Deutsche Welle | Gazeta.PL_news CopyPaste

– To się zaczęło w momencie, kiedy pisałam „Dziewczyny z Groß-Rosen” – tak Agnieszka Dobkiewicz, mieszkanka pobliskiej Świdnicy, dziennikarka Gazety Wyborczej i pisarka, odpowiada na pytanie, skąd wziął się ten pomysł. Napisanie książki zaproponowało jej wydawnictwo Znak. Ukazała się w 2021 roku. Rok wcześniej Znak wydał jej debiut, także o Groß-Rosen, ale wtedy bohaterami byli ci, którzy stali po przeciwnej stronie: „Mała Norymberga. Historie katów z Gross-Rosen”.

– Okazało się, że nie byłam przygotowana na taką książkę – mówi dziennikarka. – Wiedziałam, że to nie będzie łatwa historia, ale nie myślałam, że te dziewczyny tak bardzo wpłyną na moje życie. Rozwaliły moje serce na drobne cząsteczki.

KL Groß-Rosen i jego 120 podobozów

Biały Marsz właśnie się skończył, zaczęło padać. O więźniach i więźniarkach niemieckiego obozu, których było około 125 tysięcy, rozmawiamy więc pod dachem jednego z budynków Muzeum Groß-Rosen. Jedna trzecia z nich straciła życie tu lub w jednej ze 120 filii KL (Konzentrationslager) Groß-Rosen rozsianych po całym Dolnym Śląsku, ziemi lubuskiej i Łużycach, czyli także w dzisiejszej Saksonii, oraz północnych regionach dzisiejszej Republiki Czeskiej.

Najbardziej znanym miejscem związanym z Groß-Rosen był kompleks Riese (Olbrzym) w Górach Sowich, do budowy którego stworzono kilkanaście podobozów. Filią KL Groß-Rosen był też AL (Arbeitslager, obóz pracy) Brünnlitz w Brniencu na Morawach uwieczniony w „Liście Schindlera” Stephena Spielberga. Właśnie tam niemiecki przedsiębiorca Oskar Schindler wywiózł ponad tysiąc swoich żydowskich pracowników z fabryki w Płaszowie, ratując im życie. Po jego interwencji dotarli nawet ci, których pociąg przez pomyłkę wjechał do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

Według Agnieszki Dobkiewicz kobiety stanowiły jedną piątą liczby więźniów KL Groß-Rosen. Nie były przetrzymywane w obozie głównym, ale w 40 jego filiach, podobozach.

Róże, lilie, konwalie…

Marsz ruszył około drugiej po południu spod remizy strażackiej w Rogoźnicy. Zgodnie z apelem organizatorów większość jego uczestniczek, także młodych dziewcząt, była ubrana na biało i miała w ręku białe kwiaty. Przeważnie róże, ale też lilie, a nawet konwalie. Te kwiaty złożyły potem pod pomnikiem przy obozowej bramie, nad którą widnieje napis „Arbeit macht frei”.

Ale nie zabrakło też mężczyzn i chłopców. Także oni szli ulicą Ofiar Groß-Rosen, by uczcić pamięć więźniarek niemieckiego obozu koncentracyjnego i protestować przeciw toczącym się dziś wojnom. „Nigdy więcej wojny” zabrzmiało w Rogoźnicy, by przypomnieć cierpienie kobiet z Ukrainy i Palestyny.

Co kilkaset metrów pochód się zatrzymywał, by spojrzeć na kolejną więźniarkę i wysłuchać kilku zdań o niej. Alize Besser, Halinka Elczewska, Felice Schragenheim, Fela Szeps, Ruth Eldar i Gerda Weismmann-Klein to tytułowe „Dziewczyny z Groß-Rosen”. Valerie Straussová jest bohaterka najnowszej książki Agnieszki Dobkiewicz „Pożydowskie”, która ukazała się w ubiegłym roku. Także wydana przez Znak.

„One cały czas są w moim życiu”

Przypadkiem szczególnym na Białym Marszu była pierwsza z wymienionych , Alize Besser, więźniarka obozu pracy AL Neusalz/Oder w Nowej Soli, jednej z filii KL Groß-Rosen. Choć ocalała i żyła w Izraelu, nie pozostała po niej żadna fotografia, a w każdym razie pani Agnieszce nie udało się jej odnaleźć. Na białej tablicy było więc tylko imię i nazwisko.

Więźniarki Groß-Rosen były też wysyłane na marsze śmierci. Fela Szeps z AL Grünberg w Zielonej Górze została dołączona do najdłuższego z nich, który ruszył 20 stycznia 1945 roku z obozu Schlesiersee w Sławie. 5 maja, po trzech i pół miesiąca, po pokonaniu niewiarygodnych 800 kilometrów, dotarł aż do Volar, małego miasteczka u stóp Szumawy, gór na południu Czech. – Zmarła z wycieńczenia następnego dnia – mówi Agnieszka Dobkiewicz.

– One cały czas są w moim życiu – dodaje publicystka. – Podejmuję wiele działań, żeby upamiętniać ich historie. Udało mi się sprowadzić wystawę o jednej z więźniarek. Objechałam z nią Dolny Śląsk i część Lubuskiego. Odwiedzam szkoły. A ten Biały Marsz, to kolejny krok.

Spotykamy się znów za rok

– Wciąż jest mi bardzo trudno przekroczyć tę bramę obozową – mówi autorka „Dziewczyn z Groß-Rosen”. A była tu już kilkadziesiąt razy.

W ten czwartek po raz pierwszy przyszła tu nie sama, lecz z wieloma innymi ludźmi. Ale przede wszystkim na to miejsce przyprowadziła „swoje bohaterki”. – Oczywiście w sensie symbolicznym, w sensie pamięci. Żeby nie zostały zapomniane. Że ich cierpienie, niewolnicza praca miały sens. Bo jest dla nas lekcją.

Pierwszy Biały Marsz współorganizowała gmina Strzegom, Rada Kobiet Powiatu Świdnickiego oraz Muzeum Gross-Rosen. A patronat nad nim objęła wojewoda dolnośląska Anna Żabska. Czy za rok też się odbędzie? – Będzie, już jest to postanowione, spotykamy się znów za rok – zapewnia pisarka. – Dołączy do nas Jawor, już jesteśmy umówieni, będzie nas więcej – dodaje.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Podczas, gdy niektórzy słuchacze skarżyli się na ciągłe rozmowy wśród publiczności w czasie inauguracji Forum, Krzysztof Ruchniewicz uznał je za świetny znak: – bo to oznacza, że chcemy rozmawiać i dyskutować – stwierdził. – I to najlepszy znak dla polsko-niemieckiego dialogu na przyszłość – ocenił Ruchniewicz, pełnomocnik polskiego rządu ds. kontaktów z Niemcami, podsumowując Forum podczas jego oficjalnego zakończenia w czwartkowe popołudnie. – I to, jak okazało się na panelach, możemy rozmawiać polifonicznie, bez przekrzykiwania się i przekonywania do naszej racji. Możemy mieć różne spojrzenia na jakiś temat i nadal rozmawiać.

W drugim i ostatnim dniu Forum Polsko-Niemieckiego uczestnicy już otwarcie mogli rozmawiać w grupach tematycznych, które zajmowały się strategią geopolityki, współpracą gospodarczą, rozszerzeniem UE, rolą mediów, aktywnością społeczności obywatelskich, wymianą kulturalną, czy upamiętnieniem pamięci – wszystko w aspekcie polsko-niemieckim. Ale nie tylko – tak, jak i na inauguracji, tak i drugiego dnia w dyskusji pojawiała się wojna w Ukrainie i agresywna polityka Moskwy, jako czynniki mające bezpośredni wpływ na rozwój stosunków między Polską i Niemcami. Dotyczy to w największym stopniu współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa militarnego, wzmocnienia forów regionalnych, jak choćby świetnie działający Trójkąt Weimarski, ale współpracy w restrukturyzacji polityki energetycznej czy cyberbezpieczeństwa.

Dialog polsko-niemiecki już nie tylko bilateralnie

Ostatnie lata zmieniły kontekst stosunków polsko-niemieckich, podsumował Krzysztof Ruchniewicz. – Nie da się już mówić o naszych relacjach tylko wycinkowo, w oderwaniu od sytuacji w regionie i całej Europie. Ich pielęgnowanie wymaga szerszego spojrzenia, uwzględniającego inne kraje – tłumaczył. Nie tylko uwzględniającego Ukrainę i Rosje, ale i choćby Francję, która, na przykład, coraz bardziej angażuje się w inicjatywach współpracy Polski i Niemiec, choćby Trójkąta Weimarskiego, ale i zaprasza Polskę, jako nowego partnera dialogu bilateralnego. O tym właśnie aspekcie poszerzania współpracy dwustronnej mówiła Sylvia Kaufmann, francuska dziennikarka, pracująca dla magazynu „Le Monde”. Współpraca francusko-niemiecka w obecnej sytuacji jest niewystarczająca, by Europa stała się silniejsza. Paryż zauważył, że potrzebuje komponentu środkowoeuropejskiego, że takim komponentem może być Polska, która po 2023 reaktywowała Trójkąt– podkreślała dziennikarka na końcowej debacie plenarnej pod hasłem „Wspólnota na trudne czasy. Polska, Niemcy i nowy ład światowy”. – Obok partnerstwa francusko-niemieckiego i niemiecko-polskiego zacieśnia się i partnerstwo francusko-polskie.

To społeczeństwa rozwijają dziś dialog

Ale choć w zakresie bezpieczeństwa współpracę mogą inicjować i prowadzić tylko państwa, realnie to nie ministrowie i premierzy codziennie dbają o dialog między Polską a Niemcami, podkreślali paneliści. – Kiedy przez 8 lat u rządów był PiS i międzyrządowe formy współpracy, jak Forum, zostały zdezaktywowane, polsko-niemiecka współpraca była podtrzymywana i rozwijana właśnie oddolnie, przez społeczników i społeczeństwo obywatelskie – podkreśliła Cornelia Piper, była konsulka niemiecka w Gdańsku, zaangażowana w rozwój stosunków polsko-niemieckich już od lat osiemdziesiątych, kiedy studiowała translatorykę m.in. w Polsce. – To zupełnie inna sytuacja, niż kiedyś, kiedy to rząd był jedynym podmiotem mogącym kreować dialog – podkreślił Krzysztof Ruchniewicz. Symbolicznie widać tę jakościową zmianę i w laureatach Nagrody Polsko-Niemieckiej, dodał. – W tym roku za całokształt jej działalności na rzecz partnerskich stosunków polsko-niemieckich przypadła profesor Ricie Suessmuth, a przed nią, w 2015 – Władysławowi Bartoszewskiemu. Te wielkie nazwiska z czasów walki o demokrację, tak jakby zamknęły pewną epokę. Wczoraj nagrodę przyznano osobom z innych czasów, za zupełnie inne inicjatywy, związane z obecna sytuacją. O podstawowej roli społeczeństwa obywatelskiego w rozwijaniu stosunków polsko-niemieckich, dobitnie powiedziała też Halina Bieda, senatorka, jedna z inicjatorów senackiej grupy polsko-niemieckiej. – Każdy z nas może przyczynić się do tego. Robić to, co potrafi.

Chargé d’affairesJan Tombiński podkreślił, że kończące się tegoroczne Forum pokazało, jak konieczne są regularne rozmowy, identyfikowanie problemów i wspólne znajdowanie ich rozwiązania. Niekoniecznie w formie dużego, oficjalnego wydarzenia, jak Forum. Podkreślił też, że jednym z najważniejszych dla faktycznego rozwoju kontaktów jest znajomość języka sąsiada i wiedza o nim. Tylko tak można pozyskać nowych uczestników tych kontaktów, następne pokolenia. – Dlatego powinniśmy zadbać o kształcenie nauczycieli, którzy tę wiedzę mogliby przekazywać młodzieży – podsumował ambasador.

Forum Polsko-Niemieckie powstało w 1976 r. jako platforma służąca budowaniu zaufania w między RFN i Polską w czasie podziału Europy na dwa bloki wojskowe i polityczne. Format kontynuowany był do 2018 r, kiedy został zawieszony ze względów politycznych.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Prezydent USA Donald Trump widzi kanclerza Niemiec Friedricha Merza u swojego boku w wysiłkach na rzecz zakończenia wojny w Ukrainie. Podobnie jak on, Merz chciałby, aby walki się skończyły, powiedział Trump podczas pierwszego spotkania z Merzem w czwartek (5.06.2025) w Białym Domu w Waszyngtonie. Obaj są niezadowoleni, że tak się obecnie nie dzieje. Ale w pewnym momencie „rozlew krwi” dobiegnie końca, powiedział optymistycznie Trump.

Ameryka jest „w bardzo silnej pozycji, aby podjąć działania w tej wojnie i ją zakończyć”, powiedział Merz. Przybył on, aby porozmawiać o tym, co można zrobić razem, aby osiągnąć ten cel. – Jesteśmy gotowi zrobić wszystko, co w naszej mocy – oświadczył kanclerz. Jednocześnie podkreślił, że Niemcy i Europa wspierają Ukrainę i chcą zwiększyć presję na Rosję. Dla Merza, Trump jest „kluczową postacią” dla zakończenia rosyjskiej wojny agresji przeciwko Ukrainie. – Zgadzamy się co do tego, jak straszna jest ta wojna i szukamy sposobów na jej zakończenie – powiedział kanclerz.

Trump na pytanie, czy jest gotów nałożyć nowe sankcje na Rosję odpowiedział wymijająco. Zamiast tego podkreślił, że to on zablokował kontrowersyjny gazociąg Nord Stream 2 na Morzu Bałtyckim. Podkreślił, że USA mają dużo ropy i gazu. Zapewnił, że on i Merz będą dziś o tym rozmawiać..

Pochwała wydatków na obronność

Trump pozytywnie wypowiedział się o zwiększonych wydatkach Niemiec na obronność. – Wiem, że wydajecie teraz więcej pieniędzy na obronę - i to całkiem sporo. To pozytywna rzecz – powiedział prezydent. Jednocześnie Republikanin zwrócił uwagę na historyczne obawy związane z niemieckim dozbrojeniem. Kiedy ludzie mówią mu dziś, że Niemcy inwestują więcej w obronność, czasami zadaje sobie pytanie: „Och, czy to dobrze, czy źle?”. Ogólnie jednak uważa, że zmiany są słuszne - „przynajmniej do pewnego momentu”, powiedział Trump i zażartował: „Nadejdzie moment, w którym powiem: proszę, nie zbrojcie się już więcej”.

Zapytany, prezydent USA potwierdził, że chciał również omówić ze swoim niemieckim gościem obecność dziesiątek tysięcy żołnierzy amerykańskich w Niemczech. Trump zapewnił, że wojska amerykańskie stacjonujące w Niemczech pozostaną tam. Jak stwierdził, jest to także korzystne dla niemieckiej gospodarki, ponieważ chodzi o dobrze opłacanych żołnierzy.

Podczas spotkania prasowego w Gabinecie Owalnym Friedrich Merz przemawiał głównie w ojczystym języku Trumpa i w każdej ze swoich wypowiedzi nie omieszkał wyrazić szacunku i wdzięczności Niemców wobec USA. „Wiemy, jak wiele wam zawdzięczamy” – powiedział.

Friedrich Merz udając się do USA na wizytę inauguracyjną nie przybył z pustymi rękami. W prezencie wręczył prezydentowi USA oprawioną w złote ramy faksymile aktu urodzenia dziadka Donalda Trumpa, który urodził się 14 marca 1869 r. w Kallstadt, wiosce winiarskiej w Nadrenii-Palatynacie. Podobnie jak kanclerz Merz, dziadek Trumpa nazywał się Friedrich. Później, po emigracji do USA, nazywał się Frederick Trump.

(DPA/AFP/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Gospodarki Polski i Niemiec są mocno ze sobą związane i obie mierzą się z podobnymi wyzwaniami i wstrząsami, wspólnymi zresztą dla wielu krajów Europy i świata: skutki rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie, ceny energii, polityka celna USA czy silna konkurencja ze strony Chin. Jak przeprowadzić gospodarki przez te zawirowania? Czy Polska i Niemcy mogą stworzyć gospodarcze centrum mocy w Europie?

Odpowiedzi m.in. na te pytania poszukiwano podczas czwartkowego (5.06.2025) Forum Polsko-Niemieckiego w Berlinie, pierwszego po siedmiu latach przerwy, które odbyło się pod hasłem: „Wspólnota na trudne czasy” i zostało zorganizowane przez Fundację Współpracy Polsko Niemieckiej.

Określenie „trudne czasy” odnosi się w dużej mierze do gospodarki. – Niemiecka gospodarka faktycznie nie rosła przez trzy lata z rzędu, albo lekko się skurczyła, a prognozy na obecny rok nie wyglądają inaczej. Choć pierwszy kwartał był zaskakująco dobry, to jest wątpliwe, czy to długotrwały efekt – powiedział podczas dyskusji panelowej Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający Niemieckiego Instytutu Ekonomicznego (IW) w Kolonii. Według niego faktycznie już od 2019 roku „Niemcy nie urosły” gospodarczo, bo przez pandemię koronawirusa oraz szok związany z wysokimi cenami energii po rosyjskiej agresji na Ukrainę „dobrobyt wciąż jest na poziomie sprzed sześciu lat”. Przemysł jest nawet poniżej tego poziomu. Wiele przyczyn ma swe źródło w samych Niemczech, jak wysokie podatki, przerost biurokracji, stara infrastruktura czy niewystarczające inwestycje przyznał ekspert. – Mamy wiele zadań domowych do odrobienia – ocenił.

– Jeżeli Niemcy nie są w stanie uruchomić dynamiki gospodarczej, to hamują resztę Europy, bo współzależności są tak silne – dodał Bardt. Ma to ogromne znaczenie także dla Polski, dla której Niemcy są jednym z najważniejszych partnerów – i na odwrót.

Polska przed Chinami

W tym roku Polska stała się dla Niemiec czwartym partnerem handlowym pod względem eksportu, wyprzedzając Chiny. – Partnerstwo gospodarcze Polski i Niemiec jest absolutnie nie do przecenienia i stanowi ważny filar dyskusji o tym, jak powinna układać się nasza współpraca w przyszłości – powiedziała Samina Sultan z IW w Kolonii. – Polska nie jest już tylko warsztatem produkcyjnym dla Niemiec, ale w coraz większym stopniu jest zdolna rozwijać nowe technologie. Ponieważ partnerstwa handlowe z USA i Chinami będą trudniejsze, to handel wewnątrz UE i ze wschodnią Europą będzie coraz ważniejszy dla Niemiec – dodała Sultan. Jej zdaniem Polska jest „ważnym pomostem” do wschodniej Europy.

Przytoczyła także obliczenia Komisji Europejskiej, z których ma wynikać, że jeśli handel z USA spadnie o 20 proc., to może to zostać zrekompensowane większym handlem na rynku wewnętrznym UE, który musiałby wzrosnąć tylko o 2,4 proc. Wymagałoby to zniesienia niektórych barier.

Potrzebne nowe motory wzrostu

Zdaniem Jana Strzeleckiego z Polskiego Instytutu Ekonomicznego w jednolitym rynku europejskim „jest gigantyczny potencjał”. Bariery na tym rynku nie znikną całkowicie, ale „z całą pewnością jest pole do zmniejszenia ograniczeń” – na przykład w kwestii uznawania kwalifikacji pracowników. Sprawa ta jednak budzi silny opór państw członkowskich. – To niekorzystne, bo istnieje szansa, by jednoczyć się w gronie państw myślących podobnie oraz budować swoją potęgę gospodarczą na współpracy – nie tylko polsko-niemieckiej, ale szerzej w regionie Europy Centralnej.

Strzelecki wskazał także na możliwość znoszenia ograniczeń na wspólnym rynku w zakresie zamówień publicznych i otwierania ich na średnie przedsiębiorstwa z innych państw UE. Jako „wyzwanie długoterminowe” wskazał zaś rozwój innowacyjności. Pod tym względem UE jest w tyle za USA, zaś Polska – zdecydowanie w tyle za Unią. – Powoli trzeba myśleć o nowych motorach wzrostu – uważa Strzelecki.

Spór o umowę z Mercosur

Zdaniem ekspertów w aktualnej sytuacji w światowym handlu ważne jest także rozwijanie partnerstw handlowych UE z krajami trzecimi, na przykład państwami Mercosur, czyli Wspólnego Rynku Południa, tworzonego przez kraje Ameryki Łacińskiej (Argentynę, Boliwię, Brazylię, Paragwaj, Urugwaj i Wenezuelę, której członkostwo jest zawieszone). „Papierkiem lakmusowym” będzie tu proces ratyfikacji umowy handlowej między UE a Mercosur z grudnia ub. roku. Niemiecki rząd jest za ta umową, a polski jest krytyczny, głównie ze względu na opór rolników.

Strzelecki przyznał, że poparcie dla umowy z Mercosur to „trudna decyzja polityczna”. Generalnie Polska skorzysta na wolnym handlu z krajami trzecimi, jednak w przypadku krajów Mercosur „sprawa jest bardziej skomplikowana”. – Duża część eksportu z tych państw to towary rolno- spożywcze, które mogą do pewnego stopnia konkurować z polskim eksportem. Myślę, że nie ma to dużego znaczenia gospodarczego , natomiast dotyka bardzo ważnych społecznie grup, czyli rolników – przyznał ekspert PIE.

Z kolei Samina Sultan wskazywała, że umowa ta jest znacznie obszerniejsza i dotyczy na przykład surowców strategicznych. – W tej prawie należałoby przeskoczyć własny cień i zastanowić się, gdzie są priorytety – oceniła.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Zapowiedziane dzisiaj (5 czerwca) w Berlinie przez Petera Olivera Loewa, dyrektora Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI), odsłonięcie tzw. „Miejsca Pamięci dla Polski 1939-1945”, to długo oczekiwane zwieńczenie pierwszego etapu upamiętnienia ofiar drugiej wojny światowej i niemieckiej okupacji na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Znana jest też treść napisu, jaki pojawi się po polsku i po niemiecku na tablicy przy kamieniu: „Polskim ofiarom nazizmu i ofiarom niemieckiej okupacji i terroru w Polsce 1939-1945”. Wokół napisu toczyły się długie dyskusje, chodziło bowiem o to, by upamiętnić wszystkie ofiary ówczesnej Polski, nie zawężając tego pojęcia wyłącznie do polskiej narodowości.

– Bardzo zależało nam na tym, aby połączyć te dwie rzeczy, aby nikogo więcej nie dzielić – mówił Peter Oliver Loew.

Tymczasowe upamiętnienie

Zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie Urzędu Kanclerskiego kamień jest tymczasowym znakiem pamięci – na drodze do powstania oficjalnego miejsca, czyli Domu Polsko-Niemieckiego i pomnika, upamiętniającego ofiary i cierpienia mieszkańców Polski w czasach drugiej wojny światowej. Podczas dyskusji „Polskie i niemieckie kultury pamięci w okresie przełomu” odbywającej się w ramach Forum Polsko-Niemieckiego w Berlinie, zastanawiano się m.in., dlaczego tak długo trzeba było czekać na powstanie choćby tymczasowego znaku pamięci i czy tego typu miejsca są w ogóle potrzebne.

– Nie mam najmniejszej wątpliwości, że potrzebne są widoczne znaki w terenie, które są jednoznaczne. Równie istotne są miejsca, gdzie kultywuje się rozmowę – mówił prof. Rafał Wnuk, dyrektor Muzeum Drugiej Wojny Światowej w Gdańsku. – Ten projekt musi stać na dwóch nogach.

Tematy tabu

Historycy przyznają, że wciąż nie brakuje białych plam na polsko-niemieckiej mapie pamięci. Prof. Igor Kąkolewski, szef Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie wskazał na dwa tematy, pozostające mimo upływu lat wciąż tabu: wcielanie mieszkańców Gdańska i okolic czy Górnego Śląska do Wehrmachtu, a także udział zamieszkujących Polskę osób z mniejszości niemieckiej w kampanii wrześniowej.

Jeden z historyków przysłuchujących się dyskusji w Instytucie Pileckiego w Berlinie zwrócił uwagę na to, jak trudno jest w Polsce mówić w kontekście drugiej wojny światowej o różnych ofiarach. Nawiązał do czasu, kiedy Muzeum Drugiej Wojny Światowej w Gdańsku było kierowane przez prezydenta-elekta Karola Nawrockiego i usunięcia planszy informującej o ofiarach wojny, do których zaliczono również m.in. Niemców, którzy zginęli w bombardowaniach alianckich. Ostatecznie na planszy pojawił się napis „Straty wojenne”, choć problem pozostał – wskazywał historyk.

Wspólny podręcznik: „Historia iluzji i upadku”

W odkrywaniu białych plam historii miał pomóc wspólny, polsko-niemiecki podręcznik do nauki historii. Mimo wydania czterech tomów i wpisania ich na listę podręczników dopuszczonych do użytku w szkołach, z podręcznika ani w Polsce, ani w Niemczech niemal nikt nie korzysta. Ostro mówił o tym prof. Robert Traba z Instytutu Studiów Politycznych PAN:

– Podręcznik to jest historia iluzji i upadku – przyznał historyk. – Klasa polityczna zafundowała nam w sensie dydaktycznym i edukacyjnym wyrzucenie go na margines. To wynika w Polsce z tego, że – jak wiadomo – przyszedł minister narodowo-katolicki i wyrzucił ten podręcznik na margines, a w Niemczech wynika to z oportunizmu politycznego polityków.

Wybiórcze pojednanie

Prof. Traba nie krył też krytyki pod kątem niemieckiej kultury pamięci, która jego zdaniem „uformowała przestrzeń, w której pojednanie zamknęło się w relacjach niemiecko-izraelskich, albo niemiecko-izraelsko-żydowskich i niemiecko-francuskich”. Jego zdaniem zabrakło tej przestrzeni w relacjach na pojednanie z Polską. Kolejnym problemem jest inne postrzeganie pojęcia narodu.

– Niemcy, wychodząc z amoku narodowego socjalizmu, wytworzyli dystans do własnego narodu. Możemy opowiadać o Żydach, homoseksualistach, nawet o ofiarach-komunistach. Ale o narodach? Będziemy tworzyć konkurencję narodowych strat itd. Słusznie, ale np. więźniarki z Ravensbrück nie przyjechały tam ani jako Żydówki, ani jako homoseksualistki – przyjechały jako polskie uczestniczki ruchu oporu albo Polki zgarnięte z łapanki na ulicach Warszawy. Tę historię trzeba opowiedzieć – apelował Traba, dodając, że w Polsce dla odmiany istnieje inny problem „zadufania” we własnym narodzie.

Forum Polsko-Niemieckie trwało od środy w Berlinie po siedmiu latach przerwy. Zgromadziło około siedmiuset uczestników z obu krajów – naukowców, polityków, dziennikarzy, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, organizator forum, zapowiedziała kolejną edycję na 2026 rok.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

W maju policja federalna zarejestrowała 5 571 nielegalnych wjazdów do Niemiec. W porównaniu z poprzednim miesiącem oznacza to wzrost o 492 przypadki, jak wynika ze statystyk opublikowanych w czwartek (05.06.2025) przez urząd w Poczdamie. W kwietniu odnotowano 5 079 nielegalnych wjazdów.

W związku z zaostrzonymi kontrolami na niemieckich granicach zewnętrznych funkcjonariusze od 8 maja, a więc krótko po objęciu władzy przez nowy rząd federalny pod przewodnictwem Friedricha Merza, stwierdzili 4 128 przypadków nielegalnego wjazdu.

Zgodnie z podanymi informacjami 3 278 osób zostało bezpośrednio na granicy lub w związku z nielegalnym przekroczeniem granicy zawróconych lub odesłanych. Wśród nich znajdowało się 160 osób ubiegających się o azyl, które wjechały z bezpiecznego państwa trzeciego.

Od początku roku do końca kwietnia, czyli jeszcze za rządów poprzedniego rządu SPD, FDP i Zielonych, policja federalna odnotowała 10302 przypadki zawróceń lub odesłań. Odpowiada to średnio około 2575 przypadkom miesięcznie.

Kontrowersyjna debata

Kwestia postępowania z uchodźcami oraz migrantami na niemieckich granicach od dłuższego czasu budzi kontrowersje. Dla nowego rządu federalnego zwiększona liczba zawróceń stanowi element zaostrzonego kursu w polityce azylowej.

Jednak w poniedziałek (2.06.2025) minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt poniósł porażkę w związku z decyzją berlińskiego Sądu Administracyjnego. Trzech uchodźców z Somalii złożyło pozew przeciwko zawróceniu ich podczas kontroli granicznej na dworcu kolejowym we Frankfurcie nad Odrą. Sąd orzekł w postępowaniu uproszczonym, że ludzie nie mogą być po prostu zawracani, jeśli po przekroczeniu granicy ubiegają się o azyl na terytorium Niemiec. Zgodnie z rozporządzeniem dublińskim Republika Federalna Niemiec jest zobowiązana w każdym przypadku do pełnego przeprowadzenia przewidzianej procedury w celu ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za przeprowadzenie postępowania azylowego.

Podczas zawróceń osoby są zatrzymywane na granicy przed jej przekroczeniem. Jest to możliwe w przypadku osób, które nie posiadają przy sobie dokumentów, przedkładają fałszywe dokumenty lub mają zakaz wjazdu. Odesłanie ma miejsce wtedy, gdy cudzoziemcy już nielegalnie przekroczyli granicę.

Krytyczna sytuacja na polsko-niemieckiej granicy

Uchodźcy z ośrodka dublińskiego w Eisenhüttenstadt w Brandenburgii zażądali likwidacji placówki służącej do deportacji do Polski.

W liście rozesłanym w czwartek przez Brandenburską Radę ds. Uchodźców uchodźcy, którzy dostali się przez sąsiedni kraj do Niemiec, stwierdzili, że potrzebują „uczciwej procedury azylowej” i skrytykowali nieludzkie traktowanie w Polsce.

Również organizacja praw człowieka Pro Asyl skrytykowała traktowanie uchodźców w Polsce. Rzecznik Pro Asyl powiedział ewangelickiej agencji prasowej (epd), że wiele osób ubiegających się o azyl jest tam bezpodstawnie aresztowanych i nie otrzymuje odpowiednich informacji o przyczynach i długości ich zatrzymania.

Organizacja podkreśliła, że sytuacja osób ubiegających się o ochronę w Polsce jest trudna. Nawet po przekazaniu ich na podstawie rozporządzenia dublińskiego z Niemiec grozi im w Polsce aresztowanie. Wiele osób dotkniętych tym problemem napotyka również duże przeszkody w dostępie do procedury azylowej i musi zazwyczaj w krótkim terminie złożyć lub wznowić swoje wnioski o azyl w innym miejscu. Do tego czasu nie mieliby zapewnionych środków, a w niektórych przypadkach nie byliby w stanie dotrzymać terminów bez środków na podróż.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Poproszona przez epd o skomentowanie zarzutów polska ambasada w Berlinie odmówiła i odesłała do polskiej straży granicznej.

Centrum Dublińskie w Eisenhüttenstadt zostało otwarte w marcu. Jego celem jest przyspieszenie powrotu do Polski ubiegających się o azyl w Niemczech osób bez prawa pobytu.

(KNA/epd/jar)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Jak przygotować się do spotkania z prezydentem USA Donaldem Trumpem? Każdy szef państwa i rządu musiał zadać sobie to pytanie, odkąd Trump publicznie upokorzył prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i głowę państwa RPA Ciryla Ramaphosę w Gabinecie Owalnym.

Kanclerz Niemiec Friedrich Merz nie przeszedł żadnego szkolenia w zakresie riposty przed wizytą u Trumpa, jak podkreślił rzecznik rządu Stefan Kornelius. Kanclerz podróżuje do Waszyngtonu spokojnie, również dlatego, że Niemcy, jako trzecia największa gospodarka świata, mają coś do zaoferowania.

Znacznie więcej na obronność

Jedną z rzeczy, które Friedrich Merz wiezie ze sobą, jest plan stworzenia z Bundeswehry „konwencjonalnie najsilniejszej armii w Europie”. Prezydentowi USA podoba się to tak samo, jak zapowiedź, że wszystkie kraje NATO będą musiały zainwestować pięć procent swojej siły gospodarczej w obronność w dającej się przewidzieć przyszłości. Z zapytanych o to mieszkańców Niemiec jednak tylko połowa uznaje to za właściwe. Z kolei dla jednej trzeciej obywateli cel pięciu procent jest zbyt daleko idący.

Tak wynika z najnowszego sondażu ARD Deutschlandtrend, w ramach którego infratest dimap przebadał reprezentatywną próbę 1292 Niemców uprawnionych do głosowania na początku czerwca.

Ankieterzy zapytali również o oczekiwania niemieckich obywateli dotyczące spotkania Donalda Trumpa i Friedricha Merza w Białym Domu. Tylko niecała jedna na dwie osoby uważa, że niemiecki kanclerz znajdzie wspólny język z prezydentem USA. Druga połowa jest zdania, że Merz ma zbyt małe umiejętności dyplomatyczne, aby sprostać wyzwaniom polityki zagranicznej na nowym stanowisku.

Którym krajom można zaufać?

Bliskie stosunki z USA i Izraelem są częścią wizerunku niemieckiej polityki. Jednocześnie dystans wyraźnie się zwiększył, także z perspektywy wyborców. Francja i Ukraina są obecnie postrzegane jako znacznie bardziej godni zaufania partnerzy.

84 procent Niemców uważa, że Rosji nie można już ufać. 73 procent mówi to samo o USA. Izrael również wypada słabo w oczach zdecydowanej większości respondentów. Tylko 16 procent, o jedenaście procent mniej niż w październiku 2024 r., nadal uważa Izrael za partnera, któremu Niemcy mogą zaufać.

Wyraźna krytyka Izraela

Militarna reakcja Izraela na ataki terrorystyczne islamistycznego Hamasu jesienią 2023 r. odcisnęła swoje piętno. 63 procent Niemców uważa izraelską reakcję w Strefie Gazy za zbyt daleko idącą, podczas gdy tylko 18 procentt uważa ją za właściwą.

77 procent respondentów uważa, że kanclerz Merz słusznie skrytykował Izrael za jego obecne działania wojskowe w Strefie Gazy. Tylko jeden na ośmiu respondentów uważa, że Niemcy powinny bezwarunkowo popierać Izrael w konflikcie na Bliskim Wschodzie. Jednocześnie połowa respondentów ma obecnie trudności z uznaniem szczególnego obowiązku Niemiec w zakresie ochrony Izraela.

Niemal tyle samo Niemców obwinia obecnie Izrael za sytuację palestyńskiej ludności cywilnej w Strefie Gazy, co Hamas, który jest klasyfikowany jako organizacja terrorystyczna przez wiele państw. W związku z tym większość opowiada się za ponownym rozważeniem niemieckiej pomocy wojskowej: Czterech na dziesięciu respondentów opowiada się za ograniczeniem eksportu broni do Izraela, a kolejne 30 procent jest za jego całkowitym wstrzymaniem.

W okresie od października 2023 r. do maja 2025 r. Niemcy wydały zgodę na eksport broni o wartości nieco poniżej pół miliarda euro. Tak napisał niemiecki rząd w odpowiedzi na pytanie grupy parlamentarnej Partii Lewicy w Bundestagu. Dostawy obejmowały broń palną, amunicję, części do broni, specjalny sprzęt dla wojska i marynarki wojennej, sprzęt elektroniczny i specjalne pojazdy opancerzone.

Nowy rząd zyskuje poparcie

Nowy rząd CDU/CSU i SPD sprawuje władzę od maja. 40 procent jest zadowolonych z pierwszych tygodni rządów tej koalicji. Na początku 2022 r. liczba ta była nieco wyższa w przypadku koalicji SPD, Zielonych i FDP, wynoszącej 46 procent.

Jak duże jest zaufanie Niemców do nowego rządu? Pod względem treści wypowiedzi nie różnią się znacząco od tego, co ankieterzy stwierdzili bezpośrednio po przedterminowych wyborach parlamentarnych.

Połowa obywateli ufa, że nowy zespół rządowy wzmocni niemiecką gospodarkę (55 procent; +1) i będzie lepiej reprezentował niemieckie interesy na świecie (52 procent; +1). Sceptycyzm co do stworzenia bezpiecznych warunków w Niemczech (43 procent; -4) i skutecznej polityki migracyjnej (38 procent; -4) jest większy i również nieznacznie wzrósł. Rosną również wątpliwości, czy CDU/CSU może zagwarantować bezpieczeństwo socjalne w Niemczech (37 procent; -6).

CDU/CSU zwiększa przewagę nad AfD

Friedrich Merz (CDU) stał się znacznie bardziej popularny od czasu objęcia urzędu kanclerza. 39 procent jest zadowolonych z jego pracy politycznej, w porównaniu do 14 procent mniej w kwietniu. Wicekanclerz i minister finansów Lars Klingbeil (SPD) również cieszy się 39-procentowym poparciem.

To samo dotyczy prawie wszystkich czołowych niemieckich polityków: większość Niemców jest niezadowolona z ich pracy. Jedynym wyjątkiem jest minister obrony Boris Pistorius (SPD). Cieszy się poparciem na poziomie 61 procent.

Czy to wzrost popularności kanclerza Friedricha Merza? Jeśli Bundestag zostałby ponownie wybrany w najbliższą niedzielę, CDU/CSU uzyskałaby lepszy wynik z 29 procentami (+2) niż w wyborach do Bundestagu w lutym. SPD, która jest w koalicji z CDU/CSU, straciłaby nieznacznie i uzyskałaby 15 procent (-1).

AfD, która jest częściowo skrajnie prawicowa, pozostałaby bez zmian z 23 procentami (+/-0) głosów. Zieloni i Lewica mogą liczyć odpowiednio na dwanaście (+1) i dziewięć procent (-1). Wszystkie inne partie nie miałyby szans na wejście do Bundestagu, w tym Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW) i FDP z niezmienionymi czterema procentami każda.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Po wydaniu przez Sąd Administracyjny w Berlinie w trybie pilnym wyroku, stwierdzającego, że odsyłanie osób ubiegających się o azyl na terytorium Niemiec jest niezgodne z prawem, zaangażowani sędziowie są obrażani oraz otrzymują pogróżki. Informację podały Berlińskie Krajowe Stowarzyszenie Sędziów (DRB Berlin) i Stowarzyszenie Sędziów Administracyjnych w Berlinie (VRiV Berlin) we wspólnym komunikacie prasowym w czwartek (05.06.2025).

„To idzie za daleko!”

Regionalny nadawca radiowo-telewizyjny Rundfunk Berlin-Brandenburg (rbb) cytuje oświadczenie: „Dwie koleżanki i jeden kolega z Berlina wspólnie orzekli w kwestii prawnej dotyczącej odrzucenia wniosków o azyl. Dlatego też są teraz zniesławiani i zastraszani”.

Autorzy listu przyznają, że „krytyka orzeczeń sądowych jest chroniona prawem do wolności słowa. Jest ważna dla demokratycznej debaty i wspiera podejmowanie decyzji przez inne sądy”, ale dodają: „To idzie za daleko!”.

Sąd Administracyjny w Berlinie orzekł, że osoby ubiegające się o azyl nie mogą zostać zawrócone na granicy Niemiec bez przejścia przez tzw. procedurę dublińską. Rzeczniczka sądu podkreśla, że jest to pierwsze orzeczenie sądu w sprawie nowego rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych Alexandra Dobrindta.

Brak dowodów na sytuację nadzwyczajną

Berliński nadawca rbb przypomina, że owa decyzja jest następstwem sprawy dwóch mężczyzn i kobiety z Somalii, którzy podróżowali do Niemiec pociągiem z Polski. 9 maja zostali skontrolowani przez policję na dworcu we Frankfurcie nad Odrą. Po złożeniu wniosku o azyl zostali odesłani do Polski tego samego dnia. Według sądu policja uzasadniła wydalenie tym, że podróżowali z bezpiecznego kraju trzeciego.

Osoby te nastepnie zakwestionowały tę decyzję w postępowaniu uproszczonym przed sądem administracyjnym. Według sądu wyrok jest ostateczny.

Sąd orzekł, że Republika Federalna Niemiec była zobowiązana do pełnego wdrożenia procedury dublińskiej. Nie mogła powoływać się na fakt, że rozporządzenie nie musiało być stosowane ze względu na sytuację nadzwyczajną. Brakowało wystarczających dowodów na zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

(rbb/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Akty sabotażu przeciwko zachodnim dostawom broni dla Ukrainy, prorosyjska propaganda, a nawet morderstwa: lista rosyjskich operacji wywiadowczych w Europie jest coraz dłuższa. Od rozpoczęcia wojny w Ukrainie w lutym 2022 r., według badań przeprowadzonych przez Universiteit Leiden w Holandii, notowanych się coraz więcej takich przypadków.

Bart Schuurman, dyrektor badania, postrzega dochodzenie swojego zespołu jako „sygnał ostrzegawczy” dla polityków w Europie. Ekspert ds. bezpieczeństwa kieruje grupą badawczą ds. terroryzmu i przemocy politycznej na Uniwersytecie w Lejdzie.

Ataki terrorystyczne na lotnictwo

Według Schuurmana Rosja jest odpowiedzialna nie tylko za „znaczne szkody w europejskiej infrastrukturze energetycznej i telekomunikacyjnej”, ale także za „ataki terrorystyczne na lotnictwo cywilne i zagrożenia dla obiektów użyteczności publicznej, które mogą dotknąć tysiące osób”.

Podpalenie kontenera należącego do niemieckiej firmy logistycznej DHL na krótko przed załadunkiem do samolotu pokazuje, że podejrzani rosyjscy sprawcy ataku są również gotowi zaakceptować obrażenia ciała.

Podobnie jak w czasach zimnej wojny, Rosja wykorzystuje cały zestaw narzędzi wywiadowczych, jak mówi Gerhard Conrad, były agent niemieckiej Federalnej Służby Wywiadowczej (BND), w rozmowie z DW. Chodzi o „niepokojenie ludności”, a także „szpiegowanie celów o znaczeniu militarnym, tj. od przemysłu obronnego po bazy Bundeswehry”, mówi Conrad.

„Jednorazowi” agenci

Były agent służb specjalnych zasiada obecnie w zarządzie stowarzyszenia „Gesprächskreis Nachrichtendienste in Deutschland”. Zrzeszeni tam byli agenci mogą wypowiadać się bardziej otwarcie niż profesjonaliści w służbach.

Rekrutacja tak zwanych „agentów jednorazowego użytku” jest nowa, mówi Conrad. Są to często sympatycy Rosji, którzy są rekrutowani w krajach UE w zamian za gotówkę w celu wywołania niepokojów. Jeśli tacy pracownicy zostaną wykryci, szkody dla rosyjskich służb specjalnych są minimalne.

W Niemczech, przed wyborami do parlamentu krajowego, Bundestagu, coraz częściej słyszy się o takich akcjach partyzanckich sabotażystów- amatorów. Ale Rosja teraz rekrutuje ich także do szpiegowania obiektów wojskowych za pomocą dronów.

Rosja: rosnące zagrożenie

Według Gerharda Conrada rosnące zagrożenie ze strony Rosji jest rozpoznawalne „nie tylko od 2022 roku, ale najpóźniej od 2014 roku”. W tym czasie Rosja zaanektowała ukraiński półwysep Krym po proeuropejskiej rewolucji Majdanu i wysłała żołnierzy do regionu Donbasu we wschodniej Ukrainie.

Jak podkreśla były pracownik BND, Europa musi zdać sobie sprawę, że zagrożenie ze strony Rosji „nie minie jutro”, zaś i Niemcy, i Europa muszą przygotować się na długoterminową „obronę przed zagrożeniami hybrydowymi”. Państwa UE będą musiały uzbroić się nie tylko militarnie, ale także w swoje służby wywiadowcze.

– Aby to zrobić, potrzeba wielu pracowników, wielu opcji technicznych, w tym prawnych, aby rozpoznać te ataki na wczesnym etapie – wyjaśnia Gerhard Conrad. Jest to jedyny sposób na zapobieżenie rosyjskim atakom hybrydowym już na wczesnym etapie.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Z dużą niecierpliwością oczekiwano przesłuchania francuskiego miliardera Pierre'a Édouarda Stérina. Miało ono ujawnić szczegóły „prawdziwego ekosystemu podboju politycznego”, jak stwierdził jeden z członków parlamentarnej komisji śledczej.

Planowano pytać przedsiębiorcę – właściciela firmy Smartbox, oferującej prezenty w postaci niecodziennych przeżyć – o jego projekt „Périclès”, w ramach którego zainwestował już prawie 30 mln euro w inicjatywy reprezentujące głęboko konserwatywne wartości. Jednak jego krzesło w sali Zgromadzenia Narodowego pozostało puste.

– Pan Stérin poinformował nas, że ze względów bezpieczeństwa chce złożyć zeznania za pośrednictwem łącza wideo – powiedział Thomas Cazenave, poseł koalicji rządowej Ensemble! i przewodniczący komisji. – Odpowiedziałem mu, że podjęliśmy środki bezpieczeństwa, takie same, jak w przypadku parlamentarzystów, którzy są regularnie zastraszani – wyjaśnił.

Inkubator skrajnej prawicy

Cazenave ubolewa nad tą „taktyką opóźniającą”, ponieważ nie pozwala ona ustalić, czy w projekcie „Périclès” przestrzega się francuskich przepisów dotyczących finansowania partii politycznych. Stérin nie jest jedynym miliarderem, który próbuje skierować opinię publiczną we Francji na prawo. Dlatego niektórzy parlamentarzyści domagają się zaostrzenia przepisów w tej sprawie.

Dyrektor generalny projektu „Périclès”, Arnaurd Rérolle, stawił się natomiast na przesłuchanie tydzień wcześniej. – Sytuacja gospodarcza, społeczna i moralna naszego kraju jest krytyczna – powiedział członkom komisji śledczej. – Jesteśmy inkubatorem prawicowych projektów metapolitycznych, ale do tej pory wsparliśmy mniej niż 15 procent z 600 zgłoszonych wniosków.

Należą do nich skrajnie prawicowy magazyn „L'Incorrect” oraz „Obserwatorium ds. dekolonizacji”, które między innymi potępia rzekomą wrogość wobec edukacji w stylu „woke”. Ruch ten sprzeciwia się dyskryminacji i popiera szeroko pojętą sprawiedliwość społeczną. Rérolle ujawnił jednak tylko część wspieranych projektów. Dodał, że projekt „Périclès” nie finansuje kandydatów w wyborach. Zgodnie z francuskim prawem jest to bowiem dozwolone wyłącznie w przypadku partii politycznych.

„Problem dla demokracji”

Pierre-Yves Cadalen uważa wypowiedzi Rérolle'a za zbyt niejasne. Ten poseł skrajnie lewicowej partii Niepokorna Francja (LFI) jest wiceprzewodniczącym komisji śledczej. – Dziennik „L'Humanité” opublikował wewnętrzny dokument, zgodnie z którym projekt „Périclès” ma pomóc skrajnie prawicowej partii Zjednoczenie Narodowe (RN) w zdobyciu w ladzy w 300 miastach w wyborach samorządowych w 2026 roku – powiedział Cadalen w rozmowie z DW.

Rérolle potwierdził podczas przesłuchania, że ten dokument jest prawdziwy, ale nazwał go „nieaktualnym”. Zgodnie z dokumentem w ciągu dziesięciu lat zamierza się wydać 150 mln euro na walkę z islamizmem, imigracją i ideologią gender, a także na zwycięstwo w wyborach prezydenckich i parlamentarnych w 2027 roku. Szef Zjednoczenia Narodowego Jordan Bardella i kandydatka tej partii na prezydenta Marine Le Pen są w tym projekcie „zaufanymi osobami”.

– To problem dla demokracji, gdy miliarderzy w taki sposób ingerują w życie polityczne – mówi Cadalen, nie mając na myśli tylko Stérina. We Francji do jedenastu miliarderów należy 80 procent prasy codziennej, a ich stacje telewizyjne i radiowe skupiają ponad połowę widzów i słuchaczy.

W centrum uwagi znajduje się również Vincent Bolloré. Jest on większościowym udziałowcem grupy logistyczno-komunikacyjnej noszącej jego nazwisko. Bolloré, wyjaśnia Cadalen, wywiera „duży wpływ poprzez swoją stację informacyjną CNews, stację radiową Europe 1, tygodnik JDD i instytut badania opinii publicznej CSA. Razem media te mają dużą siłę oddziaływania i rozpowszechniają opinie skrajnej prawicy, które przejmują inne media”.

W takiej formie to do tej pory nie występowało, jak twierdzi Abel François, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie w Strasburgu. – Wcześniej miliarderzy kupowali media, aby na przykład skłonić polityków do faworyzowania ich w przetargach publicznych – mówi w rozmowie z DW. – Dzisiaj chcą oni szerzyć określoną ideologię.

Oficjalnie Bolloré twierdzi, że nie ma wpływu na treści publikowane w swoich mediach. DW nie otrzymała odpowiedzi na prośbę o wywiad skierowaną do niego, podobnie jak do osób zarządzających projektem „Périclès”.

Gniew imperium

Koncentracja rynku mediów ma daleko idące konsekwencje. – Wśród dziennikarzy panuje pewna autocenzura w odniesieniu do tych miliarderów. W końcu można zepsuć sobie relacje z potencjalnym przyszłym pracodawcą – mówi DW Amaury de Rochegonde, dziennikarz ekonomiczny tygodnika „Stratégies” i stacji radiowej RFI. Poza tym Bolloré i Stérin połączyli swoje siły. – Spotkali się i wydają się dążyć do unii prawicy, czyli konserwatywnego skrzydła republikanów z Frontem Narodowym.

Alexis Lévrier, historyk mediów z Uniwersytetu w Reims, doświadczył na własnej skórze, co to znaczy nadepnąć na odcisk medialnemu imperium. – Otrzymałem tysiące wiadomości; obelgi, ale także groźby śmierci, między innymi od handlarza bronią – wyjaśnia.

Powodem tych działań był wywiad pod koniec lutego. Lévrier zażądał w nim cofnięcia koncesji dla CNews, podobnie jak dla C8, innej stacji telewizyjnej należącej do Bollorégo. C8 otrzymała wcześniej dziesiątki ostrzeżeń, między innymi za seksizm i homofobię. Wywiad dla DW jest jednym z pierwszych udzielonych przez Lévriera od czasu tego incydentu. – Wielu moich kolegów naukowców nie ma już odwagi wypowiadać się przeciwko imperium Bollorégo. Również francuscy twórcy kultury zamilkli. Tradycyjnie byli zwolennikami wartości humanistycznych – mówi.

Alarmująca sytuacja

Jednak dla Hervé Joly'ego, historyka z państwowego instytutu badawczego CNRS, Stérin i Bolloré są wyjątkami. – Zjednoczenie Narodowe nie ma prawie żadnych, znanych szerzej zwolenników wśród przedsiębiorców – mówi DW. – Historycznie rzecz biorąc, pracodawcy nie popierali skrajnej prawicy, zanim doszła do władzy. Przedsiębiorcy zazwyczaj angażują się na rzecz uznanych, konserwatywnych partii. Dzisiaj wielu z nich jest postępowych, opowiada się za równouprawnieniem i walką ze zmianami klimatycznymi.

Być może byłoby inaczej, gdyby skrajna prawica doszła do władzy. – W Niemczech przedsiębiorcy współpracowali wtedy z Hitlerem i przyczynili się do umocnienia jego władzy – mówi Joly.

Dla parlamentarzysty Cadalena sytuacja jest jednak już teraz alarmująca. – Potrzebujemy przepisów przeciwko koncentracji na rynku mediów – mówi. – Są one platformą dla sił reakcyjnych, które chcą zniszczyć nasze państwo prawa, tak jak w USA. Tam ponownie wybrany prezydent Donald Trump ignoruje wyroki sądów, które nie są zgodne z jego wolą. A popierają to stacje telewizyjne, takie jak Fox News.

Dla posłanki z partii Ensemble!, Eléonore Caroit, również członkini komisji śledczej, nowe przepisy nie są rozwiązaniem. – Projekty, takie jak „Périclès”, można zwalczać, ujawniając je – powiedziała w rozmowie z DW. – Prawdopodobnie dlatego Stérin nie stawił się na przesłuchaniu – dodała. Teraz temu miliarderowi grozi kara dwóch lat więzienia i grzywna w wysokości 7500 euro.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Niemiecka armia – Bundeswehra – potrzebuje więcej żołnierzy. – Szacujemy, że potrzebnych jest około 50-60 tys. żołnierzy więcej w stałych siłach zbrojnych niż obecnie – powiedział minister obrony Niemiec Boris Pistorius w czwartek (05.06.2025) na marginesie spotkania ministrów obrony NATO w Brukseli.

Spotkanie poświęcone jest zwiększeniu wydatków obronnych europejskich państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Służba zasadnicza czy ochotnicza?

Szef niemieckiego MON przyznał, że zapotrzebowanie to rodzi pytanie, czy planowana do tej pory służba wojskowa będzie wystarczająca w ciągu najbliższych kilku lat. Jednak – jak przyznał – obowiązkowa służba wojskowa „nie ma teraz sensu, ponieważ nie ma takich możliwości ani w koszarach, ani w szkoleniu”. – Dlatego te zdolności muszą wzrosnąć – dodał. Do tego czasu obowiązuje w Niemczech dobrowolna służba wojskowa.

Wymagania kadrowe dla Bundeswehry wynikają z celów zdolności NATO, które ministrowie obrony chcą przyjąć w Brukseli. Pistorius zapowiedział, że Niemcy „utworzą i w pełni wyposażą nowe duże formacje”. Minister obrony mówił o „akcie siły”, dla którego Niemcy stworzyły już warunki, uwalniając wydatki na obronność z wymogu kotwicy budżetowej. – Czas, w którym żaliliśmy się z powodu niedofinansowania w minionych dziesięcioleciach, dobiegł końca – powiedział.

Wydatki rzędu 5 proc. PKB

Podczas spotkania w Brukseli ministrowie obrony przygotowują się do szczytu NATO, który odbędzie się 24-25 czerwca w Hadze.

Dzisiaj ma zostać omówiona m.in. propozycja sekretarza generalnego NATO Marka Ruttego dotycząca wydatków na obronność. Przewiduje ona, że kraje NATO wydadzą w przyszłości na obronność 3,5 procenta swojego produktu krajowego brutto (PKB) i 1,5 procenta PKB na wydatki ważne dla obronności (m.in. infrastruktura) – co razem odpowiadałoby pięciu procentom żądanym przez prezydenta USA Donalda Trumpa.

(AFP/dom)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Samolot pasażerski ze 185 osobami na pokładzie wpadł w środę wieczorem (04.06.2025) w silne turbulencje nad Bawarią.

Maszyna musiała wylądować na bawarskim lotnisku Memmingen z powodu kilku rannych osób – poinformowała miejscowa policja. Dziewięć osób zostało rannych, a trzy zostały przewiezione do lokalnego szpitala.

Dziewięć osób z obrażeniami

Samolot irlandzkich linii lotniczych Ryanair leciał z Berlina do Mediolanu ze 179 pasażerami i sześcioma członkami załogi, a samo lądowanie było „bezpieczne i bez incydentów” – poinformowano. Według policji jednym z poszkodowanych jest dwuletnie dziecko, które doznało siniaków. Jedna kobieta odniosła rany głowy, a inna skarżyła się na ból pleców.

Służby ratunkowe zbadały wszystkich pasażerów i członków załogi. Sześcioro z dziewięciorga poszkodowanych wymagało jedynie leczenia ambulatoryjnego.

Burze nad Bawarią

W środę wieczorem nad znaczną częścią południowych Niemiec przeszły gwałtowne burze. Służby meteorologiczne ostrzegały przed burzami, gradem i ulewnym deszczem.

Według policji lądowanie samolotu w Monachium nie było możliwe ze względu na warunki pogodowe, więc pilot skierował się na zachód – na lotnisko Memmingen. Ze względu na warunki pogodowe kontynuowanie lotu do Mediolanu było niemożliwe. Ryanair zorganizował autobusy, które zabrały pasażerów do celu we Włoszech.

(AFP/dom)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Jeszcze Polska nie zginęła. Naprawdę nie. Mimo że nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki jest radykalnym nacjonalistą. Mimo, że jest politycznym nowicjuszem i wiadomo o nim niewiele więcej niż tylko o jego skandalach: wdawał się w bójki z chuliganami, został przyłapany na kłamstwach w czasie kampanii wyborczej na temat zakupu mieszkania od zubożałego emeryta w potrzebie i tak dalej” – pisze niemiecki tygodnik „Die Zeit”. W najnowszym wydaniu publikuje obszerną sylwetkę polskiego prezydenta-elekta, a także odrębny komentarz na temat konsekwencji zwycięstwa Karola Nawrockiego.

Autorka komentarza Alice Bota zauważa, że w takich chwilach Polacy mawiają: „No cóż. Trudno, życie toczy się dalej”.

Bota ocenia, że nie będą to łatwe czasy ani dla UE, którą Nawrocki gardzi, ani dla rządu Donalda Tuska, bo Nawrocki „chce go blokować, aż się rozpadnie”. „Ale mimo to: ani Polska, ani UE nie są zgubione” – dodaje.

„PiS się radykalizuje”

Zdaniem Boty nie należy mieć nadziei na to, że PiS, który wystawił Nawrockiego w wyborach, przejdzie „metamorfozę w stylu Meloni”, włoskiej premier, która ma „agresywnie prawicowe” stanowisko w sprawie migracji, a w UE jest konstruktywna. „PiS rozwinął się w dokładnie przeciwnym kierunku. W przeszłości był dość proeuropejski, wspierał politykę wsparcia Ukrainy i był przygotowany na przyjęcie milionów ludzi z sąsiedniego kraju. Kiedyś popierał nawet główny unijny projekt ochrony klimatu Zielony Ład. To przeszłość” – pisze Bota.

Jej zdaniem PiS się zradykalizował i ta radykalizacja będzie postępować dalej. „Nawrocki oświadczył, że wybory zjednoczyły ‚obóz patriotyczny'. Odnosi się to do skrajnie prawicowych kandydatów na prezydenta z pierwszej tury głosowania, jednego antysemickiego i antyunijnego, drugiego nienawidzącego muzułmanów i libertariańskiego. Obóz skrajnej prawicy czuje się teraz spójniejszy niż kiedykolwiek, zjednoczony w nienawiści, że tak powiem, ideologicznie podzielony tylko w kwestii tego, ile państwa i opieki społecznej jest dopuszczalne” – ocenia Alice Bota.

Nawrocki jak Donald Trump

Autorka zauważa, że „także prawica zderza się z rzeczywistością”. Choć Nawrocki z dumą ściskał dłoń Donalda Trumpa w Białym Domu i otrzymał od niego wsparcie, to Polska „jest częścią Europy, którą Trump pogardza”. „Jeśli Trump chce wycofać żołnierzy z Europy, to wycofa ich także z Polski. Jeśli Trump zaakceptuje porażkę Ukrainy i Rosja się wzmocni, to Polskę też to dotknie, bez względu na to, jak transatlantycki wydaje się Karol Nawrocki. I jak bardzo przypomina Donalda Trumpa. Nawrocki uosabia bowiem polski trumpizm. Podobnie jak Trump jest outsiderem. Jak Trump gardzi elitami. Jak Trump nie wie nic o rządzeniu” – pisze niemiecka dziennikarka.

I dodaje, że po pierwszym szoku w noc powyborczą przedstawiciele obozu rządzącego zaczęli „śpiewać inną pieśń”. „A brzmi ona tak: uprawnienia prezydenta są ograniczone. W UE negocjacje prowadzi premier. Nawet weta prezydenckie można odrzucić. To trudne, ale nie niemożliwe. Nic nie jest stracone, a zatem do roboty” – czytamy.

Tusk już nie ma wymówek

Według niemieckiej dziennikarki Donald Tusk często nawet nie próbował realizować swoich obietnic wyborczych. „Wystarczyło, że powiedział: prezydent! I czekał, aż jego kandydat w końcu wygra, by mógł rządzić. Teraz już nic z tego nie będzie” – zauważa autorka. I dodaje: „Oto obudziła się koalicja rządząca”.

W najlepszym przypadku Tusk ma jeszcze dwa lata, by działać najlepiej, jak potrafi. Dopiero następne wybory pokażą, czy „rządy PiS były tylko wypadkiem przy pracy w historii Polski, czy też staną się normą”. A może także – jak dodaje – czy skrajna prawica stanie się dominującą siłą, ponieważ ludzie mają już dość politycznego establishmentu.

„Polska jeszcze nie zginęła. Nigdy wcześniej w historii kraju wybory nie były wyrównane. Zagłosowało ponad 20 milionów Polaków. Wszystko sprowadziło się do różnicy 369 591 głosów. Jest jedna Polska, która zdecydowała o wyniku wyboru. Jest też ta druga. Teraz czas zaśpiewać jej pieśń” – konkluduje Alice Bota.

Kanclerz Niemiec Friedrich Merz spotka się z prezydentem USADonaldem Trumpem, a jednym z trzech głównych tematów rozmów mają być cła.

„Trump jest nagą przemocą”

„Prezydent USA nie jest tylko kapryśny, jak się często twierdzi. Prowadzi zasadniczo paradoksalną politykę. Trump chce z jednej strony umniejszyć rolę Ameryki, a z drugiej – odcisnąć swoje piętno na świecie. Odrzuca imperializm wartości neokonserwatystów, którzy chcieli siłą broni wprowadzić demokrację i gospodarkę rynkową na świecie, i rozwija swój własny”– pisze dziennik ekonomiczny „Handelsblatt”.

„W głębi duszy Trump jest brutalistą. Jest zafascynowany nagą przemocą, tak jak architekci lat 70., dla których budowli kiedyś wymyślono to określenie, zafascynowani byli siłą surowego betonu. Trump nie tylko gardzi słabością, ona go irytuje, podsyca jego agresywność – patrz: Kanada, Panama i Grenlandia. Dlatego Europa nie może sobie dalej pozwolić na obecną zależność od Ameryki. I dlatego nawet po przyjacielskim pożegnaniu w Białym Domu Merz musi nadal koncentrować się na wzmacnianiu samodzielności Europy”

„Europejczycy nie powinni dać się zastraszyć”

„Pozostaje mieć nadzieję, że ekonomiczne konsekwencje własnej polityki celnej w kraju zrobią na Trumpie jakieś wrażenie. W końcu to przede wszystkim amerykańscy konsumenci muszą płacić za cła – poprzez wyższe ceny samochodów, maszyn lub urządzeń kuchennych wykonanych z droższej stali lub aluminium. Amerykańscy producenci nie są w stanie wypełnić luk powstałych w wyniku przekierowanego importu stali; spowoduje to dalszy wzrost cen w USA. A presja inflacyjna jest już wysoka” – ocenia regionalny dziennik „Rhein-Zeitung”.

„Europejczycy, którzy negocjują z przedstawicielem USA ds. handlu jakieś porozumienie, nie powinni dać się zastraszyć cłom Trumpa na stal. Ważne, aby działać pewnie i na równych prawach. UE, licząca 500 milionów ludzi, jest dla USA najważniejszym rynkiem zbytu. A cła Trumpa szkodzą Stanom Zjednoczonym bardziej niż Europie” – pisze gazeta z Koblencji.

„Groźbami przymusić firmy do wejścia do kraju”

„Najwyraźniej prezydent USA nie wierzy, że jego kraj jest wystarczająco atrakcyjny na wolnym rynku, aby przyciągnąć zagraniczne inwestycje. Za pomocą gróźb celnych chce jakby przymusić firmy do wejścia do kraju. Jednak ryzykowne zagranie Trumpa ma w dłuższej perspektywie niewielkie szanse powodzenia” – ocenia „Augsburger Allgemeine” z południowych Niemiec.

„Państwa nie funkcjonują jak firmy. Przedsiębiorca może odnieść sukces dzięki taktyce wywierania presji na partnerów biznesowych i wykorzystywania ich słabości. Ale może ufać, że działa na rynku, którego zasady są gwarantowane przez państwo. Globalnie to Stany Zjednoczone stworzyły i gwarantowały te ramy przez pokolenia. Wolny handel uczynił ten kraj bogatym i potężnym. Polityka Trumpa grozi brutalnym zatrzymaniem tej historii sukcesu” – czytamy.

– To dobrze, że ta tak ważna platforma wróciła po zbyt długiej przerwie – powiedział minister spraw zagranicznych Polski Radosław Sikorski na otwarciu Forum. – Nasza współpraca obecnie, w bardzo trudnej sytuacji geopolitycznej, przy wciąż trwającej wojnie Rosji przeciwko Ukrainie, nie jest wyborem, ale koniecznością – podkreślił polski minister. – I dobrze, że się realizuje.

Zdaniem Sikorskiego relacje polsko-niemieckie weszły w nowy etap oparty na wzajemnym zrozumieniu. Zastrzegł, że deklaracje to za mało. – Konieczne są konkretne działania – powiedział, jako przykład wymieniając Trójkąt Weimarski.

– Bezpieczeństwo Polski jest również bezpieczeństwem Niemiec – zapewniał z kolei na otwarciu Forum Johann Wadephul. A zagrożenie z Kremla – wspólne. Dlatego w Polsce stacjonują niemieckie systemy obrony powietrznej Patriot, polscy i niemieccy piloci wspólnie nadzorują przestrzeń powietrzną na wschodniej flance, a niemieckie okręty wspierają patrole na wodach wschodniego Bałtyku– wyliczał minister.

– Partnerstwo z Polską jest jednym z priorytetów polityki zagranicznej naszego rządu – zapewniał Wadephul. – Nie chcę pokazywać statystyk. Ale polskie i niemieckie wzajemne inwestycje, obywatele Polski, mieszkający w Niemczech i odwrotnie, liczba rodzin polsko-niemieckich – to wszystko najlepiej pokazuje, jak ważne są nasze relacje – powiedział Wadephul.

Przeszłość nie jest zapomniana

Ministrowie wspomnieli też o trudnych tematach. – Polskie społeczeństwo nie zapomniało o roku 1939. Nasze oczekiwania w kwestii zadośćuczynienia dla żyjących ofiar wojny są nadal aktualne i o tym rozmawialiśmy z ministrem Wadephulem – powiedział Sikorski.

W Polsce – jak przyznał Wadephul – silne jest przekonanie, że wiedza o niemieckich zbrodniach w Polsce jest niewystarczająca. – To mnie boli. Niemcy nie mogą zapomnieć i nigdy nie zapomną o milionach ofiar niemieckiej okupacji Polski – podkreślił. Dlatego prace nad pomnikiem polskich ofiar wojny oraz Domem Polsko-Niemieckim jako miejscem spotkań i stałej wystawy o niemieckich zbrodniach wojennych powinny zostać szybko zrealizowane. Upamiętnienie ofiar i Dom Polsko-Niemiecki będą tematami jednego z panelów podczas Forum.

Podczas inauguracji Forum wręczona została Nagroda Polsko-Niemiecka. To podwójna nagroda, przyznawana każdorazowo dla osoby lub instytucji z Polski i z Niemiec za wyjątkowe zaangażowanie w dialog polsko-niemiecki. W tym roku otrzymała ja Elwira Niewiera i Dom Spotkań Bredbeck. – Nagroda, przyznana po dziesięcioletniej przerwie, przypomina, że dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy ludzi budujących mosty, a nie mury – podkreślił Radosław Sikorski.

Polska, Niemcy, ale i Ukraina

Choć w Forum chodzi o stosunki polsko-niemieckie, temat wojny w Ukrainie jest wszechobecny. Szef polskiej dyplomacji podkreślał znaczenie wspólnego stanowiska Berlina i Warszawy wobec Kremla, również w ramach UE. I to stanowisko – zaznaczył – nie może zależeć od polityki wewnętrznej ani w Niemczech, ani w Polsce. W podobnym tonie wypowiadał się jego niemiecki odpowiednik: – Stoimy przed zagrożeniem ze strony Rosji jak mur – powiedział Wadephul.

Kilkudziesięcioletnia niemiecka Ostpolitik, polityka wschodnia, stawiająca na wyjątkowe znaczenie stosunków z Moskwą, musi odejść do lamusa – tu niemieccy uczestnicy dyskusji byli zgodni. – Nowa Ostpolitik musi opierać się na wsparciu Ukrainy w walce o jej wolność i wejście do UE – powiedział pełnomocnik rządu Niemiec do spraw współpracy z Polską, Knut Abraham. Jednocześnie przyznał, że odejście od tradycyjnego postrzegania Moskwy jest nadal wyzwaniem dla wielu polityków, również posłów Bundestagu.

Do kwestii Ukrainy odniosły się też dwie laureatki Nagrody Polsko-Niemieckiej. Elwira Niewiera, polska reżyserka od lat mieszkająca w Niemczech, m.in. autorka dokumentu o sytuacji w Doniecku, w poruszających słowach skrytykowała politykę Zachodu wobec Putina. – Kiedy Olena (Ukrainka z Doniecka, przetrzymywana przez separatystów w niewoli przez sześć lat – red.) była w niewoli, Zachód prowadził rozmowy pokojowe z Putinem. (...) Przypominam o tym, bo dziś też trwają rozmowy pokojowe z Moskwą, zakładające absurdalne warunki wobec Ukrainy. Brońmy Ukrainy, nie agresora i interesów gospodarczych państw zachodnich– powiedziała Niewiera, wywołując falę braw wśród uczestników Forum.

Potrzebny bilans współpracy

– Przez kilkadziesiąt lat powstały dziesiątki instytucji, partnerstw, czy inicjatyw – podkreślał Krzysztof Ruchniewicz, pełnomocnik ministra spraw zagranicznych do spraw polsko-niemieckiej współpracy społecznej i przygranicznej. – Moim marzeniem jest, by przeprowadzić bilans ich działalności – dodał .

Bo niektóre z inicjatyw się wyczerpały i należałoby je wygasić lub zmienić ich formułę. Inne z kolei właśnie się rozkręcają. Dopiero po takim bilansie i sprawdzeniu, jak działają i w jakim stopniu faktycznie mają wpływ na rozwój stosunków polsko- niemieckich, można domagać się od polityki ich wsparcia – tłumaczył Ruchniewicz. Z drugiej strony należałoby uniezależnić instytucje polsko-niemieckie od każdorazowo aktualnej władzy. – Na przykład tak, by nie musiały się ubiegać o dofinansowanie co roku, ale mieć budżet na trzy, pięć lat i spokój działania – tłumaczył pełnomocnik.

Zauważył jednocześnie, że przez lata zmienia się charakter współpracy. – Forum Polsko-Niemieckie powstało w latach siedemdziesiątych i ograniczało się do polityków. Obecnie największa praca w tej dziedzinie nie ma miejsca w gabinetach ministerialnych, ale jest prowadzona przez społeczników i społeczeństwo.

Wszystkie drogi prowadzą do... Nakła

Na Forum szefowie dyplomacji Polski i Niemiec zdawali się dobrze rozumieć. I to nie tylko pod kątem poglądów politycznych. Jak zdradził Johann Wadepful, obaj politycy urodzili się w lutym 1963 roku i jest między nimi tylko 13 dni różnicy. Poza tym babcia niemieckiego polityka urodziła się w 1919 roku w Nakle nad Notecią. – I kiedy powiedziałem o tym Radosławowi, pokazał mi na smartfonie zdjęcie swojego domu, mówiąc: „Dalej za tym dachem można dojrzeć Nakło” – opowiadał szef niemieckiej dyplomacji. – I to nie może być przypadek.

Nakło może stać się zresztą najbardziej znanym miastem w Polsce dla członków niemieckiego rządu. Pełnomocnik rządu ds. współpracy z Polską, Knut Abraham, podkreślił że powiat, w którym mieszka, Elsterwerda w Brandenburgii, jest powiatem partnerskim właśnie tego samego Nakła.

Forum Polsko-Niemieckie w Berlinie potrwa dwa dni, a uczestnicy będą rozmawiać na nich o upamiętnianiu trudnej historii, stosunkach gospodarczych, wspólnej polityce bezpieczeństwa, społeczeństwie transgranicznym i roli mediów w stosunkach polsko-niemieckich.

Forum Polsko-Niemieckie powstało w 1976 roku jako platforma służąca budowaniu zaufania w między RFN i Polską w czasie podziału Europy na dwa bloki wojskowe i polityczne. Format kontynuowany był do 2018 roku, kiedy został zawieszony ze względów politycznych.

Wzrost wydatków na obronę będzie tematem nadchodzącego szczytu NATO – zapowiedział w minister obrony Niemiec Boris Pistorius w Brukseli. W unijnej stolicy trwa dwudniowe spotkanie ministrów obrony państw NATO. Szefowie resortów kończą przygotowania do tegorocznego szczytu najwyższego szczebla Sojuszu w Hadze, który odbędzie się w dniach 24-25 czerwca.

Główny temat w szczytu: plan inwestycji obronnych

Przed spotkaniem sekretarz generalny NATO Mark Rutte zapowiedział, że ministrowie mają uzgodnić nowe cele zdolności operacyjnych Sojuszu. Jako priorytety NATO wskazał obronę powietrzną i rakietową, broń dalekiego zasięgu, logistykę i duże formacje manewrowe wojsk lądowych.

– Potrzebujemy więcej środków, sił i zdolności, aby być gotowi na każde zagrożenie – i w pełni wdrożyć nasze kolektywne plany obronne – mówił szef Sojuszu. Podkreślał, że realizacja nowych natowskich celów będzie wymagała „znacznie wyższych wydatków na obronność”.

– To podstawa wszystkiego – przyznał i zapowiedział, że głównym tematem szczytu w Hadze będzie nowy plan inwestycji w obronność, któremu „musi towarzyszyć zwiększenie produkcji w sektorze obronnym państw członkowskich tak, aby podaż odpowiedziała na rosnący popyt”.

W podobnym tonie wypowiadał się Boris Pistorius. Niemiecki minister obrony został zapytany o przekaz, jaki ustami przez amerykańskiego ambasadora przy NATO Matthew Whitakera popłynął niedawno z departamentu obrony. Pete Hegseth, sekretarz obrony US, ma przybyć na szczyt z jasnym komunikatem: wszyscy sojusznicy muszą zobowiązać się do rozpoczęcia od zaraz inwestowania co najmniej 5 proc. PKB w obronę.

– Po pierwsze, nikt obecnie nie postuluje wydatkowania 5 proc. od zaraz, ponieważ to jest naprawdę nierealistyczne. Rozmawiamy o zwiększeniu procenta wydatków na obronę w nadchodzących latach – i to jest możliwe i zdecydowanie potrzebne i będziemy o tym dyskutować na szczycie – mówił dziennikarzom Pistorius.

Niemiecki minister podkreślił, że zależy mu przede wszystkim na dyskusjach o tym, jak osiągnąć nowe cele zdolności operacyjnych NATO, które też będą kosztowały ogromne pieniądze.

– Nikt nie pyta o jedno wyzwanie: nie chodzi o to, ile procent zadeklarujemy, chodzi o to, ile jesteśmy w stanie realnie wydać na koniec danego roku, jeśli przemysł nie będzie w stanie nam dostarczyć wystarczająco dużo zamówień. Gdybym miał do wydania 3 proc. niemieckiego PKB – czyli 125 mld euro rocznie – i nie mógłbym ich wydać na koniec danego roku, to musiałbym oddać te miliardy ministrowi finansów. On by się oczywiście ucieszył, ale ja bym nie osiągnął celu. Więc musimy znaleźć realistyczny kompromis między tym, co potrzebne, a co możliwe – mówił niemiecki minister.

USA chcą, by Europa rozwiązała worek z pieniędzmi

Nie wszystkie państwa członkowskie Sojuszu osiągnęły jak dotąd nawet dotychczasowy uzgodniony pułap wydatków na obronę – 2 proc., ale NATO wie, że – wobec rozbudowy potencjału militarnego Rosji i jej trwającej agresji na Ukrainę – musi przyspieszyć.

Niedawno Mark Rutte wyszedł naprzeciw głosom z USA, proponując, aby w ramach wspomnianych 5 proc. 3,5 było wydawane na podstawowe zdolności obronne – czyli wydatki stricte wojskowe, zaś 1,5 – na infrastrukturę czy cyberbezpieczeństwo, co pozwoliłoby europejskim aliantom nie zbankrutować, a naciskającemu Europejczyków, by wydawali więcej Donaldowi Trumpowi – ogłosić w Hadze sukces.

Postawa USA na szczycie będzie sama w sobie jego ważnym tematem. Europa liczy na to, że Ameryka zdefiniuje swoje priorytety względem NATO i własnej obecności wojskowej na Starym Kontynencie. W maju ambasador Whitaker zapowiedział, że Stany Zjednoczone rozpoczną w tym roku rozmowy z europejskimi sojusznikami w sprawie możliwej redukcji liczebności i stanu amerykańskich wojsk na kontynencie.

Pytany o to Rutte stwierdził, że „na ten moment nie ma planów wycofania z Europy amerykańskich wojsk”, a Stany Zjednoczone są „w pełni zaangażowane w NATO”. Zdaniem sekretarza generalnego Sojuszu bezpieczeństwo USA wymaga bezpiecznego Atlantyku, Arktyki i Europy i logiczne jest, że Ameryka jako światowa potęga może dokonać pewnego przechyłu w innych kierunkach globu, a „my musimy zadbać o to, żeby w europejskich zdolnościach obronnych nie było luk”.

Sprawa Ukrainy. Sekretarz obrony pominął ważne spotkanie

Główne spotkanie natowskich ministrów odbędzie się w piątek 5 czerwca. Kluczowym punktem pierwszego dnia ministerialnego zjazdu w Brukseli było spotkanie Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy. W skład tej międzynarodowej koalicji wspierającej obronę Ukrainy wchodzi 57 państw: członkowie NATO, kraje spoza NATO oraz Unia Europejska.

Było to pierwsze od początku istnienia tej grupy – czyli od kwietnia 2022 r. – spotkanie, na którym zabrakło sekretarza obrony USA. Pete Hegseth miał przybyć do Brukseli w czwartek 4 czerwca, ale wieczorem. W piątek 5 czerwca weźmie udział w głównym spotkaniu natowskich ministrów obrony.

Grupa kontaktowa, zwana też grupą Ramstein – od nazwy amerykańskiej bazy wojskowej w Niemczech, w której odbyło się pierwsze jej spotkanie pod wodzą poprzednika Hegsetha Lloyda Austina – służy od początku wojny w Ukrainie za centrum koordynacji pomocy wojskowej Zachodu dla Kijowa. Nieobecność Hegsetha jest zgodna z jego zapowiedziami z lutego 2025 dotyczącymi ograniczenia roli USA w comiesięcznych spotkaniach grupy. Wówczas kierowanie nią przejęli Brytyjczycy i Niemcy.

Co z Ukrainą na szczycie NATO? Zaproszona

Drugiego dnia spotkania ministrów sojusznicy mają się spotkać w ramach rady NATO–Ukraina, gdzie szef ukraińskiego resortu obrony Rustem Umerow przedstawi najnowszy raport z pola walki.

O ile jednak obecne spotkanie w Brukseli ma obszerną ukraińską agendę, to dziennikarze dopytywali szefa NATO, czy i na jakich zasadach Ukraina została zaproszona na szczyt w Hadze. Dociskany przez brukselską korespondentkę Deutsche Welle Mark Rutte potwierdził, że Ukraina na szczyt została zaproszona, natomiast dokładny program wydarzeń zostanie przedstawiony „tak szybko, jak to możliwe”, i „absolutnie” kwestia ukraińska w agendzie w Hadze się pojawi.

Równocześnie Rutte podczas konferencji podkreślał, że jego zdaniem szczyt powinien skoncentrować się na wzroście wydatków na obronę i zapewnieniu, że przemysł obronny będzie świadomy nowych celów zdolności operacyjnych, które NATO sobie wyznaczy – i będzie w stanie sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu.

- Cele te ostaną uzgodnione jutro, poziom wydatków – na szczycie – zapowiedział.

Szczególnie drogo jest w Moers w Nadrenii Północnej-Westfalii oraz w Moguncji w Nadrenii-Palatynacie, Wynika to z analizy opublikowanej dziś (04.06.2025) przez inicjatywę konsumencką Kultura Pochówku „Aeternitas” z siedzibą w Koenigswinter.

Najdrożej w Moguncji

Za pochówek trumny na cmentarzu rzędowym w Moers z 25-letnim okresem spoczynku, opłaty za grób, pochówek i salę żałobną wyniosły 4 294 euro. Tymczasem w Berlinie wynoszą one tylko 887 euro za 20-letni okres spoczynku. Według analizy średnia krajowa to 2 389 euro.

Jej autorzy przeanalizowali starannie dane ze wszystkich 79 dużych niemieckich miast. Okazało się, że Moguncja jest pod tym względem najdroższym miastem w kraju. Pochówek w wybranym grobie na 30 lat kosztuje tam 4 759 euro, podczas gdy w Berlinie trzeba zapłacić 964 euro za 20 lat.

Im bardziej na wschód, tym taniej

Analiza wykazała ponadto, że opłaty cmentarne za grób ziemny są średnio najdroższe. Groby urnowe są generalnie tańsze, ale i tutaj występują znaczne różnice w kosztach. Jak podaje inicjatywa „Aeternitas”, przedział cenowy za pochówek w anonimowym grobie urnowym (gdzie urna jest pochowana bez indywidualnego oznakowania) wynosi od 2 413 euro w Krefeld za 30-letni okres spoczynku, do 390 euro w Ingolstadt za dziesięć lat.

Ale nawet przy tym samym okresie spoczynku istnieją duże różnice: Bonn pobiera łącznie 1 967 euro za pochówek w anonimowym grobie urnowym na 15 lat, Getynga tylko 544 euro. Średnia wartość wynosi 1 207 euro. Z ankiety wynika też, że całkowita opłata za pochówek w grobie urnowym wynosi 3 420 euro za 25 lat w Akwizgranie i 450 euro za dziesięć lat w Fuerth.

Różnice są również duże dla tego samego okresu użytkowania: 2 883 euro za 20 lat w Reutlingen, ale tylko 795 euro w Rostocku. Średnia wartość wynosi tu 1 868 euro.

(EPD/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Polska i Niemcy mają do odegrania szczególną rolę w zakresie bezpieczeństwa flanki wschodniej NATO i wsparcia dla Ukrainy – mówił w środę (4.06.25) w Berlinie minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski.

Na wspólnej konferencji prasowej po rozmowach ze swoim niemieckim odpowiednikiem Johannem Wadephulem Sikorski mówił, że obaj podzielają opinię, iż Rosja nie zmienia swojego podejścia do Ukrainy i nie dąży do dialogu na rzecz osiągnięcia pokoju. Dlatego tak ważne jest kontynuowanie wsparcia dla Kijowa. – To nasza wspólna historyczna odpowiedzialność i test dla naszej współpracy – mówił polski minister.

Radosław Sikorski dodał, że rosyjska wojna przeciwko Ukrainie pokazała, że Polska i Niemcy powinny zacieśniać współpracę w dziedzinie polityce bezpieczeństwa „zarówno w wymiarze europejskim, natowskim jak i dwustronnym”. Szef dyplomacji mówił, że Warszawa i Berlin będą poszukiwać nowych pól kooperacji i próbować realizować wspólne projekty obronne.

– Zgadzamy się, że Europa musi przejąć większą odpowiedzialność za swoje własne bezpieczeństwo oraz przyszłość suwerennej Ukrainy. Rola USA pozostaje kluczowa i konsekwentnie angażujemy się w dialog z administracją prezydenta Trumpa – dodał polski minister.

Nadal wspierać Ukrainę

Johann Wadephul chwalił Polskę za wczesne odczytanie wrogich rosyjskich intencji i szybką i zdecydowaną reakcję na rosyjską agresję przeciwko Ukrainie. Przekonywał, że należy nadal zwiększać presję na Rosję, na wszystkich poziomach. – Nasze wsparcie dla Ukrainy nie może się zmniejszyć – mówił.

Niemieckie minister zapowiadał pogłębianie kooperacji z Polską w zakresie bezpieczeństwa: – Bezpieczeństwo Polski jest bezpieczeństwem Niemiec.

„Niemiecka wina pozostaje”

Podczas konferencji prasowej poruszano także temat trudnej polsko-niemieckiej historii. – Niemieccy sprawcy wyrządzili Polsce niezmierne cierpienia. Miliony Polek i Polaków zostało przez niemiekich nazistów pozbawionych praw, zniewolonych, zamordowanych. Ta wina pozostaje, jest częścią naszej historii – mówił Wadephul.

Niemiecki minister zapewniał, że tymczasowy pomnik w Berlinie, upamiętniający polskie ofiary II wojny światowej, to tylko początek. Zapowiedział, że w przyszłości w stolicy Niemiec pojawi się stały monument, a także Dom Niemiecko-Polski.

Minister Sikorski mówił, że tragiczne doświadczenia historyczne nie powinny być przeszkodą dla kształtowania stosunków na przyszłość. – Ale bez godnej rekompensaty i zadośćuczynienia dla ofiar trudno nam będzie w pełni rozwinąć potencjał współpracy – mówił.

Sikorski mówił, że za każdym razem porusza w rozmowach z niemieckimi partnerami sprawę zadośćuczynienia. Podziękował też za postęp w sprawie upamiętnienia w Berlinie polskich ofiar wojny.

Prezydent Nawrocki hamulcem dla relacji?

Pytany przez dziennikarzy o to, czy wybór Karola Nawrockiego na prezydenta Polskimoże okazać się obciążeniem dla wzajemnych relacji minister Wadephul mówił, że stosunki polsko-niemieckie są tak głębokie, że demokratyczne wybory w jednym czy drugim kraju nie są w stanie ich zakwestionować.

Radosław Sikorski odpowiadał, że wybór kandydata opozycji na prezydenta to potwierdzenie, że polska demokracja ma się dobrze. – A z demokracją się nie dyksutuje, głos wyborców to głos Boga – mówił. Zaznaczył jednak, że politykę zagraniczną w Polskę prowadzi Rada Ministrów, a nie – prezydent.

Podobnie wypowiedział się wcześniej tego dnia szef MSZ Niemiec podczas wysłuchania w Bundestagu.

Bułgaria chciała wprowadzić euro już w 2024 roku. Ale ponieważ inflacja była wtedy zbyt wysoka, Bruksela odmawiała Sofii. Teraz Komisja Europejska dała zielone światło: Bułgaria spełnia kryteria niezbędne do przystąpienia do strefy euro 1 stycznia 2026 roku, zgodnie z planami rządzącej w niej obecnie prozachodniej koalicji.

Dlaczego Bułgaria chce euro?

„Przystąpienie do strefy euro jest dla Bułgarii szansą na wzbogacenie się”, głosi w kampanii informacyjnej Ministerstwo Finansów i Narodowy Bank Bułgarii (NBB) w Sofii. Euro pomoże turystyce i ułatwi bułgarskim producentom handel z Europą i światem.

Bułgaria jest członkiem UE od 2007 roku. Jednak jej krajowa waluta, lew, jest powiązana z euro już od 1999 roku - po kursie 1,95583 za jedno euro. Po kryzysie finansowym i walutowym lew był już powiązany z marką niemiecką w stosunku 1:1 od 1997 roku.

Dlaczego nie udało się wcześniej?

Bułgaria musiała odroczyć planowane wprowadzenie euro w 2024 roku, częściowo ze względu na stosunkowo wysoką stopę inflacji wynoszącą 9,5 procent. Oznaczało to, że kryterium stabilności cen nie zostało spełnione. Komisja Europejska oczekuje, że w 2025 roku stopa inflacji w Bułgarii wyniesie 3,6 procent, a w 2026 roku - 1,8 procent.

Bułgaria, licząca około 6,4 mln mieszkańców, jest jednym z uboższych państw UE i znalazła się na samym dole Unii Europejskiej pod względem produktu krajowego brutto na mieszkańca w 2024 roku. W swojej najnowszej prognozie gospodarczej Komisja Europejska przewidziała wzrost gospodarczy Bułgarii na poziomie 2,0 procent w 2025 roku i 2,1 procent w 2026 roku.

Bogactwo w tym kraju bałkańskim jest rozłożone bardzo nierównomiernie, a przepaść między bogatymi a biednymi jest duża. Płaca minimalna wynosi w nim 1 077 lewów (626,83 euro) miesięcznie. Zdaniem bułgarskiej minister finansów Temenużki Petkowej, 30 procent gospodarki stanowi szara strefa.

Kto decyduje i jakie są dalsze kroki??

Postępy krajów kandydujących do euro w zakresie inflacji, długu publicznego i stabilnych kursów wymiany są regularnie oceniane przez Europejski Bank Centralny i Komisję Europejską - co najmniej raz na dwa lata lub na wniosek tego kraju UE, który jeszcze nie przyjął euro.

Rada Unii Europejskiej ostatecznie decyduje, czy dany kraj jest gotowy na przyjęcie euro. Przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich UE podejmują tę decyzję na podstawie wniosku Komisji Europejskiej i po konsultacji z Parlamentem Europejskim.

Gdy Komisja Europejska przedstawiła już swoją propozycję, państwa członkowskie strefy euro muszą ją zatwierdzić, a Parlament Europejski musi wyrazić swoją opinię w tej sprawie. Następnie szefowie państw i rządów UE będą dyskutować o przystąpieniu jakiegoś kraju do strefy euro, zanim państwa członkowskie dadzą temu zielone światło w Radzie Unii Europejskiej.

Czy Bułgarii są krytycy euro?

Prorosyjska partia nacjonalistyczna Odrodzenie jest przeciwna wprowadzeniu bułgariaeuro. Bułgarscy nacjonaliści, którzy byli częścią grupy Europa Suwerennych Narodów w Parlamencie Europejskim wraz z niemiecką AfD, prowadzą kampanię na rzecz zachowania waluty krajowej, lewa.

Ta trzecia najsilniejsza partia w bułgarskim parlamencie ostrzega przed „szokiem cenowym” jeszcze przed wprowadzeniem euro. Prezydent Bułgarii Rumen Radew kwestionuje wyznaczoną przez rząd datę wprowadzenia euro na 2026 rok. Polityk ten, który jest uważany za prorosyjskiego, krytykuje fakt, że ludność nie jest jeszcze wystarczająco przygotowana na zmianę waluty. Wzywa również do podjęcia środków zapobiegających nadmiernemu wzrostowi cen towarów i usług.

Radew bezskutecznie nawoływał do przeprowadzenia referendum w sprawie daty wprowadzenia wspólnej europejskiej waluty w Bułgarii. Jego wniosek nie został jednak dopuszczony do głosowania w parlamencie.

Zaledwie kilka dni temu prozachodnia większość parlamentarna odrzuciła referendum w sprawie euro, o które wnioskowała partia Odrodzenie po raz drugi od 2023 roku. Z badań opinii publicznej wynika, że ludność Bułgarii jest podzielona w kwestii tego, czy euro przyniesie jej więcej korzyści, czy strat.

Skutki przystąpienia do strefy euro

Kolejny kraj w strefie walutowej ułatwia handel i podróżowanie. Każdy, kto prowadzi działalność gospodarczą lub chce inwestować, nie musiałby już martwić się o kursy wymiany walut. Ponadto łatwiej byłoby porównać ceny między obecnymi krajami strefy euro a Bułgarią, gdyby płacono w niej w euro.

Turyści również odnieśliby korzyści, ponieważ po przystąpieniu Bułgarii do strefy euro nie musieliby już zaopatrywać się w lokalną walutę, co zwykle wiąże się z kosztami. Przystępując do strefy euro, Bułgaria przyłączy się do innych krajów w monitorowaniu stabilności wspólnej waluty: jako członek Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego, w której podejmowane są decyzje dotyczące polityki pieniężnej, na przykład w sprawie poziomu kluczowych stóp procentowych w tym obszarze walutowym.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Mają numery swoich prywatnych komórek i mówią do siebie „Donald” i „Friedrich”. Ale poza przelotnym spotkaniem kilka lat temu w Nowym Jorku nigdy więcej się nie spotkali. Do teraz: nowy kanclerz Niemiec Friedrich Merz z konserwatywnej CDU właśnie jedzie do Donalda Trumpa z inagururacyjną wizytą. Zatrzyma się w Blair House tuż obok Białego Domu, co uważa się za szczególny zaszczyt. Królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta i prezydent Francji Charles de Gaulle też tam nocowali.

Jednak zaledwie kilka tygodni temu Merz ostro zareagował na działanie prezydenta USA. Donald Trump wraz z wiceprezydentem J.D. Vance'em upokorzyli prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego przed światową opinią publiczną i obwinili go o agresję Rosji na jego kraj.

Merz uznał również za napastliwe to, jak Vance i inni współpracownicy Trumpa okazali wsparcie ekstremistycznej AfD.

Trump powtarzał jedno słowo

Kanclerz niedawno mówił o swoich odczuciach przed wizytą w Waszyngtonie i opowiedział, jak przebiegała jego pierwsza rozmowa telefoniczna z Donaldem Trumpem. Na WDR Europaforum powiedział: „Zawsze ważne jest, aby nie mówić tak długo, ale mówić krótko i pozwolić także jemu mówić”. Jak relacjonował, co drugie-trzecie słowo wypowiedziane przez prezydenta USA to „great”.

„Trzeba się do niego dostosować i nawiązać z nim kontakt. A jednocześnie nie można prezentować się jako ktoś mniejszy niż naprawdę jesteśmuy” – stwierdził Merz. „Nie jesteśmy żebrakami”.

Carlo Masala, profesor ds. polityki międzynarodowej na Uniwersytecie Bundeswehry w Monachium, również radzi, aby podczas rozmów z Trumpem zachować pewność siebie. W rozmowie z NDR Info ekspert radził kanclerzowi: „Musi sprawiać wrażenie asertywnego, ale jednocześnie konsekwentnie dawać Trumpowi poczucie, że jest mężem stanu, który ma prawdziwą wizję. Wierzę, że takie pochlebstwa razem z europejską samoświadomością to właściwa strategia, ale nie ma gwarancji, że ostatecznie się powiedzie”.

Niemcy odrobiły pracę domową

Rozmowy w Waszyngtonie prawdopodobnie skupią się wokół trzech tematów: wojny w Ukrainie, sporu o cła i wkładu Europy w bezpieczeństwo.

W tym ostatnim obszarze Merz już działa. Trump wielokrotnie narzekał na niewystarczające wydatki na obronę niektórych europejskich partnerów z NATO, w tym Niemiec, i groził wycofaniem wsparcia USA. Teraz Merz może powiedzieć, że Niemcy zamierzają masowo się dozbroić: w przyszłości mają przeznaczyć na to 5 proc. PKB: 3,5 procent bezpośrednio na wojsko, a 1,5 procent na infrastrukturę związaną z obronnością.

Niemcy chcą również w tej kwestii przewodzić w Europie. Najlepszym dowodem na to była wspólna wizyta w Kijowie głów państw i rządów Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Polski, zainicjowana przez Merza. Spełnia to również amerykańskie wymagania, aby Europa sama zajęła się własną polityką bezpieczeństwa. W zamian Merz i inni europejscy szefowie rządów liczą na współpracę z USA w celu zwiększenia presji na Władimira Putina.

Merz nie jest negocjacyjny w sporze o cła, ponieważ polityka handlowa to obszar UE. Ale Niemcy jako kraj eksportowy są szczególnie dotknięte restrykcjami w handlu. Amerykańskie cła importowe na stal i aluminium podwoiły się właśnie do 50 procent. Kanclerz prawdopodobnie będzie lobbować zarówno u Trumpa, jak i w Brukseli, aby uniknąć eskalacji konfliktu handlowego, w którym wszyscy stracą.

USA porzucą Europę?

Friedrich Merz jest do szpiku kości zwolennikiem współpracy transatlantyckiej. Prawdopodobnie będzie próbował przekonać Donalda Trumpa, że ​​w interesie Ameryki leży również to, aby USA nadal angażowały się w Europie. Jednak politolog Carlo Masala jest pesymistą: „Uważam, że długoterminowa strategia, którą można opracować, opiera się na założeniu, że Stany Zjednoczone wycofają się z negocjacji między Rosją a Ukrainą i już nie będą definiować siebie jako potega w Europie”.

Dlatego Europejczycy muszą rozważyć, co są skłonni zrobić, gdyby USA zniknęły jako najważniejszy sojusznik Ukrainy: „I wykazać się szybkością, jeśli chodzi o kwestię europejskiej zdolności obronnej i suwerenności. To długoterminowa strategia”.

Spory między Niemcami a USA są wielorakie, a Friedrich Merz i Donald Trump to zupełnie inne osobowości. Ale kanclerz jest zdeterminowany, aby otwarcie skonfrontować się z prezydentem. „Nie potrzebuję waleriany, aby zachować spokój i odbyć z amerykańskim prezydentem rozsądną rozmowę” – powiedział niedawno w ZDF. Jednak prawdopodobnie celowo będzie unikał trudnych tematów, takich jak sympatia administracji Trumpa dla AfD. Minister spraw zagranicznych Johann Wadephul również powstrzymał się od skomentowania tego w Waszyngtonie.

Trumpowie z Palatynatu

W Niemczech wraz z nowym rządem, złożonym z konserwatywnej CDU/CSU i socjaldemokratów, nowy styl wkroczył również do polityki zagranicznej. Była minister spraw zagranicznych Zielonych Annalena Baerbock była czasami krytykowana za swoje moralizatorskie, dydaktyczne wypowiedzi. Teraz rząd chce ponownie skupić się na wspólnych interesach i poszukiwaniu kompromisów, nawet z trudnymi partnerami. Administracja Trumpa niewątpliwie do nich należy.

Ale w przypadku Trumpa nie można wykluczyć niespodzianek, mówi Carlo Masala: „Friedrich Merz powiedział właściwą rzecz w noc wyborczą: nie można już polegać na USA. Więc jeśli Donald Trump powie dzisiaj jedno, nie ma gwarancji, że jutro nie powie i nie zrobi dokładnie odwrotnie”.

Jeszcze przed swoją inauguracyjną wizytą w Waszyngtonie Friedrich Merz zaprosił prezydenta USA do wizyty w ojczyznie jego przodków. Dziadek Trumpa Friedrich Trump pochodził z winiarskiego miasta Kallstadt w Palatynacie (land Nadrenia-Palatynat) i wyemigrował do USA. Nie wiadomo jeszcze, czy Trump przyjął zaproszenie. Być może woli poczekać i zobaczyć, jak potoczy się jego rozmowa z Merzem.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

„Jestem absolutnie pewny, że głęboka przyjaźń polsko-niemiecka nie zostanie naruszona przez te wybory” – powiedział Wadephul w środę (04.06.2025) podczas wysłuchania w Bundestagu. „Możemy wspólnie budować dobrą przyszłość” – dodał.

Obawy, że relacje mogą się po wyborach ochłodzić, wyraża i polska, i niemiecka opinia publiczna z uwagi na ostre deklaracje Karola Nawrockiego i granie także w tej kampanii na antyniemieckich emocjach. Realnym bieżącym problemem w relacjach między Polską a Niemcami (między rządami) jest natomiast kwestia migracji: kontrole graniczne i zapowiedzi odsyłania nielegalnych migrantów do Polski, czemu ostro sprzeciwia się rząd w Warszawie.

Wadepuhl: Nowy prezydent, ale stary rząd

Wadephul zwrócił w Bundestagu uwagę, że – mimo zmiany w Pałacu Prezydenckim – u władzy pozostaje proeuropejski rząd premiera Tuska. „Prosta prawda jest taka: jest nowy prezydent, ale stary rząd trwa”.

Jak zaznaczył, Tusk kieruje rządem, „który wraz z Niemcami, Francją i Włochami należy do aktywnych silników wspólnego wzrostu w Unii Europejskiej”.

Zapowiedział, że chce dalej pracować z Polską w „przyjaznym, konstruktywnym dialogu”, aby zapewnić, że Warszawa nadal będzie wspierać Ukrainę przeciwko rosyjskim agresorom. Według niemieckiego ministra leży to również w interesie Polski: „Bo Polska oczywiście wie: im skuteczniej Ukraina obroni swoją suwerenność, tym bezpieczniej będzie żyła też Polska”

Po południu Wadephul ma przyjąć swojego polskiego odpowiednika Radosława Sikorskiego. Po rozmowach w Ministerstwie Spraw Zagranicznych zaplanowano wspólną konferencję prasową. Następnie Wadephul i Sikorski otworzą Forum Niemiecko-Polskie 2025.

(AFP/mar)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Niemal tradycją stało się już patrzenie z przerażeniem na wyniki prawicowych partii po wyborach – a z jeszcze większym przerażeniem na ich sukces wśród młodych wyborczyń i wyborców” – pisze w środę (04.06.2025) niemiecki dziennik „Süddeutsche Zeitung”. „Trump w USA, AfD w Niemczech i FPÖ w Austrii czy też prezydencki kandydat partii PiS w Polsce: rekordowe wyniki wśród wyborców poniżej trzydziestki” – zauważa autorka felietonu Marie Grundlach.

Jak ocenia, „następnym krokiem w cyklu oburzenia” jest analiza przyczyn, która często daje podoby rezultat: „generalnie winny jest internet, a szczególnie TikTok”. Błędem jest jednak tłumaczenie decyzji wyborczych młodych ludzi wyłącznie tym jednym czynnikiem – uważa Grundlach.

Lekceważona grupa wyborców

Według niej młodzi ludzie tylko sporadycznie pojawiają się w tradycyjnych politycznych kampaniach wyborczych. „Z demograficznego punktu widzenia nie są oni po prostu grupą wyborców, która wydaje się warta wysiłku: jest ich zbyt mało w porównaniu z wyżem demograficznym i starszymi obywatelami, nie mają też wystarczającego wpływu ekonomicznego” – pisze. „Z drugiej strony, w mediach społecznościowych są oni główną grupą docelową. Ma to sens: to tutaj mówi się ich językiem. Młodzi ludzie naturalnie postrzegają media społecznościowe jako przestrzeń polityczną” – wskazuje autorka.

Przytacza wyniki ankiety przeprowadzonej przez Komisję Europejską na krótko przed wyborami europejskimi w ubiegłym roku, w której 32 procent respondentów stwierdziło, że uważają media społecznościowe za jeden z najskuteczniejszych sposobów, aby głos młodych ludzi został usłyszany w polityce. Tylko 25 proc. wskazało na zaangażowanie w partii politycznej. „Nie potrzeba już fizycznych przestrzeni, aby spotkać podobnie myślących ludzi; to od dawna dzieje się za pośrednictwem grup czatowych, forów internetowych i komentarzy” – czytamy.

Znają tylko status quo

Jak wskazuje autorka, koncepcja populizmu funkcjonuje wspaniale na platformach, które stawiają na szybkość. TikTok wydaje się też doskonałym medium dla opozycji. „Krytyka jest szybko formułowana i konsumowana, zaś każdy zainteresowany realnymi rozwiązaniami musi poświęcić na to czas – tego nie ma na TikToku. To gorączkowe tempo jest bardzo wygodne dla tych, którzy żyją z ograniczania złożoności i którzy zamiast wyrafinowanych koncepcji wolą propagować to, że lider będzie trzymał wszystkie problemy świata z dala od ich kraju” – wyjaśnia autorka. Cytuje brytyjskie badania, według których 52 procent osób w wieku od 13 do 27 lat jest przekonanych, że ich krajowi byłoby lepiej z silnym przywódcą, „który nie musi martwić się o parlament i wybory”.

W tej „ponurej liryce o młodych ludziach należących do TikToka” pomijane jest jednak to, że pod jednym względem ich proces decyzyjny znacznie różni się od reszty elektoratu: nie mogą oni głosować na tych, na których zawsze głosowali – nie mogą, bo są zbyt młodzi. „Nie mieli dziesięcioleci na obserwowanie krajobrazu politycznego, porównywanie go z własnymi ideałami i postawami oraz budowanie pewnego rodzaju podstawowego zaufania lub nieufności do konkretnej partii. Znają tylko status quo” – pisze Grundlach. „Znają Niemcy w wersji Angeli Merkel i kanclerza Olafa Scholza. Nie doświadczyli okresu powojennego, podzielonych Niemiec czy zjednoczenia.

Młodzi odwrócili się od koalicji Tuska

W opinii felietonistki politycy powinni potraktować poważnie ten stan rzeczy i stale na nowo docierać do młodych wyborców ze swoim programem. Potrafi to nie tylko radykalna prawica, co udowodniła na przykład niemiecka Partia Lewica w czasie ostatniej kampanii wyborczej w Niemczech, a w 2019 roku Zieloni skorzystali na wzroście zainteresowania tematem ochrony klimatu.

„Brak lojalności wobec jednej partii oznacza, że młodzi wyborcy są bardziej dynamiczni i szybciej reagują na rozczarowanie produktem politycznym. Zieloni również to odczuli, gdy całe pokolenie wycofało swoje zaufanie do nich. Obecnie sytuacja w Polsce wydaje się być podobna: W 2023 r. młodzi ludzie byli częściowo odpowiedzialni za zwycięstwo wyborcze koalicji Donalda Tuska, przy czym mniej niż 15 procent osób w wieku od 18 do 29 lat głosowało wówczas na partię PiS. Po dwóch latach, w których Tusk nie był w stanie naprawdę spełnić obietnic, sytuacja wygląda inaczej” – ocenia felietonistka „Süddeutsche Zeitung”. Jej zdaniem starania o względy młodych wyborców zawsze są opłacalne – bo nikt nie pozostaje zawsze młody i w pewnym momencie pojawia się nawyk głosowania na pewną partię.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Jak podaje Federalny Urząd Statystyczny, w roku szkolnym 2023/2024 więcej niż co dziesiąty nauczyciel (10,5 proc.) w szkołach ogólnokształcących pochodził „z zewnątrz”, tzn. nie miał egzaminu z kierunku nauczycielskiego. Około 77,6 tys. z 739,5 tys. nauczycieli nie posiadało kwalifikacji nauczycielskich.

W roku szkolnym 2015/2016 odsetek ten był znacznie niższy i wynosił tylko 4,5 proc. Wówczas bez odpowiednich kwalifikacji uczyło w szkołach 29,9 tys. z 667,4 tys. nauczycieli.

W Niemczech kwalifikacje takie otrzymuje się przez studia nauczycielskie oraz odbyty staż.

Więcej w szkołach zawodowych

Jeszcze wyższy odsetek osób bez wykształcenia nauczycielskiego uczy w szkołach zawodowych – wynika z danych statystycznych. W minionym roku szkolnym aż 16,6 proc. z łącznej liczby 123,8 tys. nauczycieli w tego typu szkołach nie posiadało uznanych kwalifikacji pedagogicznych.

Odsetek ten prawie nie zmienił się w porównaniu z rokiem szkolnym 2015/2016.

Brakuje nauczycieli

Niemieckie związki zawodowe nauczycieli podkreślają, że niedobór nauczycieli w Niemczech jest nadal ogromny, a przyjmowanie do szkół osób z innym niż nauczycielskie wykształceniem to tylko jeden z możliwych środków. Ważne jest, by uczynić zawód nauczyciela bardziej atrakcyjnym.

(KNA/dom)

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”) pisze o gospodarczych konsekwencjach wyborów prezydenckich w Polsce. Jak ocenia komentator gazety Andreas Mihm, wynik wyborów jest „gorzkim rozczarowaniem”. „Karol Nawrocki może być wprawdzie polityczną niewiadomą, ale awans narodowo-szowinistycznego historyka na najwyższy urząd w państwie jest niepokojącym sygnałem. Istnieje groźba kontynuacji obstrukcyjnego podejścia, które stosował prezydent Andrzej Duda z odsuniętego od władzy w 2023 r. PiS, wetując niezbędne reformy. Przyjazny UE rząd Donalda Tuska nie ma wystarczającej liczby posłów, aby uchylić prezydenckie weta. Paraliż polityczny i niestabilność, brak reorganizacji sądownictwa, które poprzedni rząd sobie podporządkował, utrudniają nowy początek. Rynki finansowe chłodno przyjęły zwycięzcę wyborów, wspieranego przez influencerów MAGA: spadły kursy akcji i złotego” – pisze dziennikarz „FAZ”.

Zastrzega, że mimo wszystko polska gospodarka radzi sobie bardzo dobrze, a wzrost PKB jest jednym z najwyższych w UE. „Ale ożywienie nie dodaje Donaldowi Tuskowi wiatru w żagle. Z politycznego punktu widzenia jest on i pozostanie ‚kulawą kaczką'. Zapowiedziane wotum zaufania nie brzmi już jak nowy początek, ale raczej jak obrona” – pisze Andreas Mihm. Jak ocenia, być może tylko przedterminowe wybory parlamentarne mogłyby zakończyć polityczny impas. „Wydaje się jednak mało prawdopodobne, aby koalicja Tuska była w stanie zebrać większość trzech piątych mandatów potrzebnych do przełamania weta prezydenta” – dodaje.

Dziwna nienawiść do Niemiec

Według niemieckiego dziennikarza dwie dekady po wejściu Polski do UE, które przyniosło gospodarczy sukces, głową państwa zostaje człowiek sprzeciwiający sie pogłębieniu projektu europejskiego, silniejszej integracji rynków, rozkwitowi liberalnych wartości czy ratyfikacji nowych umów o wolnym handlu, na przykład z krajami Ameryki Łacińskiej. „A tego właśnie potrzebuje kontynent, będący pod militarną, gospodarczą i polityczną presją Rosji, Chin i USA. Fakt, że na Polskę, centrum władzy na wschodzie, nie można już liczyć w tym względzie, jest porażką. Były duże nadzieje, że kraj ten powstrzyma siły odśrodkowe jako wiodący w Europie Środkowo-Wschodniej. Teraz siły odśrodkowe mogą się wzmocnić” – ocenia Andreas Mihm.

Jak dodaje, wynik wyborów w Polsce ma znaczenie dla Niemiec ze względu na silne więzi gospodarcze obu krajów, a także duże niemieckie inwestycje u sąsiada na wschodzie. „Tym bardziej dziwi tląca się nienawiść do Niemiec, która wielokrotnie rozpalała się podczas kampanii wyborczej. Nowa głowa państwa szczególnie wyróżniała się swoimi obelgami” – pisze Mihm. Prognozuje, że w średniej i dłuższej perspektywie niestabilność polityczna w Polsce może zniechęcić zagranicznych inwestorów.

Tusk potrzebuje sygnału jedności koalicji

Z kolei korespondent nadawcy publicznego ARD Martin Adam pisze o kontynuacji politycznej walki w Polsce. „Wybory prezydenckie wywołały wstrząs w Warszawie i teraz wszyscy uczestnicy politycznej gry próbują odrobić straty” – ocenia Adam. I dodaje, że przede wszystkim premier Donald Tusk stawia sprawę jasno: nie ma mowy o poddaniu się.

Ponieważ jednak wie on, że nowy bliski PiS prezydent zapewne będzie próbował możliwie najbardziej spowolnić rząd, „potrzebuje sygnału jedności: zarówno w kraju, jak i na zewnątrz wobec UE, która po jego wyborze na premiera uwolniła ponad 100 miliardów euro zablokowanego finansowania – jako wotum zaufania dla nadchodzących reform, których wdrożenie jest obecnie mało prawdopodobne”.

Tusk „liczy na większość parlamentarną swojego rządu. Jednak najwyraźniej zaskoczył swoim pomysłem własnych partnerów koalicyjnych. Oni również chcą wykorzystać ten moment i – jak na przykład marszałek Sejmu Szymon Hołownia – chcą renegocjować umowę koalicyjną” – relacjonuje korespondent ARD na portalu tagesschau.de.

„Zatruta propozycja” Kaczyńskiego

Tygodnik „Die Zeit” pisze, że wynik wyborów „zaostrzył konflikt, który towarzyszy proeuropejskiemu rządowi premiera Donalda Tuska od momentu objęcia przez niego władzy półtora roku temu”. „Koalicja rządząca Tuska stoi przed dylematem: czy trzymać się konfrontacji z prezydentem i pozostać w dużej mierze niezdolną do działania, czy też szukać kompromisu z PiS, swoim politycznym przeciwnikiem? W każdym razie PiS podjął już decyzję: Stara się jeszcze bardziej osłabić i tak już kruchy rząd” – pisze Alexander Kauschanski w internetowym wydaniu tygodnika.

Jak relacjonuje, dzień po wyborach, zamiast świętować zwycięstwo swojego kandydata, Jarosław Kaczyński przeszedł do ataku, wzywając rząd Tuska do dymisji i składając „zatrutą propozycję”: powołanie bezpartyjnego „rządu technicznego”.

PiS szykuje się na powrót do władzy

W odpowiedzi Tusk wystąpił do sejmu o wotum zaufania dla swojego rządu. Jednak nawet gdy go uzyska, to „podstawowy problem pozostanie: Jego koalicja – sojusz liberałów, lewicowców i konserwatywnych partii regionalnych – jest podzielona w wielu kwestiach, szczególnie jeśli chodzi o tematy społeczno-polityczne. Planowane złagodzenie prawa aborcyjnego nie powiodło się w zeszłym roku z powodu sprzeciwu konserwatywnego partnera koalicyjnego – zanim jeszcze prezydent związany z PiS mógł go zawetować” – pisze Alexander Kauschanski.

Zastanawia się, co w obecnej sytuacji może zrobić Tusk. „Liberalny sojusz rządowy będzie musiał jeszcze bardziej ograniczyć swoje ambitne plany. Aby poruszać się w codziennej polityce, Tusk będzie musiał zgodzić się na najniższy wspólny mianownik z PiS. Taki kurs nie przekona jednak ani zwolenników rządu, ani jego przeciwników” – pisze autor, dodając, że Polacy są coraz bardziej sfrustrowani politycznym impasem, a niezadowolenie prawdopodobnie zwiększy polaryzację społeczeństwa.

Jak ocenia, „nie jest pewne, czy rząd Tuska przetrwa do następnych wyborów parlamentarnych w 2027 roku”. „W każdym razie PiS pod rządami Kaczyńskiego ma swój własny plan: chce zdemontować rząd Tuska. Im mniej szef rządu może zrobić, tym silniejsze wrażenie rozdartej, bezsilnej koalicji. Po zwycięstwie wyborczym ich kandydata ścieżka wydaje się być wytyczona. PiS nie tylko chce zapewnić sobie prezydenta, ale także przygotowuje swój powrót do rządu” – czytamy w „Die Zeit”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Zaostrzone kontrole graniczne i zawracanie na granicach osób ubiegających się o azyl – niemiecki rząd pozostaje nieugięty w sprawie polityki azylowej, nawet po decyzji berlińskiego sądu.

W poniedziałek, 2 czerwca, sąd administracyjny w Berlinie orzekł w trybie pilnym, że zawrócenie do Polski trojga Somalijczyków podczas kontroli granicznej na dworcu we Frankfurcie nad Odrą było niezgodne z prawem. Bez wyjaśnienia, które państwo UE jest odpowiedzialne za wniosek o azyl złożony przez te osoby, nie powinny były one zostać zawrócone.

„Dotyczy konkretnego przypadku”

Szef Urzędu Kanclerskiego Thorsten Frei podkreślił dzisiaj (04.06.2025) w porannym programie telewizji ARD, że decyzja sądu będzie przestrzegana. Sprawdzone zostaną wnioski o azyl trojga Somalijczyków.

„Ale berliński sąd administracyjny nie może przecież decydować o sytuacji prawnej w całych Niemczech” – powiedział polityk rządzącej chadeckiej CDU. Wyrok sądu nie jest wymogiem dla działań rządu jako całości – dodał.

Frei zaznaczył, że jest to kontrowersyjny obszar prawny: „Nie ma tu jasnej sytuacji”. Rząd Friedricha Merza musiałby wprowadzić ulepszenia, aby wyjaśnić, dlaczego konieczne są surowe środki na granicy. Frei odniósł się do wypowiedzi ministra spraw wewnętrznych Niemiec Alexandra Dobrindta. Polityk bawarskiej chadecji CSU twierdził, że przeciążenie kraju (m.in. w szkołach, przedszkolach, opiece zdrowotnej) przez zbyt dużą migrację jest powodem zaostrzenia polityki azylowej.

„Ostatnie słowo należy do TSUE”

Również niemiecka minister sprawiedliwości Stefanie Hubig broni kursu rządu. „Berliński sąd administracyjny nie wyjaśnił jednoznacznie, czy zawracanie osób ubiegających się o azyl na granicach jest zgodne z prawem europejskim” – powiedziała Hubig w wywiadzie dla sieci redakcji RND. Przyznała jednak, że nie będzie łatwo przekonać sądy, że takie zawracanie jest zgodne z prawem. „Ostatnie słowo należy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej” – powiedziała Hubig.

Prawnicy specjalizujący się w prawie migracyjnym mają wątpliwości, czy taki kurs w polityce azylowej jest legalny. Przewodnicząca komisji legislacyjnej Niemieckiej Izby Adwokackiej Gisela Seidler uważa, że rząd lekceważy orzecznictwo sądu administracyjnego w Berlinie i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w Luksemburgu. „Nawet jeśli ustawa lub orzecznictwo nie podoba się, władza wykonawcza musi go przestrzegać” – powiedziała Seidler agencji prasowej EPD.

Policjanci mają wątpliwości

Wątpliwości mają też funkcjonariusze policji federalnej, odpowiedzialnej w Niemczech za ochronę granic. Szef Związku Zawodowego Policji (GDP) przestrzega, że wśród policjantów panuje duża niepewność. „Oczywiście jest to decyzja (sądu) dotycząca konkretnego przypadku. Ale trzeba wiedzieć, że są to przypadki, które mamy każdego dnia” – powiedział przewodniczący GDP Andreas Rosskopf w rozmowie ze stacją radiowo-telewizyjną WDR.

Istnieje również niepewność co do tego, czy funkcjonariusze policji federalnej mogą być ścigani, jeśli nadal na granicach będą odsyłać osoby ubiegające się o azyl.

Szef niemieckiego MSW nazwał to „całkowicie absurdalnym”. Jednak związek zawodowy policjantów uważa, że choć istnieje jasna dyrektywa, „jeśli jest jasne, że jest ona ostatecznie niezgodna z prawem, policjanci mają obowiązek remonstracji, aby mogli uwolnić się od tej odpowiedzialności” – zaznaczył Rosskopf w odniesieniu do obowiązku przedstawienia odmiennego punktu widzenia.

(DPA, EPD/dom)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Kolonia przeprowadza dzisiaj (04.06.2025) jedną z największych operacji w ostatnich latach. Ewakuacja z mieszkań, szkół, dziesiątek hoteli, szpitala i domów opieki obejmuje ponad 20 tys. osób. Rozbrojone mają zostać trzy niewybuchy z czasów drugiej wojny światowej.

Wielka blokada dróg i mostów

Rano ruszyła blokada dróg. Zamknięte zostaną również trzy mosty nad Renem i ważne drogi transportowe, w tym południowa linia kolejowa do głównego dworca w Kolonii.

Kilometrowa strefa, która zostaje zamknięta, obejmuje m.in. dworzec Köln-Messe/Deutz, rzekę Ren, kolońską Starówkę, kilka szkół, przedszkoli, biura, dziesiątki hoteli, muzea, a nawet sale koncertowe.

Poza strefą zamkniętą znajduje się słynna katedra kolońska i dworzec główny. Spodziewane są jednak ogromne utrudnienia w ruchu kolejowym i komunikacji miejskiej.

Bomby z czasów wojny

Trzy bomby lotnicze z czasów drugiej wojny światowej zostały znalezione w poniedziałek, 2 czerwca, podczas prac w dzielnicy Deutz na prawym brzegu Renu. To dwie 20-tonowe bomby i jedna 10-tonowa bomba konstrukcji amerykańskiej.

(AFP, WDR/dom)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Kanclerz Niemiec Friedrich Merz broni swojej polityki zawracania na granicy osób ubiegających się o azyl w Niemczech. W poniedziałek, 2 czerwca, sąd administracyjny w Berlinie uznał taki proceder w konkretnym przypadku za niezgodny z prawem.

Merz przyznał, że decyzja sądu w Berlinie „zawęża pole manewru”. – Ale pole manewru nadal istnieje. Wiemy, że nadal możemy zawracać (migrantów) – powiedział.

Sprawę komentuje w środę (04.06.2025) niemiecka prasa.

W dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” czytamy: „Sąd wyjaśnił przynajmniej, że nie ma ogólnego roszczenia do prawa wjazdu do Niemiec. Istnieje jednak prawo do procedury dublińskiej na granicy lub w jej pobliżu. To nie może jednak skutkować prawem do wieloletniego postępowania. Z tego powodu musimy nadal poważnie traktować nadrzędny cel - w oparciu o znaczenie i cel niemieckiego i europejskiego prawa azylowego - aby uchodźcy nie składali najpierw wniosku w Niemczech. W rezultacie większość z nich przyjeżdża tutaj i zdecydowana większość zostaje. To wyzwanie musi być nadal podejmowane; na poziomie europejskim poprzez porozumienia i wspólne działania, jeśli to możliwe poprzez dostosowanie sytuacji prawnej do rzeczywistości, ale w razie potrzeby również poprzez działania krajowe, aby osiągnąć wspólny cel”.

Gazeta „Neue Osnabruecker Zeitung” ocenia: „Jest to poważny dylemat: jeśli prawo UE gwarantuje, że Niemcy nie mogą zrobić nic, aby powstrzymać większość uchodźców przed wyborem ich jako kraju docelowego, sama UE traci akceptację wśród swoich obywateli. Konsekwencje tego można zaobserwować w wielu krajach UE, gdzie rośnie liczba partii nacjonalistycznych i antyeuropejskich. Nikt nie może chcieć takiego rozwoju sytuacji, jeśli chce zachować europejską wspólnotę państw. Merz i Dobrindt (szef MSW – red.) muszą zatem rozważyć: czy szkodzą UE, stąpając po cienkim lodzie pod względem prawnym? Czy też szkodzą jej jeszcze bardziej, wycofując się teraz?”.

Komentator „Nuernberger Nachrichten” pisze: „Niemiecki rząd musi trzymać się swojego celu, jakim jest ograniczenie nielegalnej migracji. Niedopuszczalne jest jednak to, że długotrwały europejski spór o to, który kraj jest odpowiedzialny za jakich uchodźców, rozgrywa się kosztem ludzi szukających ochrony. Merz i Dobrindt nie będą w stanie uniknąć obrania niewygodnej w UE ścieżki reformy systemu dublińskiego, który w rzeczywistości jest niesprawiedliwy i niepraktyczny. Chadecy stoją teraz przed dylematem, bo złożyli bardzo daleko idące obietnice. Ton retoryki wyborczej był populistyczny. Jako rządzący muszą teraz realizować swoje plany zgodnie z zasadami praworządności. Cokolwiek innego jest niedopuszczalne. Niemcy nie mogą brać przykładu z Donalda Trumpa w USA i Viktora Orbána na Węgrzech, którzy mają w nosie rządy prawa”.

W gazecie „Rheinpfalz” czytamy: „Każdy, kto ignoruje wyrok sądu, porzuca fundamenty rządów prawa. Fakt, że Alexander Dobrindt chce kontynuować swoje działania po wyroku berlińskiego sądu administracyjnego, jest nie tylko politycznie nierozsądny - jest wysoce problematyczny. Dobrindt mógł zareagować lepiej. Zamiast przynajmniej werbalnie obiecać dostosowanie praktyki granicznej, wybiera konfrontację. To nie zadziała. Podważa to zaufanie do nowego rządu - przede wszystkim w kwestii polityki azylowej, w której obiecywano zmiany”.

Mahmoud desperacko poszukuje mieszkania, ale zwykle nie otrzymuje nawet zaproszenia do jego obejrzenia. Za to jego niemiecki przyjaciel Stefan otrzymuje zaproszenie nawet do mieszkań, które rzekomo są już zarezerwowane.

Para gejów oskarżona przez urząd ds. młodzieży o „patologiczny, nienaturalny związek”. Jest też stażystka w firmie logistycznej, która wielokrotnie doświadczyła molestowania seksualnego w pracy. Oto przykłady osób, które skontaktowały się z niemiecką Federalną Agencją Antydyskryminacyjną w 2024 r. i opowiedziały o swoich doświadczeniach związanych z dyskryminacją.

- Dyskryminacja to rosnący problem w Niemczech. Mamy ogromny problem z rasizmem, mamy ogromny problem z seksizmem. Mamy też ogromną niechęć do zapewnienia osobom niepełnosprawnym równego uczestnictwa - mówi Ferda Ataman, niezależna federalna komisarz ds. przeciwdziałania dyskryminacji.

Uważa jednak, że wzrost liczby wniosków o poradę jest również oznaką zaufania do państwa prawa, ponieważ coraz więcej osób „zna swoje prawa i broni się przed dyskryminacją”. Zwłaszcza przed rasizmem. W ubiegłym roku ponad 3800 osób zgłosiło swoje doświadczenia z rasizmem - to prawie co drugie zapytanie do Agencji Antydyskryminacyjnej.

Rasizm najczęstszą formą dyskryminacji

Ayman Qasarwa jest dyrektorem zarządzającym DaMOst, organizacji zrzeszającej organizacje migrantów we wschodnich Niemczech. W raporcie rocznym Agencji Antydyskryminacyjnej opisuje on, w jaki sposób osoby dotknięte dyskryminacją doświadczają rasizmu: - W szczególności młodzi migranci są narażeni na rasistowskie ataki w szkołach, przy braku kompetentnych osób kontaktowych - mówi.

Czarnoskóre kobiety i kobiety noszące chusty są również celem rasistowskiej wrogości. - Są obrażane, opluwane lub atakowane na ulicy, czasami ich chusty są zrywane - relacjonuje. Kobiety te doświadczają również rasizmu w pracy. - Na przykład lekarki w szpitalu słyszą od pacjentów: „Nie chcę być leczony przez tę kobietę” - mówi Qasarwa.

Seksizm i bariery dla kariery

Wiele kobiet jest dyskryminowanych podwójnie: rasistowsko i za to, że są kobietami. W 2024 r. otrzymano 2133 wnioski o poradę w sprawie dyskryminacji ze względu na płeć - ponad dwa razy więcej niż pięć lat wcześniej. - Dyskryminacja ze względu na płeć jest nadal głęboko zakorzeniona w naszym społeczeństwie i ponownie rośnie - mówi Ferda Ataman.

Kobiety często doświadczają molestowania seksualnego w pracy: obscenicznych gestów, natrętnych spojrzeń, niechcianego dotykania i e-maili o podtekście seksualnym.

Ale napotykają również na trudności, jeśli chodzi o awanse, gdy są w ciąży lub wracają do pracy po urlopie macierzyńskim. Często nie mają takich samych szans na znalezienie pracy. Szczególnie dotyczy to muzułmanek noszących chusty, których aplikacje często nie są brane pod uwagę.

Ta sama praca, mniej pieniędzy

Kobiety w Niemczech nadal otrzymują niższe wynagrodzenie niż mężczyźni, średnio o 16 procent. Główne przyczyny różnic w wynagrodzeniach: praca w niepełnym wymiarze godzin i praca w ważnych systemowo, ale gorzej opłacanych zawodach, takich jak opieka.

Ale nawet jeśli kobiety wykonują dokładnie taką samą pracę, pod koniec miesiąca mogą otrzymać mniej pieniędzy na konto. Tak było w przypadku Astrid Siems-Knoblich, która jako burmistrzyni Müllheim w Badenii-Wirtembergii zarabiała mniej niż jej poprzednik i następca - i z powodzeniem podjęła kroki prawne przeciwko temu.

- Nie zrobiłam tego tylko dla siebie, ale dla wszystkich kobiet, które również są dotknięte tego rodzaju dyskryminacją - informuje w rocznym raporcie Agencji Antydyskryminacyjnej. - Równa płaca jest ostatecznie podstawowym prawem i nikt w naszym kraju nie powinien unikać domagania się swoich podstawowych praw.

Spóźniona reforma

- Rząd musi podjąć zdecydowane działania przeciwko dyskryminacji i zreformować ogólną ustawę o równym traktowaniu - domaga się Ferda Ataman. - W Niemczech wykroczenia parkingowe są karane bardziej konsekwentnie niż dyskryminacja innych ludzi - przekonuje.

Chociaż ustawa, która została przyjęta w 2006 r., a zatem ma prawie 20 lat, była kamieniem milowym w zakresie ochrony przed dyskryminacją, od tego czasu nie została ani razu zreformowana i nie jest już aktualna. Dzieje się tak, ponieważ nie ma ona zastosowania do dyskryminacji ze strony organów państwowych: urzędów i władz publicznych, sądownictwa, szkół państwowych czy policji.

- Obecnie mamy do czynienia z absurdalną sytuacją, w której ludzie są lepiej chronieni przed dyskryminacją w supermarkecie niż w szkole czy w biurze – mówi Ataman. Jej apel brzmi zatem: - Dyskryminacja to nie tylko problem dla tych, którzy jej doświadczają. Dyskryminacja szkodzi gospodarce, zagraża demokracji i naszemu konstytucyjnemu państwu jako całości.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Największy w Europie producent samochodów – koncern Volkswagen – szybciej redukuje zatrudnienie, niż się spodziewano. – W umowach uzgodniono już około 20 tys. odejść z firmy do 2030 roku – poinformował dyrektor ds. personalnych VW Gunnar Kilian na spotkaniu załogi w Wolfsburgu.

Oznacza to, że uzgodniono już zlikwidowanie w ciągu następnych pięciu lat ponad połowy z łącznie 35 tys. miejsc pracy, które przestaną istnieć w koncernie.

Wielka redukcja zatrudnienia

W grudniu ubiegłego roku po długich zmaganiach firma i związek zawodowy uzgodniły program restrukturyzacji głównej marki VW. Do 2030 roku ma zostać zlikwidowana prawie jedna czwarta ze 130 tys. miejsc pracy w sześciu zakładach w Niemczech. Wykluczono zwolnienia grupowe. Cięcia mają być dokonywane głównie poprzez wcześniejsze emerytury i odprawy.

W tym celu VW rozszerzył po raz kolejny swój program emerytalny i oferuje odprawy również młodszym pracownikom, którzy dobrowolnie opuszczą firmę.

Kurs oszczędnościowy

– Pierwsze działania w ramach porozumienia „Future Volkswagen” wchodzą w życie i jesteśmy na dobrej drodze – powiedział Kilian. Dodał, że koncern „przyspiesza swoją transformację”. Celem jest uczynienie do 2029 roku z Volkswagena koncernu konkurencyjnego i rentownego.

Główna marka producenta z Wolfsburga od lat cierpi z powodu wysokich kosztów i nadwyżki mocy produkcyjnych w swoich zakładach. W szczególności zakłady produkujące wyłącznie samochody elektryczne w Zwickau i Emden odczuły ostatnio skutki słabego popytu na e-auta i musiały ograniczyć produkcję.

Ponadto Volkswagen traci swoje wpływy i zyski na swoim najważniejszym rynku – w Chinach, gdzie lokalni konkurenci, tacy jak BYD, wyprzedzają niemiecki koncern.

Popyt na samochody spalinowe

Z kolei w swoim głównym zakładzie w Wolfsburgu, gdzie produkowane są tylko samochody z silnikami spalinowymi, takie jak Golf czy Tiguan, koncern musiał ostatnio nawet wprowadzić dodatkowe zmiany. W przeciwieństwie bowiem do samochodów elektrycznych, sprzedają się ostatnio dobrze auta z silnikami spalinowymi. Władze koncernu zdają sobie jednak sprawę, że jest to tylko chwilowy trend i sprzedaż spalinowego Golfa będzie spadać.

Za kilka lat może dojść w Wolfsburgu do nadwyżki mocy produkcyjnych. Od 2027 r. Golf zostanie przeniesiony do Meksyku, a zakłady w Wolfsburgu zostaną przekształcone na potrzeby planowanego e-Golfa, którego produkcja ruszy jednak później. Dlatego przejściowo czterodniowy tydzień pracy nie jest odległym scenariuszem – mieli usłyszeć uczestnicy zebrania załogi w Wolfsburgu.

(DPA/dom)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Większość Niemców jest przeciwna dostarczeniu Ukrainie pocisków manewrujących Taurus. Za dostawami jest mniej niż jedna trzecia (31 procent) Niemców – wynika z najnowszego sondażu instytutu Forsa, przeprowadzonego dla telewizji RTL i NTV. 63 proc. – jest temu przeciwna.

Więcej przeciwników na wschodzie

Ja się okazuje, więcej przeciwników dostawy pocisków Taurus do Ukrainy mieszka na wschodzie kraju. Aż 82 proc. Niemców ze wschodnich krajów związkowych jest przeciwna takim dostawom, na zachodzie kraju jest to tylko 59 proc.

Jeśli wziąć pod uwagę preferencje partyjne, to tylko zwolennicy Zielonych (58 proc.) popierają dostawę taurusów. Większość zwolenników socjaldemokratycznej SPD (58 proc.), partii Lewica (63 proc.), a przede wszystkim uznanej za skrajnie prawicową AfD (94 proc.) jest przeciwna dostawie.

Wyborcy chadecji CDU/CSU są podzieleni w tej kwestii – 49 proc. jest za, a 44 proc. przeciw.

Wspólna niemiecko-ukraińska produkcja

Podobnie plan wspólnej produkcji dużych systemów uzbrojenia przez Niemcy i Ukrainę – zainicjowany w ubiegłym tygodniu podczas rozmów kanclerza Niemiec Friedricha Merza i prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego – również spotkał się z podzielonymi opiniami. Większość – 55 proc. respondentów – odrzuca taki projekt, podczas gdy 40 proc. go popiera.

Również w tym przypadku istnieją wyraźne różnice między wschodem a zachodem Niemiec. We wschodnich krajach związkowych 77 proc. pytanych jest przeciwnych takiej współpracy, a w zachodniej części Niemiec już tylko 52 proc.

Poparcie pochodzi głównie od zwolenników chadecji (62 proc.) i Zielonych (69 proc.). Zwolennicy SPD (45 proc. za i 49 proc. przeciw) oraz Lewicy (odpowiednio 47 i 51 proc.) są podzieleni. Zwolennicy AfD (92 proc.) zdecydowanie odrzucają taki plan.

W sondażu Forsy, przeprowadzonym od 30 maja do 2 czerwca, uczestniczyło 1003 osób. Błąd statystyczny wynosi 3 punkty procentowe.

Rozmowy Merz-Zełenski

W ubiegłym tygodniu podczas wizyty Zełenskiego w Berlinie (29.05.2025) prezydent Ukrainy po raz kolejny poprosił o taurusy podczas rozmowy z kanclerzem Merzem. Obaj politycy zobowiązali się jednak nie omawiać tej kwestii publicznie.

Od Niemiec Kijów chce dostaw pocisków manewrujących Taurus o zasięgu ok. 500 km. Były socjaldemokratyczny kanclerz Olaf Scholz odmawiał, argumentując, że Niemcy stałyby się stroną wojny, z kolei Merz już w kampanii wyborczej powtarzał, że nie wyklucza dostaw tych rakiet.

Spór o taurusy przeniósł się do nowej koalicji rządowej w Berlinie, którą z chadecją CDU/CSU tworzy SPD byłego kanclerza Scholza.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Liczba pracowników w Niemczech, którzy pracują w niepełnym wymiarze godzin, ponownie wzrosła. W pierwszym kwartale 2025 r. było to 16,75 mln osób - podał we wtorek Instytut Badań nad Zatrudnieniem (IAB) w Norymberdze.

W porównaniu z tym samym kwartałem poprzedniego roku oznacza to wzrost o 190 tys. pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin.

Całkowita liczba osób zatrudnionych w pierwszym kwartale 2025 r. wyniosła 45,82 mln, co oznacza spadek o 60 tys. w porównaniu z tym samym kwartałem poprzedniego roku.

Rekordowy poziom

- W 2025 r. wskaźnik zatrudnienia w niepełnym wymiarze osiągnie rekordowy poziom, ale podobnie będzie z godzinami pracy pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze - powiedział Enzo Weber, szef działu badań IAB.

Wynika to zarówno ze wzrostu zatrudnienia szczególnie w sektorach o wysokim odsetku pracy w niepełnym wymiarze godzin (m.in. opieka zdrowotna i społeczna, edukacja), jak i z utraty miejsc pracy w sektorach zdominowanych przez pracę w pełnym wymiarze godzin, takich jak przemysł czy budownictwo.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Tyle godzin tygodniowo

Standardowy tydzień pracy dla wszystkich pracowników wyniósł 30,34 godziny w pierwszym kwartale 2025 roku. Podczas gdy w przypadku pracowników pełnoetatowych nieznacznie spadł do 38,14 godzin w porównaniu z pierwszym kwartałem 2024 r., to w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin wzrósł o 0,2 godziny do 18,54 godzin.

Według raportu jednym z powodów tego wzrostu jest fakt, że pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin coraz rzadziej zatrudniani są na miniprace (tzw. minijob) o niskim wymiarze czasu pracy.

(EPD/szym)

Wicekanclerz Niemiec i minister finansów Lars Klingbeil (SPD) zapowiedział we wtorek, 3 czerwca, że służby celne otrzymają „dodatkowe uprawnienia dochodzeniowe”. Mają one pomóc skuteczniej walczyć znielegalnym zatrudnieniem.

W ubiegłym roku służby celne wszczęły 97 000 postępowań karnych i 50 000 postępowań w sprawie wykroczeń dotyczących pracy niezarejestrowanej i nielegalnego zatrudnienia. Władze szacują wysokość szkód na 766 milionów euro. „Służby celne są zaangażowane w surowe ściganie pracy nierejestrowanej” – powiedział Klingbeil w Hamburgu podczas prezentacji rocznego sprawozdania służb celnych za 2024 rok. Stanowi to również „niezbędny wkład” w bezpieczeństwo Niemiec i ochronę gospodarki, dodał.

Ustawa przed wakacjami

Lars Klingbeil chce przedstawić projekt odpowiedniej ustawy jeszcze przed przerwą letnią niemieckiego parlamentu. „Wzmocnimy kontrolę finansową pracy nierejestrowanej” – zapowiedział lider SPD. Jego zdaniem celem jest stworzenie narzędzi, aby móc analizować większe ilości danych, w tym za pomocą sztucznej inteligencji. „To pomoże w pełnej wymianie danych między organizacjami społecznymi, finansowymi i organami bezpieczeństwa” – stwierdził.

Poprawa powinna nastąpić też w wymianie informacji między rządem federalnym a krajami zwiazkowymi. Dodatkowe etaty dla służb celnych zostały utworzone jeszcze przez poprzedni rząd. Klingbeil ma nadzieję na zwiększenie dochodów państwa dzięki większej liczbie kontroli.

Celnicy krytykują

Natomiast Niemiecki Związek Celno-Finansowy skrytykował osłabienie służb celnych w wyniku „obecnych działań mających na celu obniżenie kosztów”, mimo iż zadania w tym samym czasie rosły. Aby dostosować służby celne do wyzwań przyszłości, związek wezwał do „ogromnego przyspieszenia” cyfryzacji i ich „lepszego wyposażenia”.

(AFP, RTR/stef)

Ta wizja przyszłości jest ponura. „Kto lub co może jeszcze uratować pokój?” – pytają w „Raporcie o pokoju 2025” czołowi niemieccy naukowcy zajmujący się badaniami nad pokojem i konfliktami. Wojny w Ukrainie, Gazie i Sudanie, ponad 122 miliony uchodźców, liczne brutalne konflikty na całym świecie: od 1987 roku naukowcy z czterech instytutów badawczych co roku analizują konflikty międzynarodowe i opracowują zalecenia dla podejmujących decyzje. Jednak „Raport o pokoju” rzadko był tak pesymistyczny, jak ten najnowszy, który przedstawiono w poniedziałek (02.06.2025) w Berlinie.

– W minionych latach w centrum naszej analizy był rosyjski atak na Ukrainę i umyślne niszczenie europejskiego porządku pokojowego i bezpieczeństwa przez Rosję – powiedział Christopher Daase z Instytutu Badań nad Pokojem i Konfliktami im. Leibniza podczas prezentacji raportu. Jak dodał, ostatnio sytuacja w zakresie bezpieczeństwa uległa dalszemu pogorszeniu, a kolejnym czynnikiem niepewności jest polityka USA.

Ostra krytyka pod adresem Donalda Trumpa

Tegoroczny raport koncentruje się głównie na zmianach politycznych w Stanach Zjednoczonych, a jego wnioski są ostre. Prezydent USA Donald Trump i „jego ruch MAGA” zdołali „w bardzo krótkim czasie i bez większego oporu” przekształcić najstarszą demokrację świata w autorytarny reżim – piszą badacze.

Dostrzegają także dążenie do „zniszczenia liberalnych instytucji i osiągnięć” na poziomie międzynarodowym. „Autorytarni przywódcy i dyktatorzy są przyjmowani na salonach, a prawicowe ruchy populistyczne w liberalnych demokracjach otrzymują wsparcie” – stwierdzono. Badacz konfliktów Christopher Daase dostrzega niebezpieczeństwo „zakażenia autorytaryzmem”. Również w Europie można już dostrzec niepokojące tendencje, takie jak podważanie międzynarodowej jurysdykcji, kwestionowanie wolności akademickiej i ingerowanie w autonomię podmiotów społecznych, takich jak kościoły.

Czy NATO jest martwe?

Raport stwierdza, że transatlantyckie partnerstwo z USA „w formie, jaką znamy, dobiega końca”. Według badaczy dotyczy to również współpracy wojskowej. „Wiarygodność zobowiązań obronnych NATO została zachwiana, a zbliżenie między USA i Rosją może odbyć się kosztem nie tylko Ukrainy, ale także interesów europejskich” – czytamy.

Stanowi to bezpośrednie zagrożenie dla Niemiec i Europy. – Mamy problem z tym, że obecnie bez NATO nic nie można zdziałać i dlatego nikt tak naprawdę nie chce rozmawiać o końcu NATO, chociaż podstawa, jaką są wspólne wartości, już dawno zniknęła – mówi Daase, który nie zaprzecza, odpowiadając na pytanie, czy NATO jest martwe. Jego zdaniem trwa praca nad „przezwyciężeniem NATO", co oznacza współpracę w ramach Sojuszu tak długo, jak będzie to możliwe i jednoczesne wzmacnianie europejskich zdolności.

Europejczycy muszą trzymać się razem

Raport zaleca, aby niemiecki rząd działał według „przejrzystego planu stopniowej rozbudowy i integracji europejskich struktur obronnych”. Jednak Unia Europejska jest obecnie wciąż daleka od osiągnięcia tego celu. – To, co obecnie obserwujemy w UE, nie jest wzmocnieniem europejskich zdolności obronnych w politycznych ramach Unii Europejskiej, ale raczej wzmocnieniem krajowych zdolności obronnych państw członkowskich UE – mówi Ursula Schroeder z Instytutu Badań nad Pokojem i Polityką Bezpieczeństwa na Uniwersytecie w Hamburgu (IFSH).

Bezpieczeństwo nie powinno być również rozumiane wyłącznie w sensie militarnym. Architektura bezpieczeństwa obejmuje również „kontrolę zbrojeń, środki budowy zaufania i dyplomację” – podkreśla Conrad Schetter z Międzynarodowego Centrum Studiów nad Konfliktami w Bonn (BICC). Ważna jest również skuteczna polityka rozwojowa. Co więcej, wzmocniona polityka zbrojeniowa nie powinna stać się „darmową licencją na eksport broni na cały świat”.

Krytyka dostaw broni do Izraela

W swoim raporcie badacze wyrażają szczególne zaniepokojenie globalną erozją prawa międzynarodowego. Można zaobserwować rosnącą „dehumanizację działań wojennych”, gdzie m.in. mocno lekceważona jest ochrona ludności cywilnej, szpitale i szkoły stają się bezpośrednimi celami ataków wojskowych, a pomoc humanitarna jest uniemożliwiana lub instrumentalizowana do celów politycznych. Widać to szczególnie drastycznie w czasie rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie i wojny Izraela z Hamasem.

Badacze alarmują, że wojna w Strefie Gazy kosztowała już życie ponad 53 tys. osób i w znacznym stopniu zniszczyła ten obszar. Wzywają też do zaprzestania wszelkich dostaw broni, która mogłaby zostać użyta w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu. Izrael „rażąco” naruszył międzynarodowe prawo humanitarne i „przekroczył granice uzasadnionej samoobrony” – oceniają autorzy „Raportu o pokoju”.

Od października 2023 r. do maja 2025 r. zezwolono na eksport broni z Niemiec o wartości prawie pół miliarda euro, o czym poinformował niemiecki rząd w odpowiedzi na interpelację klubu parlamentarnego Lewicy w Bundestagu. Dostawy obejmowały broń palną, amunicję, części do broni, specjalny sprzęt dla wojska i marynarki wojennej, sprzęt elektroniczny i specjalne pojazdy opancerzone.

Prawo międzynarodowe ponad racją stanu

Raport wzywa niemiecki rząd do przestrzegania międzynarodowej jurysdykcji. Badacze nawiązują do wypowiedzi lidera CDU Friedricha Merza z czasu, zanim został on kanclerzem Niemiec. Po zwycięstwie w wyborach Merz ogłosił, że chce zaprosić izraelskiego premiera Beniamina Netanjahu do Niemiec, mimo że był on przedmiotem nakazu aresztowania wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny.

Merz obiecał, że znajdzie „sposoby i środki”, aby Netanjahu „mógł odwiedzić Niemcy, a także ponownie wyjechać, nie będąc aresztowanym w Niemczech”. Raport stwierdza: „Prawo międzynarodowe ma pierwszeństwo przed racjami stanu”. To „wykluczałoby wizytę państwową premiera Izraela Beniamina Netanjahu w Niemczech do odwołania”.

Naukowcy wzywają również Niemcy do podjęcia działań na rzecz uznania państwa palestyńskiego „w perspektywie średnioterminowej”. Trwałe rozwiązanie konfliktu „w żaden sposób nie ograniczyłoby prawa Izraela do istnienia państwa żydowskiego w bezpiecznych granicach”.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Kanclerz Niemiec Friedrich Merz obstaje przy swojej polityce zawracania na granicy osób ubiegających się o azyl w Niemczech. Wczoraj sąd administracyjny w Berlinie uznał taki proceder w konkretnym przypadku za niezgodny z prawem.

Mniejsze „pole manewru”

Decyzja berlińskiego sądu – jak przyznał Merz – „zawęża pole manewru”. – Ale pole manewru nadal istnieje. Wiemy, że nadal możemy zawracać (migrantów) – powiedział kanclerz dzisiaj (03.06.2025) na kongresie Niemieckiego Związku Miast i Gmin w Berlinie. – Oczywiście zrobimy to w ramach istniejącego prawa europejskiego. Zrobimy to również po to, aby chronić bezpieczeństwo i porządek publiczny w naszym kraju i zapobiec przeciążeniu miast i gmin – dodał.

Merz podkreślił, że jego rząd będzie realizował to zadanie i zaznaczył, że dopóki znacznie nie poprawi się sytuacja na granicach zewnętrznych UE dzięki nowym wspólnym przepisom europejskim, „będziemy musieli utrzymać kontrole na granicach wewnętrznych”.

Kontrowersyjne zawracanie migrantów

Minister spraw wewnętrznych Niemiec Alexander Dobrindt zarządził 7 maja nasilenie kontroli granicznych. Jednocześnie osoby ubiegające się o azyl mają być zawracane na granicy – z wyjątkiem m.in. dzieci i kobiet w ciąży.

Jednak w poniedziałek, 2 czerwca, sąd administracyjny w Berlinie orzekł w trybie pilnym, że zawrócenie trojga Somalijczyków podczas kontroli granicznej na dworcu we Frankfurcie nad Odrą było niezgodne z prawem. Bez wyjaśnienia, które państwo UE jest odpowiedzialne za wniosek o azyl złożony przez te osoby, nie powinny były one zostać zawrócone.

W tym konkretnym przypadku dwóch mężczyzn i kobieta w Somalii zostali odesłani do Polski.

(DPA/dom)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Die Tageszeitung”: opór Warszawy wzrośnie

W niemieckiej prasie nie milkną echa po wygranej Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich w Polsce. Część dzienników zastanawia się, co zrobi Bruksela, jeśli rząd Donalda Tuska nie spełni zapowiedzianych reform dotyczących praworządności. Berlińska gazeta „Die Tageszeitung” („TAZ”) spodziewa się, że Nawrocki będzie kontynuował politykę dotychczasowego prezydenta Andrzeja Dudy polegającą na bojkotowaniu rządu Tuska.

„Może to również wywrzeć presję na UE, która udzieliła Tuskowi wotum zaufania i uwolniła miliardy euro z wcześniej zablokowanych funduszy. Teraz jest jasne, że rząd Tuska nie będzie w stanie dotrzymać obietnic demokratyzacji. Gdyby Bruksela ponownie zakręciła kurek z pieniędzmi, w połączeniu z polityką bojkotu Nawrockiego mogłoby to doprowadzić do upadku rządu Tuska i przedterminowych wyborów” – pisze korespondentka gazety Gabriele Lesser.

W odniesieniu do Niemiec autorka podkreśla, że Nawrocki nigdy nie ukrywał swojej antyniemieckiej postawy i kontynuował kampanię PiS na temat reparacji wojennych. „Jako historyk powinien wiedzieć lepiej: Polska otrzymała drugie najwyższe reparacje po Związku Radzieckim. O planowanym nowym początku w stosunkach polsko-niemieckich między kanclerzem Friedrichem Merzem a premierem Donaldem Tuskiem można na razie zapomnieć” – konkluduje autorka.

W innym artykule „Die Tageszeitung”, komentującym wynik wyborów w Polsce, czytamy, że w Brukseli spodziewane są problemy w obszarach polityki energetycznej i migracji. „Polska odrzuca obecną reformę polityki azylowej i migracyjnej; wraz z Nawrockim opór Warszawy prawdopodobnie wzrośnie” – pisze „TAZ”.

UE ma powód do zmartwienia

Dziennik ocenia, że choć oficjalnie europejscy przywódcy, jak Ursula von der Leyen i sekretarz generalny NATO Mark Rutte, wydają się być optymistyczni, to mają jednak powody do zmartwień. „Nawrocki odrzuca przystąpienie Ukrainy do NATO. Jest również postrzegany jako nacjonalista, który chce pokazać UE granice. Uważa, że polskie prawo powinno być stanowione w Warszawie, a nie w Brukseli” – czytamy.

Jak pisze „TAZ”, socjaldemokraci i Zieloni często ostrzegali przed przesunięciem na prawo: Teraz przesunięcie na prawo dotarło również do Polski – z potencjalnie daleko idącymi konsekwencjami dla całej UE”.

„Der Spiegel”: bezradność liberałów

Natomiast tygodnik „Der Spiegel” zwraca uwagę na „szokującą bezradność”, z jaką po zwycięstwie Karola Nawrockiego stoją europejscy liberałowie. „Karol Nawrocki, unijny sceptyk i nacjonalista, został prezydentem. I co jest w tym najbardziej szokujące? Bezradność jego liberalnych przeciwników. Popularny i doświadczony politycznie prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski próbował wszystkiego: przechylił się na prawo pod względem treści, podróżował po kraju z dala od miast, pokazał, że jest skłonny do rozmów. Ale nic z tego nie pomogło. Gniew i uprzedzenia okazały się silniejsze” – pisze publicysta Jan Puhl.

Zdaniem autora zwycięstwo Nawrockiego oznacza nowy triumf europejskich prawicowych populistów. "Ich receptą na sukces jest, by tak rzec, opróżnienie wyborów i głosowań z ich politycznej treści – i reinterpretacja ich jako projektu tożsamościowego. Podstawowym tematem jest nacjonalizm. Tak jak teraz w Polsce, nie chodzi już o kwestie merytoryczne: Której reformy emerytalnej chcesz? Ale raczej: Jakim jesteś Polakiem? Czy należysz do 'nas', czy do 'nich, tam na górze'"? – czytamy.

Gniew przeciwko wyimaginowanej elicie

Puhl pisze, że cechą wspólną populistów w całej Europie jest to, że kierują gniew swoich wyborców w stronę wyimaginowanej elity w imię wspólnoty narodowej. Zgodnie z tą narracją „elity” mają być odpowiedzialne za chęć narzucania „zwykłym, ciężko pracującym ludziom” swojego stylu życia i przekonań. „Aby ten wizerunek wroga się nie zużył, trzeba go nieustannie odnawiać. Dlatego populiści z radością naruszają to, co uważają za ‘polityczną poprawność' swoich wrogów. Żadne stwierdzenie nie jest zbyt szalone” – pisze publicysta „Spiegla”. Dodaje, że po nawet najbardziej absurdalnych stwierdzeniach, jak np. to, że migranci zjadają zwierzęta domowe (nawiązanie do słów Donalda Trumpa w kampanii wyborczej – red.) przeciwnicy populistów stoją „przerażeni i bezradni”.

Zdaniem autora Karol Nawrocki nie zamierza bratać się z Moskwą, jak premier Węgier Viktor Orban czy premier Słowacji Robert Fico. Jednak „tradycyjnie trudne relacje” polskiej prawicy z Niemcami i jej podziw dla Donalda Trumpa mogą w dłuższej perspektywie utrudnić nowe europejskie otwarcie w trójkącie Warszawa-Paryż-Berlin.

DW: Powiązania gospodarcze polsko-niemieckie są bardzo silne. Niemcy są od lat najważniejszym partnerem handlowym Polski. Polska dla Niemiec może nie aż tak, ale nadal jest gra ważną rolę.

Christopher Fuss, Germany Trade & Invest: Polska jest gospodarczo dla Niemiec coraz ważniejsza. W zeszłym roku stała się czwartym partnerem handlowym w zakresie eksportu – wyprzedzając Chiny. To skutek rosnącego dobrobytu w Polsce. Widać to głównie po sprzedaży samochodów z wyższej półki, czy sprzętu AGD. Dla Thermomixa Polska jest drugim rynkiem sprzedaży, po Niemczech. I w interesie niemieckiej gospodarki jest to, by ten dobrobyt rósł, a polska gospodarka dalej kwitła.

A będzie? Politolodzy zakładają, że wyniki wczorajszych wyborów mogą wywołać w Polsce chaos. Kohabitacja ma spowodować blokowanie reform rządowych, a w konsekwencji nawet przedterminowe wybory i – być może – ponowne rządy prawicowych konserwatystów. Czy taki scenariusz może pogorszyć stosunki gospodarcze między Polska a Niemcami?

Nie wiem, jak realny jest scenariusz przedterminowych wyborów. Natomiast wiem, że obecny rząd planował i powinien był przeprowadzić sporo reform, których przeprowadzić nie mógł. Właśnie dlatego, że blokowane były przez weto prezydenta. Chodzi chociażby o ważne również dla gospodarki reformy sądownictwa. Premier planował zapewne, że da się je przeprowadzić po wyborach, z prezydentem z tego samego obozu.

Dziś wiemy, że wybory potoczyły się inaczej. Ale jaki wpływ ma brak tych reform, np. sądownictwa, na dwustronne stosunki gospodarcze?

Dla niemieckich inwestorów Polska jest ważnym celem. Po Holandii to właśnie Niemcy są drugim największym inwestorem w Polsce, z inwestycjami o wartości 50 mld euro w przemyśle samochodowym, przetwórstwie tworzyw sztucznych, czy usługach. Izainteresowanie Polską nie słabnie. Ale rośnie niepewność inwestorów. Na przykład dlatego, że sytuacja prawna w kwestiach ważnych dla inwestorów jest niejasna, a podjęcie decyzji administracyjnych, choćby dotyczących zezwoleń na budowę, ciągnie się miesiącami. Urzędy ciągle czekają na nową ustawę o Specjalnych Strefach Gospodarczych, czy uaktualnienie przepisów dotyczących energii odnawialnych.

A energia odnawialna gra rolę dla inwestorów?

Tak. Karol Nawrocki, jak i PiS, nie ukrywają, że nadal opowiadają się za kopalnymi źródłami energii, głównie węglem. Niedawno rząd próbował zmienić zasady budowania elektrowni wiatrowych, który miały ułatwić ich stawianie. Trudno przypuszczać, by nowy prezydent takich ustaw nie blokował. A energia z węgla jest droższa, trzeba płacić za certyfikaty CO2, co powoduje wyższe koszty produkcji. To jeden z czynników, które decydują o wyborze miejsca inwestycji. To oczywiście czynnik długofalowy, inwestorzy nie wycofają się z dnia na dzień, ale jest ważny dla przyszłych inwestycji. Można też założyć, że w temacie energii Polska popadnie w prawny konflikt z Unią Europejską.

Jeżeli już mówimy o Unii: Polska, Niemcy i Francja chcą pełnić wiodąca rolę w Europie w zakresie polityki obronnej – i zbrojeń. Niedawno uchwalony projekt unijny SAFE ma wspierać europejski przemysł zbrojeniowy. Projekty produkcji uzbrojenia, prowadzone przez dwa kraje, obejmujące uzbrojenie zawierające komponenty w minimum 65 procentach z Europy, miałyby być finansowane z nieoprocentowanych pożyczek. To też szansa dla współpracy polsko-niemieckiej w tej dziedzinie gospodarki?

To jest pytanie. Karol Nawrocki podkreślał, jak sam PiS, że stawia na sojusz z USA. A ten projekt jest jednym z filarów uniezależnienia zdolności obronnej Europy od Waszyngtonu. Dodatkowo to następny krok do zacieśnienia współpracy europejskiej, teraz w tak newralgicznej dziedzinie. Nie wiem, czy to będzie dla nowego prezydenta do zaakceptowania.

W internecie już pojawiły się komentarze wyborców, że nie będą nam Niemcy dyktować, co mamy produkować... Ale zbrojenia to już specyficzna dziedzina gospodarki. Jednak ja chciałabym nawiązać do tych antyniemieckich resentymentów, którymi posługiwał się prezydent-elekt w kampanii. Czy to nie obciąży stosunków gospodarczych między Polską a Niemcami?

Myślę, że partnerzy świetnie orientują się, na czym polega propaganda i potrafią odróżnić hasła na potrzeby kampanii, od rzeczywistości, kiedy kamery są wyłączone. Ja osobiście nie zatknąłem się dotąd z jakimś negatywnym podejściem. Powiedziałbym, że gospodarka i polityka to równoległe światy. A stosunki gospodarcze między Polską i Niemcami po ponad 35 latach są tak stabilne, że niezależne od tego, kto akurat rządzi w Berlinie, czy Warszawie. Przez osiem lat Polską rządził PiS, z premierami z tej partii, z antyniemiecką retoryką. Ale jednak Niemcy inwestowali coraz więcej i nikt im nie przeszkadzał. Wynik wyborów jest taki, jaki jest. Ale Polska nadal pozostaje dla Niemiec gospodarczo atrakcyjna. Nawet, jeżeli miałoby się coś zmienić, to nie przez noc, tylko w długotrwałej perspektywie.

Większym zagrożeniem jest rosnąca konkurencja ze strony Chin, czy polityka celna USA. Na przykład jednym z głównych produktów eksportowanych z Polski do Niemiec są części samochodowe. Kiedy Niemcy przegrywają konkurencję z Chinami, to produkują mniej aut i importują mniej części. To samo dotyczy mebli, które produkuje Polska. Jak Niemcy kupują meble z Chin, to Polska traci na eksporcie.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Christoph Fuss mieszka w Polsce od 2018 roku, od 2022 jest dyrektorem na Polskę w German Trade and Investement (GTAI), agencji rozwoju gospodarczego Republiki Federalnej Niemiec. Fuss jest absolwentem interdyscyplinarnych studiów polskoznawczych (Master Interdisziplinäre Polenstudien) w Jenie.

W 2024 roku w Niemczech było 31 tysięcy par osób tej samej płci, które wychowują dzieci – podał we wtorek (3.06.2025) niemiecki Federalny Urząd Statystyczny, opierając się na pierwszych danych małego spisu powszechnego ludności. Jak wynika z danych, w tych tzw. tęczowych rodzinach wychowywało się w ub. roku 50 tysięcy małoletnich dzieci.

Pojęciem „tęczowej rodziny” określa się pary jednopłciowe mieszkające z małoletnimi dziećmi w tym samym gospodarstwie domowym, niezależnie od tego czy para jest małżeństwem czy nie.

Więcej „tęczowych rodzin” tworzą kobiety

W sumie w 2024 roku w Niemczech żyło około 8,4 rodzin z małoletnimi dziećmi. „Około jedna na 200 z nich była ‚tęczową rodziną'” – informują statystycy. Ok. 70 proc. par rodziców tej samej płci stanowiły kobiety (22 tys.), a prawie 30 proc. to mężczyźni (9 tys.).

15 procent sposród wszystkich 208 tysięcy par jednopłciowych w Niemczech wychowywało dzieci w wieku poniżej 18 lat. Jeżeli uwzględni się także pary jednopłciowe z dorosłymi dziećmi, to liczba „tęczowych rodzin” w Niemczech wyniesie 38 tysięcy, a liczba dzieci żyjących z rodzicami tej samej płci - 62 tysiące.

DPA, AFP/ widz

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Orzeczenie dotyczyło zarządzonego przed czterema tygodniami przez ministra spraw wewnętrznych Alexandra Dobrindta zawracania na granicy Niemiec cudzoziemców, którzy nie mają dokumentów potrzebnych do wjazdu. W zasadzie ta reguła obowiązywała od dawna, ale z pewnym wyjątkiem: funkcjonariusze nie mogli odesłać osoby, która zgłosiła chęć ubiegania się o azyl. Wobec takiej osoby musiała zostać wszczęta procedura, a na jej czas cudzoziemiec mógł legalnie pozostać w Niemczech. Od początku maja policja niemiecka dostała wskazówki, by takie prawo stosować tylko wobec „grup wrażliwych”, np. rodzin z dziećmi, kobiet w ciąży i osób chorych osoba, a pozostałych cudzoziemców zawracać.

Dotknęło to też trójki Somalijczyków (dwóch mężczyzn i kobiety), którzy zatrzymani zostali 9 maja we Frankfurcie nad Odrą w pociągu z Polski. Cudzoziemcy poprosili o azyl, a mimo wszystko zostali zawróceni z granicy (w przypadku pociągów jako „przejście graniczne” traktowana jest pierwsza stacja za granicą). Złożyli skargę na tę decyzję policji federalnej, która w Niemczech pełni również funkcje polskiej Straży Granicznej.

Nie ma podstaw do ogłoszenia sytuacji kryzysowej i zawieszenia prawa

W tzw. „szybkim postępowaniu” sąd administracyjny wydał orzeczenie w ciągu jednego dnia. Stwierdził w nim, że w momencie, w którym cudzoziemiec – bez znaczenia, czy na granicy, czy już na terytorium Niemiec – zgłasza chęć ubiegania się o azyl, Niemcy zobowiązane są do formalnego sprawdzenia, jakie państwo unijne odpowiedzialne jest za rozpatrzenie tego wniosku. Zgodnie z prawem unijnym jest to pierwsze państwo przez które wjechał on do Unii. Czyli, na przykład, dla osób które przybyły przez Morze Śródziemne będzie to Grecja, czy Włochy, wjechały do Unii z Białorusi – Polska albo Litwa. Do czasu określenia, o który kraj chodzi – orzekł sąd – nie można cudzoziemca zawrócić. Dodatkowo stwierdził, że umotywowanie polityki zawracania „sytuacją kryzysową”, jak przedstawił to minister spraw wewnętrznych nie jest przekonujące, bo nie ma wystarczających podstaw, by stwierdzić, że władze niemieckie nie dałyby rady sprostać obecnej sytuacji migracyjnej.

Alexander Dobrindt odniósł się do orzeczenia sądu już po kilku godzinach i odrzucił argumenty sędziów. „Uważamy, że mamy podstawy prawne do podjęcia takich kroków (zawracania – red.) i dlatego będziemy nadal postępować w ten sposób – niezależnie od tej indywidualnej decyzji" – powiedział polityk CSU. Minister kilkakrotnie podkreślił, że decyzja sądu dotyczy tylko tego, indywidualnego przypadku trójki Somalijczyków, a nie ogólnie postępowania wobec osób, które są zawracane, mimo zgłoszenia chęci ubiegania się o azyl. Co więcej stwierdził, że sąd orzekając, że podstawy do zawracania cudzoziemców były niewystarczające, miał na myśli tylko to, że dostarczone mu wyjaśnienie było za ogólne. Szczegółowe powody zostaną zatem dostarczone, zapowiedział minister.

Krytyka w Bundestagu i policji

Do orzeczenia odniósł się Związek Zawodowy Policji, którego przewodniczący Andreas Rosskopf podkreślił w telewizji publicznej, że funkcjonariusze od tygodni uprzedzali, że trudno będzie udowodnić legalność takiej polityki na granicy i sami obawiają się odpowiedzialności karnej za takie działanie. Ministra skrytykowali ostro posłowie opozycji. „To ciężka porażka dla rządu federalnego i powinna być przypomnieniem, by w przyszłości przestrzegał prawa i świadomie nie przekraczał swoich kompetencji w celach populistycznych", stwierdziła Irene Mihalic z Zielonych, a Clara Bünger z Lewicy wezwała ministra spraw wewnętrznych do podania się do dymisji. Powiedziała telewizji ARD, że „minister, który łamie prawo, nie jest godny swojego urzędu”. Skrytykował rząd również poseł koalicyjnej SPD Ralf Stegner. „SPD zawsze opowiadała się za „przestrzeganiem niemieckich i europejskich zasad prawnych na naszych granicach państwowych, a także humanitaryzmu. Konserwatyści zawsze to odrzucali", powiedział.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Według opublikowanego w poniedziałek (02.06.2025) badania Infratest dimap 20,6 procent kobiet i 4,8 procent mężczyzn doświadczyło wykorzystania seksualnego w dzieciństwie i młodości. Wśród ankietowanych młodych kobiet w wieku od 18 do 29 lat dotyczy to aż 27,4 procent, czyli więcej niż co czwarta, miała takie doświadczenia.

Koordynator badania Harald Dreßing powiedział, że wyniki „sugerują znaczną liczbę nieujawnionych przypadków, która w porównaniu do wcześniejszych badań nie uległa zmniejszeniu, mimo że wzrosła świadomość problemu i w Niemczech rozszerzono działania prewencyjne”.

Sprawcami mężczyźni

Prawie wszystkie osoby, które doświadczyly nadużyć seksualnych podały, że sprawcami byli mężczyźni. Tylko 4,5 procent ankietowanych doświadczyło przemocy seksualnej ze strony kobiety.

Według danych sprawcy najczęściej pochodzili z rodziny i kręgu krewnych. Mężczyźni znacznie częściej doświadczali przemocy seksualnej w obiektach sportowych i rekreacyjnych, w środowisku kościelnym oraz w systemach wsparcia dla dzieci, młodzieży i rodzin. Na podstawie tych wyników zespół badawczy stwierdził, że konieczne jest opracowanie zróżnicowanych koncepcji ochrony.

Strach i poczucie wstydu

W prawie jednej trzeciej przypadków ważną rolę odegrały media społecznościowe lub inne komunikatory. To właśnie tam dochodziło do niechcianego wysyłania pornografii lub nakłaniania do kontaktów seksualnych. Aż 37,4 procent ofiar nadużyć nie mówiło dotąd o swoich doświadczeniach. Jako powód większość ankietowanych podawała strach i poczucie wstydu.

Reprezentatywne badanie zostało zainicjowane przez Centralny Instytut Zdrowia Psychicznego i zostało przeprowadzone w ramach Niemieckiego Centrum Zdrowia Psychicznego wraz z Kliniką Psychiatryczną dla Dzieci i Młodzieży w Ulm oraz Instytutem Kryminologii w Heidelbergu.

Jak podano, jest to pierwsze ogólnokrajowe reprezentatywne badanie, które analizuje nie tylko częstość występowania przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży, ale także tło tego zjawiska oraz jego konsekwencje.

W reprezentatywnej ankiecie wzięło udział 3000 osób w wieku od 18 do 59 lat.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„W ciągu ostatniego półtora roku Polska była na dobrej drodze do stania się wpływowym krajem w UE, którym powinna być już dawno temu ze względu na swój rozmiar, siłę gospodarczą i lokalizację” – pisze „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych jesienią 2023 r. proeuropejska koalicja premiera Donalda Tuska nie tylko zakończyła autodestrukcyjny, konfrontacyjny kurs narodowo-autorytarnego PiS wobec instytucji europejskich i najważniejszych państw członkowskich; ale wyznaczyła również własne priorytety, zwłaszcza w kwestiach polityki bezpieczeństwa, ocenia. Jak stwierdza komentator: „Ten silny głos ze Wschodu dobrze przysłużył się UE w obliczu zagrożenia, jakie stanowi dyktatura Władimira Putina i jego wojna z Ukrainą. (...) Wynik niedzielnych wyborów prezydenckich ponownie stawia to wszystko pod znakiem zapytania (...) Po zwycięstwie kandydata PiS Karola Nawrockiego kraj czekają trudne czasy w polityce wewnętrznej. Ale nawet jeśli koalicja Tuska weźmie się w garść, to perspektywy konstruktywnej współpracy między rządem a nowym prezydentem są słabe” – czytamy.

Według „Süddeutsche Zeitung” „Donald Tusk ma przed sobą trudne lata. Jego rząd nie może swobodnie rządzić, będzie nadal hamowany przez prezydenta, być może bardziej niż dotychczas”. „Polska jest podzielona jak nigdy dotąd, na kobiety i mężczyzn, miasto i wieś, Zachód i Wschód (...). Jest jasne, że PiS chce wrócić do władzy. A z rządem PiS UE będzie miała jeszcze mniej możliwości działania niż obecnie. Europejscy partnerzy, zwłaszcza Niemcy, którzy są zohydzani przez PiS w Polsce i dlatego Tusk ich unika, mogą i powinni pomóc polskiemu rządowi, jeśli są zainteresowani posiadaniem wiarygodnego partnera. Polacy wciąż mają 80-letnią urazę wobec Niemców. Jeśli niemiecki rząd w końcu zainicjowałby rzeczywiście znak oddania czci dla około sześciu milionów ludzi, którzy zginęli pod niemiecką nazistowską okupacją, mogłoby to zapewnić Tuskowi sukces i odrobinę spokoju ducha dla Niemców”.

Polska podzielona

W ocenie dziennika ekonomicznego „Handelsblatt” presja na rządzącą centrolewicową koalicję będzie rosła, a PiS przedstawi wybory jako wotum nieufności wobec proeuropejskiego premiera, którego wyśmiewa jako „niemieckiego agenta”. „I nie jest nawet wykluczone, że przedterminowe wybory parlamentarne odbędą się jeszcze przed planowanym terminem za dwa lata. Z europejskiego punktu widzenia są to ponure perspektywy” – pisze dziennik. Gdyż europejska jedność wobec zagrożenia ze strony Rosji i coraz bardziej wrogo nastawionego do Europy rządu USA jest ważniejsza niż kiedykolwiek wcześniej. „Ostatnio pojawiła się nadzieja, że zmiana rządu w Niemczech wniesie nowy impuls do procesu integracji europejskiej. Że Berlin, Paryż i Warszawa mogłyby nawet przy wsparciu Londynu stworzyć nowy ośrodek władzy, aby rozwinąć coś na kształt europejskiej suwerenności. Teraz jednak w Polsce rozwija się ideologia, której konstytutywnym elementem jest obraz Niemiec jako wroga” – czytamy.

Dziennik regionalny „Nürnberger Nachrichten” konstatuje: „Polska pozostaje krajem podzielonym, z proeuropejskimi zwolennikami liberalnego rządu i siłami nacjonalistycznymi, które są ze sobą nie do pogodzenia. Pod tym względem Polska odzwierciedla tendencję, którą obserwujemy już od kilku lat - w wielu demokracjach następuje utrata politycznego centrum. Można to zaobserwować w najczystszej postaci w USA, a we Francji szykuje się podobnie nieprzejednana prezydencka kampania wyborcza, jaką widzieliśmy w Polsce”.

W podobnym tonie komentuje „Neue Osnabrücker Zeitung”: „Nadzieja, że były przewodniczący Rady UE mógłby przywrócić Polskę na liberalny i proeuropejski kurs, nie spełniła się. Ponieważ dopóki prezydent państwa nie będzie współpracował, premier nie będzie w stanie działać. Może to prowadzić do impasu i przedterminowych wyborów – oraz powrotu PiS do władzy. Tak czy inaczej, wybór Nawrockiego na nowego prezydenta utrwala nacjonalistyczną i antyeuropejską agendę Polski. Dla Niemiec i UE jest to koszmar".

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

– Jak się nazywasz? – zapytała Alice Weidel młodego blondyna, który właśnie podszedł do współprzewodniczącej partii Alternatywa dla Niemiec (AfD), żeby przeprowadzić z nią wywiad. – Nazywam się LE-O-NARD JÄ-GER” – odpowiedział wyraźnie mężczyzna, ubrany w czarną marynarkę i białą koszulę. – Być może mnie znasz – powiedział. – Byłem na wycieczce po USA, gdzie spotkaliśmy Donalda Trumpa! – dodaje. Weidel uśmiecha się w przyjazny, ale powściągliwy sposób.

W styczniu skrajnie prawicowa AfD zorganizowała krajowy kongres partii w Riesa, miejscowości we wschodnioniemieckim landzie Saksonia. Dla Weidel kongres zakończył się maratonem wywiadów. Stacje telewizyjne i gazety chciały wiedzieć: Czy AfD stała się bardziej radykalna? Jak skrajnie prawicowa jest ta partia?

Weidel zadbała również o to, aby zarezerwować dużo czasu dla przedstawicieli prawicowych gazet i YouTuberów, takich jak Leonard Jäger. Jego kanał na YouTube ma pół miliona subskrybentów, a jego wywiad z Alice Weidel obejrzano ponad milion razy. – Zawsze jesteś pod ostrzałem mediów – powiedział Jäger, okazując swoje poparcie dla liderki partii politycznego. Jego wywiad z Weidel trwał osiem minut, a głównym tematem był Bóg.

Alice Weidel o wierze i Bogu

„Czy wierzysz w Boga?” – brzmiało pierwsze pytanie. Weidel udzieliła nieco okrężnej odpowiedzi: mówiła o wodzie, minerałach i metalach, które składają się na ludzkie ciało – o tym, jak fascynujące jest dla niej pytanie o Boga. Wspomniała również, że jest bardzo introspektywną osobą. – Chciałabym wierzyć, ale myślę, że potrzebuję trochę więcej czasu – powiedziała.

Jäger często publikuje filmy, na których angażuje się w debaty z uczestnikami lewicowych demonstracji. Dyskutuje o kwestiach płci, AfD, homoseksualności i Bogu i często modyfikuje swoje filmy tak, aby jego krytycy wyglądali absurdalnie. Uważa, że istnieją tylko dwie płcie, że lewicowcy chcą wprowadzać dzieci w seks w młodym wieku, a elity chcą zakazać wszystkiego. Ponadto odpowiedzią Jägera na problemy świata jest nierzadko Jezus.

Chociaż Weidel nie wydaje się być szczególnie religijna, AfD płynie na fali tradycyjnej chrześcijańskiej kultury i wartości. Partia podsyca obawy przed islamem i ogólną niepewność co do zmian.

Dla wielu obraz idealnego świata radosnych, śnieżnych świąt Bożego Narodzenia, pokojowo nastawionych parafian i prostych zasad dotyczących dobra i zła brzmi jak rozwiązanie dla radzenia sobie ze złożonością współczesnego świata. Dlatego też, twierdzą obserwatorzy, AfD utrzymuje bliskie więzi z tradycjami chrześcijańskimi.

– Moja partnerka jest chrześcijanką i jest bardzo pobożna – powiedziała Weidel Jägerowi. – Nasze dzieci również są wychowywane na chrześcijan. Myślę, że to bardzo ważne dla zbudowania solidnych fundamentów.

Jednak pobożni chrześcijanie są rzadkością w AfD, a największe kościoły chrześcijańskie w Niemczech oskarżyły partię o nienawiść i podżeganie. Co więcej, wiara nie odgrywa tak dużej roli w niemieckim społeczeństwie jak kiedyś – trend ten dotyczy całej Europy. Bastiony AfD we wschodnich Niemczech są tradycyjnie bardzo zlaicyzowane.

Wykorzystywanie tradycji chrześcijańskich

Skąd więc te nawiązania do chrześcijaństwa? – Ponieważ jest to zgodne z głównym nurtem politycznym – mówi Matthias Kortmann, profesor na Uniwersytecie Technicznym w Dortmundzie, gdzie specjalizuje się w badaniu powiązań między religią a radykalną prawicą.

– Wiele osób, nawet tych, które nie sympatyzują z AfD, zgodzi się, że chrześcijaństwo odgrywa szczególną rolę w historii i kulturze Niemiec. A AfD to wykorzystuje – powiedział Kortmann w rozmowie z DW.

Większość odniesień AfD do wartości chrześcijańskich pojawia się w atakach na islam, który kojarzy się z imigracją. Odkąd setki tysięcy uchodźców z Bliskiego Wschodu zaczęły w 2015 roku przybywać do Niemiec, partia ta ostrzega przed upadkiem zachodniej cywilizacji i tym, co nazywa „wymianą populacji”. AfD często twierdzi, że inne partie polityczne celowo zalewają Niemcy muzułmanami, aby zniszczyć ich własną kulturę.

W Niemczech mieszka około 83 milionów ludzi, z czego 25 procent ma imigranckie pochodzenie. Jednak odsetek muzułmanów pozostaje znacznie niższy. Według oficjalnych danych z 2020 r. w Niemczech jest około 5,5 miliona muzułmanów, co stanowi zaledwie 6,6 procent populacji.

Niemniej jednak prominentni politycy AfD, tacy jak Beatrix von Storch, twierdzą, że Niemcy przechodzą „dechrystianizację”. W wywiadzie dla DW ostrzegła ona przed „rosnącym wpływem ruchów islamskich na kulturę, społeczeństwo i politykę oraz malejącą rolą wartości chrześcijańskich w dyskursie publicznym”.

Von Storch jest również pobożną katoliczką. – Postrzegam swoje obowiązki jako służbę Bogu i ludzkości, z odpowiedzialnością za promowanie tego, co dobre i robienie tego, co słuszne – powiedziała.

Ukarana za transfobię

Według Beatrix von Storch jej wiara oznacza walkę z aborcją, społecznością queer, a przede wszystkim z transpłciowością. W rzeczywistości jej transfobiczne uwagi wpędziły ją w kłopoty w Bundestagu. W zeszłym roku została ukarana za obraźliwe uwagi na temat transpłciowej posłanki Partii Zielonych Tessy Ganserer – nawet po otrzymaniu licznych ostrzeżeń. Wiceprzewodnicząca Bundestagu Katrin Göring-Eckart potępiła drwiny jako „poniżające i pozbawione szacunku”.

Według profesora Kortmanna dyskusje na temat tożsamości płciowej są klasycznym przykładem tego, jak populiści próbują wykorzystać niepewność społeczną we współczesnym świecie. – Jest to bardzo łatwe do wykorzystania: Wiele osób już czuje się niepewnie i mówią: „teraz odbierają nam również system dwóch płci, na którym zawsze mogliśmy polegać” – mówi.

Ostatecznie krytycy postrzegają związek AfD z chrześcijaństwem jako instrumentalny: partia czerpie z tradycji chrześcijańskich, gdy pasuje to do jej programu. Jednak AfD nie kultywuje bliskich więzi z kościołami. – AfD musi zawsze uważać, aby nie wiązać się zbyt blisko z konkretnymi grupami, które po bliższym przyjrzeniu się mogą wywołać znaczny sceptycyzm wśród ogółu społeczeństwa – powiedział Kortmann.

Uważa, że chrześcijańscy fundamentaliści są wyjątkiem w AfD: – Ponieważ te grupy są nie tylko przeciwne transseksualizmowi, ale być może mają również bardzo przestarzałe poglądy na temat kobiet lub sprzeciwiają się małżeństwom osób tej samej płci. Wszystko to jest w społeczeństwie całkowicie akceptowane – mówi.

Pobożność jako siła polityczna: Europa i USA

Do tej pory wpływ chrześcijaństwa na politykę był jedną z głównych różnic między Europą a Stanami Zjednoczonymi, gdzie ewangeliczni miliarderzy czasami wykorzystują ogromne sumy pieniędzy, aby kształtować politykę w imię Boga. Wielu z nich wspiera radykalną prawicę otaczającą Donalda Trumpa.

Jednak według Philippa Greifensteina zjawisko to rozprzestrzenia się obecnie również w Europie. Greifenstein jest redaktorem niemieckiego magazynu internetowego „Die Eule”, który zajmuje się polityką religijną, kościołem i teologią. – Prawicowi lub skrajnie prawicowi wpływowi ludzie wykorzystują religię jako sposób na umniejszanie własnych poglądów i zdobycie przychylności ruchu ewangelicznego w USA – powiedział Greifenstein w rozmowie z DW. – Powody finansowe zdecydowanie odgrywają tutaj rolę, ponieważ ten amerykański ruch ma do dyspozycji dużo pieniędzy.

Greifenstein twierdzi, że wielu wpływowych chrześcijan jest bardziej pod wrażeniem dolarów amerykańskich niż przesłania ewangelicznego. – Nie odnoszę wrażenia, że Leonard Jäger chce promować Chrystusa. Chodzi o zwiększenie zasięgu – stwierdza redaktor.

Niewątpliwie jest to cel, który łączy Leonarda Jägera z Alice Weidel i AfD.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

- Zwycięstwo Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich to w pewnym sensie koniec projektu politycznego Donalda Tuska, tak jak on został zdefiniowany w 2023 roku. A jego autorytet polityczny w Europie w dużej mierze brał się z jego bardzo silnego mandatu demokratycznego w Polsce – mówi Deutsche Welle Piotr Buras, ekspert ds. polityki zagranicznej Unii Europejskiej i Niemiec.

„Okno Polski w Brukseli zamyka się dzisiaj”

Jak podkreśla szef warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) – wpływowego brukselskiego ośrodka analitycznego – powrót Polski – i samego Tuska – do głównego nurtu polityki europejskiej opierał się na odwróceniu w 2023 r. – zwycięstwem nad PiS – trendu politycznego w kraju. Ale sklecona przez premiera skłócona koalicja wykorzystywała obecność prezydenta Andrzeja Dudy jako swego rodzaju wymówkę, żeby pewnych rzeczy nie robić. – Co skończyło się katastrofalnie – kwituje ekspert.

Za miesiąc kończy się prezydencja Polski w Radzie UE. Czerwiec to jej ostatni miesiąc, finał półrocznych projektów i prowadzenia polityki brukselskiej. Środek ciężkości UE – ten drugi, obok głównego w Brukseli – przeniesie się z Warszawy do kolejnej stolicy – Kopenhagi. Czy to oznacza, że za miesiąc polskie okno w Brukseli zacznie się zamykać?

– Ono się zamyka dzisiaj – kwituje krótko Piotr Buras, choć zaznacza, że prezydencja wprawdzie była elementem wzmacniającym dodatkowo polską obecność w UE, ale kluczowe czynniki przekładające się na pozycję Polski w Brukseli to jej siła gospodarcza i wojskowa oraz wspomniana już osobista pozycja samego Tuska jako autora zwycięstwa nad populizmem w 2023 roku.

Spory w kraju przełożą się na siłę Polski w UE

Piotr Buras zastrzega, że to nawet nie sam wybór Nawrockiego będzie miał duże konsekwencje, które ryzykują osłabieniem Polski w UE – ponieważ prezydent w polskim ustroju nie formułuje polityki zagranicznej i zwłaszcza na polu unijnym nie jest wyposażony w silne uprawnienia – ale fakt, że szereg tematów dotyczących tej polityki zagranicznej, w tym europejskiej, „stanie się przedmiotem bardzo zasadniczego sporu pomiędzy instytucjami państwa”.

–To znaczy, że prezydent Nawrocki będzie jeszcze silniej niż prezydent Duda realizował, a także w sensie retorycznym promował zupełnie innego rodzaju wizję polskiej polityki w świecie czy w Europie, niż robi to rząd – tłumaczy.

Kością niezgody będzie kierunek transatlantycki. – Ze względu przede wszystkim na politykę wewnętrzną Nawrocki będzie starał się rozgrywać kartę amerykańską, krytykując rząd za bycie niedostatecznie proamerykańskim – przewiduje Piotr Buras, dodając, że „jest to oczywiście absurdem”, ponieważ problemem jest postawa samego Donalda Trumpa, który odwraca się od Europy, a polski rząd i sam Tusk „robią wszystko, żeby jakoś obecny stan utrzymać”.

Na polu polityki unijnej zdaniem eksperta ECFR „najważniejszym miernikiem będzie stosunek do wszystkich inicjatyw zbrojeniowych Unii Europejskiej”. Buras przypomina w tym kontekście, że już w trakcie kampanii wyborczej PiS i Nawrocki krytykowali rząd za rzekome podważanie partnerstwa transatlantyckiego.

Ogłaszane i przygotowywane od kilku miesięcy unijne projekty i inicjatywy wzmocnienia europejskiego sektora obronnego mają dostarczyć zastrzyk pieniędzy unijnym firmom z branży zbrojeniowej i rozruszać europejską gospodarkę. Tymczasem Polska – co jest pokłosiem rządów PiS – kupowała i wciąż kupuje dużo broni przede wszystkim od USA, a mniej w Europie.

UE była gotowa na Nawrockiego?

– Wiele osób w Brukseli miało nadzieję, że – zwłaszcza w unijnym kontekście – Rafał Trzaskowski wygra, ponieważ to umocniłoby obecny rząd. Ale choć takie były nadzieje, to oczekiwania z kolei były takie, że niekoniecznie musi mu się to udać. I to miało wpływ na reakcje, które widzimy. Oba scenariusze były uznawane za prawdopodobne, więc w pewnym sensie nie jest to niespodzianka – mówi DW Janis Emmanouilidis, wiceprzewodniczący i dyrektor ds. badań brukselskiego ośrodka analitycznego European Policy Centre (EPC).

Ekspert zwraca uwagę, że w kampanii wyborczej było widać, że rząd Tuska jest pod presją w kraju np. w kwestii migracji czy uchodźców z Ukrainy. Wskazuje też na podział w polskim społeczeństwie i perspektywę wyborów w 2027 roku, „choć dwa lata w polityce to bardzo dużo czasu”. Zastrzega jednak, że „obaj kandydaci osiągnęli bardzo zbliżone rezultaty i choć prezydent będzie nowy, to rząd – stary”.

– I pytanie brzmi, jak będzie wyglądała współpraca na szczeblu unijnym z tym rządem, również w końcówce polskiej prezydencji – tłumaczy wicedyrektor EPC.

Ekspert: Siła Polski w UE to nie tylko Tusk

Zgadza się też, choć z pewnymi zastrzeżeniami – z opinią Piotra Burasa dotyczącą osłabienia wpływów Polski w UE po wyborze Nawrockiego. Wskazuje, że pozycja Tuska oczywiście wzmocniłaby się przy wygranej Rafała Trzaskowskiego, a prawidłowość, która dotyczy nie tylko Polski, ale wszystkich państw członkowskich, zwłaszcza tych dużych, jest taka, że jeśli szefowie rządów lub same rządy zostają osłabione w kraju, to ma negatywny efekt na poziomie Brukseli.

– Ale Polska odgrywa silną rolę w UE nie tylko dlatego, że akurat rządzi w niej Donald Tusk, ale z powodu tego, jak wygląda nasz świat, zwłaszcza po 2022 roku – zauważa brukselski ekspert. I dodaje:

– Uważam, że Polska jest i nadal będzie silnym aktorem w UE i – jeżeli nic się nie zmieni – to Donald Tusk do 2027 roku będzie premierem tego kraju, A za dwa lata, jak już wspomniałem, rzeczywistość polityczna może być zupełnie inna.

Zdaniem Emmanouilidisa pozycja rządu Tuska w porównaniu do sytuacji, gdyby prezydentem został Trzaskowski, prawdopodobnie będzie słabsza, ale w porównaniu do przeszłości – jest wciąż silniejsza, niż była.

– I zakładam, że w UE wciąż będzie wielu politycznych aktorów, czy to w Brukseli, czy w stolicach państw członkowskich, którzy będą chcieli utrzymywać silne relacje z tym rządem i jego premierem – konkluduje.

Unijna prawica się cieszy. Jaką siłę będzie miał Nawrocki?

Co z aktorami politycznymi, którzy dzisiaj cieszyli się ze zwycięstwa Nawrockiego, jak premier Węgier Viktor Orban, premierka Włoch Giorgia Meloni i partia Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, gdzie Polacy z PiS i Włosi od Meloni grają główne role?

Janis Emmanouilidis podkreśla, że prezydent Nawrocki nie będzie miał jednak takiego wpływu na polską politykę w UE, jak ma wspomniana dwójka – raczej kluczowe będzie to, na ile osłabi rząd Tuska na własnym boisku, czyli w Polsce – i dopiero to będzie miało przełożenie na Brukselę.

Piotr Buras wskazuje, że coraz większe znaczenie w polskiej polityce wewnętrznej będą miały poglądy nacjonalistyczne i pro-trumpowskie – w tym bardziej krytyczny stosunek do Ukrainy – a konsensus w sprawach zagranicznych – którego Duda i Tusk przestrzegali – będzie kruszał.

A to – w połączeniu z niemożnością rządu do realizowania swojej polityki – będzie wpływało na jego pozycję w Brukseli.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Przewodnicząca niemieckiego parlamentu - Bundestagu - Julia Klöckner skrytykowała – jej zdaniem – zbyt częstą nieobecność ministrów w parlamencie i zażądała od rządu Friedricha Merza poprawy.

„Z niepokojem stwierdzam w pierwszych tygodniach tej nowej kadencji, że ławy rządowe na sali plenarnej są po części bardzo słabo obsadzone” – pisze Klöckner w liście do Michaela Meistra, sekretarza stanu w Urzędzie Kanclerskim. List cytuje magazyn „Politico” i niemiecka agencja DPA. „Odpowiednia i stała obecność rządu Niemiec” ma – zdaniem Klöckner – „kluczowe znaczenie” dla żywej debaty oraz konstruktywnej współpracy między władzą wykonawczą a ustawodawczą.

Co najmniej dwóch ministrów na posiedzeniu

W swoim liście przewodnicząca Bundestagu proponuje, aby na sali plenarnej była obecna minimalna liczba członków rządu. Zarówno kluby poselskie, jak i prezydium Bundestagu, są „jednogłośnie zdania, że na każdym posiedzeniu parlamentu powinno być obecnych co najmniej dwóch ministrów” – pisze Julia Klöckner. „Muszę zatem prosić o podjęcie odpowiednich działań w celu zapewnienia stałej i skutecznej reprezentacji rządu na posiedzeniach Bundestagu”– kończy swój list chadecka polityk.

Te dobitne słowa Klöckner skierowane w stronę Urzędu Kanclerskiego były zaskoczeniem. W końcu chadecki kanclerz Friedrich Merz mianował swoją partyjną koleżankę (z CDU) na urząd niespełna kilka tygodni temu.

Niełatwe początki

Pierwsze tygodnie byłej minister rolnictwa na nowym stanowisku nie przebiegły bez komplikacji. Klöckner musiała wielokrotnie upominać posłów, by okazywali szacunek dla zasad obowiązujących w parlamencie. Na przykład posłowie Lewicy pojawiali się w sali plenarnej z chustami palestyńskimi lub w baskijskich beretach.

Również przewodnicząca młodzieżówki partii Zielonych, Jette Nietzard, została ostatnio upomniana, po tym, jak pojawiła się na Instagramie w swetrze z przesłaniem antypolicyjnym i zasugerowała, że zamierza w nim wejść do Bundestagu. Klöckner poinformowała partię Zielonych na piśmie, że w przypadku noszenia przez Nietzard odzieży z prowokacyjnym przesłaniem grozi jej odebranie przepustki do parlamentu.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Niemiecka policja planuje przeprowadzić kolejną akcję poszukiwawczą w Portugalii w związku z zaginięciem w 2007 roku trzyletniej wówczas Madeleine McCann – donoszą media. Poszukiwania mają się odbyć w pobliżu miejsca, w którym po raz ostatni widziano dziewczynkę.

18 lat temu mała Maddie z Wielkiej Brytanii zaginęła na portugalskim wybrzeżu Algarve. Przypadek ten odbił się szerokim echem na całym świecie.

Nowe poszukiwania

Nowa akcja poszukiwawcza, zlecona przez niemieckich śledczych, ma ruszyć we wtorek, 3 czerwca, w miejscowości Praia da Luz na południu Portugalii – poinformowały stacje telewizyjne CNN Portugal i SIC Noticias, powołując się na kręgi śledcze. O sprawie informuje także niemiecki tabloid „Bild”.

Prokuratura w Brunszwiku oświadczyła, że w ramach śledztwa w sprawie Maddie „toczy się obecnie w Portugalii postępowanie karne”. „Wdrażane są środki w ramach pomocy prawnej przez portugalskie organy ścigania przy wsparciu funkcjonariuszy Federalnego Urzędu Kryminalnego”.

Brytyjski „Sun” zacytował rzecznika Metropolitan Police (MPS) w Wielkiej Brytanii, który powiedział, że wie o przeszukaniach przeprowadzonych przez niemiecką policję. MPS „nie będzie jednak na miejscu, ale służy w razie potrzeby wsparciem”.

Według CNN Portugal nowe poszukiwania obejmą m.in. przeszukanie domu, w którym na początku lat 2000. miał mieszkać Niemiec Christian B., wcześniej karany przestępca seksualny.

Zaginięcie Maddie

Maddie zaginęła 3 maja 2007 roku, na krótko przed swoimi czwartymi urodzinami. Śledczy podejrzewają, że została uprowadzona wieczorem z ośrodka wypoczynkowego, a następnie zamordowana. Jej ciała nigdy nie znaleziono. Ostatnia duża operacja poszukiwawcza miała miejsce dwa lata temu, ale nie przyniosła rezultatu.

Tymczasem 48-letni Christian B. odbywa w Niemczech karę pozbawienia wolności za gwałt na 72-letniej wówczas Amerykance w Praia da Luz – miejscu zaginięcia Madeleine. Do tej pory nie postawiono mu zarzutów w sprawie Maddie. Najpóźniej na początku 2026 roku wyjdzie na wolność. W październiku ubiegłego roku został uniewinniony w procesie dotyczącym trzech gwałtów i dwóch przypadków seksualnego wykorzystania dzieci. Wyrok nie jest jeszcze prawomocny.

(DPA/dom)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Karol Nawrocki będzie nowym prezydentem Polski. Wspierany przez PiS kandydat wygrał z Rafałem Trzaskowskim, popieranym przez Koalicję Obywatelską.

Zwycięstwo Nawrockiego będzie zapewne oznaczać, że rząd Donalda Tuska nadal nie będzie w stanie realizować swoich najważniejszych obietnic, bo prezydent będzie wetował jego ustawy. Polską politykę może czekać długi okres niepewności i wewnętrznych napięć.

Co dalej z relacjami Polska-Niemcy?

Taka sytuacja nie pozostaje bez wpływu na politykę zagraniczną, w tym relacje z Niemcami. - Wynik wyborów oznacza, że relacje polsko-niemieckie znowu staną się zakładnikiem polskiej polityki wewnętrznej i ciągłej kampanii wyborczej, bo właśnie zaczęła się kolejna kampania, ta przed wyborami parlamentarnymi - mówi DW Agnieszka Łada-Konefał, wicedyrektorka Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI) w Darmstadt.

Jej zdaniem dla wzajemnych relacji może to oznaczać stagnację, bo w skupionej na polityce wewnętrznej Polsce brakować będzie czasu i chęci do intensywnej komunikacji z Berlinem. - Znowu też może pojawić się obawa, że zbytnie podkreślanie bliskości z Niemcami może negatywnie wpłynąć na odbiór przez niektórych wyborców, dlatego rząd będzie tego unikał - dodaje analityczka.

Polsko-niemiecki motor jednak nie odpali?

Wybory prezydenckie w Polsce miały być ostatnim akcentem długiego maratonu wyborczego w obu krajach, który utrudniał zacieśnianie wzajemnej współpracy. Po wyborach parlamentarnych w Polsce, upadku rządu Olafa Scholza i przedterminowych wyborach do Bundestagu w lutym tego roku ewentualne zwycięstwo kandydata Koalicji Obywatelskiej w wyborach prezydenckich w Polsce mogło stworzyć ramy dla aktywnego współdziałania Warszawy i Berlina. Teraz staje to pod znakiem zapytania.

W pierwszych oficjalnych komentarzach niemieccy politycy podkreślają jednak chęć współpracy z nowym prezydentem. „Mam nadzieję, że wspólnie przyczynimy się do rozwoju polsko-niemieckiej przyjaźni w przyszłości. Silna Europa potrzebuje dobrej współpracy polsko-niemieckiej, szczególnie w tym czasie" - oświadczył prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. I zaprosił Nawrockiego do złożenia wizyty w Berlinie.

Podejście pragmatyczne

Koordynator rządu Niemiec ds. współpracy z Polską Knut Abraham powiedział w rozmowie z DW, że należy teraz pragmatycznie wykorzystywać dostępne możliwości. - Pod tym względem nie martwię się o nasze relacje. Musimy je zorganizować najlepiej, jak potrafimy - stwierdził.

Abraham dodał, że chce aby nowy polski prezydent wiedział, że w Berlinie czekają na niego partnerzy, którzy stawiają na dobrą współpracę. - Niemcy, Polska i Francja są wiodącymi krajami w Unii Europejskiej, to odpowiedzialność, której trzeba sprostać w Berlinie, Paryżu, ale także w Warszawie - powiedział.

Powrót tematów historycznych

Analityk z berlińskiej fundacji Nauka i Polityka Kai-Olaf Lang spodziewa się, że z prezydentem Karolem Nawrockim większy nacisk kładziony będzie we wzajemnych relacjach na tematy związane z historią. Jak zauważa, Nawrocki nie jest ani zawodowym politykiem, ani specjalistą od spraw międzynarodowych czy bezpieczeństwa. Jego domeną jest historia.

- Sprawy związane z pamięcią, przeszłością czy drugą wojną światową będą teraz miały bardzo wyraźnego powiernika - mówi, wskazując na wykształcenie Nawrockiego (który jest historykiem) i jego dotychczasową aktywność w Muzeum Drugiej Wojny Światowej czy w Instytucie Pamięci Narodowej. Zdaniem Langa może to zwiększyć presję na rząd Tuska choćby w kontekście żądania zapłaty przez Niemcy reparacji.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Niemiecki analityk dodaje, że w obawie przed zarzutami o brak asertywności w podejściu do Berlina Donald Tusk może próbować osadzać politykę wobec Niemiec w szersze, europejskie ramy, na przykład w formaty obejmujące kilka europejskich państw zaangażowanych w pomoc Ukrainie.

- Oczekiwanie, że nastąpi teraz nowe wielkie otwarcie w relacjach polsko-niemieckich, do którego nie doszło po wyborach parlamentarnych, staje się teraz bezprzedmiotowe. Pole manewru Tuska w polityce wobec Niemiec jeszcze bardziej się zawęziło - ocenia Lang.

Co może zrobić Berlin

Eksperci pytani przez DW o to, jak w obecnej sytuacji powinien zachowywać się rząd w Berlinie, radzą, aby zidentyfikować obszary współpracy, w których interesy obu krajów są w jakimś stopniu zbieżne. Kai-Olaf Lang wymienia tu wsparcie dla Ukrainy, rozszerzenie UE, wzmacnianie wschodniej flanki NATO czy współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa na Bałtyku.

Agnieszka Łada-Konefał mówi, że rząd Niemiec powinien pokazywać, że słucha polskich argumentów i rozumie polskie obawy. - Trzeba chcieć prowadzić konstruktywne relacje polsko-niemieckie, a prezydentowi wychodzić dyplomatycznie naprzeciw, licząc na to, że po objęciu urzędu wyjdzie z modusu kampanii wyborczej - mówi.

Wynik wyborów w Polsce skomentował w poniedziałek rzecznik niemieckiego rządu Stefan Kornelius. Jak powiedział, były to wybory obserwowane z europejskiej perspektywy z wielkim zainteresowaniem, także przez kanclerza Friedricha Merza. - Niemcy i Polska są bardzo bliskimi sąsiadami i bliskimi sojusznikami. Współpracujemy bardzo intensywnie w Unii Europejskiej i w NATO. Wobec tego spodziewamy się, że będziemy mogli współpracować w przyszłości z nowym polskim prezydentem - mówił.

Kornelius przypomniał, że podczas wizyty w Warszawie kanclerz Niemiec złożył ofertę pogłębienia relacji polsko-niemieckich i wyniesienia ich na nowy poziom. - Miejmy nadzieję, że w tej nowej konstelacji w Warszawie zostanie to zrealizowane - dodał.

Lider Europejskiej Partii Ludowej (EPL), niemiecki europoseł Manfred Weber, ma nadzieję, że zwycięzca wyborów prezydenckich w Polsce, popierany przez PiS Karol Nawrocki obierze proeuropejski kurs. „Po tej intensywnej kampanii wyborczej kluczowe jest, aby wybrany prezydent był budowniczym mostów. Pomimo wszystkich różnic miejmy nadzieję, że będzie on konstruktywnie współpracował z polskim rządem premiera Tuska dla dobra Polski i silnego polskiego głosu w UE – powiedział polityk bawarskiej chadecji CSU agencji prasowej DPA.

W przeszłości – jeszcze przed wyborami parlamentarnymi w Polsce w 2023 roku Weber krytykował rząd PiS, mówiąc w wywiadach prasowych, że przedstawiciele tej partii systematycznie atakują państwo prawa i wolne media, a EPL buduje „zaporę ogniową przeciwko PiS”.

„Szanujemy wybór”

Reagując na wynik wyborów prezydenckich w Polsce, Weber wyraził ubolewanie, że proeuropejski kandydat – liberalny prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski – nie zwyciężył w drugiej turze. „Polscy wyborcy zdecydowali i szanujemy ich decyzję” – powiedział. I dodał, że wynik był ostatecznie bardzo zbliżony, a Trzaskowski otrzymał „prawie 50 procent głosów”.

W decydującym pojedynku popierany przed PiS Karol Nawrocki otrzymał 50,89 procent głosów. Na kandydata Koalicji Obywatelskiej Rafała Trzaskowskiego głosowało 49,11 procent elektoratu. Do zwycięstwa zabrakło mu 370 tys. głosów.

„Wielkie rozczarowanie”

Zwycięstwo Nawrockiego skomentowała też niemiecka europosłanka z liberalnej FDP Marie-Agnes Strack-Zimmermann, ceniona ekspertka ds. obronności. Powiedziała, że wynik polskich wyborów jest „wielkim rozczarowaniem”. „To nie jest dobry poranek dla największego projektu pokojowego na świecie: Europy” – powiedziała Strack-Zimmermann dziennikowi „Rheinische Post”, dodając, że niepokojące jest to, że nacjonaliści zyskują na popularności w Europie.

Niemiecka europosłanka przestrzegła, że polski rząd musi „teraz przygotować się na totalną opozycję ze strony wrogiego prezydenta, który – zgodnie z zapowiedziami z kampanii wyborczej – zrobi wszystko, aby obalić rząd Tuska”.

(DPA, AFP/dom)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Dzień po niespodziewanym, spektakularnym ataku na cztery odległe od siebie rosyjskie bazy wojskowe Ukraina przedstawiła bilans operacji „Pajęczyna”: co najmniej 13 rosyjskich myśliwców bombardujących zostało zniszczonych przez jednoczesne ataki dronów, przeprowadzone w niedzielę (01.06.2025) – poinformował przedstawiciel ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa i Obrony. Wiele innych samolotów zostało uszkodzonych. W sumie Ukraina zaatakowała ponad 40 rosyjskich samolotów.

Według ukraińskiej służby wywiadowczej SBU odpowiada to około jednej trzeciej rosyjskiej floty bombowców strategicznych. Wysokość szkód oszacowano na około siedem miliardów dolarów – jak dotąd nie ma jednak niezależnego potwierdzenia tej kwoty.

Komentując te doniesienia, rzecznik niemieckiego rządu powiedział w poniedziałek, że Berlin nie został poinformowany z wyprzedzeniem o ukraińskiej operacji przeciwko celom w głębi Rosji. „Niemiecki rząd nie był o tym poinformowany, ale nie było to konieczne, ponieważ Ukraińcy mają prawo się bronić przeciwko wojnie, która łamie prawo międzynarodowe” – oświadczył rzecznik, cytowany przez Agencję Reutera. Dodał, że Ukraina „nadal jest gotowa” do rozmów pokojowych z Rosja, których najnowsza runda zaczęła się w poniedziałek w Stambule.

„Najdalej idąca operacja” od początku wojny

W niedzielę, w ramach skoordynowanej operacji, ukraińskie służby specjalne SBU zaatakowały kilka rosyjskich lotnisk wojskowych w głębi kraju – w tym w Irkucku, Murmańsku, Riazaniu i w bazie Biełaja we wschodniej Syberii. Ta ostatnia znajduje się około 4 tys. kilometrów od granicy z Ukrainą. Według SBU celami były bombowce wykorzystywane do ataków na terytorium Ukrainy.

Według oficjalnych ukraińskich informacji ataki zostały przeprowadzone przy użyciu tak zwanych dronów FPV, które prawdopodobnie znajdowały się w Rosji i nie zostały zauważone. Ukraińskie media opisują atak jako „najdalej idącą operację” Ukrainy od początku wojny. Prezydent Wołodymyr Zełenski mówił o „absolutnie wspaniałym sukcesie” i oświadczył, że wszyscy agenci, którzy ją przygotowali, wrócili bezpiecznie.

Odwet Moskwy

W nocy z niedzieli na poniedziałek Moskwa odpowiedziała na ukraińska operację zmasowanymi atakami na terytorium Ukrainy. Według władz sześciu cywilów, w tym dwoje dzieci, zostało rannych w regionie Charkowa w północno-wschodniej Ukrainie.

Jak podano, wcześnie rano rosyjskie siły zaatakowały stolicę regionu dronami. Wkrótce potem zarejestrowano również uderzenie dwóch pocisków balistycznych. Jednak według władz żaden z nich nie spowodował większych szkód.

Celami rosyjskich ataków były także miasta Nikopol i Marganiec nad Dnieprem, naprzeciwko elektrowni jądrowej Zaporoże. Ranne zostały trzy osoby – podały miejscowe władze.

Również Ukraina przeprowadziła ponowny atak na cele w Rosji. Według rosyjskiego ministerstwa obrony w nocy z niedzieli na poniedziałek zestrzelono 162 ukraińskie drony. Szczególnie ucierpiały przygraniczne regiony Kursk, Biełgorod, Lipieck i Oryol. Jedna osoba została ranna w Lipiecku, a drony uszkodziły kilka budynków mieszkalnych w Kursku.

Rozmowy w Stambule

Pomimo eskalacji, delegacje obu krajów spotkały sie ponownie w poniedziałek w Stambule na rozmowach o zawieszeniu broni. Jest to trzecia runda bezpośrednich negocjacji od początku wojny. Ukraina dąży do całkowitego i bezwarunkowego zawieszenia broni, uwolnienia jeńców i powrotu uprowadzonych dzieci.

Rosja stosuje inne podejście: prezydent Władimir Putin niedawno odrzucił zawieszenie broni, w którym pośredniczyły Stany Zjednoczone, ponieważ dałoby to Ukrainie czas na przegrupowanie sił. Na forum ONZ Rosja zasygnalizowała gotowość do rozmów, ale uzależniła ją od spełnienia określonych warunków, w tym wstrzymania dostaw broni z Zachodu i zakończenia ukraińskiej mobilizacji. Ukraina jak dotąd odrzuca te żądania.

Ukraińskim negocjatorom towarzyszą dyplomaci z Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i innych państw Unii Europejskiej. Według Kijowa, celem rozmów jest nie tylko zawieszenie broni, ale także przygotowanie szczytu w celu stworzenia trwałego pokoju.

Nie jest pewne, czy druga runda negocjacji w Turcji przyniesie znaczący postęp. Pierwsze spotkanie w połowie maja zaowocowało jedynie wymianą więźniów. Tymczasem sytuacja militarna pozostaje napięta - szczególnie w północno-wschodnim regionie granicznym Sumy, gdzie Rosja najwyraźniej przygotowuje nową ofensywę. Rząd w Kijowie donosi o ponad 50 tys. rosyjskich żołnierzy na granicy i ewakuował kilka wiosek.

(RTR, DPA/widz)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

W ostatnim roku kawa stała się w Niemczech znacznie droższa. Ceny konsumpcyjne ziaren kawy wzrosły o 12,2 procent w kwietniu 2025 r. w porównaniu z tym samym miesiącem poprzedniego roku – podał w poniedziałek, 2 czerwca, Federalny Urząd Statystyczny w Wiesbaden. Dla porównania, ceny żywności traktowane jako całość, a nie pojedynczego produktu, wzrosły w tym samym okresie tylko o 2,8 procent.

W ujęciu średnioterminowym cena ziaren kawy w kwietniu 2025 roku była o 31,2 procent wyższa niż w kwietniu 2021 r. Cena żywności wzrosła w tym okresie o 31,4 procent.

Pogoda wpływa na ceny

Powodem jest zatem wzrost cen importu zielonej kawy. W kwietniu 2025 r. ceny importowe niepalonych ziaren kawy były o 53,1 procent wyższe niż rok wcześniej. Było to częściowo spowodowane nieurodzajem, na który wpływ miały ekstremalne warunki pogodowe. Szczególnie podrożał import zielonej kawy z Ameryki Południowej (61,8 procent), a następnie z Azji i innych regionów (43,8 procent) oraz Afryki (23,2 procent).

W ostatnim czasie wzrosły również ceny kawy palonej od producentów komercyjnych: w kwietniu 2025 r. były one o 43,3 procent wyższe w przypadku konwencjonalnej kawy palonej i o 45,2 proc. wyższe w przypadku kawy palonej bezkofeinowej.

Import rośnie

Według Federalnego Urzędu Statystycznego najważniejszym partnerem handlowym jest Brazylia. 41,4 procent importowanej kawy w 2024 roku pochodziło właśnie z Brazylii (516 000 ton), a następnie z Wietnamu (202 000 ton, 16,2 procent) i Hondurasu (68 000 ton, 5,5 procent). W sumie wolumen importu w 2024 r. wzrósł o 14,1 procent w porównaniu z rokiem poprzednim, osiągając łącznie 1,25 mln ton.

(KNA/stef)

Tylko 3,5 proc. światowej populacji żyje w krajach, które gwarantują swoim obywatelom wszystkie wolności – wynika z „Atlasu społeczeństwa obywatelskiego”. Badanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, opublikowane przez niemiecką ewangelicką organizację „Brot für die Welt” („Chleb dla Świata”) zalicza do tej kategorii 40 krajów.

Oznacza to jednak również, że większość ludzi ma do czynienia z częściowym lub poważnym ograniczeniem swoich praw.

Ataki na demokrację i prawa człowieka

Niemiecka organizacja opiera swój doroczny raport na danych zebranych przez sieć Civicus od organizacji społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie. Obejmuje on 197 krajów i terytoriów.

– Demokracja i prawa człowieka są atakowane na całym świecie w sposób, którego nie doświadczyliśmy od dziesięcioleci. Praworządność, podział władzy i ochrona przed samowolą państwa są zagrożone lub przestają istnieć w coraz większej liczbie krajów – powiedziała Dagmar Pruin, prezes organizacji „Brot für die Welt”. Żywa demokracja jest możliwa tylko z wolnym społeczeństwem obywatelskim – dodała.

Niemcy i Polska

Raport dzieli kraje na pięć kategorii. W 40 krajach sklasyfikowanych jako „otwarte” państwo gwarantuje wszystkie swobody obywatelskie. W Europie do krajów tych należą m.in. Austria, Estonia, Portugalia, Słowenia i kraje skandynawskie, a na innych kontynentach – Nowa Zelandia i Jamajka. Raport zalicza do tej kategorii tylko dwanaście krajów Unii Europejskich.

Niemcy i Polska znajdują się w drugiej grupie krajów – o „zawężonych swobodach obywatelskich”. Kategoria ta obejmuje 42 kraje i 11,1 proc. populacji świata. Prawa do wolności zgromadzeń i wolność wypowiedzi są tutaj w dużej mierze przestrzegane, ale zdarzają się naruszenia.

Do tej kategorii zaliczono także Argentynę, Słowację i USA. O ile sytuacja Polski się polepszyła, to w przypadku Niemiec doszło do pogorszenia. Autorzy raportu uzasadniają obniżenie oceny Niemiec m.in. postępowaniem władz wobec protestującego przeciwko polityce klimatycznej ruchowi Ostatnie Pokolenie i wzrostem przemocy wobec dziennikarzy.

W Europie nie jest różowo

Atlas klasyfikuje 35 krajów, zamieszkanych przez 12,9 procent światowej populacji jako państwa o „ograniczonych swobodach obywatelskich”. Oznacza to m.in. szykanowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, stosowanie przemocy w przypadku zgromadzeń. W kategorii tej pojawia się kilka krajów europejskich: Grecja, Wielka Brytania, Węgry, a także Ukraina.

Kolejna kategoria – państw „uciskanych” – obejmuje 51 krajów i 42,6 proc. światowej populacji. Rządy inwigilują krytyków, aresztują ich, a nawet pozbawiają życia. W krajach takich panuje cenzura. Najnowszy atlas zalicza do tej kategorii m.in. Algierię, Meksyk, Turcję i Tajlandię.

„Panuje atmosfera strachu”

Rosja i 28 innych krajów zostało sklasyfikowanych jako „zamknięte”. „Panuje atmosfera strachu” – piszą autorzy raportu. Surowej karze podlega krytyka reżimu. Łącznie 29,9 proc. osób na całym świecie żyje w takich warunkach, na przykład na Białorusi, na terenach Autonomii Palestyńskiej, w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Korei Północnej i Wietnamie.

Tegoroczny raport koncentruje się na atakach na rządy prawa. Na przykład, gdy zasady praworządności są podważane przepisami, które umożliwiają urzędom samowolę, ograniczają działanie organizacji pozarządowych i mediów. Jednym z przykładów jest Gruzja, gdzie uchwalono podobną do rosyjskiej „ustawę o przejrzystości zagranicznych wpływów”. Organizacje, które otrzymują ponad 20 proc. finansowania z zagranicy, muszą zarejestrować się jako „zagraniczni agenci”.

Jednocześnie, jak wynika z tegorocznego raportu, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego coraz częściej próbują prawnie egzekwować swoje prawa. Za pomocą strategicznych sporów sądowych chcą stworzyć precedensy i doprowadzić do politycznych zmian.

(DPA/dom)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

„Der Spiegel”: Triumf narodowego patosu

„Bokser zwycięża w drugiej rundzie” – tak swój komentarz dotyczący wyborów prezydenckich w Polsce tytułuje tygodnik „Der Spiegel”. Zdaniem komentatora Jana Puhla wygrana Karola Nawrockiego to „katastrofa” z perspektywy rządu Donalda Tuska. „Tusk potrzebuje głowy państwa, która jest mu przychylna, aby skutecznie rządzić, a przede wszystkim usunąć spuściznę ośmiu lat rządów PiS. Partia Jarosława Kaczyńskiego systematycznie zawłaszczała państwo, a także próbowała przejąć kontrolę nad niezależnym sądownictwem” – czytamy.

Zwycięstwo Karola Nawrockiego tygodnik nazywa „triumfem narodowego patosu”. Puhl przewiduje, że za pomocą prawa weta nowy prezydent będzie hamował „reformatorski kurs Tuska”, podobnie jak robił to już Andrzej Duda. Według publicysty Nawrocki może też prowadzić własną politykę zagraniczną – krytyczną wobec Unii Europejskiej i Niemiec. „Europa szczególnie potrzebuje teraz jedności. Trwa wojna Rosji z Ukrainą, a w Białym Domu rządzi nieprzewidywalny Donald Trump” – pisze „Der Spiegel”.

"Zaszkodzi politycznej reputacji Tuska"

Publicysta ocenia, że Nawrocki, który powoli piął się w górę, lepiej pasował do wysoce spolaryzowanego krajobrazu politycznego Polski niż pochodzący z wielkiego miasta Rafał Trzaskowski. „Nienawiść do ‘tych na górze' sięga tak daleko, że wyborcy pomijają nawet skandale i afery z udziałem Nawrockiego – byle tylko nic nie dać liberałom” – czytamy. Jednocześnie, jak pisze autor, wielu Polaków ma dość panującego od dziesięcioleci duopolu politycznego.

Komentator „Spiegla” pisze, że prawie dwa lata temu Donald Tusk pokazał wprawdzie, że prawicowych populistów można pokonać, ale nie udało mu się pozyskać wyborców PiS na rzecz liberalnej demokracji. „Triumf Nawrockiego prawdopodobnie jeszcze bardziej zaszkodzi politycznej reputacji Tuska. Chociaż wykluczył on już nowe wybory, będzie mu ciężko z konserwatywnym prezydentem w pałacu na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. A za dwa lata odbędą się ponowne wybory parlamentarne. Do tego czasu PiS może połączyć siły ze Sławomirem Mentzenem i stworzyć niezwyciężony blok prawicowy” – komentuje „Der Spiegel”.

„Sueddeutsche Zeitung”: Nawrocki odmłodził elektorat

O ciężkich czasach czekających rząd Donalda Tuska pisze także „Sueddeutsche Zeitung” („SZ”). Jak podkreśla komentatorka gazety Viktoria Grossmann z Rafałem Trzaskowskim konserwatywno-liberalno-lewicowy rząd Donalda Tuska miałby szansę odwrócić reformy sądownictwa poprzedniego rządu PiS oraz odpolitycznić sądy i prokuraturę. O Nawrockim „SZ” pisze, że prowadził „antyunijną kampanię wyborczą i odrzuca wspólne projekty państw członkowskich UE jako ingerencję. Pomoc dla Ukrainy uzależnia od jej wdzięczności”.

Grossmann zwraca uwagę, że Nawrockiemu udało się skutecznie odmłodzić elektorat – głos na niego oddało wielu młodych ludzi, którzy w pierwszej turze często wsparli innych prawicowców. „Wszystkie skandale, które wyszły na jaw w ciągu dwóch tygodni przed drugą turą wyborów, nie odstraszyły tych wyborców - wręcz przeciwnie, prawdopodobnie nawet ich przyciągnęły” – czytamy.

Publicystka „SZ” przypomina, że choć badacze spodziewali się, że wyższa frekwencja niż w pierwszej turze może przynieść korzyści przede wszystkim Rafałowi Trzaskowskiemu, to ostatecznie kandydat KO na tym nie skorzystał. Grossmann zwraca też uwagę, że inaczej niż w 2023 roku „tym razem głosy kobiet, mieszkańców miast, Polaków mieszkających za granicą i całego polskiego Zachodu nie wystarczyły, aby odsunąć PiS od władzy. Rząd Donalda Tuska czekają teraz trudne czasy i nadal będzie blokowany przez prezydenta Nawrockiego” – konkluduje autorka.

„FAZ”: „Prezydent o wątpliwej reputacji”

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” w komentarzu zatytułowanym „Prezydent o wątpliwej reputacji” pisze, że wybory w Polsce poprzedził „thriller polityczny”. Dziennik wymienia powody, które sprawiły, że wygrał Karol Nawrocki. Wylicza m.in. o frekwencję wyborczą (71,6 proc.), która – mimo iż rekordowa w wyborach prezydenckich – była jednak niższa od tej w ostatnich wyborach parlamentarnych (75 proc.), kiedy PiS stracił władzę. „Trzaskowski nie zdołał zmobilizować wystarczającej liczby wyborców na swoją korzyść. Jednym z powodów może być to, że chciał pozyskać wyborców z prawicowo-konserwatywnego spektrum, popierając decyzje takie jak zawieszenie prawa do azylu lub ograniczenie świadczeń socjalnych dla ukraińskich uchodźców, ale rozczarował swoją własną bazę w tym procesie” – czytamy.

Dodatkowo zdaniem komentatora Stefana Lockego, wielu wyborców jest rozczarowanych rządami Donalda Tuska, „który w opinii wielu zwolenników jest zbyt niezdecydowany, aby wdrożyć obiecaną politykę reform, powrócić do rządów prawa i ukarać skorumpowanych polityków PiS”. Publicysta podkreśla, że odwoływanie się do blokowania reform przez prezydenta Andrzeja Dudę było jednak czasami „tanią” wymówką, ponieważ obietnice takie jak liberalizacja prawa aborcyjnego, nie powiodły się z powodu braku większości w szeregach rządzącej koalicji.

Korespondent „FAZ” zwraca także uwagę że„zalew skandali”, który pojawił się w powiązaniu z osobą Karola Nawrockiego, mógł doprowadzić do efektu solidarności z nim. „Wydaje się, że PiS zdołał nawet pozyskać wyborców, wskazując na rzekomą kampanię oszczerstw i spisek państwa przeciwko swojemu kandydatowi” – pisze Locke.

Z PiS nadal trzeba się liczyć

Zdaniem publicysty PiS udowodnił, że wciąż jest siłą, z którą należy się liczyć, a partia ta ma szanse na powrót do władzy. Dla Polski Stefan Locke prognozuje blokadę rządu Tuska przez Karola Nawrockiego, „który (swoją władzę) prawdopodobnie wykorzysta jeszcze bardziej bez skrupułów niż jego poprzednik Andrzej Duda”. Jednocześnie panujący w Polsce podział nie zostanie przezwyciężony, ale stanie się jeszcze głębszy, co może przyczynić się do wzmocnienia politycznych obrzeży – zarówno z prawej, jak i lewej strony sceny politycznej.

Według publicysty „FAZ” wybór Nawrockiego na prezydenta Polski nie jest dobrą wiadomością dla Unii Europejskiej. „Jako duży i silny gospodarczo kraj, Polska jest ważnym graczem w UE. Tusk stara się wykorzystać tę siłę na korzyść swojego kraju, podczas gdy PiS, podobnie jak podczas swoich rządów do 2023 r., szkaluje Brukselę jako ‘eurokołchoz', który służy w szczególności Niemcom, aby ograbić Polskę z jej niezależności i suwerenności” – czytamy. Jak dodaje komentator taka narracja szczególnie trafia do tych Polaków, którzy krytykują „rzekomo i faktycznie aroganckie traktowanie ich kraju przez Europę Zachodnią po 1989 roku”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Gratulacje dla Karola Nawrockiego. Jestem pewna, że Unia Europejska będzie kontynuować swoją dobrą współpracę z Polską” – napisała krótko na X po ogłoszeniu wyników wyborów prezydenckich w Polsce Ursula von der Leyen.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej podkreśliła, że Europejczycy są silniejsi we wspólnocie „opartej na pokoju, demokracji i wartościach” i zaapelowała: „pracujmy więc nad zapewnieniem bezpieczeństwa i dobrobytu naszego wspólnego domu”.

Liderzy europejskich krajów, jak kanclerz Niemiec Friedrich Merz czy prezydent Francji Emmanuel Macron, w chwili pisania tego tekstu jeszcze nie wydali oświadczeń w sprawie polskich wyborów. Cieszy się za to europejska konserwatywna prawica.

Orban gratuluje: "Co za emocje!"

„Co za emocje! Gratulacje dla prezydenta Karola Nawrockiego za fantastyczne zwycięstwo” – napisał Viktor Orban.

Premier Węgier podkreślił, że już czeka na współpracę z nowym polskim prezydentem nad wzmocnieniem Grupy Wyszehradzkiej – gdzie dzięki zwycięstwu Nawrockiego trzy z czterech głów państw – Polski, Węgier i Słowacji – w dalszym ciągu będą pochodzić z sojuszniczych obozów. ”Powodzenia, Panie Prezydencie!” – zakończył po polsku Orban.

Euforia unijnej prawicy

W euforii jest grupa Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Parlamencie Europejskim (EKR), do której należy PiS, a szefem paneuropejskiej partii EKR jest były premier Polski Mateusz Morawiecki.

„Karol Nawrocki przeszedł długą drogę, a naród polski stanął po jego stronie. Jego zwycięstwo to nie tylko decyzja Polski – to wiadomość dla Europy” – czytamy na profilu grupy na X.

Współprzewodniczącym grupy EKR jest europoseł PiS Patryk Jaki i to on podkreślił w komunikacie EKR, że – jego zdaniem – wygrana Nawrockiego to nie tylko „triumf dla Polski”, ale też sygnał ostrzegawczy dla „tych, którzy rządzą Europą jakby wyborcy nie istnieli” i „nie można decydować o przyszłości Europy w Brukseli”.

Drugi współprzewodniczący EKR, Nicola Procaccini z partii Bracia Włosi włoskiej premierki Giorgii Meloni, ocenił, że Nawrocki „przeprowadził znakomitą kampanię” i broni „tradycji, odpowiedzialności i Europy zrównoważonych sił”, która musi pozostać „wspólnotą wolnych narodów, a nie machiną, która ignoruje wolę obywateli”.

AfD: „Przestać rozgrzebywać konflikty z przeszłości”

Na wybór Nawrockiego zareagował też wiceszef delegacji Alternatywy dla Niemiec (AfD) w Parlamencie Europejskim, niemiecki polityk polskiego pochodzenia Tomasz Froelich. Jak ocenił, dzięki zwycięstwu Nawrockiego „nie dojdzie do rządów lewicowo-liberalnej Platformy Obywatelskiej Donalda Tuska”, której zarzucił realizowanie polityki „woke, zielonej, wojennej i proeuropejskej” i rzekome „zwalczanie prawicowej i patriotycznej opozycji”.

Froelich przypomniał, że po I turze wyborów Nawrocki zobowiązał się wobec kandydata Konfederacji Sławomira Mentzena (politycy Konfederacji są w tej samej frakcji w PE co AfD – Europa Suwerennych Narodów) – że wycofa się z paktu migracyjnego i Zielonego Ładu i będzie się sprzeciwiał przystąpieniu Ukrainy do NATO i UE – i „będzie mógł liczyć na wsparcie AfD na szczeblu UE, jeśli poważnie potraktuje te plany”. Na koniec dodał, że Polska i Niemcy stoją przed podobnymi wyzwaniami, więc „wskazane byłoby, abyśmy wreszcie przestali rozgrzebywać konflikty z przeszłości".

Nawrocki niewielką większością pokonał Trzaskowskiego

Losy prezydentury Polski rozstrzygnęło nieco ponad 300 tysięcy głosów. Oficjalne wyniki niedzielnych wyborów Państwowa Komisja wyborcza podała w poniedziałek (2.06.2025) rano. Karol Nawrocki zdobył 10 mln 606 tys. 877 głosów, czyli 50,89 proc., a Rafał Trzaskowski – 10 mln 237 tys. 286 głosów, czyli 49,11 proc. – wynika z danych na stronie internetowej PKW. Frekwencja wyniosła 71,63 proc.

„Niemcy i Polska są nie tylko sąsiadami, ale i przyjaciółmi. Jestem wdzięczny za to, że przez wiele lat mogłem doświadczać i towarzyszyć pogłębianiu się naszych relacji. Przyjaźń polsko-niemiecka jest sprawą bliską mojemu sercu. Pracujmy razem nad wzmocnieniem przyjaźni między naszymi narodami!” – zaapelował w poniedziałek (2.06.2025) prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, składając gratulacje zwycięzcy polskich wyborów prezydenckich Karolowi Nawrockiemu.

Popierany przez PiS kandydat uzyskał 50,89 proc. głosów w niedzielnej II turze wyborów, pokonując kandydata KO Rafała Trzaskowskiego (49,11 proc.).

Współpraca w oparciu o demokrację i praworządność

W swoim oświadczeniu Steinmeier podkreślił także, że „Niemcy są świadome swojej dozgonnej odpowiedzialności za wielkie cierpienia, które sprowadzili na Polskę”. „Dlatego tym bardziej jesteśmy wdzięczni, że Polska i Niemcy stoją dziś obok siebie jako bliscy partnerzy w Unii Europejskiej i NATO. Musimy ściśle współpracować w oparciu o demokrację i rządy prawa, aby zapewnić Europie przyszłość w bezpieczeństwie, wolności i dobrobycie” – oświadczył prezydent Niemiec.

Zwracając się do Karola Nawrockiego wskazał, ze obejmie on urząd prezydenta RP „w bardzo trudnym dla Europy czasie, w którym liczymy na Polskę”. „Mam nadzieję, że wspólnie przyczynimy się do rozwoju polsko-niemieckiej przyjaźni w przyszłości. Silna Europa potrzebuje dobrej współpracy polsko-niemieckiej, szczególnie w tym czasie” – oświadczył Frank-Walter Steinmeier. I zaprosił Nawrockiego do złożenia wkrótce wizyty w Berlinie.

„Życzę wszystkiego najlepszego na odpowiedzialnym stanowisku” – zakończył prezydent RFN.

Niemiecki poseł: nie można wykluczyć wcześniejszych wyborów

Na wynik wyborów prezydenckich w Polsce zareagował także w poniedziałek rano niemiecki poseł o polskich korzeniach Paul Ziemiak z CDU, który przewodniczy niemiecko-polskiej grupie parlamentarnej w Bundestagu. W rozmowie z radiem Deutschlandfunk ocenił on, że zapewne „pierwszym zadaniem Nawrockiego będzie sprawianie trudności centrolewicowemu rządowi Donalda Tuska”. Ziemiak spodziewa się, że Nawrocki prawdopodobnie będzie kontynuował „politykę blokady” dotychczasowego prezydenta Andrzeja Dudy. „Wybór Karola Nawrockiego oznacza klęskę przede wszystkim dla polskiego rządu i koalicji” – ocenił niemiecki polityk. I wyjaśnił, że wielu obywateli jest rozczarowanych tym, że rząd Donalda Tuska nie mógł spełnić wielu obietnic – właśnie z powodu blokowania jego inicjatyw przez prezydenta Dudę.

„To bardzo, bardzo trudna sytuacja w Polsce. Wszystko jest możliwe, także przyspieszone wybory parlamentarne” – ocenił Paul Ziemiak.

Z kolei w rozmowie z porannym magazynem telewizji ARD Ziemiak ocenił, że wynik wyborów prezydenckich w Polsce może mieć także konsekwencje dla relacji polsko-niemieckich. „Z nowym prezydentem Karolem Nawrockim nie będzie łatwo” – ocenił. W czasie kampanii wyborczej Nawrocki uderzał także w antyniemieckie tony. Jak zaznaczył polityk CDU, powiedział jednak, że kanclerz Niemiec Friedrich Merz jest głęboko przekonany o potrzebie silnych relacji między Francją, Niemcami i Polską. Współpraca polsko-niemiecka jest „fundamentalnie ważna” dla Europy, powiedział Ziemiak. Szczególnie, gdy sytuacja staje się trudna, należy pracować, aby to osiągnąć, dodał.

(bundespraesident.de, AFP/ widz)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) opublikowała wyniki głosowania w drugiej turze wyborów prezydenckich ze wszystkich 54 obwodów głosowania w Niemczech. Aż 65,34 proc. Polaków głosujących nad Odrą i Renem poparło kandydata Koalicji Obywatelskiej i prezydenta Warszawy – Rafała Trzaskowskiego. Na kandydata Prawa i Sprawiedliwości – Karola Nawrockiego – głosowało 34,66 proc. wyborców.

W Berlinie rekord

W niektórych berlińskich obwodach do głosowania Trzaskowskiego poparło ponad 80 proc. wyborców. Rekord padł w obwodowej komisji wyborczej w Instytucie Polskim w Berlinie, gdzie na prezydenta Warszawy głosowało aż 88,96 proc., a na jego kontrkandydata – zaledwie 11,04 proc. Trzy obwody w nowej ambasadzie RP przy alei Unter den Linden oraz obwód w Instytucie Pileckiego niedaleko Bramy Brandenburskiej odnotowały równie wysokie poparcie dla Trzaskowskiego – między 81 a 85 proc.

Tylko w jednym obwodzie – we Frankfurcie nad Menem – wygrał Karol Nawrocki, zdobywając 51,01 proc. głosów (Trzaskowski: 48,99 proc.).

Dobry wynik Rafała Trzaskowskiego w Niemczech nie jest zaskoczeniem. W pierwszej turze wyborów prezydenckich, 18 maja, poparło go u zachodniego sąsiada 40,86 proc. głosujących, natomiast na Nawrockiego głosowało tylko 14,55 proc. elektoratu. W pierwszej turze na drugim miejscu uplasował się w Niemczech Sławomir Mentzen, kandydat skrajnie prawicowej Konfederacji, uzyskując 18,63 proc. głosów.

Wysoka frekwencja

Do głosowania w drugiej turze poszło w Niemczech ponad 99 tys. Polaków, a zarejestrowała się wcześniej rekordowa liczba ponad 118 tys. osób. Wiele osób (ponad 6 tys.) głosowało też na podstawie zaświadczenia. Frekwencja wyniosła 83,64 proc. – wynika z danych PKW.

Oznacza to wysoki, ale nie rekordowy udział Polaków w Niemczech w polskich wyborach powszechnych. W pierwszej turze, 18 maja, do urn poszło nieco ponad 78 tys. Polaków, a w wyborach do Sejmu i Senatu jesienią 2023 roku około 102,5 tys. Trzy lata wcześniej – w wyborach prezydenckich w drugiej turze głosowało w Niemczech prawie 70 tys. Polaków. Wtedy, ze względu na pandemię koronawirusa, głos można było oddać tylko korespondencyjnie. W tym roku takiej możliwości za granicą nie było.

Rekordowa była w tym roku za to liczba utworzonych w Niemczech obwodów do głosowania. Było ich aż 54 – o siedem więcej niż w ostatnich wyborach parlamentarnych.

„Waży się los Polski”

W niemieckich komisjach, podobnie jak w Polsce, preferencje wyborcze 1 czerwca były nieraz widoczne gołym okiem – rozpoznawalne po czerwonych koralach, które symbolicznie założyła do wyborów Małgorzata Trzaskowska, żona kandydata KO.

Od Polaków, którzy swój głos oddali w Niemczech, słyszeliśmy najczęściej, że to „bardzo ważne wybory”, które „zaważą o losie Polski”.

Pani Aleksandra głos oddała na Rafała Trzaskowskiego. W Berlinie mieszka od ośmiu lat, ale jak mówi, czasem myślą z mężem o powrocie do Polski. – Tęsknimy za rodziną, dziecko za dziadkami. Jeździmy do kraju, widzimy, jak się zmienia na lepsze – opowiadała reporterce DW. Uprzedziła jednak, że jeśli wygra kandydat PiS, na powrót raczej nieprędko się zdecyduje.

Innej opcji niż proeuropejski Trzaskowski nie było dla czwórki przyjaciół, która na głosowanie w Kolonii przyjechała z pobliskiego Leverkusen. – Żyjemy w Unii Europejskiej, mamy wiele przywilejów. Prezydentem powinien być kandydat proeuropejski, który jednoczy, a nie dzieli – mówił pan Sebastian.

„Nie jest to mój pierwszy wybór”

Na Trzaskowskiego głos oddał również pan Marek. – W pierwszej turze głosowałem na Zandberga, ale wiadomo było, że nie przejdzie dalej. W Polsce nie ma dobrego klimatu dla lewicy – tłumaczył po głosowaniu w Berlinie. – Teraz zagłosowałem na Trzaskowskiego. Nie jest to mój pierwszy wybór, ale przynajmniej jest większa szansa, że w kraju będzie spokojniej – mówi.

Również Polacy, którzy do urn poszli w innych obwodach w Niemczech, niejednokrotnie zdradzali, że kandydata lub kandydatki ich serca nie było w decydującym pojedynku. Mimo to poparli Trzaskowskiego, wybierając „mniejsze zło” i „lepszą opcję dla Polski”. – Trzaskowski wydał nam się bardziej kompetentny, a wyborem Nawrockiego możemy się tylko narazić na śmieszność – mówił pan Przemysław. Dodał, że po wszystkich doniesieniach medialnych kandydat PiS „ma swoje za uszami”.

Ujawnione afery wokół Karola Nawrockiego nie zniechęciły jednak wszystkich wyborców. Na niektórych miało to wręcz odwrotne działanie. – Dlaczego nie ujawniono tego wcześniej? – pytała w Kolonii pani Monika. Ostatecznie, jak mówi, nie głosowała w drugiej turze, „ani sercem, ani rozumem”. – Zdałam się na podświadomość, a ta podpowiedziała mi Nawrockiego – mówi. – Ani jeden ani drugi nie był dla mnie odpowiednim kandydatem. Głosowanie to było jak rzut monetą – stwierdziła. Kiedyś chciałaby wrócić do Polski, ale jej mąż nie jest jeszcze przekonany do takiej opcji.

Młodszym przeszkadza duopol

Pytani o preferencje młodsi wyborcy głosujący w Niemczech, wielokrotnie wskazywali na trwający duopol partii, który uniemożliwia większe zmiany. – Po tych wyborach spodziewałem się większego udziału mniejszych partii, ale na razie nie ma dla nich wystarczająco dużo miejsca – mówił 23-letni Maciej, od dziesięciu mieszkający w Niemczech. Życzyłby sobie, aby dwa główne obozy – Prawo i Sprawiedliwość oraz Koalicja Obywatelska – uwzględniły w programach potrzeby młodych ludzi i także ich sposób komunikacji.

Prawie 100 tys. głosujących w Niemczech to tylko niewielki odsetek wszystkich Polaków mieszkających w Niemczech. Według danych niemieckiego Federalnego Urzędu Statystycznego w 2024 roku mieszkało w Niemczech 865 tys. osób z wyłącznie polskim obywatelstwem. Natomiast liczbę osób pochodzących i związanych z Polską szacuje się nawet na 2 mln.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Oficjalne wyniki niedzielnych wyborów Państwowa Komisja wyborcza podała w poniedziałek (2.06.2025) rano. Popierany przez PiS Karol Nawrocki w II turze wyborów zdobył 10 mln 606 tys. 877 głosów, czyli 50,89 proc.

Na kandydata KO Rafała Trzaskowskiego głosowało 10 mln 237 tys. 286 wyborców, czyli 49,11 proc. – wynika z danych na stronie internetowej PKW.

Frekwencja wyniosła 71,63 proc.

Exit poll wskazywał inną kolejność

Pierwsze sondażowe wyniki (tzw. exit poll), ogłoszone po zamknięciu lokali wyborczych o godzinie 21:00 wskazywały inną kolejność w decydującej turze wyborów prezydenckich. Według nich zwycięzcą był Trzaskowski (50,3 proc.), a Nawrocki otrzymał 49,7 proc. głosów. – Zwyciężyliśmy. Zrobiliśmy wszystko, co było do zrobienia - mówił prezydent Warszawy po ogłoszeniu pierwszych sondażowych wyników exit poll.

Jednak ogłoszony około godziny 23.00 sondaż late poll wskazywał już na zwycięstwo Karola Nawrockiego z 50,7 proc. poparciem. Na prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego miało głosować 49,3 proc. elektoratu.

(widz)

Trwa wieczór wyborczy. Według najnowszego sondażu late poll ogłoszonego około godziny 23:00 na prowadzenie wychodzi Karol Nawrocki z 50,7 proc. poparciem. Na prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego miało głosować 49,3 proc. elektoratu.

Zmiana na prowadzeniu

Na inną kolejność w decydującej turze wskazywały pierwsze sondażowe wyniki (tzw. exit poll), ogłoszone po zamknięciu lokali wyborczych o godzinie 21:00. Według nich zwycięzcą był Rafał Trzaskowski(50,3 proc.), a kandydat Prawa i Sprawiedliwości Karol Nawrocki otrzymał 49,7 proc. głosów.

- Zwyciężyliśmy. Zrobiliśmy wszystko, co było do zrobienia - mówił prezydent Warszawy po ogłoszeniu pierwszych sondażowych wyników exit poll. - Dokładnie tak, jak mówiłem od samego początku, od kiedy zaczęliśmy prekampanię, mówiłem państwu, że będzie bardzo blisko i że będzie liczył się każdy głos. I chciałem przede wszystkim podziękować wszystkim Polkom i Polakom za każdy oddany na mnie głos - powiedział.

Nawrocki: "zwyciężymy i ocalimy Polskę"

Na razie różnica jest niewielka i wszystko może się jeszcze wydarzyć. Podkreślił to w swojej pierwszej reakcji na wyniki sondażowe Karol Nawrocki.

- Zwyciężymy i ocalimy Polskę. Nie pozwolimy na to, aby domknęła się władza Donalda Tuska i aby monopol władzy złej, władzy, która nie dba o finanse publiczne, władzy, która zabiera nam wielkie marzenia i zabiera nam aspiracje, aby ten monopol się nie domknął - powiedział Karol Nawrocki po ogłoszeniu . - My w nocy musimy zwyciężyć i wiemy, że tak się stanie - dodał.

Sondaże wyborcze

Sondaże exit poll i late poll to szacunkowe wyniki głosowania w wyborach prezydenckich przygotowane przez pracownię Ipsos. Różnica wyniku kandydatów w sondażu late poll to 1,4 punktu proc. Błąd statystyczny w tym badaniu, według Ipsos, wynosi 1 punkt proc.

Nowy sondaż wskazuje też na wysoką frekwencję. Do urn miało pójść 71,7 proc. uprawnionych.

Kiedy ostateczne wyniki?

Ostateczne wyniki wyborów prezydenckich zostaną ogłoszone po zliczeniu głosów we wszystkich komisjach wyborczych w kraju i za granicą. – Mam nadzieję, że wyniki uda się ogłosić tak szybko, jak przy pierwszej turze, czyli w poniedziałek rano czy wczesnym popołudniem – przekazał przed drugą turą przewodniczący PKW Sylwester Marciniak.

Prawie 700 tys. zarejestrowanych za granicą

Według danych PKW do głosowania w drugiej turze wyborów prezydenckich uprawnionych było 28 mln 848 tys. 733 osób. Do głosowania w drugiej turze za granicą zgłosiło się ponad 695 tys. Polaków - o 211 tys. więcej niż w pierwszej turze.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>

Eva Umlauf, 82-letnia niemiecko-żydowska pediatra, psychoterapeutka i ocalała z Auschwitz została wybrana na nową przewodniczącą Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego – podał Komitet w niedzielę, 1 czerwca, w Berlinie. Zastąpiła ona historyka i dziennikarza Mariana Turskiego, który zmarł w lutym w Warszawie w wieku 98 lat.

Ostrzega przed AfD

W styczniu br. Eva Umlauf wraz z innymi ocalałymi z Holokaustu ostrzegła ówczesnego kandydata chadeckiej partii CDU na kanclerza Friedricha Merza przed współpracą z uznaną za częściowo skrajnie prawicową partiąAfD w Bundestagu. Według Komitetu jest ona jedną z najmłodszych osób, które przeżyły Auschwitz: urodzona w żydowskiej rodzinie w słowackim obozie pracy w 1942 r., została deportowana do Auschwitz pod koniec października 1944 r. wraz z ojcem i matką, która była w czwartym miesiącu ciąży.

Eva Umlauf przeżyła Auschwitz, ponieważ gazowanie ludzi zostało wstrzymane w obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej i zamiaru usunięcia śladów zbrodni przez SS – czytamy w komunikacie prasowym.

Ocalała z Auschwitz

Podczas gdy jej ojciec został zastrzelony podczas marszu śmierci, Eva i jej matka przeżyły obóz. Jej siostra urodziła się w Auschwitz w kwietniu 1945 r., trzy miesiące po wyzwoleniu obozu, które miało miejsce w styczniu. Dopiero wtedy matka i jej córki były na tyle zdrowe, by opuścić Auschwitz i wrócić na Słowację. Tam dowiedziały się, że prawie cała ich rodzina została zamordowana podczas Holokaustu.

Eva Umlauf mieszka obecnie w Monachium, gdzie pracuje jako pediatra i psychoterapeutka. „Podróżuje również do miast i społeczności w całych Niemczech, aby rozmawiać z młodymi ludźmi, opowiadać im swoją historię i uwrażliwiać ich na niebezpieczeństwa zagrażające dzisiejszej demokracji” – poinformował Komitet.

Międzynarodowy Komitet Oświęcimski zrzesza ocalałych z Holokaustu z 19 krajów. Jego biuro znajduje się w Berlinie.

(KNA/stef)

Jak poinformowało prezydium policji Górnej Frankonii w Bayreuth, w dzisiejszą (01.06.2025) niedzielę funkcjonariusze policji próbowali zatrzymać samochód w ramach kontroli międzygranicznej w pobliżu gminy Schirnding.

Broń i narkotyki

Kierowca nie zareagował na wezwanie do zatrzymania pojazdu. Rzucił się pieszo do ucieczki, oddając strzały w kierunku policjantów, którzy odpowiedzieli ogniem, śmiertelnie go raniąc. Podjęta natychmiast próba reanimacji zakończyła się niepowodzeniem. Mężczyzna zmarł na miejscu. Żaden z interweniujących policjantów nie odniósł obrażeń.

Początkowo nie było wiadomo, dlaczego mężczyzna miał zostać skontrolowany. Policja poinformowała jednak, że przeprowadza wyrywkowe kontrole na terenie przygranicznym.

Z informacji udzielonych przez prokuraturę w Hof wynika, że zabitym jest Irańczyk, mieszkający od wielu lat w pobliżu Mannheim. „Policja zakłada obecnie, że mężczyzna był prawdopodobnie w drodze powrotnej z Czech, gdzie nabywał narkotyki, ponieważ miał przy sobie kilkaset gramów metamfetaminy” – podano w komunikacie.

Prowadzący śledztwo nie podali żadnych informacji na temat broni, którą posługiwał się mężczyzna. Bliższe okoliczności całego zdarzenia są przedmiotem toczącego się śledztwa.

Do 14 tys. policjantów na granicach

Tymczasem, prezydent niemieckiej policji Dieter Romann odrzucił krytykę Związku Zawodowego Policjantów, zarzucającego mu przeciążenie funkcjonariuszy wskutek nasilenia kontroli granicznych. „Dlaczego Policja Federalna, licząca dziś około 56 tys. funkcjonariuszy, nie mogłaby sobie poradzić z tym, z czym dawniej radziło sobie z powodzeniem 10 lub 30 tys. funkcjonariuszy?” – powiedział w wywiadzie dla „Bild am Sonntag”.

Jak wyjaśnił dalej, w kontrolach granicznych uczestniczy stale około 9 800 funkcjonariuszy policji. Od 16 września 2024 roku, gdy wznowiono kontrole na granicach Niemiec, ich liczbę zwiększono o niespełna 1200 funkcjonariuszy. Obecnie w akcji kontroli granic bierze udział od 13 do 14 tys. policjantów i policjantek. Dieter Romann podkreślił, że do kontroli granic nie oddelegowano ani jednego funkcjonariusza pełniącego służbę w innych miejscach, na przykład na dworcach kolejowych.

Minister spraw wewnętrznych Niemiec, Alexander Dobrindt zarządził nasilenie kontroli granicznych w kilka godzin po objęciu swego urzędu na początku maja. Równocześnie zarządził, że także osoby ubiegające się o azyl w Niemczech mogą być zawracane na granicy. Jego zdaniem te posunięcia przyniosły spodziewane skutki.

Szef policji Dieter Romann podkreślił ze swej strony, że nie zetknął się na płaszczyźnie roboczej z żadną krytyką ze strony państw sąsiadujących z Niemcami na postępowanie niemieckiej policji na granicy. Powiedział, że ze wszystkimi swoimi kolgami z sąsiednich krajów utrzymuje stały kontakt i wielokrotnie z nimi rozmawia, z niektórymi nawet co tydzień i okazują „daleko idące zrozumienie dla podjętych przez nas działań”.

(AFP, DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

To coś w rodzaju tytułu szlacheckiego: to, co znajdzie się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO, może liczyć na ogromne zainteresowanie międzynarodowe. Jednak przewodnicząca niemieckiej komisji UNESCO, Maria Boehmer, wie również, że ten tytuł może być „zarówno przekleństwem, jak i błogosławieństwem”.

To temat do refleksji w Dniu Światowego Dziedzictwa UNESCO, na który w dzisiejszą (01.06.2025) niedzielę zaprosiło łącznie 54 niemieckich obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Zaplanowano wycieczki z przewodnikiem, warsztaty i koncerty. Punktem kulminacyjnym tego dnia są obchody 200. rocznicy powstania berlińskiej Wyspy Muzeów, która od 1999 roku znajduje się na tej prestiżowej liście.

Stale rosnąca lista

Do światowego dziedzictwa należą zarówno zespoły urbanistyczne, jak i pojedyncze zabytki, ekosystemy i krajobrazy. Oprócz tak znanych miejsc, jak Akropol w Atenach, katedra Notre-Dame w Paryżu, katedra w Kolonii czy Alhambra w Granadzie, jest też wiele nieznanych obiektów: megalityczne dzbany w Laosie, armeńskie klasztory w Iranie czy brytyjska stocznia morska w Antigui.

Od 1978 roku na stale rosnącej liście światowego dziedzictwa UNESCO znajduje się ponad 1200 miejsc i obiektów. Wśród nich jest 952 obiektów kultury i 231 obiektów przyrodniczych. Różnorodność ta znajduje również odzwierciedlenie w Niemczech: od katedr w Kolonii, Akwizgranie, Hildesheim i Spirze, przez kopalnię skamielin w Messel, stare miasto w Quedlinburgu i kopalnię i koksownię Zollverein, aż po rzymski limes oraz prehistoryczne osady na palach wokół Alp i Morza Wattowego.

Punktem wyjścia dla idei światowego dziedzictwa była wyjątkowa międzynarodowa kampania solidarności, o której Maria Boehmer pisze w najnowszym numerze czasopisma „Politik und Kultur” Niemieckiej Rady Kultury. Gdy w 1964 roku świątynie Abu Simbel w Egipcie zostały zagrożone zalaniem wodą wskutek budowy tamy w Asuanie, wiele państw zaangażowało się w ich przeniesienie i ocalenie. Tak narodziła się ta idea.

„Wyjątkowa wartość uniwersalna”

Kto chce znaleźć się na liście UNESCO, musi udowodnić „wyjątkową wartość uniwersalną” danego miejsca i przedstawić koncepcję jego zachowania, jak podkreśla Maria Boehmer. Wartość uniwersalna opiera się na dziesięciu kryteriach: dane miejsce musi być na przykład świadectwem wyjątkowej kreatywności człowieka, mieć szczególne znaczenie dla danego okresu historycznego lub stanowić ważny punkt zwrotny w rozwoju ludzkości w dziedzinie architektury, techniki, sztuki, urbanistyki lub architektury krajobrazu.

Olaf Zimmermann, dyrektor zarządzający Niemieckiej Rady Kultury, podkreśla, że lista światowego dziedzictwa nie jest tylko spisem szczególnie pięknych miejsc pamięci. W końcu od 1979 roku na tej liście znajduje się obóz zagłady Auschwitz-Birkenau, a od 2010 roku poligon nuklearny na atolu Bikini (Wyspy Marshalla).

Dotychczas z listy dziedzictwa kulturowego skreślono trzy obiekty: rezerwat antylop w Omanie, Liverpool jako przykład morskiego miasta handlowego w Wielkiej Brytanii oraz krajobraz kulturowy doliny Łaby w Dreźnie, który utracił tytuł w 2009 roku z powodu budowy mostu Waldschloeßchenbruecke.

W rankingu krajów z największą liczbą obiektów światowego dziedzictwa kulturowego prowadzą Włochy z 60 obiektami, tuż za nimi plasują się Chiny z 59 obiektami. Na trzecim miejscu znajdują się Niemcy z 54 obiektami, a zaraz za nimi Francja z 53 obiektami. Kolejne miejsca zajmują Hiszpania z 50 obiektami, Indie z 43, Meksyk z 35, Wielka Brytania z 34, Rosja z 32 i Iran z 28 obiektami.

Geografia i turystyka

Lista ta, jak przyznaje przewodnicząca niemieckiej komisji UNESCO, ujawnia jednocześnie nierównowagę w rozmieszczeniu geograficznym obiektów światowego dziedzictwa. W pierwszej dziesiątce znajduje się sześć krajów europejskich, w tym Rosja, trzy kraje azjatyckie – Chiny, Indie i Iran – oraz po jednym kraju z Ameryki Południowej i Północnej. Afryka, Australia i Oceania plasują się na dalszych miejscach. Nie bez powodu państwa członkowskie UNESCO z Globalnego Południa domagają się lepszej reprezentacji swoich regionów.

Turystyka, którą przyciąga lista UNESCO, odgrywa ambiwalentną rolę: miejsca światowego dziedzictwa, takie jak katedra w Kolonii czy Wenecja, cierpią z powodu ogromnej liczby turystów. Oprócz „nadmiernej turystyki” wiele obiektów umieszczonych na tej liście cierpi również z powodu zmian klimatycznych, pisze Friederike Hansell, pełnomocniczka Stałej Konferencji Ministrów Edukacji i Kultury Krajów Związkowych Niemiec ds. światowego dziedzictwa, w czasopiśmie Niemieckiej Rady Kultury.

Status światowego dziedzictwa kulturowego znajduje się również pod presją zmian klimatycznych, ograniczonych zasobów finansowych i zmieniających się oczekiwań społecznych. Nie bez powodu Hansell pyta: „W jaki sposób angażowane są społeczności lokalne? Jak zachować dziedzictwo kulturowe w dobie cyfryzacji, migracji i zmian klimatycznych?”

(KNA/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

W Berlinie na słynnym bulwarze Unter den Linden, gdzie mieści się nowa siedziba ambasady Polski, język polski słychać dziś, 1 czerwca, często. Zainteresowanie udziałem w drugiej turze wyborów prezydenckich jest w stolicy Niemiec znacznie większe niż podczas pierwszej tury; w każdej z ośmiu komisji wyborczych zarejestrowało się kilkaset osób więcej. Mimo to, przed południem kolejek nie było. Zarówno w budynku nowej, jak i dawnej ambasady, a także w Instytucie Pileckiego można było zagłosować niemal z marszu.

– Do godziny 10:00 oddano u nas już jedną czwartą głosów, czyli wydaliśmy około pięciuset kart do głosowania – mówi DW Dariusz Robert Freliga, zastępca przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej nr 210 w Berlinie. – Głosowanie przebiega bardzo spokojnie, nie ma żadnych incydentów. Nie widać u nas tego podziału społecznego z Polski.

Z Australii do Berlina

Przed budynkiem ambasady spotykamy panią Teresę, która od 38 lat mieszka w Australii. Akurat jest z rodziną w podróży po Europie. – Bardzo chciałam zagłosować, ale mam nieważny polski paszport i nie zdążyłam wyrobić nowego dokumentu – opowiada nam pani Teresa. – Przyszłam więc z dziećmi – córką, która mieszka obecnie w Bonn i synem, mieszkańcem Sopotu.

– Mieszkam w Bonn od 20 lat, ale dzisiaj po raz pierwszy wzięłam udział w polskich wyborach – mówi Agnieszka, córka pani Teresy. – Teraz poczułam, że mój głos jest naprawdę ważny. Nie tylko dla Polski, ale także, jak będzie reprezentowana na świecie.

Wybór ten sam co zawsze

Tuż po oddaniu głosu w ambasadzie pytamy grupkę młodych osób, która wspólnie przyszła głosować. Okazuje się, że są w Berlinie tylko przez weekend. Na co dzień mieszkają w Warszawie i Poznaniu. – W pierwszej turze głosowaliśmy w Polsce, teraz akurat jesteśmy w Berlinie, więc dopisaliśmy się do spisu wyborców – opowiadają Arkadiusz, Martyna i Olgierd. – Było to bardzo proste, od razu dostaliśmy potwierdzenie.

Młodzi przyznają, że ich kandydaci przepadli w pierwszej turze. W przyszłości chcieliby mieć w decydującej rundzie wybór między kandydatami innych opcji politycznych niż obecnie. – Odkąd tylko mogę głosować, zawsze mam wybór między tymi samymi opcjami – wyjaśnia Olgierd.

Natomiast Arkadiusz pytany, czy Polacy mieszkający za granicą powinni mieć prawo głosu, odpowiada, że tak: – Niektórzy wyjechali na urlop, inni mieszkają za granicą, ale może chcą wrócić – mówi nam. – Trudno byłoby zmierzyć, w jaki sposób ktoś jest związany z Polską. Dlatego prawo głosu dla Polaków mieszkających poza krajem powinno być.

Sporne korale

Głosowanie sprawnie przebiega też w innych berlińskich komisjach wyborczych. W dzielnicy Marzahn, gdzie komisję utworzono po raz pierwszy, do godziny 13:00 zagłosowało około czterysta osób z 1472, które się zarejestrowały na drugą turę. Podobnie jest w Instytucie Pileckiego zlokalizowanym tuż przy Bramie Brandenburskiej. Frekwencja jest tu wysoka, ale nie ma kolejek.

– Dbamy o to, żeby kolejki się nie tworzyły. Długie czekanie może zniechęcać do głosowania – wyjaśnia Agnieszka Glapa, przewodnicząca obwodowej komisji wyborczej nr 215. – Zresztą, nasi wyborcy doskonale wiedzą, co mają robić, jakie okazać dokumenty. Nie zdarzają się przypadki, że ktoś pokazuje kserokopię dowodu osobistego albo aplikację mObywatel.

Według Agnieszki Glapy do południa oddano w tej komisji już około jednej trzeciej głosów. Incydentów nie odnotowano, chociaż kilka pań zostało poproszonych o zasłonięcie czerwonych korali – znaku rozpoznawczego małżonki jednego z kandydatów. – Zwracam uwagę, ponieważ nie chcę, żeby był potem jakiś powód do podważenia wyniku – mówi przewodnicząca komisji. – W tych wyborach każdy głos się liczy.

Rekordowa liczba głosujących

W tym roku do głosowania w całych Niemczech zarejestrowała się rekordowa liczba Polaków – 117,5 tys. W 2020 roku w wyborach prezydenckich w drugiej turze głosowało w Niemczech prawie 70 tys. Polaków, a w wyborach parlamentarnych dwa lata temu ok. 102,5 tys. W pierwszej turze tegorocznych wyborów prezydenckich do urn w Niemczech poszło ponad 78 tys. Polaków.

Rekordowa frekwencja daje się odczuć także w Kolonii, gdzie utworzono trzy obwody. Cały koloński okręg konsularny obejmuje 19 komisji wyborczych. – Około godziny 12 mamy już 50-procentową frekwencję – mówi DW Marzena Bilska, przewodnicząca obwodowej komisji wyborczej nr 232 w Kolonii. – Więcej też niż w pierwszej turze jest osób głosujących z zaświadczeniami – dodaje. Takie osoby nie musiały wcześniej rejestrować się w obwodowej komisji wyborczej. Mogą głosować w dowolnej komisji w kraju lub za granicą.

Wiele komisji w kolońskim okręgu wyborczym „pęka w szwach”. Nadrenia Północna-Westfalia, w tym Zagłębie Ruhry, to ważny ośrodek życia polonijnego. Najwięcej, bo ponad 3,5 tys. zgłoszeń, zarejestrowała komisja w Kleve, tuż przy granicy z Holandią. Przed komisjami tworzą się kolejki, ale czekanie nie zabiera zwykle więcej czasu niż kwadrans. – Obsługa idzie sprawnie – mówi Marzena Bilska. Spodziewa się, że jeszcze przed północą protokół z głosowania dojdzie do Państwowej Komisji Wyborczej.

„Bardzo ważne wybory”

Od Polaków, którzy oddali swój głos w Kolonii, słyszymy, że to „bardzo ważne wybory”. – Ważą się losy Polski – mówi DW Beata Piotrowicz. – Trzeba dobrze wybrać głowę państwa, żeby była to osoba kompetentna – dodaje mąż Przemysław. Od dziesięciu lat mieszkają w Niemczech. W głosowaniu brał udział także ich 23-letni syn. – Interesuję się polityką i tym, co się dzieje w Polsce – mówi Maciej.

Cała trójka zdradza, że ich kandydatów i kandydatek z pierwszej tury nie było w decydującym głosowaniu. Teraz więc głosowali rozumem. Na „mniejsze zło” i „dobrą opcję dla Polski” – mówią.

Również Janusz i Monika musieli teraz wybrać spoza swoich kandydatów, na których oddali głos w pierwszej turze. – Teraz już nie głosowałam sercem, ani rozumem. Tylko podświadomość mi podpowiedziała – zdradza Monika.

Jednego kandydata miał od początku Sebastian, który w Niemczech jest od 40 lat. Mieszka też w Polsce, dlatego sprawy kraju leżą mu na sercu. – Potrzebny prezydent, który jednoczy, a nie dzieli – podkreśla. Na wybory przyjechał z żoną i parą przyjaciół, którzy nie mogli wziąć udziału w pierwszej turze. – Mamy nadzieję, że teraz do głosowania zmobilizuje się więcej wyborców – mówi Sebastian Strozek.

Na pierwsze sondażowe wyniki o godzinie 21:00 będzie czekał z niecierpliwością. – Zobaczymy, jak będzie – mówi.

Kiedy wyniki?

Dzisiejsze decydujące głosowanie potrwa jeszcze do godziny 21:00. Po zamknięciu lokali wyborczych poznamy pierwsze wyniki sondażowe exit poll. Ostateczne wyniki wyborów prezydenckich spodziewane są najwcześniej w poniedziałek rano. Wtedy dowiemy się, czy głową państwa zostanie kandydat PiS – Karol Nawrocki czy kandydat Koalicji Obywatelskiej – Rafał Trzaskowski.

Straż pożarna poinformowała, że w wyniku pożaru w szpitalu Marienkrankenhaus w hamburskiej dzielnicy Hohenfelde trzy osoby zginęły, a 55 zostało rannych, stan trzech jest krytyczny. Ofiarami śmiertenymi są mężczyźni w wieku 84, 85 i 87 lat.

Pożar wybuchł z nieznanych przyczyn na parterze kliniki, w sali oddziału geriatrycznego, który specjalizuje się w opiece nad starszymi pacjentami. Śledczy z Krajowego Urzędu Kryminalnego ds. Przestępstw Pożarowych rozpoczęli dochodzenie w sprawie przebiegu i przyczyny wypadku.

Pożar na oddziale geriatrycznym

Pożar został zgłoszony krótko po północy. W momencie przybycia służb ratowniczych jedna z sal pacjentów na parterze szpitala była już całkowicie objęta pożarem. Ogień groził przeniesieniem się na zewnętrzną fasadę i okna znajdujące się powyżej.

Według straży pożarnej, w kilku pokojach nad miejscem pożaru widoczne były osoby przy oknach, które nie mogły opuścić pomieszczeń z powodu dymu. Zostały ewakuowane za pomocą drabin obrotowych i przenośnych oraz korytarzami poszczególnych oddziałów. Pożar został szybko opanowany i nie rozprzestrzenił się na kolejne sale pacjentów. Ze względu na silne zadymienie wentylacja trwała kilka godzin.

Ponieważ pożar wybuchł na oddziale geriatrycznym, gdzie przebywają głównie osoby starsze i niepełnosprawne ruchowo, poszkodowani zostali ewakuowani korytarzami w kaskach ochronnych. Ratownicy udzielili im pierwszej pomocy na miejscu, a niektórych z nich przewieziono na oddział ratunkowy szpitala. Dwie osoby ranne trafiły do innych szpitali w Hamburgu.

Według straży pożarnej kierownik akcji ogłosił tzw. masowe nagromadzenie rannych, w wyniku czego oprócz dużych sił straży pożarnej do szpitala wezwano różne służby ratownicze i jednostki ochrony ludności z organizacji pomocowych. W akcji ratunkowej uczestniczyło łącznie około 220 osób.

„Głębokie przerażenie i smutek”

Arcybiskup Hamburga Stefan Heße wyraził po pożarze „głębokie przerażenie i smutek”. „Moje myśli i modlitwy są z ofiarami śmiertelnymi i rannymi. Myślę o rodzinach wielu poszkodowanych” – głosi komunikat archidiecezji hamburskiej. Hierarcha poprosił parafie archidiecezji o modlitwę w niedzielnych nabożeństwach za ofiary śmiertelne, rannych, ich rodziny i pracowników. Arcybiskup Heße podziękował strażakom i służbom ratowniczym za szybką i profesjonalną interwencję.

Niemiecka Fundacja Ochrony Pacjentów zaapelowała tymczasem o poprawę bezpieczeństwa przeciwpożarowego w niemieckich szpitalach.

„Najwyraźniej przepisy dotyczące zapobiegania pożarom w 1600 szpitalach są niewystarczające” – zaznaczył prezes fundacji Eugen Brysch. Wezwał do wprowadzenia prawnego obowiązku instalowania niezależnych systemów gaśniczych we wszystkich salach pacjentów i pomieszczeniach dla personelu. Dzięki temu zarówno nawet dopiero tlące się pożary, jak i niekontrolowane wydzielanie się dymu mogłyby być wcześnie wykrywane i gaszone.

Jak podkreślił, niezdolni do poruszania się pacjenci często nie są w stanie samodzielnie opuścić strefy zagrożenia, a śpiący ludzie nie wyczuwają dymu, instalacje tryskaczowe mogą uratować życie. Dodał, że „koszty modernizacji muszą ponieść kraje związkowe”.

(DPA, EPD/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Sekretarz generalny NATO Mark Rutte spodziewa się, że na zbliżającym się szczycie w Hadze sojusznicy przyjmą wyższy próg wydatków na obronę – aż 5 proc. PKB.

Tyle nie wydaje obecnie żaden kraj NATO. Najbliżej jest Polska, która przeznacza 4,7 proc. budżetu na wzmocnienie swojej siły militarnej. Latem 2025 roku 23 z 32 krajów NATO mają osiągnąć poziom 2 proc. wydatków, uzgodniony w 2014 r.

Sprytny plan szefa NATO

Tymczasem Rutte podbił stawkę już drugi raz. Niedawno bowiem napisał list do członków NATO, wzywając ich do osiągnięcia w ciągu siedmiu lat poziomu 3,5 proc. PKB na inwestycje typowo militarne, a 1,5 proc. – na wydatki powiązane: infrastrukturę czy cyberbezpieczeństwo. Teraz, miesiąc przed haskim szczytem, połączył te liczby w efektownie brzmiące pięć procent.

Jamie Shea, były asystent sekretarza generalnego NATO, Senior Fellow w brukselskim think-tanku Friends of Europe, mówi DW, że Rutte – były premier Holandii, znany jako dobry negocjator – wykazał się sprytem.

Po pierwsze to odpowiedź na presję Donalda Trumpa, który od lat mówi Europie, że powinna zwiększyć wydatki na obronę. Jego zdaniem Rutte chce zbudować konsensus i pokazać Amerykanom, że Europejczycy to odpowiedzialni sojusznicy, gotowi dotrzymać zobowiązań. A przy okazji ich udobruchać, bo transatlantyckie stosunki są obecnie „bardzo delikatne”.

Haga: Szansa na porozumienie

Jamie Shea równocześnie podkreśla, że dla wielu europejskich przywódców pomysł Ruttego – jeśli rozebrać go na części – jest bardzo wygodny.

Sens radykalnego wzrostu wydatków na bezpieczeństwo zaczyna widzieć coraz więcej unijnych stolic, głównie przez wojnę Rosji z Ukrainą. Szef MSZ Niemiec Johann Wadephul powiedział 31 maja „Sueddeutsche Zeitung”, że rząd w Berlinie jest gotów przeznaczyć 5 proc. PKB na obronność. Taki plan mają też Litwa i Łotwa.

– Ale wielu sojuszników boryka się z powolnym wzrostem gospodarczym, deficytem budżetowym, wydatkami na programy socjalne, koalicyjnymi rządami, w których uzgodnienie dodatkowych pieniędzy na obronę jest trudne – przypomina były urzędnik NATO. Jego zdaniem rozwiązanie Ruttego ma szansę nie być „gospodarczym i finansowym samobójstwem”.

– Rozbicie tych 5 proc. PKB na 3,5 proc. na wydatki stricte obronne, wojskowe i 1,5 proc. na tak zwane „wydatki na bezpieczeństwo” to bardzo sprytny pomysł – tłumaczy. Wskazuje, że 3,5 proc. PKB to próg, którego uzgodnienia na szczycie w Hadze oczekują właściwie wszyscy, bo mają świadomość, że dotychczasowe 2 proc. to za mało.

– Zaś na poczet drugiego koszyka, 1,5 proc., sojusznicy będą mogli zaliczyć inwestycje, których i tak już dokonują: w infrastrukturę podwójnego przeznaczenia, w cyberbezpieczeństwo, ochronę granic. To pozwoli na zadeklarowanie wydatków na poziomie 5 proc. bez konieczności mobilizowania aż tak wielkich sum nowych pieniędzy, co może zwiększyć szanse na konsensus w Hadze – tłumaczy.

W którą stronę pójdzie Sojusz?

– Myślę, że ten szczyt będzie dotyczył Ukrainy mniej niż kilka poprzednich – mówi DW Rachel Rizzo, ekspertka ds. bezpieczeństwa europejskiego z think-tanku Atlantic Council. Jej zdaniem Europejczycy położą na stole to, co już zrobili i robią w zakresie zbiorowej obrony, kolektywnego bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego, po czym powiedzą Amerykanom: „oto dlaczego powinniście być zaangażowani w ten Sojusz”.

Z obozu republikańskiego w Waszyngtonie nie od dziś płyną sygnały, że oczy Białego Domu coraz mocniej skierowane są na Pacyfik i Chiny. Jamie Shea jednak uspokaja:

– Przez całą historię USA niemal każda administracja ważyła strategie Pacyfiku i Europy, ale nigdy nie zrobiła decydującego przechyłu w którąś ze stron. USA działały i działają na obu kierunkach. I prawdziwa strategia Europy jest chyba taka: utrzymać NATO nietknięte tak długo, jak się da i wydobyć od Amerykanów dokładniejszy obraz długofalowej strategii zmiany: ile wojsk zostawią w Europie i co z obroną przeciwlotniczą i bronią nuklearną – mówi ekspert Friends of Europe.

Europa, jego zdaniem, będzie starała się pokazać, że interesy Sojuszu w teatrze europejskim i azjatyckim są tak naprawdę zbieżne, a zbliżenie tych teatrów umożliwiłoby bardziej elastyczne rozmieszczanie NATOwskich sił i reagowanie na kryzysy.

Co, jeśli wizje Europy i USA na szczycie będą rozbieżne?

– Pojawiły się pozytywne sygnały od wysokich rangą urzędników jak sekretarz stanu Marco Rubio i ambasador USA przy NATO. Nie obawiam się więc, że USA „wykoleją” szczyt w Hadze, ani że się wycofają z Sojuszu – mówi Rachel Rizzo.

Czy Europejczycy zdali sobie sprawę, że czasy się zmieniły? Zdaniem Rizzo – tak, bo zaczynają zdawać sobie sprawę, że jeśli wartości lub wzajemne interesy USA i Europy w pewnym momencie się rozejdą, to może dojść do sytuacji, w której Europa będzie musiała bronić się z niewielką pomocą Ameryki lub bez niej.

– I nie sądzę, że to ma swoje korzenie w polityce Donalda Trumpa, raczej w szerszych globalnych zmianach – kwituje ekspertka Atlantic Council. Jak przypomina, w pierwszej kadencji Trumpa reakcja Europy brzmiała: „musimy wydawać więcej, aby mu się nie narazić”, natomiast teraz: „musimy wydawać więcej, bo musimy budować nasze własne zdolności [obronne]”. Dodaje, że najlepszy czas na to był dziesięć lat temu, ale drugi taki moment jest dziś.

Jamie Shea przewiduje, że sojuszników czeka wiele pracy nad zdefiniowaniem, jakie wydatki trafią do „koszyka 3,5 proc.”, a jakie do 1,5 proc. Jak jednak Amerykanie zareagują na europejskie plany kupowania broni w Europie, a nie w USA?

Rachel Rizzo uważa, że amerykańskie firmy zbrojeniowe nie muszą się tym martwić, ponieważ nabywców znajdą, a Europejczycy muszą sami zdecydować, co i gdzie kupować, a co wyprodukować sami, zaś naciski z USA, by „kupować amerykańskie” byłyby mówieniem Europie, co ma robić; jak przez ostatnie 30 lat.

Nowy głównodowodzący

Na szczycie można się też spodziewać zatwierdzenia nowych celów zdolności operacyjnych Sojuszu, ale te pozostaną tajne, oraz nowego głównodowodzącego połączonych sił zbrojnych NATO w Europie (SACEUR). Jak dowiaduje się DW, w tym kontekście pojawia się nazwisko generała porucznika Sił Powietrznych USA, obecnie pracującego w sztabie Pentagonu, Alexusa Grynkewicha, jednak nie ma jeszcze oficjalnego potwierdzenia tej kandydatury.

Stanowisko SACEUR zawsze piastował Amerykanin. – I dobra wiadomość z Waszyngtonu jest taka, że wygląda na to, iż administracja Trumpa zdecydowała się to kontynuować – mówi Jamie Shea.

Jak tłumaczy, dalsza obecność Amerykanów w strukturze dowodzenia NATO to informacja dla Europejczyków, w które obszary będą musieli inwestować, aby zrekompensować zmniejszoną obecność USA, a w które nie, bo amerykańskie zasoby zostaną na miejscu.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Mama” – to najczęściej pierwsze wypowiadane słowo. Kojarzy się z ciepłem i bezpieczeństwem (Nie ma jak u mamy, wiadomo). Ale czy tylko? Jest przecież Matka Boska, Matka Narodu, Matka Ziemia, w Polsce – Matka Polka… Wyliczać można bez końca, kontekstów jest bez liku, macierzyństwo nie jest terminem jednoznacznym. Kuratorki Kunstpalast w Düsseldorfie zebrały wyobrażenia na ten temat, zadając kluczowe pytanie: co oznacza mieć matkę, zostać matką, być matką lub (nie) chcieć matką zostać.

Od gotyku po współczesność

Podtytuł wystawy „MAMA. Von Maria bis Merkel” wyraźnie wskazuje zamysł ekspozycji: przyjrzenie się społecznym oczekiwaniom, które od zawsze wpływały na macierzyństwo i znajdują odzwierciedlenie w sztuce, kulturze i życiu codziennym.

„120 dzieł od XIV wieku do współczesności otwiera panoramę, która dotyczy wszystkich, w tym ojców i osób bez własnych dzieci. (…)” – głosi kuratorski opis. Obiekty obejmują malarstwo i rzeźbę, design, popkulturę, propagandę, instalacje wideo i fotografię, muzykę i reklamy. To m. in. Wit Stwosz, Albrecht Dürer, Louise Bourgeois, Otto Dix, Egon Schiele, Gaetano Pesce, ale i Nina Hagen oraz Midge, ciężarna przyjaciółka Barbie.

Zwiedzający już od pierwszego kroku zderzają się ze stereotypem: rzewną piosenką „Mama”, śpiewaną czystym jak łza chłopięcym głosikiem przez Heintje, którego ten właśnie pierwszy przebój był w roku 1968 najlepiej sprzedającym się singlem w Niemczech. Jako ciekawostkę dodajmy, że piosenka „Nie ma jak u mamy” Wojciecha Młynarskiego podbiła Polskę dwa lata później.

„Dobra matka”. Religia i polityka

Najstarsze obiekty na wystawie to gotyckie madonny, umieszczone na kobaltowej niczym niebiosa ścianie. Jedną z nich jest rzeźba Wita Stwosza, z około 1510 roku. To także dobra lekcja historii sztuki i motywów ikonograficznych, nadających wizerunkom odpowiednie znaczenie.

„Każda epoka nadawała Marii Dziewicy unikalny wygląd i stawiała ją w służbie panującej doktryny religijnej. W ten sposób Maria czasami pojawia się jako królowa nieba, a czasami jako skromna, przystępna i kochająca matka. (…) Z Matki Bożej na kobiety zostały przeniesione oczekiwania dotyczące idealnego ich życia” – zaznaczają kuratorki. W dalszej części wystawy tezę tę ilustrują drzeworyty Albrechta Dürera z cyklu „Życie Najświętszej Maryi Panny”.

Z drugiej strony, swoimi dziećmi opiekują się matki narodów, symbolizowane tu przez Angelę Merkel i królową Elżbietę. Postrzeganie jako matka może bowiem sprawić, że silne i wpływowe kobiety stają się bardziej przystępne.

Angela Merkel jest obecna jako „Mutti”, czyli „Mama”, która odpowiedzialnie zarządza gospodarstwem domowym i troszczy się o powierzonych jej opiece. Wizerunek ten również prowokuje do krytyki. Przykładem jest karnawałowa kukła (2009) nazwana „Kapitulującą wilczycą”. Nawiązuje do wilczycy kapitolińskiej, symbolu Rzymu, ale jest niepochlebna. Z klęczącej nagiej Merkel mleko wysysają, niczym Romulus i Remus, pakiety gospodarcze i pomoc dla banków. Matka narodu nie ma łatwo.

Tuż obok - „Jej Wysokość Królowa na oficjalnym portrecie z dwójką dzieci, księciem Karolem i księżniczką Anną, 6 listopada 1954 r.”. Zdjęcie zrobiono rok po koronacji, gdy szczególnie ważne było pokazanie wizerunku nowej królowej. W późniejszym orędziu Elżbieta II powiedziała Brytyjczykom: „Nie mogę poprowadzić was do bitwy, (...) ale (...) mogę dać wam moje serce i oddanie”.

Podręczniki i mordercze butelki

Od stuleci nie brakuje poradników „Jak być dobrą matką”, a ich nauki często się wykluczają albo z biegiem lat tracą na wartości merytorycznej. Niektóre zmieniają ideały macierzyństwa, normalizując praktyki, takie jak karmienie piersią lub szybki powrót do pracy. „Dzisiaj poradniki kuszą obietnicą samodoskonalenia i skupiają się głównie na samych matkach, a nie na strukturach społecznych” – zaznaczają kuratorki, pokazując liczne przykłady takich wydawnictw.

Wśród wpisujących się w tę dyskusję eksponatów są między innymi butelki dla niemowląt (od XVIII wieku po dzisiejsze). Ceniono je jako przydatne, ale i nazywano cichymi zabójcami, ponieważ przyczyniały się do śmiertelności dzieci z powodu toksycznych materiałów, jak cyna, lub rurek, których nie można było odpowiednio zdezynfekować. Dopiero po II wojnie przystosowano je do właściwego czyszczenia, a butelki weszły do powszechnego użycia.

Pokazani na wystawie artyści często krytycznie patrzą na fakt, że opieka charakteryzuje się normami społecznymi i podziałami klasowymi oraz zazwyczaj przypisuje się ją kobietom. Na przykładzie własnych biografii artystki badają możliwość pogodzenia kariery twórczej z macierzyństwem. To Paula Modersohn-Becker („Matka i dziecko, figura do połowy ciała” / 1906). Jest pierwszą znaną kobietą, która stworzyła autoportret nago i autoportret w ciąży.

To także Camille Henrot i jej rzeźba „Koniec mnie” (2021), która przedstawia kobietę rozpuszczającą się w laktatorze. Artystka porusza w ten sposób kwestię nadmiernych wymagań, które często towarzyszą pracy opiekuńczej. Albo zdjęcia Talii Chetrit (2020-2022), która fotografuje synka w scenach łamiących stereotypy, na przykład towarzyszy mu jej partner w sukience księżniczki. Artystka otwiera przestrzeń dla innych modeli opieki, w których nie ma tabu.

Macierzyństwo: bliskość i samotność

Matki powinny być wszędzie i zawsze, a mimo to często czują wykluczenie. Ideał matki-gospodyni domowej ugruntował się w XIX wieku, ale od lat 60. XX wieku artystki feministyczne przywłaszczyły sobie tę postać i zbuntowały się przeciwko ograniczeniu kobiecości do sfery prywatnej.

W XIX wieku samodzielne kuchnie dla lalek były sprzedawane jako zabawki, mające zapoznać dziewczynki z przyszłymi obowiązkami domowymi. Na drugim biegunie wobec takiego domku z kuchnią (ok. 1890 r.) jest obraz „Roundmoor Drive”: noc, kuchnia, kobieta z maleńkim dzieckiem na rękach. Samotność wśród nocnej ciszy. Nieodparcie przywodzi na myśl obrazy Hoppera.

Inny rodzaj samotności, jej graniczne nasilenie, określa niemieckie słowo: „mutterseelenallein”. Składa się z trzech rdzeni, które można przetłumaczyć jako „matka” – „dusza” – „sama”. Chociaż istnieją różne teorie na temat jego pochodzenia, jedno jest pewne: jego siła wynika z przekonania, że straty związane z macierzyństwem są najbardziej dotkliwe, jakich może doświadczyć człowiek: utrata dziecka, matki czy możliwości macierzyństwa.

To wizerunki piety, czyli matki opłakującej zmarłego syna – od rzeźby Hansa Kelsa Starszego (ok. 1515) po żołnierza („Matka z martwym synem” Käthe Kollwitz / 1938). Utratę matki opłakuje Egon Schiele na obrazie „Martwa matka I” (1910) lub Lebohang Kganye, powtarzając zdjęcia matki w jej ubraniach (2013).

Wreszcie „mutterseelenallein” może odnosić się również do każdego, komu odmówiono drogi do macierzyństwa, czy to z powodu norm społecznych, warunków fizycznych, czy też nie dobrowolnych decyzji. Na przykład Sumi Anjuman poświęca swoją twórczość artystyczną życiu i zmaganiom osób queer, które spotykają się z prześladowaniami w jej ojczystym Bangladeszu.

(Nie) być matką

Artyści i projektanci zgłębiali zarówno radosną, jak i potencjalnie traumatyczną stronę więzi między matką a dzieckiem w każdym wieku. Pokazuje to na przykład kultowy fotel z podnóżkiem „La Mamma” (1969). Jego twórca, uznany projektant Gaetano Pesce zaprojektował go tak, by użytkownik zatapiał się w nim jakby na kolanach matki, z głową wtuloną w jej piersi. Fotel jest połączony z podnóżkiem, który z jednej strony może być pępowiną, a z drugiej – łańcuchem: „Fotel budzi zatem skojarzenia z bliskością i bezpieczeństwem, ale także z brakiem wolności”. Debatę na temat wolności prowokuje inny projekt: smycz-bransoletka dla dzieci (2024), która – choć zapewnia bezpieczeństwo – wielu osobom kojarzy się ze zwierzętami oraz nadmierną kontrolą.

Inne pytanie o kontrolę, tę nad własnym ciałem, stawia plakat Barbary Kruger „Bez tytułu (Twoje ciało jest polem bitwy)”. Pierwsza wersja powstała w 1989 roku, gdy demonstranci walczyli o prawo do aborcji podczas Marszu na Waszyngton. W 2020 roku plakat pojawił się na demonstracjach w Polsce, gdzie kobiety protestowały przeciwko dalszym ograniczeniom swoich praw przez rząd.

Nieopodal umieszczono obiekty z czasów narodowego socjalizmu, gdy idea rodziny jako jądra narodu została doprowadzona do skrajności, a zadaniem niemieckiej kobiety było urodzenie jak największej liczby dzieci. Na tych, które nie spełniały wymagań reżimu, można było przeprowadzać przymusowe aborcje i sterylizacje, dzięki opublikowanym w 1936 roku „Wytycznym dotyczącym przerywania ciąży i sterylizacji ze względów zdrowotnych’. Obok – odznaczenie państwowe NSDAP „Krzyż Honorowy Niemieckiej Matki” (1938) oraz plakat propagandowy (ok. 1938).

Tymczasem na sąsiadującym nagraniu Nina Hagen śpiewa (1979): „Nie mam obowiązku”. Wydanie tej piosenki wywołało gorącą debatę, ponieważ zaprzeczenie macierzyństwa jest wymienione w tym samym zdaniu, co możliwość przerwania niechcianej ciąży.

Wystawę kończy część interaktywna. Zwiedzający mogą bowiem przekazać swoje reakcje: pytania, przemyślenia, wspomnienia. Kuratorki już podczas przygotowywania ekspozycji zadały widzom w muzeum i w mediach społecznościowych pięć pytań dotyczących macierzyństwa. Otrzymane odpowiedzi, w formie wiadomości głosowych, można odsłuchać w ostatniej sali.

„Są tak wyjątkowe, jak osoby, które nam je powierzyły. Usiądźcie i posłuchajcie głosów opowiadających o bardzo osobistych doświadczeniach, wspomnieniach i wizjach macierzyństwa. Jeśli chcecie dodać kolejny wymiar do wielu perspektyw na temat 'Mamy', możecie zapisać swoje przemyślenia na oparciu krzeseł” – zachęcają.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Wystawa „MAMA. Von Maria bis Merkel” w Kunstpalast w Düsseldorfie potrwa do 3 sierpnia 2025 roku.

Kanclerz Friedrich Merz udaje się w środę wieczorem (4.06.2025) do Waszyngtonu, aby w czwartek po raz pierwszy od objęcia urzędu spotkać się z prezydentem USA Donaldem Trumpem. Jak poinformował rzecznik rządu Stefan Kornelius, zaplanowano rozmowę obu polityków w Białym Domu, wspólny lunch oraz późniejsze spotkanie z prasą.

Trump pozwoli kanclerzowi przenocować w domu gościnnym prezydenta, Blair House, obok Białego Domu - co jest szczególnym zaszczytem. Rozmowy w Waszyngtonie prawdopodobnie skupią się na wysiłkach na rzecz zakończenia wojny w Ukrainie, odpowiedzi NATO na rosnące zagrożenia zewnętrzne oraz sporze celnym między USA a UE. Przede wszystkim jednak będzie chodziło o to, czy obu przywódcom uda się znaleźć wspólny język.

W stałym kontakcie

Merz i Trump rozmawiali przez telefon kilka razy w ostatnich tygodniach - raz we dwóch, a następnie trzy razy w większych grupach z kilkoma innymi europejskimi szefami państw i rządów na temat wysiłków na rzecz zakończenia wojny w Ukrainie. Merz ma obecnie numer telefonu komórkowego prezydenta USA i wymienia z nim wiadomości tekstowe. Od czasu ostatniej rozmowy telefonicznej obaj zwracają się do siebie po imieniu.

Numer jeden Ukraina

Wysiłki na rzecz zakończenia wojny w Ukrainie będą prawdopodobnie najważniejszym celem. Merz przejął inicjatywę wśród Europejczyków, ale ostatnio był sfrustrowany z powodu braku postępów. W Waszyngtonie będzie zabiegał u Trumpa o zwiększenie presji na Władimira Putina, aby skłonić go do zawieszenia broni. Europejczycy przygotowują w tym celu kolejny pakiet sankcji, mając przy tym świadomość, że mogą zrobić na Putinie wrażenie tylko wspólnie z Amerykanami.

Wojna celna

Wysoko na liście priorytetów znajduje się także rozwiązanie sporu celnego z USA. W tej sprawie negocjuje jednak Komisja Europejska. Merz nie będzie wchodził w szczegóły, ale jako szef najsilniejszego gospodarczo kraju Europy może budować zaufanie i dawać impulsy do działania.

Szczyt NATO i wydatki na obronność

Pod koniec czerwca szefowie państw i rządów NATO spotkają się w Brukseli i będą między innymi rozmawiać o swoich wydatkach na obronność.

Trump zażądał od partnerów sojuszu pięciu procent produktu krajowego brutto. Sekretarz generalny NATO Mark Rutte odpowiedział kompromisową formułą: 3,5 procent na wojsko i 1,5 procent na infrastrukturę, taką jak drogi lub porty, które mogą mieć znaczenie dla obrony. Merz poparł tę propozycję.

Pewne kontrowersje

W ostatnich tygodniach kanclerz zrobił wiele, aby zademonstrować chęć współpracy z USA. Zareagował jednak z oburzeniem na jedną kwestię. Ataki wiceprezydenta USA JD Vance'a, który oskarżył europejskich sojuszników o zagrażanie demokracji podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, uznał za „obraźliwe”. Odrzucił również krytykę ze strony rządu USA wobec zakwalifikowania AfD przez Urząd Ochrony Konstytucji jako zdecydowanie prawicowo-ekstremistycznej. – To nasza sprawa. Decydujemy o tym my, a nie rząd amerykański – powiedział Friedrich Merz. Okaże się, czy ten temat zostanie poruszony podczas jego wizyty w Waszyngtonie.

Pozytywne nastawienie

Kanclerz intensywnie przygotowuje się jednak do spotkania. Zasięgnął porady kilku szefów państw i rządów, którzy już odwiedzili Trumpa, w tym Wołodymyra Zełenskiego, Cyrila Ramaphosy, Gerogii Meloni, premiera Norwegii Jonasa Gahra Store'a i prezydenta Finlandii Alexandra Stubba.

Friedrich Merz zdecydowanie chce przystąpić do rozmów z pozytywnym nastawieniem: – Będziemy musieli rozmawiać o wspólnych interesach. Istnieją różnice, ale jest też wiele podobieństw i właśnie o tym będziemy rozmawiać – powiedział na antenie ZDF.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W Korschenbroich w Nadrenii Północnej-Westfalii mały samolot sportowy spadł na taras domu mieszkalnego. Jak poinformował rzecznik policji w Neuss, dwie osoby zginęły.

Jedną z ofiar śmiertelnych była 71-letnia kobieta pilotująca samolot – powiedział rzecznik policji. Pochodziła z Düsseldorfu i najwyraźniej leciała sama. Wciąż ustalana jest tożsamość drugiej ofiary katastrofy. Co do przyczyny wypadku na razie nie można nic powiedzieć – dodał rzecznik.

Gazeta „Rheinische Post” podała, że samolot był w drodze na lotnisko w Mönchengladbach, kiedy doszło do wypadku. Według naocznego świadka z Neuss na krótko przed tragedią zauważył wyjątkowo nisko lecący samolot sportowy z głośno pracującym silnikiem. Informacja ta nie została jednak potwierdzona.

Katastrofa i pożar

W miejscu katastrofy wybuchł pożar. Straż pożarna prowadziła dużą akcję ratunkową z udziałem około 50 strażaków – poinformował rzecznik centrum dowodzenia straży pożarnej. Pożar udało się szybko opanować.

Na zdjęciach z miejsca wypadku widać, jak ogon zniszczonej maszyny wystaje z ogrodu przed domem, a strażacy w maskach ochronnych gaszą pożar. Fasada domu została częściowo poważnie uszkodzona i nosi czarne ślady po dymie.

Policja zorganizowała na miejscu wypadku punkt kontaktowy dla mediów.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Szef Urzędu Kanclerskiego Thorsten Frei opowiada się za dokładnym zbadaniem możliwości zajęcia zamrożonych w UE rosyjskich aktywów państwowychi przekazania ich Ukrainie. „Poczucie sprawiedliwości podpowiada, że jest to konieczne w obliczu ogromnych zniszczeń i ludzkiego cierpienia, jakie Rosja wyrządza w Ukrainie” – powiedział polityk CDU w rozmowie z „Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung”, zapytany o to, czy Ukraina powinna otrzymać te pieniądze.

Ważna kwestia bezpieczeństwa zagranicznych pieniędzy

„Obecnie doświadczamy najcięższych bombardowań od czasu wybuchu wojny” – powiedział Frei. „Dlatego sprawiedliwe jest, jeśli rosyjskie pieniądze będą wykorzystywane do tego, co jest niezbędne do obrony” – dodał. Z drugiej strony chodzi o kwestię, na ile bezpieczne są zagraniczne środki ulokowane w UE, a konkretnie w Niemczech – podkreślił Frei. „Ale znajdujemy się w sytuacji, w której uważam, że powinniśmy przyjrzeć się sprawie rosyjskich aktywów państwowych znacznie dokładniej niż dotychczas”. Jeśli chcesz osiągnąć zawieszenie broni pokojowymi środkami, zestaw narzędzi jest ograniczony. „Dlatego jestem zwolennikiem wykorzystania narzędzi, którymi dysponujemy” – stwierdził szef Urzędu Kanclerskiego.

Dochód z odsetek przynosi korzyści Ukrainie

Według wcześniejszych informacji Komisji Europejskiej, około 210 miliardów euro, należących do rosyjskiego Banku Centralnego , zostało zamrożonych w Unii Europejskiej, przy czym większość tych środków jest przechowywana przez mającą siedzibę w Brukseli instytucję finansową Euroclear.

Od połowy ubiegłego roku UE wykorzystuje dochody z odsetek do finansowania dostaw broni i amunicji dla Ukrainy. Wiele krajów UE jest sceptycznie nastawionych do bezpośredniego wykorzystania funduszy rosyjskiego Banku Centralnego poprzez decyzję o wywłaszczeniu. Jako powód podaje się wątpliwości natury prawnej oraz prawdopodobne działania odwetowe Moskwy. Już w 2023 roku Moskwa ostrzegła Unię Europejską przed konfiskatą majątku państwa rosyjskiego lub obywateli Rosji.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

UE jeszcze niedawno miała nadzieję, że uda się uniknąć dalszej eskalacji konfliktu celnego z USA. Jednak w środku trwających negocjacji prezydent USA Donald Trump ogłosił podwojenie istniejących specjalnych ceł na import stali i aluminium z 25 do 50 procent. Czy oznacza to, że prawdziwa wojna handlowa jest nieunikniona? Oto najważniejsze pytania i odpowiedzi:

Dlaczego nowa zapowiedź jest zaskakująca?

Jeszcze niedawno wydawało się, że Donald Trump również może być zainteresowany polubownym rozwiązaniem konfliktu handlowego. Po tym, jak Trump zagroził UE kolejną drastyczną podwyżką ceł od początku czerwca, pod koniec ubiegłego tygodnia po raz pierwszy podjął rozmowy z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen. Następnie Trump wycofał groźbę i dał jasno do zrozumienia, że negocjacje będą kontynuowane do 9 lipca.

Od tego czasu odbyło się kilka rozmów telefonicznych między przedstawicielami handlowymi obu stron. Ostatnio unijny komisarz ds. handlu Maros Sefcovic rozmawiał w piątek z amerykańskim sekretarzem handlu Howardem Lutnickiem.

Jak UE reaguje na nową zapowiedź?

Początkowo nie było żadnej reakcji ze strony Komisji Europejskiej, która jest odpowiedzialna za negocjacje celne. Ostatnio kilkakrotnie dała jasno do zrozumienia, że chce skoncentrować się na negocjacjach. Jeśli jednak nowe taryfy rzeczywiście wejdą w życie w środę (4 czerwca) i będą miały zastosowanie również do importu z UE, prawdopodobnie trudno będzie nie zareagować.

Jak może wyglądać odpowiedź UE?

Rządy państw członkowskich UE już w kwietniu utorowały drogę dla wstępnych ceł odwetowych w wysokości od 10 do 25 procent w odpowiedzi na nowe stawki celne zarządzone przez prezydenta USA Donalda Trumpa. Teoretycznie mogłyby one wejść w życie natychmiast i dotknąć między innymi producentów dżinsów, motocykli, wołowiny i owoców cytrusowych w USA. Trwają prace nad kolejnymi środkami. Rozważane są dodatkowe opłaty na produkty przemysłowe i rolne, takie jak samochody, słodkie ziemniaki i whisky.

Co Trump chce osiągnąć dzięki cłom?

Prezydent USA chce wykorzystać taryfy celne do skorygowania rzekomej nierównowagi handlowej i zabezpieczenia zakładów produkcyjnych w USA. Dodatkowe opłaty za import wzmocniłyby amerykański przemysł stalowy, powiedział w piątek w przemówieniu do pracowników fabryki stali w stanie Pensylwania.

Jednocześnie przychody z ceł mają przynajmniej częściowo sfinansować jego kosztowną obietnicę wyborczą dotyczącą znacznych cięć podatkowych. Formalnie obowiązujące już specjalne cła na import stali, aluminium i samochodów są uzasadniane przez rząd USA względami ochrony bezpieczeństwa narodowego. Z punktu widzenia UE podejście i argumentacja nie są jednak zgodne z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO).

Jakie konsekwencje mogą mieć cła dla UE?

Europejski przemysł stalowy już na początku roku obawiał się, że moce produkcyjne i miejsca pracy będą musiały zostać zlikwidowane z powodu nowych amerykańskich ceł. W 2024 r. USA były drugim co do wielkości rynkiem eksportowym dla europejskich producentów stali. Według Stowarzyszenia Europejskiego Przemysłu Stalowego (Eurofer) stanowiły one wówczas 16 procent całkowitego eksportu stali z UE.

Największy niemiecki producent stali, Thyssenkrupp Steel, podchodził jednak do tych zapowiedzi ze spokojem. Firma z siedzibą w Essen wskazała, że jej głównym rynkiem zbytu stali jest Europa. Eksport wyrobów stalowych do USA był znikomy.

Czy UE może dogadać się z Trumpem w sprawie stali?

Teoretycznie UE i USA mogłyby zgodzić się na współpracę w celu rozwiązania problemu nadwyżki na rynku globalnym, spowodowanej ogromnymi dotacjami. Odpowiedzialne za to są w szczególności Chiny. Firmy z UE również ogromnie cierpią z powodu dumpingu cenowego. W związku z tym Komisja Europejska stworzyła system środków ochronnych dla krajowego przemysłu stalowego. Został on ostatnio ponownie zaostrzony na wiosnę.

(DPA/szym)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Ten cel nie jest w koalicji kwestionowany. Po oświadczeniach kanclerza, ministra obrony i także mojej deklaracji sprawa jest jasna. Oczywiście musimy jeszcze podjąć wymagane decyzje w rządzie i w parlamencie. Umowa koalicyjna jest w tej sprawie jednoznaczna – to, co zostanie uchwalone na szczycie NATO w czerwcu w Hadze, będzie zrealizowane” – wyjaśnił szef niemieckiej dyplomacji.

Jak dodał, nie wątpi, że „mądra propozycja” sekretarza generalnego Sojuszu, żeby do 2032 r. wydawać 3,5 proc. PKB na obronę i 1,5 proc. na istotną dla obrony infrastrukturę, zostanie przyjęta. W przypadku fiaska szczytu NATO doszłoby jego zdaniem do „niepewności, na które nie możemy sobie pozwolić”.

„Rosja jest zagrożeniem”

Zadaniem polityków jest przekonanie społeczeństwa, że te ogromne wydatki są konieczne. „Rosja nam zagraża; przestawiła swoją gospodarkę na tory wojenne” – zaznaczył, dodając, że również Chiny zbroją się na potęgę.

Wadephul opowiedział się za utrzymaniem więzów transatlantyckich. „Kontynuacja Sojuszu jest zgodna z interesem Europy, ale także z interesem USA i Kanady. To gwarantowało przez dziesięciolecia pokój i stabilność” – wyjaśnił. Jak dodał, zastąpienie nuklearnego parasola USA nie będzie w przewidywalnej przyszłości możliwe.

Szef niemieckiego MSZ powiedział, że od początku nie można było oczekiwać, że wojna w Ukrainie zakończy się „kompletną porażką” dysponującej bronią atomową Rosji. Bardziej realistyczne jest rozwiązanie na drodze negocjacji. Decyzję muszą podjąć sami Ukraińcy – zastrzegł.

Pytany, czy między Niemcami a Rosją toczy się wojna hybrydowa, Wadephul odparł, że chciałby uniknąć słowa „wojna”, ale trudno też mówić o „sytuacji pokojowej”. Niemcy muszą wyjaśnić sytuację prawną – jak postępować z dronami, które lecą nad obiektami wojskowymi, czy z niszczeniem podwodnych kabli poza niemieckim terytorium. „Obecnie nie jest jasne, czy wolno nam interweniować i bronić się” – powiedział szef niemieckiej dyplomacji gazecie „Sueddeutsche Zeitung”.

Według doniesień prasowych liczba obcokrajowców, którzy otrzymali niemieckie obywatelstwo, była w ubiegłym roku najwyższa od początku prowadzenia statystyk w 2000 roku. Jak wynika z ankiety przeprowadzonej przez „Welt am Sonntag”, w 13 krajach związkowych (landach) w ubiegłym roku niemiecki paszport otrzymało łącznie 249 901 osób. W 2023 roku w całych Niemczech było to 200 095 osób, co również stanowiło rekordową liczbę.

Na zapytanie gazety kilka krajów związkowych przekazało częściowo wstępne dane, a niektóre opublikowały już je w ostatnich dniach. Dolna Saksonia, Saksonia-Anhalt i Szlezwik-Holsztyn nie podały łącznych danych.

Wycofanie „turbonaturalizacji”

27 czerwca 2024 roku weszła w życie reforma prawa o obywatelstwie. W myśl tejże imigranci mogą szybciej uzyskać niemieckie obywatelstwo. Naturalizacja jest teraz możliwa po pięciu latach zamiast poprzednich ośmiu, a po trzech latach w przypadku „szczególnych osiągnięć integracyjnych”. Jednak nowa koalicja rządowa CDU/CSU i SPD chce ten drugi wariant, tzw. „turbonaturalizację” cofnąć.

W innych punktach reforma prawa o obywatelstwie, uchwalona przez upadły rząd SPD, Zielonych i FDP, pozostaje bez zmian. Zgodnie z umową koalicyjną, CDU, CSU i SPD zamierzają utrzymać skrócenie okresu oczekiwania na zwykłe nadanie obywatelstwa z ośmiu do pięciu lat oraz zezwolenie na podwójne obywatelstwo.

„Wiele osób, które przybyły do nas podczas dużych fal uchodźczych w latach 2015 i 2016, składa teraz wnioski lub już to zrobiło” – powiedział dyrektor generalny Niemieckiego Związku Miast, Helmut Dedy, w rozmowie z „Welt am Sonntag”. Ponadto nie trzeba już w każdym przypadku rezygnować z poprzedniego obywatelstwa. To również motywuje więcej osób do ubiegania się o niemieckie obywatelstwo.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung” zwrócił uwagę, że w moskiewskim metrze, w połowie maja odsłonięto płaskorzeźbę przedstawiającą Stalina jako twórcę „sowieckiego narodu” otoczonego przedstawicielami różnych zawodów i pokoleń. To replika pomnika, który w 1966 r. w ramach destalinizacji usunięty został z tego miejsca.

Zwolennicy dyktatora kładą pod pomnikiem czerwone goździki i pozują z komunistycznymi flagami do pamiątkowych zdjęć. Krytycy położyli w tym miejscu krzyż przypominający o ofiarach stalinowskich represji – czytamy w „FAZ”.

Stalin symbolem narodowej jedności i wojskowej mobilizacji

„W związku z wojną w Ukrainie sowiecki dyktator staje się symbolem narodowej jedności i wojskowej mobilizacji. Trauma związana ze stalinowskimi czystkami staje się mniej ważna, a indywidualne cierpienia i państwowy terror są marginalizowane” – pisze autor. 80 lat po zakończeniu II wojny światowej idea zwartego narodu pod przewodnictwem silnego przywódcy państwa stała się w Federacji Rosyjskiej znów aktualna.

W Rosji mamy do czynienia z restalinizacją kultury politycznej i przestrzeni publicznej. Dla Putina Stalin stał się centralnym źródłem legitymizującym jego władzę. Sowiecki dyktator jest symbolem militarnej siły, imperialnych ambicji i uznanego przez świat autorytetu.

„Putin jest dzisiejszym Stalinem, jest jego uczniem, jego cieniem, jego duchem na Kremlu. W jego rozumieniu historia służy do podsycania imperialnych żądz w społeczeństwie i do przykrywania społecznej biedy na prowincji za pomocą dumy z sowieckiej przeszłości” – czytamy w „FAZ”.

Putin uważa się za współczesnego Stalina

Ze 120 istniejących obecnie pomników Stalina 105 powstało za czasów Putina. Tendencja do stawiania pomników dyktatorowi zwiększyła się po wybuchu wojny z Ukrainą. Restalinizacja ma miejsce także na okupowanych przez Rosję ukraińskich terenach. Mieszkańcy zmuszani są do oddawania hołdu organizatorowi Wielkiego Głodu, podczas którego zginęły miliony Ukraińców.

Autor przypomniał, że od 2021 r. porównanie Związku Sowieckiego do Trzeciej Rzeszy jest karalne. Niepożądane jest także przypominanie o Pakcie Ribbentrop-Mołotow. „Kreml mówi wyłącznie o rosyjskich ofiarach, a nie o ofiarach sowieckiej przemocy.

Znikają pomniki ofiar stalinowskich represji

Sprawcy nie są tematem publicznych dyskusji. Zbrodnie wojenne są przemilczane, a odpowiedzialność za nie pomijana”.

„FAZ” zwraca uwagę na równoległe do restalinizacji zjawisko – systematyczną likwidację pomników ofiar stalinowskich represji, przede wszystkim Polaków, Litwinów i Ukraińców.

Działania przeprowadzane są „po cichu”, bez oficjalnych komunikatów, chociaż chodzi tutaj o obiekty będące zabytkami.

„Wojna przeciwko Ukrainie spotęgowała nostalgię za sowiecką przeszłością i imperialną potęgą. (…) W Rosji Putina Stalin łączy i dzieli społeczeństwo. Walka o historyczną prawdę nie jest jeszcze skończona” – pisze w konkluzji publicysta „FAZ”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Eksperci od wielu dni obserwowali rozwój sytuacji na lodowcu Birch w Szwajcarii. W środę (28.05.25) stało się to, czego się obawiano: obciążony masami ziemi z góry powyżej lodowiec oderwał się i pogrzebał część małej wioski Blatten. Stało się „niewyobrażalne”, jak powiedział burmistrz Blatten Matthias Bellwald na konferencji prasowej w sąsiedniej wiosce Ferden.

Rzecznik służb ratunkowych poinformował, że jedna osoba zaginęła. Nie ma informacji o innych możliwych ofiarach. Wioska licząca 300 mieszkańców w kantonie Valais została ewakuowana już w zeszłym tygodniu.

Temat komentują w sobotę (30.05.25) niemieckie gazety, pisząc o bardzo widocznym sygnale. Dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung”: ocenia: „Zmiany klimatu zniknęły z pola widzenia opinii publicznej. (…) Jednak gigantyczny obryw skalny w Szwajcarii może teraz zwrócić uwagę na tę kwestię. Nawet jeśli trudno jest przedstawić konkretne dowody, (...) istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że topnienie wiecznej zmarzliny wprawiło w ruch również tę górę. (…) Z technicznego punktu widzenia szwajcarskie władze i naukowcy radzą sobie z tym problemem w sposób wzorowy. To wręcz niewiarygodne, jak trafnie przewidzieli katastrofę. Ewakuacje mogły uratować setki istnień ludzkich. Należy jednak mieć nadzieję, że w przyszłości katastrofa ta posłuży jako sygnał ostrzegawczy dla społeczeństwa i polityków. Zmiany klimatyczne są widoczne we wszystkich możliwych i niemożliwych miejscach. Najwyższy czas zrobić z tym coś więcej” - czytamy.

Gazeta „Frankfurter Rundschau” komentuje sprawę w podobny sposób: „Osuwisko w szwajcarskim kantonie Valais przykuwa uwagę. Nawet ci, którzy nie mieszkają w górach, mogą współczuć mieszkańcom w wiosce Blatten. Stracili swój dom praktycznie z dnia na dzień. Na szczęście ewakuowano ich odpowiednio wcześnie. Eksperci i ratownicy od kilku dni spodziewali się osunięcia ziemi. Jednak zasięg katastrofy był zaskoczeniem. Tym bardziej daje do myślenia, że eksperci klimatyczni, tacy jak profesor Christophe Lambiel z Uniwersytetu w Lozannie, powiązali osunięcie się ziemi z globalnym ociepleniem. Ekspert od wiecznej zmarzliny wskazał, że pierwotnie trwale zamarznięta ziemia na północnych stokach Alp na wysokości ponad 3000 metrów znacznie się ociepliła w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Nawet jeśli 'naturalne' przyczyny mogły odegrać pewną rolę, jest to sygnał ostrzegawczy. Przy wzroście o 1,5 stopnia w porównaniu do czasów przedindustrialnych, konsekwencje globalnego ocieplenia mogą już teraz przerosnąć wszelkie możliwości adaptacyjne – czytamy.

(AFP,DPA/szym)

Ogromne masy lodu i żwiru, gigantyczne chmury pyłu – osunięcie się lodowca w Szwajcarii w środę (28.05.2025) przeraziło nie tylko mieszkańców małej wioski Blatten, która została zasypana przez rumowisko. Ta bezprecedensowa klęska żywiołowa jest również tematem rozmów podczas międzynarodowej konferencji poświęconej lodowcom w stolicy Tadżykistanu Duszanbe w dniach 29 maja –1 czerwca. Biorą w niej udział szefowie państw, delegacje rządowe, naukowcy, przedstawiciele ONZ i organizacji pozarządowych.

Konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań. Dramatyczne osunięcie się lodowca w Szwajcarii pokazuje bowiem, jak niebezpieczne jest topnienie lodowców przyspieszone przez zmiany klimatyczne. Zdaniem naukowców w latach 2022–2023 szwajcarskie lodowce stopiły się wskutek ocieplenia klimatu w takim samym stopniu, jak w całym okresie od 1960 do 1990 roku. Na całym świecie lodowce, często nazywane „wodnymi wieżami świata”, topią się dziś dwa razy szybciej niż jeszcze dwie dekady temu. W latach 2000–2023 straciły masę lodu odpowiadającą objętości 46 tys. Wielkich Piramid w Gizie.

Gwałtowne topnienie w Andach

Lodowce i pokrywy lodowe magazynują około 70 procent światowych zasobów słodkiej wody. Według naukowców dwa miliardy ludzi na całym świecie jest uzależnionych od topnienia lodowców, aby zaspokoić swoje dzienne zapotrzebowanie na wodę. Jednak wraz z ociepleniem klimatu na świecie lód topnieje.

Ma to swoje konsekwencje. Niektóre regiony mają zbyt mało wody, podczas gdy inne borykają się z jej nadmiarem. Na przykład mieszkańcy małego miasta Huaraz w zachodniej części Peru prawie 20 procent rocznego zapotrzebowania na wodę pokrywają z topniejącego lodu. Ale lodowce w Andach topnieją jeszcze szybciej niż gdzie indziej. Stwarza to ryzyko powodzi.

Mieszkaniec Huaraz pozwał do sądu niemiecki koncern energetyczny RWE. Jego dom jest zagrożony przez jezioro górskie, które w szybkim tempie wypełnia się wodą z topniejącego lodu. Jednak 28 maja Wyższy Sąd Krajowy w Hamm w Nadrenii Północnej-Westfalii oddalił pozew klimatyczny peruwiańskiego rolnika.

Nagłe powodzie

Nie tylko w Peru powstają ogromne jeziora, gdy topnieją lodowce. Jeśli są zbyt pełne, śmiercionośne powodzie mogą zmywać budynki i mosty oraz niszczyć żyzne ziemie, tak jak w Pakistanie. W sąsiednich Indiach jezioro utworzone z roztopionego lodu wylało się z brzegów, powodując śmierć 179 osób.

Naukowcy szacują, że na całym świecie co najmniej 15 mln ludzi jest zagrożonych nagłymi powodziami spowodowanymi topnieniem lodu, z których większość mieszka w Indiach i Pakistanie.

W Alpach Szwajcarskich mieszkańcy wsi Blatten zostali w porę ewakuowani przed obsunięciem się topniejącego lodowca Birch.

Skutki dla lokalnych gospodarek

Gdy lodowce kurczą się, w pewnym momencie osiągają próg zwany „szczytem wody”, przy którym zmniejsza się jej odpływ. W rezultacie mniej wody z ich topnienia spływa w dół rzeki, co może mieć daleko idące konsekwencje.

Zmniejszone zasoby wody w Andach zmusiły lokalnych rolników, którzy tradycyjnie uprawiali kukurydzę i pszenicę, do zmiany upraw i gospodarki wodnej. Niektóre gminy przeszły na uprawę gorzkiej odmiany ziemniaków, która jest bardziej odporna na suszę.

Niestabilne zaopatrzenie w wodę hamuje również produkcję energii elektrycznej. W Chile 27 procent energii elektrycznej pochodzi z elektrowni wodnych, które w dużym stopniu zależą od wody z topniejącego lodu. W 2021 roku elektrownia Alto Maipo została wyłączona z powodu malejącego przepływu wody.

Rosnący poziom morza

Topnieją nie tylko lodowce w wysokich górach, ale także te morskie, takie jak lodowiec Thwaites w zachodniej Antarktyce. Ten lodowy gigant jest tak duży jak stan Floryda w USA i uważany jest za „bardzo niestabilny”. Zdaniem naukowców topnieje ze wszystkich stron.

Topnienie lodu morskiego ma decydujący wpływ na podnoszenie się poziomu mórz. Tylko w ciągu ostatnich 25 lat topnienie lodowców spowodowało podniesienie się globalnego poziomu mórz o prawie dwa centymetry.

Może się to wydawać niewiele, ale nisko położone wyspy na Pacyfiku, takie jak Fidżi i Vanuatu, są zagrożone zniknięciem pod falami. Ponadto ponad miliard ludzi mieszka w megamiastach, takich jak Dżakarta, Bombaj, Lagos i Manila, położonych w pobliżu wybrzeża. Wały ochronne są tylko tymczasowym rozwiązaniem, ponieważ poziom morza nadal się podnosi.

Zagrożone tradycje

Lodowce mają również znaczenie duchowe i kulturowe dla wielu ludzi. Każdego roku dziesiątki tysięcy pielgrzymów gromadzą się przy jednym z najświętszych lodowców Peru, Colquepunco, aby uczestniczyć w religijnym święcie. W przeszłości z lodowca wycinano bloki lodu i dostarczano je do lokalnych społeczności, które wierzyły w ich lecznicze właściwości. Jednak wraz z zanikiem lodowca ta stara tradycja jest zagrożona.

Lodowiec Presena we Włoszech, popularny cel wycieczek narciarzy, stracił od 1990 roku jedną trzecią swojej objętości. Oczekuje się, że do końca wieku naturalny śnieg w europejskich Alpach zmniejszy się o 42 procent. Naukowcy są zdania, że w przyszłości wiele ośrodków narciarskich na całym świecie przestanie się opłacać.

Tamtejsi mieszkańcy mogą jednak przygotować się na niektóre z tych zagrożeń. W pakistańskiej wiosce Hassanabad zainstalowano system wczesnego ostrzegania, który monitoruje aktywność pobliskiego lodowca Shisper. W razie potrzeby ostrzeżenie może zostać przekazane przez głośniki zainstalowane w tej wiosce.

W sąsiednim regionie Ladakh naukowcy eksperymentują z tworzeniem sztucznych lodowców, które mogą złagodzić niedobór wody w lecie. Jednak strategie te działają tylko do pewnego stopnia. Zdaniem naukowców najlepszym sposobem na powstrzymanie topnienia lodowców jest spowolnienie wzrostu temperatury na Ziemi.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Od 1 czerwca 2025 roku kobiety, które poroniły po 13. tygodniu ciąży, będą miały w Niemczech prawo do urlopu macierzyńskiego. Dotychczas regulacja ta obejmowała kobiety, które poroniły po 24. tygodniu ciąży. Pozostałe kobiety musiały starać się o zwolnienie lekarskie, jeśli nie były w stanie natychmiast powrócić do pracy.

Stopniowe zmiany

Obecnie przewidziano stopniowe wprowadzanie zmian. W przypadku poronienia po 13. tygodniu ciąży kobiety mogą nie pracować przez dwa tygodnie, chyba że wyraźnie tego chcą. Od 17. tygodnia ciąży urlop macierzyński trwa sześć tygodni, a od 20. tygodnia ciąży – osiem tygodni. Odpowiada to standardowemu okresowi urlopu macierzyńskiego po urodzeniu żywego dziecka.

Bundestag przyjął nowe przepisy jednogłośnie pod koniec stycznia, po długich negocjacjach między klubami poselskimi. W połowie lutego ustawę zatwierdziła również izba krajów związkowych czyli Bundesrat (Rada Federalna).

(EPD,du)

„Sueddeutsche Zeitung”: Błąd Trzaskowskiego – „łowienie” głosów na prawicy

„O najwyższy urząd w państwie konkurują polityk obyty w świecie i nowicjusz z chuligańską przeszłością. Wybór powinien być właściwie prosty, ale wielu osobom decyzja przychodzi ciężko” – pisze Viktoria Grossmann w piątek na portalu „Sueddeutsche Zeitung”.

„Trzaskowski jest nadzieją Europejczyków, nadzieją tych, którzy życzą sobie Polski jako solidnego i konstruktywnego partnera” - kontynuuje komentatorka, zastrzegając, że w taki sposób wybory widzi zagranica. Natomiast w Polsce wielu wyborcom, nawet tym, którzy popierają przynależność kraju do UE, nie uważają, że homoseksualizm jest ideologią i są przeciwni świadomemu łamaniu przez prezydenta konstytucji, decyzja przychodzi bardzo trudno.

Grossmann opisuje karierę Trzaskowskiego, wskazuje na jego osiągnięcia na stanowisku prezydenta Warszawy oraz doświadczenie w kontaktach z instytucjami unijnymi. Wśród przyczyn braku zdecydowanej przewagi Trzaskowskiego dziennikarka wymienia różnice w elektoratach. „PiS posiada bardzo wiernych wyborców. Partia jest bardziej zjednoczona, nastawiona bezkrytycznie do kandydata. Elektorat Trzaskowskiego jest natomiast bardziej różnorodny. Kandydat za mało wyszedł naprzeciw jego potrzeb, uznał za oczywistość, że już ma ich głosy” – ocenia warszawska korespondentka „SZ”.

Błędem było jej zdaniem „łowienie” przez kandydata oraz premiera Donalda Tuska głosów po prawej stronie elektoratu polegające na „odrzuceniu (w kampanii) waluty euro, Zielonego Ładu, uchodźców”. Identyczną taktykę zastosowano w Niemczech wobec Alternatywy dla Niemiec (AfD). Zdaniem Grossmann sztab Trzaskowskiego mógł kierować się autentycznym strachem. „Ale zamiast prezentować swoje polityczne stanowisko i plany, zbyt często Trzaskowski i jego zwolennicy wskazywali na błędy PiS” – oceniła krytycznie komentatorka zastrzegając, że ten, kto rządzi, nie może zachowywać się jak opozycja.

Zamiast potępiać w czambuł unijny pakt migracyjny, Tusk i Trzaskowski powinni byli wytłumaczyć, że jego zapisy nie przewidują przyjmowania przez Polskę uchodźców, dopóki na terenie kraju przebywa milion Ukraińców.

Wielu Polaków, którzy za czasów PiS walczyli o demokratyczną nowoczesną Polskę, jest rozczarowanych. Wkurzeni są też wszyscy, którzy myślą lewicowo, liberalnie i są otwarci na świat, a ich serce nie bije dla konserwatywnej PO Tuska. Trzaskowski jest dla nich jedynie kandydatem, dzięki któremu można powstrzymać PiS. „Czy to wystarczy jako motywacja, dowiemy się w niedzielę” – pisze w konkluzji Viktoria Grossmann w „Sueddeutsche Zeitung”.

„Die Welt: wynik wyborów wpłynie na relacje polsko-niemieckie

Trzaskowski i Nawrocki różnią się nie tylko światopoglądem, ale także stosunkiem do Niemiec – czytamy w portalu „Die Welt”. Kandydat wspierany przez PiS zarzuca swojemu przeciwnikowi przyjmowanie pieniędzy od niemieckich fundacji, a Tuskowi, „całkowitą podległość” wobec Niemiec. Nawrocki mówi o 10 tysiącach nielegalnych imigrantów przekazanych do Polski z Niemiec, chociaż liczba to nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Trzaskowski domaga się od Niemiec finansowego wsparcia dla zabezpieczenia wschodniej flanki NATO. Zapewnia, że nie dopuści do odsyłania imigrantów do Polski.

„Tageszeitung”: wybory wygrywa się nie w Warszawie, lecz na wsi

Gabriele Lesser zwraca uwagę na problem biedy w Polsce. Podkreśla, że wybory rozstrzygają się nie w Warszawie lecz na prowincji. „Szczególnie na wschodzie Polski mieszkają miliony ludzi, którzy czują się w coraz większym stopniu wykluczeni ze społeczeństwa. Ich najważniejszym źródłem informacji jest wiejski proboszcz i prawicowo-klerykalna, zbliżona do PiS stacja radiowa Radio Maryja” – pisze autorka. Niezależne i demokratyczne media nie docierają na te obszary.

Lesser pisze, że problemy ludzi biednych, starych i wykluczonych nie odgrywały niemal żadnej roli w kampanii wyborczej. Jak podkreśla, socjalną degradacją zagrożonych jest 20 mln mieszkańców Polski. 2,5 mln Polek i Polaków żyje w skrajnej biedzie, a blisko 17,5 mln poniżej minimum socjalnego – podkreśliła autorka powołując się na opublikowany w 2024 r. raport Europejskiej Sieci Przeciwko Ubóstwu (EAPN).

Zdaniem autorów raportu szczególnie dramatyczne były pod tym względem dwa ostatnie lata rządów PiS – w roku 2023 w Polsce liczba osób żyjących w skrajnej biedzie w porównaniu z rokiem 2022 zwiększyła się z 1,7 mln do ok. 2,5 mln.

„Berliner Zeitung": Duch czasu zwraca się ku ideologii narodowej

Redaktor Naczelny stołecznej gazety Tomasz Kurianowicz pisze, że wybory prezydenckie w Polsce pokazują, iż „duch czasu zwraca się w stronę ideologii narodowej”. Jego zdaniem już teraz można dostrzec, że poparcie dla Ukrainy „kruszy się”. Kanclerz Niemiec Friedrich Merz musi uwzględnić tę zmianę. Wynik wyborów przesądzi o tym, czy nowy prezydent będzie współpracował z rządem Donalda Tuska w polityce zagranicznej, czy też będzie kontynuowana konfrontacja, czytamy.

Thomas Hüser nie odbył na początku lat 90-tych służby w koszarach, tylko jako opiekun osób starszych w niemieckim Caritasie. Była to tzw. służba zastępcza, którą odbywała młodzież powołująca się na konflikt sumienia.

Jednak od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrainę Thomas zmienił zdanie. – W obliczu globalnych zagrożeń służba z bronią w ręku jest kwestią solidarności. Tylko mocne siły zbrojne mogą nas chronić – uważa dziś 54-letni mężczyzna.

Hüser wycofał swoją odmowę odbycia służby z bronią w ręku i zgłosił się do służby w Bundeswehrze. Czeka teraz na odpowiedź od wojskowej administracji, czy i kiedy zostanie powołany do służby. – Jestem bardzo podekscytowany – podkreśla obecny specjalista ds. komunikacji i dyrektor huty cynku w Nordenham (Dolna Saksonia).

W swojej decyzji Thomas Hüser nie jest bynajmniej osamotniony. Liczba przypadków wycofania odmowy służby wojskowej rośnie w całym kraju od 2022 r., poinformowała rzeczniczka Federalnego Urzędu ds. Rodziny i Spraw Obywatelskich w Kolonii.

W roku, w którym Rosja rozpoczęła swoją zakrojoną na szeroką skalę inwazję na Ukrainę, było 487 oświadczeń o rezygnacji z odmowy, a w 2023 r. już 536. Po dalszym wzroście w następnym roku, do końca kwietnia br. było ich 311, co w skali roku odpowiada ponad 900.

Szansa na wzmocnienie obrony cywilnej

Rzecznik dowództwa Bundeswehry w Nadrenii Północnej-Westfalii ppłk. Ulrich Fonrobert cieszy się ze zmiany nastawienia wielu dawnych przeciwników służby wojskowej. – Oczywiście istnieją dla nich możliwości, zwłaszcza w oddziałach obrony cywilnej – mówi.

Jednak dołączenie do Bundeswehry w charakterze rezerwisty wymaga pewnego czasu – na przykład na badania lekarskie, niezbędną kontrolę kontrwywiadowczą, a następnie dwukrotne 14-dniowe szkolenie dla osób, które nie odbyły zasadniczej służby wojskowej.

Dla pięćdziesięciolatka, takiego jak Hüser, może to być trudne ze względu na wiek. Na przykład w 2. Pułku Obrony Cywilnej w Münster (Nadrenia Północna-Westfalia), ze względu na wymaganą kondycję fizyczną rekrutowani są przede wszystkim młodsi mężczyźni i kobiety.

Wzór do naśladowania dla młodszych

Decydujące znaczenie ma jednak impuls, jaki dają takie decyzje. – Są oni wzorem dla innych, często młodszych – podkreśla z uznaniem Fonrobert.

Thomas Hüser relacjonuje, że spotkał się z dużym zainteresowaniem i poparciem ze strony swoich pracowników. Również zarząd jego koncernu w Szwajcarii wyraził zgodę: – Jeśli muszę wyjechać na kilka miesięcy na szkolenie, mogę to zrobić – zaznacza menedżer.

Henner Pasch, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej w Wuppertalu i szef firmy informatycznej, który kiedyś był przeciwnikiem służby wojskowej, również zgłosił się do Bundeswehry. Uważa, że ma w ręku znaczne atuty. – Jak dotąd nie jesteśmy zbyt odporni na kryzysy, co pokazała pandemia koronawirusa – mówi 44-latek. – Jeśli zostaniemy zaatakowani, dzięki mojemu doświadczeniu kierowniczemu i 11 tys. kontaktów w telefonie komórkowym mogę pomóc w organizacji obrony cywilnej w moim regionie – wyjaśnia.

Pasch i Hüser nie są fanami broni, którzy w podeszłym wieku chcą „bawić się w wojnę”, jak obaj podkreślają. – Nigdy nie strzelałem z prawdziwej broni – mówi Pasch. – Ale jeśli nasza demokracja zostanie zaatakowana, nie możemy chować głowy w piasek – podsumowuje.

(DPA/du)

Trzy tygodnie po wprowadzeniu bardziej rygorystycznych kontroli na niemieckich granicach związek zawodowy policjantów uważa, że siły policji federalnej, odpowiedzialnej za tę operację, znalazły się na granicy wydolności.

Szef Niemieckiego Związku Policji Andreas Rosskopf powiedział gazecie „Rheinische Post”, że w wielu przypadkach owa granica została „nie tylko osiągnięta, ale też już dawno przekroczona”.

„Dalej tak się nie da”

W ankiecie przeprowadzonej przez związek zawodowy wśród około 2000 funkcjonariuszy policji około 70 procent stwierdziło, że kontrole graniczne nie są już dłużej możliwe do utrzymania w dotychczasowym zakresie. Prawie 77 procent zdecydowanie odrzuciło ograniczenia dotyczące urlopów i czasu wolnego od pracy. Około 42 procent stwierdziło, że obecnie pracują na pełnych obrotach – tylko 18,7 procent uważało, że sytuacja jest spokojna.

Szef MSW zaprzecza

Rosskopf zażądał wyraźnego sygnału wsparcia dla służb ratunkowych. Uważa on, że minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt musi zapewnić więcej personelu, więcej przewidywalności, więcej pomocy, lepszy sprzęt i infrastrukturę.

Dobrindt zarządził bardziej rygorystyczne kontrole na niemieckich granicach wkrótce po objęciu stanowiska w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych na początku maja. Celem jest stopniowe zmniejszanie liczby migrantów wjeżdżających do Niemiec.

Jednak członkowie związku zawodowego policji już skrytykowali fakt, że nie ma wystarczającej liczby pracowników policji federalnej, aby utrzymać kontrole w dłuższej perspektywie. Dobrindt niedawno odrzucił tę krytykę i odnosząc się do policji federalnej powiedział, że zaostrzone kontrole graniczne mogą zostać utrzymane przez dłuższy czas.

Policjanci zwrócili się teraz do funkcjonariuszy służby celnej o pomoc w przeprowadzaniu kontroli. – Policja federalna złożyła wniosek o pomoc administracyjną do organów celnych w celu dalszego wsparcia kontroli granicznych. Jest on obecnie rozpatrywany przez służby celne – powiedziała rzeczniczka Ministerstwa Finansów, które jest odpowiedzialne za tę formację. Służby celne pomagają już na granicach, w akcji jest do 450 funkcjonariuszy.

(AFP/szym)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Niemiecka Służba Meteorologiczna (DWD) szacuje, że od 1881 r., w okresie od początku marca do końca maja, tylko dwa razy w Niemczech spadło mniej deszczu niż w tym roku. Było to w roku 1893 i roku 2011.

Wiosną, która właśnie dobiega końca, w całym kraju spadło tylko około 96 litrów deszczu na metr kwadratowy. DWD klasyfikuje to jako ekstremalną suszę. W 1893 roku zmierzono 85,3 litra deszczu na metr kwadratowy, w 2011 roku 89,5 litra.

Wpływ na cały sezon wegetacyjny

Niski poziom wody w rzekach, ryzyko pożarów lasów i obawy w rolnictwie dotyczące wzrostu kukurydzy i buraków cukrowych - te tematy przebijały się w ostatnich tygodniach do niemieckich mediów.

W połowie kwietnia organizacja ekologiczna BUND ostrzegła przed poważnymi konsekwencjami braku deszczu dla środowiska i przyrody: susza na wiosnę będzie miała wpływ na cały sezon wegetacyjny.

Tylko około 40 litrów na północnym wschodzie

„Deficyt opadów był szczególnie uderzający na północnym wschodzie, gdzie w wielu miejscach odnotowano tylko około 40 litrów na metr kwadratowy” - podała DWD w swojej ocenie. Z drugiej strony u podnóża Alp odnotowano ponad 300 litrów na metr kwadratowy.

Aby ocenić długoterminowe zmiany klimatu, aktualne dane porównuje się z wieloletnimi średnimi z niedawnej przeszłości. 96 litrów deszczu na metr kwadratowy zmierzone w 2025 r. było o 48 procent poniżej średniej dla okresu odniesienia od 1961 do 1990 r. W porównaniu z nowszym okresem odniesienia od 1991 do 2020 r. deficyt wynosi około 44 procent, podała DWD.

Widoczny trend ocieplenia

Jednocześnie, jak pokazują wstępne wyniki, było też zdecydowanie za ciepło. Według służb meteorologicznych wiosną utrzymał się długoterminowy trend ocieplenia. Już ubiegłoroczna wiosna była najcieplejsza w Niemczech od początku pomiarów.

W 2025 r. średnia temperatura wyniosła 9,8 stopnia. To o 1,9 stopnia powyżej średniej dla uznanego na arenie międzynarodowej okresu odniesienia 1961-1990 i 0,7 stopnia powyżej obecnego okresu odniesienia 1991-2020.

Niemcy boją się upałów

Tymczasem prawie jedna na trzy osoby w Niemczech jest zaniepokojona upałami i utrzymującymi się falami gorąca. Tak wynika z badania ośrodka Forsa przeprowadzonego dla kasy chorych AOK.

Spośród ponad 3000 respondentów 32 procent stwierdziło, że rosnące upały są powodem do niepokoju. 77 procent respondentów opowiada się za inwestycjami publicznymi na rzecz lepszej ochrony przed upałami w miastach.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

(DPA,KNA/szym)

Jak poinformowała holenderska agencja ds. bezpieczeństwa żywności i produktów (NVWA), u kilku osób, w tym dzieci, po zjedzeniu żelków wystąpiły problemy zdrowotne. Chociaż konopie indyjskie wykryto tylko w trzech opakowaniach „Happy Cola F!ZZ”, podjęto decyzję o całkowitym wycofaniu produktu z rynku.

„W obrocie znajdują się opakowania słodyczy, które po spożyciu mogą powodować dolegliwości zdrowotne, takie jak zawroty głowy” – wyjaśniła NVWA. „W żelkach w kształcie butelki coli znaleziono marihuanę” – powiedziała rzeczniczka urzędu agencji informacyjnej AFP. Jak dodała, „kilka osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych, zachorowało po ich spożyciu”.

Policja bada obecnie, w jaki sposób konopie indyjskie znalazły się w żelkach. „Po konsultacji z NVWA i zgodnie ze standardową procedurą w takich sytuacjach firma Haribo wydała ostrzeżenie dotyczące bezpieczeństwa” – powiedziała rzeczniczka, ostrzegając: „Nie spożywajcie tych cukierków”.

Również firma określiła ten incydent jako „poważny”. „Bezpieczeństwo naszych konsumentów ma dla nas najwyższy priorytet” – zakomunikował wiceprezes ds. marketingu Patrick Tax. Jednocześnie zaznaczył, że chodzi tylko o „ograniczoną liczbę przypadków”. Haribo ściśle współpracuje z policją w celu wyjaśnienia przyczyny zanieczyszczenia.

(DPA, AFP/jak)

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>