia „Rhein–Zeitung”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Nieprzewidywalność – to najbardziej martwi niemieckich polityków u Donalda Trumpa. Czy znów będzie ostro krytykował Niemcy, jak podczas jego pierwszej kadencji? Czy będzie wypowiadać się przeciwko NATO, a zwłaszcza przeciwko swoim europejskim partnerom? A może nawet zagrozi opuszczeniem sojuszu?

Wszystko to jest trudne do przewidzenia i wywołuje w Berlinie pewien niepokój. Kiedy minister spraw zagranicznych Niemiec Annalena Baerbock zaoferowała Trumpowi „partnerstwo i przyjaźń” po jego zwycięstwie w wyborach, zasygnalizowała również, że liczy też na niezawodność transatlantyckiego partnera w trudnych czasach.

Dla Niemiec NATO to polisa

Po obu stronach Atlantyku mało kto wątpi w to, że stosunki niemiecko-amerykańskie opierają się na solidnych fundamentach. Prezydent Joe Biden z Partii Demokratycznej zawsze podkreślał, że USA będą bronić „każdego centymetra terytorium NATO” w przypadku ataku.

Dzięki temu zapewnieniu europejscy członkowie NATO mogli być spokojni. W przypadku konfliktu Niemcy z zaledwie 180-tysięczną i niedostatecznie wyposażoną Bundeswehrą byłyby w dużej mierze uzależnione od ochrony sojuszu wojskowego

Jednak pod rządami republikanina Donalda Trumpa wiatr będzie jednak wiał inaczej niż pod rządami zagorzałego zwolennika sojuszu transatlantyckiego Bidena. Europa nie tylko odgrywa podrzędną rolę w jego geopolitycznym spojrzeniu, będąc daleko za Chinami i regionem Indo-Pacyfiku. Trump postrzega również obronę Europy przede wszystkim jako zadanie europejskie, a nie amerykańskie.

Więcej inwestować w bezpieczeństwo

Obecnie wydatki obronne Stanów Zjednoczonych stanowią lwią część tego, co na ten cel przeznaczają wszystkie kraje NATO. USA zapewniają Sojuszowi większość żołnierzy i kluczowe zdolności w zakresie rozpoznania i logistyki. Trump, który często opisywał członkostwo w NATO jako zbyt kosztowne dla USA, może znacznie zmniejszyć to zaangażowanie.

Niemiecki minister obrony Boris Pistorius jest przekonany, że Europa musi wyciągnąć z tego konsekwencje. – My, Europejczycy, musimy zrobić więcej dla własnego bezpieczeństwa. Musimy dojść do sprawiedliwego „podziału obciążeń” – oświadczył po zwycięstwie Trumpa w wyborach. I zaprosił ministrów obrony z Francji, Polski, Wielkiej Brytanii i Włoch do omówienia zdolności obronnych Europy.

Po reelekcji Trumpa wydaje się to pilniejszym zadaniem niż kiedykolwiek, a Niemcy mogłyby odegrać w tym wiodącą rolę. Jednak sytuację komplikuje kryzys rządowy w Niemczech i planowane na 23 lutego 2025 roku przedterminowe wybory.

Niemieckie „długi” w NATO

Dla Trumpa znaczenie mają pieniądze, „układy”, wszystko może być kartą przetargową – taki styl polityki charakteryzował już jego pierwszą kadencję w latach 2017-2021. Już wtedy Trump regularnie wyśmiewał niemieckie wydatki na obronność. Uważał je za śmiesznie niskie w porównaniu do ogromnej potęgi gospodarczej tego kraju.

Niemcy są winne NATO „ogromne sumy pieniędzy” – twierdził Trump po swoim pierwszym spotkaniu z ówczesną kanclerz Angelą Merkel w marcu 2017 roku. Przekonywał, że USA należy się „lepsza zapłata za potężną i bardzo kosztowną obronę, którą oferujemy Niemcom. Kwaśna mina Merkel mówiła wówczas wiele.

Obrona tylko za pieniądze?

Można się spodziewać, że Donald Trump znów poruszy kwestię wydatków na obronność. Zrobił to już podczas kampanii wyborczej. Każdy, kto nie osiągnie dwuprocentowego celu NATO, czyli nie zainwestuje co najmniej dwóch procent swojego produktu krajowego brutto w obronność, nie będzie chroniony przez USA –krzyczał republikanin przy aplauzie swoich zwolenników.

Ekspertka ds. bezpieczeństwa Ulrike Franke z Europejskiej Rady Stosunków Zagranicznych uważa takie wypowiedzi za niebezpieczne: – Już samo to w ogromnym stopniu stawia NATO pod znakiem zapytania, ponieważ zaufanie do NATO opiera się na wierze, że inni sojusznicy przyjdą z pomocą – powiedziała DW.

Jak dotąd NATO tylko raz uruchomiło klauzule o wzajemnej pomocy z artykułu 5 Paktu Północnoatlantyckiego. Miało to miejsce po ataku na USA z 11 września 2001 roku.

Była główna strateg NATO Stefanie Babst również nie kryje zaniepokojenia przed drugą kadencją Donalda Trumpa. – Trump nie postrzega NATO jako sojuszu wartości, ale jako organizację usługową – ocenia. Ten, kto płaci, otrzymuje ochronę – taka postawa jest „prawdziwą trucizną dla NATO” – uważa Babst. Tym, kto korzysta na braku jedności NATO, jest ostatecznie prezydent Rosji Władimir Putin.

Dziura w niemieckim budżecie obronnym?

Czy Niemcy, jako rzekomy „ociągający się płatnik”, mogą zostać wykluczone przez nową administrację USA z grona sojuszników, którym gwarantuje się pomoc w obronie – pomimo stacjonującej w Niemczech amerykańskiej broni nuklearnej, która służy jako środek odstraszający?

W tym roku niemiecki rząd po raz pierwszy od dziesięcioleci wydał dwa procenty swojego produktu krajowego brutto na obronność – wypełniając tym samym dobrowolne zobowiązanie członków NATO. Było to jednak możliwe tylko dzięki jednorazowemu specjalnemu funduszowi w wysokości 100 miliardów euro dla Bundeswehry, który rząd udostępnił po rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Zostanie on wykorzystany do 2026 lub 2027 roku. Zadaniem nowego rządu niemieckiego będzie trwałe zwiększenie budżetu obronnego. W przeciwnym razie Niemcy mogą ponownie spaść poniżej dwóch procent i stanąć w obliczu krytyki ze strony swoich sojuszników. Podczas swojej poprzedniej kadencji Trump zagroził nawet wycofaniem części wojsk amerykańskich stacjonujących w Niemczech, co miało być „sankcją” za to, co uważał za niewystarczające wydatki na obronę.

Wsparcie USA dla Ukrainy pod znakiem zapytania

Kolejną kwestią, która przyprawia Europejczyków o ból głowy, jest pomoc wojskowa dla Ukrainy. Również w tym przypadku największym darczyńcą były do tej pory Stany Zjednoczone, a następnie Niemcy. Wypowiedzi Trumpa budzą obawy, że nie udostępni on dalszej amerykańskiej pomocy.

Ekspertka ds. bezpieczeństwa Ulrike Franke wątpi, by Europejczycy byli w stanie zrekompensować ten niedobór. Problemem są nie tyle pieniądze, co dostawy broni. – Moim zdaniem naprawdę dużym problemem jest sprzęt wojskowy. Opróżniliśmy nasze arsenały w ciągu ostatnich dwóch i pół roku. To, czego nie zrobiliśmy w wystarczającym stopniu, to rozbudowa naszej produkcji przemysłowej – mówi. Wprawdzie od rozpoczęcia rosyjskiej wojny w Ukrainie Niemcy znacznie zwiększyły swoją produkcję obronną, to zaczynały od niskiego poziomu, na przykład jeśli chodzi o produkcję amunicji.

Jaki „deal” Trump zaproponuje Putinowi?

Zuchwała zapowiedź Trumpa, że zakończy wojnę w Ukrainie „w ciągu 24 godzin”, również wywołuje irytację w Niemczech. Może się zdarzyć, że Trump „zawrze jakiś układ z Putinem, a Europejczycy nie będą wystarczająco zgodni, ani też nie będą w stanie odrzucić tej umowy” – uważa Franke. Jej zdaniem to „przerażający scenariusz”.

Jeśli Trump spróbuje zawrzeć układ z Putinem, Ukraina najprawdopodobniej nie zasiądzie do stołu negocjacyjnego – podobnie jak Europa – przypuszcza Thomas Kleine-Brockhoff, dyrektor Niemieckiej Rady Stosunków Zagranicznych DGAP. Nikt nie zgodzi sie na wykluczenie. Dlatego też sugeruje on, że główne kraje europejskie powinny utworzyć grupę kontaktową z Ukrainą, aby ustalić warunki zawieszenia broni. I to jeszcze zanim Trump obejmie urząd 20 stycznia.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

– Europa robi za mało. Mamy jeszcze czas, żeby się przebudzić – ale jeżeli teraz zdecydowanie nie zareagujemy, to może się okazać, że tego czasu już nie mamy – odpowiedział minister Władysław Kosiniak-Kamysz na pytanie dziennikarza dotyczącego koniecznych strategii obrony w Europie. To ostrzeżenie, mniej lub bardziej wyraźnie, wyrażali wszyscy uczestnicy spotkania tzw. piątki w poniedzialek (25.11.2024) w Berlinie.

Piątka, czyli Francja, Niemcy, Polska, Wielka Brytania i Włochy to europejskie państwa NATO, które wspólnie odpowiadają za dwie trzecie całości wydatków na obronność w ramach europejskich członków Sojuszu.

Europa musi postawić na siebie

Spotkanie nieprzypadkowo miało miejsce teraz. W obliczu wyników wyborów w USA, zaangażowanie Waszyngtonu w Europie może się znacznie zmniejszyć. Donald Trump zapowiadał swego czasu nie tylko redukcje pomocy dla Ukrainy, ale nawet możliwość wystąpienia z NATO. To ostatnie może jest mało prawdopodobne, ale nie wiadomo, czy przetrwa plan stacjonowania amerykańskich rakiet średniodystansowych w Niemczech, co miało wzmocnić bezpieczeństwo Europy wobec Rosji. Na razie, jak powiedział na konferencji prasowej minister obrony Niemiec Boris Pistorius, „nic nie zapowiada, by miało się coś zmienić”, ale europejskie rządy coraz bardziej zdają sobie sprawę z faktu, że muszą same być w stanie się obronić. Jako główne zagrożenie postrzegana jest Rosja, która w ostatnich dniach zintensyfikowała zarówno ataki na Ukrainie, stosując średniodystansowe rakiety balistyczne, jak i propagandę wobec Zachodu. W zeszłym tygodniu Putin znowelizował strategię nuklearną Rosji, dając do zrozumienia, że Rosja jest gotowa użyć wobec europejskich państw broni jądrowej.

Zgodny front: Ukrainie trzeba pomóc

Rozmowy ministrów dotyczyły dwóch głównych tematów: po pierwsze tego, jak wesprzeć Ukrainę, po drugie – jak Europa ma zwiększyć swoje bezpieczeństwo w obecnej sytuacji. – Musimy zrobić wszystko, żeby pomóc Ukrainie – powiedział minister Kosiniak-Kamysz. Jak podkreślił Pistorius, ta pomoc jest wymierna. Dzięki europejskiemu wsparciu i dostawom Ukraina ma niemal tyle amunicji, co rosyjska armia. Ale dalsza pomoc jest potrzebna, dodał minister, również w interesie samej Europy, bo „jeżeli Putin osiągnie sukces w Ukraninie, to nie poprzestanie na niej”.

Dlatego ministrowie zapowiedzieli plany zakupu więcej systemów broni powietrznej i lądowej, a także zwiększyć produkcję amunicji i dronów AI, powiedział Pistorius na wspólnej konferencji prasowej. Kontunuowane ma być też – o co prosił ukraiński minister obrony, internetowo połączony z ministrami podczas konferencji – szkolenie ukraińskich żołnierzy przez państwa NATO. Do tej pory wyszkolono ich, również na terenie Polski, gdzie działa jeden z dwóch w Europie ośrodków unijnej misji EUMAM, ponad 55 tys. Francja, wspólnie z Włochami, planuje przekazanie partii mistralów, sfinansowanych z zamrożonych zagranicą rosyjskich funduszy.

Potrzebne nowe strategie

Znacznie więcej miejsca poświęcono na konferencji kwestii rozwoju polityki obronnej krajów europejskich i ich współpracy w tym zakresie. Wszyscy ministrowie zapowiedzieli dalszy wzrost wydatków na obronę. Za równie ważne uznali to, w jaki sposób pieniądze zostaną wydane. – Musimy przekszałcić nasze systemy obronne, dostosować je do aktualnych wyzwań: wojny hybrydowej, zagrożenia z przestrzeni kosmicznej, czy morskiej – powiedział minister obrony Francji, Sébastien Lecornu. – Obecnie wojna, to nie tylko czołgi i wozy pancerne – wojna toczy się też w cyberprzestrzeni – dodał Kosiniak-Kamysz.

Ważne jest by skoordynować polityki wszystkich państw. – Polska, będaca na wschodzie Europy, musi skoncentrować sie na innym zagrożeniu i z innego kierunku, niż Francja, która jest na Zachodzie – podkreślił francuski minister. – Konflikt w Ukrainie pokazał, że nasz przemysł obronny nie był idealny. Potrzebujemy ciągłości i nowoczesności. Razem jestesmy silni. Każdy kraj musi mieć własną politykę , ale jednocześnie muszą być stworzone wspólne ramy, jak inwestować w przemysł zbrojeniowy.

Konieczne zrozumienie społeczeństwa

– Wydatki na przemysł zbrojeniowy muszą zostać zwiększone. A by było to możliwe, konieczne jest musi europejskiej społeczności – podkreślił polski minister. Zarówno na poziomie europejskim, ze strony nowowybranych organów unijnych, ale i społeczności narodowych. – Społeczeństwo musi być świadome obecnej sytuacji i zagrożeń – dodał. A to nie zawsze jest łatwe. W Niemczech przeciwko zbrojeniom jest np. rosnąca w siłę AfD, czy BSW. Ten temat na krótko przes przyśpieszonymi wyborami w Niemczech może stać sie barierą dla polityków. Według Pistoriusa w Niemczech wzrosła ostatnio akceptacja dla inwestycji w zbrojenia i obronność, a przede wszystkim świadomość realnego zagrożenia. Powołał się przy tym na aktualny sondaż, który pokazał, ze w razie wojny 62 proc. Niemców jest gotowych bronić kraju.

Następne spotkanie „piątki” ma odbyć się na początku przyszłego roku w Polsce.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Robert Habeck (partia Zielonych) skrytykował brak zdecydowania w kwestii wsparcia dla walczącej z rosyjskim najeźdźcą Ukrainy. Pozostanie błędem, że Niemcy „zawsze spóźniały się” z dostawami broni – powiedział polityk Zielonych w niedzielę (24.11.24) wieczorem w telewizji publicznej ARD.

Polityk Zielonych odniósł się do początkowej niechęci do dostarczania jakiejkolwiek broni i spóźnionej dostawy czołgów Leopard. To się znowu powtarza w przypadku dostaw pocisków manewrujących typu Taurus – zaznaczył Habeck.

Kanclerz Olaf Scholz (SPD) odrzuca dostawy taurusów dla Ukrainy. Habeck natomiast opowiada się za przekazaniem tych pocisków ukraińskiej armii.

Rozmowa telefoniczna Scholza z Putinem

Jednak w innej kwestii wicekanclerz poparł Scholza. Jego zdaniem decyzja o przeprowadzeniu rozmowy telefonicznej z przywódcą Rosji Władimirem Putinem była słuszna. Habeck zapytał, jak inaczej można doprowadzić do negocjacji rozmawiać o konflikcie, skoro nie rozmawia się z przeciwnikami czy stronami konfliktu.

Scholz i Putin rozmawiali przez telefon po raz pierwszy od prawie dwóch lat. Po rozmowie kanclerz był za to szeroko krytykowany, m. in. przez premiera Donalda Tuska.

Zależność od rosyjskiego gazu

Habeck skrytykował również politykę rosyjską byłej kanclerz Niemiec Angeli Merkel (CDU). Nawiązując do uzależnienia Niemiec od rosyjskiego gazu stwierdził, że "była to zła decyzja". – Zależność od rosyjskiego gazu prawie pociągnęła Niemcy na dno w 2022 i 2023 roku i wyrządziła nam poważne szkody w zakresie polityki europejskiej i dla naszej reputacji – dodał polityk Zielonych.

Habeck został wybrany na głównego kandydata swojej partii w przedterminowych wyborach parlamentarnych przewidzianych na 23 lutego 2025 roku.

(ARD, AFP/du)

„Totalne zaskoczenie", „Szok", „Trzęsienie ziemi", „Finał z zawałem serca” – to tylko niektóre z okrzyków zdezorientowanych komentatorów, które padały w nocy, z niedzieli na poniedziałek w rumuńskich studiach telewizyjnych po aktualizacji wyników w wyborach na prezydenta Rumunii. Prawicowy ekstremista i chrześcijański prawosławny fundamentalista, praktycznie ignorowany przez polityków i tradycyjne media, człowiek, który podziwia Władimira Putina tak samo jak rumuńskich faszystów z okresu międzywojennego, wygrał pierwszą turę wyborów prezydenckich – i nikt nie był w stanie tego przewidzieć.

Calin Georgescu, urodzony w 1962 r., z zawodu inżynier rolnictwa, niezależny kandydat, ale od kilku lat aktywny na rumuńskiej scenie skrajnie prawicowej, otrzymał około 23 procent głosów w pierwszej turze wyborów. Przez długi czas prawie nie odgrywał roli w sondażach przedwyborczych, a ostatnio osiągał w nich od czterech do siedmiu procent. Nie prowadził typowej kampanii wyborczej, nie miał za sobą partii ani organizacji i był ledwo obecny w tradycyjnych mediach.

W ostatnich tygodniach zyskał jednak sławę dzięki filmom na platformie TikTok, które zostały udostępnione setki tysięcy razy.

W prawdziwym thrillerze wyborczym o drugie miejsce walczyła kandydatka Elena Lasconi z liberalno-progresywnej partii USR (Związek Ocalenia Rumunii). Uzyskała ona 19,17 proc. głosów i przewagę zaledwie 2 tysięcy głosów nad Marcelem Ciolacu, obecnym premierem kraju. Polityk ten, lider Partii Socjaldemokratycznej (PSD) był faworytem w sondażach. Ostatecznie uzyskał 19,15 proc.

To pierwszy raz, kiedy komunistyczni socjaldemokraci, którzy zdominowali rumuński krajobraz polityczny po upadku dyktatury, nie mają kandydata w drugiej turze wyborów prezydenckich.

George Simion, przewodniczący skrajnie prawicowej partii Sojusz na rzecz Zjednoczenia Rumunii (AUR), zajął czwarte miejsce z wynikiem około 14 procent. Kandydat narodowych liberałów, były premier Nicolae Ciuca, otrzymał niecałe dziewięć procent. Podsumowując: sondaże praktycznie całkowicie pokazywały inne wyniki, z wyjątkiem szans kilku pomniejszych kandydatów.

„Inwazja Rosji na Rumunię”

Rumuńscy komentatorzy nie ukrywali w noc wyborczą swojego zaskoczenia. Politolog z Bukaresztu Cristian Pirvulescu powiedział w telewizji Digi24, że wynik wyborów pokazał ogromną przepaść między rumuńską klasą polityczną a rumuńskim społeczeństwem, ponieważ jedna trzecia wyborców zagłosowała na „kandydatów antysystemowych”. Jest to „znaczący moment dla Rumunii” i „poważny sygnał alarmowy”. Rumunia jest „na skraju pogrążenia się w otchłani”.

Ekspert konstytucyjny Ioan Stanomir mówił o „spirali nieprzewidywalnych protestów”, jeśli tradycyjna polityka pozostawi pole outsiderom poprzez swoją „niekompetencję i przeciętność”. „Przegrani globalizacji zemścili się” – powiedział Stanomir. Dziennikarz Cristian Tudor Popescu, znany z ostrych sformułowań, napisał na Facebooku w niedzielę wieczorem (24 listopada 2024 r.): „Dziś wieczorem rozpoczęła się inwazja Rosji na Rumunię”.

Apel o wystąpienie z UE i NATO

Nie jest to wcale tak naciągane, jak mogłoby się wydawać, gdy spojrzy się na karierę polityczną i wypowiedzi Calina Georgescu. 62-latek przez długi czas pracował w rumuńskim aparacie państwowym, w tym w Ministerstwie Środowiska i Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Nieco ponad dekadę temu zaczął coraz częściej pojawiać się publicznie z wypowiedziami i publikacjami, w których szerzył chrześcijańsko-prawosławne fundamentalistyczne, skrajnie prawicowe, antyzachodnie i prorosyjskie poglądy oraz teorie spiskowe.

Przez pewien czas był aktywny w skrajnie prawicowej partii AUR, ale rozstał się z jej przewodniczącym Georgem Simionem, który początkowo był uważany za faworyta w obecnych wyborach prezydenckich. Georgescu jest ścigany od 2022 r. za gloryfikowanie pro-faszystowskiego, chrześcijańsko-prawosławnego i antysemickiego Ruchu Legionowego z okresu międzywojennego oraz nazywanie rumuńskiego dyktatora i sojusznika Hitlera Iona Antonescu bohaterem. W odniesieniu do Rosji i jej napastniczej wojny przeciwko Ukrainie, Georgescu mówi, że „Putin kocha swój kraj”, że USA planowały i prowokowały wojnę w Ukrainie przez długi czas i że „rosyjska mądrość jest szansą dla Rumunii”. Georgescu jest zwolennikiem opuszczenia przez Rumunię Unii Europejskiej i NATO.

Duże szanse dla umiarkowanego kandydata

W swoich klipach na TikToku Georgescu powtarzał hasła takie jak: „Najgorsze nie jest to, że Rumunia straciła ziemię, lasy i przemysł. To, czego Rumunii najbardziej brakuje, to kult honoru i godności”. Przypomina to dyskurs legionistów z okresu międzywojennego. We wczorajszy wieczór wyborczy Georgescu zwrócił się do swoich wyborców z krótkim chrześcijańskim, fundamentalistyczno-nacjonalistycznym przesłaniem: w „30. niedzielę po Wielkanocy” naród rumuński „woła o pokój” w „krzyku cierpienia”. Naród rumuński doświadcza „odrodzenia odwagi bycia Rumunem”, głosuje za tym, by „nie być już rzucanym na kolana, najeżdżanym, nękanym i poniżanym”.

Nie ma jednak pewności, czy Georgescu wygra drugą turę wyborów prezydenckich za 14 dni – jego dyskurs jest zbyt skrajny dla większości Rumunów, a wielu wyborców mogło głosować na niego w pierwszej turze jedynie w proteście i nie znając wielu jego poglądów.

Kandydatka z drugiego miejsca, Elena Lasconi, liderka partii Związek Ocalenia Ukrainy i burmistrzyni małego miasteczka w południowej Rumunii, prawdopodobnie będzie najbardziej odpowiednią alternatywą dla wielu wyborców. Z jednej strony reprezentuje ona umiarkowane poglądy polityczne na lewo i prawo od centrum, ale z drugiej strony, wraz ze swoją partią USR, oznacza także oddzielenie się od nierzetelnej, zużytej rumuńskiej klasy politycznej, która w ostatnich dziesięcioleciach była zdominowana przez socjaldemokratów i narodowych liberałów.

Pierwsze wybory TikTokowe na świecie

USR pojawiła się około dekady temu jako postępowo-liberalna partia protestu przeciwko korupcji, dyskryminacji i brakowi reform państwowych w Rumunii. Lasconi prawdopodobnie będzie teraz próbowała zaprezentować się jako „zbawicielka Rumunii” przed politycznym awanturnikiem, który pogrążyłby kraj w chaosie.

Rumunia zapewne będzie analizować niedzielny historyczny szok wyborczy jeszcze przez długi czas. Tak jak 35 lat temu kraj ten doświadczył pierwszej na świecie „telerewolucji” transmitowanej w telewizji podczas upadku dyktatury Ceausescu, tak teraz możemy mówić o pierwszych na świecie „wyborach TikTokowych”. Nadal nie jest jasne, w jaki sposób setki tysięcy filmów Georgescu na Tiktoku zostały rozpowszechnione w ostatnich tygodniach i kto za nie zapłacił.

Przegrana wojna hybrydowa

Dziennikarz Florin Negrutiu powiedział na kanale telewizyjnym Digi24, że należy to wyjaśnić. Pewne jest to, że wynik wyborów był „straszną kombinacją kilku czynników”: „człowieka, który jest mesjanistycznym przywódcą i konserwą Putina, algorytmów mediów społecznościowych i fabryk botów”.

Rumunia z niecierpliwością oczekuje teraz na wynik wyborów parlamentarnych, które odbędą się w niedzielę, 1 grudnia. Nikt nie ośmiela się obecnie formułować prognoz w świetle wyników pierwszej tury wyborów prezydenckich. Dla publicysty Iona M. Ionity jedna rzecz jest już jednak jasna: „Tradycyjna polityka została w Rumunii praktycznie zmieciona. Jesteśmy pierwszym krajem, który przegrał wojnę hybrydową rozpętaną w mediach społecznościowych”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW

Bezpieczeństwo Europy w obliczu wojny Rosji z Ukrainą, dalsze rozszerzanie Unii Europejskiej i zbliżająca się polska prezydencja w UE – to główne tematy rozmów parlamentarzystów z Polski, Francji i Niemiec, którzy w poniedziałek (25.11.2024) spotkali się w Berlinie.

– Przyjęliśmy dokument w sprawie bezpieczeństwa i polityki europejskiej. To wspólne stanowisko dotyczące postrzegania wojny w Ukrainie, konieczności inwestowania w ochronę granic, mówiliśmy dużo o Tarczy Wschód, czyli inwestycji, która będzie chroniła nie tylko Polskę, ale całą Europę – powiedziała DW szefowa sejmowej komisji ds. UE Agnieszka Pomaska z Koalicji Obywatelskiej.

– Zajmowaliśmy się też sprawą rozszerzenia i wyzwań, które stoją przed krajami ubiegającymi się o członkostwo, ale podkreślaliśmy też, że rozszerzenie to element polityki bezpieczeństwa UE, bo większa Unia i lepsza współpraca to większa stabilność, a więc lepsza odpowiedź na tę zewnętrzną agresję, z którą mamy do czynienia – dodała.

„Strach złym doradcą”

Pomaska przyznawała, że Francja ma obawy związane z szybkim rozszerzaniem Unii, ale dla Polski rozszerzenie to większe gwarancje bezpieczeństwa dla regionu. – Będziemy przekonywać naszych francuskich partnerów, aby się nie bali. Nie będę mówiła kogo, ale żeby się nie bali. Strach byłby najgorszym doradcą – mówiła.

W spotkaniu w Berlinie brali udział członkowie komisji ds. europejskich z parlamentów Polski, Francji i Niemiec. Poseł, a w przeszłości minister ds. europejskich i minister spraw zagranicznych Szymon Szynkowski vel Sęk z PiS mówił, że poniedziałkowe spotkanie pozwoliło w pewnym stopniu naprawić błąd, do którego doszło w Berlinie w połowie października, gdy na zaproszenie kanclerza Niemiec odbyło się spotkanie z prezydentem USA w towarzystwie przywódców Wielkiej Brytanii i Francji, ale bez przedstawiciela Polski.

– Moim zdaniem był to błąd i otwarcie o tym w Bundestagu mówiłem. Tego rodzaju błędy skutkują wrażeniem, że Europa jest podzielona, a Europa dzisiaj musi pokazywać swoją jedność. Dzisiejsze spotkanie pozwoliło w jakiejś małej części ten błąd skorygować. Mam nadzieję, że będzie to trwała korekta i że Polska nie będzie pomijana w tych najważniejszych formatach, gdy rozmawia się o polityce wschodniej – powiedział DW.

Nie czuć ocieplenia

Pytany o ocenę aktualnych relacji polsko-niemieckich Szynkowski vel Sęk powiedział, że nie widzi ocieplenia i jego praktycznych efektów, których spodziewano się po polsko-niemieckich konsultacjach międzyrządowych. – Mówienie o ociepleniu nie sprawia, że ono następuje – dodał.

Agnieszka Pomaska mówiła, że traktuje spotkanie w Berlinie jako wstęp do polskiej prezydencji w UE i do rozmów, które będą odbywały się w Warszawie. – Nie mam wątpliwości, że dzisiaj ożywiliśmy współpracę w ramach Trójkąta Weimarskiego – zaznaczała.

Pytana o zawirowania polityczne w Niemczech i przedterminowe wybory do Bundestagu Pomaska przyznała, że zawsze łatwiej współpracuje się, gdy panuje polityczna stabilność, a politycy danego kraju nie muszą zajmować się sobą tylko mogą skupić się na innych sprawach.

– Będziemy kibicowali demokracji w Niemczech i aby zawitała tu stabilizacja na scenę polityczną, bo jest to w interesie i Polski i całej Unii Europejskiej – mówiła.

Największa niemiecka firma produkująca stal, Thyssenkrupp Steel Europe, planuje zmniejszyć do końca 2030 r. zatrudnienie z obecnych 27 tysięcy do 16 tysięcy pracowników.

Według danych przedsiębiorstwa około 5000 miejsc pracy ma zostać zlikwidowanych do końca dziesięciolecia poprzez „cięcia w produkcji i administracji”. Kolejne 6000 miejsc pracy ma zostać zlecone zewnętrznym dostawcom usług lub sprzedaży biznesowej. Ma to być jeden z kluczowych elementów koncepcji przemysłowej na przyszłość tej firmy.

Słaby popyt na stal

Firma, której większościowym udziałowcem jest grupa przemysłowa Thyssenkrupp, reaguje w ten sposób na słaby popyt na rynku stali. Moce produkcyjne mają zostać zmniejszone z obecnych 11,5 miliona ton rocznie do zaledwie 8,7-9,0 ton.

W tym celu firma będzie dążyć do sprzedaży zakładów Hüttenwerke Krupp Mannesmann (HKM) w Duisburgu. „Jeśli sprzedaż nie będzie możliwa, Thyssenkrupp Steel przeprowadzi rozmowy z pozostałymi udziałowcami na temat wzajemnie akceptowalnych scenariuszy zamknięcia” – przekazała firma Thyssenkrupp Steel. Ponadto zakład w Kreuztal-Eichen ma zostać zamknięty.

W ten sposób firma reaguje na zmiany strukturalne na rynku stali w Europie. Nadwyżki mocy produkcyjnych i rosnący tani import, szczególnie z Azji, mają negatywny wpływ na konkurencyjność. Spółka produkująca stal, która zatrudnia około 27 000 osób, od lat znajduje się w kryzysie. Jest to spowodowane słabą kondycją gospodarki i kosztownym przejściem na tzw. zieloną stal.

Oburzeni związkowcy

Związek zawodowy IG Metall w Nadrenii Północnej-Westfalii nazwał te plany „katastrofą dla pracowników i lokalizacji przemysłowej Nadrenii Północnej-Westfalii”. Związkowcy dodali, że firma musi spodziewać się „zaciekłego oporu” ze strony IG Metall.

Według spółki dokument dotyczący kluczowych punktów zmian ma zostać „dopracowany” w nadchodzących tygodniach w porozumieniu z organami nadzorczymi i przedstawicielami pracowników. Grupa Thyssenkrupp i Grupa EP, która ma przejąć stalową spółkę zależną, „popierają tę koncepcję”.

(AFP/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Decyzja zapadła jednogłośnie. W poniedziałek (25.11.2024) zarząd Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) oficjalnie nominował Olafa Scholza jako kandydata na kanclerza w przedterminowych wyborach parlamentarnych, które odbędą się 23 lutego. To ostatecznie kończy toczoną od wielu tygodni w SPD i w mediach dyskusjęo tym, czy lepszym kandydatem niż urzędujący kanclerz Niemiec byłby znacznie popularniejszy minister obrony Boris Pistorius. W czwartek (21.11.24) wieczorem sam Pistorius ogłosił, że nie zamierza ubiegać się o status kandydata i zaapelował o poparcie dla Olafa Scholza.

W poniedziałek Scholz podziękował zarządowi SPD za zaufanie i podkreślił, że mimo słabych wyników w sondażach, chce on poprowadzić partię do zwycięstwa. Tak jak w ostatnich wyborach do Bundestagu SPD chce „być na czele, być najsilniejszą partią” – powiedział Scholz na konferencji prasowej w siedzibie ugrupowania w Berlinie. – Teraz głos mają obywatelki i obywatele. My zabiegamy o każdy ich głos – oświadczył. Jako najważniejsze tematy kampanii wyborczej wymienił pokój i bezpieczeństwo, pewne emerytury, dobre płace, niskie ceny energii, ochronę miejsce pracy i wzmocnienie gospodarki.

Trudna kampania

Po nominacji przez zarząd SPD kandydatura Scholza na kanclerza ma zostać oficjalnie potwierdzona na konwencji partyjnej 11 stycznia przyszłego roku. Scholza czeka trudna kampania wyborcza. SPD ma obecnie w sondażach jedynie od 14 do 16 procent poparcia. Opozycyjna chadecja CDU/CSU, której kandydatem na kanclerza jest Friedrich Merz, ma znacznie ponad 30 procent. Na drugim miejscu jest populistyczno-prawicowa AfD z poparciem na poziomie 17-19 procent.

– SPD przechodzi teraz na tryb kampanii wyborczej – ogłosił w poniedziałek współprzewodniczący partii Lars Klingbeil. Dodał, że wybory „zdecydują o kierunku”, w jakim pójdzie kraj, dlatego starcie z CDU/CSU i jej kandydatem Friedrichem Merzem musi być „twarde merytorycznie”. – SPD jest gotowa, będziemy walczyć – powiedział Klingbeil.

AFP, DPA/ widz

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Niemieckie media komentują nominacje kandydatów Koalicji Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości w przyszłorocznych wyborach prezydenckich. Zauważają, że dla PiS przy wyborze kandydata ważnym kryterium była płeć. Agencja prasowa DPA przypomina słowa Jarosława Kaczyńskiego, według których „kandydatem na najwyższy urząd państwowy powinien być mężczyzna. Młody, wysoki, okazały, z rodziną i znajomością języków obcych”.

Karol Nawrocki spełnia te wymagania. DPA przypomina, że podczas studiów pracował jako portier w luksusowym hotelu w Sopocie. „Mówi się, że od tego czasu ma dobre kontakty w środowisku czerwonych latarni – jego przeciwnicy polityczni mogą to wykorzystać w kampanii wyborczej” – czytamy.

Agencja dodaje także, że brak doświadczenia Nawrockiego w polityce może być traktowany przez Kaczyńskiego jako zaleta. Lider PiS nie chciał bowiem, by wybory prezydenckie stały się dla wyborców rozliczeniem rządów jego partii. „Jego przedstawiciele są zamieszani w różne skandale korupcyjne” – czytamy.

Niezwykle ważne wybory dla Polski

O wyborze kandydatów przez Koalicję Obywatelską i PiS pisze również poniedziałkowa „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”). Według gazety Rafał Trzaskowski „poprowadzi proeuropejski, liberalno-konserwatywny obóz do głosowania, które jest niezwykle ważne dla Polski. Wynika to z tego, że w Polsce prezydent ma znacznie większą władzę polityczną niż w Niemczech, co nie tylko utrudnia pracę obecnego rządu Tuska, ale nawet paraliżuje jego politykę”.

Jak prognozuje „FAZ”, przyszłoroczne wybory prezydenckie będą starciem obozów KO i PiS, podobnie jak miało to miejsce podczas wyborów parlamentarnych w 2023 r. Gazeta zwraca uwagę, że Prawo i Sprawiedliwość miało kłopoty ze znalezieniem kandydata, a data jego ogłoszenia była przesuwana. Bezpartyjny kandydat Karol Nawrocki miał zyskać szacunek Jarosława Kaczyńskiego, gdy przejął w 2017 roku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, by nadać mu nowy kierunek ideologiczny.

„FAZ” podkreśla, że Kaczyński wolał kandydata bezpartyjnego, ponieważ członek PiS miałby jego zdaniem z powodu „wewnętrznej wojny polskiej” niewielkie szanse na zwycięstwo. Nawrocki ma zapunktować zaś przede wszystkim wśród wyborców niezwiązanych z żadnym z obozów politycznych.

(FAZ, DPA/stef)

Według doniesień dziennika „Bild” Federalny Urząd Ochrony Ludności (BKK) opracowuje plan stworzenia większej schronów dla ludności w Niemczech w związku z rosnącym zagrożeniem międzynarodowym. BKK bada obecnie, które budynki publiczne mogłyby w razie potrzeby zostać przekształcone w schrony, donosi gazeta. Obejmuje to budynki rządowe, ale także stacje metra.

Ponadto ma zostać opracowana specjalna aplikacja na telefony komórkowe, za pomocą której obywatele będą mogli sprawdzić odległość do najbliższego schronu.

BKK: tworzyć schrony we własnych domach

BKK chce również zachęcić ludzi do zakładania schronów we własnych domach. Nadawać się do tego mogą piwnice i garaże. Nie jest jasne, kiedy plan zostanie sfinalizowany.

Jak pisze gazeta, w Niemczech jest obecnie zbyt mało miejsc na wypadek sytuacji kryzysowych. Według BKK w całym kraju jest obecnie tylko 579 publicznych schronów dla 480 000 osób. Od 2007 roku bunkry były stopniowo demontowane. Budowa nowych schronów publicznych zajęłaby całe pokolenie, powiedział szef BKK Ralph Tiesler. Według gazety „Bild” plan BKK obejmuje również szeroko zakrojoną kampanię informacyjną.

Za mało schronów także w Warszawie

Inne kraje europejskie również podejmują środki ostrożności – pisze z kolei portal n-tv.de i dodaje, że Warszawa inwestuje równowartość prawie 28 milionów euro w budowę schronów przeciwlotniczych i innych środków bezpieczeństwa. Obiekty mają powstać w ciągu najbliższych dwóch do trzech lat. Polska, członek NATO, graniczy z Ukrainą, a rosyjska inwazja na Ukrainę ponad dwa lata temu wywołała obawy i wpłynęła na przygotowania do możliwych ataków – czytamy.

„Z własnej inicjatywy przeprowadziliśmy inwentaryzację lokalizacji schronów” – powiedział prezydent Rafał Trzaskowski, cytowany przez n-tv.de. Portal podaje, że według warszawskiej straży pożarnej na schron może liczyć mniej niż cztery procent mieszkańców.

(RTR, DPA, NTV, BILD/sier)

Do wypadku doszło w poniedziałek (25.11.2024) nad ranem. Służby ratunkowe zostały zaalarmowane o 5.31 czasu lokalnego.

Nie dalej jak w sierpniu niemieckie służby bezpieczeństwa wysłały do firm transportowych ostrzeżenie o urządzeniach zapalających przesyłanych przez nieznane osoby.

Poniedziałkowy rejs samolotu odbywał się na zlecenie dostawcy usług pocztowych DHL i wystartował z Lipska wczesnym rankiem. Według DHL, samolot obsługiwany był przez hiszpańską linię lotniczą Swift Air i miał wylądować na lotnisku w Wilnie.

Według Flightradar24, samolot wystartował z Lipska o 2.08 czasu lokalnego. Był to Boeing 737-400. Amerykański producent samolotów wyjaśnił, że zbiera informacje i jest gotowy do udzielenia wsparcia.

Jedna ofiara śmiertelna

Według wstępnych doniesień na pokładzie znajdowały się cztery osoby, jedna osoba zginęła. Był to obywatel Hiszpanii. Pozostali pasażerowie – Niemiec, inny Hiszpan i Litwin – zostali ranni i przewiezieni do szpitala. Władze nie podały informacji dotyczących wieku pasażerów.

Według szefa litewskiej policji katastrofa miała miejsce na krótko przed planowanym lądowaniem. Samolot rozpoczął lądowanie awaryjne i nie doleciał do pasa startowego, powiedział Arunas Paulauskas. Miejsce wypadku znajduje się w wileńskiej dzielnicy Liepkalnis.

Niejasne tło katastrofy

Na miejscu pojawiły się liczne służby ratunkowe. Dziennikarz litewskiego radia poinformował, że wiele części samolotu zostało rozrzuconych. Niektóre odłamki uderzyły również w budynek mieszkalny, w którym mieszkały trzy rodziny. Według służb ratowniczych, wszyscy mieszkańcy są bezpieczni. Na zdjęciach widać było dym unoszący się między drzewami pochodzący z budynku. Według służb ratowniczych pożar został opanowany o 7.33 rano.

Dlaczego samolot się rozbił, pozostaje niejasne. Doszło do tego „najprawdopodobniej z powodu usterki technicznej lub błędu ludzkiego”, powiedział szef policji Paulauskas. Dodał, że nie można jednak wykluczyć innych przyczyn – takich jak atak terrorystyczny.

Rzecznik DHL na Litwie powiedział, że firma wszczęła własne dochodzenie. Jak dotąd nie ma dowodów na to, że którakolwiek z paczek na pokładzie samolotu była podejrzana.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Ostrzeżenia przed aktami sabotażu

Pod koniec sierpnia niemieckie organy bezpieczeństwa ostrzegały przed „niekonwencjonalnymi urządzeniami zapalającymi”, które nieznane osoby przesyłają za pośrednictwem dostawców usług transportowych. Federalny Urząd Ochrony Konstytucji (BfV) i Federalny Urząd Policji Kryminalnej (BKA) wysłały odpowiednie ostrzeżenie do firm z sektora lotniczego i logistycznego.

W lipcu doszło w centrum logistycznym DHL w Lipsku do zapalenia paczki zawierającej urządzenie zapalające, która została wysłana z krajów bałtyckich. Niemieckie służby bezpieczeństwa nie wykluczały związku z rosyjskimi aktami sabotażu, które nasilają się w Niemczech. Nie jest jasne, czy do wypadku pod wileńskim lotnisku doszło wskutek aktu sabotażu.

dpa/sier

70-letnia Ljubow jako pierwsza zbliża się do białorusko-ukraińskiej granicy. Z walizką przedziera się przez zapory przeciwczołgowe i dociera do domu, w którym są wolontariusze. I w którym jest ciepło. Na początek Ljubow wyjmuje z torebki czerwoną szminkę i maluje usta.

Ukrainka pochodzi z wioski niedaleko Mariupola, która znajduje się pod rosyjską kontrolą. Jej synowie i wnuki mieszkają w Odessie. Przed pełnoskalową inwazją rosyjską odwiedzała swoje dzieci kilka razy w roku. – Wsiadałam w autobus i następnego ranka byłam na miejscu – mówi w rozmowie z DW. Kiedy armia rosyjska zajęła część wschodniej i południowej Ukrainy, rodzina została rozdzielona przez linię frontu. Od tego czasu podróż do Odessy wiązała się z co najmniej jednym objazdem przez Rosję i Białoruś – i z powrotem przez kraje UE.

Ponadto zamknięto wszystkie punkty kontrolne prowadzące na zaanektowany przez Rosję Krym oraz do samozwańczych „republik ludowych” Doniecka i Ługańska, a także przejścia graniczne z Rosją i Białorusią. Granica ukraińsko-białoruska między miejscowościami Mokrany i Domanowo jest obecnie jedyną drogą, którą Ukraińcy z terytoriów okupowanych przez Rosję mogą wjechać na terytorium kontrolowane przez Kijów. Większość osób, które się tam znalazły, nie ma ani paszportów, ani pieniędzy na wjazd do UE.

Inwazja Rosji: „Myślałam, że to szybko minie”

Ljubow po raz pierwszy opuściła okupowane terytoria. Miała nadzieję, „że to wszystko szybko minie, ale tak się nie stało”. Dzieci i wnuków nie widziała od trzech lat. Nie jest też już w stanie samodzielnie przygotować drewna na opał na zimę. – Nie mam tam już nikogo – mówi.

Dwudniowa podróż autobusem przez Rosję i Białoruś prawie do granicy z Ukrainą, kosztowała 300 euro. Ostatnie dwa kilometry Ljubow musiała jednak pokonać pieszo. – Dzięki Bogu straż graniczna załadowała moją torbę na wózek – mówi.

Na punkcie kontrolnym została sprawdzona przez ukraińskich urzędników. Otwarcie przyznaje, że ma również rosyjski paszport. Tylko w ten sposób otrzymywała emeryturę. – Dostaję 16 000 rubli (równowartość około 160 euro), ale węgiel do ogrzewania kosztuje 40 000 rubli. Dlatego przez trzy miesiące musiałam głodować i oszczędzać, w tym na opał i prąd – skarży się.

„Wyrzucona z własnego domu”

Irina czeka na punkcie kontrolnym, aby odebrać swoją 83-letnią teściową z Ługańska. – Została wyrzucona z własnego domu – relacjonuje z oburzeniem. Został on skonfiskowany przez siły okupacyjne. Irina mówi, że chciała walczyć o dom i wezwała rosyjskie wojsko. – Mężczyzna, który przedstawił się jako pułkownik Aleksiej, po prostu powiedział, że moja teściowa musi oddać klucze – opowiada

Irina martwi się, czy jej teściowa przeżyje podróż. Jej stan pogorszył się z powodu stresu. Kiedy emerytka w końcu dociera do punktu kontrolnego, szuka w kieszeniach paszportu i wpada w panikę. Synowa i wolontariusze próbują ją uspokoić. W końcu znajduje dokument. Dla starszej pani punkt kontrolny jest najszybszą i najtańszą drogą na terytorium kontrolowane przez Kijów. Wielu przyjeżdża tutaj, ponieważ są przepuszczani nawet bez dokumentów.

„Dlaczego nie chcesz zostać w Rosji?”.

Po przekroczeniu granicy podróż trwa dalej, zwykle setki kilometrów na wschód lub południe Ukrainy, do krewnych i przyjaciół. 23-letnia Alina, która opuściła Mariupol, chce udać się do Odessy. Przeprowadziła się tam jeszcze przed rozpoczęciem rosyjskiej inwazji. Latem po raz pierwszy od trzech lat odwiedziła rodziców w Mariupolu. Na pytanie, jak im się tam żyje, odpowiada krótko: „Przeżyli!”. Matka Aliny pracuje w salonie fryzjerskim, jej ojciec jest robotnikiem budowlanym, ponieważ „nie ma tam innej pracy”.

Aby dostać się do Mariupola, Alina podróżowała przez Ukrainę, Polskę, Białoruś i Rosję. Pięciodniowa podróż kosztowała ją około 700 euro. Mogła wjechać do Rosji i na terytoria okupowane bez żadnych problemów, ponieważ miała lokalną rejestrację. – Mariupol, który znałam, już nie istnieje – mówi Alina o swoim rodzinnym mieście. Kręcąc głową, przypomina sobie pytanie rosyjskiego urzędnika granicznego, który zapytał: „Dlaczego nie chcesz zostać w Rosji?”.

Moskwa zaanektowała te terytoria we wrześniu 2022 roku.

„Wiele osób ma nadzieję na Ukrainę”

Wszyscy nowo przybyli otrzymują certyfikat wjazdu. Wolontariusze dają im jednorazową sumę pieniędzy, dostarczoną przez Norweską Radę ds. Uchodźców, a także pakiet startowy od ukraińskiego operatora telefonii komórkowej. Ludzie natychmiast dzwonią do swoich krewnych. „Jestem już w Ukrainie!” – woła przez telefon emeryt Ołeksandr do swojej żony, która przyjechała do Kijowa kilka dni wcześniej.

Para opuściła miasto Ałczewsk w tak zwanej „Ługańskiej Republice Ludowej”. Ołeksandr nie został przepuszczony na granicy z Estonią bez ukraińskiego paszportu, więc wybrał drogę przez Białoruś. Zapytany, czy chciałby wrócić do Ałczewska, odpowiada: „Wszyscy członkowie mojej rodziny opuścili to miejsce. Każdej zimy spożywaliśmy 50 słoików samych ogórków kiszonych, teraz pełne słoiki stoją w piwnicy”.

Ludzie zbierają się przy autobusie, który zabiera ich do Kowla, najbliższego miasta. Oleksandr opowiada o swoich kotach, które musiał zostawić u sąsiadów. – Niektórzy uważają nas za zdrajców, ale nikt nie może zajrzeć w nasze dusze – mówi mężczyzna, ładując walizki do autobusu i podkreśla: „Mogę zapewnić, że wielu ludzi ma nadzieję na Ukrainę”.

„Może nie mam już domu”

59-letni Wołodymyr ma najmniejszą torbę. Przyjechał prosto ze szpitala w Skadowsku w obwodzie chersońskim. Pochodzi ze wsi niedaleko miasta Oleszki. Kilka miesięcy temu trafił do szpitala po tym, jak na jego podwórku eksplodował dron. – Wybuchł mi w twarz ze wszystkich stron! – wspomina.

Teraz chce kontynuować leczenie w Chersoniu; ma uraz kręgosłupa i złamane żebra. Czeka tam na niego również rodzina: córka, troje wnucząt i dwie siostry. Często ich odwiedzał, podróż trwała tylko godzinę. – Teraz podróżuję już drugi tydzień – wzdycha. – Rosjanie mówią, że przyszli nas wyzwolić - mówi Wołodymyr. – Ale żyliśmy dobrze i mieliśmy pracę. Dron zniszczył moją kuchnię. Nie wiem, jak ona teraz wygląda. Może nawet nie mam już domu – dodaje.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„To nie nasza wina”

Dziś cztery autobusy z 44 pasażerami jadą do Kowla. Tam ludzie są przewożeni do tymczasowego miejsca przyjęć w kościele protestanckim, gdzie dostają jedzenie i pomoc w kupnie biletów kolejowych lub autobusowych. Osoby podróżujące następnego dnia mogą spędzić tam noc.

Ljubow odpoczywa przed dalszą podróżą do Odessy. Wiosną chce wrócić do swojej wioski pod Mariupolem. Jednak przez punkt kontrolny Mokrany-Domanowo na granicy białorusko-ukraińskiej można do Ukrainy tylko wjechać, ale nie można z niej wyjechać. Podróż powrotną – dłuższą i droższą – Ljubow odbędzie zatem przez UE.

Kobieta obawia się, że jeśli zostanie w Odessie, może stracić dom. Rosyjskie władze okupacyjne konfiskują bowiem domy i mieszkania, w których nikt nie mieszka i które nie zostały przerejestrowane zgodnie z rosyjskimi przepisami. Jest to jeden z powodów, dla których Ukraińcy wracają na okupowane terytoria. – Nie można nas winić za to, że zostaliśmy – tłumaczy Ljubow. – Nie chcę, żeby zabrano mi dom, wszystkie rzeczy, zdjęcia. Nie chcę, żeby ktoś w nim grzebał – dodaje.

Komentator dziennika „Frankfurter Allgemeine Zeitung" pisze, że nawet w obliczu rekordowych emisji świat zbliża się do siebie tylko fizycznie, na konferencjach klimatycznych. „W Baku również nie uzgodniono, co robić. Jednak w interesie prawie wszystkich ludzi (oraz ich dzieci i wnuków) byłoby spowolnienie zmian klimatu i podjęcie środków ostrożności, aby zapewnić, że już i tak nieuniknione konsekwencje nie zmyją niepotrzebnie dużo życia i nie spalą majątku. Zamiast tego konferencja w Azerbejdżanie zakończyła się minimalnym konsensusem, który był szczytem tego, co można było tam osiągnąć. (…) Nie należy obecnie oczekiwać powstrzymania kryzysu klimatycznego poprzez politykę. Teraz wszystko zależy od gospodarki, która już dawno zainwestowała biliony w zieloną transformację. Światowa konferencja klimatyczna nie była w stanie promować tego rozwoju. Ale przynajmniej nie mogła go powstrzymać“ - czytamy.

Regionalna gazeta „Rheinpfalz” ocenia: „29. konferencja w sprawie zmian klimatu formalnie nie zakończyła się porażką. Fakt, że niektórzy uczestnicy już samo to uznają za sukces, dużo mówi. To, na co ostatecznie zgodziło się prawie 200 krajów w stolicy Azerbejdżanu - Baku, to minimalny kompromis. W dokumencie końcowym nie ma nawet zobowiązania do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Teraz, gdy Donald Trump jako prezydent już raz wycofał USA z porozumienia paryskiego i ogłosił, że zrobi to ponownie, walka o globalną ochronę klimatu stanie się jeszcze trudniejsza”.

Gazeta „Stuttgarter Zeitung” komentuje: „Istnieją dwa podstawowe warunki zdecydowanego odejścia od paliw kopalnych: Spójność i odwaga. Spójność, ponieważ globalne ocieplenie wpływa na wszystkich i wszystko; tylko wspólnota, a nie wrogość, może pomóc. Pomimo wszystkich konfliktów, negocjatorzy w Baku dali światu ważny przykład, osiągając wspólne porozumienie. Spójność pomaga znaleźć odwagę, by jednoznacznie iść naprzód. Tym ważniejsze jest, aby konferencja w Brazylii w 2025 r. nadała temu okrętowi nowy impuls. Gdzie lepiej to zrobić niż w płucach świata, którym powoli kończy się powietrze?”.

Komentator „Maerkische Oderzeitung” pisze: „Tak więc w listopadzie 2025 r. 10 tys. uczestników zbierze się ponownie i poprzez swoje loty wniesie swój własny wkład w stale rosnącą zawartość CO2 w atmosferze. Zdadzą sobie sprawę, że obiecane fundusze nie płyną, że USA nie przestrzegają już żadnych zasad, a Chiny, Arabia Saudyjska i inne kraje Zatoki Perskiej są nadal uważane za kraje rozwijające się, które zanieczyszczają planetę, ale nie muszą płacić. A jednak coś się dzieje w walce z globalnym ociepleniem. Chiny stają się potęgą w dziedzinie odnawialnych źródeł energii. Kraj ten buduje prawie dwa razy więcej elektrowni wiatrowych i słonecznych niż reszta świata razem wzięta. Postępy poczyniono również w USA. Chiny uczą się najszybciej i łączą politykę klimatyczną z rozszerzaniem swojej strefy wpływów. Konferencje klimatyczne służą w najlepszym razie jako fora kontaktowe”.

(faz.net,dpa/szym)

W Niemczech w latach 1997-2022 dzięki zapłodnieniu in vitro (IVF) urodziło się ponad 412 00 dzieci. Oznacza to, że statystycznie w każdej niemieckiej klasie szkolnej jest od jednego do dwojga dzieci, które nie urodziłyby się bez medycyny reprodukcyjnej.

Doliczając dzieci, które przyszły na świat przed 1997 rokiem i w roku 2023, ogólna liczba urodzeń dzięki in vitro zbliża się w Niemczech do pół miliona.

In vitro coraz popularniejsze

Leczenie niepłodności tą metodą staje się coraz powszechniejsze, ogłosił w weekend w Duesseldorfie Niemiecki Rejestr IVF w swoim roczniku 2023. Rejestr gromadzi dane elektroniczne od 1997 r.

Do tej pory w Niemczech przeprowadzono 2,5 miliona cykli leczenia. Podczas gdy w 1997 r. po leczeniu niepłodności urodziło się około 6500 dzieci, liczba ta wzrosła do 22 295 w 2022 r. W 2023 r. liczba cykli leczenia wzrosła o niecałe trzy procent do 131 000. Pierwszym dzieckiem, które urodziło się po zapłodnieniu in vitro, była Louise Brown w Wielkiej Brytanii w 1978 roku. W Niemczech pierwsze dziecko poczęte w ten sposób urodziło się w 1982 roku.

W 2023 r. 64,1 procent procedur leczenia niepłodności rozpoczęło się od pobrania komórek jajowych, podczas gdy 35,9 proc. wykorzystało wcześniej zamrożoną rezerwę. Mocno wzrosła również liczba zabiegów z użyciem nasienia dawcy: z 1 129 w 2018 r. do 2 610 w 2022 r.

Problem często mają mężczyźni

Około jednej na sześć par ma trudności z zajściem w ciążę w sposób naturalny. W ponad połowie przypadków przyczyna niepłodności leży po stronie mężczyzny, często z powodu obniżonej jakości nasienia.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Zgodnie z rejestrem rośnie liczba zabiegów zapobiegawczego zamrażania niezapłodnionych komórek jajowych bez uzasadnienia medycznego (social freezing), transferu pojedynczego zarodka i rozmrażania zamrożonych komórek jajowych. Odnotowano również wzrost liczby zabiegów dla kobiet, które chcą zostać matkami bez partnera oraz dla par lesbijskich.

Zamrażanie komórek jajowych z powodów pozamedycznych jest kontrowersyjne, ponieważ zawsze było interpretowane jako odkładanie ciąży przez kobiety z powodu presji ze strony pracodawców. Jednak pogląd ten uległ zmianie, powiedział nowy dyrektor generalny rejestru Andreas Tandler-Schneider. W latach 2020-2023 roczna liczba zabiegów wzrosła ponad dwukrotnie i obecnie wynosi 3700.

Coraz mniej ciąż mnogich

Jednocześnie spada liczba porodów mnogich, to dzięki transferowi pojedynczego zarodka. W tym procesie pojedynczy embrion o wysokim potencjale rozwojowym jest wybierany spośród kilku embrionów utworzonych w probówce, a następnie wszczepiany do macicy. Krytycy obawiają się, że procedura ta może stać się furtką do selekcji według określonych kryteriów, takich jak płeć, kolor oczu lub włosów. Z drugiej strony, ciąże mnogie niosą ze sobą ryzyko dla zdrowia matki i dzieci.

Od 2017 do 2022 roku wskaźnik porodów mnogich w cyklach leczenia ze świeżo pobranymi komórkami jajowymi spadł z 22% do 12%, a w przypadku rozmrożonych komórek jajowych z 15% do 8%, powiedział lekarz z Duesseldorfu Jan-Steffen Krüssel, który jest członkiem zarządu rejestru.

Wyścig z czasem

Jeśli chodzi o strukturę wiekową pacjentów, lekarze zajmujący się reprodukcją podkreślają, że skuteczne leczenie jest silnie uzależnione od wieku. Szansa na ciążę po transferze zarodka dla kobiet w wieku od 30 do 34 lat wynosi 39,3%, podczas gdy wskaźnik urodzeń w tej grupie wiekowej wynosi 31,2%, powiedział Tandler-Schneider, odnosząc się do aktualnych danych.

Jednak od 41. roku życia szanse te znacznie spadają: dla kobiet w wieku od 41 do 44 lat wskaźnik ciąż wynosi tylko 17%, a wskaźnik urodzeń spada do zaledwie 8,4%.

Raport podkreśla, że techniki medycyny reprodukcyjnej są bezpieczne. „Ryzyko nadmiernej stymulacji w wyniku terapii hormonalnej wynosi zaledwie 0,2%, a powikłania, takie jak krwawienie po pobraniu komórek jajowych, występują w około 0,8% przypadków”, zgodnie z najnowszymi ocenami.

(KNA/szym)

Chiński masowiec „Yi Peng 3” jest podejrzewany o uszkodzenie dwóch podmorskich kabli na Morzu Bałtyckim. Dane dotyczące rejsu jednostki wskazują, że statek w drodze z rosyjskiego portu Ust-Ługa do Port-Saidu dość karkołomnym kursem przepłynął nad oboma kablami tuż przed ich awariami.

Szwecja i Finlandia prowadzą w tej sprawie śledztwa, wyjaśnień oczekują też inne poszkodowane państwa – Niemcy i Litwa. Szef niemieckiego resortu obrony Boris Pistorius ocenił, że „nikt nie wierzy, że to przypadek” – mówił o podejrzeniu sabotażu. W tle jest tzw. „flota cieni” – kilkaset tankowców zapewniających Moskwie zyski z handlu obłożoną unijnymi sankcjami ropą – a także nasilające się działania hybrydowe Rosji wobec Unii Europejskiej w związku z jej wsparciem dla Ukrainy.

„Wchodzimy w wojnę psychologiczną z Rosją”

- W mojej ocenie wchodzimy w sytuację, którą można określić jako totalną wojnę psychologiczną z Rosją. Oznacza to, że Moskwa jest gotowa nacisnąć każdy „guzik” tuż poniżej artykułu 5 NATO, aby osiągnąć swój cel – mówi DW Patrik Oksanen, członek Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk Wojennych.

Zdaniem Oksanena, współautora raportu think-tanku Stockholm Free World Forum (SFWF) o rosyjskiej wojnie hybrydowej, działania Moskwy w ciągu ostatniego roku przybrały na sile i oprócz sfery informacyjnej coraz częściej obejmują też fizyczne ataki. Zalicza do nich m.in. ataki na niemieckich przemysłowców czy podpalenia na Litwie i w Polsce.

Adekwatna reakcja: sprawić, że zaboli, ale bez eskalacji

Jakie kraje Morza Bałtyckiego mogą zareagować, jeśli śledztwo potwierdzi, że chiński statek rozmyślnie uszkodził kable?

W ocenie Patrika Oksanena w przypadku, gdyby śledztwo w sprawie uszkodzenia kabli udowodniło winę „Yi Peng 3”, konsekwencje powinny ponieść wszystkie podmioty powiązane ze statkiem. - Oznacza to również Chiny, pod których banderą ten statek pływa – mówi ekspert. Zaznacza jednak, że krajom nordyckim trudniej jest obciążyć odpowiedzialnością i kosztami Pekin, niż Moskwę, z powodu możliwej reakcji gospodarczej azjatyckiego giganta. I Rosja o tym doskonale wie, co zresztą – twierdzi Oksanen – mogło być jedną z przyczyn użycia właśnie statku pod banderą chińską.

- W ubiegłym roku zarejestrowany w Hongkongu chińsko-rosyjski statek „Newnew Polar Bear”, uszkodził gazociąg łączący Finlandię i Estonię oraz dwa podwodne kable. Dochodzenie trwa, Chiny utrzymują, że to był błąd. W ten sposób, nie wyciągając konsekwencji, tylko zachęcamy do kontynuowania ataków hybrydowych – podkreśla Oksanen.

Jego zdaniem UE lub kraje, których dotknął domniemany sabotaż, mogłyby np. nałożyć sankcje na armatora uczestniczących w działaniach hybrydowych jednostek, a także na banki finansujące firmy żeglugowe powiązane z tymi akcjami oraz przeprowadzane przez nie transakcje.

– Trzeba uderzyć tam, gdzie agresora zaboli. W każdym przypadku to bolesne miejsce jest gdzie indziej, ale jeśli ból odczuje, będzie musiał zrewidować swoje cele. Tak wygląda ta gra: w Ukrainie pojawiły się już środki zaradcze na drony, potem pojawiają się nowe drony i tak dalej. Tak samo będzie się to rozwijało w obszarze działań hybrydowych – prognozuje Oksanen, dodając, że jak dotąd Zachód nie zrobił wystarczająco dużo, aby autorzy tych działań ponieśli za nie cenę.

Szwedzka ekspertka: działać zgodnie z prawem

Zdaniem Gunilli Herolf, senior associate fellow w Programie Europejskim Szwedzkiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych, Bałtyk staje się areną intensywnych działań hybrydowych i ważne jest, aby wszelkie riposty UE i NATO na te działania pokazywały, że Zachód jest w stanie skutecznie zareagować, działając z poszanowaniem i w granicach prawa międzynarodowego.

Chociaż ostatnie dwa ataki nie wyrządziły większych szkód, należy je postrzegać jako zagrożenie, pokazując, że Rosja jest w stanie wyrządzić znacznie bardziej szkodliwe skutki następnym razem.

Obecna reakcja państw nordyckich na uszkodzenie kabli – fińskie i szwedzkie śledztwa, wzmożona aktywność marynarek wojennych NATO na Bałtyku („Yi Peng 3” od kilku dni stoi na kotwicy w cieśninie Kattegat, w asyście duńskiej, szwedzkiej i niemieckiej, jednak nie jest potwierdzone, czy statek został zmuszony do zatrzymania się, czy uczynił to z własnej inicjatywy) - jest jej zdaniem przykładem właściwej odpowiedzi na domniemane działania hybrydowe.

Herolf przypomina, że Morze Bałtyckie jest dla Rosji ważne jako brama na Atlantyk i Zachód powinien lepiej nadzorować, co się na nim dzieje, jeśli chce móc szybciej reagować i pokazać, że obecny stan rzeczy jest niepożądany.

Fiński ekspert: „Nastroje się zmieniają, tracimy cierpliwość”

- Adekwatną reakcją w obecnej sytuacji byłby na przykład zakaz wpływania na Morze Bałtyckie statków należących do armatorów „Yi Peng 3” i „Newnew Polar Bear”, dopóki nie zaakceptują swojej odpowiedzialności i nie zapłacą odszkodowań. - Oczywiście spróbują to obejść, stworzyć nowe firmy żeglugowe i tak dalej, ale to byłby silny sygnał – ocenia Patrik Oksanen. – No, chyba że jesteśmy gotowi dziś na wojnę. A nie jesteśmy. Blokada cieśnin i Morza Bałtyckiego dla rosyjskich statków oznacza dla Rosji casus belli. Więc to się nie stanie. Nie dziś – zastrzega fiński ekspert.

Dodaje, że od października UE wprowadziła nowy hybrydowy system sankcji, który może mieć zastosowanie w tym przypadku, ale osiągnięcie jednomyślności wspólnoty może zabrać dużo czasu.

- W artykule SFWF na temat zagrożeń hybrydowych w krajach nordyckich i bałtyckich argumentowaliśmy, że koalicja chętnych nie powinna obawiać się iść naprzód, jeśli chodzi o nakładanie na Rosję kosztów jej działań – w celu odstraszania. Jego zdaniem, choć „wciąż nie jesteśmy tam, gdzie powinniśmy być”, obecne działania państw poszkodowanych w wyniku uszkodzenia kabli są krokiem we właściwym kierunku.

- To sygnał, że nastroje się zmieniają. Że tracimy cierpliwość, bo zaczynamy dostrzegać, że otrzymujemy zbyt wiele ciosów i nie jest to już do zaakceptowania – ocenia.

Zaś Gunilla Herolf podkreśla, że kraje nordyckie, w tym w szczególności Szwecja i Finlandia, rozwinęły ścisłą współpracę w kwestiach bezpieczeństwa i obrony jeszcze przed przystąpieniem do NATO i mogą być przykładem tego, jak z wyprzedzeniem dostrzegać rosyjskie zagrożenie. Nikt nie powinien jednak – jej zdaniem – sądzić, że najlepsza nawet koordynacja i współpraca państw bałtyckich i nordyckich może być ersatzem dla parasola bezpieczeństwa NATO.

Przemoc wobec kobiet wciąż pozostaje problemem o zasięgu globalnym. Według szacunków ONZ nawet 70 procent kobiet przynajmniej raz w życiu doświadcza napaści na tle seksualnym, fizycznym lub psychicznym. Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet, obchodzony 25 listopada, ma na celu zwrócenie uwagi na ten problem. Potępia on przemoc w rodzinie, na wojnach i podczas ucieczki. Jest skierowany przeciwko molestowaniu i gwałtom, przymusowym małżeństwom i przymusowej prostytucji.

W Niemczech firmy, ratusze, kościoły i grupy kobiet wywieszają flagi co roku 25 listopada: Słowa „Wolne życie - bez przemocy” otaczają wyprostowaną postać kobiety na niebieskim tle. Flagi zostały zaprojektowane przez organizację praw kobiet „Terre des Femmes”. Tematem tegorocznej kampanii jest przemoc ze strony partnerów lub byłych partnerów.

Setki ofiar w Niemczech

Według raportu Federalnego Urzędu Policji Kryminalnej (BKA) w sprawie przestępstw przeciwko kobietom, w 2023 r. ponad 180 tys. kobiet i dziewcząt w Niemczech padło ofiarą przemocy domowej, co stanowi wzrost o 5,6% w porównaniu z rokiem poprzednim. 938 dziewcząt i kobiet uznano za ofiary usiłowania zabójstwa, z czego 360 zmarło. Według organizacji kobiecych liczba niezgłoszonych przypadków jest znacznie wyższa.

Według UN Women w 2022 roku na całym świecie około 48 800 kobiet i dziewcząt zostało zabitych przez swoich partnerów lub członków rodziny. To średnio ponad pięć kobiet i dziewcząt zabijanych co godzinę.

Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet został po raz pierwszy ogłoszony w 1981 roku przez feministki z Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Upamiętniły one w ten sposób również trzy siostry, które zostały uprowadzone, zgwałcone i zamordowane w Republice Dominikańskiej. Patria, Minerva i Maria Teresa Mirabal zginęły 25 listopada 1960 roku z rąk żołnierzy dyktatorskiego reżimu Trujillo, który słynął z brutalności.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

W 1999 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych oficjalnie uznała ten dzień, a przemoc wobec kobiet została sklasyfikowana jako naruszenie praw człowieka. Zobowiązuje to rządy do edukowania, zapobiegania i karania sprawców, nawet jeśli kobiety padły ofiarą gwałtów i nadużyć w życiu prywatnym.

Mało miejsc w schroniskach

W całych Niemczech jest zbyt mało miejsc w schroniskach dla kobiet. Tak wynika z ankiety przeprowadzonej przez Evangelischer Pressedienst (EPD) w poszczególnych landach.

Pomimo znacznych postępów w niektórych przypadkach, większość krajów związkowych nadal zapewnia mniej niż połowę liczby miejsc schronienia zalecanych dla Niemiec. Każdego roku tysiące kobiet szukających ochrony nie może dostać miejsca w żadnym ze schronisk.W najbliższą środę rząd federalny omówi ustawę o pomocy w przypadku przemocy, aby poprawić sytuację.

Zgodnie z Konwencją Rady Europy o zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (Konwencja Stambulska), „wystarczająca liczba” schronisk powinna być dostępna dla kobiet i dzieci. W przypadku Niemiec, które zobowiązały się do wdrożenia konwencji, zaleca się 2,5 miejsca dla kobiet i dzieci na 10 tys. mieszkańców.

Według opracowania EPD, wskaźniki w krajach związkowych wynoszą od 0,5 do około 2,1 miejsca w schroniskach. Najgorzej wypadają Saksonia-Anhalt i Kraj Saary z około 0,5 miejsca na 10 tys. mieszkańców. Najlepiej Brema, gdzie na kobiety czeka statystycznie 2,1 miejsca w schroniskach.

(EPD/szym)

Komentując wynik prawyborów w Koalicji Obywatelskiej, Christoph von Marschall pisze w niedzielę (24.11.24) w dzienniku „Tagesspiegel” , że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski „zdeklasował” ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Trzaskowski jest zdaniem komentatora faworytem w wyborach prezydenckich w maju 2025 r.

Marschall przytacza opinię Agnieszki Łady-Konefał, wiceszefowej Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt, że Trzaskowski uważany jest przez członków partii za polityka, który potrafi zmobilizować elektorat. W Koalicji Obywatelskiej dominują osoby o poglądach liberalnych bądź lewicowych, które uważają Sikorskiego za zbyt konserwatywnego – oceniła analityczka.

Trzaskowski – progresywna nadzieja Polaków

Zdaniem Kai-Olafa Langa Trzaskowski uważany jest za „progresywną nadzieję”. Sikorski uważany jest natomiast za „zbyt kanciastego” – tłumaczy ekspert Fundacji Nauka i Polityka (SWP). Jego zdaniem PiS liczy na mobilizację narodowo-konserwatywnego elektoratu w małych miastach i na wsi przeciwko „lewicowo-liberalnemu prezydentowi stolicy”. Trzaskowskiemu nie będzie łatwo przeciągnąć na swoją stronę umiarkowanie konserwatywnych wyborców z centrum – uważa Lang.

PiS po porażce w wyborach parlamentarnych „ideologicznie okopał się” i ma problem z pozyskaniem umiarkowanych konserwatystów. Zdaniem Langa trudno będzie powtórzyć „numer z Dudą”, jak w 2015 r.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Zdaniem ekspertów o wyniku wyborów zdecydują bezpieczeństwo i sytuacja gospodarcza. „Rząd Tuska potrzebuje zwycięstwa Trzaskowskiego, aby przeprowadzić zaplanowane reformy. W przeciwnym razie reformy zostaną zablokowane i dojdzie do zastoju. To zwiększyłoby szanse PiS na powrót do władzy w kolejnych wyborach parlamentarnych” – powiedziała Łada-Konefał.

Plebiscyt przeciwko rządowi Tuska?

Zdaniem Langa PiS chce uczynić z wyborów plebiscyt przeciwko rządowi Tuska. Partia Jarosława Kaczyńskiego będzie mobilizowała wyborców tematami socjalno-kulturowymi – LGBT, statusem Kościoła katolickiego i kwestią aborcji.

„PiS będzie próbować przedstawiać Trzaskowskiego jako niedoświadczonego w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i polityki zagranicznej. Partia nie zbije jednak na tym politycznego kapitału, gdyż jej kandydatowi będzie brakowało silnego wizerunku” – czytamy w „Tagesspieglu”.

Władca Kremla próbuje przestraszyć Zachód, powiedział Podolak gazecie „Bild”. „Putin chce tylko zakończyć wojnę na własnych warunkach, aby nie zostać pociągniętym do odpowiedzialności za zbrodnie wojenne”, podkreślił doradca prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.

W czwartkowym przemówieniu do narodu Putin powiedział, że wraz z rozmieszczeniem zachodnich rakiet dłuższego zasięgu przeciwko celom w Rosji, konflikt w Ukrainie nabrał „elementów o charakterze globalnym”. Zagroził, że zaatakuje te kraje, których rakiety zostały wystrzelone na terytorium Rosji.

Podolak: nie negocjować z Putinem

Mychajło Podolak wezwał Zachód do przyjęcia twardszego stanowiska wobec Rosji. „Nie można negocjować z Putinem. Trzeba stawić mu czoła w sposób jasny i konsekwentny” – powiedział. Zamiast dialogu, który nie przynosi żadnych rezultatów, Zachód musi zareagować trzema środkami: rezygnacja z dalszych rozmów z Putinem, zakończenie stosunków gospodarczych z Rosją i natychmiastowe dostawy broni do Ukrainy.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Zapytany, czy niedawna rozmowa telefoniczna kanclerza Olafa Scholza (SPD) z Putinem miała sens, Podolak skrytykował niemiecki rząd. Scholz rozmawiał z Putinem bez wystarczającej siły nacisku. Szef Kremla postrzega każdą rozmowę telefoniczną jako „potwierdzenie swojej przewagi”. Po rozmowie Rosja odpowiedziała atakami rakietowymi na Ukrainę, co potwierdza jego ocenę - podkreślił.

(AFP/sier)

W warsztacie samochodowym Herbst w centrum Berlina praca wre. Przeglądy, naprawy, wymiana kół. Na swoją kolejkę czeka kilka identycznych, białych Volkswagenów leasingowych, ale i stare Volvo, i wysłużony Caddy. Rodzinny warsztat samochodowy istnieje od 1990 roku, przeżył już wiele gospodarczych kryzysów i dobrych czasów. Teraz akurat, mówi Ralf Graf Adelmann – mamy ten dobry czas.

Przybywa klientów, kalendarze są pełne. – Ludzie naprawiają stare samochody, zamiast kupować nowe – tłumaczy Adelmann. A nie kupują, bo na dostawy czeka się obecnie długo, po 8–9 miesięcy, z drugiej strony klienci nie wiedzą, co kupować. Czy da się za parę lat jeździć samochodami spalinowymi, czy trzeba jednak postawić na elektryka? Również firmy są ostrożne i przedłużają umowy leasingowe, czekając na polityczne decyzje. Więc kilkunastu pracowników Adelmanna nie ma czasu się nudzić. Przydałoby się ich wręcz więcej, co pokazuje ogłoszenie o poszukiwaniu mechaników, naklejone na szybie biura.

Warsztat Herbst nie jest wyjątkiem. W berlińskich warsztatach terminarze są pełne, na poważniejszą naprawę w ciągu tygodnia nie ma co liczyć. Niektórzy jadą do podberlińskich miejscowości leżących w Brandenurgii, gdzie i koszty są niższe. Pojawiają się nawet pomysły, by – tak jak wcześniej do fryzjera i po papierosy – jeździć na naprawy do Polski. Samochody na niemieckich ulicach mają dziś po 10 lat – tendencja wzrostowa. Stereotyp Niemców w nowych mercedesach i volkswagenach odchodzi do lamusa.

Konkurenci odjechali niemieckiej motoryzacji

Branża motoryzacyjna od lat była flagowym segmentem niemieckiej gospodarki. Zatrudnionych w niej było w 2023 roku bezpośrednio blisko 800 tys. osób – dwa razy więcej, niż w polskim górnictwie w 1990 roku. Niemieckie marki VW, Audi, czy BMW były symbolem solidności i komfortu – i Niemiec. Teraz ten symbol chwieje się. Na dodatek pociąga za sobą liczne inne gałęzie przemysłu, zależne od niego: firmy, które produkowały części i podzespoły do pojazdów, czy maszyny do ich produkcji, ale i usługodawców.

Z poważnymi problemami boryka sie największy niemiecki koncern, Volkswagen, który bierze pod uwagę zamknięcie 3 zakładów produkcyjnych w Niemczech, a w ostatnich dniach zwolnienie 3 tys. pracowników zapowiedział niemiecki oddział Forda. Kryzys przekłada się na ich dostawców – w piątek (22.11.) Bosch, produkujący podzespoły, ogłosił plan likwidacji 5 tys. miejsc pracy, a na początku tygodnia bankructwo zgłosiła firma Johann Vitz GmbH & Co. KG, produkująca częsci i działająca na rynku od 116 lat. FZ Friedrichshafen, światowy gigant w branźy podzespołów i części, planuje zwolnić 14 tys. pracowników w Niemczech.

Oprócz ogólnych problemów, które dotykają cały świat, jak dramatycznie rosnące koszty energii, przyczyną jest również kilkudziesięcioletnie przekonanie, że niemiecki przemysł motoryzacyjny jest na tyle silny, że nic mu nie może zaszkodzić – i nic nie trzeba w nim zmieniać, podkreśla prof. Stefan Bratzel, dyrektor Centrum Zarządzania Motoryzacją (CAM) w Bergisch-Gladbach. – Nie spodziewaliśmy się tak szybkiego rozwoju w kierunku elektromobilności i pojazdów wykorzystujących oprogramowanie. Konkurencja – nie tylko Tesla, ale w szczególności chińscy producenci – rozwijają się znacznie szybciej, niż zakładali to producenci z Niemiec – ocenia ekspert.

Teraz Niemcy muszą te zapóźnienia nadganiać – bo okazało się, że auta chińskiej konkurencji nie odstają od niemieckich pod względem innowacyjności czy komfortu. Odstają za to ceną, znacznie niższą. A to oznacza, że spadnie popyt na drogie niemieckie samochody. – Cenowo wygrać się nie da, więc należy postawić na większą innowacyjność – twierdzi Bratzel. Inaczej kryzys się tylko pogłębi.

Cierpi również Polska

A to na rękę nie jest też Polsce. Choć niektórzy polscy politycy i obywatele ze złośliwą satysfakcją obserwują problemy niemieckiego rynku, kryzys ten boleśnie odczuwają i polscy przedsiębiorcy. Niemcy są największym partnerem handlowym Polski. W bieżącym roku polski eksport do tego kraju wyniósł ponad 160 mld złotych. Ponad jedną trzecią stanowią produkty branży motoryzacyjnej: części i podzespoły, jak również gotowe pojazdy, o całkowitej wartości 55 mld. złotych. Kiedy produkcja w Niemczech spada, zmniejsza się też zapotrzebowanie na produkty z Polski.

Widzi to po swoich zamówieniach Małgorzata Bieniaszewska. Należy do niej firma MB Pneumatyka koło Zielonej Góry, która od 20 lat produkuje podzespoły do pojazdów ciężarowych. Jej najważniejszym odbiorcą przez lata były Niemcy. Na szczęście, mówi Małgorzata Bieniaszewska, od jakiegoś czasu rozwijali kontakty też na rynkach pozaeuropejskich. – Inaczej mielibyśmy teraz spory kłopot – mówi lubuska przedsiębiorczyni. Zamówienia z Niemiec spadły o nawet 40 procent. Dywersyfikacja kontrahentów pozwoliła firmie zmniejszyć straty – ale nie ich uniknąć. – Od rynku niemieckiego są zależne też inne rynki, generalnie cała Europa – tłumaczy Małgorzata Bieniaszewska system naczyń połączonych w branży. – Jeżeli chwieje się rynek w Niemczech, to i z innych europejskich krajów zamówienia są niższe.

Jeszcze w marcu inwestowali w nowe budynki i linie produkcyjne, dziś walczą o stabilizację. – To, że jest coraz gorzej, wiedzieliśmy od marca. Trzeci kwartał był bardzo ciężki, obecny jest podobny. I najbliższe dwa kwartały 2025 też nie będą lekkie – ocenia przedsiębiorczyni.

Zamykanie fabryk w Niemczech wpływa na Polskę

Innym polskim firmom z tej branży nie jest łatwiej. Już w kwietniu decyzję o ogłoszeniu upadłości swoich dwóch niemieckich spółek córek ogłosiła Grupa Boryszew, największy polski producent w branży motoryzacyjnej. Spółki produkują galwanizowane elementy plastikowe używane do wyposażenia samochodów oraz formy wtryskowe. Jako przyczynę decyzji firma podała „problemy z pozyskiwaniem nowych zamówień od głównych klientów oraz niższą od oczekiwanej realizacją obecnych umów (..) i wysokie koszty produkcji”.

W dyskusjach na polskich forach internetowych pojawiają się przypuszczenia, że Niemcy będą więcej inwestować za granicą – czytaj: w Polsce, gdzie koszty są niższe, a biurokracja nie tak rozbudowana. Niemieccy eksperci rozwiewają te spekulacje.

Volkswagen inwestuje w Europie Środkowowschodniej, ale w tamtejszych zakładach produkowane są głównie budżetowe modele, których produkcja w Niemczech byłaby za droga, tłumaczy Stefan Bratzel z CAM. Tymczasem walka toczy się na wyższej półce. – Na dodatek to filie produkcyjne. Projekty, nowe rozwiązania, tworzone są w Niemczech. Jeżeli w siedzibie w Niemczech będzie szło źle, źle będzie i w zagraniczych córkach. Podobnego zdania jest profesor Joerg Rocholl, rektor European School of Management und Technology w Berlinie. – Polska zyskuje więcej na popycie z Niemiec, niż zyskałaby z pojedyńczych i niekoniecznie długoterminowych zwiększonych inwestycji. To, że Niemcy zamkną trzy fabryki VW w Niemczech nie oznacza, ze otworzą je w Polsce. Po prostu ich nie będzie. Za to zapotrzebowanie na podzespoły z Polski zmniejszy się, ze względu na trzy fabryki mniej.

Tak źle nie było od wojny

W 2023 i 2024 Niemcy dotknęła recesja. Jeżeli i w 2025 sytuacja się nie poprawi, będzie to pierwsza taka sytuacja od II wojny światowej. To będzie prawdziwy problem strukturalny, który można będzie rozwiązać tylko w drodze glębokiej reformy – dodaje profesor Rochell. Dlatego gospodarka będzie centralnym tematem podczas przedterminowych wyborów do Bundestagu w lutym 2025.

Tylko politycy i reformy mogą pomóc niemieckiej gospodarce, mówi też Ralf Graf Adelmann z warsztatu Herbst. – Jest katastrofalnie – mówi bez ogródek. Mają 1500 stałych klientów, w dużej mierze to firmy. – Od paru miesięcy co tydzień, dwa, któryś z nich zgłasza upadłość – dodaje Adelmann.

Więc choć na razie przestojów obawiać się nie musi, zadowolony wcale nie jest. – Możemy być pewni dobrej sytuacji przez jakieś 2 lata, potem wszystko jest niepewne. Nie wiemy, czy będziemy mieli wystarczająco dużo pracowników, czy samochody, które będa kupować klienci, będziemy umieli naprawiać – bo jeżeli to będą chińskie elektryki, to będziemy musieli zainwestować w szkolenia i nowy sprzęt. A to wymaga kredytów. Czy będziemy mogli sobie na to pozwolic?

Według eksperta motoryzacyjnego Stefana Brezela, obecne zasoby samochodów w Niemczech zapewnią ruch w warsztatach i na ulicach przez jakieś 10 lat. Potem będą musiały pojawić sie nowe. Pytanie, czy będą to niemieckie volkswageny i mercedesy, czy jednak samochody z Chin i Dalekiego Wschodu? Niemcy bez VW trudno sobie wyobrazić, zwłaszcza samym Niemcom.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Nie ma nic bardziej obłudnego niż Elon Musk mówiący, że chce praktykować 'wolność słowa' na X, a następnie zmienia algorytm tak, aby faworyzował skrajną prawicę” – powiedziała laureatka Pokojowej Nagrody Niemieckich Księgarzy w wywiadzie opublikowanym w niedzielę (24.11.2024) przez „RedaktionsNetzwerk Deutschland”.

Jak dodała, Musk blokuje konta w sieci, gdy zagraniczni przywódcy lub dyktatorzy tego od niego zażądają. „Robi wszystko, tylko nie broni wolności słowa”, powiedziała urodzona w USA i mieszkająca w Polsce Applebaum.

Reklama w sieci „zamienia nienawiść w pieniądz"

Nie chodzi o to, że treści powinny być moderowane. „Nie chodzi o cenzurę” – powiedziała dziennikarka. Jej zdaniem kluczową rolę odgrywa struktura mediów społecznościowych. Chodzi o „uczynienie platform prawnie odpowiedzialnymi za to, co publikują, tak jak to jest w przypadku wydawnictw i stacji telewizyjnych”.

Należy też jej zdaniem zmienić politykę reklamową mediów, która do tej pory zachęcała właścicieli do „zamiany oburzenia i gniewu w pieniądze”.

(EPD/sier)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Núria Naval, katalońska pisarka dla dzieci i młodzieży, przypomniała mi niedawno, jak to pięć lat temu pewna biblioteka szkolna w Barcelonie za jednym zamachem pozbyła się dwustu „niepoprawnych” książek z przeszłości, w tym Czerwonego kapturka czy Śpiącej królewny. Czy był to przykład skrajnej cenzury, pyta Naval, czy krok konieczny na drodze ku lepszemu światu? Światu, w którym na przykład kobiety nie są spychane do roli wyidealizowanych obiektów westchnień i jednocześnie nie stają się masowo ofiarami przemocy seksualnej, wyrastającej z tej właśnie odczłowieczającej idealizacji? A mężczyźni nie muszą odgrywać ról wojowników, żywicieli rodziny czy opoki, które zamiast radości często przynoszą im złość, rozgoryczenie i poczucie głębokiego niezadowolenia z samych siebie?

Dobry świat dziecka

Núria Naval jest pierwszą rezydentką literacką w zainicjowanym tej jesieni w hiszpańskiej Granadzie tak zwanym CASA EUTOPIA (hiszp. Dom EUtopii). Pilotażowy, prowadzony przeze mnie i Simone Falk projekt we współpracy z miastami literatury UNESCO Granadą i Barceloną pozwala Naval przez trzy tygodnie być na miejscu. Jaką rolę odgrywa literatura dziecięca w kontekście Europy i świata jako dobrego miejsca?

„Zamiast ograniczać się do eskapizmu, tworzyć magiczne światy co prawda pobudzające naszą wyobraźnię, ale całkowicie oderwane od rzeczywistości” twierdzi Naval, „opowiadane dzieciom historie mogą być mikro-eutopiami inspirującymi nie tylko ich wyobraźnię, ale i zachęcającymi do aktywnego udziału w budowaniu lepszego świata w ich najbliższym otoczeniu”.

Naval odwołuje się do postaci literackich słuchających innych i budujących więzi. Pokazuje jak to właśnie te umiejętności tworzą lepszą rzeczywistość: pomagają rozwiązywać konflikty, wyjść z apatii czy obudzić kreatywność. To właśnie radość, kreatywność i pokój, twierdzi, powinny być filarami dziecięcych mikro-eutopii. Nie trzeba czekać na jakieś idealne społeczeństwo. Warto zejść do poziomu mniej widocznego, choć co najmniej równie głębokiego – zacząć od siebie.

Państwa zawiedzionych nadziei

Jak w tym kontekście spojrzeć na nasze biblioteki? Być może zresztą nie tylko na biblioteki, ale także na budowane za cenę wyzysku, kalectw, a nawet śmierci katedry, pałace i tyle innych tak zwanych zabytków, które do dziś podziwiamy (że o piramidach nie wspomnę). Zachodzi podejrzenie, że rewolucyjny impuls czyszczenia historii musiałby objąć ogromną ilość kanonicznych wytworów kultury.

W moim przekonaniu sprawa sięga jednak głębiej. Od wieku siedemnastego i Thomasa Hobbes'a nauczyliśmy się myśleć, że człowiek człowiekowi wilkiem. Tylko umowa społeczna, w której niejako zrzekniemy się owej wilczej natury na rzecz państwa, ratuje nas i naszą cywilizację przed tym, abyśmy się nie pozagryzali (tak zwany monopol państwa na legalną przemoc fizyczną).

Jak twierdzi Janeth Español Casallas, kolumbijsko-hiszpańska prawniczka i literaturoznawczyni, kłopot w tym, że ten monopol od zawsze był fikcją. Bajki i dawniejsza literatura dziecięca są tego świadectwem. Wiele zabytków również.

Owszem, wojsko, policja, sądownictwo, to wszystko reguluje za nas państwo. Ale co z przemocą domową? Seksualną? Rasizmem? Antysemityzmem? Karami cielesnym? Wyzyskiem, a do niedawna także niewolnictwem? Państwo pozostaje tu albo zadziwiająco bierne, albo w ogóle się nie wtrąca.

Nowa umowa społeczna

Istnieje zatem wiele rodzajów przemocy, przed którą umowy społeczne nie chronią. Dla szeregu grup takich jak kobiety, migranci czy osoby otwarcie nieheteronormatywne, brutalna przemoc w sercu naszych rzekomo cywilizowanych społeczeństw jest codziennością.

Nasze umowy społeczne przez setki lat swojego istnienia nie wypełniły swoich podstawowych zobowiązań. Nie zabezpieczyły ogromnej większości ludzi przed przemocą. Co więcej, oszukały wielu z nas i uśpiły naszą czujność.

Notoryjność tej przemocy to także silna poszlaka, że regulacje typu zwiększanie kompetencji policji czy dopisywanie kolejnego paragrafu zasadniczo niewiele zmienią. Zamiast więc palić książki czy burzyć katedry warto potraktować je jako memento. Jako wskazówki, w którą stronę już nie warto iść. I użyć ich do precyzyjnego rozpoznania, gdzie i jacy konkretnie ludzie do dziś cierpią.

Jaki z tego wniosek? Warto w duchu EUtopii sięgnąć do źródła. Każdą umowę można wypowiedzieć. Można również renegocjować. A jeśli sami nie mamy już siły, czujemy się za starzy, zbyt zmęczeni i apatyczni, aby to zrobić, można pójść za myślą Núrii Naval: Niech literatura dziecięca nie zwodzi idealnymi światami niemożliwymi. Zamiast tego niech pokazuje, jak mierzyć się z przeciwnościami i jak je przezwyciężać. Zachęca, aby się nie poddawać, gdy napotykamy opór. A nawet, aby być gotowym do traktowania niedoskonałości jako drogowskazów zmian w dobrą stronę. Czyli w stronę rzeczywistej równości płci, inkluzywności, partycypacji, dobrego współżycia.

Słowem, jeśli nie my, to nasze dzieci.

Co o tym myślisz?

W comiesięcznym cyklu #EUtopia: Europa jako dobre miejsce zachęcam do potraktowania przeszłości jako inspiracji. Zamiast fatalistycznie akceptować powtarzalność minionych epok, budujmy EUtopię – z greckiego „dobre miejsce”. Dobre, czyli takie, w którym nadal można czytać Śpiącą królewnę, ale przemoc wobec kobiet i wielu innych osób nie jest codziennością. A jak ty to widzisz?

Napisz maila [MAIL REDAKCJI] lub skomentuj na Facebooku

* Stanisław Strasburger - pisarz, podróżnik i menadżer kultury. Bada pamięć i mobilność, poszukuje EUtopii i wierzy w siłę uważności. Autor książek „Opętanie. Liban" i „Handlarz wspomnień", regularnie publikuje w mediach po polsku, po niemiecku, ostatnio też po hiszpańsku. Mieszka na przemian w Berlinie, Warszawie i wybranych miastach śródziemnomorskich. Jest członkiem rady programowej stowarzyszenia Humanismo Solidario oraz aktywnie działa w stowarzyszeniu Netzwerk freie Literaturszene Berlin.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Strona rosyjska jednoznacznie zademonstrowała swoje możliwości”. To zdanie wypowiedziane przez rzecznika Kremla Dmitrija Pieskowa po wystrzeleniu nowego typu pocisku rakietowego podsumowuje to, o co chodzi rosyjskim przywódcom. Pocisk wystrzelony w czwartek (21.11.2024) w kierunku ukraińskiego miasta Dniepr miał być ostrzeżeniem i zarazem groźbą skierowaną do zachodnich partnerów, którzy dostarczają Ukrainie broń.

Według rosyjskich doniesień, na początku tygodnia Ukraina po raz pierwszy wystrzeliła przeciwko Rosji amerykańskie rakiety ATACMS, które mogą uderzać w cele oddalone nawet o 300 kilometrów. Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow zagroził „stosowną” odpowiedzią. Po użyciu nowatorskiego rosyjskiego pocisku pojawiła się kolejna groźba, tym razem ze strony rzecznika Kremla: „Konkrety dalszej reakcji na wypadek, gdyby nasze obawy nie zostały uwzględnione, również zostały jasno określone” – powiedział rosyjskiej agencji informacyjnej Interfax.

Wskazuje to na potencjał zagrożenia nowego pocisku, który prawdopodobnie może być również wyposażony w głowice nuklearne. Wydaje się, że spełnił on swoje zadanie, ponieważ zagrożenie zostało uświadomione.

Spotkanie Rady NATO-Ukraina

W odpowiedzi na użycie rakiety, na wniosek Ukrainy sekretarz generalny NATO Mark Rutte zwołał posiedzenie Rady NATO-Ukraina. Rada NATO-Ukraina to nowy organ, który spotkał się po raz pierwszy w zeszłym roku. Została stworzona w celu prowadzenia dialogu w sytuacjach kryzysowych. Nowy rosyjski pocisk rakietowy spowodował obecnie taką sytuację.

„Świat musi zareagować” – domagał się w czwartek wieczorem ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski, stwierdzając: „Obecnie nie ma zdecydowanej reakcji”. Według niego użycie pocisku jest „oczywistą i poważną eskalacją brutalności wojny”.

W piątek kanclerz Niemiec Olaf Scholz mówił o „straszliwej eskalacji”, która pokazała „jak niebezpieczna jest ta wojna”. Głos w tej sprawie zabrały także Chiny. W Pekinie rzecznik MSZ Lin Jian wezwał wszystkie strony do zachowania powściągliwości. Obie strony powinny „stworzyć warunki do szybkiego zawieszenia broni”.

Strach przed pociskiem „Leszczyna”

Co to za rakieta, która wywołała takie poruszenie? „Eksperymentalny pocisk hipersoniczny” – brzmi odpowiedź. Przynajmniej tak opisał ją prezydent Rosji Władimir Putin w przemówieniu telewizyjnym w czwartek wieczorem. Powiedział, że Rosja przetestowała „jeden z najnowszych rosyjskich systemów rakietowych średniego zasięgu w warunkach bojowych”. Następnie dodał, że pocisk hipersoniczny może być wyposażony w głowice nuklearne i nie może zostać przechwycony.Tymczasem rakieta reklamowana jako niezwykle groźna ma raczej niewinną nazwę Oriesznik, co oznacza leszczynę.

Czy rzeczywiście tak groźna?

Nie jest jasne, czy pocisk Oriesznik jest rzeczywiście tak niebezpieczny, jak twierdzi Kreml. Szkody, jakie wyrządził, są stosunkowo niewielkie. Jak podały władze Dniepra, pocisk trafił w obiekt infrastruktury i ranił dwóch cywilów. A przedstawiciel rządu USA powiedział w Waszyngtonie, że nowy pocisk nie jest „elementem mogącym zmienić zasady gry”. Pozostaje jeszcze kwestia ustalenia tego, na ile nowy jest „Oriesznik”. Departament Obrony USA zakłada, że model ten bazuje na rosyjskim międzykontynentalnym pocisku balistycznym RS-26.

Fabian Hoffmann, badacz technologii rakietowej na uniwersytecie w Oslo, również ma wątpliwości co do całkowicie nowego typu broni. – Byłbym zaskoczony, gdyby Rosja mogła zbudować (taki pocisk) bez wykorzystania co najmniej 90 procent istniejących rozwiązań i bez wykorzystania części RS-26” – mówi Hoffmann.

Jeden z przedstawicieli rządu USA powiedział również, że Rosja prawdopodobnie posiada tylko kilka takich pocisków.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Ukraina „nie może czekać wiecznie” – tymi słowami przewodnicząca Parlamentu UE Roberta Metsola podkreśla swój apel do niemieckiego rządu o szybkie dostarczenie pocisków manewrujących Taurus do Ukrainy. W Parlamencie Europejskim istnieje „szerokie poparcie” dla żądania, aby po dopuszczeniu amerykańskich pocisków rakietowych do użycia przeciwko celom w Rosji, państwa UE poszły w ich ślady, w tym Niemcy z pociskami manewrującymi Taurus – powiedziała Metsola sobotniemu wydaniu gazet grupy medialnej Funke.

Według przewodniczącej PE, ukraińscy obrońcy są pod presją czasu, gdyż Rosja eskaluje teraz wojnę, nasila ataki rakietowe, w których ginie wielu cywilów. W ciągu ostatnich kilku dni na Ukrainę uderzyło więcej dronów i pocisków niż kiedykolwiek w ciągu ostatnich miesięcy. „Musimy zwiększyć naszą pomoc dla Ukrainy” – dodała Roberta Metsola.

Ukraina czeka

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ponownie zwrócił się do Niemiec o dostarczenie jego krajowi systemów Taurus: nadszedł czas, aby Berlin ponownie rozważył swoją decyzję.

„Zobaczymy, czy po niemieckich wyborach parlamentarnych nastąpi odpowiednia zmiana kursu” – powiedziała przewodnicząca PE. „A może nawet wcześniej, ponieważ w berlińskiej koalicji rządowej istnieją również różne stanowiska w sprawie dostawy taurusów” – dodała. Zwróciła też uwagę, że czas nagli. Ukraina nie może czekać w nieskończoność, ponieważ co rusz odbywają się wybory w jakimś zachodnim kraju, podczas gdy ludzie codziennie giną w wojnie, powiedziała Metsola.

„Nie” Scholza

Ale kanclerz Niemiec Olaf Scholz odrzuca takie rozwiązanie. Obawia się, że mogłoby to bezpośrednio zaangażować Niemcy w wojnę między Rosją a Ukrainą. Pomimo krytyki ze strony opozycji i własnej koalicji, socjaldemokrata od miesięcy obstaje przy swoim „nie”. Zbliżające się wybory do Bundestagu ponownie jednak wywołały debatę na ten temat. FDP i Zieloni opowiadają się za dostarczeniem Ukrainie pocisków manewrujących Taurus. Wicekanclerz i czołowy kandydat Zielonych Robert Habeck podkreślił w telewizji ARD, że jest na to gotowy. Także część opozycji jest podobnego zdania. Lider CDU Friedrich Merz już wcześniej opowiedział się za dostawami taurusów.

Zwrot w dotychczasowym kursie Joe Bidena

W ostatnich dniach dyskusja stała się jeszcze gorętsza, po tym, jak prezydent USA Joe Biden dokonał ważnej zmiany dotychczasowego kursu. Zezwolił Ukrainie na uderzenie amerykańskimi rakietami ATACMS w cele w głębi Rosji.

Michael Roth, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych SPD, który z zadowoleniem przyjął decyzję Bidena i powiedział dziennikowi „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, że niemiecki rząd zawsze ściśle współpracował z USA w swojej polityce wobec Ukrainy, krytykuje teraz kanclerza. „Fakt, że ta wypróbowana i przetestowana ścieżka wykorzystania broni dalekiego zasięgu została porzucona na wczesnym etapie, nie tylko osłabia Ukrainę, ale także reputację Niemiec wśród naszych sojuszników” – uważa socjaldemokrata. Upór kanclerza komentuje też prasa. Do tej pory Olaf Scholz uważnie śledził decyzje Waszyngtonu. Ale teraz „kampania wyborcza wydaje się ważniejsza” – komentuje „Spiegel” i dodaje: „To niezwykły solowy krok”. „Frankfurter Allgemeine Zeitung„ pisze: „Scholz wykorzystuje taurusa wyłącznie dla kampanii wyborczej”.

(AfP/DPA/Spiegel/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Dla wielu osób pieczenie pierników i innych ciastek jest jedną z największych atrakcji przed świętami Bożego Narodzenia. Ceny żywności w Niemczech gwałtownie wzrosły w tym roku. Czy to oznacza, że domowe ciasteczka stają się coraz droższe? Odpowiedź brzmi: to zależy od tego, co jest w środku. Przyjrzyjmy się zatem głównym składnikom klasycznych ciastek.

Najbardziej zdrożało masło

Według Federalnego Urzędu Statystycznego masło było w październiku o 40 procent droższe niż rok wcześniej. Natomiast cena mąki pszennej była tańsza o dobre 10 procent, a cukier nawet o 20 procent. Jaja kosztowały tyle samo, co w październiku ubiegłego roku, podczas gdy mleko zdrożało o 3 proc. Czekolada, która również jest wykorzystywana w niektórych przepisach, kosztowała dobre 8 procent więcej.

„Jeśli do pieczenia ciastek używamy masła, to wówczas będą one nieco droższe w tym roku”, mówi Thomas Els, szef działu badań AMI – Stowarzyszenia Badań Konsumenckich Rynku Rolnego. Nawet tańsze mąka i cukier nie zrekompensują gwałtownego wzrostu cen masła.

Ekspert: nie rezygnować z dobrej jakości

Istnieją jednak sposoby na obniżenie kosztów. Do pieczenia można też używać margaryny zamiast masła. Na stronie internetowej AMI można przeczytać porady, z których wynika, że w większości przepisów margaryna sprawdzi się „równie dobrze”, a jest znacznie bardziej przyjazna dla portfela. Margaryna była w październiku o prawie 3 procent tańsza niż rok wcześniej.

Jürgen Hinkelmann, wiceprezes Centralnego Stowarzyszenia Niemieckich Piekarzy, nie wierzy jednak w margarynę jako substytut masła. „Jest słaba pod względem smaku i oznacza dużą utratę przyjemności”. Lepiej jest zatem piec mniej i zamiast tego używać produktów wysokiej jakości.

Mniej ciastek – lepsza figura

„Jest to również dobre dla sylwetki”, przekonuje właściciel piekarni Grobe w Dortmundzie.

Powodem wzrostu cen masła są mniejsze ilości dostępnego mleka i niższa zawartość tłuszczu w surowym mleku. Ze względu na popyt na inne produkty mleczne, w tym sery, przemysł mleczarski dysponuje mniejszą ilością tłuszczu dostępnego do produkcji masła.

(dpa/sier)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Do stolicy Polski przyjechali posłowie CDU z Bundestagu, parlamentów lokalnych (landtagów) i Parlamentu Europejskiego – podała w piątek (22.11.) niemiecka telewizja publiczna ARD na swoim portalu „Tagesschau". Nie ma wśród nich Friedricha Merza – przewodniczącego CDU i kandydata bloku chadeckiego CDU/CSU na kanclerza w wyborach parlamentarnych wyznaczonych na 23 lutego.

Z projektu oświadczenia wynika, że chadeccy parlamentarzyści dążą do zacieśnienia współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego – z Polską i Francją. Proponują rozbudowę sieci szybkich kolei na terenie trzech krajów. Współpracę chcą przenieść na szczebel lokalny proponując utworzenie „Trójkąta Weimarskiego regionów”. Niemieccy chadecy chcą ponadto rozszerzyć możliwości nauki języków polskiego i francuskiego w Niemczech, a także niemieckiego i francuskiego w Polsce.

W programie kolej, nauka języka i instytuty kultury

Parlamentarzyści CDU opowiadają się za utrzymaniem sieci Instytutów Goethego – placówek propagujących niemiecki język i kulturę za granicą. Rząd Olafa Scholza (SPD) obciął w ubiegłym roku środki na działalność instytutów, a część z nich, w tym we Francji, ma zostać zamknięta.

ARD cytuje posła Manuela Hagela z klubu CDU w Badenii-Wirtembergii: „Rząd SPD/Zieloni/FDP poważnie zakłócił relacje z Polską i Francją. W ten sposób rząd, a szczególnie (szefowa MSZ) pani Baerbock zaprzepaścił wiodącą rolę Niemiec w Europie”.

Klub CDU/CSU jest obecnie największym klubem opozycyjnym w Niemczech. Koalicyjny rząd Olafa Scholza upadł na początku listopada, a 23 lutego odbędą się przedterminowe wybory do Bundestagu. Chrześcijańscy demokraci uważani są za faworytów, a Merz ma największe szanse na objęcie stanowiska kanclerza. W aktualnych sondażach CDU/CSU uzyskują wynik powyżej 30 proc. – dwa razy więcej niż partia Scholza – SPD.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W czwartek Rosja wystrzeliła w kierunku Ukrainy nowy pocisk balistyczny średniego zasięgu znany jako „Oriesznik” lub „Leszczyna”. Zdaniem komentatorów, nowa rakieta ma nie tylko siać niepokój wśród państw NATO, ale także ma być sygnałem wobec rosyjskiego społeczeństwa. Sytuacja w Rosji staje się problemem dla władz na Kremlu.

Putin – pisze Frank Nienhuysen w „Sueddeutsche Zeitung" – nie użył tej rakiety tak po prostu, lecz wręcz „celebrował” jej odpalenie posługując się nagraniem wideo, wychwalając ją jako broń, której nie można zestrzelić, i ostrzegając zachodnie kraje wspierające Ukrainę, że może zaatakować ich obiekty wojskowe. Nie sprecyzował, czy ma na myśli amerykańskie czy brytyjskie systemy obrony przeciwrakietowej na terytorium Ukrainy czy też bazy w wymienionych krajach. „Zasadą Putina jest straszenie i grożenie. Tym razem wszedł na kolejny poziom” – pisze komentator.

Kraje wspierające Ukrainę nie powinny dać się zastraszyć – uważa dziennikarz „SZ”. Jego zdaniem Putin „i tak będzie zaostrzał wojnę przeciwko Ukrainie”. Będzie jednak „stopniowo dozował środki”.

Społeczeństwo zmuszone do wyrzeczeń

Gwałtowna eskalacja wywołująca powszechne oburzenie spowodowałaby u zachodnich sprzymierzeńców wzmocnienie woli pomocy Ukrainie. Putin potrzebuje też więcej czasu, aby przekonać do długiej wojny własne społeczeństwo. „Nagranie wideo naszpikowane dumą i groźbami skierowane było nie tylko do USA, Brytyjczyków i innych Europejczyków. Przeznaczone było także dla rosyjskiego społeczeństwa” – czytamy w „SZ”.

„Leszczyna” ma wzmocnić wśród Rosjan „nimb niepokonanego kraju”. Ostrzegając Zachód, Putin wskazuje Rosjanom, gdzie znajdują się „prawdziwi łajdacy”. To ważne z jego punktu widzenia, gdyż wymaga od Rosjan cierpień i wyrzeczeń, dla których musi znaleźć uzasadnienie. Nie chodzi tylko o liczbę ofiar.

Duma uchwaliła właśnie budżet do roku 2027, który przewiduje rekordowe sumy na zbrojenia. Wojna kosztuje. Rosjanie musieli zaakceptować, że szwajcarski (ser) Gruyere kosztuje więcej, parmezan dostarczany jest z Uralu, mozzarella z Białorusi, a niektórych produktów w ogóle nie ma. Większym problemem jest to, że cena masła wzrosła o 30 proc., a ziemniaki i jaja też podrożały. Wzrosła też inflacja, a życie codzienne stało się trudniejsze. „Zadaniem Kremla jest uspokojenie ludzi za pomocą demonstracji siły rakiet” – pisze w podsumowaniu dziennikarz „SZ” dodając, że wywołanie niepokoju „u tych na Zachodzie” jest stosunkowo proste.

„Frankfurter Allgemeine Zeitung”: Putin grozi bombą atomową

Putin grozi znów bombą atomową, aby skłonić Zachód do ograniczenia dostaw broni dla Ukrainy. Waszyngton i Londyn nie dają się zastraszyć – pisze Berthold Kohler.

Sygnał wysłany przez Moskwę jest jasny – Rosja może zaatakować bronią atomową każde miejsce w Ukrainie i innych krajach. Zdaniem komentatora może to być reakcja Rosji na zgodę USA i Wielkiej Brytanii na użycie przez Ukrainę pocisków do atakowania celów na terytorium Rosji.

Reakcja jest dowodem na to, że amerykańskie i brytyjskie rakiety mogą skutecznie zakłócić ofensywę rosyjskiej armii inwazyjnej. Dzięki nim podobno zniszczona zostało siedziba dowództwa, która miała dowodzić działaniami żołnierzy północnokoreańskich. „Londyn i Waszyngton nie dają się zastraszyć, także dlatego, że same mają broń atomową. A co zrobił Berlin? Telefonował (do Putina)” – pisze w konkluzji Kohler.

„Suedkurier": Putin pokazał, gdzie ma telefony od Scholza

„Wystrzeliwując nowy rodzaj rakiety, władca Kremla Władimir Putin podkreślił, że ostatnia rozmowa telefoniczna z kanclerzem Olafem Scholzem nie ma dla niego żadnego znaczenia. Scholz od blisko trzech lat podkreśla, że zachodnie dostawy broni nie powinny prowadzić do eskalacji sytuacji w Ukrainie. Teraz kanclerz dostał dowód na to, kto rzeczywiście rozkręca spiralę konfliktu” – czytamy w lokalnej gazecie.

Putin zna się znakomicie na sztuce blefu. Jego rakieta leciała szybko, ale nie wyrządziła prawie żadnych szkód. Jej wystrzelenie miało cel propagandowy: popatrzcie, gdybym chciał, uzbroiłbym rakietę w głowice nuklearne.

Putin nie użyje głowic atomowych, liczy natomiast na wywołanie lęku na Zachodzie. W przypadku Scholza „trafił w dziesiątkę” – ocenił „Suedkurier”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Pomimo zapewnień o wstrzymaniu odbioru gazu z Rosji, w ostatnich tygodniach jego ilość zmalała tylko nieznacznie, jak wyjaśnił rzecznik operatora Gas Connect w Wiedniu. Tydzień temu austriacki koncern energetyczny OMV ogłosił, że rosyjski Gazprom zawiesił dostawy gaz z powodu sporu prawnego. Nie dalej jak wczoraj (piątek) rzeczniczka rosyjskiego MSZ uzasadniła wstrzymanie dostaw.

Rosyjski gaz nadal ma wzięcie

Najwyraźniej jednak znaleźli się inni klienci zainteresowani odbiorem gazu docierającego do austriackiego węzła Baumgarten, stwierdził rzecznik Gas Connect. Dodał, że nie podano do publicznej wiadomości, kim są ci klienci. Podmioty i osoby postronne nie mają wglądu w to, kim są partnerzy handlowi; transakcje dwustronne przeprowadzane są za pośrednictwem giełdy.

W każdym razie cena gazu w Austrii wzrosła tylko nieznacznie i pozostaje atrakcyjna dla klientów – podkreślił rzecznik Gas Connect i dodał, że „Gazprom chce również nadal zarabiać pieniądze”.

Umowa tranzytowa na skraju rozwiązania

W grudniu zapadnie ważna decyzja w sprawie dostaw gazu z Rosji. Na przełomie roku dobiega końca kontrakt tranzytowy, który stanowi prawną podstawę do przesyłania gazu przez Ukrainę na zachód. Prawdopodobnie nie zostanie on przez Kijów przedłużony.

Austria jest przekonana, że poradzi sobie bez dostaw. Kanclerz Austrii Karl Nehammer niedawno uspokoił obywateli na platformie X: „Nikt nie zamarznie zimą, w żadnym domu nie będzie zimno”.

(dpa/sier)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Przewodniki są przeznaczone na wypadek ekstremalnych sytuacji pogodowych, pandemii i potencjalnych konfliktów. Poruszają one kilka tematów, takich jak posiadanie tygodniowych zapasów wody i żywności, wskazówki, jak postępować w przypadku ewakuacji i jak radzić sobie z awariami zasilania.

Samouczki na kryzysy i wojny

Tytuły fińskich i norweskich instrukcji odnoszą się szerzej do sytuacji kryzysowych – fiński tytuł to „Przygotowanie do incydentów i kryzysów”, a norweski to „Jak możesz odegrać swoją rolę w przygotowaniu Norwegii na wypadek sytuacji kryzysowych”.

Tytuł szwedzkiej instrukcji podkreśla możliwość konfliktu: „W przypadku kryzysu lub wojny”. Przewodnik stwierdza, że w czasach konfliktów zbrojnych, terroryzm, cyberataki i kampanie dezinformacyjne są wykorzystywane do osłabiania Szwecji i wywierania na nią wpływu. „Aby przeciwstawić się tym zagrożeniom, musimy być zjednoczeni. Jeśli Szwecja zostanie zaatakowana, każdy musi zrobić, co w jego mocy, aby bronić szwedzkiej niepodległości – i naszej demokracji”, czytamy we wstępie.

Mikael Frisell, dyrektor generalny Szwedzkiej Agencji ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, wyjaśnił w komunikacie prasowym, że sytuacja bezpieczeństwa narodowego w kraju zmieniła się drastycznie i wszyscy muszą wzmocnić swoją odporność na różne kryzysy, a ostatecznie na wojnę.

Szwecja zawiesiła obowiązkową służbę wojskową w 2010 roku, ale reaktywowała ją w 2017 roku. Finlandia i Norwegia mają obowiązkowy pobór wojskowy od dziesięcioleci.

Długa tradycja obrony cywilnej

Przygotowywanie się na sytuacje kryzysowe nie jest niczym nowym dla krajów skandynawskich. Rozpowszechnianie odpowiednich instrukcji sięga czasów II wojny światowej i zimnej wojny, a nowe wydania służą jako aktualizacja już istniejących informacji.

– Przygotowanie ludności zajmuje dużo czasu. To nie jest projekt, lecz proces, podczas którego musisz osiągnąć pewien poziom gotowości do zwalczania różnego rodzaju incydentów – wyjaśnił Jussi Korhonen, dyrektor ds. gotowości cywilnej w Finlandii, w rozmowie z Deutsche Welle.

Około 400 000 osób pobrało już fiński przewodnik. Według Korhonena 60 procent Finów jest już przygotowanych i zaopatrzyło się w domowe zapasy awaryjne, takie jak żywność i woda na trzy dni.

–Celem jest również skłonienie pozostałych 40 procent do nabycia domowych zapasów awaryjnych – powiedział.

Dodał, że badania pokazują, że najmniej przygotowani są młodzi dorośli, podczas gdy ludzie mieszkający na obszarach wiejskich są najlepiej przygotowani na sytuacje kryzysowe.

Nastroje w Szwecji

David Ferm, student uniwersytetu w szwedzkim Göteborgu, powiedział, że przygotowania do wojny nie są obecnie w centrum uwagi ludzi, a nastroje są spokojne. – Kiedy broszury dotrą do ludności, a z tego co wiem, jeszcze nie dotarły, to myślę, że trochę więcej ludzi zacznie się martwić – powiedział Ferm w rozmowie z DW. – Ale w końcu ludzie znów się uspokoją. To nigdy nie będzie panika – uważa student.

Ludvig Karlberg, który pracuje w startupie w stolicy Szwecji, Sztokholmie, również uważa, że pomysł wojny jest w świadomości większości Szwedów czymś bardzo odległym. – Ludzie tak naprawdę nie dostrzegają związku między wojną Rosji w Ukrainie, a tym, że faktycznie wpłynie ona na nasz styl życia i zagrozi mu. Myślę, że większa świadomość panuje w niektórych branżach, na przykład w dziedzinie cyberbezpieczeństwa – twierdzi Karlberg. Jego zdaniem samouczek jest teraz bardziej potrzebny niż kiedykolwiek, gdyż jego zdaniem ludzie w Szwecji obawiają się Rosji i wojny w Europie, ale są naiwnie optymistyczni co do pozycji swojego kraju w konflikcie.

Finowie obawiają się sąsiada

W Lappeenrancie, fińskim mieście położonym tuż przy granicy z Rosją, poczucie zagrożenia jest większe. Marika Kesseli, pracująca tam jako nauczycielka, przyznaje, że nie czuje się jeszcze w pełni przygotowana na sytuację kryzysową, ale uważa, że należy być przygotowanym na najgorsze, w tym na konflikt zbrojny. Jak powiedziała DW, najbardziej bała się, gdy rozpoczęła się inwazja Rosji na Ukrainę, a nawet myślała o wymianie swojego samochodu elektrycznego na spalinowy.

– Jestem nauczycielką i w szkole zwykle nie rozmawiamy o możliwości wojny, to zbyt przerażające – przyznaje. I dodaje: „Kiedy jesteśmy z przyjaciółmi, czasami o tym rozmawiamy. Ale możliwość oddalenia się od granicy i znalezienia nowej pracy jest dość trudna, więc staramy się mieć nadzieję i wierzyć, że pewnego dnia ten świat stanie się spokojniejszy”.

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Ambasador Izraela w Niemczech, Ron Prosor, wezwał do większego zaangażowania w walce z antysemityzmem w Niemczech. Żydzi nie czują się bezpiecznie w całym kraju, a nie tylko w niektórych częściach Berlina, powiedział dyplomata sieci redakcyjnej RND. Komisarz policji w Berlinie Barbara Slowik ostrzegła niedawno Żydów przed przebywaniem w niektórych dzielnicach miasta.

Jak wskazał izraelski ambasador: „Żydzi boją się podróżować samotnie kolejką miejską lub metrem, a także rozmawiać po hebrajsku przez telefon komórkowy. Żydowscy studenci powiedzieli mi, że na uniwersytecie chodzą do toalety tylko parami”. Taka sytuacja nie powinna być normą. „Cały kraj jest odpowiedzialny za tę sprawę”.

Izrael nie potrzebuje rad

W dalszej części wywiadu Ron Prosor podkreślił, że niemiecki rząd okazał swoją solidarność licznymi wizytami swoich ministrów, za co Izrael jest wdzięczny. „Potrzebujemy jednak większego wsparcia ze strony Niemiec w organach międzynarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych” – powiedział ambasador. Uważa on, że „Niemcy muszą zabrać zdecydowany głos, jeśli pojawi się rezolucja, która nie potępi wyraźnie terroru Hamasu i nie wspomni nawet o prawie Izraela do samoobrony”.

Wstrzymywanie się od głosu nie jest tutaj właściwym stanowiskiem, zaś rady dla Izraela są również niepotrzebne, stwierdził Prosor. „Niemcy są naszym najważniejszym partnerem strategicznym po USA. Oczekujemy, że niemiecki rząd będzie wspierał nasze prawo do samoobrony, zamiast mówić nam, czego nie możemy robić”, dodał dyplomata.

Pewność co do Trumpa

W odniesieniu do przyszłego rządu USA pod przywództwem Donalda Trumpa,Prosor wyraził przekonanie, że sytuacja na Bliskim Wschodzie się uspokoi. „Oczekuję rozszerzenia Porozumień Abrahamowych” (porozumienia pomiędzy Izraelem, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Stanami Zjednoczonymi zawarte 13 sierpnia 2020 roku - red.), powiedział. Porozumienie zawarte podczas pierwszej kadencji Trumpa ma na celu normalizację stosunków między kilkoma państwami arabskimi a Izraelem. Jest to „doskonały model, ponieważ prowadzi również do bezpośrednich kontaktów między ludźmi” – chwalił dyplomata.

„Obywatele Emiratów, Bahrajny, Sudanu czy Maroka odwiedzają nas w Izraelu i zdają sobie sprawę, że wcale nie mamy rogów” – kontynuował. „Nie stają się syjonistami, ale zmienia się ich stosunek do nas. Musimy rozszerzyć umowy o Saudyjczyków”, dodał ambasador.

(AfP/DPA/jar)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

„Ukraina może stać się ofiarą kampanii przed wyborami parlamentarnymi w Niemczech w sytuacji, gdy potrzebuje bardziej niż kiedykolwiek wcześniej wsparcia Niemiec i Europy” – pisze Ann-Dorit Boy w komentarzu opublikowanym w najnowszym wydaniu niemieckiego tygodnika „Der Spiegel”.

Autorka zwróciła uwagę na fakt, że minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow podczas niedawnego szczytu G20 w Brazylii pochwalił kanclerza Olafa Scholza za jego stanowisko w sprawie pocisków Taurus. Odmowę przekazania tych rakiet Ukrainie nazwał Ławrow decyzją „odpowiedzialną” i „pryncypialną”.

Kampania wyborcza ważniejsza od pomocy dla Ukrainy

Scholz kierował się dotychczas w polityce wobec Ukrainy linią wyznaczaną przez USA. Jednak teraz, pomimo tego, że Joe Biden pozwolił na użycie rakiet ATACMS przeciwko celom na terytorium Rosji, kanclerz Niemiec odmawia przekazania pocisków Taurus. „Kampania wyborcza jest dla niego ważniejsza” – pisze Boy.

Nadchodzący rok może okazać się decydujący dla przebiegu wojny. Ukraina potrzebuje wsparcia ze strony Niemiec i innych krajów NATO – czytamy w „Spieglu”. Nie wiadomo, jakie następstwa dla Ukrainy będzie miała prezydencja Donalda Trumpa. Dlatego powinniśmy wzmocnić Ukrainę przed zmianą władzy w Waszyngtonie.

„Wydaje się, że Biden zrozumiał to. (…) Wielka Brytania i Francja też pozwoliły Ukrainie na stosowanie pocisków o dużym zasięgu przeciwko celom poza granicą” – zaznaczyła komentatorka „Spiegla”. Scholz jako jedyny obstaje przy odmowie.

Decyzja Scholza, aby prowadzić walkę wyborczą kosztem Ukrainy, stanowi duże rozczarowanie – oceniła komentatorka. Niedawna rozmowa telefoniczna kanclerza z Putinem była jej zdaniem sukcesem propagandowym prezydenta Rosji.

Putin nie zadowoli się Ukrainą

„Przedstawiana jako ostrożność strachliwość kanclerza doprowadziła go do ugięcia się przed atomowym blefem Putina. Scholz działa pod wpływem zwolenników polityki appeasementu we własnej partii oraz przyjaciół Putina na prawym i lewym marginesie politycznego spektrum.

Pozostawienie przez Niemcy Ukrainy na pastwę losu zemści się – ostrzega autorka. „Rzekomi zwolennicy pokoju uważają, że zwycięstwo (nad Ukrainą) zaspokoi apetyt Putina. To wielka pomyłka” – pisze Boy. Jej zdaniem Putin będzie walczył dopóki będzie mógł, aby wywrócić europejską architekturę bezpieczeństwa. To jego strategiczny cel.

„Nie ma łatwego ani taniego wyjścia z tej sytuacji. Europa musi wzmocnić Ukrainę i w dłuższej perspektywie inwestować znacznie więcej we własne bezpieczeństwo. Na USA jako policjanta światowego nie ma co liczyć. Ukraina potrzebuje gwarancji bezpieczeństwa, a te muszą przyznać jej przede wszystkim Europejczycy. Rosja Putina pozostanie problemem Europy i problemem każdego przyszłego rządu Niemiec” – czytamy w konkluzji komentarza w „Spieglu”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” pyta: „Dlaczego nie tak od razu? Boris Pistorius zakończył dziwaczną kontrowersję wokół swojej kandydatury na kanclerza, którą mógł zdusić w zarodku już dawno temu. Ma rację, gdy mówi: 'Nie zainicjowałem tej debaty, nie chciałem jej i nie zgłosiłem swojej kandydatury'. Ale pozwolił tej debacie toczyć się przez tygodnie i obserwował, jak wszystkie dyskusje koncentrują się wokół niego. Nie chciał tego? Wygląda na to, że jak niewinny aniołek czekał na zmianę wiatru. Dobrze dla SPD, że tak się nie stało.”

„Neue Osnabruecker Zeitung” analizuje: „Boris Pistorius uważany jest raczej za konserwatystę, jeśli chodzi o kwestie gospodarcze, społeczne i emerytalne. To może być popularne w tej chwili, ale jest przeciwieństwem tego, czego chce kierownictwo SPD. Być może Pistorius mógłby zdobyć więcej głosów właśnie dlatego, że zdystansował się od 'głównego nurtu SPD'. Nigdy się tego nie dowiemy. Jedno jest pewne: zamieszanie ostatnich dwóch tygodni było prawdziwą katastrofą dla początku kampanii wyborczej socjaldemokratów. Kierownictwo partii zostało ośmieszone. Zamiast jedności panuje w nim nieufność. A impet, który Scholz spowodował gwałtownym wydaleniem Christiana Lindnera, całkowicie wygasł. A przez to zmniejszyły się także szanse na drugą kadencję ministra obrony Pistoriusa.”

„Nuernberger Zeitung” zaznacza: „Friedrich Merz nie powinien popełnić błędu, nie doceniając osłabionego Scholza w walce wyborczej. Scholz jest twardy, potrafi walczyć i zdobył jeszcze większe doświadczenie na najwyższym stanowisku rządowym. Do lutego będzie prezentował się jako zrównoważony, rozważny kanclerz, który zawsze działa w porozumieniu ze swoimi partnerami w UE i NATO. Merz z kolei uchodzi za człowieka mało wrażliwego na kwestie społeczne, zimnego kapitalistę i kogoś, kto wciąga Niemcy w wojnę o Ukrainę. To jest popularne wśród części niemieckiego społeczeństwa, na co wskazują wyniki uzyskane przez partie BSW i AfD.”

„Suedwest Presse” z Ulm pisze: „Teraz za winnych uchodzą zatem Lars Klingbeil i Saskia Esken. Wszędzie oskarża się parę liderów SPD o to, że za późno zakończyli debatę na temat kandydata tej partii na kanclerza. Czy powinni byli zakończyć ją wcześniej? A jeśli tak, to w jaki sposób? Dyskusja wyszła od członków SPD i wynikała z ich gorącego pragnienia, aby pojawił się socjaldemokratyczny mesjasz, który uratuje najstarszą niemiecką partię przed grożącym jej nieuchronnym upadkiem. Czy jasne stanowisko centrali SPD w tej sprawie byłoby lepszym rozwiązaniem? Z pewnością zgłoszenie kandydatury Scholza na drugą kadencję powinno nastąpić natychmiast po rozpadzie koalicji rządowej. Ale nic nie wskazuje na to, że zapobiegłoby to wewnętrznemu niezadowoleniu w partii. SPD ma w swoich szeregach najpopularniejszego polityka, ale nominuje najmniej popularnego. Takie podejście w każdym wypadku i tak wywołałoby sprzeciw.”

Zdaniem „Reutlinger General-Anzeiger”: „Poza samym Scholzem chyba nikt w SPD nie wierzy, że wygra on wybory. Socjaldemokraci ufają jednak, że podczas kampanii wyborczej Scholz może nieco zmniejszyć dystans dzielący SPD do CDU. W coraz bardziej prawdopodobnej wielkiej koalicji można by przeforsować wskutek tego trochę więcej socjaldemokratycznej polityki. Być może z ministrem obrony Borisem Pistoriusem, który mógłby w ten sposób zyskać na popularności - do kandydowania na kanclerza w następnych wyborach. Szkoda byłoby zmarnować tak popularnego polityka akurat teraz, z kładącym się i na nim brzemieniem gorzkiej porażki obecnej koalicji rządowej.”

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

DW: Ostatnio narobił pan sporo szumu. Opowiadając o swoich problemach z Berlinem i powrocie do Polski, podzielił pan polonijne środowisko. Część Polaków poparła pana, ale większość była oburzona. Liczył się pan w taką reakcją?

Jacek Dehnel*: Zaskoczył mnie bardzo czytelny podział pokoleniowy. To, że młodsze pokolenie emigrantów, niekoniecznie metrykalnie, ale ci, którzy przyjechali do Niemiec w ostatnich latach, mają trochę inne oczekiwania i standardy niż stara emigracja. To pokolenie, które wyjechało w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych, ma poczucie, że musimy być wzorowymi migrantami i nie możemy się skarżyć. I że to jest jakaś niesamowita łaska, że możemy tu mieszkać. Częściowo ci ludzie oczywiście dostawali azyl w latach osiemdziesiątych.

A my jesteśmy obywatelami Unii Europejskiej, przyjeżdżamy do siebie – do innej części Wspólnoty, do której Polska i Niemcy należą. I mamy pewne oczekiwania. Na przykład, że niektóre rzeczy można załatwić w języku angielskim, płacić kartą kredytową… Nie tylko przyjeżdżamy, płacimy podatki, ale również mamy wymagania, standardy i to jest różnica między pokoleniem migrantów, częściowo politycznych, uchodźców, a pokoleniem ekspatów. Ja oczekuję pewnego rodzaju usług. Co więcej, porównuję to z poziomem usług w Polsce.

Powiedział nam pan w wywiadzie latem 2021 roku, że chciałby pan wrócić do Polski, ale lepszej Polski. Czy ta, do której pan teraz wraca, jest już lepsza?

- Nieco. Rządy PIS-u odbijały się akurat na moim życiu w bardzo konkretny sposób. Po pierwsze na życiu osoby LGBT. To była konkretna dyskryminacja, prześladowania tej społeczności, organizowanie nagonki państwowej… Wystarczy wspomnieć „strefy wolne od LGBT”. I też współpraca partii z Kościołem – bardzo czytelna, propagandowa, z której obie strony wyciągały zyski.

Druga strona to była kwestia pisarska. W pewnym momencie polscy pisarze niewłaściwej proweniencji, niewłaściwych poglądów, tacy, którzy krytykowali władzę, rząd i partię, nie byli dopuszczani do spotkań autorskich w bibliotekach, spotkań autorskich w ramach dyplomacji kulturalnej. To nie nastąpiło gwałtownie ani dramatycznie. To było stopniowo zmniejszane, ale bardzo się z czasem zaostrzyło i w zasadzie ja trzy dni po wyborach (jesienią 2023 roku – red.) dostałem znowu pierwsze zaproszenia z bibliotek.

Te powody znikły. To nie jest tak, że wracam do jakiegoś raju na ziemi. W Polsce nadal należy wiele rzeczy zmienić, ulepszyć. Sytuacja osób LGBT prawnie się nie zmieniła. Czekamy na zapowiadaną ustawę o związkach partnerskich, która nie jest rozwiązaniem optymalnym, bo takim byłaby pełna równość małżeńska i koniec dyskryminacji, ale jest rozwiązaniem przynajmniej tymczasowo potrzebnym. I na to są szanse. Oczywiście po zmianie prezydenta.

Prezydenta, który powiedział, że LGBT to nie ludzie, tylko ideologia.

- Trzeba spodziewać się, że te ustawy będą przechodziły i będą wetowane przez prezydenta. To niech to idzie na jego konto, a nie na konto koalicji.

A czy zmieniło się coś w społeczeństwie? Czy Polacy akceptują już osoby LGBT?

- W Polsce, jeżeli chodzi o związki osób LGBT, prawnie nie zmieniło się praktycznie nic od roku 1932, w którym kodeks Makarewicza zdepenalizował stosunki homoseksualne. I to jest z jednej strony powód do dumy, bo to było bardzo wcześnie. W wielu krajach ten proces miał miejsce dopiero długo po wojnie. Ale również powód do wstydu, że zaczęliśmy proces tak wcześnie, a dalej się nie toczy. Są jakieś marginalne rzeczy, na przykład w prawie pracy jest zakaz dyskryminowania ze względu na orientację (seksualną). Natomiast tych zasadniczych zmian jeszcze nie ma, czyli ochrona przed mową nienawiści ze względu na orientację i tożsamość seksualną, związków partnerskich czy równości małżeńskiej.

Dokonała się za to ogromna zmiana społeczna i to jest pod pewnym względem ważniejsze. Społeczeństwo już myśli o nas w zupełnie inny sposób. Mamy badania, które pokazują, że większość Polaków jest nie tylko za związkami partnerskimi, ale za równością małżeńską. To ogromna różnica między polskim społeczeństwu a polską klasą polityczną, która jest konserwatywna i boi się Kościoła. Ta zmiana w społeczeństwie już się dokonała. Ona jest po części zmianą pokoleniową, ale też popkultura, coming outy znanych osób, to, że ludzie mówią o sobie publicznie: „moja partnerka”, „moja dziewczyna”, „moja żona”, „mój mąż” – to naprawdę robi bardzo dobrą robotę i widzimy, jak to działa.

Jako wyoutowany gej może się pan czuć w Polsce bezpiecznie?

- Bez względu na to, czy chodzi o rasizm, antysemityzm, mizoginię, homofobię czy transfobię, te rzeczy po prostu siedzą w społeczeństwie. One tam zostają przez wiele lat i pokoleń bardzo solidnie wsączone, a przez ostatnie lata w Polsce trwał cały festiwal nienawiści. I on trwa nadal, tylko w tej chwili w nurcie opozycyjnym. Więc to nie jest tak, że to zniknęło, ale na pewno jest bezpieczniej niż cztery czy pięć lat temu. Przykładem są marsze równości. Przez lata w Polsce było ich parę: Warszawa, Kraków, Trójmiasto, Poznań, nie wszystkie co roku. Przez lata PiS-u było ich kilkanaście, dwadzieścia parę, teraz już przekroczyliśmy trzydzieści. Marsze równości są w bardzo małych miejscowościach. I owszem, był ten marsz w Białymstoku, pierwszy w zasadzie pogromowy. Niemniej jednak w kolejnych latach to bardzo odpuściło i trochę trudno wzbudzić w społeczeństwie aż taką nienawiść. Ludzie się z tym oswajają i na pewno w tej chwili marsze równości są w Polsce bezpieczniejsze niż parę lat temu.

A takie zwykłe okazywanie sobie czułości na ulicy, w sklepie? Trzymanie się za rękę, pocałunek? Czy w Berlinie wygląda to inaczej niż w Warszawie?

- Berlin jest specyficzny jako miejsce kultury gejowskiej. Bardzo ważny nie tylko po ‘89, ale również w latach trzydziestych i przez wiele okresów swojego istnienia. To może być różnie w poszczególnych dzielnicach. Mnie osobiście w Berlinie żaden homofobiczny komentarz nie spotkał, poza jednym – polskim. Ale z drugiej strony ja nie mówię po niemiecku na tyle, żeby znać kody homofobiczne, więc nie wiem, czy ktoś nie szepce rzeczy, które w Polsce bym zrozumiał, natomiast w Berlinie ich nie rozumiem.

A czy to jest na równi? Nie wiem, bo sytuacja jest dynamiczna. Ludzie prowadzący niemieckie organizacje LGBT mówią, że z kolei w Niemczech bardzo rośnie przemoc wobec osób LGBT. Nie wiemy, jak to będzie wyglądało za pięć czy dziesięć lat. Nie wiemy również dlatego, że w Polsce nadal – o ile mi wiadomo – państwo nie prowadzi statystyk, które umożliwiłyby porównanie.

Jest pan w związku małżeńskim zawartym w Londynie. Ile tego związku państwo polskie uznaje na co dzień?

- Nic nie uznaje. O ile mi wiadomo, jesteśmy stanu niewolnego. Nie możemy zawrzeć związku małżeńskiego z kobietą – gdybyśmy chcieli – bo to byłaby bigamia. Ale poza tym nie mamy nic. W momencie, gdy wejdą związki partnerskie, to nasz związek będzie traktowany jak związek partnerski. A w momencie, kiedy zostałyby wprowadzone małżeństwa, to będziemy po prostu traktowani jak małżeństwo. Na razie nie możemy się wspólnie rozliczać, nie możemy w zasadzie żadnej rzeczy zrobić, poza tym, co można załatwić u notariusza, ale to są rzeczy bardzo powierzchowne. Nie mogę decydować o pochówku mojego męża, a on o moim. Są też osoby starsze, dla których na przykład kwestia dziedziczenia jest kwestią aktualną. I o ile ja mam co do zasady pogląd taki, że powinniśmy walczyć wyłącznie o równość małżeńską, o zniesienie dyskryminacji, to równocześnie właśnie głównie ze względu na osoby w starszym wieku, na pary wspólnie wychowujące dzieci, które są dziećmi jednego z partnerów, myślę, że powinniśmy wprowadzić cokolwiek, żeby te osoby miały jakąkolwiek podstawową opiekę i ochronę, bo w tej chwili są z niczym.

My mamy to, co jest zapisane u notariusza. I to w żaden sposób nie wiąże się z faktem, że jestem z moim mężem od 21 lat. Przez państwo polskie jesteśmy traktowani jako obce osoby. Kiedy przejeżdżamy przez most na Odrze rozwodzimy się do momentu, w którym wracamy i znowu zawieramy na Odrze ślub. Ślub z wody.

A czy wierzy pan, że tej koalicji uda się wprowadzić rejestrowane związki partnerskie?

- To nie jest kwestia wiary, tylko praktyki. Prezydent niedługo się zmieni i jeśli zmieni się na prezydenta, który nie pochodzi z PiS czy Konfederacji, to zakładam, że taka zmiana jest możliwa. Problemem jest raczej sama koalicja, w której Trzecia Droga gra rolę hamulcowych, zarówno w kwestii związków partnerskich czy równości małżeńskiej, jak i aborcji. I wielu innych rzeczy, z którymi jest nie po drodze z Kościołem, bo zarówno Kosiniak-Kamysz, jak i Hołownia mają bardzo bliskie związki z Kościołem.

W ubiegłym roku startował pan do parlamentu z listy Lewicy. Postanowił pan wziąć sprawy we własne ręce?

- Uważam: wszystkie ręce na pokład, każdy robi, co może. Szedłem głównie pod przesłaniem dotyczącym osób LGBT i naszych praw oraz praw artystów, które są bardzo zaniedbywane. Robię to również jako prezes Unii Literackiej. Do parlamentu się nie dostałem, dosypałem tych tam sześć tysięcy głosów do wspólnego koszyczka, więc to też jest coś. Było to ciekawe doświadczenie kampanijne, którego wcześniej nie miałem. Nie wiem, czy chciałbym to powtarzać, pewnie nie, ale to była kwestia wzięcia odpowiedzialności. Była taka okazja, skorzystałem z niej, nie żałuję.

Wróćmy do Berlina. Krytykuje pan m.in. niemiecką biurokrację. Ale czy to nie jest tak, że UE nie ma jeszcze dobrych przepisów, które pozwalałyby freelancerom-ekspatom na poruszanie się między różnymi krajami?

- Po części jest to na pewno problem unijny, ale po części konkretnie problem Niemiec, biurokracji, która nieustannie mnoży problemy. I to takie, że nie na granicy złośliwości, tylko daleko za granicą złośliwości. Nieuznawanie polskich dokumentów, bo są „niepoważne”, chociaż to normalne dokumenty unijne. Kwestionowanie rozmaitych rzeczy, złośliwe, przedłużanie nieudzielania decyzji. Mój mąż starał się o uznanie za artystę przez jedenaście miesięcy, a następnie musiał zapłacić za te jedenaście miesięcy ubezpieczenie, z którego nie mógł korzystać. Cały czas jesteśmy w sporze z jakimiś niemieckimi urzędami, które utrudniają wszystko, co mogą. I same są źródłem tych problemów przez swoje zupełnie idiotyczne procedury.

Na przykład?

Na przykład pracownik, który co jakiś czas pracuje w Polsce, dostaje na cały rok od swojej firmy druk A1. I ma to jako dowód, że jest ubezpieczony w Niemczech przez rok. Ja do czegoś takiego nie mam prawa, muszę za każdym razem przez doradczynię podatkową prosić niemiecki urząd o potwierdzenie mi tego dla konkretnych dat. Jest tam pięć okienek. To wszystko trzeba wypełnić, wysłać. A przecież można by tego udzielać na cały rok – tak, jak w przypadku pracowników. To nie jest regulacja unijna, to jest regulacja niemiecka, ale taka, która pokazuje freelancerom i innym, którzy mają jakiekolwiek wolnościowe dążenia, że ich dążenia są niewłaściwe i powinni mieć „normalną pracę”, iść do biura i mieć stały etat. A skoro tego nie mają, to podejrzane. I to jest problem systemowy niemiecki, a nie unijny.

Za czym w Berlinie pan zatęskni?

- Świetne markety tureckie ze znakomitym jedzeniem, zwłaszcza z warzywami i ziołami. Znakomite targi staroci, pchle targi. Fenomenalne! Naprawdę je uwielbiam i na pewno będę na nie przyjeżdżał. Zieleń, brak smogu. W ogóle poziom utrzymania, konserwacji zieleni w Niemczech jest imponujący. To jest coś, do czego Polska powinna „doszlusować”, zwłaszcza w obliczu coraz bliższej katastrofy klimatycznej. Smog warszawski jest koszmarem, a w Berlinie go nie ma. No i jednak to, że to jest taka dwa razy większa Warszawa położona na Mazurach. Bliskość jezior, wody, rzeki. To meandrowanie rzeki wokół jezior pod Berlinem to jest trochę co innego niż ta jednak dosyć równa i prosta Wisła.

A za ludźmi też pan zatęskni?

- My prawie nie mamy znajomych w Berlinie. To też jest jeden z powodów naszego wyjazdu i nie tylko naszego. To jest jeden z głównych powodów podawanych przez ekspatów w sondażach, dlaczego w Niemczech źle się mieszka. I specyficznie w Berlinie. Dlatego, że nie można nawiązać kontaktu z miejscową ludnością, że te kontakty są bardzo powierzchowne.

Co panu jako pisarzowi dały te lata spędzone w Berlinie?

- Na pewno takie poczucie oderwania od własnego świata. I to jest dobre, że patrzy się z pewnego oddalenia, perspektywy. To jest oczyszczające, daje inne spojrzenie, bardziej wyabstrahowane. Z odległości można zobaczyć pewne rzeczy. Na pewno są takie teksty, których bym nie napisał, gdybym się nie wyprowadził z Polski.

Jednak też mi to coś zabrało. Dla mnie zawsze bardzo ważne było korzystanie z języka ulicy, z tego, jak ludzie mówią, co opowiadają w środkach komunikacji miejskiej, podsłuchiwanie. No a w Niemczech, ze względu na słabą znajomość języka, nie jestem w stanie zapisać tego w pamięci, odróżnić rozmaite rejestry języka, gwarowość, regionalność.

*Jacek Dehnel (rocznik 1980) – pisarz, tłumacz i malarz. Autor książek poetyckich, powieści i opowiadań (m.in. „Lala”, „Saturn”, „Matka Makryna”). Z mężem Piotrem Tarczyńskim tworzy cykl powieści kryminalnych osadzonych w realiach Krakowa z przełomu XIX i XX wieku. Powieści są publikowane pod wspólnym pseudonimem „Maryla Szymiczkowa”. Na początku 2020 roku para wyjechała do Berlina, ale po prawie pięciu latach wraca do Polski.

Rozmowa miała miejsce w Instytucie Polskim w Düsseldorfie 18 listopada 2024. Jacek Dehnel gościł na Polskim Weekendzie Wolności.

W związku z kryzysem w branży motoryzacyjnej koncern Bosch planuje zlikwidować więcej miejsc pracy niż wcześniej zakładano. Jak poinformowała jego rzeczniczka, w nadchodzących latach redukcje obejmą do 5 550 miejsc pracy. Ponad dwie trzecie z nich, w sumie 3 800, ma zostać zlikwidowanych w Niemczech.

„W sposób odpowiedzialny społecznie”

Podane liczby są częścią planowanych posunięć. Ile miejsc pracy zostanie ostatecznie zlikwidowanych, okaże się podczas negocjacji kierownictwa firmy z przedstawicielami pracowników, które mają się teraz rozpocząć. Zwolnienia mają być przeprowadzone w sposób jak najbardziej odpowiedzialny społecznie.

W dalszym ciągu obowiązuje porozumienie zawarte w połowie 2023 roku, które wyklucza zwolnienia w dziale koncernu w Niemczech zajmującym się dostawami części i podzespołów dla przemysłu motoryzacyjnego do końca 2027 roku, a w niektórych przypadkach nawet do końca 2029 roku. Pod koniec 2023 roku w dziale tym pracowało 72 000 z około 134 000 pracowników koncernu Bosch w Niemczech.

Planowane kroki mają największy wpływ na dział komputerowych rozwiązań międzydomenowych, który odpowiada na przykład za systemy wspomagania i zautomatyzowaną jazdę. Do końca 2027 roku na całym świecie ma zostać zlikwidowanych tam 3 500 miejsc pracy, z czego około połowy w Niemczech. Rada zakładowa podała, że dotyczy to zakładów w Leonbergu, Abstatt, Renningen i Schwieberdingen w Badenii-Wirtembergii oraz Hildesheim w Dolnej Saksonii.

Zakłady w Hildesheim, w których Bosch wytwarza produkty dla elektromobilności, mają zlikwidować łącznie około 750 miejsc pracy do 2032 roku, większość z nich (600) do końca 2026 roku. Istnieją również plany oszczędnościowe dla działu, który produkuje układy kierownicze do samochodów osobowych i ciężarowych. W fabryce w Schwaebisch Gmuend w latach 2027-2030 ma zostać zlikwidowanych do 1300 miejsc pracy, co stanowi ponad jedną trzecią zatrudnionych w niej osób.

Nadmierne zatrudnienie

Bosch uzasadnia planowane ograniczenie zatrudnienia kryzysem w branży motoryzacyjnej. „Globalna produkcja samochodów zatrzyma się w tym roku na poziomie około 93 milionów sztuk, jeśli nie spadnie nieznacznie w porównaniu z rokiem poprzednim” – podało kierownictwo firmy. W nadchodzącym roku spodziewane jest co najwyżej niewielkie ożywienie. W przemyśle samochodowym występuje znaczna nadwyżka mocy produkcyjnych. Nasiliła się w nim również walka konkurencyjna i cenowa.

Jak ponadto poinformowano, producenci samochodów zgłaszają na przykład znacznie mniej zamówień na części do samochodów elektrycznych, co prowadzi do przerostu zatrudnienia w Hildesheim. Co więcej, rynek przyszłych technologii rozwija się inaczej niż tego oczekiwał koncern Bosch. Systemy wspomagania jazdy i rozwiązania do jazdy zautomatyzowanej nie cieszą się tak dużym popytem, jak przewidywano. Wiele takich projektów jest obecnie odkładanych na później lub anulowanych przez ich producentów.

W dziale układów kierowniczych Bosch zmaga się z rosnącą konkurencją. W odpowiedzi na nią firma planuje połączyć różne funkcje i obniżyć koszty. W tym celu istniejące zakłady za granicą o innych niż w Niemczech strukturach kosztowych mają być lepiej wykorzystane, aby móc oferować układy kierownicze w konkurencyjnych cenach na całym świecie.

„Policzek dla pracowników”

Plany te zostały ostro skrytykowane przez przedstawicieli pracowników. – Zapowiedź firmy o redukcji personelu w takim stopniu jest policzkiem dla pracowników – powiedział Frank Sell, szef rady zakładowej działu dostaw dla przemysłu samochodowego. Już w maju tego roku uzgodniono redukcję zatrudnienia w czterech różnych działach, obejmującą łącznie około 2 200 miejsc pracy. Dodatkowe redukcje etatów w tak krótkim czasie podkopują zaufanie załogi do zarządu firmy i prowadzą w niej do dużej niepewności.

W ostatnich miesiącach Bosch skrócił również godziny pracy wielu pracowników i odpowiednio obniżył ich wynagrodzenia. – W wyniku jednostronnej interwencji firmy w wynagrodzenia pracowników, osiągnęliśmy również nowy, skranie niski poziom we współpracy z jej zarządem – stwierdził dalej Frank Sell. Zagraża to pokojowi społecznemu w firmie. – Będziemy teraz organizować nasz opór wobec tych planów na wszystkich poziomach.

Plany koncernu Bosch dotyczące redukcji zatrudnienia na całym świecie były ogłaszane kilkakrotnie w ciągu ostatniego roku. Łącznie zagrożonych jest ponad 7 tys. miejsc pracy. Większość z nich dotyczy Niemiec, nie tylko w dziale dostaw części dla przemysłu motoryzacyjnego, ale także w dziale narzędzi i w spółce zależnej BSH zajmującej się produkcją sprzętu AGD.

Wiosną tego roku tysiące pracowników grupy Bosch w całych Niemczech protestowało przeciwko planowanym zwolnieniom. Przed jej centralą w Gerlingen koło Stuttgartu demonstrowało wówczas ponad 10 tys. osób. Odbyły się również duże protesty w innych miejscach, w których wzięło udział około 15 tys. osób.

Niski popyt, słaba koniunktura

Przemysł motoryzacyjny przeżywa kryzys z powodu osłabienia koniunktury i cierpi z powodu niskiego popytu, zwłaszcza na samochody elektryczne. Ford chce zlikwidować 2 900 miejsc pracy w Niemczech do 2027 roku. Jedna czwarta miejsc ma zostać zlikwidowana w fabryce w Kolonii, która została całkowicie przekształcona na produkcję samochodów elektrycznych i już teraz pracuje w skróconym wymiarze godzin.

W Volkswagenie planowane są obniżki płac, zamknięcia zakładów i redukcje zatrudnienia; według rady zakładowej zagrożone są trzy zakłady i dziesiątki tysięcy miejsc pracy. Związek zawodowy IG Metall chce zaprotestować przeciwko temu poprzez strajki ostrzegawcze. Także Mercedes chce zaoszczędzić miliardy euro. Dostawcy części i podzespołów, tacy jak ZF, Continental i Schaeffler również chcą zlikwidować tysiące miejsc pracy.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

W piątek (22.11.2024) niemiecka wyższa izba parlamentu Bundesrat przegłosowała ustawę o dużej reformie szpitali. Minister zdrowia Karl Lauterbach mówi o „rewolucji”. Celem ma być mniejsza presja finansowa na szpitale i większa specjalizacja placówek, co w rezultacie ma zapewnić pacjentom lepszą opiekę. Reforma będzie miała jednak duże konsekwencje dla liczby szpitali.

Po co ta reforma?

Według ekspertów Niemcy mają stosunkowo dużą liczbę szpitali w porównaniu z sąsiednimi krajami i od lat borykają się z problemami. Trudności finansowe, braki kadrowe i jedna trzecia z 480 000 łóżek nie jest zajęta – podaje niemieckie Ministerstwo Zdrowia.

Lauterbach postrzega reformę jako rodzaj hamulca bezpieczeństwa: bez zmian istnieje ryzyko niewypłacalności szpitali i nieoptymalnego leczenia. Jego zdaniem oczywiste jest, że Niemcy nie mają potrzeb medycznych ani personelu dla 1700 szpitali. Celem jest zatem zapewnienie odpowiedniej podstawy ekonomicznej dla tych szpitali, które są naprawdę potrzebne.

Co przewiduje reforma pod względem finansowym?

System wynagrodzeń wprowadzony 20 lat temu z ryczałtowymi stawkami za każdy przypadek leczenia ma zostać zasadniczo zmieniony. Według Lauterbacha do tej pory prowadził on do leczenia jak największej liczby przypadków w najtańszy możliwy sposób, a nawet – do zachęt do niepotrzebnych z medycznego punktu widzenia interwencji.

W przyszłości powinna zatem istnieć stała podstawa w wysokości 60 procent wynagrodzenia za sam fakt, że kliniki zapewniają podstawowy personel i sprzęt do niektórych usług. Przewiduje się również dodatkowe premie do wynagrodzenia dla klinik zajmujących się pediatrią, położnictwem, intensywną terapią i medycyną wypadkową, a także ze specjalnymi oddziałami udarowymi i opieką w nagłych wypadkach.

Co reforma przewiduje dla jakości leczenia?

Klinika ma otrzymywać nowe stałe wynagrodzenie za „grupy usług” przypisane jej przez państwo. Reprezentują one usługi medyczne, bardziej precyzyjnie zdefiniowane niż z grubsza nazwane oddziały specjalistyczne. Punktem wyjścia ma być 65 grup, które w dużej mierze opierają się na modelu z Nadrenii Północnej-Westfalii – na przykład takich jak „chirurgia kręgosłupa” czy „białaczka”. W każdym przypadku określono również specyfikacje jakościowe dla specjalistycznego personelu i sprzętu. Lauterbach wielokrotnie podkreślał, że nie będzie żadnych kompromisów. Celem jest zapewnienie, że na przykład leczenie raka będzie przeprowadzane w klinikach posiadających specjalistyczną wiedzę.

Co to oznacza dla szpitali?

Zmianami mają kierować kraje związkowe odpowiedzialne za planowanie szpitali. Na przykład, mogą one określić, czy w danym regionie istnieją dwie czy cztery lokalizacje dla chirurgii kręgosłupa, wyjaśnił Lauterbach. Nowe stałe wynagrodzenie ma również na celu dalsze zabezpieczenie istnienia mniejszych szpitali na obszarach wiejskich.

Kraje związkowe powinny również mieć możliwość deklarowania lokalizacji jako „międzysektorowych placówek opieki”, które łączą leczenie szpitalne z usługami ambulatoryjnymi i pielęgniarskimi „blisko domu”. Tam, gdzie brakuje internistów czy specjalistycznych gabinetów lekarskich, pacjenci będą mogli w przyszłości udać się na leczenie do szpitala. Jednocześnie część szpitali, szczególnie w dużych miastach w zachodnich Niemczech, może w wyniku reformy zostać zamknięta.

Jakie korzyści przyniesie reorganizacja?

Ministerstwo wskazuje na „wzrost wydajności i zmniejszenie wydatków” dzięki bardziej skoordynowanej opiece o wyższej jakości. Roczne wydatki ustawowych kas chorych na kliniki wzrosły ostatnio do 94 miliardów euro. Była to jedna trzecia wszystkich wydatków na usługi medyczne. Kasy chorych popierają większą specjalizację na rzecz wyższej jakości, ale ostrzegają przed dalszą „lawiną kosztów” w i tak już napiętej sytuacji finansowej. Kliniki i kraje związkowe wzywają również do szybszych zastrzyków finansowych, ponieważ w przeciwnym razie niektóre szpitale nie byłyby w stanie przeprowadzić reformy, która wejdzie w życie dopiero za kilka lat.

Co będzie dalej?

Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2025 r., ale nie zostanie wdrożona za jednym zamachem tylko stopniowo do 2029 r. Plan zakłada, że kraje związkowe przydzielą odpowiednie grupy usług swoim szpitalom do końca 2026 roku. Następnie, w latach 2027 i 2028 finansowanie będzie stopniowo przekształcane w nowy system.

(DPA/stef)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Wiedeń nie zbuduje sceny, „która może zostać wykorzystana do ksenofobicznej agitacji i podsycania islamofobicznych i antytureckich resentymentów”, ogłosiła na początku listopada Veronica Kaup-Hasler z Socjaldemokratycznej Partii Austrii (SPÖ) odpowiedzialna za kulturę radna miejska. Powołała się przy tym na ustalenia naukowe.

Decyzja „właściwie usprawiedliwiona”

W podjęciu decyzji pomagała jej polsko-austriacka grupa ekspertów. Jeden z jej członków, prof. historii Bogusław Dybaś z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który w latach 2007-19 był dyrektorem Stacji Naukowej PAN w Wiedniu, powiedział austriackiej agencji prasowej APA, że „ze względu na charakter pomnika i jego niską wartość artystyczną” uważa decyzję Rady Miasta Wiednia „za właściwie usprawiedliwioną”.

W rozmowie z DW polski historyk mówi, że odmowa upamiętnienia polskiego króla w Wiedniu „dotyczy tego konkretnego pomnika w tym konkretnym miejscu”. – Tak sądzę i taką mam nadzieję, że to nie zamyka dyskusji o jakiejś kolejnej formie upamiętnienia Jana III Sobieskiego – mówi prof. Dybaś.

„Wstyd dla Wiednia i Wiedeńczyków”

Podobną nadzieję ma Zenon Kosiniak-Kamysz, który od miesiąca kieruje jako chargé d'affaires polską ambasadą w Wiedniu. – Nie przypuszczam, że ta decyzja jest rozstrzygnięciem ostatecznym, po wsze czasy – mówi DW. Dyplomata rozmawiał już o tym z Veroniką Kaup-Hasler, liczy też na rozmowie z burmistrzem Wiednia Michaelem Ludwigiem. – Brak pomnika to jest wstyd dla Wiednia i Wiedeńczyków – podkreśla ambasador Kosiniak-Kamysz.

Prof. Dybaś ubolewa, że dochodzenie do ostatecznego rozstrzygnięcia zajęło władzom Wiednia tak długo. Pomnik na Kahlenbergu miał być bowiem odsłonięty w 335. rocznicę odsieczy, czyli sześć lat temu. Cokół przygotowano już w 2013 roku, a pięć lat później pojawiła się na nim data bitwy: 12 IX 1683. Miasto jednak nie wyraziło wtedy zgody na umieszczenie na nim odlanego w Gliwicach monumentu. Pomnik zamiast do Austrii ruszył więc w podróż po Polsce. Zaczął od Krakowa.

Rzeźbiarz chciał chyba powiedzieć zbyt dużo

Autorem monumentu jest prof. Czesław Dźwigaj, znany przede wszystkim z kilkudziesięciu figur Jana Pawła II, ale i na przykład znajdującego się na krakowskim Cmentarzu Rakowickim pomnika ofiar ukraińskiego ludobójstwa na Wołyniu. „To Sobieski z buławą w ręku w trakcie natarcia. Za nim są husarzy – symboliczne skrzydła, a pod kopytami: pokonana armia osmańska”, tak pięć lat temu w rozmowie z dziennikarzem radia RMF FM opisywał rzeźbę Piotr Zapart z krakowskiego Bractwa Kurkowego, inicjator projektu i przewodniczący komitetu budowy pomnika.

Austriacki dziennik „Der Standard” przypomniał niedawno, że swoje zastrzeżenia wobec koncepcji typowego dla XIX wieku „pomnika bohaterów” wyraziła „grupa austriacko-polskich ekspertów”, która zaleciła „zdystansowanie się od jakiejkolwiek formy pomnika heroizującego”.

– Rzeźbiarz chciał chyba powiedzieć zbyt dużo – mówi w rozmowie z DW żyjący od 40 lat w Düsseldorfie polski artysta plastyk Emil Bartłomiejczak oglądając zdjęcia rzeźby sprzed lat, umieszczonej na lawecie, na której miała ona dotrzeć na Kahlenberg. Artysta nie widzi w nim też pomnika XIX-wiecznego. – Porównań trzeba by raczej szukać w znacznie odleglejszej przeszłości – dodaje.

Sojusznicy ze skrajnej prawicy

Gorącymi zwolennikami symboliki wyrażanej przez pomnik prof. Dźwigaja stała się dość niespodziewanie austriacka skrajna prawica, która wcześniej raczej nie pałała nadmierną sympatią wobec Polski i Polaków. „Byłoby skandalem, gdyby ta taktyka opóźniania została podjęta ze względu na wyborców ze społeczności tureckiej”, powiedział we wrześniu 2018 roku ówczesny szef parlamentarnego klubu Wolnościowej Partii Austrii (FPÖ) Johann Gudenus, gdy władze Wiednia wstrzymały zapowiadane na ten rok odsłonięcie pomnika.

Ten polityk zasłynął wcześniej wizytą u Ramsana Kadyrowa w Czeczenii, gdzie nie dostrzegł „żadnych oznak wojny czy dyskryminacji”, oraz udziałem w tak zwanej „wyborczej misji obserwacyjnej” podczas referendum na Krymie, po aneksji półwyspu przez Rosję w 2014 roku.

Rok później wycofał się jednak z polityki wraz ze swym partyjnym szefem i urzędującym wicekanclerzem Heinzem-Christianem Strachem, po publikacji przez media nagrań z Ibizy, na których między innymi obiecywali oni niejakiej Aljonie Makarowej, rzekomej kuzynce rosyjskiego oligarchy naftowego Igora Makarowa, przejęcie najpoczytniejszej austriackiej gazety „Neue Kronen Zeitung” w zamian za finansowe wsparcie dla FPÖ.

– Ale najbardziej skrajni nie są wolnościowcy, a identytaryści urządzający na Kahlenbergu demonstracje, podczas których dochodzi do starć z ich lewicowymi przeciwnikami – mówi w rozmowie z DW prof. Dybaś.

Ruch Identytarystyczny Austria (Identitäre Bewegung Österreich) powstał w 2012 roku jako odnoga zainicjowanego dziesięć lat wcześniej we Francji międzynarodowego ruchu Les Identitaires. – Ten pomnik pewnie by tylko podgrzewał atmosferę tych sporów – uważa polski historyk.

Szczęśliwe zakończenie?

Ambasador Kosiniak-Kamysz podkreśla, że Jan III Sobieski ma nie tylko wielkie zasługi dla Polski, ale i dla Austrii, i Europy. W rozmowie z DW zaznacza, że w sprawie jego upamiętnienia ma jak na razie za sobą jedynie wspomnianą rozmowę telefoniczną. – Nie dostaliśmy żadnego stanowiska wiedeńskiego magistratu na piśmie. Dlatego podchodzę do tego bez większych emocji. I mam nadzieję, że przez następnych kilka lat, gdy będę kierował polską ambasadą, będę miał wiele okazji do rozmów na ten temat. I do szczęśliwego zakończenia. To znaczy do godnego uczczenia króla Jana III Sobieskiego w Wiedniu.

Niemiecki rząd nie zdecydował jeszcze, jak zamierza postąpić w związku z nakazem aresztowania wydanym przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) przeciwko premierowi Izraela Beniaminowi Netanjahu. Rzecznik rządu Steffen Hebestreit zapowiedział, że wynikające z tego „kroki wewnętrzne” zostaną dokładnie przeanalizowane.

Ze względów historycznych rząd niemiecki jest jednym z największych zwolenników MTK – dodał rzecznik. „Jednocześnie konsekwencją historii Niemiec jest to, że mamy wyjątkowe stosunki i wielką odpowiedzialność wobec Izraela” – oświadczył. Niemcy popierają prawo Izraela do samoobrony po ubiegłorocznym ataku terrorystycznym Hamasu.

Aresztowanie mało prawdopodobne

Rząd Niemiec uważa, że wykonanie międzynarodowego nakazu aresztowania izraelskiego premiera Beniamina Netanjahu jest na niemieckim terytorium mało prawdopodobne. „Trudno mi sobie wyobrazić, że dokonalibyśmy aresztowań na tej podstawie” – wyjaśnił rzecznik rządu w piątek, 22 listopada.

Hebestreit podkreślił, że nakaz aresztowania został przyjęty do wiadomości. Dodał, że kwestia aresztowania pojawiłaby się tylko wtedy, gdyby Netanjahu przyjechał do Niemiec. Na pytanie, czy premier Izraela będzie teraz mile widziany w Niemczech, rzecznik rządu nie odpowiedział. Podkreślił, że kwestia nakazu aresztowania wymaga wyjaśnienia pod względem prawnym.

Międzynarodowy Trybunał Karny wydał w środę (20.11.2024) nakazy aresztowania Netanjahu i niedawno zdymisjonowanego izraelskiego ministra obrony Jo'awa Gallanta za domniemane zbrodnie wojenne podczas wojny w Strefie Gazy. Sędziowie w Hadze wydali również nakaz aresztowania przywódcy organizacji terrorystycznej Hamas – Mohammada Diab Ibrahima Al-Masriego, znanego pod nazwiskiem Deif. Według izraelskich źródeł on już jednak nie żyje.

Podzielone reakcje

Międzynarodowe reakcje na nakaz aresztowania Netanjahu są podzielone. Podczas gdy Iran i Autonomia Palestyńska świętują decyzję trybunału, sojusznicy Izraela krytykuje nakaz aresztowania – przede wszystkim USA. Węgry nawet demonstracyjnie przedstawiły chęć zaproszenia Netanjahu do swojego kraju.

Rządy Holandii i Kanady poinformowały natomiast, że nakazy aresztowania zostaną wykonane w ich krajach. Netanjahu mógłby również zostać aresztowany w Irlandii – powiedział szef rządu Simon Harris brytyjskiej agencji prasowej PA. Jeśli inne państwa przyjmą takie samo podejście, może to poważnie ograniczyć swobodę podróżowania izraelskiego szefa rządu.

Szef dyplomacji UE Josep Borrell nazwał międzynarodowy nakaz aresztowania Netanjahu jako wiążący dla państw członkowskich Unii Europejskiej. „Decyzja Trybunału musi być respektowana i wdrożona” – powiedział Borrell.

(DPA, ARD/stef)

Bosch ogłosił dalsze redukcje zatrudnienia: dotyczy to głównie lokalizacji w Niemczech. Rada zakładowa nie chce się na to zgodzić.

Słaby popyt

Zapowiedziana redukcja miejsc pracy ma dotyczyć działu Cross-Domain Computing Solutions, czyli działu oprogramowania i elektroniki samochodowej. Popyt na inteligentne systemy wspomagania kierowcy i rozwiązania do zautomatyzowanej jazdy, a także na jednostki sterujące nie rozwija się zgodnie z przewidywaniami. Sytuacja ekonomiczna w tym dziale jest jeszcze bardziej napięta niż kilka miesięcy temu.

Ponadto dział zatrudnia znacznie więcej pracowników niż jest to wymagane. Koncern wyjaśnia, że w związku z tym „konieczne są dalsze dostosowania kadrowe i strukturalne, aby zapewnić konkurencyjność”. Bosch ma je opracować wspólnie z przedstawicielami załogi „w sposób jak najbardziej akceptowalny społecznie”.

W ostatnich miesiącach firma zlikwidowała już kilka tysięcy miejsc pracy. Niemniej jednak firma obawia się, że nie osiągnie swoich rocznych celów.

Skrócenie czasu pracy

Ponadto wczoraj firma ogłosiła plany skrócenia czasu pracy. Od 1 marca 2025 roku 450 osób zatrudnionych w kilku niemieckich lokalizacjach będzie pracować tylko 35 godzin tygodniowo. Decyzja jest podyktowana mało optymistycznymi perspektywami biznesowymi.

„Od 1 marca 2025 r. 450 pracowników w kilku niemieckich lokalizacjach będzie pracować tylko 35 godzin tygodniowo” – poinformowała rzeczniczka firmy, tym samym potwierdzając doniesienia dziennika Stuttgarter Zeitung. Według gazety celem jest uniknięcie dalszych redukcji zatrudnienia.

(DPA, RTR/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Stephen Lynch, amerykański inwestor i zwolennik Donalda Trumpa, chce kupić nieczynny gazociąg Nord Stream 2. Jak informuje gazeta „Wall Street Journal”, złożył on wniosek do rządu USA o udzielenie pozwolenia na złożenie oferty w ewentualnej licytacji w Szwajcarii. Zdaniem Lyncha byłaby to wyjątkowa okazja, aby dostawy energii do Europy znalazły się pod amerykańską i europejską kontrolą – powiedział inwestor gazecie.

Jako argument Lynch miał podać rządowi USA, że własność gazociągu może być kartą przetargową w negocjacjach z Rosją w sprawie zakończenia wojny w Ukrainie. Zakłada on, że gazociąg zostanie sprzedany na aukcji, jeśli niewypłacalna spółka zależna rosyjskiego giganta energetycznego Gazpromu nie będzie w stanie zrestrukturyzować swoich długów i jej aktywa zostaną zlikwidowane.

Zwolennik Trumpa

Lynch potrzebuje jednak zgody Waszyngtonu na prowadzenie interesów z firmami objętymi amerykańskimi sankcjami. Wielu amerykańskich senatorów i urzędników w Departamencie Skarbu i Departamencie Stanu USA zostało poinformowanych o tych planach, pisze „Wall Street Journal". Lynch wspierał finansowo kampanię wyborczą prezydenta elekta Donalda Trumpa i Republikanów.

Podwodny rurociąg Nord Stream 2 między Rosją a Niemcami został ukończony w 2021 roku, ale nigdy nie został uruchomiony komercyjnie. Jedna z dwóch jego nitek została uszkodzona w wyniku eksplozji we wrześniu 2022 r. Druga nitka jest nienaruszona. Ze względu na rosyjską inwazję na Ukrainę dostawy rosyjskiego gazu ziemnego nie mają obecnie miejsca.

(DPA/stef)

Donald Trump jest „wyzwaniem dla świata, szczególnie dla multilateralizmu” – ocenia była kanclerz Angela Merkel w wywiadzie dla tygodnika „Der Spiegel”, który ukazał się na kilka dni przed światową premierą jej wspomnień. W książce, która była gotowa jeszcze przed wyborami prezydenckimi w USA, Merkel wyraża nadzieję na zwycięstwo kandydatki Demokratów Kamali Harris. W wywiadzie dla „Spiegla” nie kryje rozczarowania. Jak przyznaje, gdy rankiem 6 listopada spojrzała na telefon komórkowy poczuła „smutek”. „Dla mnie rozczarowaniem było już to, gdy w 2016 roku Hillary Clinton nie wygrała. Życzyłam sobie, aby było inaczej” – mówi.

Donalda Trumpa opisuje jako osobę, „która w polityce nie dopuszcza sytuacji „win-win, a jedynie uznaje zwycięzców i przegranych”, co – jej zdaniem – jest bardzo trudnym wyzwaniem dla multilateralizmu. „Trump był bardzo ciekawski i chciał dokładnie poznać szczegóły. Ale tylko po to, by wybadać je na swoją korzyść, by znaleźć argumenty, które wzmocniłyby go i osłabiły innych. Im więcej osób było w pokoju, tym większa była jego chęć bycia zwycięzcą. Nie można z nim pogawędzić, każde spotkanie to rywalizacja: ty albo ja” – ocenia Merkel.

W porównaniu do poprzedniej kadencji Trumpa teraz zmieniło się to, że „istnieje jego wyraźny sojusz z wielkimi firmami z Doliny Krzemowej, które dysponują ogromnym kapitałem”. Chodzi przede wszystkim o Elona Muska, który ma być doradcą Trumpa. „Jeśli osoba taka jak on jest właścicielem 60 procent wszystkich satelitów krążących w kosmosie, to oprócz kwestii politycznych musi to nas ogromnie zajmować” – przyznała Merkel.

„Putin zawsze miał skłonności dyktatorskie”

Pytana o krytykowaną dziś politykę wobec Rosji i uzależnienie od rosyjskiego gazu, była kanclerz przyznaje, że nigdy nie miała złudzeń co do Władimira Putina. „Zawsze miał skłonności dyktatorskie, a jego zadufanie w sobie często mnie irytowało. Ale nie wierzę, że już kiedy objął urząd w 2000 r., planował pewnego dnia zaatakować Ukrainę. Jest to raczej sytuacja, w której my na Zachodzie również musimy zadać sobie pytanie, czy zawsze robiliśmy wszystko dobrze” – powiedziała Merkel.

„Nie było i nie ma żadnego powodu, który usprawiedliwiałby inwazję Putina na Ukrainę. Ale większa jedność Zachodu z pewnością by się przydała. Nie byliśmy tak silni, jak mogliśmy być” – przyznała.

„Kozioł ofiarny”

Odpiera ona też zarzut, jakoby sprzeciwiając się przyjęciu przez NATO planu działań na rzecz członkostwa Ukrainy i Gruzji na szczycie w Bukareszcie w 2008 roku, podzieliła sojusz. „Dlaczego amerykańskie stanowisko jest sztywne, a każdy, kto zajmuje inne, jest uważany za dzielącego? Zgodziłam się wówczas na kompromis: Nie dla statusu kandydata, ale zapewnienie, że Ukraina i Gruzja pewnego dnia dołączą do NATO. Nawiasem mówiąc, nie byliśmy osamotnieni w tym stanowisku. Francja i wiele innych krajów podzielało naszą opinię” – mówi Merkel.

Jej zdaniem po rosyjskiej inwazji na Ukrainę zrobiono z niej „kozła ofiarnego”. „Na przykład Wołodymyr Zełenski wezwał mnie i byłego prezydenta Francji (Nicolasa) Sarkozy'ego, byśmy przyjechali do Buczy po straszliwej masakrze, co najwyraźniej miało znaczyć, że nasza postawa w Bukareszcie była odpowiedzialna za zabitych w Buczy” – mówi.

„Nord Stream 2 miał polityczny sens”

Broniąc swojej postawy w sprawie gazociągu Nord Stream 2, Merkel mówi m.in.: „Jednym z moich zadań było uzyskanie taniego gazu dla niemieckiej gospodarki. Teraz widzimy konsekwencje drogich cen energii dla naszego kraju. Nie miałabym większości politycznej dla zerwania handlu gazem z Rosją, a już na pewno nie poparcia ze strony biznesu. Uważałam też, że Nord Stream 2 ma polityczny sens. Jak w nowym postzimnowojennym porządku możliwe było utrzymywanie więzi z kimś takim jak Putin, którego niektórzy historycy nazywają rewizjonistą? Poprzez próbę dopuszczenia go do udziału w dobrobycie” – ocenia Merkel.

Wbija także szpilkę Polsce i Ukrainie. „Dziś zapomina się o wielu ważnych aspektach. Na przykład, że Ukraina i Polska nie były zasadniczo przeciwne naszemu importowi rosyjskiego gazu, dopóki przechodził on przez ich terytorium, a one otrzymywały za niego opłaty tranzytowe” – mówi.

Zawracanie uchodźców z granicy niczego nie rozwiąże

Po raz kolejny Merkel broni swoich decyzji z 2015 roku, gdy otworzyła granice Niemiec dla uchodźców i migrantów, którzy utknęli na Węgrzech w drodze na Zachód. „W tamtym czasie miałam poczucie, że w przeciwnym razie naraziłabym na szwank całą wiarygodność niedzielnych przemówień o naszych wielkich wartościach w Europie i godności ludzkiej. Na przykład pomysł ustawienia armatek wodnych na granicy z Niemcami był dla mnie okropny i i tak nie byłby rozwiązaniem” – powiedziała.

Krytykuje także postulaty m.in. CDU, by migrantów bez prawa do azylu zawracać z granicy. „Nadal uważam, że to nie w porządku. Wprowadziliśmy kontrole graniczne i wiele innych słusznych rozwiązań, które przynoszą efekty. Ale iluzją jest zakładanie, że wszystko będzie dobrze, jeśli zawrócimy uchodźców na granicy z Niemcami. UE musi wspólnie rozwiązać ten problem na granicach zewnętrznych, w przeciwnym razie swobodny przepływ osób i rynek wewnętrzny będą zagrożone. Byłoby to odwrócenie integracji europejskiej, z konsekwencjami niemożliwymi do przewidzenia.” – przestrzega była kanclerz.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Niemiecki dziennik pisze w piątek (22.11.2024) w wydaniu internetowym o rozpoczętych dziś prawyborach w Koalicji Obywatelskiej, które wyłonić mają kandydata na prezydenta. „Wybory prezydenckie odbędą się dopiero w maju przyszłego roku. Ale wiele od nich zależy zarówno dla koalicyjnego rządu (Donalda) Tuska, jak i dla całego kraju. To tłumaczy wysiłki, które partia Tuska podejmuje już teraz. Prezydent Andrzej Duda blokuje rząd w wielu aspektach, zapowiedział nawet, że będzie to robić” – pisze korespondentka „Sueddeutsche Zeitung” (SZ) Viktoria Grossmann.

Dodaje, że Duda wielokrotnie wetował projekty ustaw lub odsyłał je do Trybunału Konstytucyjnego, „którego niezależność nie została jeszcze przywrócona”. Upolitycznienie TK było jednym z pierwszych kroków poprzedniego rządu PiS, co wywołało wieloletni spór z Komisją Europejską, przypomina „SZ”. Dopóki prezydent będzie sie przeciwstawiał rządowi, trybunał pozostanie zablokowany, dodaje.

Rywalizacja o uwagę wyborców

Grossmann zaznacza, że prawybory, w których członkowie partii głosują SMS-owo na jednego z dwóch kandydatów: prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego bądź szefa MSZ Radosława Sikorskiego, to rzadkie wydarzenie w polskiej polityce. „Spektakl, który w dobrze skalkulowany sposób przyciąga uwagę – tutaj również partia Tuska jest w ciągłej rywalizacji z partią PiS, która ma tak zwany żelazny elektorat w wysokości około 30 procent i w sondażach zwykle jest na równi z Koalicją Obywatelską Tuska. Odwieczny rywal PiS jeszcze tak naprawdę nie otrząsnął się po ostatnim wielkim PR-owym uderzeniu Tuska. W połowie października Tusk zaproponował tymczasowe zawieszenie prawa do azylu na określonych obszarach dla osób, które są celowo wysyłane z Białorusi do Polski w celu nielegalnego przekroczenia granicy” – pisze niemiecka dziennikarka.

Jak dodaje, na taki pomysł, sprzeczny z prawem UE, nie wpadło nawet PiS. Politycy tej partii zareagowali „bezradnie” – „Tusk pozbawił ich wiatru w żaglach w ich ulubionym temacie uchodźców”.

Pułapka w planie Tuska

Według sondaży KO obaj potencjalni kandydaci KO na prezydenta mogli by pokonać kandydata PiS, choć Sikorski dopiero w drugiej turze. „I tu właśnie tkwi pułapka w planie Tuska. Nie wiadomo jeszcze, kogo PiS wystawi w wyborach prezydenckich. Przez długi czas obozy polityczne obserwowały się nawzajem. Potem Koalicja Obywatelska zdecydowała się zrobić pierwszy krok i ogłosiła, że jej kandydat przedstawi swój program wyborczy 7 grudnia” – zauważa Grossmann. w jej ocenie PiS będzie mógł dopasować do tego swojego kandydata. na krótkiej liście są, jak pisze, b. premier Mateusz Morawiecki, b. minister obrony Mariusz Błaszczak, czy b. minister edukacji Przemysław Czarnek.

Sikorski lepszy w kontaktach z Trumpem?

Jednak zdaniem niemieckiej dziennikarki dużo większe znaczenie dla wyniku prawyborów w KO wydaje się mieć rezultat wyborów prezydenckich w USA. „Od zwycięstwa Donalda Trumpa Sikorski znacznie bardziej przesuwa się do centrum uwagi. Niektórym komentatorom wydaje się on bardziej przebiegły, twardszy, być może bardziej bezwzględny w kontaktach z egomanem” pisze.

„Inni obawiali się, że żona Sikorskiego może stać się przeszkodą dla dobrych stosunków transatlantyckich. Publicystka Anne Applebaum wystarczająco często krytykowała Trumpa” – dodaje Viktoria Grossmann.

Zauważa, że wybory prezydenckie odbędą się podczas polskiej prezydencji w Radzie UE. Pierwsza tura najpóźniej w ostatni weekend maja, a prawdopodobnie dwa tygodnie później odbędzie się dogrywka. Tusk chciałby wówczas odnieść ze swym kandydatem zwycięstwo na oczach Europejczyków – pisze „SZ”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Wiemy już, kto będzie kandydatem na kanclerza z ramienia socjaldemokratycznej SPD – czyli partii stojącej na czele obecnej koalicji rządowej w Niemczech. Przez długie tygodnie trwały spekulacje, czy partia wystawi jako kandydata urzędującego kanclerza Olafa Scholza czy może ministra obrony Borisa Pistorusa.

Ten pierwszy jest wprawdzie szefem rządu, więc wydaje się naturalnym kandydatem SPD w wyborach. Problem w tym, że Olaf Scholz jest bardzo niepopularny w społeczeństwie, tak jak cały jego rząd. Zresztą od niedawna to rząd mniejszościowy, bo opuściła go liberalna FDP.

Drugi z wymienianych polityków – Boris Pistorius wypada tu znacznie lepiej. Od miesięcy prowadzi w rankingach zaufania do polityków w Niemczech, jest też najlepiej ocenianym politykiem SPD. Wyborcom najwyraźniej podoba się jego zdecydowany styl i konsekwentne postępowanie w resorcie obrony na rzecz pomocy wojskowej Ukrainie.

Debaty w partii

Dlatego od miesięcy sugerowano, że to właśnie bardzo popularny Boris Pistorus, a nie nielubiany Olaf Scholz powinien być kandydatem na kanclerzach w nadchodzących wyborach. Stało się jednak inaczej. W czwartek (21.11.24) wieczorem Pistorius ogłosił, że nie zamierza ubiegać się o status kandydata. Oznacza to, że o fotel kanclerza ponownie będzie ubiegał się Olaf Scholz.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W nagraniu wideo opublikowanym na kanale SPD Pistorius zapewnił, że to jego niezależna decyzja. Zaapelował też, by członkowie partii nadal wspierali Olafa Scholza.

– Olaf Scholz oznacza rozsądek i opanowanie. Ma to szczególne znaczenie w tych czasach, czasach globalnych przełomów i niebezpiecznych populistycznych ataków na demokrację na całym świecie. Olaf Scholz jest mocnym kanclerzem i właściwym kandydatem na kanclerza – powiedział Pistorius.

Polityk dodał, że nigdy nie chciał, aby z jego powodu partia zmagała się z dyskusją na temat kandydata na kanclerza.

Szanse na to, że kandydat SPD obejmie stanowisko szefa rządu są jednak minimalne. W sondażach partia SPD dostaje zaledwie 14 procent głosów. To ponad dwa razy mniej niż chadecka opozycja CDU/CSU, na którą chce głosować 33 procent Niemców. Takie wyniki przynosi ostatnie badanie Deutschlandtrend dla telewizji ARD.

Oznacza to, że największe szanse na fotel kanclerza ma obecnie szef CDU Friedrich Merz. Przedterminowe wybory w Niemczech, wywołane rozpadem koalicji Scholza, mają odbyć się 23 lutego.

„Trybunał Haski wykonuje swoją pracę zgodnie z decyzją 124 państw-sygnatariuszy Statutu Rzymskiego” – pisze „Süddeutsche Zeitung”. I dodaje: „Oskarżenia o zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości w związku z działaniami wojennymi w Strefie Gazy, za które odpowiedzialni są Benjamin Netanjahu i Joawa Gallant (minister obrony), są tak poważne, że uzasadniają niezależne postępowanie karne”. (..) Z pewnością istnieją wynikające z polityki realnej zastrzeżenia co do kroku podjętego teraz przez Trybunał w Hadze. Praktyczne skutki będą prawdopodobnie na razie minimalne. Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) nie może wykonać nakazów aresztowania własnymi siłami policyjnymi, więc Netanjahu i inni raczej nie trafią na ławę oskarżonych w najbliższym czasie. W przeciwieństwie do tego, wpływ polityczny może być ogromny i doprowadzić do polaryzacji, która ostatecznie spowoduje poważne szkody dla samego sądu. „Jednak wszystko to nie powinno mieć znaczenia, jeśli poważnie traktuje się znaczenie prawa międzynarodowego i międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości” – czytamy.

W podobnym tonie komentuje „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, wskazując, że nakaz aresztowania izraelskiego premiera nabiera innego wymiaru. „Netanjahu jest szefem rządu demokratycznego państwa prawa, które odrzuca Trybunał Karny - którego jurysdykcja w sprawie ‘państwa palestyńskiego' jest, nawiasem mówiąc, dyskusyjna” – pisze dziennik z Frankfurtu. W szczególności Niemcy, jako ważny pomocnik w powstaniu następcy alianckiego Trybunału Wojskowego w Norymberdze, są teraz zmuszone do zamanifestowania swoich poglądów. Są one uwikłany w konflikt między obowiązkiem pomocy w wykonaniu nakazu aresztowania a deklarowaną przez siebie racją stanu. Z pewnością nie obejmuje to przyzwolenia na ewentualne izraelskie zbrodnie przeciwko ludności cywilnej, które dostrzega nie tylko Haga. Jednak zdaniem komentatora faktyczne zrównanie Izraela i Hamasu przez prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego naraża autorytet tej instytucji na szwank. (..) „Trybunał Karny nie powinien być zaskoczony, jeśli państwa zachodnie, które do tej pory były wobec niego lojalne, odmówią mu posłuszeństwa - a wrogowie sprawiedliwości i wolności będą temu kibicować. Kolejny podział grozi...” – ostrzega dziennik.

Według „Straubinger Tagblatt” nakaz aresztowania jest bardzo symboliczny. Praktycznie stawia szefa rządu Izraela na równi z rosyjskim dyktatorem Władimirem Putinem. „Stawia to również niemiecki rząd przed dylematem dotyczącym kwestii racji stanu. Nie tylko wtedy, gdy Netanjahu zdecyduje się przyjechać do Niemiec. Wprawdzie zarówno jego, jak i Gallanta, obejmuje domniemanie niewinności. Niemniej jednak, niezależnie od tego, czy jest to kwestia państwowa, czy nie, w świetle oskarżeń coraz trudniej jest politycznie uzasadnić pomoc zbrojeniową dla Izraela”.

„Frankfurter Rundschau” podkreśla: „Pomimo krytyki Międzynarodowego Trybunału Karnego za wydanie nakazów aresztowania izraelskiego premiera Benjamina Netanjahu, byłego ministra obrony Joawa Gallanta i kilku przywódców Hamasu, sędziowie podjęli właściwą decyzję. Prawie wszystkie głosy sprzeciwu mają charakter polityczny. MTK jest jednak organem zorientowanym na prawo międzynarodowe i ma na celu karanie zbrodni wojennych. Nakazy aresztowania nie zmuszą Izraela do ustępstw ani nie utrudnią innych procesów politycznych - na przykład na rzecz zawieszenia broni w Strefie Gazy. Powodem są względy czysto polityczne”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Zwycięzca wyborów prezydenckich w USA, Donald Trump nie przedstawił jeszcze oficjalnego planu, jak zamierza zakończyć wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. W trakcie kampanii wyborczej zapewniał jednak, że może zakończyć tę wojnę w ciągu 24 godzin. Według doniesień mediów w jego zespole trwają obecnie dyskusje na ten temat.

Jak doniósł niedawno Wall Street Journal (WSJ), powołując się na trzy źródła bliskie Trumpowi, jeden z planów zakłada, że Kijów zgodzi się nie przystępować do sojuszu obronnego NATO przez co najmniej 20 lat. W zamian Waszyngton miałby nadal dostarczać Ukrainie broń w celu powstrzymania Federacji Rosyjskiej przed dalszymi atakami.

Zgodnie z informacjami WSJ, wszystkie propozycje dotyczą „zamrożenia” wojny, co oznaczałoby rosyjską okupację około 20 procent terytorium Ukrainy. Powołując się na własne źródła, gazeta „The Telegraph” napisała, że Trump w ramach swoich planów mógłby wezwać europejskie i brytyjskie wojska do zabezpieczenia 1300-kilometrowej strefy buforowej między armiami Ukrainy a Federacji Rosyjskiej.

„Ukraińcy mięsem armatnim”

Tymczasem w Ukrainie nie wyklucza się już, że po inauguracji Trumpa USA narzucą temu krajowi scenariusze nie do przyjęcia. Zamrożenie wojny może doprowadzić do pełzającej okupacji Ukrainy przez Rosję.

„To niedorzeczne czytać o optymistycznych urojeniach na temat tego, jak Trump postawi Rosję do pionu, dostarczy broń i zakończy wojnę” – pisze użytkowniczka o pseudonimie "Libelle" na portalu społecznościowym X. „Mam wrażenie, że wraz z jego zwycięstwem w wyborach już przegraliśmy. Jego metoda to układ z agresorem, terrorystą, ludobójcą i zbrodniarzem wojennym” – dodaje.

Również użytkowniczka Facebooka Oksana Lysiak wyraża brak zrozumienia. „Kluczowe, czego ludzie nie chcą zrozumieć - lub udają, że nie rozumieją - jest to, że Putin nie chce Ukraińców z powodu braterskiej miłości czy czegoś w tym rodzaju, lecz jako mięso armatnie i mrówki robocze do ataku na europejski bastion”.

„Trump powie, że ‘wszystko załatwił'. Przestanie finansować Ukrainę, a następnie powie, że cała dalsza odpowiedzialność spoczywa na Europie. W końcu Ukraina jest częścią Europy” – obawia się ukraiński dziennikarz Andrij Herasym na Facebooku.

Oleksij Kopytko, ekspert wojskowy i były doradca ukraińskiego Ministerstwa Obrony, mówi: - Najlepszą opcją dla nas jest, aby Europa opamiętała się i zaczęła odpowiednio finansować swoją obronę.

Oznaczałoby to, że Europa powinna sprawiedliwie wspierać finansowo Ukrainę za jej wysoką „daninę krwi” i za to, że powstrzymuje Rosję. W końcu Japonia i Korea Południowa zrobiłyby to samo. Zaledwie kilka dni temu Japonia ogłosiła kolejny pakiet pomocy. Według Kopytko stworzy to podstawę do utrzymania jedności transatlantyckiej, ponieważ wpisuje się w wizję Trumpa i minimalizuje ryzyko europejskich umów z Chinami.

„Z kalkulatorem w ręku”

- Dla niektórych na Zachodzie najlepszym rozwiązaniem jest pozbycie się problemów kosztem Ukrainy - mówi były minister spraw zagranicznych Ukrainy Wołodymyr Ohryzko w rozmowie z ukraińską stacją NV. - Ci cynicy wokół Trumpa będą go zachęcać do tej opcji, ponieważ jest najprostsza. Ale musimy skierować tę ideologię w innym kierunku i powiedzieć Trumpowi: Spójrz, oferujemy ci rzeczy, które są dla ciebie korzystne. Zarobisz dziesiątki i setki miliardów dolarów, wzmacniając Ukrainę.
daniem byłego szefa ukraińskiego MSZ-u Ukraina musi przejąć inicjatywę i jeszcze przed inauguracją Trumpa jasno wyjaśnić mu „z kalkulatorem w ręku”, o co toczy się gra. Ohrysko podkreślił, że większa pomoc dla Ukrainy oznaczałaby również więcej pieniędzy dla USA poprzez zamówienia na broń.

Czy uda się zaspokoić próżność Trumpa?

Z kolei politolog Ihor Rejterowicz z Uniwersytetu Tarasa Szewczenki w Kijowie uważa, że Trump może przyczynić się do zakończenia wojny i uczyni to na uczciwych warunkach. – Dwie trzecie jego wyborców popiera Ukrainę w wojnie z Rosją. Jeśli Trump zrobi ustępstwa na rzecz Rosji, zostanie to odebrane bardzo negatywnie, nawet wśród jego partyjnych kolegów – wskazuje politolog. Według niego, Trump mówi o „Wielkiej Ameryce”, co oznacza przywrócenie geopolitycznych wpływów USA i ich roli w dzisiejszym świecie. Jego zdaniem próżność Donalda Trumpa może zatem zadziałać na korzyść Ukrainy. Rejterowicz jednocześnie nie wyklucza, że zespół Trumpa celowo rozpowszechnia teraz sprzeczne oświadczenia na temat Ukrainy i różne scenariusze, aby przetestować reakcję Europy, Rosji i Ukrainy na ewentualne propozycje zakończenia wojny.

– Mamy przyszłość z różnymi opcjami, a każdy scenariusz może się zmienić w każdej chwili. Jedyną rzeczą, która ich łączy, jest to, że Trump na pewno chce zakończyć wojnę. Wiadomo, że musi dojść do kompromisu, ale jak daleko ten kompromis ma sięgać, wciąż nie jest jasne – uważa Rejterowicz.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Rosnąca gotowość do negocjacji

Tymczasem duża część Ukraińców, w związku z pogarszającą się sytuacją na froncie i coraz bardziej ograniczonymi zasobami, stopniowo zmienia swoje zdanie na temat negocjacji z Rosją. Potwierdziło to badanie przeprowadzone przez kijowskie Centrum Badań Razumkowa we wrześniu. Jesienią 2023 roku 21 procent ankietowanych popierało negocjacje z Rosją. W tym roku jest to już 35 procent. Jednak, jak podkreślają socjolodzy, względna większość, wynosząca 48 procent, nadal jest przeciwna negocjacjom.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW

Trzecia runda negocjacji zbiorowych w Volkswagenie rozpoczęła się w czwartek (21.11.2024) od głośnych protestów pracowników. Według związku zawodowego IG Metall ponad 6 tys. uczestników ze wszystkich dziesięciu niemieckich zakładów VW przybyło do Wolfsburga na wiec protestacyjny. „Przyszłość zamiast zamknięcia”, „Wszystkie zakłady muszą pozostać” – można było przeczytać na transparentach. „Jesteśmy gotowi” – skandowano hasła, nawiązując do możliwych strajków ostrzegawczych.

Zapowiedź strajków

- To tylko przedsmak tego, co będzie się działo od grudnia, jeśli firma nie potraktuje poważnie naszych konkretnych propozycji rozwiązań – powiedziała przewodnicząca rady zakładowej Daniela Cavallo, mając na uwadze koniec obowiązującego do końca listopada okresu pokojowego w VW.Potem możliwe są również strajki ostrzegawcze.

Na wiec do Wolfsburga przybyli pracownicy zakładów VW z Dolnej Saksonii, Hesji i Saksonii. Wcześniej w ramach protestu przemaszerowali spod zakładu do stadionu. Jak ostrzegł Thorsten Gröger, dyrektor okręgowy IG Metall: - Dzisiaj Volkswagen ma ostatnią szansę na znalezienie dobrego rozwiązania bez zamykania zakładów i masowych zwolnień przed końcem obowiązkowego okresu pokojowego - powiedział. W przeciwnym razie od 1 grudnia zachodzi ryzyko eskalacji. - Jeśli dziś nie znajdziemy rozwiązania, to w listopadzie nie będzie już na to szansy. Wtedy przygotujemy się do akcji protestacyjnej – zapowiedział Gröger.

Plan na przyszłość

IG Metall oraz rada zakładowa przedstawiły w środę (20.11.2024) własny plan na przyszłość VW. Proponują, aby kolejną podwyżkę płac tymczasowo przekazać do funduszu na rzecz przyszłości, zamiast ją od razu wypłacać. Warunkiem byłoby jednak przyjęcie w trwających negocjacjach z VW ostatniego porozumienia pilotażowego dla przemysłu metalowego i elektrycznego, które przewiduje podwyżkę o 5,1 proc. w dwóch etapach. Volkswagen dotychczas odrzuca wszelkie podwyżki i zamiast tego domaga się obniżki wynagrodzeń o 10 proc.

Firma powściągliwie zareagowała na propozycje związków zawodowych. Konkretne postulaty muszą teraz zostać poddane finansowej ocenie. Podczas rundy negocjacji strony chcą „nawiązać bardziej szczegółowy dialog”. Koncern trzyma się jednak swoich celów finansowych. Dlatego wciąż nie można wykluczyć zamknięcia zakładów.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Książka Angeli Merkel „Wolność: Wspomnienia 1954-2021” będzie miała premierę w 30 krajach (w tym w Polsce) 26 listopada br. Niemiecki tygodnik „Die Zeit” ujawnił fragmenty wspomnień byłej kanclerz Niemiec.

Merkel stała na czele niemieckiego rządu w latach 2005-2021. Krytykowana nawet we własnej partii – CDU – za swoją politykę wobec Rosji, wyjaśnia w książce swoje stanowisko. Była polityk tłumaczy m.in. dlaczego w 2008 roku nie zgadzała się na przyznanie Ukrainie i Gruzji statusu krajów kandydujących do NATO, a tym samym odpowiedziała w pewnym stopniu na obawy Moskwy. Obawiała się bowiem militarnej odpowiedzi ze strony Rosji. „Przyjęcie nowego członka powinno przynieść nie tylko jemu większe bezpieczeństwo, ale także NATO” – pisze Merkel we fragmencie wspomnień cytowanym w „Die Zeit”.

Chodziło o bezpieczeństwo

Krytycy polityki Merkel twierdzą, że Ukraina uniknęłaby późniejszej rosyjskiej agresji, gdyby NATO oficjalnie uznało ją w 2008 roku za kraj kandydujący, tak jak chciał wówczas ukraiński rząd. Merkel uzasadnia jednak swoje ówczesne stanowisko względami bezpieczeństwa. Rozumiała – jak pisze – pragnienie krajów Europy Środkowej i Wschodniej, by stać się członkiem NATO tak szybko, jak to możliwe, ponieważ chciały po zakończeniu zimnej wojny należeć do zachodniej wspólnoty.

Ale jednocześnie NATO i jego państwa członkowskie musiały na każdym etapie rozszerzenia badać potencjalny wpływ na sojusz – „na jego bezpieczeństwo, stabilność i zdolność do funkcjonowania”. W przypadku Ukrainy szczególny był fakt, że Flota Czarnomorska rosyjskiej marynarki wojennej stacjonowała na ukraińskim półwyspie Krym. „Ponadto tylko mniejszość ukraińskiego społeczeństwa popierała wówczas członkostwo tego kraju w NATO” – pisze Angela Merkel w swoich wspomnieniach.

Była kanclerz Niemiec uważała za „iluzję”, że członkostwo w NATO „zapewniłoby Ukrainie i Gruzji ochronę przed agresją Putina, że status ten miałby tak odstraszający efekt, że Putin biernie zaakceptowałby rozwój wydarzeń”. Ostatecznie Merkel dążyła do kompromisu na szczycie NATO w Bukareszcie w 2008 roku. Fakt, że Gruzji i Ukrainie nie przyznano wówczas statusu członkowskiego oznaczał dla nich „nie” dla ich nadziei – przyznaje Merkel.

Merkel o Putinie i Trumpie

W swoich wspomnieniach była szefowa niemieckiego rządu jest krytyczna wobec prezydenta Rosji Władimira Putina, z którym często spotykała się podczas 16 lat pracy w rządzie. Doświadczyła Putina jako kogoś, „kto zawsze miał się na baczności, by nie być źle traktowanym, i zawsze był gotowy do ataku”, włączając w to gierki o władzę i zmuszanie innych do czekania na niego” – pisze była kanclerz. „Można uznać to wszystko za dziecinne, karygodne, można było potrząsać głową. Ale Rosja nie zniknęła z mapy” – cytuje „Die Zeit”.

Merkel jest również krytyczna wobec ówczesnego prezydenta USA Donalda Trumpa, który powróci do Białego Domu w styczniu 2025 roku. „Rozmawialiśmy na dwóch różnych poziomach – Trump na poziomie emocjonalnym, ja – na poziomie merytorycznym” – relacjonuje Merkel swoje pierwsze spotkanie z Trumpem w Białym Domu w 2017 roku. „Kiedy zwracał uwagę na moje argumenty, to zazwyczaj tylko po to, by skonstruować z nich nowe zastrzeżenia”.

Swoje wspomnienia Angela Merkel napisała wraz ze swoją wieloletnią kierowniczką biura Beate Baumann. We wtorek wieczorem, 26 listopada, była kanclerz Niemiec zaprezentuje książkę w Niemieckim Teatrze w Berlinie. W Polsce jej wspomnienia ukażą się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont.

(AFP/dom)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Znaczna większość (87 procent) aktywnych seksualnie młodych ludzi w Niemczech, w wieku od 16 do 25 lat, stosuje antykoncepcję - głównie prezerwatywy i pigułki.

Wskazuje na to analiza badań przeprowadzonych przez Federalną Centralę Edukacji Zdrowotnej. Dla 67 procent ankietowanych prezerwatywa jest środkiem antykoncepcyjnym numer jeden. Pigułka była stosowana przez mniej niż połowę ankietowanych 46 procent.

Niezawodność przede wszystkim

Dla 63 procent respondentów bezpieczeństwo i niezawodność były najważniejszymi powodami wyboru środka antykoncepcyjnego. Dla 32 procent najważniejszym czynnikiem była łatwość użycia. Według Centrali ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową odgrywa ważną rolę dla 16 procent.

Spośród młodych kobiet 33 procent stwierdziło, że poziom tolerancji (w sensie medycznym) był dla nich ważny przy wyborze środka antykoncepcyjnego. Koszt środka antykoncepcyjnego był kluczowym argumentem dla młodych kobiet dwa razy częściej niż dla młodych mężczyzn.

Chociaż wiele młodych kobiet zażywa pigułki, prawie dwie trzecie z nich obawia się „negatywnych skutków dla ciała i duszy”. Połowa z nich wątpi, że antykoncepcja hormonalna może być przyjmowana „bezpiecznie przez lata”, a prawie tyle samo kwestionuje stosowanie pigułki przez bardzo młode dziewczyny.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Według Centrali wszyscy respondenci są zaznajomieni z pigułką „dzień po”, a 28 proc już ją stosowało. W ramach badania przeprowadzono od lipca do września br. wywiady telefoniczne i internetowe z 2 024 aktywnymi seksualnie młodymi ludźmi i dorosłymi w wieku 16-49 lat. Badanie fokusowe obejmuje tylko informacje od 521 respondentów w wieku od 16 do 25 lat.

(EPD/szym)

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen udzieliła medycznej pomoc pasażerce samolotu lecącego z Zurychu do Brukseli.

„Czy leci z nami lekarz?”

– Jak zwykle w takich przypadkach, personel linii lotniczych na pokładzie zapytał, czy wśród pasażerów jest ktoś z wykształceniem medycznym – powiedziała niemieckiej agencji prasowej DPA rzeczniczka Komisji Europejskiej. Pierwszej pomocy udzieliła aż do lądowania Ursula von der Leyen, potem na lotnisku pasażerką zajęły się miejscowe służby medyczne.

Studiowała medycynę

Jako pierwszy o incydencie poinformował szwajcarski portal „20 Minuten”. Przewodnicząca Komisji Europejskiej i jej zespół wracali ze szczytu grupy G20 w Rio de Janeiro.

Ursula von der Leyen jest z wykształcenia lekarką. Zanim zajęła się polityką przez kilka lat pracowała w wyuczonym zawodzie.

Skazywana w przeszłości za podżeganie do nienawiści i negowanie Holokaustu Ursula Haverbeck nie żyje. Jak poinformował jej adwokat, kobieta zmarła w środę 20 listopada. Miała 96 lat.

Haverbeck była bardzo popularna w kręgach prawicowych ekstremistów. W 2019 roku była nawet główną kandydatką do Parlamentu Europejskiego z ramienia skrajnej partii „Die Rechte”.

Wielokrotnie skazywana

Niemieckie sądy wielokrotnie zajmowały się w ostatnich latach wypowiedziami Haverbeck. W 2004 roku została skazana po raz pierwszy, wymierzono jej karę grzywny. Za negowanie Holokaustu przesiedziała dwa lata w więzieniu w Bielefeldzie.

W 2022 roku została ponownie skazana na rok więzienia bez zawieszenia. Wyrok był prawomocny, ale skazana nie rozpoczęła i już nie rozpocznie odbywania kary.

W połowie tego roku prokuratura w Hamburgu oskarżyła kobietę o podżeganie do nienawiści w dwóch kolejnych przypadkach. Zarzucano jej, że w 2015 roku powiedziała dziennikarzom, iż Auschwitz nie było obozem zagłady, ale obozem pracy. Z kolei w wywiadzie telewizyjnym dla programu NDR „Panorama” zaprzeczyła, że doszło tam do masowej eksterminacji ludzi.

Obie te wypowiedzi zostały pokazane na sali sądowej w pierwszym dniu procesu. Historycy szacują, że w samym tylko obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau Niemcy zamordowali co najmniej 1,1 mln osób. – Nigdy nie zaprzeczałam Holokaustowi – oświadczyła Haverbeck, twierdząc, że jedynie „zadawała pytania”.

(DPA,APF/szym)