Deutsche Welle | Gazeta.PL_news CopyPaste

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” zaznacza: „Sporządzenie listy bezpiecznych krajów pochodzenia wynika z prostej zasady: jeśli odsetek osób ubiegających się o azyl z danego kraju, którym się go przyznaje, jest bardzo niski, wiele przemawia za uproszczeniem obowiązującej do tej pory procedury. (...) Jeśli, tak jak obecnie we Włoszech, wnioski o azyl nie są wystarczająco dokładnie sprawdzane, ponieważ pochodzą z państw, które trudno uznać za bezpieczne, (...) prawo azylowe jest zagrożone. (...) Byłoby absurdalne, gdyby za bezpieczne uznać tylko państwa przestrzegające standardów UE. (...) Czy zatem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny stawia polityków przed zadaniem niemożliwym do rozwiązania? (...) Wyrok ten nie jest pierwszym wydanym w Luksemburgu, który przemawia za tym, aby na arenie europejskiej w końcu zbliżyć się do rozwiązania politycznego, które jaśniej określa granice prawa uchodźczego”.

„Frankfurter Rundschau” zauważa: „Także niemiecka lista rzekomo 'bezpiecznych' krajów pochodzenia zawiera wątpliwe kandydatury, takie jak Gruzja i Mołdawia. Ich usunięcie jest już od dawna opóźnione, na co zwracają uwagę nie tylko organizacje praw człowieka, ale również niemieckie sądy. Rząd Gruzji represjonuje organizacje pozarządowe, społeczność LGBTQ+ i masowe protesty. Rząd Mołdawii nie ma żadnej kontroli nad regionem Naddniestrza, którym rządzą prorosyjscy separatyści. Oba te przypadki są sprzeczne z tym, co obecnie podkreśla TSUE, powołując się na obowiązujące prawo UE: państwa, w których określone grupy nie są bezpieczne, nie mogą być zaklasyfikowane jako 'bezpieczne'. Można to jednocześnie odczytać jako odrzucenie planów koalicji CDU/CSU i SPD, aby dodać do tej listy również Maroko, Algierię, Tunezję i Indie”.

„Rhein-Neckar-Zeitung” z Heidelbergu podkreśla: „Wygoda, szybkie działanie, radykalne zmiany – to również jak najbardziej kategorie polityczne. Nie mają one jednak nic do szukania w prawie. Prawo chroni obywateli, przede wszystkim przed nadużyciami ze strony polityki i polityków. Prawo jest po to, aby chronić słabszych, a nie silniejszych. Stanowi ono, zgodnie z surowymi kryteriami, pewien mechanizm wyrównawczy, dzięki któremu można w sposób zrównoważony uwzględnić różne interesy. Tak, również osoby ubiegające się o azyl swoje mają prawa. (...) Wyrok TSUE nie uniemożliwia deportacji czy odrzucenia wniosku o azyl. Zobowiązuje on jednak państwa unijne do przestrzegania zasad prawa. Jest to więc dobry wyrok”.

„Lausitzer Rundschau” z Cottbus: „Chociaż obecnie obowiązują znacznie wyższe standardy, takie jak na przykład sprawdzanie prawa do azylu zgodnie z zasadami państwa prawnego, umowy z państwami trzecimi są uważane za nieludzkie i cyniczne. Ale czy naprawdę są bardziej cyniczne niż obecne przepisy, zgodnie z którymi tylko najsilniejsi spośród słabych i najbogatsi spośród biednych wybierają niezwykle niebezpieczną drogę do Europy, często ginąc w pustyni, na Morzu Śródziemnym lub w wodach Atlantyku? Nie, nie są. Takie umowy utorowałyby drogę do lepszej i bardziej humanitarnej polityki azylowej. Dopiero gdy państwa europejskie będą mogły faktycznie decydować, kto naprawdę potrzebuje azylu, ta sprawa będzie zgodna z jej humanitarnym charakterem”.

Zdaniem „Die Glocke” z Oelde: „Wyrok TSUE jest delikatny, ponieważ ogranicza swobodę polityczną w tak ważnej kwestii, jaką jest migracja. (...) Jeśli rządy wybrane przez naród nie będą mogły wprowadzić bardziej rygorystycznych sposobów ograniczających imigrację, ponieważ sądy to uniemożliwiają, doprowadzi to do frustracji obywateli. Mogą wówczas zagłosować na bardziej radykalne siły”.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Żądania zamknięcia granic, wstrzymania imigracji i masowej deportacji ludzi z Niemiec należą do podstawowych założeń Alternatywy dla Niemiec (AfD). Partia ta od lat dąży do radykalnej zmiany kursu w niemieckiej polityce migracyjnej. Odnosi w tym sukcesy: w ostatnich wyborach do Bundestagu Niemcy wybrali ją na drugą najsilniejszą partię w parlamencie, oddając na nią ponad 20 procent głosów.

Od tego czasu AfD dąży do udziału we władzy rządowej, jednak brakuje jej takiej możliwości. Partia ta zradykalizowała się na przestrzeni lat do tego stopnia, że oficjalnie żadna inna partia w Niemczech nie chce z nią współpracować. AfD trafia na pierwsze strony gazet przede wszystkim dzięki postulatom dotyczącym „reemigracji” milionów osób. Kogo dokładnie AfD chce deportować z Niemiec, jest kwestią sporną, nawet w samej partii.

Ujawnione plany

– Pierwotnie termin „reemigracja” był używany w AfD, aby zamazać fakt, że ta partia domaga się masowych deportacji – wyjaśnia Benjamin Hoehne z Uniwersytetu Technicznego w Chemnitz w wywiadzie dla DW. Politolog zajmuje się badaniem populizmu i skrajnie prawicowych partii. – Termin ten stał się szerzej znany na początku 2024 roku, gdy platforma „Correctiv” ujawniła konkretne plany skrajnej prawicy dotyczące wydalania imigrantów – dodał.

Platforma „Correctiv” poinformowała wówczas o spotkaniu prawicowych ekstremistów w Poczdamie, podczas którego omawiano tak zwany „plan reemigracji” austriackiego prawicowego ekstremisty Martina Sellnera. Wśród obecnych na tym spotkaniu byli również działacze AfD. Jej raport wywołał bezprecedensową falę protestów w Niemczech: miliony ludzi wyszły na ulice, aby demonstrować przeciwko planom deportacji. Słowo „reemigracja” zostało również wybrane antysłowem roku 2023. Od tego czasu AfD stanowczo broni się przed zarzutami, że chce deportować również imigrantów posiadających obywatelstwo niemieckie.

AfD nie zdystansowała się jednak od samego słowa, a wręcz przeciwnie. W kampanii wyborczej do Bundestagu członkowie tej partii organizowali masowe kampanie, podczas których domagali się „reemigracji”. Tuż przed wyborami do Bundestagu czołowa kandydatka AfD, Alice Weidel, szukała wsparcia wśród skrajnie prawicowych środowisk. W przemówieniu wygłoszonym na zjeździe Alternatywy dla Niemiec w Riesa w styczniu 2025 roku podtrzymała żądanie deportacji na wielką skalę. „A jeśli mają się nazywać reemigracją, to niech będzie reemigracja” – krzyknęła do wiwatujących członków partii.

Reemigracja – skrajnie prawicowy szyfr

Słowo „reemigracja” od zawsze było wśród prawicowych ekstremistów szyfrem oznaczającym przywrócenie rzekomo jednolitej etnicznie populacji kraju. Postulat ten silnie nawiązuje do mrocznego okresu terroru narodowych socjalistów. Pod dyktatorskimi rządami Adolfa Hitlera nazistowskie Niemcy zamordowały miliony ludzi w Europie: Żydów, Sintich i Romów, osoby niepełnosprawne, homoseksualistów i wielu innych, którzy nie odpowiadali nazistowskiemu ideałowi niemieckości; byli terroryzowani i zabijani.

Termin „reemigracja” służył zatem zawsze do bagatelizowania problemu. W debatach publicznych zwolennicy tej koncepcji mogli powoływać się na to, że chodzi im jedynie o deportację cudzoziemców przebywających nielegalnie w Niemczech. Aktywiści z otoczenia AfD, tacy jak austriacki prawicowy ekstremista Martin Sellner, od lat forsują postulat „reemigracji”. Sellner chce przesunąć „granicę tego, co można powiedzieć” w kierunku skrajnej prawicy. Sam tak mówi. Jest to walka kulturowa prawicy.

Jednak w Niemczech mnożą się wyroki sądowe, które uznają Martina Sellnera i jego postulat reemigracji za jednoznacznie antykonstytucyjne. Przykładem może tu być Federalny Sąd Administracyjny w Lipsku. W czerwcu 2025 roku w ramach postępowania o zakazie wydawania magazynu „Compact” poruszono kwestię Sellnera i stwierdzono, że jego poglądy naruszają konstytucyjną zasadę równości wszystkich obywateli niemieckich.

W uzasadnieniu wyroku napisano o jego poglądach na reemigrację: „Wychodzą one z założenia, że należy zachować 'tożsamość etniczno-kulturową' i dlatego traktują obywateli niemieckich pochodzenia migracyjnego jako obywateli drugiej kategorii”. To najwyraźniej skłoniło znanego posła AfD do Bundestagu Maximiliana Kraha do zabrania głosu. – Koncepcja Sellnera jest sprzeczna z konstytucją – oświadczył podczas imprezy zorganizowanej przez klub poselski AfD w Bundestagu w lipcu tego roku.

AfD: obawy przed zakazaniem działalności

Maximilian Krah jest jednym z najbardziej rzucających się w oczy polityków AfD. Lubi występować głośno i hałaśliwie, z cygarem i kieliszkiem szampana w ręku. Dzięki kampaniom wyborczym na TikToku udało mu się dotrzeć do wielu młodych wyborców AfD.

Maximilian Krah jest z wykształcenia prawnikiem i jako taki angażuje się obecnie w debatę na temat reemigracji. Ostrzega przy tym swoich partyjnych przyjaciół przed domaganiem się deportacji imigrantów mających niemieckie obywatelstwo: „Ręce precz od obywateli! Nieważne, czy nas denerwują!”

Przyczyna takiego postępowania jest oczywista: bez wyraźnego zdystansowania się od „koncepcji reemigracji” Sellnera, AfD naraża się na ryzyko wszczęcia postępowania o zakazaniu jej działalności przed Federalnym Trybunałem Konstytucyjnym. Od miesięcy wielu polityków niemieckich naciska na wszczęcie takiego postępowania.

Politolog Benjamin Hoehne twierdzi, że wielu czołowych polityków AfD podziela logikę Kraha: „W AfD wyczuwa się niepokój z powodu możliwego wszczęcia postępowania o zakazie działalności partii. Gdyby doszło do takiego postępowania, dla AfD z pewnością pomocne byłoby wcześniejsze złagodzenie jej retoryki”. AfD dała temu wyraz podczas zamkniętego posiedzenia jej klubu poselskiego w Bundestagu na początku lipca. W odrożnieniu od okresu wyborczego, w końcowym dokumencie tego spotkania nie było już mowy o „reemigracji”. Czy zatem AfD jest na drodze do deradykalizacji?

Benjamin Hoehne jest sceptyczny: „Widzimy we wschodnich landach Republiki Federalnej liczne organizacje regionalne AfD, w których utrzymują się wątpliwości co do strategii deradykalizacji, ponieważ radykalizm został uznany przez nie za obiecujący sposób na sukcesy odnoszone przez AfD w dotychczasowych wyborach do parlamentów krajów związkowych Niemiec”.

Poza tym politycy AfD w tych landach nieustannie domagają się deportacji imigrantów; nawet tych, którzy posiadają niemieckie obywatelstwo.

AfD: „Nie potrzebujemy tu tych ludzi!”

Przykładem takiej postawy jest posłanka AfD do parlamentu krajowego Brandenburgii Lena Kotré. Nazywa się „rzeczniczką ds. polityki reemigracji” swojego klubu poselskiego. Podczas wykładu na temat „reemigracji” w czerwcu 2025 roku w Berlinie domagała się także deportowania imigrantów posiadających obywatelstwo niemieckie.

Chodzi o ludzi, którzy nie pasują do jej koncepcji niemieckości, na przykład dlatego, że nie „asymilują się”, czyli nie dostosowują się. „Nie potrzebujemy tu takich ludzi. Ci ludzie są ciężarem. Ci ludzie muszą opuścić ten kraj” – powiedziała.

Maximilian Krah stał się obecnie dla AfD osobą niepożądaną: jego skrajnie prawicowy wydawca Goetz Kubitschek właśnie zerwał z nim współpracę. A przecież sam Krah nieustannie prowokuje na skrajnie prawicowym skrzydle niemieckiego życia politycznego. Jakie jest jego stanowisko wobec niemieckiej konstytucji? W podcaście z Kubitschekiem jeszcze w czerwcu oświadczył: „Będziemy musieli pogodzić się z tym państwem. I w dającej się przewidzieć przyszłości nie będziemy w stanie go zmienić”.

W „dającej się przewidzieć przyszłości”? Prawa podstawowe zapisane w Ustawie Zasadniczej, czyli w niemieckiej konstytucji, są objęte gwarancją ich wieczności.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Z niecierpliwością czekano na nowe badania dotyczące osób uczących się niemieckiego w szkołach, na uniwersytetach i w instytutach językowych na całym świecie. Publikowane co pięć lat badanie wskazuje trendy w nauce języka niemieckiego i analizuje „warunki ramowe i wyzwania” dla języka niemieckiego jako języka obcego (DaF) na całym świecie.

Tym razem badanie nie zawiera danych liczbowych. W 2020 roku, gdy przeprowadzono je po raz ostatni, liczba ta wynosiła około 15,45 miliona, ale obecnie można tylko spekulować. Raport wskazuje jednak na liczne, częściowo zaskakujące trendy.

Dokument, będący wspólnym dziełem Deutsche Welle, Instytutu Goethego, DAAD i Centralnej Agencji ds. Szkół Zagranicznych pod patronatem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, został zaprezentowany podczas „Międzynarodowej Konferencji Nauczycieli Języka Niemieckiego” (IDT) w Lubece.

Kto uczy się niemieckiego i dlaczego?

Niemiecki jako język poetów i myślicieli, czytanie Goethego w oryginale? To już przeszłość, o ile kiedykolwiek było to motywacją. Nauka niemieckiego jest podejmowana przede wszystkim, aby przygotować się do studiów, kształcenia zawodowego lub pracy w Niemczech – tak brzmi główny wniosek badania.

Wymieniono między innymi takie kraje, jak Kenia, Egipt, Kamerun i Maroko. Również w Indiach od czasu podpisania umowy o mobilności z Niemcami w 2022 roku liczba osób uczących się niemieckiego ogromnie wzrosła, co potwierdza Alexandra Mittler, kierowniczka działu językowego Instytutu Goethego w New Delhi.

Istnieje wiele programów współpracy z wykwalifikowanymi instruktorami w Indiach, na przykład w dziedzinie opieki. Nauka języka niemieckiego jest oferowana jako integralna część przygotowania do podjęcia pracy w Niemczech. Brakuje jednak wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej zarówno w szkołach, jak i poza nimi.

Kształcenie nauczycieli jest ważnym obszarem, który obejmuje nie tylko naukę języka i metodologię, ale także szkolenia międzykulturowe. Ponadto przyznawanych jest sto stypendiów na kursy językowe i szkolenia w Niemczech, ponieważ nauczyciele powinni przekazywać jak najbardziej „aktualny i realistyczny obraz Niemiec”.

„Wrażliwość kulturowa” w Niemczech

Jest to dość istotna kwestia, ponieważ znajomość języka to jedno, ale przygotowanie do życia w innym kręgu kulturowym, gdzie mogą obowiązywać inne wartości, wymaga szczególnej wrażliwości. W badaniu wymieniono różne programy, takie jak „Fit für den deutschen Arbeitsmarkt” (Gotowi na niemiecki rynek pracy), „Berufsbrücke” (Pomost zawodowy), „Vorintegration und Übergangsmanagement” (Wstępna integracja i zarządzanie przejściem), które poza nauką języka mają na celu przygotowanie do życia w Niemczech z uwzględnieniem różnic kulturowych.

Tematy takie jak różnorodność, uczestnictwo, LGBTQ+, płeć nie są obowiązkowe w programach nauki języka, ale z pewnością warto o nich usłyszeć przed wyjazdem do Niemiec, uważa również Akshita Dhamija, wykładowczyni w Instytucie Goethego w Delhi. Podczas konferencji nauczycieli języka niemieckiego w Lubece poprowadziła warsztaty „Kompetencje genderowe jako klucz do integracji”.

Brak nauczycieli na całym świecie

– W Nigerii dużym wyzwaniem jest brak nauczycieli języka niemieckiego – mówi Moses Ayankulnle, jeden z ponad 2700 uczestników konferencji. Popyt na język niemiecki w Nigerii jest ogromny, ale po prostu brakuje wykwalifikowanych nauczycieli. Bez stypendium lub wsparcia instytucji kontynuacja nauki w Niemczech jest prawie niemożliwa, zbyt skomplikowana, również pod względem wizowym.

Konieczne jest podjęcie działań, ponieważ brak nauczycieli jest problemem globalnym, jak wynika z analizy badania. Przyczyny są różnorodne: wielu nauczycieli przechodzi na emeryturę, w niektórych krajach nie ma w ogóle kształcenia nauczycieli języka niemieckiego, w innych, takich jak Japonia i Korea, ale także w południowej Europie, odczuwalne są zmiany demograficzne: mniej urodzeń oznacza mniej uczniów.

Ponadto, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, oferta nauczania języków obcych została trwale ograniczona lub priorytetowo traktowany jest język angielski. Jak silny wpływ na nauczanie języka niemieckiego mają decyzje dotyczące polityki edukacyjnej w poszczególnych krajach, widać również na przykładzie przeciwnych trendów, takich jak w krajach bałtyckich. Na Litwie prawie połowa wszystkich szkół oferujących naukę języków obcych ma język niemiecki w programie nauczania.

Niemiecki jako język zawodowy

W krajach o dużym wzroście liczby ludności i ograniczonym rynku pracy Niemcy oferują perspektywy na przyszłość – to kolejny wniosek z badania.

W Goethe-Institut w Berlinie dyrektor Manuela Beck dostrzega rosnące zapotrzebowanie na wieczorowe kursy dla osób pracujących, które w pracy posługują się językiem angielskim, ale w życiu codziennym potrzebują języka niemieckiego. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się również kursy online, ale nie zastępują zajęć stacjonarnych.

Badanie pokazuje również, że nowoczesna metodologia, dydaktyka, w tym metody nauczania oparte na sztucznej inteligencji, oraz wiedza o kraju są niezbędnymi środkami ułatwiającymi młodym i starszym osobom mobilność do Niemiec. Nie bez znaczenia jest również wzbudzenie w nich entuzjazmu do języka niemieckiego. Być może ktoś zechce przeczytać Goethego w oryginale.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Dzięki odsunięciu w 2023 r. Prawa i Sprawiedliwości od władzy, Donald Tusk cieszy się do dziś znakomitą reputacją w liberalnej Europie – pisze Jan Puhl w najnowszym wydaniu niemieckiego tygodnika „Der Spiegel”.

Jak podkreślił autor, Tusk pokazał, jak można powstrzymać rzekomo nieuchronny wzrost wpływów prawicowych populistów, którzy na Węgrzech, na Słowacji i w Holandii rządzą, a w Niemczech i Francji zdobywają coraz większe poparcie w sondażach.

Dwa lata po swoim sukcesie premier sprawia wrażenie polityka, który poniósł fiasko – pisze Puhl zwracając uwagę na wyniki sondaży, w których ugrupowania nacjonalistyczne znów dystansują liberalną Koalicję Obywatelską.

Tusk: bezsilny i zniechęcony

„Premier sprawia wrażenie polityka zniechęconego i zmęczonego” – ocenił dziennikarz „Spiegla”. Jeżeli Polska znów wpadnie całkowicie w ręce narodowych konserwatystów, to będzie to nie tylko polityczna, lecz także osobista porażka Tuska. Puhl charakteryzuje premiera jako człowieka, który marzy o otwartej na świat, tolerancyjnej Polsce, zakorzenionej w UE, nastawionej do Niemiec krytycznie, ale związany z nimi pragmatycznie i jest czujny wobec Rosji.

Zdaniem wielu obserwatorów winę za obecną sytuację ponosi przede wszystkim sam premier. Kampania przed wyborami prezydenckimi oceniana jest jako pasmo porażek i nietrafionych ocen. „Tusk się zużył” – cytuje Antoniego Dudka „Der Spiegel”.

Puhl ocenił krytycznie wyborczy manewr Tuska, polegający na politycznym „skręcie na prawo” w celu pozyskania poparcia wyborców dla Rafała Trzaskowskiego na prowincji. Wymienił hasło „repolonizacji” i obchody 1000-letniej rocznicy Bolesława Chrobrego „w stylu bardziej przystającym do PiS”.

Skręt na prawo niewiarygodny

Problem Tuska polega na tym, że nikt nie wierzy w jego zwrot na prawo – ocenił Puhl zastrzegając, że w kwestiach migracji premier „od zawsze był konserwatystą”. Nie tylko rozbudował zaporę na granicy z Białorusią, ale także zawiesił prawo do azylu i wprowadził kontrole na granicach z Niemcami i Litwą. Postawa Tuska przesunęła debatę publiczną na prawo i zaszkodziła mu – pisze dziennikarz „Spiegla”.

Odnosząc się do niezrealizowanych obietnic wyborczych, Puhl zaznaczył, że winą nie należy obarczać tylko prezydenta Andrzeja Dudę, lecz także konserwatywne siły w koalicji rządowej przeciwne chociażby liberalizacji przepisów aborcyjnych.

Wielu zwolenników Tuska jest rozczarowanych jego rządem – ocenił niemiecki dziennikarz. „Radykalny pragmatyk”, jakim jest Tusk, nie był w stanie zaoferować wyborcom „pozytywnej narracji o swojej misji rządowej”.

Premier nie zejdzie z boiska

Zastanawiając się nad tym, czy Tusk dotrwa do końca swojej kadencji, aby „zakończyć karierę porażką w walce przeciwko prawicy”, czy raczej wyznaczy Radosława Sikorskiego na swojego następcę.

Zdaniem jednego z byłych doradców Tuska, premier będzie kierował się wolą walki charakterystyczną dla kibica piłkarskiego i nie zgodzi się na to, by przed końcem meczu zdjęto go z boiska.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, który utrudnia ustalanie bezpiecznych krajów pochodzenia dla przyspieszonych procedur azylowych. Państwa członkowskie UE mogą tworzyć takie listy tylko wtedy, gdy ujawnią źródła swoich ocen. Ponadto obecnie obowiązuje zasada, że cała ludność danego kraju musi być bezpieczna – orzekli sędziowie w Luksemburgu.

Sprawa dotyczy kontrowersyjnego „modelu albańskiego” Włoch, odnoszącego się do przyspieszonych procedur azylowych za granicą. Wyznaczenie bezpiecznych krajów pochodzenia jest podstawowym warunkiem wdrożenia tego modelu.

Potrzebna kontrola sądowa

Osoby pochodzące z tzw. bezpiecznego kraju pochodzenia, które składają wniosek o azyl w Unii Europejskiej, mogą zostać szybciej odrzucone. Państwa UE mogą samodzielnie określać, które państwa uznają za bezpieczne.

W swoim wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził jednak, że ocena ta musi podlegać kontroli. Ponadto zgodnie z tym wyrokiem państwa członkowskie UE – przynajmniej do czasu wejścia w życie nowych przepisów unijnych w sprawie azylu – nie mogą uznać państwa trzeciego za bezpieczny kraj pochodzenia, jeśli określone grupy osób, np. homoseksualne, nie są w nim bezpieczne.

W ubiegłym roku Trybunał orzekł w innej sprawie, że państwo może być uznane za bezpieczne do odwołania tylko wtedy, gdy dotyczy to całego jego terytorium. Nowe przepisy UE przewidują jednak, że w przyszłości państwa będą mogły być uznawane za bezpieczne kraje pochodzenia, nawet jeśli istnieją w nim wyjątki dotyczące niektórych grup osób lub określonych regionów.

Przepis ten jest częścią szeroko zakrojonej reformy unijnego prawa azylowego, która wejdzie w życie w czerwcu 2026 roku. Trybunał w Luksemburgu zaznaczył, że UE ma swobodę przyspieszenia terminu wejścia w życie tego przepisu. Do tego czasu obowiązuje jednak stare prawo UE – oraz jego wykładnia TSUE.

Tłem jest „model albański” Włoch

W sprawie, która była przedmiotem wyroku TSUE, dwie osoby z Bangladeszu zaskarżyły odmowę udzielenia im azylu, ponieważ ich kraj pochodzenia został uznany przez Włochy za bezpieczny. Należały one do grupy migrantów, którzy zostali przewiezieni przez Włochy do obozu w Albanii.

Podstawową ideą „modelu albańskiego” jest rozpatrywanie w trybie przyspieszonym za granicę wniosków o azyl złożonych przez dorosłych mężczyzn, którzy pochodzą z tak zwanych bezpiecznych krajów pochodzenia i zostali zatrzymani na Morzu Śródziemnym. W tym celu Włochy zawarły umowę z Albanią w sprawie utworzenia dwóch obozów dla uchodźców na jej terytorium.

Jest to prestiżowy projekt prawicowej koalicji rządowej pod przewodnictwem premier Giorgii Meloni, ale obecnie jest on wstrzymany z powodu sprzeciwu włoskiego wymiaru sprawiedliwości. Z raportu organizacji praw człowieka ActionAid i Uniwersytetu w Bari wynika, że w 2024 roku ośrodki te działały skutecznie tylko przez pięć dni, a do tego przy bardzo wysokich kosztach.

Plany włoskiego rządu pokrzyżowane?

Wyrok TSUE spotkał się z ostrą krytyką we Włoszech. Jego decyzja jest zaskakująca i jeszcze bardziej zawęża i tak już ograniczoną swobodę działania rządów, powiedziała premier Giorgia Meloni. – To krok, który powinien niepokoić wszystkich – dodała.

Wymiar sprawiedliwości – tym razem europejski – rości sobie kompetencje, „które nie należą do niego, podczas gdy odpowiedzialność spoczywa na politykach”, jak stwierdziła szefowa prawicowej partii rządzącej Bracia Włosi.

Adwokat uchodźców z Bangladeszu powiedział włoskiej agencji informacyjnej Ansa, że wyrok TSUE „odrzuca stanowisko rządu włoskiego”. Ocenił on jego decyzję jako zwycięstwo pierwszeństwa prawa unijnego nad roszczeniami państw członkowskich UE.

Pozew dwóch uchodźców z Bangladeszu

Dwóch uchodźców z Bangladeszu przybyło później do Włoch i wniosło sprawę do sądu. Ponieważ włoski sąd nie był pewien, czy lista bezpiecznych krajów pochodzenia sporządzona przez rząd włoski jest zgodna z prawem UE, zwrócił się do TSUE. Wydany przezeń wyrok ma również znaczenie dla Niemiec, potwierdza Pauline Endres de Oliveira, ekspertka ds. prawa migracyjnego.

Niemcy także ustaliły listę bezpiecznych krajów pochodzenia. Oprócz państw członkowskich UE obejmuje ona kraje Bałkanów Zachodnich oraz Gruzję, Ghanę, Mołdawię i Senegal.

– Europejskie wytyczne dotyczące ustalenia bezpiecznych krajów pochodzenia mają zastosowanie również w tym przypadku – twierdzi Endres de Oliveira. Niemieckie MSW, które jest odpowiedzialne za tę sprawę, nie skomentowało na razie pytania dotyczącego możliwych skutków wyroku TSUE.

Zdaniem Pauline Endres de Oliveira nie jest jasne, czy i jak po tej decyzji będzie można kontynuować „model albański”. – W przypadku „modelu włosko-albańskiego” pozostaje jeszcze wiele kwestii prawnych do wyjaśnienia – wyjaśniła profesor Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie.

Na przykład, czy planowane zakwaterowanie osób ubiegających się o azyl w takich ośrodkach jest prawnie równoznaczne z ich zatrzymaniem? Byłoby to problematyczne, ponieważ zgodnie z prawem międzynarodowym nikt nie może być zatrzymany bez podstawy prawnej, a złożenie wniosku o azyl nie stanowi podstawy do zatrzymania wnioskodawcy.

(DPA/jak)

Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do nas na Facebooku!

Wygładzanie zmarszczek za pomocą kwasu hialuronowego jest „zabiegiem chirurgii plastycznej”, więc zakaz reklamy obowiązujący w ustawie o środkach leczniczych ma zastosowanie również poza kręgami specjalistów. Federalny Trybunał Sprawiedliwości wydał taki wyrok w sprawie pochodzącego z Recklinghausen oferenta zabiegów wygładzania zmarszczek. Zakaz dotyczy reklamowania się za pomocą zdjęć porównawczych korekcji nosa lub brody.

Ustawodawca wprowadził zakaz reklamy, aby chronić ludzi przed „nieobiektywnym wpływem potencjalnie sugestywnej i wprowadzającej w błąd reklamy zabiegów, które nie są medycznie konieczne” – orzekł Federalny Trybunał Sprawiedliwości. Ryzyko związane z zabiegami wygładzania zmarszczek nie jest porównywalne z ryzykiem związanym z przekłuwaniem uszu, piercingiem i tatuażami.

Te ostatnie stanowią jedynie „estetyczne zmiany powierzchni skóry”, które nie podlegają zakazowi reklamy zawartemu w ustawie o reklamie środków leczniczych.

(EPD/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

W piątek (01.08.2025) doszło do kolejnego podpalenia na ważnej linii kolejowej północ-południe, obsługiwanej przez Deutsche Bahn w Düsseldorfie. Schemat działania był taki sam, jak podczas podpalenia dzień wcześniej. Spowodowało to dalsze szkody na linii, poinformowała policja agencję prasową DPA.

Policja podejrzewa sabotaż. Służby bezpieczeństwa państwa prowadzą dochodzenie. List, w którym przyznano się do winy, został opublikowany na lewicowej platformie „Indymedia”. W liście tym do ataku przyznało się „Angry Birds Commando”. Rzecznik policji poinformował, że autentyczność listu jest nadal badana.

Linia Duisburg-Düsseldorf w Nadrenii Północnej-Westalii jest jednym z najbardziej uczęszczanych połączeń kolejowych w Niemczech. Przejeżdża nią ponad 620 pociągów dziennie, nie licząc towarowych.

Ogromne utrudnienia w ruchu kolejowym

Pożar, który według śledczych został celowo podłożony, sparaliżował linię w czwartek, 31 lipca. Poważnie utrudniony jest również ruch dalekobieżny. Jak dowiedział się reporter agencji DPA, nieznane osoby umieściły urządzenie zapłonowe w tunelu kablowym. Maszynista zobaczył dym wydobywający się z tunelu i wszczął alarm.

Drugie uszkodzenie spowodowane pożarem zostało odkryte około dwóch kilometrów dalej podczas piątkowej inspekcji linii. „Zakładamy, że oba ataki miały miejsce jednocześnie” – powiedział rzecznik policji. W liście przyznającym się do odpowiedzialności za podłożenie ognia stwierdzono, że w regionie Düsseldorfu miało mieć miejsce kilka ataków. Nie ma jednak informacji o innych tego typu aktach w ostatnich tygodniach.

Ważne dla pasażerów

Kolej uruchomiła wahadłowe połączenie autobusowe i kieruje ruch dalekobieżny objazdem przez Dortmund i Wuppertal. Ponadto prace budowlane na równoległej linii towarowej w Duisburgu-Wedau zostały tymczasowo wstrzymane, aby umożliwić obsługę części ruchu na tej trasie. Mimo to wielu pasażerów utknęło na głównych stacjach w Duisburgu i Düsseldorfie. Doszło do licznych odwołań i opóźnień pociągów.

Uszkodzone kable spowodowały zakłócenia w ruchu lokalnym i dalekobieżnym. Linie pociągów ekspresowych ICE do Berlina i Frankfurtu nad Menem są uszkodzone, podobnie jak połączenia z północnymi i południowymi Niemcami oraz Holandią, poinformowała kolej.

W ruchu lokalnym utrudnienia dotyczą linii kolei miejskiej S1 oraz kilku linii regionalnych, podaje portal zuginfo.nrw. Cały obszar wokół Duisburga-Großenbaum w południowej części miasta jest nieprzejezdny. W związku z tym pociągi regionalne RE1, RE5, RE6 i RE19 są kierowane na objazdy.

Pociągi S1, RE2, RE3 i RE11 zaczynają i kończą bieg wcześniej, a przystanki między Düsseldorfem a Duisburgiem zostały odwołane. Dotyczy to również podróży na lotnisko w Düsseldorfie, które znajduje się na tej trasie.

(DPA/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Warunkiem wstępnym przekazania systemów Patriot było dostarczenie w zamian przez amerykańskiego producenta nowych systemów tak szybko, jak to możliwe. Chodziło o to, aby Niemcy mogły nadal wypełniać swoje zobowiązania wobec NATO, poinformował minister obrony Boris Pistorius. „Jest taka zgoda ze strony USA” – powiedział Pistorius. Dlatego Niemcy będą mogły najpierw wesprzeć Ukrainę wyrzutniami, a następnie dodatkowymi komponentami systemu.

Dostawa w najbliższych dniach

Ministerstwo obrony w Berlinie poinformowało, że Bundeswehra ma już w najbliższych dniach dostarczyć Ukrainie dodatkowe wyrzutnie Patriot. W drugim etapie, w ciągu najbliższych dwóch do trzech miesięcy, przekaże kolejne komponenty systemu, aby wzmocnić obronę powietrzną Ukrainy o dodatkowe baterie Patriot.

Uzgodniono z Departamentem Obrony USA, że Niemcy w zamian będą pierwszym krajem, który otrzyma w przyspieszonym tempie nowo wyprodukowane systemy najnowszej generacji.

Pierwotny plan zakładał zakup dwóch systemów Patriot od USA za około miliard euro każdy i ich bezpośrednią wysyłkę do Ukrainy. Ponieważ jednak nie są one dostępne do natychmiastowej dostawy, niemieckie siły zbrojne najpierw przekażą dwa ze swoich pozostałych dziewięciu Patriotów, a następnie otrzymają zamienniki z USA.

(DPA/stef)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Dylemat między historyczną odpowiedzialnością a ochroną praw człowieka na Bliskim Wschodzie nie rozwiąże się dla Niemiec automatycznie; nawet powietrzny korytarz humanitarny z pomocą dla Palestyńczyków niewiele tu zmieni. Niemcy muszą się z tym liczyć” – konstatuje dziennik regionalny „Neue Osnabrücker Zeitung”. Podczas swoich rozmów politycznych w Tel Awiwie minister spraw zagranicznych Johann Wadephul ma obecnie okazję, by zaostrzyć dyplomatyczne groźby. Wynik rozmów powinien również zadecydować o tym, czy Niemcy przyłączą się do żądań nałożenia sankcji na Izrael. „Byłoby to poważne załamanie stosunków niemiecko-izraelskich, ale konieczne. I ważne dla wiarygodności Niemiec” – czytamy.

„Rhein-Neckar-Zeitung” pisze: „Rozwiązanie dwupaństwowe od dawna jest oficjalnym celem Niemiec i Unii Europejskiej w dążeniu do pokoju na Bliskim Wschodzie. Jednak obie strony wiele zrobiły, by do tego rozwiązania nie doszło. Izrael, budując ‘osiedla' na okupowanym niezgodnie z prawem międzynarodowym Zachodnim Brzegu, przy czym te ‘osiedla' pod względem wielkości bardziej przypominają miasta. „A sam Zachodni Brzeg jest rządzony przez skorumpowane władze autonomiczne, które nie mają żadnego demokratycznego mandatu. Ostatnie wybory odbyły się w 2006 roku. Zwyciężyła w nich organizacja Hamas. A o zniszczonej Strefie Gazy, która wciąż znajduje się pod kontrolą terrorystycznej organizacji Hamas, chyba nie trzeba nic dodawać”.

Zmiana tonu i treści

Według dziennika „Südwest Presse” z Ulm „To spektakularny zwrot, który Friedrich Merz zapoczątkował w swojej polityce wobec Izraela – nie tylko osobiście, ale jako kanclerz również dla całych Niemiec. Nigdy wcześniej ton i treść wobec rządu izraelskiego nie zmieniły się tak gwałtownie w tak krótkim czasie. Z niezachwianej solidarności w ciągu kilku miesięcy wyłoniły się otwarte groźby sankcji – zachowanie nie do pomyślenia przez dziesięciolecia dla byłego kraju sprawców nazistowskich zbrodni. Nie oznacza to wcale, że kanclerz jest w stanie nadążyć za katastrofalnym rozwojem sytuacji na miejscu oraz rosnącym oburzeniem we własnym kraju. Coraz większa jest przepaść między oczekiwaniami obywateli Niemiec, którzy domagają się większej ‘twardości' wobec Izraela, a wyjątkową odpowiedzialnością Niemiec wobec państwa żydowskiego, do której kanclerz z CDU szczególnie się poczuwa”.

„Stuttgarter Zeitung” rozważając możliwość wprowadzenia rozwiązania dwupaństwowego stwierdza, że wyłaniają się trzy pytania. Jaka korzyść będzie z uznania państwa palestyńskiego? Jakie miałoby to być państwo? Kto miałby je reprezentować? Chodzi o akt czysto symboliczny. W najmniejszym stopniu nie pomogłoby to cierpiącym ludziom w Gazie. Uznanie państwa palestyńskiego nie zmieniłoby realiów na miejscu. Byłoby niczym innym jak prowokacją wobec Izraela — bez wymiernych korzyści. I co to miałoby być za państwo - Palestyna? Na Zachodnim Brzegu władzę sprawuje skorumpowana autonomia, której starzejący się prezydent od 20 lat utrzymuje się przy władzy bez wyborów. W Gazie rządzą terroryści z Hamasu. Co właściwie miałoby zostać uznane? Oczywiście: marzenie o rozwiązaniu dwupaństwowym, które mogłoby zakończyć trwały konflikt, pozostaje bez państwa palestyńskiego jedynie iluzją. Jednak takie państwo może powstać dopiero na końcu długiej drogi do pokoju. Kto dziś je uznaje, nagradza sprawców ostatniej eskalacji. Właśnie Hamas zupełnie nie jest zainteresowany rozwiązaniem dwupaństwowym”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Liczba bezrobotnych w Niemczech w ciągu najbliższych tygodni prawdopodobnie przekroczy próg trzech milionów. Po wzroście do 2 mln 979 tysięcy w lipcu, co jest odbiciem typowego trendu sezonowego, eksperci ds. rynku pracy uważają, że ten scenariusz jest nieunikniony. Na pytanie: co dalej z niemieckim rynkiem pracy, opinie ekspertów są podzielone.

Ekspert rynku pracy Enzo Weber z Instytutu Badań nad Rynkiem Pracy i Zatrudnieniem (IAB) dostrzega „szansę na punkt zwrotny”. Jak ocenił kilka dni temu, przekroczenie progu trzech milionów bezrobotnych będzie jedynie krótkotrwałym epizodem tego lata.

Prezes Federalnej Agencji Pracy, Andrea Nahles, podczas prezentacji lipcowych danych w czwartek była mniej optymistyczna. Jej zdaniem wyraźnego ożywienia na rynku pracy można spodziewać się dopiero jesienią 2026 roku.

Jak stwierdziła socjaldemokratka podczas konferencji w Norymberdze, „najgorszy moment wydaje się już być za nami”. Jednocześnie zaznaczyła, że rządowe działania wspierające koniunkturę muszą najpierw przynieść efekty, zanim ich wpływ będzie odczuwalny na rynku pracy.

Wzrost o 65 tysięcy w lipcu

W lipcu liczba bezrobotnych w Niemczech wzrosła w porównaniu z poprzednim miesiącem o 65 tysięcy, osiągając 2 mln 979 tysięcy – poinformowała Federalna Agencja Pracy w Norymberdze. To o 171 tysięcy więcej niż w lipcu roku ubiegłego. Stopa bezrobocia wzrosła w stosunku do czerwca o 0,1 punktu procentowego i wyniosła 6,3 procent.

W lipcu liczba bezrobotnych wśród młodych osób do 25. roku życia wzrosła o ponad 28 tysięcy. To głównie efekt zakończenia wielu umów o praktyki i kształcenie zawodowe, po których młodzi ludzie nie zawsze od razu znajdują kolejne zatrudnienie.

Najwyższa stopa bezrobocia pozostaje w miastach-landach Bremie (11,8 proc.) i Berlinie (10,3 proc.), podczas gdy w południowych landach, Bawarii (4,0 proc.) i Badenii-Wirtembergii, jest najniższa. Do przygotowania tych statystyk Federalna Agencja Pracy wykorzystała dane dostępne do 14 lipca.

Granica trzech milionów ostatnio w 2015 roku

– Rynek pracy wciąż pozostaje pod dużą presją. Lato nie przyniesie poprawy. Obecnie potrzebne są konkretne działania wspierające inwestycje i zatrudnienie – powiedziała minister pracy Bärbel Bas. Socjaldemokratka wskazała, że wzrost zatrudnienia w porównaniu z rokiem ubiegłym wynika wyłącznie z napływu pracowników zagranicznych, co uznała jednocześnie za dowód skutecznej integracji.

Niemiecki Związek Zawodowy (DGB) wyraża poważne zaniepokojenie i apeluje do rządu o podjęcie zdecydowanych działań. – Prawie trzy miliony bezrobotnych to liczba nie do przyjęcia – zaznaczyła członkini zarządu Anja Piel. Według niej, agencje pracy i centra zatrudnienia nie mogą być dalej ograniczane budżetowo. Zamiast tego potrzebne są dobrze finansowane strategie dotyczące rynku pracy oraz programy dokształcające.

Również Niemiecki Związek Socjalny (SoVD) apeluje o zaprzestanie dalszych cięć, zwłaszcza w przypadku zasiłku obywatelskiego. – Kolejne oszczędności tylko zwiększą poczucie niepewności – podkreśliła przewodnicząca zarządu Michaela Engelmeier. – Nie możemy patrzeć na to bezczynnie – dodała.

Nadzieja na więcej miejsc pracy

Zdaniem Andrei Nahles centra zatrudnienia są dobrze finansowane. Celem jest mocniejsze angażowanie osób bezrobotnych, co w efekcie może pozwoli na ograniczenie wydatków na zasiłek obywatelski. Jeśli pakiety inwestycyjne przyniosą oczekiwane rezultaty, rynek pracy może się ożywić. Jak zaznaczyła prezes Federalnej Agencji Pracy: „W takiej sytuacji ta logika może się sprawdzić”.

W reakcji na rozczarowujące dane prezes pracodawców, Rainer Dulgerc zaapelował o zmianę kursu działań na rynku pracy. – Prawie trzy miliony bezrobotnych to jasny sygnał, że potrzebujemy nowego startu w polityce dot. rynku pracy – podkreślił. Według niego kontynuowanie obecnej polityki rządu koalicyjnego z drobnymi poprawkami to za mało. – Pośrednictwo pracy musi znaleźć się na szczycie listy priorytetów polityki dot. rynku pracy – powiedział Dulger. Według niego działania Federalnej Agencji Pracy oraz kluczowe narzędzia tej polityki muszą być znów wyraźnie nastawione na ten cel.

Liczba wolnych miejsc nadal spada

Federalna Agencja Pracy podała, że liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy wynosi obecnie 628 000 – to o 75 000 mniej niż rok temu. W lipcu zasiłek dla bezrobotnych pobierało łącznie 991 000 osób. 3 mln 877 tysięcy osób w wieku produkcyjnym miało prawo do otrzymywania zasiłku obywatelskiego. W tej grupie znajdują się także osoby pracujące, których dochody są jednak zbyt niskie, by mogły samodzielnie utrzymać się z pracy.

182 tys. wolnych miejsc

Od października ubiegłego roku o miejsca kształcenia zawodowego ubiegało się 414 000 młodych osób, to o 12 000 więcej niż rok wcześniej – poinformowały agencje pracy. W lipcu 140 000 młodych osób wciąż nie miało zapewnionego miejsca kształcenia zawodowego. Łącznie zgłoszono 466 000 ofert praktyk zawodowych – o 26 000 mniej niż rok wcześniej. Nadal do obsadzenia pozostaje 182 000 wolnych miejsc.

Szefowa Federalnej Agencji Pracy, Andrea Nahles, zaapelowała do młodych ludzi, by skorzystali z tej oferty. – Bardzo żałuję, że młodzi rezygnują z kształcenia zawodowego – powiedziała. Jak podkreśliła, osoby z wykształceniem zawodowym mają w dłuższej perspektywie lepsze możliwości zarobkowe i większe szanse na pewne zatrudnienie.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Jest bez wątpienia jednym z najważniejszych i najpopularniejszych malarzy XX wieku. Jego oniryczne wizje latających kóz, skrzypków na dachu, aniołów z kwiatami czy zakochanych par są powszechnie adorowane i na stałe weszły nie tylko do kanonu historii sztuki, ale i popkultury. Przecież właśnie obraz Chagalla „Narzeczona” Julia Roberts w imię miłości podarowała Hugh Grantowi w jednej z najchętniej oglądanych komedii romantycznych „Notting Hill”.

Pół miliona zwiedzających

Pablo Picasso doceniał Chagalla: „Nie wiem, skąd on bierze te obrazy... Musi mieć anioła w głowie”. Chagall sam mówił: „Cały nasz świat wewnętrzny jest rzeczywistością, być może nawet bardziej niż świat zewnętrzny”.

W Kunstsammlung NRW (K20) w Düsseldorfie trwa poświęcona temu wielkiemu artyście wystawa, z okazji 40. rocznicy jego śmierci. Wcześniej, w wiedeńskiej Albertinie, zobaczyło ją pół miliona osób.

Pokazano około 120 obrazów i grafik z wszystkich okresów jego twórczości, lecz akcent położono na mniej znane aspekty: wczesne prace oraz zmagania z awangardą: kubizmem, fowizmem, a nawet – z suprematyzmem. Żył prawie sto lat i pracował do końca, nawet w dniu śmierci. Zmarł jako ostatni żyjący mistrz europejskiego modernizmu.

„Jego twórczość charakteryzuje fantastyczna symbolika i jasna, intensywna kolorystyka. Motywy jego dzieł pozostają zagadkowe do dziś” – głosi kuratorski opis wydarzenia.

„Nieważkość w mrocznych czasach”

Pierwsza część wystawy poświęcona jest przede wszystkim mniej znanej, mroczniejszej stronie jego malarstwa. Szczególny nacisk położono na wczesne prace z lat 1910–1923. Oprócz wpływów awangardy, pokazano również społecznie krytyczną i niekiedy ciemną stronę dzieł – „dotychczas mało znany aspekt” jego twórczości.

Kuratorzy zaznaczają, że poetyckie światy Chagalla paradoksalnie, zamiast snucia bajkowych historii, raczej ostro krytykują ówczesne warunki społeczne; opowiadają o codziennym życiu i zwyczajach, ale także o wykluczeniu.

Nie brakuje także dzieł co najmniej zaskakujących, jak „Czerwony akt” (1908) czy dość odważny „Akt w ruchu” (1912) lub „Akt z wachlarzem” (1924).

Prawdziwą rewelacją bez wątpienia są dwa potężnych rozmiarów obrazy: „Golgota” oraz „Hołd dla Apollinaire’a”, oba z roku 1912, gdy Chagall zachłysnął się fermentem paryskiej awangardy. Dzieła wzbudzają ogromne zainteresowanie zwiedzających, zaskoczonych intensywnością przekazu i niezwykłym ujęciem tematu.

„Golgota” – jego pierwsza wielka kompozycja religijna – w intensywnej zieleni i płomiennej czerwieni, ukazuje Jezusa, ale nie, jak zazwyczaj w takich przedstawieniach, w centrum kompozycji, nie na krzyżu i nie jako postać umęczoną, dominującą nad innymi postaciami. Obraz składa się z kilku równoważnych historii, co później stanie się znakiem rozpoznawczym Chagalla. Przyciąga jak magnes, trudno pójść dalej.

Tuż obok – niezwykle intrygujący „Hołd dla Apollinaire’a”, przyjaciela malarza; poety i wybitnej postaci artystycznej awangardy Montparnasse. Kompozycja z wielu mocnych barw, kubistycznych kształtów i liter – na środku umieścił połączonych biodrami mężczyznę i kobietę, jakby na tarczy zegara – przypomina układankę, z której wyłania się opowieść o bliskim Chagallowi kręgu artystycznym Paryża, gdzie przebywał w latach 1911-1914.

„Niech się dławią kwadratowymi gruszkami!”

Chagall przyjechał do Paryża bez grosza przy duszy, nie znając francuskiego. Światła wielkiego miasta oślepiały przybysza z dalekiego Witebska, ale ten szybko odnalazł się wśród jemu podobnych – zbuntowanych, biednych, genialnych: „Przywiozłem ze sobą przedmioty z Rosji. Paryż oświetlił je swoim blaskiem”.

Wśród jego przyjaciół są pisarze i krytycy sztuki Guillaume Apollinaire i Max Jacob, a także artyści tacy jak Robert i Sonia Delaunay, Fernand Leger i inni. Chagall dość szybko zyskuje uznanie artystyczne.

„Ale dlaczego sukces przychodzi mu tak łatwo?” – stawiają pytanie twórcy wystawy. I wyjaśniają: „Podobnie jak wielu młodych artystów, eksperymentuje ze stylami zachodniej awangardy. Wyróżnia go jednak połączenie fowizmu (odważnych kolorów) i kubizmu z motywami żydowskimi i rosyjskim folklorem. Widać to na przykład w genialnym obrazie „Golgota” (1912), który łączy kubizm i religię”.

Ciekawe jednak, że nawiązania do awangardy są u Chagalla jedynie powierzchowne, nie uważał bowiem, by teoretyczne, naukowe podejście było dobre dla sztuki: „Sztuka wydaje mi się przede wszystkim stanem duszy”. O kubistach miał z kolei powiedzieć: „Niech się dławią swoimi kwadratowymi gruszkami na trójkątnych stołach!”.

Powrót do domu i nowa era

Kolejny przełom nastąpił, gdy latem 1914 roku Chagall udał się do rodzinnego miasta, Witebska, gdzie wybuch pierwszej wojny światowej i rewolucja październikowa uniemożliwiły mu powrót do Paryża. Dopiero po ośmiu latach uzyskał pozwolenie na opuszczenie kraju.

Ważnym dla jego sztuki wydarzeniem był ślub z Bellą Rosenfeld. Jako motyw dominowało szczęście wspólnego życia, czego wyrazem między innymi jest nieco kubistyczny i radosny „Podwójny portret z kieliszkiem wina”. Eksperymenty malarskie podejmował jedynie w pejzażach i motywach kochanków. Ale malował też refleksyjne autoportrety, sceny codzienne i rodzinne, skłaniając się ku realizmowi i naturalistycznej kolorystyce. To na przykład „Truskawki. Bella i Ida przy stole” (1916) lub „Autoportret przed domem” (1914).

Choć pobyt w Witebsku wydaje się sielankowy, jest to czas rewolucji: lutowej, a potem – październikowej. Żydzi otrzymują pełne prawa obywatelskie, Chagall staje się w Rosji znanym artystą, a następnie – komisarzem ds. sztuk pięknych w regionie Witebska i zakłada Szkołę Sztuk Pięknych. Zatrudnia innych znanych artystów, wśród których jest Kazimierz Malewicz, twórca suprematyzmu.

To nie mogło się udać: dwóch wielkich artystów z dwóch przeciwstawnych biegunów sztuki. Rzadko wystawiana seria prac na papierze pokazuje eksperymenty Chagalla z suprematyzmem, które szybko porzucił. Malarstwo nieprzedstawiające go ograniczało, „nie odpowiadało jego poetyckiej wyobraźni, w której motywy i kolory łączą się z unoszącą się lekkością”.

„Paryżu, jesteś moim drugim Witebskiem!”

W rewolucyjnej Rosji sztuka Chagalla jednak zostaje uznana za nieodpowiednią i na początku lat dwudziestych malarz wraca do Europy Zachodniej. Witebska nie zobaczy już nigdy w rzeczywistości, ale w duszy – zawsze, będzie nieustannie do niego powracał w scenach z życia sztetl i społeczności żydowskiej.

Znamienny jest rok 1923, gdy Chagall chce wrócić do swojej dawnej pracowni w Paryżu, ale zastaje ruiny. Zaczyna więc malować nowe wersje i wariacje utraconych obrazów. Zachwyca kolekcjonerów i galerzystów, a jego prace cieszą się ogromną popularnością.

„Od tego momentu niemal niemożliwe jest dostrzeżenie chronologicznego rozwoju stylistycznego w twórczości Chagalla. Powtarza motywy i tematy, tworząc dla nich nowe konteksty i czerpiąc z wcześniejszych faz stylistycznych przy powtarzaniu danego tematu” – zaznaczają kuratorzy.

W roku 1941 ucieka przed wojną do Nowego Jorku, gdzie rok później umiera jego ukochana Bella, a on przez wiele miesięcy przeżywa twórczy zastój. Poznaje jednak fotografkę Virginię McNeil, z którą ma syna. W 1948 roku wraca do Francji wraz z nową rodziną. Jego obrazy są wyrazem tęsknoty, za Witebskiem, i za Paryżem: „Kochankowie i nowożeńcy unoszący się nad miastem symbolizują zjednoczenie tego, co kiedyś było rozdzielone. Miłość jako najwyższe dobro i symbol przezwyciężenia sprzeczności jest tematem powracającym w wielu późniejszych obrazach artysty”.

Lecz Chagall pokazuje też szczęście. Malując płynące na niebie bukiety, nawiązuje do swojego związku z naturą, bogactwem życia, ale także jego przemijalnością. W symbolice żydowskiej kwiaty symbolizują płodność i nadzieję. Ponadto fascynuje go cyrk, którego wędrowne życie przypomina mu jego własne.

Artysta często stosował motywy i sceny biblijne, ale skupiał się na ich uniwersalnych przesłaniach: przebaczeniu, pojednaniu i miłości. Wśród ostatnich obrazów na wystawie znajdują się ogromne (zarówno pod względem obrazu, jak i rozmiarów) dzieła: „Mojżesz otrzymuje tablice z prawem” (1950-1952) oraz złożony i dramatyczny, uderzający „Exodus” (1952-1966), przedstawiający ukrzyżowanego Jezusa i historię narodu żydowskiego zmuszonego do ciągłej ucieczki. I właśnie ten obraz – zdaniem historyków sztuki – łączy wszystkie motywy twórczości Marca Chagalla.

Wystawa „Chagall” w K20 w Düsseldorfie potrwa do 10 sierpnia.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Zagrożone opóźnienie remontu mostów w Niemczech zostało zażegnane. Komisja budżetowa Bundestagu przeznaczyła około 1,1 mld euro dla spółki Autobahn GmbH. Ministerstwo finansów i ministerstwo transportu poinformowały, że można kontynuować udzielanie zamówień i prace budowlane.

„Nie możemy tracić czasu przeznaczonego na remonty infrastruktury transportowej” – powiedział minister transportu Patrick Schnieder. Minister finansów Lars Klingbeil z kolei mówił o dobrym rozwiązaniu, polegającym na szybkim wykorzystaniu środków na drogi, mosty i tunele jeszcze w tym roku.

Reakcja na wstrzymanie

Należąca do rządu federalnego spółka Autobahn GmbH z zadowoleniem przyjęła to rozwiązanie. Prezes zarządu Michael Güntner powiedział, że natychmiast przystąpią do inwestycji: „To jasny sygnał od rządu, że remont mostów autostradowych ma najwyższy priorytet”.

W połowie lipca spółka ogłosiła natychmiastowe wstrzymanie przetargów na rok 2025. Stwierdzono, że przed wejściem w życie budżetu federalnego nie ma dodatkowych środków. Ponadto pojawiły się ostrzeżenia o znacznych opóźnieniach w remontach mostów, ponieważ przewidziane środki z planowanego specjalnego funduszu infrastrukturalnego w wysokości miliarda euro nie mogą jeszcze zostać przekazane.

Oba ministerstwa poinformowały, że dzięki znalezionemu rozwiązaniu spółka Autobahn GmbH będzie mogła w tym roku w pełni wykorzystać przewidziane w specjalnym funduszu 2,5 mld euro na remont mostów i tuneli. Projekty dotyczą między innymi ważnych osi komunikacyjnych, takich jak autostrada A7 lub A3.

W piśmie Ministerstwa Finansów skierowanym do komisji budżetowej stwierdzono, że spółka Autobahn GmbH poinformowała Ministerstwo Transportu o „dramatycznym wzroście” zaległości w remontach autostrad i związanych z tym poważnych zagrożeniach dla bezpieczeństwa ruchu.

„Wydatki ponadplanowe”

Środki, które zostały teraz zatwierdzone, są tzw. wydatkami ponadplanowymi. Według ministerstw chodzi tu z jednej strony o środki na remont mostów, a z drugiej strony o środki na remonty jezdni, które są bezpośrednio związane z pracami konserwacyjnymi mostów i tuneli.

„Wielkie wysiłki ostatnich dni, mające na celu jak najszybsze zniesienie wstrzymania przetargów i niehamowanie żadnego projektu transportowego w Niemczech, opłaciły się” – powiedział Florian Oßner, członek CSU odpowiedzialny za budżet.

Paula Piechotta, członkini klubu Zielonych odpowiedzialna za budżet, powiedziała, że remonty będą możliwe w najbliższym czasie. Zarzucała Klingbeilowi, że chciał przenieść środki do funduszu specjalnego, co spowodowałoby niepotrzebne opóźnienia w pilnie potrzebnych remontach mostów.

Wiele mostów w złym stanie

We wniosku Ministerstwa Finansów skierowanym do komisji budżetowej stwierdzono, że wydatki te służą realizacji pilnych prac związanych z budową mostów i tuneli oraz remontem jezdni.

Autobahn GmbH jest odpowiedzialna za planowanie, budowę i eksploatację autostrad. Jednym z głównych zadań jest remont wielu mostów w Niemczech.

Dyrektor generalny Głównej Federacji Niemieckiego Przemysłu Budowlanego, Tim-Oliver Müller, powiedział, że dzięki środkom inwestycyjnym przyznanym w trybie pilnym spółka Autobahn GmbH będzie mogła kontynuować ważne projekty.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Ponad 200 przedstawicieli niemieckiej branży kulturalnej apeluje o ograniczenie wsparcia dla Izraela. W otwartym liście do kanclerza Friedricha Merza (CDU), do którego dotarł magazyn „Spiegel”, domagają się natychmiastowego wstrzymania wszelkich eksportów broni do Izraela. Ponadto wzywają do zawieszenia umowy stowarzyszeniowej UE z Izraelem, obowiązującej od 2000 roku i będącej podstawą wzajemnego handlu oraz dialogu politycznego. Apelują także o natychmiastowe zawieszenie broni oraz nieograniczony dostęp pomocy humanitarnej do Strefy Gazy.

Sygnatariusze apelu podkreślają niedawne wypowiedzi kanclerza dotyczące działań Izraela w Gazie. „W ostatnich dniach zajął Pan stanowisko i skrytykował rząd izraelski” – czytamy w liście. „Doceniamy to, ale jedno jest pewne: same słowa nie ratują życia.” Apelują do kanclerza o podjęcie konkretnych działań: „Jest Pan jednym z nielicznych, którzy mogą skłonić Izrael do zmiany dotychczasowej polityki”.

„Dzieci cierpią najbardziej”

Wśród ponad 150 sygnatariuszy znajdują się znane postacie branży, w tym prowadzący Joko Winterscheidt i Klaas Heufer-Umlauf, aktorki i aktorzy Jessica Schwarz, Christiane Paul, Benno Fürmann, Anna Thalbach, Meret Becker oraz Jürgen Vogel, a także muzyczki i muzycy Shirin David, Ski Aggu i Zartmann. Inicjatorkami listu otwartego są reżyserka Laura Fischer i aktor Trystan Pütter organizacja praw człowieka Avaaz.

Sygnatariusze stanowczo potępiają „straszliwe zbrodnie Hamasu”. Podkreślają jednak, że nie usprawiedliwia to działań wymierzonych przeciwko milionom ludzi w Gazie. „Matkom. Ojcom. Dzieciom. Dzieciom, które nie są stroną tego konfliktu, a mimo to cierpią najbardziej”.

(KNA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Jak poinformował Federalny Urząd Kryminalny (BKA) w najnowszym raporcie o stanie bezpieczeństwa, straty spowodowane przestępstwami gospodarczymi wyniosły w ubiegłym roku 2,76 miliarda euro. W porównaniu z rokiem poprzednim oznacza to wzrost o 2,9 procenta. Choć stanowiły one zaledwie około jednego procenta wszystkich odnotowanych przestępstw, odpowiadały za ponad jedną trzecią całkowitych strat uwzględnionych w statystykach przestępczości.

Zgodnie z danymi Federalnego Urzędu Kryminalnego w 2024 roku w Niemczech zarejestrowano ponad 61 tysięcy przestępstw gospodarczych. To o 22 tysiące więcej niż w 2023 roku, ale jednocześnie o 12 tysięcy mniej niż w rekordowym roku 2022.

Szczególnie wysokie wskaźniki w Szlezwiku-Holsztynie

Powodem wzrostu w porównaniu z rokiem poprzednim było m.in. szeroko zakrojone postępowanie śledcze w Szlezwiku-Holsztynie, w ramach którego ujawniono liczne przypadki nadużyć rozliczeniowych w służbie zdrowia.

Według Federalnego Urzędu Kryminalnego mamy do czynienia ze zjawiskiem o „wysokiej szkodliwości społecznej”, które prowadzi do ogromnych strat finansowych. Jak podkreślono w raporcie, w Niemczech coraz częściej pojawiają się zorganizowane struktury przestępcze – aż po działalność mafijną. Towarzyszą im zwykle pranie pieniędzy i przestępstwa podatkowe.

Skuteczność wykrywania przestępstw gospodarczych wyniosła w ubiegłym roku 88,9 procent, tj. o 3,7 punktu procentowego więcej niż rok wcześniej i znacznie powyżej średniej dla wszystkich przestępstw ujętych w policyjnych statystykach (58 procent). Jak tłumaczy BKA, to m.in. zasługa faktu, że wiele osób pokrzywdzonych decyduje się zgłaszać takie przypadki i aktywnie współpracuje z organami ścigania.

(AfP/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Według „Raportu o finansach komunalnych” Fundacji Bertelsmanna deficyt finansowy niemieckich miast i gmin jest większy niż kiedykolwiek. W ubiegłym roku wyniósł on 25 miliardów euro. Strata wzrosła zatem trzykrotnie w porównaniu z rokiem 2023. Zgodnie z raportem głównymi powodami są wysoka inflacja i stagnacja dochodów podatkowych z powodu słabej kondycji gospodarki.

Wysokie wydatki

Inną przyczyną deficytu jest niekontrolowany wzrost kosztów. Według fundacji wydatki samorządów wzrosły ogółem o 10 procent w 2024 roku. W związku z nowymi układami zbiorowymi i wzrostem zatrudnienia koszty osobowe wzrosły dwukrotnie, a wydatki materialne, takie jak koszty usługodawców, sprzętu biurowego czy zarządzania budynkami, wzrosły o jedną czwartą w ciągu dwóch lat. Same wydatki socjalne wzrosły do około 85 miliardów euro. Fundacja uważa, że tego typu problemy strukturalne pozostaną nierozwiązane w przyszłości.

W latach 2015–2022 gminy wciąż odnotowywały nadwyżki. Według danych z raportu od 2020 roku opierały się jednak one już na efektach specjalnych, takich jak federalne programy pomocowe. W 2023 roku samorządy po raz pierwszy od dziewięciu lat odnotowały deficyt. Dotknęło to niemal wszystkie kraje związkowe i było szczególnie dotkliwe w silnych gospodarczo regionach Bawarii i Hesji. Oprócz deficytu gminy borykają się również z zaległościami inwestycyjnymi wynoszącymi około 186 miliardów euro, na przykład w zakresie inwestycji w infrastrukturę dostosowaną do zmian klimatu.

„Potrzebna reforma państwa”

Dla dyrektor fundacji, Brigitte Mohn, deficyt oznacza punkt zwrotny. Gminy wzięły na siebie ponad połowę inwestycji publicznych. „Potrzebujemy reformy państwa, bo w przeciwnym razie gminy nie będą już w stanie wykonywać tych ważnych zadań” – powiedziała Mohn. Jej zdaniem rząd Niemiec i władze landów muszą podjąć działania na rzecz trwałej poprawy sytuacji. „Zadania gmin są zbyt uciążliwe ze względu na przepisy federalne. Rząd Niemiec potrzebuje jasnej odpowiedzialności za finansowanie” – dodała.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Według Fundacji Bertelsmanna „Raport o finansach komunalnych” opiera się na statystykach kasowych Federalnego Urzędu Statystycznego. Rejestruje faktyczne płatności dokonywane przez gminy i stowarzyszenia gminne w ujęciu kwartalnym. Odzwierciedla również ogólny budżet publiczny.

(KNA/stef)

W gabinecie Elisabeth Koch stoi świeca. Burmistrz Garmisch-Partenkirchen zapaliła ją po szokującej wiadomości o śmierci Laury Dahlmeier i postawiła przy oknie. „Z głębokim wstrząsem i smutkiem żegnamy naszą honorową obywatelkę Laurę Dahlmeier” – przekazała. Liczne wyrazy współczucia płyną nie tylko od mieszkańców rodzinnej miejscowości zmarłej mistrzyni olimpijskiej w biathlonie.

„Jedna z najlepszych alpinistek świata”

Wybitni alpinistki i alpiniści wyrażają uznanie dla Laury Dahlmeier, która zginęła w poniedziałek (28.07.2025) w Pakistanie w wyniku lawiny kamieni. Ikona alpinizmu Reinhold Messner podkreślił, że należała do „najlepszych alpinistek świata” i że będzie jej brakowało w środowisku. Dani Arnold, jeden z najlepszych alpinistów szybkich na świecie, powiedział dziennikowi „Münchner Merkur/tz”, że Dahlmeier była „niezwykle utalentowana” i „bardzo ostrożna”.

Messner i Arnold zwracają jednak uwagę, że w górach istnieją również nieprzewidywalne zagrożenia, między innymi spowodowane globalnym ociepleniem.

Groźne zmiany klimatyczne

Reinhold Messner powiedział w RTL/ntv, że w wyniku zmian klimatycznych i ocieplenia „skały na wysokości do 2000 metrów stają się bardziej kruche i łamliwe”. W konsekwencji „kamienie mogą się odrywać i spadać”. Dani Arnold potwierdza, że „zmiany klimatyczne powodują coraz większy ruch w skałach”, co „dosłownie czuć” podczas wspinaczki.

Bardzo trudne, „prawie niemożliwe” jest zabezpieczenie się przed tym. Gdy kamień się odrywa i spada, „porywa inne kamienie lub w nie uderza”, jak wyjaśnił Messner, dodając: „Gdy spadają kamienie, ratunek jest prawie niemożliwy”.

„Zjawisko najgroźniejsze w alpinizmie”

Laura Dahlmeier wyruszyła na pewno „z przekonaniem, że podoła zadaniu i nic się nie stanie” – powiedział 80-letni mieszkaniec Południowego Tyrolu. „Jesteśmy ludźmi” – dodał – „popełniamy błędy, choć w tym przypadku tak nie było. Wręcz przeciwnie: wszystko poszło idealnie, z wyjątkiem tego zagrożenia z góry, które należy do najgroźniejszych w alpinizmie”.

Dahlmeier, która jest wykwalifikowaną przewodniczką górską, znała te zagrożenia, jak zapewniła w dokumencie telewizji ZDF. „Jestem świadoma, że w górach istnieją zagrożenia i że wiąże się to z ryzykiem” – powiedziała. „Wszyscy doskonale wiemy, że zawsze pozostaje pewne ryzyko” – wyjaśnił Messner – „ponieważ natura jest o wiele silniejsza, niż możemy sobie wyobrazić”.

Świadoma tych zagrożeń, Dahlmeier często nawet nie informowała rodziny o swoich planach. „Nie mówi mi zbyt wiele o tym, dokąd idzie. Zazwyczaj dowiaduję się dopiero po fakcie” – powiedział jej ojciec Andreas, kierownik straży górskiej w Garmisch-Partenkirchen, w filmie dokumentalnym ZDF. Gdy córka zgłaszała się po powrocie z wyprawy, był spokojny, ale: „Niebezpieczeństwo jest zawsze obecne, jest wszędzie”.

Dahlmeier mówiła, że już jako dziecko marzyła o zdobyciu najwyższych szczytów świata i dodała: „To wymaga ostrożności”. Do jej ostrożności dołączyła nadzieja na „szczęście na szczycie”, słowo, które widniało na jej karabinku – „mam nadzieję, że je osiągnę” – powiedziała. Tym razem jej się nie udało.

Na zawsze w górach

Była biathlonistka i mistrzyni olimpijska Laura Dahlmeier zginęła w wypadku górskim w pakistańskim paśmie Karakorum. 31-latka została uderzona przez spadający kamień na szczycie Laila Peak na wysokości około 5700 metrów i nie przeżyła wypadku. Informację tę podało w środę jej biuro menedżerskie.

Poszukiwania zostały przerwane we wtorek wieczorem z powodu zapadających ciemności. Jak poinformowano: „Odzyskanie ciała jest dla ratowników zbyt ryzykowne i niemożliwe do zrealizowania w obecnych trudnych warunkach, przy obrywających się skałach i zmianie pogody na szczycie Laila Peak”.

Poszukiwania – mimo wcześniejszych zapowiedzi – nie będą wznowione. Ciało Laury Dahlmeier pozostanie w górach, co potwierdził rzecznik władz w Pakistanie. W ten sposób zostanie uszanowana ostatnia wola zmarłej sportsmenki.

Laura Dahlmeier wyraźnie i na piśmie zaznaczyła, że w takiej sytuacji nikt nie powinien ryzykować życia, aby ją ratować. Chciała, aby w takim przypadku jej ciało pozostało w górach – poinformowało biuro menedżerskie. Jest to również zgodne z wolą jej bliskich, którzy „wyraźnie proszą o uszanowanie ostatniej woli Laury”.

(SID/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

O niezwykłej dynamice gospodarczej w Polsce pisze w internetowym wydaniu dziennik „Die Welt”. Gazeta cytuje premiera Polski Donalda Tuska, który podczas przedstawiania rekonstrukcji rządu w ubiegłym tygodniu, powiedział, że Polska jeszcze w tym roku stanie się 20. gospodarką świata. „Liczba 20 ma ogromne znaczenie symboliczne. Polska może wkrótce dołączyć do elitarnego klubu krajów G20, najważniejszych gospodarek uprzemysłowionych i wschodzących. Byłoby to zwiększeniem prestiżu międzynarodowego i widocznym sygnałem dla wszystkich, że Polska przeżywa bezprecedensowy rozkwit gospodarczy” – czytamy.

Jak pisze warszawski korespondent gazety Philipp Fritz, gospodarczy rozwój Polski nie otrzymuje wciąż należnej uwagi – szczególnie w Niemczech. Nawet pomimo faktu, że Polska jest dla niemieckiej gospodarki partnerem o bardzo dużym znaczeniu. Publicysta przypomina, że po upadku komunizmu Polska „pogrążyła się w chaosie”. Pisze o bezrobociu sięgającym 20 procent, hiperinflacji i kurczącej się wówczas gospodarce. Fritz podkreśla, że dzięki terapii szokowej Leszka Balcerowicza „wahadło gwałtownie wychyliło się w drugą stronę i wprowadziło Polskę w fazę prosperity, która trwa do dziś”.

Lider wzrostu

Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego produkt krajowy brutto na mieszkańca Polski wzrósł w latach 1990-2023 średnio o 240 procent. Jak pisze „Die Welt”, tylko jeden kraj na świecie, Korea Południowa, odnotowała w tym samym czasie większy wzrost – o 264 procent.

„W Europie Polska jest niekwestionowanym liderem wzrostu i coraz większą siłą napędową. Fakt, że Polacy pracują ponadprzeciętnie dużo godzin, są bardzo produktywni, poziom edukacji w kraju jest doskonały, a polscy informatycy i inżynierowie napędzają wzrost gospodarczy, to bynajmniej nie są to wszystkie powody triumfu Polski” – pisze publicysta. Podkreśla też, że żaden inny kraj nie otrzymał tak wielu funduszy unijnych.

Inna mentalność rozwojowa

Philipp Fritz wskazuje na „mentalność rozwojową”, którą obserwuje u Polaków, a która różni się od tej panującej w Niemczech. Pisze o celach, jakie sobie stawia Polska, m.in. dorównanie krajom europejskim pod względem płac, wielkości gospodarki czy dobrobytu. Inne niż w Niemczech jest pojmowanie konsumpcji (jako czegoś zasadniczo pozytywnego). „Niemieckie debaty na temat „degrowth”, czyli krytyki wzrostu gospodarczego czy „poczucia wstydu z powodu podróżowania samolotem”, stoją w jaskrawym kontraście z tym zjawiskiem, podobnie jak ogólne problemy gospodarcze Niemiec” – czytamy.

Publicysta „Die Welt” uważa, że mimo to Niemcy ze swoją trzecią co do wielkości gospodarką świata trzeba postrzegać jako „ugruntowane” i to nawet w odniesieniu do Polski. Fritz zwraca też uwagę, że wcale nie jest pewne, czy Polska kiedykolwiek stanie się członkiem grupy G20. Wskazuje przy tym na powody polityczne. Zdaniem komentatora Europa jest już mocno reprezentowana w grupie, podczas gdy inne regiony świata rozwijają się dynamiczniej. Zwraca uwagę, że nawet Szwajcaria, obecna 20 gospodarka świata, nie została przyjęta do G20.

Zagrożony rozwój

Fritz podkreśla, że argumentem politycznym przeciwko przyjęciu Polski do G20 jest słabość rządu Donalda Tuska za sprawą wygranej w wyborach prezydenckich krytycznego wobec UE Karola Nawrockiego. „Zakłada się, że Nawrocki będzie regularnie blokował reformy Tuska swoim wetem i w dużej mierze uniemożliwi rządowi działanie. W rezultacie Tusk na razie nie będzie miał dużego wpływu na arenie międzynarodowej” – czytamy.

Dziennikarz ocenia również, że wzrost gospodarczy Polski także raczej nie będzie trwał wiecznie. Wśród przyczyn wymienia obecną słabość gospodarczą Niemiec – jako najważniejszego partnera handlowego Polski, a także nierozwiązany kryzys sądowniczy, który może być przeszkodą dla inwestorów, a także alarmujące wskaźniki demograficzne, które mogą negatywnie odbić się na rozwoju gospodarczym. „Na razie jednak nikt w Europie nie będzie w stanie odebrać Polsce tytułu czempiona wzrostu” – konkluduje Fritz.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

„Kto sądzi, że minister finansów działa z taką przejrzystością jak wielkie korporacje, jest w dużym błędzie. Skonsolidowany budżet Niemiec to wciąż odległe marzenie” – pisze „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Łączne nowe zadłużenie netto – liczone jako budżet główny i dwa specjalne fundusze kredytowe – wynosi 174,3 miliarda euro. „Polityk SPD zlicza jednak tylko to, co mu pasuje i co pozwala przedstawić jego politykę w lepszym świetle, na przykład inwestycje” – stwierdza komentator. Do tego dorzuca jeszcze Fundusz Klimatyczny i Transformacyjny, dzięki czemu może wystawić na pokaz 126,7 miliarda euro na przyszły rok. W ten sposób chce zabłysnąć jako minister od inwestycji. „Pełny obraz sytuacji pokazuje jednak, że Lars Klingbeil jest znacznie bardziej ministrem od zadłużenia niż od inwestycji. W latach 2025–2029 planuje zaciągnąć około 850 miliardów euro nowego długu“– czytamy.

Dziennik ekonomiczny „Handelsblatt” konstatuje: „Lars Klingbeil jest zaledwie od 84 dni na stanowisku, a już teraz przechodzi do historii jako minister finansów – rekordzista. Do końca 2029 roku zamierza zaciągnąć około 850 miliardów euro długu. Także deficyty w jego budżecie biją wszelkie rekordy. Do 2029 roku w kasie państwa zabraknie aż 172 miliardów euro. Nawet po zjednoczeniu Niemiec w latach 90. nie było potrzeby tak głębokiej konsolidacji budżetu. „Skali dramatyzmu tych liczb nie da się przecenić. Merz i Klingbeil nie patrzą w przepaść budżetową – oni patrzą w budżetową otchłań piekielną. (.) Jeśli kanclerz i wicekanclerz w przyszłym roku będą mieli niewyobrażalne szczęście, gospodarka rzeczywiście urośnie o dwa procent – tak, jak prognozują niektóre instytuty. Wtedy dziury w budżecie mogłyby przynajmniej skurczyć się do rozmiaru, który można by jako tako opanować. Jeśli tego szczęścia zabraknie, Klingbeil i Merz będą musieli w superwyborczym roku 2026 powiedzieć wyborcom kilka gorzkich prawd. Albo podniosą podatki, zamiast jak obiecywali je obniżać. Albo będą musieli wprowadzić najostrzejszy program oszczędnościowy, jakiego to państwo nie widziało od dziesięcioleci".

Dziennik regionalny „Rheinpfalz” z Ludwigshafen komentuje: „Być może Lars Klingbeil już teraz żałuje, że przy przejmowaniu rządów wybrał stanowisko ministra finansów. „Bo ani dziś, ani w najbliższych latach nie można od niego oczekiwać pięknych przesłań, które podnosiłyby obywateli na duchu. Z jednej strony budżet państwa ma ożywić gospodarkę. Z drugiej strony nowe długi zmuszają do surowej polityki oszczędnościowej. Do 2029 roku roczne koszty obsługi długu wzrosną z 30 do 67 miliardów euro, co drastycznie ograniczy przyszłe możliwości budżetowe. Także pod względem finansowym Niemcy podejmują przełomową decyzję.

W opinii „Münchner Merkur”: „Rząd Merza i Klingbeila zatwierdził plan finansowy, który nawet największych twardzieli przyprawia o zawrót głowy. Aby wzmocnić obronę kraju i infrastrukturę, koalicja rządowa zwiększy zadłużenie państwa do 2029 roku o połowę, do poziomu 2,5 biliona euro. Podczas gdy CDU/CSU i SPD zaciąganie długów niemalże podnoszą do rangi patriotycznego obowiązku obywatelskiego, do tej pory nie potrafią odpowiedzieć, gdzie państwo ma zamiar w przyszłości ciąć wydatki”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Obecnej klęski głodu w Strefie Gazy nie da się porównać z żadną inną w tym stuleciu” – ostrzegł Ross Smith, dyrektor ds. pomocy doraźnej w Światowym Programie Żywnościowym ONZ (WFP). „To przywodzi na myśl dawne katastrofy w Etiopii czy Biafrze w ubiegłym stuleciu” – powiedział Smith w Genewie: „To nie jest ostrzeżenie, to apel o działanie”.

W Strefie Gazy rozwija się „najczarniejszy scenariusz klęski głodu” – głosi tytuł najnowszego raportu inicjatywy Integrated Food Security Phase Classification (IPC). Inicjatywa ta, we współpracy z agendami ONZ, monitoruje sytuację żywnościową w Gazie. Według raportu przekroczony tam został próg ostrego niedożywienia, a we wszystkich pozostałych częściach nadmorskiego pasa – próg klęski głodu.

Znaczna część spośród ponad dwóch milionów mieszkańców Strefy Gazy żyje obecnie w skrajnie przeludnionych obozach dla uchodźców, ponieważ izraelska armia ze względów militarnych ogłosiła dużą część tego terytorium liczącego 365 kilometrów kwadratowych strefą zamkniętą.

Ostatnio premier Izraela, Beniamin Netanjahu, oświadczył, że w Strefie Gazy nie ma klęski głodu. Od początku wojny Izrael niemal całkowicie uniemożliwia dziennikarzom dostęp do tego obszaru, co nie pozwala na niezależną ocenę sytuacji.

„Cynizm”, „polityka symboliczna i „marnotrawstwo pieniędzy”

Od weekendu rysuje się nowy sposób, w jaki społeczność międzynarodowa chce złagodzić pilną sytuację humanitarną. W niedzielę samoloty wojskowe z Jordanii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich zrzuciły 25 ton pomocy nad nadmorskim pasem Gazy. Własne zrzuty powietrzne zapowiedziały również Niemcy i Francja. – Być może nasza pomoc humanitarna jest tylko niewielkim wkładem, ale jest ważnym sygnałem: Jesteśmy obecni, jesteśmy w regionie, pomagamy – powiedział kanclerz Friedrich Merz.

Organizacje humanitarne nie kryją oburzenia. „Zrzucanie pomocy humanitarnej z powietrza to bezsensowna inicjatywa, która trąci cynizmem” – powiedział Jean Guy Vataux, koordynator ds. sytuacji kryzysowych Lekarzy bez Granic odpowiedzialny za ten region. Berliński think tank Centre for Humanitarian Action (CHA) określił akcję jako „najbardziej bezsensowny most powietrzny w historii” oraz jako przejaw „polityki symbolicznej i marnotrawstwa pieniędzy”. Jak podkreśla szef CHA, Ralf Südhoff, zaopatrzenie drogą powietrzną jest nawet 35 razy droższe niż dostawy konwojami lądowymi.

Zrzuty nie docierają do najbardziej potrzebujących

Również Marvin Fürderer, ekspert ds. pomocy doraźnej w organizacji Welthungerhilfe, mówi o „symbolicznych, nieskutecznych zrzutach”. W wywiadzie dla DW opisuje podstawowy problem: „Ładunki są zrzucane bez koordynacji, bez wyznaczonej strefy zrzutu, bez struktur zapewniających bezpieczeństwo, w środowisku o bardzo wysokim ryzyku”. – Pomoc często nie trafia do tych, którzy najbardziej jej potrzebują, lecz raczej do tych, którzy są jeszcze na tyle sprawni, by przedzierać się przez gruzy i zatłoczone ulice do miejsca zrzutu i tam o nią walczyć – podkreśla.

Prawie codziennie odnotowywane są przypadki śmierci w pobliżu nielicznych centrów dystrybucji kontrowersyjnej „Gaza Humanitarian Foundation” (GHF). Fundacja z siedzibą w USA, za zgodą byłego prezydenta Donalda Trumpa, od maja zajmuje się dystrybucją pomocy w Strefie Gazy, po tym jak Izrael zakazał działalności palestyńskiej agencji ONZ UNRWA.

Jednak GHF nie zdołała zapewnić bezpieczeństwa przy punktach dystrybucji. Dodatkowo, jak podaje ONZ, izraelskie wojsko ostrzeliwuje oczekujących. Według Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka w okresie od 27 maja do 21 lipca ponad 1000 Palestyńczyków zostało zabitych przez izraelskich żołnierzy podczas próby dostania się do pomocy humanitarnej.

Dostawy pomocy możliwe tylko drogą lądową

Organizacje humanitarne domagają się nieograniczonego przepływu pomocy do Strefy Gazy oraz powrotu do dawnego systemu. Zamiast koncentrować się na kilku punktach, do wiosny żywność była rozprowadzana w sposób zdecentralizowany, w około 600 miejscach.

Riad Othman, ekspert ds. Bliskiego Wschodu w organizacji Medico International, powiedział na konferencji prasowej w Berlinie: „Przed 7 października 2023 roku codziennie 500–600 ciężarówek dostarczało zaopatrzenie dla ludności i gospodarki Gazy. Obecnie nawet 600 ciężarówek dziennie nie jest w stanie zaspokoić zapotrzebowania, ponieważ w Gazie nie tylko systematycznie niszczona jest kluczowa infrastruktura i opieka zdrowotna, ale także rolnictwo”.

Typowy ładunek ciężarówki to około 20 ton pomocy; oprócz żywności często zawiera także standardowe produkty medyczne i wodę pitną.

7 października organizacja terrorystyczna Hamas przeprowadziła skoordynowany atak, w którym zginęło ponad 1200 osób w Izraelu, a kolejne 250 zostało uprowadzonych jako zakładnicy do Strefy Gazy. W odpowiedzi Izrael ogłosił cel wojskowy – rozbicie Hamasu – przy czym zaakceptował również dziesiątki tysięcy ofiar cywilnych oraz niemal całkowite zniszczenie Strefy Gazy. Kontrolowany przez Hamas resort zdrowia informuje obecnie o ponad 60 000 ofiarach śmiertelnych, w tym co najmniej 147 zgonach spowodowanych głodem.

Po wygaśnięciu rozejmu na wiosnę Izrael przez ponad 80 dni wstrzymał wszelkie dostawy. Od kilku dni wojsko wprowadza codzienne przerwy w działaniach bojowych na terenie Strefy Gazy i ponownie dopuszcza większą liczbę konwojów z pomocą drogą lądową. Skrajnie prawicowy minister bezpieczeństwa Itamar Ben-Gvir skrytykował to jako „podtrzymywanie przy życiu wroga”.

Julia Duchrow, sekretarz generalna Amnesty International w Niemczech, powiedziała: „Istnieje wiele dowodów na to, że Izrael stosuje głód jako broń wojenną”. Wezwała rząd niemiecki do zaprzestania dostaw sprzętu wojskowego do Izraela oraz do zwiększenia presji dyplomatycznej na rząd Netanjahu.

„Konwoje mogłyby wyruszyć w ciągu kilku godzin”

Rząd izraelski zamknął dostęp do Strefy Gazy dla wielu międzynarodowych organizacji pozarządowych; również Welthungerhilfe może obecnie pomagać jedynie za pośrednictwem lokalnych partnerów. Jej szef opowiada się za trwałym rozejmem i otwarciem przejść granicznych dla dostaw humanitarnych.

Wówczas Welthungerhilfe mogłaby w ciągu kilku godzin dostarczyć towary ze stolicy Jordanii do Strefy Gazy – powiedział Marvin Fürderer. „Konwoje mogłyby wyruszyć w ciągu kilku godzin, gdy tylko warunki polityczne na miejscu na to pozwolą”.

W przypadku planowanych zrzutów z powietrza logistyka musiałaby zostać całkowicie przeorganizowana, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. – To dość zaskakujące, że rozważa się to teraz, gdy rząd niemiecki chce obciąć budżet humanitarny o 53 procent. W takiej sytuacji wydawanie milionów na symboliczne, nieskuteczne zrzuty jest trudne do zaakceptowania – powiedział Marvin Fürderer.

Niemieckie siły powietrzne mają już pewne doświadczenie ze zrzutami pomocy do Gazy. Wiosną 2024 roku przez dziesięć tygodni wykonywały takie misje transportowe samolotami A400M. Łączna ilość zrzucanej pomocy wyniosła 315 ton. Biorąc pod uwagę obecne minimalne dzienne zapotrzebowanie na pomoc, szacowane na 500 ładunków ciężarówek, byłoby to wystarczające na pokrycie potrzeb głodującej ludności Strefy Gazy na niecałe osiem godzin.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce (ZNSSK) odniósł się w opublikowanym „Stanowisku” do kazania biskupa Wiesława Meringa wygłoszonego 12 lipca podczas pielgrzymki Radia Maryja na Jasną Górę. „Z wielkim smutkiem i oburzeniem przyjęliśmy słowa biskupa Wiesława Meringa” – napisał zarząd ZNSSK, odnosząc się do użytego przez hierarchę cytatu z „Wojny chocimskiej” Wacława Potockiego: „Jak świat światem, nie będzie Niemiec Polakowi bratem”.

Autorzy „Stanowiska” określają się „jako Niemcy żyjący od pokoleń na Śląsku, Warmii, Mazurach czy Pomorzu”, „ludzie kościoła i lojalni obywatele Rzeczpospolitej”, którzy budują „mosty porozumienia pomiędzy narodami”. Przypominają orędzie biskupów z 1965 roku: „…przebaczamy i prosimy o przebaczenie…”, wskazując, że „w słowach biskupa Meringa (…) wybrzmiał inny przekaz, który (…) budzi w naszym środowisku poczucie strachu i niepokoju”. Przypominają też o zakończonej niedawno „dyskryminacji dzieci mniejszości niemieckiej w polskich szkołach” i piszą: „Absolutnie skandaliczna” jest sytuacja, „w której wysoki reprezentant kościoła (…) głosi słowa nienawiści ze względów narodowych”.

„Cała ta sytuacja budzi obawy wśród członków naszej wspólnoty”, piszą, apelując do hierarchów Kościoła katolickiego o reakcję. „Nasi członkowie związani w przeważającej większości mocno z Kościołem katolickim bardzo tego oczekują” – podkreślają.

Jak poinformował Rafał Bartek, „Stanowisko” zostało wysłane „do Stolicy Apostolskiej, nuncjuszów w Polsce i w Niemczech, jak i do biskupów ordynariuszy wszystkich diecezji w Polsce”.

W rozmowie z DW prezes Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych (ZNSSK) wyjaśnia motywy powstania dokumentu.

DW: Dlaczego ZNSSK zdecydował się na to oświadczenie? To przecież biskup emeryt.

Rafał Bartek: – Było to po prostu spowodowane głosami naszych członków, którzy w różny sposób wyrażali swoje oburzenie, ale i oczekiwanie, że jako ich przedstawiciele zabierzemy w tej kwestii głos. Słowa biskupa Meringa dotknęły niemieckich Ślązaków, tym bardziej że większość z nas jest mocno związana z Kościołem. Nie w takim duchu czytamy Ewangelię, jak to przedstawiał biskup emeryt.

Wiem o tym, spotykamy się przecież przeważnie na Górze Świętej Anny albo w sanktuarium świętego Jacka w Kamieniu Śląskim.

– Właśnie. Jest jeszcze jeden aspekt, na który zwracali mi uwagę nasi członkowie, a o którym mówił już także emerytowany arcybiskup Alfons Nossol. Mądrość Ducha Świętego sprawiła, że po papieżu Polaku mieliśmy papieża Niemca. My tu, na Śląsku, odbieraliśmy to tak, że po naszym papieżu wybrano naszego papieża. Fakt, że po Polaku Janie Pawle II w Stolicy Apostolskiej zasiadł Niemiec Benedykt XVI, to przesłanie pojednania. Słowa przytoczone przez biskupa Meringa, który wprost nawoływał do odtworzenia podziałów narodowych, są z nim sprzeczne. Zupełnie nie współgrają z naszym rozumieniem Kościoła, z naszym rozumieniem wiary.

Przywołał Pan arcybiskupa Nossola. Czy rozmawiał Pan z nim o tym wystąpieniu biskupa Meringa?

– Nie. Ze względu na szacunek do jego wieku takiego kontaktu nawet nie szukaliśmy.

Ale to nie było w duchu tego, co on przez całe życie głosił?

– Absolutnie nie. To, co mówili arcybiskup Nossol i papież Jan Paweł II, który przecież wydał w 1989 roku orędzie dotyczące mniejszości, na które się później arcybiskup Nossol często powoływał, jest czymś zupełnie innym, niż to, co usłyszeliśmy w kazaniu włocławskiego biskupa Meringa. Na pielgrzymce, która gromadzi tysiące wiernych, na pielgrzymce radia, które ma spore grono słuchaczy również w naszym środowisku, coś takiego nigdy nie powinno było mieć miejsca. Ja uważam, że musi to być odnotowane jako coś absolutnie negatywnego, co nie ma żadnego związku z duchem Kościoła i Ewangelii.

„We Wrocławiu zamiast »jak świat światem, nie będzie Niemiec Polakowi bratem« wolimy zdecydowanie: »Przebaczamy i prosimy o przebaczenie«”, napisał 14 lipca na portalu X arcybiskup Józef Kupny, metropolita wrocławski i zastępca przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. To za mało?

– Ten głos nas ogromnie ucieszył i dobrze, że się pojawił. Niemniej jednak oczekiwanie naszego środowiska było takie, żeby jednak wyrazić swój sprzeciw, swoje oburzenie faktem, że taki głos w ogóle się pojawił w Kościele.

Powiedział Pan portalowi Opolska360, że „Stanowisko” zostało wysłane także do Stolicy Apostolskiej. Do kogo konkretnie? I czy są już jakieś reakcje, bo pod stanowiskiem jest data 21 lipca.

– Jeżeli chodzi o Watykan, to napisaliśmy wprost do papieża Leona XIV. Chcieliśmy go poinformować, że coś takiego się wydarzyło i że my, jako lojalni obywatele Rzeczypospolitej, którzy tutaj żyją od pokoleń, od ponad 80 lat, kiedy po wojnie zmieniono granice, jesteśmy oburzeni faktem, że zamiast głosów wsparcia w trudnych czasach, gdy odradzają się nacjonalizmy, usłyszeliśmy z Kościoła głos nawołujący do podziału.

Żadnych odpowiedzi jak na razie nie mamy. A wysłaliśmy nasze „Stanowisko” do biskupów wszystkich diecezji. Wielu z nich nie ma bowiem świadomości, jestem co do tego przekonany, że w Polsce od wielu pokoleń i w bardzo pozytywnych relacjach z Polakami żyją Niemcy, których tego rodzaju słowa bardzo dotykają.

Pewnie Pan się nie myli. Pod koniec lat osiemdziesiątych spytałem ówczesnego prymasa Józefa Glempa o mniejszość niemiecką w Polsce. A on odpowiedział mi pytaniem: „Jaka mniejszość? W Polsce żadnej mniejszości niemieckiej nie ma”.

– My też pamiętamy takie wypowiedzi prymasa Glempa. To były początki działań mniejszości i rzeczywiście ten fakt został wtedy odnotowany przez tych, którzy próbowali ją tworzyć ‘we wczesnych latach 80. Później to zostało trochę zmiękczone stanowiskiem samego prymasa Glempa w kontekście pierwszej mszy na Górze Świętej Anny. Arcybiskup Nossol wiele razy nam mówił, że to de facto dzięki niemu ta msza się jednak odbyła. Już wcześniej, też dzięki niemu, na Górze Świętej Anny pojawił się papież.

Prymas miał więc też swój pozytywny wkład. Również dzisiaj liczymy na taką refleksję. Że ten Kościół, który przecież jest również naszym Kościołem, nie zapomni o swej misji, którą jest pojednanie a nie dzielenie.

Na słowa biskupa Meringa zareagowali również politycy, przede wszystkim minister Sikorski, który dość ostro ją skomentował. Ale czy była to taka reakcja, jakiej by Pan od niego oczekiwał?

– Dobrze się stało, że tym razem się pojawiła też ta reakcja polityczna, choćby z tego powodu, że jednak wchodząc w bieżącą politykę przekroczono pewną granicę, której szczególnie w Kościele nie powinno się przekraczać. Kazanie biskupa Meringa miało przecież mocno polityczny wydźwięk. Tu, na Śląsku, zostaliśmy zaś wychowani tak, że Kościół powinien raczej stronić od bieżącej polityki, choć nie zawsze to się udaje.

Dobrze więc, że takie stanowisko o przekroczeniu pewnych granic, szczególnie w kontekście dzisiejszych dyskusji, mocno antyimigranckich, czyli niezgodnych z duchem Ewangelii, nie tylko zresztą w Polsce, ale i w Niemczech, i w innych krajach Europy, pojawiło się również ze strony polityka. To wołanie o rozsądek, o roztropność, skierowane do tych, od których oczekujemy głębszego przesłania. Oby zostało usłyszane, odnotowane. Na to też liczymy w związku z naszym apelem, naszym głosem w tej dyskusji.

Jak często VDG w ten sposób reaguje na publiczne wystąpienia przedstawicieli kościołów, partii politycznych, organizacji?

– Jeżeli nas bezpośrednio dotykają, to staramy się nie zostawiać ich bez odgłosu. Tak było choćby w wypadku dyskryminacji wprowadzonej przez byłego ministra Czarnka. Reagowaliśmy, zajmowaliśmy stanowiska, nawet pisaliśmy petycje. Staramy się bowiem reprezentować naszych członków z różnych regionów, którzy żyją w Polsce i czasami potrzebują takiego wsparcia w postaci oficjalnego głosu Związku.

O tym już na szczęście zażegnanym problemie z obcięciem godzin nauki języka niemieckiego dla dzieci z mniejszości niemieckiej mowa jest także w „Stanowisku”. Czyli to wciąż jeszcze boli?

– Nie tylko boli, ale my odczuwamy tego skutki. Bo nie chodzi tylko o to, że to się wydarzyło. My po prostu wiemy, jak ważna dla naszego środowiska jest nauka języka. Bo to, że w czasach komunistycznych nasz język nie mógł być nauczany ani w zaciszu domowym, ani w szkołach, szczególnie tutaj, na Górnym Śląsku, odczuwamy po dziś. Gdy jeszcze przez dwa lata mieliśmy do czynienia z jawną dyskryminacją, doprowadziło to do tego, że część nauczycieli języka niemieckiego odeszła z zawodu, a do dzieci poszedł sygnał, że język niemiecki jest mniej ważny od innych. Odwrócenie takich skutków nie jest takie proste. Chodzi bowiem o zachęcenie na nowo młodych ludzi, żeby studiowali germanistykę i wybierali zawód nauczycielski, a dzieci, żeby się tego języka uczyły.

Mamy liczne kontakty z uniwersytetami, z ich wydziałami germanistyki, i nieraz słyszymy, że dzisiaj rzadko który młody człowiek wybiera ten zawód. A my po prostu potrzebujemy takich młodych ludzi. Przykłady innych krajów pokazują, że jeżeli mniejszość chce przetrwać, jeśli chce, żeby jej język był znany w kolejnych pokoleniach, to w dużej mierze zależy od jakości edukacji. Tam gdzie jest ona na wysokim poziomie, jak w Tyrolu Południowym, czy w Danii, czy nawet z językiem polskim na Litwie, tam kolejne pokolenia młodych ludzi wychowują się w duchu podtrzymywania swojej tożsamości. A tam, gdzie są problemy z edukacją, gdzie jest ona słaba, byle jaka, wątła, tam mniejszości szybko się kurczą. I my widzimy w Polsce niebezpieczeństwo tego drugiego scenariusza.

Ale to już jest temat na zupełnie inną rozmowę.

– Tak.

Serdecznie Panu dziękuję.

Rozmowa była prowadzona 29 lipca 2025 roku

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Rekordowo wysokie inwestycje i wydatki na obronność, ale pomimo ogromnego zadłużenia – wielka luka finansowa od 2027 roku; dziś (30.07.2025) rząd Niemiec przyjął projekt budżetu na rok 2026 i plan finansowy na najbliższe lata. Minister finansów Lars Klingbeil bronił ogromnego zadłużenia w budżecie państwa i nie dał zbytniej nadziei na ulgi w nadchodzących latach ze względu na brakujące miliardy.

Rekordowe inwestycje

– Naszym nadrzędnym celem jest zabezpieczenie miejsc pracy i zapewnienie nowej siły gospodarczej – podkreślił Lars Klingbeil. Wskazał przy tym na rekordowe inwestycje w wysokości 126,7 mld euro, które mają zostać przeznaczone m.in. na modernizację infrastruktury transportowej, edukację i opiekę oraz nowe mieszkania.

Budżet na rok 2026 przewiduje wydatki w wysokości 520,5 mld euro. Wydatki na obronność, łącznie z środkami ze specjalnego funduszu Bundeswehry, wzrosną do 108 mld euro. W celu sfinansowania budżetu zaciągnięte zostanie nowe zadłużenie w wysokości 174,3 mld euro – około połowa tej sumy pochodzić będzie z nowego funduszu specjalnego na infrastrukturę i ochronę klimatu oraz ze specjalnego funduszu Bundeswehry. Do końca kadencji w 2029 roku koalicja CDU/CSU i SPD planuje zadłużenie w łącznej wysokości prawie 850 mld euro.

Mimo to, jak powiedział Klingbeil, nadal utrzymuje się znaczna presja na konsolidację budżetu. Już od 2027 roku deficyt budżetowy Niemiec wyniesie ponad 30 mld euro, a według jego ministerstwa w latach 2027-2029 nawet 172 mld euro. – Każdy, kto zasiada przy stole w gabinecie rządowym, będzie musiał oszczędzać – podkreślił minister finansów.

Ulgi dla obywateli

Lars Klingbeil zwrócił uwagę na ulgi dla obywateli przewidziane w projekcie budżetu na przyszły rok. Wymienił między innymi podwyższenie ryczałtu za dojazdy do pracy do 38 centów za kilometr oraz obniżenie podatku VAT w gastronomii. Minister finansów podkreślił, że będzie „bardzo uważnie obserwował”, czy ta ostatnia zmiana zostanie przeniesiona przez branżę gastronomiczną na klientów w postaci obniżek cen.

Nie uczynił przy tym jednak większych nadziei na dodatkowe ulgi dla obywateli po 2026 roku. Powiedział, że wie o istnieniu wielu postulatów dotyczących ulg, na przykład w dziedzinie energii i transportu. Jednak głównym priorytetem rządu w Berlinie musi być wypełnienie wielomiliardowej luki finansowej. – Jeśli pojawi się jakieś pole manewru, jestem otwarty na każdy dobry pomysł – powiedział.

Współprzewodniczący partii Zielonych Felix Banaszak zarzucił koalicji CDU/CSU/SPD, że „najważniejsze problemy są przez nią albo wypierane, ignorowane, albo w jakiś sposób odkładane na przyszłość”. Podczas gdy koalicja uzgodniła takie kwestie, jak rozszerzenie emerytur dla matek, zadania na przyszłość, takie jak ochrona klimatu, zostały „całkowicie odłożone na dalszy plan”, jak powiedział Felix Banaszak w radiu Deutschlandfunk.

Współprzewodnicząca partii Lewica Ines Schwerdtner skrytykowała rząd za przedstawienie „czysto zbrojeniowego budżetu”. Jej zdaniem to „kpina”, że złagodzono ograniczenia dotyczące wydatków na obronność, ale nie na codzienne potrzeby ludzi, takie jak budownictwo mieszkaniowe czy edukacja.

Krytyka z różnych stron

Partia AfD skrytykowała finansowaną z długu „bezprecedensową eksplozję wydatków”. Minister Klingbeil najwyraźniej chce stworzyć „rodzaj socjaldemokratycznej krainy mlekiem i miodem płynącej”, jak oświadczył rzecznik klubu poselskiego AfD w Bundestagu ds. polityki budżetowej Michael Espendiller. – Jak zawsze rachunek za to zapłacą obywatele – dodał.

Federalne Stowarzyszenie Niemieckiego Przemysłu (BDI) podkreśliło, że przyjęty przez rząd „budżet inwestycyjny” jest „właściwym sygnałem”. Brakuje jednak w nim „widocznej gotowości do reform strukturalnych”. Rząd Niemiec stoi teraz przed jesienią „z niewygodnymi, ale koniecznymi decyzjami dotyczącymi dalszych reform i oszczędności w wydatkach na konsumpcję”.

Centralny Związek Niemieckiego Rzemiosła (ZDH) skrytykował to, że w budżecie na przyszły rok „nie znalazły odzwierciedlenia kluczowe obietnice dotyczące ulg dla małych i średnich przedsiębiorstw”. Dotyczy to na przykład zapowiedzianej w umowie koalicyjnej obniżki podatku od energii elektrycznej, która na razie obejmie tylko przemysł oraz rolnictwo i leśnictwo. Brakuje w nim również obniżki podatku dochodowego. W tej kwestii „koalicja rządowa musi pilnie wprowadzić poprawki”.

(AFP/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Służby ratownicze zastały na miejscu wypadku obraz zniszczenia. W niedzielę (27.07.2025) wieczorem szaro-żółte wagony pociągu regionalnego wypadły z torów i wzajemnie się zakleszczyły. Wkrótce stało się jasne, że maszynista i praktykant w kabinie lokomotywy oraz jedna pasażerka nie przeżyli wypadku. Ponad 40 ze 100 pasażerów tego pociągu zostało rannych, niektórzy z nich ciężko.

Stopniowo rośnie również pewność co do przyczyny wykolejenia się pociągu RE55 w pobliżu Riedlingen w południowo-zachodnich Niemczech: ulewne deszcze najwyraźniej spowodowały przelanie się kanału ściekowego, co z kolei wywołało osunięcie się ziemi bezpośrednio na tory kolejowe. Dlatego na tym odcinku pociąg wypadł z szyn.

Ulewne deszcze i inne ekstremalne zjawiska pogodowe występowały zawsze. Jednak w wyniku zmian klimatu spowodowanych przez człowieka ich częstotliwość i intensywność wzrasta. Dotyczy to również kolei jako zrównoważonego środka transportu, jeśli porówna się jazdę pociągiem z jazdą samochodem lub poruszaniem się samolotem. Dlatego także kolej musi dostosować się do zmian klimatu, czyli stać się odporna na jego skutki.

Zagrożenie dla mostów i torów

Wypadek w południowo-zachodnich Niemczech dowodzi, że zbyt duża ilość intensywnych opadów może stanowić zagrożenie dla ruchu kolejowego. Ogólnie jednak kolej jest bardzo bezpiecznym środkiem transportu, w którym dochodzi do znacznie mniejszej liczby wypadków śmiertelnych niż na przykład podczas jazdy samochodem. W skali całej Unii Europejskiej można zaobserwować spadek liczby ofiar śmiertelnych wypadków kolejowych w długim okresie.

Jeśli masy wody uszkodzą linię kolejową, zazwyczaj jest to wykrywane przed przejazdem nią kolejnego pociągu. Tak było na przykład podczas powodzi w zachodnioniemieckiej dolinie rzeki Ahr i sąsiednich regionach w lipcu 2021 roku, w której zginęło 185 osób. Linie kolejowe przebiegające przez dolinę rzeki Ahr oraz sąsiednim paśmie góskimy Eifel do dziś nie są w pełni przejezdne.

W samej tylko dolinie rzeki Ahr powódź całkowicie zniszczyła 15 mostów kolejowych, a w górach Eifel trzeba odbudować kilka mostów. Nowe mosty mają być bardziej odporne na ekstremalne warunki pogodowe: ich konstrukcja bedzie w dużym stopniu pozbawiona filarów środkowych, aby zmniejszyć powierzchnię mostu narażoną na działanie ciśnienia wody i dryfujących przedmiotów podczas powodzi i wylewów.

Większość kosztów inwestycyjnych, wynoszących około 500 mln euro, zostanie przeznaczona na elektryfikację obu tras, na których dotychczas kursowały lokomotywy spalinowe. Jeśli energia elektryczna dla pociągów będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych, będą one emitować znacznie mniej gazów cieplarnianych niż lokomotywy spalinowe.

Ponieważ podczas ulewnych deszczów, takich jak te, które obecnie występują w południowych Niemczech, mogą dochodzić do osuwania się zboczy i zalewania tuneli, Deutsche Bahn rozpoczęła również prace nad koncepcją uwzględniająca możliwe skutki takich deszczów.

Gdy ogień zagraża kolei

Wczesne lato tego roku w większości Niemiec charakteryzowało się nie tyle deszczami, co okresami upałów i suszy. Skutkiem tego były pożary lasów, a także pożary na terenach położonych wzdłuż infrastruktury kolejowej. W południowo-wschodniej i północnej części kraju płonęły krzewy i zarośla na obrzeżach linii kolejowych, co spowodowało odwołanie lub przekierowanie części pociągów.

Aby zapobiec temu ryzyku, ekipy kolejowe regularnie wycinają roślinność w pasie o szerokości sześciu metrów wzdłuż torów. Do 2023 roku kolej stosowała tu również kontrowersyjny środek do zwalczania roślin – glifosat; obecnie stosowany jest tu mniej szkodliwy dla środowiska kwas pelargonowy.

Od ubiegłego roku kolej bada również, czy ryzyko pożaru można zminimalizować, nawilżając nasypy przy użyciu specjalnych pociągów. Nawilżanie to ma być stosowane przede wszystkim podczas prac stwarzających zagrożenie pożarowe, takich jak spawanie szyn w okresach suszy.

Kolejne zagrożenie dla ruchu pociągów występuje wtedy, gdy kiedy wieje silny wiatr, ponieważ drzewa spoza strefy sześciu metrów mogą przewrócić się na tory. Są one monitorowane przez tzw. cyfrowy system zarządzania roślinnością (DVM), który ma w porę ostrzegać o potencjalnie niebezpiecznych drzewach. System ten wykorzystuje zdjęcia satelitarne oraz nagraniami wideo z określonych tras.

Awarie na torach

Aby dostosować swoją infrastrukturę do zmian klimatycznych, kolej niemiecka skorzystała z doradztwa Instytutu Badań nad Skutkami Klimatu w Poczdamie. Z badania, którego ustalenia opublikowano tuż przed powodzią w dolinie Ahr w 2021 roku, wynika, że w dni, w których temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, w każdym z 34 regionalnych okręgów kolejowych odnotowuje się średnio 4,1 razy więcej zgłoszeń awarii niż w dni, w których temperatura nie przekracza 30 stopni. Przy temperaturze powyżej 32 stopni liczba zgłoszeń awarii wzrasta nawet o 5,1 razy.

W przeszłości upały stanowiły szczególne zagrożenie dla sieci kolejowej, ponieważ szyny mogły się wyginać: 28 lipca 1969 roku pociąg z Duesseldorfu do Lipska w ówczesnej NRD wykoleił się około 40 kilometrów przed granicą między Niemcami Wschodnimi a Zachodnimi; zginęły wtedy cztery osoby. W tamtych czasach szyny były budowane i mocowane w taki sposób, że ich stal mogła rozszerzać się we wszystkich kierunkach pod wpływem wysokich temperatur.

Obecnie szyny są utrzymywane w odpowiedniej odległości od podkładów i spawane na końcach. Dzięki temu mogą rozszerzać się tylko w górę i w dół. We Włoszech szyny są nawet pomalowane na biało po ich bokach, dzięki czemu pochłaniają mniej ciepła ze światła słonecznego niż zwykłe szyny, które z upływem lat nabierają rdzawobrązowego koloru.

Jak zapobiegać?

Zdaniem ekspertów kolejowych temperatury do 60 stopni Celsjusza nie stanowią problemu dla szyn, jednak elementy ruchome szlaków kolejowych, takie jak rozjazdy, muszą być chłodzone. W ramach programu „Technika kolejowa odporna na zmiany klimatu” planuje się również uodpornienie elementów techniki sygnalizacyjnej na coraz dłuższe okresy upałów.

Upały stają się również problemem dla samych pociągów – w postaci przegrzanych lokomotyw lub przeciążonych klimatyzacji. W najnowszej generacji pociągów dużych prędkości ICE 4, w każdym wagonie zastosowano dwa niezależnie działające systemy klimatyzacji, które zapewniają odpowiednią temperaturę pasażerom. Powinny one działać równie dobrze przy temperaturach zewnętrznych wynoszących -25 stopni, jak i w upalne dni, gdy temperatura dochodzi do +45 stopni.

Odporność klimatyczna kolei

Ogólnie rzecz biorąc, kwestia odporności klimatycznej jest jednak tylko jednym z wielu problemów, z którymi mierzy się obecnie Deutsche Bahn (DB). To państwowe przedsiębiorstwo znajduje się w głębokim kryzysie, między innymi dlatego, że od dziesięcioleci nie inwestowano wystarczająco dużo w utrzymanie niemieckiej sieci kolejowej o długości 33 tys. kilometrów. W 2024 roku 38 procent pociągów dalekobieżnych było spóźnionych, co skłoniło sąsiednią Szwajcarię (99 procent pociągów punktualnych) do ograniczenia współpracy z DB.

Poprzez szeroko zakrojoną renowację niemieckie koleje chcą ponownie uzyskać infrastrukturę odpowiadającą współczesnym standardom. W ramach tego projektu zostaną kolejno całkowicie wyremontowane ważne odcinki o łącznej długości 4 tys. kilometrów. Ten wielki projekt jest finansowany w większości z ogromnego długu publicznego. Kilka tygodni temu kolej musiała przyznać, że ta renowacja i modernizacja zostanie zakończona najwcześniej w 2036 roku.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

W ostatnich latach wyraźnie spadł wskaźnik urodzeń w Niemczech. Najwyraźniej dlatego, że coraz więcej par odkłada decyzję o posiadaniu dzieci. Jak wynika z analizy opublikowanej w środę (30.07.2025) w Wiesbaden przez Federalny Instytut Badań nad Ludnością (BiB), między 2021 a 2024 rokiem współczynnik dzietności obniżył się z 1,58 do 1,35 dziecka na kobietę.

Jak wynika z raportu: „Za spadek liczby urodzeń od 2021 roku odpowiada niemal równoczesne wystąpienie kilku kryzysów: pandemii, wojny w Ukrainie oraz rosnącej inflacji, które wywołują niepewność wśród młodych ludzi”. Podstawą analizy są statystyki urodzeń oraz reprezentatywne badania opinii publicznej na temat planów dotyczących posiadania dzieci i życia rodzinnego.

Planowanie potomstwa

Z badania wynika, że liczba dzieci, których pary pragną, pozostała stabilna w latach 2021–2024. Kobiety średnio chciałyby mieć 1,76 dziecka, a mężczyźni 1,74 – „czyli wyraźnie więcej, niż faktycznie się rodzi” – podkreślają demografowie. Ich zdaniem dane te sugerują, że planowanie potomstwa jest obecnie po prostu odkładane. Jak wyjaśnia Carmen Friedrich, badaczka z BiB, różnica między pożądaną liczbą dzieci a faktycznym wskaźnikiem dzietności wynosi średnio 0,41 dziecka na kobietę.

Jednocześnie – jak zauważa ekspertka – chęć posiadania dziecka w najbliższej przyszłości wyraźnie spadła. Między 2021 a 2024 rokiem odsetek kobiet w wieku 30–39 lat, które planowały dziecko w ciągu najbliższych trzech lat, zmniejszył się z 28 do 24 procent. W przypadku mężczyzn w tym samym przedziale wiekowym spadek wyniósł z 28 do 25 procent.

W ubiegłym roku wskaźnik dzietności spadł do poziomu 1,35 dziecka na kobietę. W 2024 roku w Niemczech urodziło się 677 117 dzieci. Szczególnie niski był wskaźnik wśród kobiet posiadających niemieckie obywatelstwo – wyniósł 1,23 dziecka na kobietę, czyli tyle, co ostatnio 30 lat temu.

Z kolei wskaźnik dzietności wśród kobiet posiadających obce obywatelstwo wyniósł 1,84 dziecka. Jak wynika z danych, również one rodzą w Niemczech coraz mniej dzieci od 2017 roku.

Niepewność i międzynarodowe kryzysy

Zdaniem ekspertki z BiB: „Posiadanie dzieci wciąż pozostaje jednym z głównych celów życiowych dla większości młodych ludzi”. Obecny spadek liczby urodzeń nie świadczy więc „o odchodzeniu od wartości rodzinnych, lecz raczej o odkładaniu decyzji o rodzicielstwie na później”.

Jak wskazują autorzy badania jednym z czynników tej tendencji jest „subiektywnie odczuwana niepewność wśród młodych dorosłych, wynikająca z połączenia międzynarodowych kryzysów oraz niepewnych warunków ekonomicznych i osobistych”. Naukowcy wskazują na pandemię, wojnę w Ukrainie oraz zmiany klimatyczne. „Niepewność negatywnie wpływa na planowanie rodziny” – podkreślają.

Martin Bujard, współautor badania, podkreślił, że poczucie bezpieczeństwa młodym ludziom mogą dać: dostęp do gwarantowanej opieki dziennej dla dzieci oraz przystępne cenowo mieszkania. To z kolei mogłoby spowodować, że plany posiadania dzieci byłyby częściej realizowane, a nie stale odkładane na później.

Ostatnio także Związek Rodzin Katolickich zaapelował o reformę systemu wsparcia dla rodziców. Na przykład, zasiłek rodzicielski powinien być dostosowany do inflacji; potrzebne są także dodatkowe miesiące urlopu rodzicielskiego.

Niemcy w środku rankingu

Przy obecnym wskaźniku urodzeń Niemcy plasują się – według dostępnych danych – w środku rankingu państw europejskich. Jak podaje Eurostat, średni współczynnik dzietności w krajach Unii Europejskiej wynosił ostatnio 1,38 dziecka na kobietę – to najniższy poziom od czasu powstania Wspólnoty. Zdaniem autorów badania, taka tendencja będzie miała „długofalowe negatywne skutki dla wielu obszarów życia społecznego i gospodarczego”.

Analiza niemieckich naukowców opiera się na badaniu demografii rodzinnej FReDA. Dwa razy do roku przeprowadzane są w jego ramach reprezentatywne ankiety wśród mieszkańców Niemiec w wieku od 18 do 52 lat – dotyczące ich życia w związkach i rodzinie.

(KNA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Niemiecka armia zbroi się na potęgę na wypadek wojny, pisze w środę (30 lipca) dziennik „Sueddetusche Zeitung” („SZ”), wyliczając kosztowne inwestycje Bundeswehry na najbliższe lata. Przygotowania do ewentualnej sytuacji nadzwyczajnej trwają również w Niemieckim Czerwonym Krzyżu. „W przeciwieństwie do Bundeswehry, do tej pory otrzymano jednak niewiele dodatkowych pieniędzy” – czytamy. Jak powiedział „SZ” sekretarz generalny organizacji, Chrisian Reuter, „W razie kryzysu ludność nie będzie właściwie chroniona. Czasy zmian w ochronie cywilnej jeszcze nie nadeszły”.

Według Christiana Reutera państwo w razie sytuacji kryzysowej musi zapewnić zakwaterowanie i opiekę jednemu do dwóch proc. populacji, czyli od 800 tysięcy do 1,6 miliona osób. Dotąd może zapewnić to jedynie kilkudziesięciu tysiącom osób. „Gdziekolwiek spojrzeć, brakuje funkcjonujących schronów, zaopatrzenia na wypadek kryzysu, miejsc w szpitalach i leków, takich jak antybiotyki. Gdzie są zasoby, aby pomóc obywatelom w kryzysie? W większości przypadków ich nie mamy” – mówi Reuter „SZ”.

Bez szans na szybką zmianę

Co więcej, jak czytamy, w najbliższym czasie nie zanosi się na zmianę. Na obecny rok zaplanowano połowę z potrzebnej kwoty 2,5 miliarda euro. „Sueddeutsche Zeitung” podkreśla, że najważniejszy jest czas, a tego nie ma wiele.

„Rosja mogłaby być w stanie zaatakować terytorium NATO już w 2029 roku. W przypadku napaści na jeden z krajów Sojuszu Niemcy pełniłyby funkcję centrum logistycznego. Wojska międzynarodowe zostałyby przeniesione przez Republikę Federalną na ewentualny front w Europie Wschodniej. Niemcy stałyby się centrum rozmieszczenia i logistyki, a zatem potencjalnie również celem dalekosiężnych rosyjskich ataków rakietowych” – czytamy.

Jak twierdzi sekretarz generalny Niemieckiego Czerwonego Krzyża system opieki zdrowotnej w Niemczech już teraz, w normalnych okolicznościach jest w trudnej sytuacji. „Jesteśmy kompletnie nieprzygotowani na poważny kryzys. Jak dotąd nie braliśmy go pod uwagę” – mówi w „SZ”.

Reuter podkreśla, że w sytuacji kryzysowej zadania mogą ulec zmianie. Obecnie, w przypadku katastrof naturalnych wojsko udziela wsparcia pracownikom obrony cywilnej, zarówno pod względem personelu, jak i sprzętu. W przypadku wojny w Europie, byłoby na odwrót: „Pracownicy obrony cywilnej musieliby wówczas wspierać Bundeswehrę, np. w transporcie rannych” – pisze dziennik.

Niedobór schronów i kadry

Niemiecki Czerwony Krzyż, mimo ograniczonego budżetu, stara się kształcić kadrę. Obecnie szkoleniom podlega 2 tysiące pielęgniarek, lekarzy i techników na wypadek wojny i innych kryzysów. Mają oni być gotowi do 2029 roku – informuje gazeta.

Czerwony Krzyż wskazuje również na niedobór dostępu do bezpiecznego zakwaterowania. Jak podaje „SZ”, z dwóch tysięcy bunkrów i schronów, które istniały w okresie zimnej wojny, przetrwało zaledwie 580. „Jednakże ani jeden z nich nie jest gotowy do użytku” – czytamy.

Zdaniem Christiana Reutera Niemcy powinny zastanowić się, jak szybko można przekształcić podziemne parkingi i stacje metra w schrony. „Sytuacja na Ukrainie pokazuje, że taka oferta jest bardzo skuteczna” – pisze „SZ.

Dziennik przypomina, że obecny rząd Niemiec stworzył wprawdzie możliwości zwiększenia wydatków na ochronę cywilną. W tym celu zawiesił tzw. kotwicę zadłużeniową na cele związane z bezpieczeństwem. Mimo to dotąd niewiele się dzieje. Jako przykład „Sueddetusche Zeitung” podaje brak decyzji dotyczących tzw. mobilnych miast namiotowych. Mogą one pomieścić nawet 5 tysięcy osób i wyposażone są w zaplecze ratunkowe i sanitarne, internet czy kuchnię.

Mimo iż już poprzednie rządy Niemiec zapowiadały zakup dziesięciu takich namiotowych miast, do dziś do Czerwonego Krzyża trafił tylko jeden taki pakiet i połowa do innej organizacji. Innych nabytków nawet jeszcze nie zaplanowano – podsumowuje „SZ”.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Amerykańska Służba Sejsmologiczna (USGS) początkowo podała, że trzęsienie ziemi u wybrzeży słabo zaludnionego rosyjskiego półwyspu Kamczatka miało siłę 8,0, a następnie podniosła jej siłę do 8,8. Według USGS wstrząsy miały miejsce około 136 kilometrów od miasta Pietropawłowsk Kamczacki, stolicy regionu Kamczatka. Epicentrum znajdowało się na głębokości 19,3 kilometra. Po silnym trzęsieniu ziemi nastąpiło co najmniej sześć wstrząsów wtórnych, z których jeden miał siłę 6,9, a inny 6,3.

Fala tsunami uderza w Sewero-Kurilsk

Rosyjska agencja ds. sytuacji nadzwyczajnych poinformowała, że fale tsunami o wysokości kilku metrów uderzyły w wybrzeże Kamczatki. Najsilniejsza fala miała nawet pięć metrów wysokości, podała państwowa rosyjska agencja informacyjna RIA Nowosti, powołując się na służby ratownicze.

Miasto portowe Sewero-Kurilsk zostało zalane. 2000 mieszkańców zostało ewakuowanych. Film opublikowany w rosyjskich serwisach internetowych pokazuje budynki stojące w wodzie. Państwowe media podały, że kilka osób zostało rannych, ale nikt nie odniósł poważnych obrażeń. Rosyjscy naukowcy stwierdzili, że było to najsilniejsze trzęsienie ziemi w regionie od 1952 roku.

Według rosyjskiej agencji informacyjnej Tass, w Pietropawłowsku Kamczackim przerażeni ludzie wybiegali na zewnątrz boso. Samochody ślizgały się po chwiejnych drogach, budynek przedszkola został poważnie uszkodzony. Przez pewien czas nie działała sieć elektryczna i telefoniczna.

Japonia: ostrzeżenie przed falami

Na wybrzeżu Pacyfiku w Japonii uderzyła fala o wysokości ponad metra. Lokalne media podały, że w porcie w północno-wschodniej prefekturze Iwate zarejestrowano falę o wysokości 1,30 metra. Na wybrzeżu innych prefektur zaobserwowano fale o wysokości do 80 centymetrów.

Władze ogłosiły ostrzeżenie przed tsunami o wysokości do trzech metrów. Ostrzeżenie dotyczyło całego północnego i wschodniego wybrzeża. Łącznie 900 000 osób zostało wezwanych do natychmiastowego ewakuowania się. Ostrzeżenie przed tsunami może obowiązywać jeszcze przez dzień lub nawet dłużej.

Operator uszkodzonej japońskiej elektrowni jądrowej Fukushima nakazał ewakuację obiektu. „Ewakuowaliśmy wszystkich pracowników i zatrudnionych” – powiedziała rzeczniczka operatora Tepco. Dodała, że jak dotąd nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w elektrowni jądrowej.

Położona nad morzem elektrownia jądrowa Fukushima została uderzona przez falę tsunami o wysokości prawie 15 metrów wkrótce po silnym trzęsieniu ziemi, które miało miejsce 11 marca 2011 roku. System chłodzenia elektrowni uległ awarii, a w trzech z sześciu reaktorów doszło do stopienia rdzenia. Była to najpoważniejsza awaria jądrowa od czasu katastrofy w Czarnobylu w 1986 roku.

Hawaje: duże tsunami nie jest spodziewane

Państwowe centrum wczesnego ostrzegania przed tsunami w USA ogłosiło już niewielkie ustąpienie zagrożenia dla stanu Hawaje. Eksperci stwierdzili, że większe tsunami prawdopodobnie nie nadejdzie. Wcześniej mówili o falach o wysokości do trzech metrów, które mogłyby dotrzeć do wybrzeży archipelagu oddalonego o tysiące kilometrów od epicentrum.

Mieszkańcy zostali wezwani do natychmiastowej ewakuacji zagrożonych obszarów lub schronienia się w budynkach co najmniej dziesięciopiętrowych. Kilka godzin później wyższe fale dotarły do wybrzeży Hawajów. Według informacji przekazanych przez władze nie odnotowano dotychczas większych szkód.

Amerykańskie centrum tsunami ogłosiło również ostrzeżenia dla zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej i Kalifornii. Odpowiednie ostrzeżenia przed tsunami wydano również dla Filipin, Indonezji, Tajwanu, Australii i Nowej Zelandii.

Obawy również w Ameryce Łacińskiej

Kilka krajów Ameryki Łacińskiej również ostrzegło przed możliwymi falami tsunami. W Meksyku morskie centrum ostrzegania przed tsunami wezwało ludność do trzymania się z dala od plaż na wybrzeżu Pacyfiku. Łodzie i statki nie powinny wypływać.

W Ekwadorze władze ostrzegły, że fale powodziowe mogą dotrzeć do znanego archipelagu Galapagos. Archipelag, który ze względu na wyjątkową faunę i florę został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, leży około 1000 kilometrów od wybrzeża tego południowoamerykańskiego kraju.

Według amerykańskich ekspertów trzęsienie ziemi o sile 8,8 w skali Richtera było najsilniejszym trzęsieniem ziemi na świecie od katastrofy w Fukushimie w 2011 roku. U wybrzeży Półwyspu Kamczackiego styka się płyta kontynentalna Pacyfiku i Ameryki Północnej. Region ten jest zatem uważany za jeden z najbardziej sejsmicznych na świecie. 20 lipca w regionie tym miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 7,4 w skali Richtera. Nie spowodowało ono większych szkód.

(dpa, afp, rtr, ap, cnn)

„Pomoc powietrzna dla Strefy Gazy już miała miejsce w ubiegłym roku, i Niemcy również wzięły w niej udział” – pisze dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Niemniej jednak jest to tylko jedno z trzech najlepszych rozwiązań; lepsze niż brak dostaw, ale gorsze niż transport lądowy, bardziej efektywny i mniej ryzykowny dla ludności. „Najlepszym rozwiązaniem byłoby zawieszenie broni, dlatego wszystkie wysiłki dyplomatyczne Niemiec i UE powinny skupiać się na tym celu” – uważa komentator. I dodaje: „Jest jeszcze wiele do zrobienia, Europa zbyt długo pozostawiała tę kwestię Amerykanom”. Toczące się w Brukseli debaty na temat sankcji zaspokoją wewnętrzne potrzeby polityczne niektórych państw członkowskich, ale nie są rozwiązaniem. Jeśli w ogóle, będą one miały marginalny wpływ na Izrael. Beniamin Netanjahu może polegać na sile militarnej własnego kraju i zasadniczo na poparciu Trumpa. W rzeczywistości to Niemcy mogą sobie zaszkodzić w tej kwestii, bo kraj jest bardziej zależny od izraelskiej broni niż Izrael od niemieckiej – wystarczy pamiętać o Rosji. „Dla wielu uczestników debaty w Europie może to być trudne do zaakceptowania, ale taka jest rzeczywistość: o kursie w Strefie Gazy (i na Zachodnim Brzegu) zadecyduje przede wszystkim debata publiczna i wybory w Izraelu, prawdopodobnie powtórnie w przyszłym roku” – czytamy.

„Junge Welt” z Berlina konstatuje: „Niemcy, które swoim bezwarunkowym poparciem politycznym i eksportem broni przyczyniły się do izraelskiego ludobójstwa, teraz chwalą się zorganizowaniem transportu powietrznego razem z Jordanią. Aby zakończyć autoinscenizację na plecach głodujących Palestyńczyków, Friedrich Merz przyjął we wtorek w Berlinie jordańskiego króla. Fakt, że eksperci jednocześnie wydali ostrzeżenie, że w Strefie Gazy rozwija się ‘najgorszy scenariusz klęski głodu', odegrał tak samo małą rolę, jak fakt, że pomoc z powietrza jest niczym więcej niż kroplą w morzu potrzeb i jest przy tym niebezpieczna. Ale ktoś, kto musi tuszować zbrodnicze skutki brudnej roboty zlecanej ‘partnerom', nie może sobie pozwolić na zbytnią dokładność”.

Dziennik regionalny „Lausitzer Rundschau” z Cottbus komentuje: „W obliczu katastrofalnych okoliczności w Strefie Gazy, nie chodzi o to, by nic nie robić. Chodzi o to, by zrobić to, co należy. A tym byłoby nakłonienie Izraela, by w końcu zezwolił na stabilne dostawy drogą lądową. Jedna ciężarówka może przewieźć wielokrotnie więcej ładunku niż samolot przystosowany do jego zrzutu. Sam Merz przyznał, że transport lotniczy może przynieść jedynie 'bardzo niewielką pomoc'. W związku z tym nasuwa się taka myśl, że to działanie jest przede wszystkim wyrazem własnej bezradności i rodzajem publicznego upomnienia dla Izraela”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Dla zagorzałych przeciwników komunizmu w Czechach to koniec bardzo długiej drogi: ponad trzydzieści lat po demokratycznej „aksamitnej rewolucji” w listopadzie 1989 roku domagali się, aby komuniści zostali zrównani z nazistami i wyznawcami podobnych autorytarnych ideologii i wskutek tego – zakazani.

Od 1 stycznia 2026 roku

Tak się właśnie stało: W drugiej połowie lipca prezydent Petr Pavel podpisał nowelizację kodeksu karnego, która jednoznacznie zrównuje nazizm i komunizm w Czechach. Złożeniem przez niego podpisu pod tekstem tej nowelizacji zakończył się proces legislacyjny. Nowa ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku.

Zmiana ustawy została zainicjowana przez ruch obywatelski „Listopad jeszcze się nie skończył”. Na jej czele stoi przywódca studentów z czasów aksamitnej rewolucji, który później został senatorem Martin Mejstrik. Do tej inicjatywy przyłączyli się również historycy z Czeskiego Instytutu Studiów nad Reżimami Totalitarnymi (USTR). Wiosną tego roku została ona przeforsowana w Izbie Poselskiej i Senacie przez grupę posłów i polityków proeuropejskiej koalicji rządowej premiera Petra Fiali.

„Kto zakłada, wspiera lub propaguje ruch narodowosocjalistyczny, komunistyczny lub inny, który w udowodniony sposób ma na celu zniesienie praw i wolności człowieka lub propaguje wrogość rasową, etniczną, narodową, religijną lub klasową wobec innej grupy osób, podlega karze pozbawienia wolności od roku do pięciu lat” – tak brzmi nowy tekst paragrafu 403 kodeksu karnego Republiki Czeskiej.

Ochrona demokratycznego państwa prawa

– Celem tej nowelizacji było zniesienie ewidentnie niesprawiedliwego rozróżnienia między dwiema zbrodniczymi ideologiami totalitarnymi XX wieku – wyjaśnił Kamil Nedvedicky, pierwszy zastępca dyrektora USTR, pod koniec maja po uchwaleniu ustawy przez Izbę Poselską Parlamentu Republiki Czeskiej.

– Obie ideologie, nazizm i komunizm, mają udowodnione dążenia do tłumienia podstawowych praw i wolności, dlatego logiczne i sprawiedliwe jest, aby czeskie prawo karne jasno to odzwierciedlało – dodał Nedvedicky. – Nie chodzi tu o ideologię, ale o ochronę demokratycznego państwa prawa – wyjaśnił.

Paradoksalnie, licząca dziesięć milionów mieszkańców Republika Czeska jest dziś jednym z niewielu państw Unii Europejskiej, w których od ponad trzech dekad z powodzeniem działa partia komunistyczna – Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSCM). Do ostatnich wyborów parlamentarnych, które odbyły się niecałe cztery lata temu, KSCM miała nie tylko swoich przedstawicieli w parlamencie, ale także kilku wiceprzewodniczących izby wyższej parlamentu.

Babisz: „Dla mnie to nie są komuniści”

Partia ta, będąca następczynią marksistowsko-leninowskiej Komunistycznej Partii Czechosłowacji (KSC), która do 1989 roku rządziła krajem w sposób dyktatorski, ma dziś kilkadziesiąt tysięcy członków i jako główna siła koalicji wyborczej „Stacilo!” (Wystarczy!) po wyborach w 2024 roku weszła do Parlamentu Europejskiego.

Także obecnie większość sondaży wskazuje, że „Stacilo!” przekroczy pięcioprocentowy próg w wyborach parlamentarnych w Czechach, które odbędą się w październiku tego roku.

Ale to jeszcze nie wszystko. Faworyt tych wyborów, przewodniczący populistycznego ruchu ANO, były premier i oligarcha Andrej Babisz, nie wyklucza, że wraz z "Stacilo!" mógłby utworzyć nowy rząd. „Dla mnie to nie są komuniści” – wyjaśnił w wywiadzie dla serwisu informacyjnego tn.cz. Czołową kandydatką koalicji wyborczej ANO jest przewodnicząca KSCM i europosłanka Katerina Konecna.

Próba uciszenia opozycji?

Nowa ustawa rzeczywiście może doprowadzić do zakazu działalności KSCM, tak jak przypadku Czeskiej Partii Robotniczej, która w 2010 roku została zakazana i rozwiązana z powodu udowodnienia jej ideologii nazistowskiej. Szefowa KSCM Katerina Konecna oświadczyła DW, że obecna nowelizacja ustawy, która została wówczas zastosowana, jest „politycznym atakiem koalicji rządowej na jej partię”.

– Chodzi o systematyczne próby uciszenia najgłośniejszych krytyków przez antyspołeczny, skorumpowany rząd Petra Fiali. W demokratycznym społeczeństwie nie ma na to miejsca – powiedziała Katerina Konecna. „Zabawne” jest również to, że ustawę tę podpisał Petr Pavel, „który sam był członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji, a nawet jej prominentnym członkiem”, jak dodała.

Przeszłość prezydenta

Obecny prezydent Czech był zawodowym żołnierzem i członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji do końca rządów komunistów w niej w 1989 roku. – Była to decyzja, z której z perspektywy czasu i wiedzą, jaką posiadam dzisiaj, zdecydowanie nie jestem dumny – skomentował ten fakt jeszcze przed wyborami prezydenckimi ponad dwa lata temu.

– Myślę, że ostatnie trzydzieści lat, które poświęciłem na budowanie bezpieczniejszej Republiki Czeskiej, są moimi symbolicznymi przeprosinami wobec społeczeństwa – dodał pięć lat temu w wywiadzie dla gazety „Blesk”. W latach 2012–2015 Pavel był szefem Sztabu Generalnego Czeskich Sił Zbrojnych, a od 2015 roku przez ponad trzy lata szefem Komitetu Wojskowego NATO.

Przewodnicząca KSCM oświadczyła ponadto, że rząd powinien zająć się problemami obywateli Czech, „takimi jak wysokie ceny energii czy niebotyczne koszty wynajmu mieszkania”. Ale zamiast tego rząd poświęcił czas na uchwalenie ustawy, która ma uciszyć krytyków. – Nie damy się jednak zastraszyć, nawet jeśli będą nam grozić sto razy i zamkną nas w więzieniu!” – buńczycznie zapowiedziała Katerina Konecna.

Przeciwko zakazowi komunizmu w Czechach wypowiedział się również przewodniczący Dumy Państwowej, czyli parlamentu Federacji Rosyjskiej, Wiaczesław Wołodin: „Jeśli porównuje się ówczesne państwo, ówczesny system z ideologią faszystowską i reżimem faszystowskim, jest oczywiste, że ma to na celu podważenie, oskarżenie i potępienie naszego kraju”. Jego wypowiedź przytoczyła rosyjska agencja państwowa TASS 25 lipca 2025 roku.

Dla tego polityka partii Jedna Rosja prezydenta Władimira Putina komunistyczna dyktatura, która rządziła w Czechosłowacji w latach 1945–1989 wyłącznie dzięki wsparciu Związku Radzieckiego, jest najwyraźniej identyczna z dzisiejszym państwem rosyjskim.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Organizacje Pro Wildlife, Niemiecki Związek Ochrony Zwierząt oraz Niemieckie Towarzystwo Praw Zwierząt zapowiedziały, że złożą zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Ich zdaniem zabicie małp narusza ustawę o ochronie zwierząt.

O planach uśmiercenia nadliczbowych pawianów ogród zoologiczny informował już w lutym 2024 roku. Spotkało się to z ostrą krytyką organizacji prozwierzęcych. W ostatnim czasie protesty stawały się coraz głośniejsze.

Protest aktywistów

We wtorek rano (29.05.2025) władze ogrodu zoologicznego poinformowały, że ogród będzie przejściowo zamknięty. W odpowiedzi na to organizacja Animal Rebellion wezwała do akcji protestacyjnej przeciwko uśmiercaniu pawianów przed wejściem do ogrodu zoologicznego. Według policji aktywiści i aktywistki przedostali się przez bramę na teren ogrodu zoologicznego. Część z nich przykleiła się do podłoża. Zostali tymczasowo zatrzymani przez funkcjonariuszy.

Rzekomo jedyne wyjście

Wybiegi dla pawianów od dawna są przepełnione. Jak podaje ogród zoologiczny, ostatnio przebywało tam ponad 40 zwierząt, choć infrastruktura została zaprojektowana z myślą o 25 dorosłych osobnikach i młodych. Prowadziło to coraz częściej do agresywnych starć między zwierzętami, w wyniku których dochodziło do obrażeń.

Ogród zoologiczny oświadczył, że ostatecznie nie widział innego rozwiązania, jak tylko uśmiercenie części zwierząt. Jak wyjaśnił dyrektor placówki, Dag Encke, przekazanie nadliczbowych osobników do innych ogrodów zoologicznych okazało się niemożliwe. Zastosowane u samic implanty antykoncepcyjne nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Przykład dla innych?

Organizacje zajmujące się ochroną i prawami zwierząt uważają natomiast, że problemy są skutkiem błędów samego ogrodu zoologicznego. „Stało się to, czego się obawialiśmy: zdrowe zwierzęta musiały zginąć, ponieważ zoo przez dziesięciolecia prowadziło nieodpowiedzialną hodowlę i nie wypracowało żadnych trwałych rozwiązań” – przekazała organizacja Pro Wildlife.

„To uśmiercanie było do uniknięcia i z naszego punktu widzenia jest niezgodne z prawem” – oświadczył Niemiecki Związek Ochrony Zwierząt, nazywając całą sytuację złamaniem tabu. „Odpowiedzialność za zwierzęta, które jako ogród zoologiczny się trzyma i rozmnaża, nie kończy się tam, gdzie zaczynają się niedogodności – czy to z powodu braku miejsca, finansów, czy z powodów organizacyjnych” – podkreślono w komunikacie.

Organizacje obawiają się, że uśmiercenie pawianów to dopiero początek. „Na przykładzie pawianów pojawia się niebezpieczny precedens; jeśli praktyka zabijania niechcianych zwierząt w zoo się przyjmie, nie ograniczy się tylko do tego gatunku” – ostrzegała Laura Zodrow z Pro Wildlife. Dlatego wzywa polityków do zaostrzenia przepisów prawnych regulujących funkcjonowanie ogrodów zoologicznych i ich programów hodowlanych.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Znane podobne przypadki

Według Niemieckiego Związku Ochrony Zwierząt zabijanie zwierząt w zoo jest „powszechnie stosowane”. W wielu ogrodach zoologicznych specjalnie hoduje się zwierzęta, które służą jako pożywienie dla lwów, tygrysów i innych zwierząt mięsożernych. Także nadliczbowe zwierzęta są zabijane i karmi się nimi drapieżniki.

Mimo to takie przypadki regularnie trafiają na nagłówki gazet. Na przykład w 2014 roku głośnym echem odbiło się zabicie żyrafy Marius w zoo w Kopenhadze czy w 2023 roku zebry w Lipsku.

Norymberski ogród zoologiczny regularnie karmi drapieżniki specjalnie hodowanymi zwierzętami, ale z powodu braku miejsca – także zagrożonymi wyginięciem somalijskimi dzikimi osłami oraz jeleniami księcia Alfreda (potoczna nazwa sambara kropkowanego). O tym fakcie informują odwiedzających specjalne tablice.

Jak tłumaczy dyrektor Zoo Dag Encke, taki sprzeciw wobec uśmiercenia pawianów wynika z faktu, że są to małpy, bliscy krewni człowieka.

(DPA/jar)

Latem na Węgrzech zwykle panuje polityczny zastój – węgierskie media nazywają ten okres „sezonem ogórkowym”. Jedynym znaczącym wydarzeniem bywa w tym czasie coroczne przemówienie programowe Viktora Orbana pod koniec lipca w uzdrowisku Baile Tusnad w Siedmiogrodzie. To właśnie tam premier Węgier ogłaszał nieraz przełomowe decyzje, jak choćby w 2014 roku zapowiedź budowy „państwa nieliberalnego”.

W tym roku jednak nie można narzekać na letni deficyt wiadomości. Na arenie międzynarodowej rząd Orbana od tygodni dolewa oliwy do ognia w kampanii antyukraińskiej. Na froncie kultury propagandyści premiera niemal codziennie podsycają nastroje przeciwko rzekomym „wynaturzeniom” węgierskiej kultury młodzieżowej i muzycznej. Do tego dochodzi nieustanna kampania wymierzona w konserwatywnego lidera opozycji Pétera Magyara, którego partia TISZA (Szacunek i Wolność) notuje w sondażach kolejne rekordowe wyniki.

Do wyborów parlamentarnych na Węgrzech pozostało jeszcze dziewięć miesięcy, mają się odbyć w kwietniu 2026 roku. Już teraz jednak coraz wyraźniej wyczuwalna jest atmosfera zmian. Znaczna część węgierskiego społeczeństwa oczekuje zmiany władzy i systemowego nowego początku. Rząd Orbana odpowiada na te nastroje intensyfikacją kampanii, która coraz silniej polaryzuje społeczeństwo.

Cyfrowe fora obywatelskie

W minioną sobotę (26.07.2025) premier Węgier oficjalnie zainaugurował kampanię wyborczą swoim corocznym przemówieniem w Baile Tusnad. Jego rywal, Péter Magyar, odpowiedział niemal równocześnie wystąpieniem przed zwolennikami w Székesfehérvárze, na zachodzie kraju. Było to jedno z wydarzeń w ramach liczącego 80 dni objazdu lidera opozycji po kraju, który symbolicznie ma się zakończyć 23 października – w rocznicę antykomunistycznej i antyradzieckiej rewolucji z 1956 roku.

Po tych wystąpieniach nie ma już wątpliwości: przyszłoroczne wybory będą, jak ujął to sam Magyar w swoim przemówieniu, „referendum w sprawie Viktora Orbana”. To jego odsunięcie od władzy lub utrzymanie jej będzie głównym tematem najbliższych dziewięciu miesięcy.

W tegorocznym przemówieniu w Baile Tușnad premier Węgier przyjął – jak na swoje standardy – wyjątkowo pojednawczy ton. Powstrzymał się od obraźliwych słów pod adresem przeciwników i nie używał skrajnie prawicowej retoryki. Jako cel wyborczy na 2026 rok ogłosił zdobycie przez jego partię Fidesz (Związek Młodych Demokratów) 87 ze 106 mandatów jednomandatowych w parlamencie. Aby to osiągnąć, Orban wezwał m.in. do tworzenia tzw. cyfrowych forów obywatelskich.

Roszczenie do wyłącznego prezentowania narodu

„Fora obywatelskie” to małe, lokalne grupy sympatyków, które Viktor Orban zainicjował po swojej porażce wyborczej w 2002 roku. Ich członkowie nie musieli należeć do Fideszu, ale działali na rzecz Orbana i jego partii na terenie całego kraju. Wówczas Orban wezwał do ich tworzenia pamiętnym zdaniem: „Ojczyzna nie może być w opozycji.” Od tego czasu utożsamia on siebie i swoją partię – czyli „obóz narodowy” – z całą węgierską narodowością. Wszyscy inni są poza tym kręgiem, albo wręcz uznawani za zdrajców.

Cyfrowe fora obywatelskie mają teraz pomóc premierowi Węgier w pozyskaniu większej atrakcyjności w mediach społecznościowych. Bo wśród młodych wyborców, zwłaszcza w pokoleniu poniżej 35. roku życia, Orban i jego partia cieszą się wyjątkowo złą opinią. Są wręcz znienawidzeni między innymi z powodu swoich roszczeń do wyłącznego reprezentowania narodu.

Czy Węgry nadal wypełniają zobowiązania wobec NATO?

Orban jednoznacznie odrzuca dalsze związki Węgier z Zachodem oraz integrację z Unią Europejską. Spośród sześciu światowych ośrodków władzy, Węgry utrzymują dobre relacje z pięcioma: Amerykanami, Rosjanami, Chińczykami, Hindusami oraz Turcją. Wyjątkiem jest Bruksela, z którą relacje są bardzo złe. Orban nie zapowiada poprawy, a wręcz grozi wetem wobec nowego budżetu UE, jeśli Bruksela nadal będzie wspierać Ukrainę i przyspieszać jej integrację z Unią. W przeciwieństwie do zachodniej Europy, Węgry nie zamierzają rezygnować ze swoich „kulturowo-chrześcijańskich wartości”. Orban podsumował swoją postawę jasno: Węgry nie zamierzają angażować się w „wojnę, migrację i kwestie gender” – tak, jak chce to robić Bruksela.

Orban podkreślił, że „wielką strategią” Węgier jest ponowne uczynienie kraju „wielkim i bogatym”. Premier zostawił otwartą kwestię, czy Węgry pod jego rządami będą wypełniać swoje zobowiązania wobec NATO. Według Orbana trzeci wojna światowa staje się coraz bardziej prawdopodobna, i dlatego Węgry muszą bezwzględnie unikać angażowania się w konflikty, powinny utrzymywać dobre relacje ze wszystkimi światowymi ośrodkami władzy. Jednak nie wspomniał w tym kontekście ani słowem o możliwym scenariuszu rosyjskiego ataku na kraj członkowski NATO.

Proeuropejski Magyar

Dokładnym przeciwieństwem przemówienia Orbana było wystąpienie konserwatywnego lidera opozycji, Pétera Magyara, w zachodniowęgierskim Szekesfehervar pod hasłem „Miejsce Węgier w Europie i na świecie”. Na samym początku podkreślił on europejskie i zachodnie związki Węgier sięgające założenia państwa w 1000 roku, a także wyraźnie odciął się od Rosji, jej wojny przeciwko Ukrainie oraz rosyjskiej polityki agresji w ogóle. Zapewnił Unię Europejską o konstruktywno-krytycznym podejściu Węgier jako członka, a NATO o jednoznacznej lojalności jako sojusznika. Obiecał także uczynić Węgry ponownie partnerem, który jest przewidywalny i godny zaufania.

Świadomy międzynarodowej uwagi pod adresem Orbana i Węgier podczas ostatniego weekendu lipca, Magyar po raz pierwszy w swojej przemowie celowo wplótł wiele wątków dotyczących polityki zagranicznej i mówił o sobie jako o przyszłym premierze.

Nie tylko zdystansował się od Rosji, lecz szczególnie odniósł się do zniszczonych przez Orbana relacji węgiersko-polskich. Wypowiedział nawet kilka słów po polsku i zapowiedział, że swoją pierwszą podróż jako premier odbędzie do Warszawy. Innych sąsiadów Węgier zapewnił o konstruktywnej i partnerskiej współpracy.

Wybitny mówca

Péter Magyar, niegdyś członek Fideszu oraz eksmąż Judit Varga byłej minister sprawiedliwości w rządzie Orbana, przed półtora rokiem zyskał reputację renegata. Od tego czasu zrobił bezprecedensową karierę jako polityczny przeciwnik obecnego premiera. Jest urodzonym mówcą, który niejednokrotnie potrafi wyprowadzić na ulice dziesiątki tysięcy niezadowolonych Węgrów. Prezentuje stanowiska zbliżone do stanowisk partii Fidesz Orbana, jednak bez jego zaciętości i roszczenia do wyłączności. Podobnie jak Orban, Magyar sprzeciwia się szybkiemu członkostwu Ukrainy w UE, ale opowiada się za rozważną i spokojną dyskusją na ten temat.

Magyar potrafi podbierać Orbanowi i jego partii hasła i jednocześnie demaskować hipokryzję premiera oraz Fideszu. Momentami graniczy to wręcz z populizmem. Wielokrotnie w potężnych przemówieniach obiecywał państwo wolne od korupcji, przejrzyste oraz koniec podziałów społecznych. I oba te postulaty trafiają do wielu rozczarowanych wyborców Orbana.

Większość niezależnych mediów i obserwatorów nie postrzegała obu wystąpień polityków jedynie jako przeciwstawnych, lecz jako starcie dwóch odmiennych systemów wartości. Kwestią otwartą pozostaje jednak to, czy Węgrzy będą mogli swobodnie wybrać między nimi, czy też Orban zrobi wszystko, by zapobiec utracie władzy. W swoim wystąpieniu w Tusnad premier stwierdził, że „zdecydowaliśmy, że Tisza i DK (lewicowo-liberalna partia opozycyjna, przyp. red.) nie zostaną dopuszczone do rządu, ponieważ chcemy, aby Węgry miały rząd pokojowy i narodowy”. Premier nie wyjaśnił jednak, co zakazanie udziału w rządzeniu miałoby oznaczać dla opozycji.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

W ubiegłym roku dług publiczny w Niemczech wzrósł o 669 euro na mieszkańca, przekraczając 30 000 euro. Łącznie wynosi on ponad 2,5 biliona euro, jak podał we wtorek (29.07.2025) Federalny Urząd Statystyczny w Wiesbaden. Oznacza to wzrost o 2,6 procent lub 63,4 miliarda euro w porównaniu z rokiem poprzednim. Ponad połowa (35 miliardów euro) to nowe zadłużenie rządu federalnego, co stanowi około 20 700 euro na mieszkańca.

Największy dłużnik: rząd

W budżecie publicznym uwzględniono zadłużenie rządu federalnego, krajów związkowych, gmin i związków gmin oraz ubezpieczeń społecznych. Według ostatecznych danych zadłużenie krajów związkowych wzrosło o 12,5 mld euro, czyli o 2,1 procent. W latach 2022 i 2023 zadłużenie krajów związkowych nie wzrosło w porównaniu z poprzednimi latami.

Zadłużenie na mieszkańca nadal jest najwyższe w miastach-krajach związkowych. W Bremie wyniosło ono około 33 900 euro, w Hamburgu około 17 600 euro, a w Berlinie około 18 200 euro. Najniższe zadłużenie na mieszkańca odnotowano w Bawarii (około 1400 euro) i Saksonii (około 1500 euro). W Hamburgu, Saksonii-Anhalt, Nadrenii-Palatynacie i Turyngii zadłużenie nieznacznie spadło w porównaniu z 2023 rokiem.

Zadłużenie gmin

Według danych w 2024 r. zadłużenie gmin wzrosło o 10,3 procent (15,9 mld euro) do 170,5 mld euro. W przeliczeniu na jednego mieszkańca zadłużenie wynosi około 2200 euro.

Najbardziej zadłużone są gminy w Nadrenii Północnej-Westfalii, gdzie zadłużenie na jednego mieszkańca wynosi około 3600 euro, a następnie Hesja z około 3000 euro. W Brandenburgii, Turyngii i Saksonii zadłużenie gmin wynosiło poniżej 1000 euro na mieszkańca.

(KNA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

W pobliżu miasta Grimma w Saksonii śmigłowiec spadł do rzeki. Rzecznik sił powietrznych poinformował we wtorek (29.07.2025) w Berlinie, że helikopter rozbił się podczas lotu szkoleniowego. Nie podano żadnych dalszych szczegółów, np. dotyczących osób znajdujących się na pokładzie.

Strefa zamknięta

Według informacji policji w Lipsku kajakarze wcześniej zauważyli fragmenty maszyny w wodzie i powiadomili funkcjonariuszy. Jak poinformował rzecznik policji, fragment helikoptera został znaleziony w pobliżu Schmorditz w powiecie lipskim, niedaleko Grimma.

Rzeczniczka Federalnego Ministerstwa Obrony potwierdziła, że chodzi o helikopter „w służbie Bundeswehry”. Bundeswehra ustanowiła strefę zamknięta dla wojska, aby służby ratownicze i śledcze mogły podjąć działania. Według informacji policji Federalny Urząd Lotnictwa Cywilnego również wprowadził strefę zakazu lotów.

Trudno dotępne miejsce

Rzecznik okręgowej straży pożarnej powiatu lipskiego poinformował, że na miejscu pracuje ponad sto osób ze straży pożarnej, policji, Bundeswehry i służb technicznych. Trwają przygotowania do wydobycia wraku znajdującego się na środku rzeki, w trudno dostępnym miejscu. Na miejscu pracują również nurkowie policyjni.

Na miejscu wyciekła duża ilość paliwa lotniczego. Ze względu na wyciek paliwa w dolinie Mulde ustawiono zaporę olejową.

(DPA/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Jak informuje we wtorek, 29 lipca, Niemieckie Stowarzyszenie Portów Lotniczych (ADV), warunkiem wstępnym do zabrania większej liczby płynów jest przeprowadzenie kontroli bezpieczeństwa na lotniskach z użyciem nowego skanera komputerowego. „To duży krok w kierunku większej wygody i szybszej obsługi na lotniskach” – wyjaśnił Ralph Beisel, prezes ADV. Określił tę technologię jako bezpieczną i niezawodną.

Według ADV przyczyną jest fakt, że Unia Europejska wkrótce zatwierdzi do użytku nowy skaner komputerowy. Jednak obecny proces certyfikacji UE jest „zbyt powolny, trudny do zrozumienia i spowalnia wprowadzanie nowoczesnych technologii” – dodał Beisel. Dopuszczenie do użytku pierwszego urządzenia zajęło ponad rok.

Obecnie, ze względów bezpieczeństwa, w bagażu podręcznym dozwolone są tylko pojemniki z płynami o pojemności do 100 mililitrów, które muszą być umieszczone w oddzielnej, przezroczystej torbie do kontroli bezpieczeństwa. Ma to na celu zapobieganie przedostawaniu się płynnych materiałów wybuchowych na pokład samolotu. Tradycyjne urządzenia kontroli bezpieczeństwa nie są w stanie ich wykryć. Nowe skanery będą dostępne na razie na wybranych lotniskach.

(AFP/stef)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Nie wszyscy imigranci ubiegający się o azyl w Niemczech podążają długą i niebezpieczną drogą – pisze we wtorek, 29 lipca, dziennik „Die Welt”. Jak informuje gazeta, istnieje spora grupa osób, które podróżują do Europy bezpieczniej. Są to ci, którzy posiadają wizę, także turystyczną, uprawniającą na teren wjazdu Unii Europejskiej.

Zgodnie z danymi, do których dotarł „Die Welt” w pierwszym kwartale br. Ponad 5,5 tysiąca osób ubiegających się o azyl wjechały do Niemiec na podstawie wizy. Stanowiło to w tym okresie około 15 procent wszystkich osób składających wniosek o azyl w Niemczech jako pierwszym kraju UE. Dane te pochodzą z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Berlinie i są odpowiedzią na interpelację złożoną przez partię AfD w Bundestagu.

Kontrowersyjne wizy Schengen

W grupie tych osób najczęściej reprezentowanymi krajami pochodzenia była Syria, Afganistan i Turcja. „Problem: osoby wjeżdżające do Niemiec z wizą zasadniczo nie mogą zostać zawrócone na granicy, nawet zgodnie z nowymi przepisami granicznymi ministra spraw wewnętrznych Alexandra Dobrindta, ponieważ posiadają dokument uprawniający do wjazdu do kraju” – czytamy.

Jak informuje „Die Welt”, większość osób, o których mowa, posiadała wizy wydane przez inne państwa strefy Schengen. „Problem jest powszechnie znany; już w 2019 roku Federalny Trybunał Obrachunkowy skrytykował praktykę wydawania tzw. wiz Schengen” – pisze dziennik. Wyjaśnia, że obywatele państw trzecich mogą ubiegać się o wizę na krótki okres np. w celach turystycznych.

„Warunkiem jest posiadanie wystarczających środków finansowych oraz wiarygodna możliwość udowodnienia placówce dyplomatycznej za granicą, że opuszczą kraj najpóźniej po trzech miesiącach. Jednak po wjeździe do kraju niektórzy najwyraźniej nie stosują się do tych wymogów. Zamiast ponownie opuścić kraj, ubiegają się o azyl” – czytamy.

Ryzyko migracyjne pod lupą

Niemcy – jak wynika z artykułu – skrupulatnie rozpatrują w swoich placówkach dyplomatycznych za granicą wnioski wizowe. Ocena uwzględnia także „ryzyko migracyjne”. W 2024 roku niemieckie Ministerstwo Spraw Zagranicznych rozpatrzyło prawie dwa miliony wniosków o wizę. Z tego mniej niż jeden procent osób z wydaną przez Niemcy wizą zakończył się następnie złożeniem wniosku o azyl w Niemczech – informuje dziennik.

Problemem jest jednak wystawianie wiz przez inne państwa strefy Schengen. Na ich podstawie osoby mogą podróżować po całej strefie. Jak twierdzi jeden z polityków AfD, państwa te odmawiają następnie przyjęcia azylantów z Niemiec.

Bezradna policja

Również niemiecka policja postrzega to jako problem. W przypadku wjazdu osoby na podstawie wizy i złożeniu wniosku o azyl funkcjonariusze mają ograniczone pole działania. „Istnieje również inna droga, która budzi szczególne obawy związków zawodowych policji. Od czerwca wskazują one, że nie mogą zawracać osób ubiegających się o azyl, które przybywają do Niemiec samolotem z innego kraju UE” – czytamy.

Jak wyjaśnia dziennik, często są to osoby, które mają już w toku procedurę azylową w innym kraju UE i kontynuują podróż do Niemiec samolotem. Jeśli zostaną zatrzymane przez policję w Niemczech podczas losowych kontroli na lotniskach, nie można ich zawrócić, jeśli wyrażą chęć uzyskania azylu.

Wypełnić lukę

Zdaniem Andreasa Roßkopfa, szefa związku zawodowego niemieckich policjantów GdP, cytowanego przez „Die Welt”: wraz z zaostrzeniem kontroli na granicach wewnętrznych „rośnie liczba nieuprawnionych wjazdów drogą powietrzną i morską”. Policja nie ma jednak uprawnień do sprawdzania i zawracania tych osób, może ich tylko skierować do ośrodka recepcyjnego lub Urzędu ds. Migracji i Uchodźców.

Roßkopf apeluje o wypełnienie tej luki, aby „środki ochrony granic były skuteczne”.

Wtóruje mu Heikoo Teggatz ze związek zawodowego policji DPolG: „Jeśli przemytnicy nie są całkowicie głupi, po prostu przetransportują swoich ludzi z innych państw Schengen do Niemiec samolotem” – powiedział „Die Welt”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Jeszcze zanim doszło do starcia w Szkocji było jasne, że poniżej progu bólu wynoszącego 15 procent nie uda się obniżyć ceł karnych, którymi groził prezydent USA” – pisze dziennik ekonomiczny „Handelsblatt”. Brak równowagi sił między Ameryką a Europą jest zbyt duży i widoczny dla wszystkich. Przed decydującymi rozmowami z Ursulą von der Leyen Donald Trump po raz kolejny zaatakował rzekomo 'jednostronnie nieuczciwe' praktyki handlowe Europejczyków. W tym czasie szefowa Komisji Europejskiej siedziała milcząc i pozwalała na to, by nieprawdziwe informacje były przekazywane bez protestów. „Rozmowy jak równy z równym wyglądają inaczej” – stwierdza komentator. I dodaje: „W przyszłości Europa będzie musiała żyć z podstawową taryfą celną, która, jak obawiają się eksperci handlowi, znacznie zmniejszy konkurencyjność zwłaszcza niemieckiej gospodarki. Można teraz powiedzieć, że von der Leyen przynajmniej zapobiegła najgorszemu, ponieważ Trump zagroził UE minimalną taryfą w wysokości 30 procent”.

„Süddeutsche Zeitung” stwierdza: „To, o czym zdecydowali von der Leyen i Trump, to przede wszystkim porozumienie w sprawie poziomu przyszłych ceł, i to jednostronnie. Oboje politycy nie wspomnieli w niedzielę ani słowem o cłach importowych, których UE domaga się od USA. Również w tym przypadku Trump odniósł triumf. Prawdziwa umowa handlowa opiera się na uczciwości. Jedna strona nie może przystępować do negocjacji z zamiarem upokorzenia drugiej strony lub z powodu zemsty za odczuwaną niesprawiedliwość. Ale tak właśnie się stało (...) A jednak Trump osiągnął już wiele dzięki swojej wojnie handlowej. Zniszczył system wolnego handlu z jego zasadami i standardami, być może nawet na zawsze. Niezawodność i przejrzystość nie mają już zastosowania. Powstałą w ten sposób lukę wypełniają arbitralne cła i ego Donalda Trumpa”.

Trump zjadł von der Leyen na śniadanie

„Czy negocjacje mogły potoczyć się jeszcze gorzej? Obecna przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen z pewnością musi zadawać sobie to pytanie” – uważa dziennik regionalny „Rhein-Neckar-Zeitung” z Heidelbergu. Ponieważ 'kompromis' taryfowy, który prezydent USA Donald Trump podyktował jej na szkockim polu golfowym, będzie Europejczyków drogo kosztował. Zdaniem komentatora „Swobodny dostęp dla wszystkich amerykańskich pojazdów na Stary Kontynent, kosztowny i szkodliwy gaz łupkowy oraz gigantyczne zobowiązania inwestycyjne dla rynku amerykańskiego – wszystko to spowolni lokalny wzrost i zagraża miejscom pracy”. Złośliwej uwagi węgierskiego premiera Viktora Orbana, że Trump zjadł von der Leyen na śniadanie, nie da się zignorować. CDU/CSU i SPD nie mogą po prostu dalej działać jak dotychczas. Muszą dostosować program bodźców gospodarczych, w który uwierzy gospodarka. „Taryfowy młot Trumpa, miliardy na Ukrainę, zbrojenia – wszystko to wymaga cudu gospodarczego. Bez niego będzie ciężko. Bardzo ciężko” – czytamy.

W podobnym tonie komentuje „Kölner Stadt-Anzeiger”: „Podsumowując, umowa celna nie jest dla niemieckiej gospodarki powodem do odetchnięcia z ulgą. Sytuacja jest lepsza niż to, czego obawialiśmy się w ostatnich tygodniach, ale gorsza niż wszystko, co mogliśmy sobie jeszcze wyobrazić rok temu. Dla UE jest to teraz kwestia zabezpieczenia i wykorzystania jednej z głównych zalet tej umowy: firmy otrzymają zaległe zabezpieczenia dotyczące planowania tylko wtedy, gdy - jak zwykle niejasne - podstawy umowy zostaną ustalone, a występujące między nimi luki zostaną wypełnione”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Wypad latem na fryzyjską wyspę Föhr na Morzu Północnym to naprawdę świetny pomysł. Można tam uciec od licznych kryzysów: Donalda Trumpa, prawicowego populizmu, wojen, a także – fatalnego stanu niemieckiej infrastruktury. Na Föhr wszystko to wydaje się bardzo odległe. Siedzi się na plaży, spogląda na morze, a wyspa emanuje głębokim spokojem.

Tak właśnie pomyśleliśmy z moją dziewczyną i już kilka tygodni wcześniej zarezerwowaliśmy ładny hotel na wyspie. Wyprawa zaczęła się od jazdy porannym pociągiem z Berlina do Dagebüll, małej miejscowości na wybrzeżu, skąd turystów dowożą na na Föhr powolnie sunące promy. Bo podróż nad Morze Wattowe miała być wygodna i bez samochodu. Tak przynajmniej sobie wyobrażaliśmy.

62 procent pociągów punktualne

Powinniśmy byli się jednak domyślić, że będą niespodzianki.

Podczas gdy w Szwajcarii aż 98 do 99 procent pociągów kursuje zgodnie z rozkładem, w Niemczech punktualność osiąga zaledwie 62 procent. Z tego powodu Szwajcarzy pozwalają niektórym pociągom z Niemiec dojeżdżać tylko do przygranicznej Bazylei.

Tam pasażerowie muszą się przesiąść; w ten sposób opóźnione niemieckie składy nie zakłócają precyzyjnie działającej kolejowej machiny w Alpach.

Tylko do Niebüll

Na początku wszystko szło zgodnie z planem. Pociąg ruszył punktualnie z Berlina. W Niebüll – niewielkiej miejscowości na północy Szlezwiku-Holsztyna – skład pociągu miał zostać rozdzielony. Jedna jego część miała jechać dalej na Sylt– wyspę imprez i luksusu, ulubione miejsce zamożnych i tych, którzy chcą za takich uchodzić.

Druga część miała zawieźć nas bezpośrednio do Dagebüll, skąd odpływa prom na Föhr. Jednak jakieś 20 minut przed Niebüll usłyszeliśmy przez głośniki: „Dziś cały pociąg jedzie na Sylt. Osoby udające się na Föhr muszą wysiąść w Niebüll i przesiąść się do pociągu regionalnego do Dagebüll”.

Przyczyna nieznana

W porządku – pomyśleliśmy – nie damy się wyprowadzić z równowagi, chociaż trzeba było wyciągnąć walizki i wcisnąć się do beznadziejnie przepełnionego pociągu regionalnego. Zapytana o przyczynę konduktorka, nie potrafiła powiedzieć co się stało.

To takie typowe dla Deutsche Bahn w tym roku: zmiany, których nikt się nie spodziewa i których też nikt nie potrafi wyjaśnić. A już na pewno – nie sama Deutsche Bahn.

Co bardziej złośliwi zaczęli nawet wymyślać fantastyczne historie o tym, że niemiecka kolej żyje własnym życiem. Te opowieści dotyczą pociągów, które nagle się zatrzymują, zawracają albo się spóźniają i za które najwyraźniej nikt nie czuje się odpowiedzialny.

Pamiętać o gotówce

Na samej wyspie Föhr wszystko było wspaniale. To, że większość lokali, barów i restauracji przyjmuje tylko gotówkę, a nie karty kredytowe, raczej nie wyprowadza nikogo z równowagi. Tylko kilku zagranicznych gości nieco kręciło głowami, ale cóż, my, Niemcy, potrzebujemy jeszcze trochę czasu. Jak mówiła była kanclerz Angela Merkel, dopiero co zaczęliśmy z cyfryzacją. Tak już jest w Niemczech – jednym z czołowych państw przemysłowych świata.

Sytuacja z Föhr doskonale wpisuje się w obraz z Deutsche Bahn. Przez dekady w niemiecką sieć kolejową, obejmującą około 33 500 kilometrów torów, niewiele inwestowano. Mosty, zwrotnice i nastawnie są w fatalnym stanie technicznym. Sam szef DB Richard Lutz, jasno przyznał w maju tego roku: „Nie jesteśmy w stanie zapewnić stabilnej pracy systemu przy zawodnej i przestarzałej infrastrukturze”.

Połączenie – tylko na rozkładzie

Mimo to, po udanych dniach na Föhr, wyruszyliśmy wypoczęci w drogę powrotną znów bezpośrednim połączeniem z Dagebüll do Berlina.

Na peronie czekał pociąg, ale znowu tylko regionalny i do Niebüll. Miejscowi wyjaśnili nam szeptem, że tak jest od dawna z powodu braku personelu. Bezpośrednie połączenie ze stolicą istnieje tylko na rozkładzie jazdy.

Do miejscowości Itzehoe na południowym zachodzie Szlezwiku-Holsztyna wszystko szło dobrze, ale potem pociąg zatrzymał się na dwie i pół godziny. A na koniec w ogóle nie pojechał do Berlina, tylko do Hamburga.

Owce na torach

Tuż przed Itzehoe konduktor poinformował, że jadący przed nami inny pociąg zderzył się ze stadem owiec. Na miejsce nieszczęśliwego wypadku już zmierzali przedstawiciel kolei, jeden z pasterzy, myśliwy oraz inni odpowiedzialni.

Dłuższy czas nie było żadnych dalszych informacji, a lokalni zarządcy sieci byli niestety nieosiągalni, jak powiedział konduktor. Jednak udało mu się nawiązać bezpośredni kontakt z konduktorem składu, który był przed nami.

Jako pierwszy dowiedział się, że tamten pociąg może już jechać dalej. Ale dla nas trasa wciąż pozostawała zamknięta. Dlaczego? Nie wiadomo.

Tymczasem rozdano nam vouchery na upominek („Może bukiet kwiatów?” – zasugerował pracownik kolei), który ma zostać wysłany do nas za kilka tygodni. Na voucherze widniał napis: „Kolej przeprasza”.

Nieplanowa zmiana kierunku

A potem przyszło kolejne rozczarowanie: z powodu dużego opóźnienia pociąg zakończył jazdę w Hamburgu. W praktyce oznaczało to: że dalej nie pojedziemy, koniec trasy. Na szczęście na nas, berlińczyków, jeszcze czekał pociąg ICE. Ale wielu innych współpasażerów z Dagebüll zostało na lodzie, ich połączenia dawno odjechały.

Konduktor, który przez całą drogę był wyjątkowo otwarty, nie owijał w bawełnę: „Mówię państwu wprost: nie możemy jechać dalej, gdyż wszyscy przekroczyliśmy już dawno nasz czas pracy”. Na pytanie, co z dodatkowym personelem, odparł: „Kiedyś był. Dziś już nie”.

Do smutnego obrazu Deutsche Bahn należy też to, że coraz więcej pracowników w pociągach przestaje ukrywać, co naprawdę myśli o swoim pracodawcy. I trudno się im dziwić, gdyż właśnie oni muszą na co dzień znosić złość i frustrację pasażerów.

A fakt, że kolej od dawna jedzie na rezerwach i w trybie ciągłego kryzysu, nie jest przecież ich winą.

Odcinek z Hamburga do Berlina

Do Berlina dotarliśmy już bez przeszkód; cztery godziny później niż planowano, ale jednak.

Trasa z Hamburga do stolicy to jedna z głównych linii kolejowych w Niemczech. Codziennie podróżuje nią nawet 30 tysięcy osób. Jest długa na 280 kilometrów i wkrótce, bo 1 sierpnia, z powodu remontu zostanie całkowicie zamknięta.

Gruntowny remont potrwa dziewięć miesięcy. Oznacza to, że pociągi dalekobieżne będą musiały nadkładać 100 kilometrów. No, ale jeśli potem wszystko ma naprawdę sprawniej działać, może rzeczywiście warto.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

- To jest najlepszy deal, jaki mogliśmy osiągnąć w bardzo trudnych okolicznościach. Wczoraj zaczęliśmy rozmowy od pułapu 30-procentowych ceł – przyznał, odpowiadając na pytania dziennikarzy w Brukseli, unijny komisarz ds. handlu, Maros Sefcović.

Jakie konkrety uzgodnili von der Leyen i Trump?

Jednolita stawka celna 15 proc. na zdecydowaną większość eksportu z UE do USA, 750 mld dolarów na unijne zakupy strategiczne w USA oraz dodatkowe 600 mld dolarów na prywatne inwestycje europejskich firm w gospodarkę supermocarstwa – wyliczał w Brukseli Sefcović.

Wskazał też, że europejskie firmy „jasno powiedziały” Brukseli, że trzeba unikać eskalacji i pracować na rzecz rozwiązania, które przyniesie szybką „ulgę”. Podkreślił, że gospodarcza wojna spowodowałyby zatrzymanie wymiany handlowej i zagroziłaby milionom miejsc pracy. Przypominał też, że w tle umowy teoretycznie czysto handlowej są miejsca pracy, bezpieczeństwo czy wspólne działania Zachodu wobec rosyjskiej napaści na Ukrainę.

Skorzysta przemysł lotniczy

Stawka 15 proc. będzie miała zastosowanie m.in. do sektora samochodowego, półprzewodników i farmaceutyków. Sefcović zaznaczył, że porozumienie dotyczy nie tylko obecnych „wzajemnych i wysokich ceł sektorowych, ale także przyszłych ceł na produkty farmaceutyczne, półprzewodniki i drewno”.

Umowa przewiduje też zerowe cła na towary, wzrost wymiany która leży w interesie obydwu stron. Szampana może otwierać przemysł lotniczy, producenci chemikaliów czy generycznych leków, niektórych produktów rolnych, krytycznych surowców i zasobów naturalnych. Lista tych produktów jest otwarta i może się zmienić.

Stal, samochody, strategiczne zakupy

Komisarz Sefcović wspomniał też o „sojuszu metalowym”. Chodzi tu o wspólne działania w zakresie stali, aluminium, miedzi i ich pochodnych – których „jasne perspektywy” Komisja dostrzega w dealu ubitym w Szkocji z Waszyngtonem. Celem takiej europejsko-amerykańskiej współpracy miałoby być stworzenie bariery ochronnej wokół obu gospodarek.

Cieszyć mogą się europejscy producenci aut. - Zmniejszamy cła z 27,5 procent do 15 procent, jeżeli chodzi o samochody. Nasi producenci będą mogli rozszerzyć eksport do Stanów Zjednoczonych – podkreślił Sefcović.

Umowa przewiduje również strategiczne zakupy energii. – Mówimy tu nie tylko o skroplonym gazie, ale też o ropie i bardzo potrzebnym zarówno obecnie, jak i do przyszłych elektrowni atomowych w Europie – paliwie jądrowym – podkreślał Sefcović. Dwukrotnie podczas konferencji wspomniał o „renesansie energii atomowej” w UE.

Na unijne zakupy mogą cieszyć się amerykańskie firmy technologiczne. – Chipy AI pomogą zasilić nasze gigafabryki AI i pomogą USA utrzymać przewagę technologiczną – czytamy w oświadczeniu Ursuli von der Leyen.

Unia potrzebowała sukcesu

Szefowej KE, której pozycja została mocno nadwerężona trudnym startem drugiej kadencji i przegraną w procesie dotyczącym jej korespondencji z szefem Pfizera oraz wotum nieufności – choć wygranym – w Parlamencie Europejskim, bardzo potrzebny był sukces. Miesiące negocjacji, przetykanych kolejnymi zapowiedziami podwyższania ceł przez Trumpa i unijnymi groźbami kontrakcji wydawały się zmierzać – z punktu widzenia europejskich negocjatorów, kursujących od marca regularnie do Waszyngtonu – do powolnego wykuwania się porozumienia.

Tymczasem dwa tygodnie temu Trump kolejny raz podbił stawkę – w liście do von der Leyen zagroził podbiciem ceł do 30 proc., jeśli do końca miesiąca nie uda się dobić targu.

Aby więc targu dobić, Niemka i jej team polecieli do Szkocji, gdzie Donald Trump udał się na wakacje grać w golfa. Wchodząc na negocjacje, oboje oceniali szanse na sukces na 50 proc.

Ponieważ dla Trumpa celem było podwyższenie ceł dla Europy, oczywiście sukces ogłosił. Ale również jako sukces próbuje przedstawić światu wyniki rozmów unijna egzekutywa. Choć UE od miesięcy usiłuje budować nowe partnerstwa handlowe na całym świecie, to zdaje sobie sprawę, że najważniejszy partner to ten największy.

UE o „przełomie”, a Trump świętuje

Przypomniał o tym zresztą Maros Sefcović, mówiąc w poniedziałek w Brukseli, że stawką negocjacji w Szkocji było 1,7 biliona dolarów wymiany handlowej między USA i UE. Dodał, że liczy na zawarcie w przyszłości „szerszej umowy handlowej i inwestycyjnej”.

Doświadczony Słowak mówił o „przełomie” i „otwieraniu „drzwi do współpracy strategicznej”, podkreślał, że „trzeba było spędzić wiele czasu, by skalibrować korzystny i dla Brukseli, i dla Waszyngtonu wynik negocjacji”.

Ale jednak to Unia chciała zerowych stawek ceł, a Biały Dom ich podwyższenia. I cła zostają, tylko mniejsze. Trump, tak jak chciał, obłożył Unię cłami, tylko mniejszymi, niż zapowiadał.

Chłodne reakcje mediów, szefów państw i rządów

Dlatego w poniedziałek 28 lipca, gdy Komisja Europejska przekazała informacje na temat umowy państwom członkowskim i członkom Parlamentu Europejskiego, prasa ją krytykowała, a politycy byli powściągliwi – z jednym wyjątkiem. Kanclerz Niemiec Friedrich Merz ocenił, że „udało się uniknąć konfliktu handlowego, który mocno uderzyłby w zorientowaną na eksport gospodarkę niemiecką” oraz „zachować podstawowe interesy”.

Minister spraw zagranicznych Francji chwalił wyjątki od 15-proc. ceł, które są ważne dla francuskiej gospodarki (przemysł lotniczy, alkohole, leki), ale ocenił, że USA „odrzucają wolny handel” i trzeba z tego wyciągnąć wnioski.

Włosi pozytywnie odnieśli się do kompromisu ze Szkocji, choć premierka Giorgia Meloni zastrzegła, że nie zna jeszcze szczegółów. Premier Hiszpanii Pedro Sanchez „docenia wysiłki” Ursuli von der Leyen i wspiera deal, ale „bez jakiegokolwiek entuzjazmu”. Premier Rumunii Ilie Bolojan chwalił wyeliminowanie niepewności w stosunkach transatlantyckich, szef MSZ Danii Lars Rokke Rasmussen zwięźle ocenił, że „warunki handlu nie będą tak dobre, jak były” i nie jest to wybór Europy, ale niezbędna jest równowaga.

Wyjątkiem był zaś węgierski premier Viktor Orban, który wykorzystał porozumienie do ataku na von der Leyen, nazywając ją zawodniczką „wagi piórkowej” w negocjacjach, a Trumpa – wagi ciężkiej. Jego zdaniem „Trump zjadł von der Leyen na śniadanie”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Jak wynika z odpowiedzi rządu federalnego na tzw. małe zapytanie poselskie partii Zielonych w 209 przypadkach nadużyć złożono zawiadomienia do prokuratury - jak poinformował dziennik z Dusseldorfu „Rheinische Post”.

W 2023 roku odnotowano wyraźnie mniej, bo łącznie 229 przypadków „zorganizowanego nadużywania świadczeń” z tytułu zasiłku obywatelskiego. W 52 przypadkach złożono wówczas zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W bieżącym roku, do końca maja, zarejestrowano już 195 takich przypadków, z czego 96 zakończyło się zgłoszeniem do organów ścigania.

Pozorowane zatrudnienie

Niemieckie urzędy pracy mówią o zorganizowanych nadużyciach wówczas, gdy obywatele innych krajów UE jedynie pozorują zatrudnienie lub działalność gospodarczą w Niemczech, aby obejść przepisy wykluczające ich z prawa do świadczeń socjalnych, takich jak zasiłek obywatelski.

Zgodnie z odpowiedzią rządu, w tego typu sytuacjach osoby lub zorganizowane grupy występują jako fikcyjni pracodawcy albo wynajmujący mieszkania i przejmują część świadczeń socjalnych.

Duża liczba nieujawnionych przypadków

Podstawą odpowiedzi rządu dla partii Zielonych były dane z 300 urzędów pracy. Rząd wskazuje w odpowiedzi także na fakt, że istnieje „duża liczba nieujawnionych przypadków nadużyć.”

„W reakcji na te dane Timon Dzienus, poseł Zielonych, zaapelował w gazecie, żeby dyskusja o zasiłku obywatelskim była „bardziej rzeczowa i bez polemicznej nagonki”.

Z kolei zastępca przewodniczącego klubu poselskiego Zielonych, Andreas Audretsch, sugeruje, że na planowanej reformie zasiłku obywatelskiego rząd może zaoszczędzić znacznie mniej pieniędzy, niż wcześniej zapowiadano”.

„Koalicja CDU/CSU i SPD zamierza uczynić z zasiłku obywatelskiego nowe świadczenie podstawowe dla osób pozostających bez pracy.

Niedawno kanclerz Friedrich Merz powiedział, że „W zakresie nadużyć społecznych częściowo mamy tu do czynienia z mafijnymi strukturami i zamierzamy temu skutecznie przeciwdziałać”.

Tymczasem w koalicji rządowej wciąż nie ma zgody, czy planowane oszczędności mają bezpośrednio uderzyć w wypłaty dla osób pobierających zasiłek obywatelski. Świadczenie to otrzymuje dziś w Niemczech około 5,5 miliona osób.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W obliczu niedoboru wody w stolicy Iranu prezydent nie wyklucza przeniesienia w inne miejsce tej 15-milionowej metropolii. „Sytuacja jest poważna, a Teheran naprawdę nie ma już wody” – powiedział Masud Pezeszkian, o czym poinformował portal Asr-Iran.

Przeniesienie stolicy nie byłoby wtedy wykluczone jako rozwiązanie awaryjne.

Klęska żywiołowa

Kryzys wodny ma poważne skutki w wielu częściach Iranu i jest dominującym tematem dla wielu Irańczyków. W ponad 20 z 31 irańskich prowincji sytuacja się zaostrza.

Jeden z największych zbiorników retencyjnych może wyschnąć już w ciągu najbliższych czterech tygodni, jak poinformowała państwowa agencja informacyjna Irna. Poziom wody w siedmiu zaporach wodnych w całym kraju spadł poniżej dziesięciu procent, a w prowincjach Hormozgan i Fars całkowicie wyschły dwa jeziora zaporowe.

Eksperci klimatyczni twierdzą, że 80 procent takich jezior jest prawie pustych. Normalne zaopatrzenie w wodę nie będzie możliwe przynajmniej przez najbliższe dwa miesiące, czyli do chwili, w której jesienne opady deszczu poprawią sytuację.

Pezeszkian jako jedną z przyczyn obecnego kryzysu wymienił wieloletnią suszę w kraju, ale skrytykował również politykę środowiskową poprzednich rządów, które w dużym stopniu ignorowały to zagadnienie.

Zamknięta stolica

Rzeczniczka irańskiego rządu Fatemeh Mohajerani mówiła o „klęsce żywiołowej”. W obliczu poważnego kryzysu wodnego w stolicy Iranu rząd rozważa tygodniowe zamknięcie Teheranu. – Sytuacja wodna w Teheranie nie jest dobra, dlatego musimy rozważyć tygodniowe zamknięcie stolicy – powiedziała.

Zamknięcie stolicy oznacza, że w tym czasie w Teheranie nie będą działać urzędy, uniwersytety i szkoły. Zdaniem Mohajerani kryzys wodny jest „problemem narodowym” i może wkrótce doprowadzić do katastrofy, dlatego też rząd musi rozważyć niekonwencjonalne rozwiązania.

W związku z kryzysem wodnym irański parlament chce skrócić tydzień pracy z pięciu do czterech dni (od soboty do wtorku). Ponadto, podobnie jak w czasach pandemii koronawirusa, ma zostać reaktywowany system pracy zdalnej, aby zmniejszyć zużycie energii elektrycznej i wody.

Kryzys wodny ma poważne skutki w wielu częściach kraju i jest obecnie dominującym tematem dla wszystkich Irańczyków. Krytycy zarzucają rządowi niegospodarność a władzom w prowincjach nieporadność w radzeniu sobie z wyzwaniami pogodowymi. Wielu mieszkańców Teheranu opuściło stolicę i wyjechało na północ kraju. Tylko w prowincjach położonych nad Morzem Kaspijskim nie ma obecnie problemów z zaopatrzeniem w wodę.

(DPA/jak)

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Internetowe wydanie magazynu „Der Spiegel” podkreśla w poniedziałek, 28 lipca, że porozumienie, na które zgodziły się obie strony, jest wprawdzie lepsze niż wojna handlowa, ale jest ono jednak dla Europejczyków niekorzystne „W imię pokoju porzucają oni wartości i zasady, które jeszcze niedawno uznawali za nienaruszalne” – czytamy w komentarzu.

Tygodnik przypomina, że UE zgodziła się na 15-procentowy podatek od europejskiego eksportu do USA, podczas gdy Amerykanie będą mogli wysyłać swoje produkty do UE bez takich obciążeń. „To jednostronna korzyść dla Stanów Zjednoczonych, która kpią z międzynarodowych zasad handlowych. Przed zawarciem porozumienia UE była zdeterminowana, by bronić globalnego porządku prawnego. Teraz jest jasne: UE ustąpiła” – podsumowuje „Der Spiegel”.

Szkody gospodarcze dla obu stron

Magazyn pozytywnie ocenia fakt, że dzięki porozumieniu m.in. chemikalia i leki generyczne oraz niektóre produkty rolne pozostaną bezcłowe. Zdaniem „Spiegla” mimo to, szkody gospodarcze będą odczuwalne po obu stronach Atlantyku i przyczynią się do spowolnienia „kruchej gospodarki” Niemiec.

„Jednocześnie umowa pokazuje, w jak niewielki sposób UE może przeciwstawić się samozwańczemu „celnikowi” z USA. Unia Europejska jest słaba gospodarczo i militarnie zależna od Stanów Zjednoczonych. Po prostu nie może sobie pozwolić na prowadzenie przedłużającej się i nieprzewidywalnej wojny gospodarczej z krajem, na którym polega w swoim konflikcie z coraz bardziej agresywną Rosją” – czytamy.

Jak podkreśla „Der Spiegel”, Europejczycy nie mają innego wyboru, jak tylko „zaciskając zęby” zaakceptować wynik rozmów handlowych. „Ważniejsze byłoby, aby w końcu zaczęli odrabiać pracę domową. Zamiast opłakiwać erę hiperglobalizacji, która już nie powróci, muszą wreszcie rozwijać swój rynek wewnętrzny” – ocenia tygodnik.

Element szantażu

Równie krytycznie porozumienie ocenia poniedziałkowa „Sueddeutsche Zeitung” („SZ”): „(Ursula) von der Leyen momentami sprawiała w niedzielę wrażenie petentki. Odzwierciedlało to fakt, że UE niewiele mogła zyskać na rozmowach” – czytamy. Według gazety osiągnięty kompromis jest akceptowalny dla UE tylko dlatego, że zapobiega znacznie gorszemu scenariuszowi.

Jednocześnie – jak pisze dziennik – zostało potwierdzone, że Donald Trump „nie chce korzystnych umów handlowych, ale raczej chce wykorzystać cła, aby napełnić swoją kasę państwa i przywrócić miejsca pracy w przemyśle w USA. Jego metody osiągania tych celów mają w sobie pewien element szantażu” – ocenia „SZ”.

Krytycznie o porozumieniu w sprawie ceł pisze również ekonomiczny dziennik „Handelsblatt”. Jak podkreśla gazeta, Unii Europejskiej – mimo „swojej potęgi gospodarczej” – nie udało się wynegocjować lepszego wyniku niż Japonia. „W porównaniu z Wielką Brytanią, która utrzymuje niemal zrównoważony bilans handlowy z USA, Bruksela wypadła znacznie gorzej” – czytamy.

Zdaniem „Handelsblat” sednem sprawy jest fakt, że handel między UE i USA stanie się droższy i trudniejszy. „Prędzej czy później zaszkodzi to zarówno Europie, jak i Ameryce” – prognozuje dziennik.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Szef Deutsche Bahn (DB) Richard Lutz walczył z emocjami w związku z katastrofą kolejową w południowo-wschodniej Badenii-Wirtembergii. – Takie obrazy poruszają nas do głębi – powiedział po wizycie na miejscu wypadku w Riedlingen.

Według policji w wyniku wykolejenia pociągu w niedzielny (27.07.2025) wieczór zginął 32-letni maszynista, 36-letni praktykant i 70-letnia pasażerka. 41 osób zostało rannych, niektóre z nich ciężko.

Osunięcie ziemi

Według dotychczasowych ustaleń śledczych przyczyną wypadku było osunięcie się ziemi w pobliżu torów.

„Prawdopodobnie w wyniku ulewnych deszczy, które wystąpiły w okolicy miejsca wypadku, doszło do zalania studzienki kanalizacyjnej” – poinformowała policja i prokuratura. Woda spowodowała osunięcie się zbocza, co z kolei doprowadziło do wykolejenia pociągu.

Żałoba z ofiarami i ich bliskimi

Rano na miejsce wypadku przybył szef kolei Richard Lutz i kilku polityków.

– Obrazy i relacje, które wszyscy widzieliśmy wczoraj, a przede wszystkim wrażenia, których doznaliśmy tutaj dziś rano, są bardzo poruszające; wywołują wstrząs i szok – powiedział prezes zarządu koncernu, nie kryjąc poruszenia.

Minister transportu Patrick Schnieder mówił o wstrząsających obrazach: „Wciąż widać siłę zniszczenia, które tu szalało”.

Premier Badenii-Wirtembergii Winfried Kretschmann podziękował również służbom ratowniczym, które bardzo szybko dotarły na miejsce zdarzenia i w trudnych warunkach wydobyły rannych z pociągu.

Czołowi politycy uczcili pamięć ofiar i wyrazili współczucie ich bliskim. – Ważne jest, abyśmy dzisiaj razem z wszystkimi dotkniętymi tragedią opłakiwali ofiary, współczuli im i po prostu towarzyszyli im w ciężkim losie, jaki ich spotkał – powiedział Winfried Kretschmann. Jak dodał, państwo ma obowiązek działać również wtedy, gdy giną członkowie służb lub kolejarze.

„Opłakujemy dwóch kolegów, którzy stracili życie podczas pełnienia służby” – wyraził żal przewodniczący Związku Zawodowego Kolejarzy i Pracowników Transportu (EVG) Martin Burkert w komunikacie. „Ta tragedia głęboko wstrząsnęła nami wszystkimi. W tej ciemnej godzinie rodziny kolejarzy zbliżają się do siebie”.

Wczoraj wyrazy współczucie przekazał kanclerz Friedrich Merz.

Chaos na miejscu wypadku

Początkowo nie było jasne, ile osób znajdowało się w pociągu regionalnego ekspresu RE 55. W niedzielę federalna policja mówiła o około 100 osobach. Liczba ta może jednak być niższa.

Kilka wagonów wykoleiło się i zsunęło się na nasyp. Fragmenty wraku rozrzucone były po całym terenie. W śledztwie bierze udział Krajowy Urząd Kryminalny – poinformował wiceszef policji w Ulm Askin Bingöl.

Ponadto zostanie sporządzona ekspertyza geologiczna. Ekspert przeprowadził pomiary na zboczu – wyjaśnił szef policji Josef Veser. Służby ratownicze znalazły również tachograf, który teraz musi zostać zbadany.

Tachografy kolejowe zazwyczaj rejestrują dane, na przykład prędkość pociągu. Szef kolei zapowiedział: „Z naszej strony, ze strony kolei, będziemy z całych sił wspierać prace, które jeszcze pozostały do wykonania, w szczególności w zakresie wyjaśnienia przebiegu i przyczyn wypadku”.

Linia kolejowa jest zamknięta

Na razie nie wiadomo, jak długo linia kolejowa pozostanie zamknięta. Na stronie internetowej DB poinformowano, że ruch kolejowy między Munderkingen a Herbertingen został wstrzymany.

Według kolei w poniedziałek pasażerowie w tym rejonie mieli być przewożeni autobusami zastępczymi.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Przeciwnicy kontroli na granicy polsko-niemieckiej głośno wyrażają swoją dezaprobatę – pisze warszawska korespondentka „Sueddeutsche Zeitung” Viktoria Grossmann w komentarzu opublikowanym w niedzielę na portalu gazety.

Autorka wymienia burmistrzów miast położonych na granicy – Zgorzelca i Słubic, Izbę Handlu Zagranicznego, osób, które mieszkają w jednym, a pracują w drugim kraju, a także pełnomocnika niemieckiego rządu do spraw kontaktów z Polską, posła CDU Knuta Abrahama i przedstawicieli mniejszości niemieckiej w Polsce.

„Jednak europejski duch przegrywa w konfrontacji z rozgrywkami międzypartyjnymi w polityce wewnętrznej, zarówno w Niemczech, jak i w Polsce” – podkreśliła Grossmann.

Czego nie powiedział Dobrindt?

Autorka wspomniała o niedawnej wizycie szefa MSW Niemiec Alexandra Dobrindta i jego pozytywnej opinii o zaporze na granicy polsko-białoruskiej. Pomimo tego, że skuteczność zapory szacowana jest przez stronę polską na 98 proc., strona niemiecka nie ma zamiaru znieść swoich kontroli. Chociaż Dobrindt nie powiedział tego otwarcie, chodzi o to, żeby Polska zachowała u siebie uchodźców, którzy mimo zapory sforsują granicę – tłumaczy Grossmann dodając, że politykowi bawarskiej CSU chodzi także o dotrzymanie obietnicy z kampanii wyborczej.

Niemiecka dziennikarka poddaje w wątpliwość opłacalność niemieckiej akcji; tysiącom policjantów udało się zawrócić z granicy kilkuset cudzoziemców sygnalizujących chęć wystąpienia o azyl. Z wyliczeń mediów wynika, że zawrócenie z granicy jednej osoby kosztuje ponad 34000 euro.

Niechciany Frontex

Europejskie rozwiązania istnieją – pisze Grossmann wskazując na europejski pakt o migracji i azylu (GEAS) oraz na służbę graniczną Frontex. Polska nie poprosiła jednak Frontextu o pomoc w ochronie granicy – wyraża zdziwienie autorka. Natomiast pakt GEAS uważany jest nie tylko przez stronę niemiecką za nieaktualny, chociaż ma wejść w życie dopiero w przyszłym roku.

Polska odrzuca Pakt; „premier Donald Tusk nie chce przyjąć żadnych dodatkowych migrantów poza wojennymi uchodźcami z Ukrainy”. „Zgodnie z zapisami GEAS, Tusk nie musi nikogo przyjmować, ale Dobrindt tę wiadomość zachowuje dla siebie” – zauważyła autorka.

Kontrole i zawieszenia prawa do azylu to kapitulacja

Warunkiem rozwiązań europejskich jest europejska solidarność, której nie ma wobec uciekinierów i osób starających się o azyl. „Wszyscy wołają o (solidarność), ale w rzeczywistości myślą tylko o sobie” – oceniła Grossmann. Wspólne dla wszystkich rządów w krajach UE jest tylko to, że właściwie nie chcą przyjmować żadnych nowych uchodźców.

Temat migracji jest od lat ignorowany, bagatelizowany, przekładany na później i załatwiany połowicznie. „Kontrole na granicach wewnętrznych podobnie jak czasowe zawieszenie prawa do azylu na granicach zewnętrznych UE, jak w Polsce i Finlandii, są wyrazem wieloletnich niepowodzeń, odwracania głowy, bezczynności. Są kapitulacją” – podkreśliła Grossmann. Ta sytuacja prowadzi do „gniewu i frustracji w społeczeństwach oraz do wzrostu poparcia dla skrajnej prawicy, a w rezultacie do wołania o zaostrzenie polityki”.

Grossmann apeluje o większy realizm w podejściu do problemu uchodźców. Jednym z rozwiązań problemu jest zwalczanie przyczyn migracji poprzez wspieranie finansowe regionów, z których pochodzą migranci. „Budżet na ten cel, niemiecki rząd właśnie okroił” – pisze w konkluzji autorka.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Katherina Reiche zasadniczo ma rację. (...) Musi jednak odpowiednio wypośrodkować swoje stanowisko. Nie wszyscy bowiem pracują w takich samych warunkach” – stwierdza dziennik „Handelsblatt” z Dusseldorfu. Każdy, kto przez dziesiątki lat pracował w opiece, na budowie lub w magazynie, w wieku 60 lat jest w gorszym stanie zdrowia niż pracownik biura. Zostało to potwierdzone licznymi badaniami między innymi Instytutu Roberta Kocha. „Samo stopniowe przechodzenie na emeryturę według poszczególnych branż prawdopodobnie nie wystarczy” – pisze komentator. I dodaje: „Lepsze byłyby modele uwzględniające stres i napięcia występujące w życiu zawodowym. Na przykład we Francji ma obowiązywać system punktowy: Ci, którzy pracują przez długi czas w trudnych warunkach, np. w nocy, przy obciążeniu fizycznym lub pod dużą presją czasu, zdobywają punkty i dzięki temu mogą wcześniej przejść na emeryturę. Równie sprawiedliwy byłby pomysł wcześniejszego zwalniania z rynku pracy osób, które wcześniej rozpoczęły karierę zawodową”.

„Frankfurter Allgemeine Zeitung” zauważa: „Przynajmniej w jednej kwestii można zauważyć pewien postęp, o którym również wspomniała minister gospodarki - wiek emerytalny. Koalicja rządowa właściwie nie chce także tego zmieniać, ale wprowadza uprzywilejowane podatkowo, dobrowolne przedłużenie wieku emerytalnego. Ciekawie będzie przekonać się, jak mocno na takie oferty zareagują pracodawcy. (...) Teraz nawet SPD nie ma dobrego zdania o pomyśle, że ludzie powinni pracować dłużej. (...) Wysoka wartość pracy jest klasycznym dorobkiem socjaldemokracji. To, w jaki sposób można dokonać rozróżnienia między ‘pracą' a ‘życiem', aby domagać się atrakcyjnej, odpowiadającej duchowi czasu równowagi, właściwie powinno być obce SPD. Chcąc nie chcąc, staje się ona jednak rzecznikiem takich roszczeń, a nie rzecznikiem robotników i pracowników, którzy są wyznawcami tradycyjnego etosu”.

Według dziennika regionalnego „Münchner Merkur” swoim apelem o wydłużenie okresu aktywności zawodowej federalna minister gospodarki Reiche wywołała wielkie poruszenie. „Nawet lewicowe skrzydło jej własnej CDU nazywa ją ‘złym wyborem'. A przecież Reiche powiedziała tylko to, co zawdzięcza swojemu urzędowi, ukształtowanemu przez ministra cudów gospodarczych Ludwiga Erharda: że dobrobyt wymaga wysiłku. Już sama upiorna debata na temat tego, czy pracownicy powinni pracować dłużej niż osiem godzin dziennie, ponownie ujawnia iluzję dobrobytu, w której uwięziony jest ten kraj. Kanclerza musi przerażać fakt, że nie wszędzie w CDU zostało to dostrzeżone. W jaki sposób Friedrich Merz ma ustabilizować systemy socjalne i przygotować Niemcy na przyszłość, pozostaje tajemnicą” – czytamy.

Zdaniem „Nürnberger Nachrichten” demokraci muszą zadbać o to, by państwo opiekuńcze pozostało przystępne finansowo. „Inne kraje wskazują, jak można to zrobić. Dania podniosła wiek emerytalny do 70 lat. Powiązanie z rosnącą średnią długością życia byłoby jakimś pomysłem. Niewygodnym dla niektórych, którzy wkrótce mają przejść na emeryturę. Ale postawa „oby tak dalej” to wyzwanie dla wszystkich młodych ludzi” – stwierdza komentator.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W latach 70. głośna była w Niemczech historia Christiane Felscherinow, która mając 14 lat, zarabiała prostytucją w okolicach dworca Zoo w Berlinie, aby finansować swoje uzależnienie od narkotyków. Zdaniem Nikklasa Bergera komisarza w Landowym Urzędzie Kryminalnym (LKA), w dziale zajmującym się handlem ludźmi i prostytucją przymusową, historia Christiane F. (opisana w książce „My, dzieci z dworca Zoo”) wciąż znajduje swoje odbicie na ulicach niemieckiej stolicy.

W Niemczech nadal są niepełnoletni, którzy prostytuują się dla narkotyków, choć zjawisko to coraz bardziej przenosi się do internetu. – Wspólną cechą wielu ofiar jest to, że pochodzą z rozbitych rodzin, są uzależnione od narkotyków i brakuje im wsparcia społecznego – mówi 34-letni berliński komisarz. Często są to także dzieci, które regularnie uciekają z domu. Ofiary pochodzą ze wszystkich warstw społecznych.

Federalny Urząd Kryminalny (BKA) zarejestrował od 2020 roku około 300 przypadków dzieci i młodzieży w Niemczech, które były zmuszane do prostytucji lub działań przestępczych. Są to oficjalne dane, jednak wg ekspertów rzeczywista liczba ofiar jest znacznie wyższa. Handel ludźmi i wykorzystywanie dzieci przybierają różne formy. Należą do nich m.in. wykorzystywanie seksualne, zmuszanie do żebractwa czy handel dziećmi w celu pobrania narządów.

Jedyna poradnia

W Berlinie od roku działa jedyna w Niemczech poradnia dla nieletnich dotkniętych handlem ludźmi. Placówkę prowadzi katolickie stowarzyszenie In Via Berlin, zajmujące się pomocą społeczną dla dziewcząt i kobiet. Placówka finansowana jest przez berliński Senat ds. młodzieży. Ma zapewniać wsparcie merytoryczne urzędom ds. młodzieży, szkołom czy psychologom oraz pomagać młodym osobom dotkniętym tym problemem.

Placówką kieruje pedagożka społeczna Martina Döcker, która podsumowując dotychczasową działalność stwierdza, że odsetek dzieci i młodzieży, które same się zgłaszają, jest bardzo niski, co nie zaskakuje. – Częściej zgłaszają się członkowie rodzin, pracownicy socjalni lub nauczyciele, którzy zauważyli niepokojące sygnały, albo policja i urząd ds. młodzieży – dodaje Martina Döcker.

Wynika to również z faktu, że dzieci i młodzież często nie postrzegają siebie jako ofiary. Dla przykładu, jeśli są nakłaniane przez rodzinę do kradzieży, nie zdają sobie sprawy, że jest to forma wykorzystywania. Do tego dochodzi jeszcze fakt, że takie dzieci są najczęściej postrzegane przez organy ścigania oraz opinię publiczną wyłącznie jako sprawcy czynów przestępczych. – Dlatego przede wszystkim ważne jest, aby dzieci i młodzież w ogóle dowiedziały się o istnieniu naszej poradni – mówi Döcker.

Zeznają, a potem zeznania wycofują

– Do zdecydowanej większości przypadków wykorzystywania dochodzi w najbliższym otoczeniu – wyjaśnia komisarz Berger. Przy tym udowodnienie przypadków przymusowej prostytucji jest bardzo trudne. Częściowo wynika to także z postawy samych ofiar. – Mamy zeznania ofiar, ale gdy sprawa trafia do sądu, może się zdarzyć, że niektóre osoby te zeznania wycofują – mówi ekspert. I przytacza typowy przypadek 13-letniej dziewczynki, która zbiegła ze schroniska dla nieletnich i zamieszkała u przypadkowego mężczyzny.

– Najpierw oskarżyła go o wykorzystywanie seksualne. Ale potem zdała sobie sprawę, jak bardzo była emocjonalnie zależna od tego schronienia i od jej właściciela i nie chciała już zeznawać w sądzie. Nie chciała też wracać do ośrodka, również powrót do rodziców nie wchodził w grę – wyjaśnia Berger.

Innym „klasycznym” przypadkiem jest tzw. metoda „Loverboya”. Dziewczyna zostaje nakłoniona przez swojego chłopaka, by zarabiała pieniądze jako prostytutka, na przykład po to, żeby mogli wspólnie wynająć większe mieszkanie. Zdaniem Nikklasa Bergera pomóc mogłaby zwiększona uwaga i świadomość społeczna, ponieważ bardzo trudno jest rozpoznać, czy dana osoba jest wyzyskiwana. Jest zazwyczaj zmanipulowana do tego stopnia, że jej zachowanie nie sprawia wrażenia, by do czegokolwiek była zmuszana. – Nikt nie mówi otwarcie: „Mam nowego chłopaka i zarabiam dla niego prostytucją” – wyjaśnia ekspert.

Ofiary to nie tylko dziewczęta

Ofiarami wykorzystywania seksualnego są nie tylko niepełnoletnie dziewczęta. Berliński Urząd Kryminalny (LKA) prowadzi kampanię pod hasłem „Grać w piłkę zamiast robić loda”, która ma na celu lepszą ochronę nieletnich, szczególnie – chłopców. W berlińskiej dzielnicy Tiergarten są takie miejsca, gdzie – według informacji – chłopcy w wieku od 11 do 17 lat z Europy Wschodniej prostytuują się na polecenie swoich rodzin, aby wspomóc domowy budżet.

Według Martiny Döcker do poradni In Via trafia średnio od dwóch do trzech zapytań o pomoc tygodniowo: „Najczęściej dotyczą wykorzystywania seksualnego, ale także wykorzystywania dzieci do popełniania przestępstw, takich jak włamania czy oszustwa metodą na wnuczka”. Każdemu przypadkowi trzeba się dokładnie przyjrzeć, aby w takiej sytuacji pomóc dzieciom we właściwy sposób.

Seks za kieszonkowe

Pedagożka społeczna mówi też o tzw. „spotkaniach za kieszonkowe”, podczas których niepełnoletni wykonują usługi seksualne za niewielką zapłatę, żeby dorobić do kieszonkowego. – Bardzo ważne jest, aby odpowiednio wcześnie uczyć dzieci i młodzież oraz uświadamiać im, jak groźne jest takie postępowanie – mówi Döcker. Dzięki mediom społecznościowym i stałemu dostępowi do internetu niepełnoletni są szczególnie podatni na ryzyko wykorzystywania seksualnego.

Również Berger zna podobne sytuacje, gdy dzieci i młodzież świadczą usługi seksualne w zamian za ubrania albo kilka euro. – Pytane: ‘Dlaczego to zrobiłaś?', odpowiadają: ‘Nie wiem' – mówi ekspert. I naprawdę nie wiedzą. Dlatego istnieją przepisy, które szczególnie chronią seksualność młodzieży. Dzieci i młodzież nie rozumieją, co się dzieje, nie potrafią pojąć tego, co się stało.

Do wyzysku dzieci dochodzi również w innych obszarach, na przykład przy żebractwie. Zazwyczaj nie są zmuszane do żebrania, ale towarzyszą dorosłym, aby wzbudzać litość. Berger nie zna obecnie żadnych przypadków prowadzenia postępowań wyjaśniających w przypadku żebractwa, a liczba ukrytych przypadków pozostaje nieznana. Zazwyczaj chodzi o żebractwo zorganizowane przez grupy przestępcze. Dotarcie do takich grup i wszczęcie śledztwa jest bardzo trudne.

Podobnie jest z handlem organami dzieci. To, że nie ma żadnych znanych przypadków, nie znaczy, że takie rzeczy się nie dzieją. – Nikt z osób, które biorą udział w tym przestępczym procederze, nie jest zainteresowany tym, żeby to wyszło na jaw – mówi berliński komisarz. To nie jest coś, czym ktoś mógłby się nieopatrznie pochwalić, jak bywa to czasem w przypadku włamania.

(KNA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

W wyniku katastofy kolejowej w powiecie Biberach (Badenia-Wirtembergia) zginęły trzy osoby, a kilkadziesiąt jest rannych - podała agencja DPA. Wielu rannych jest w ciężkim stanie - poinformowała lokalna policja. Minister spraw wewnętrznych Badenii-Wirtembergii Thomas Strobl wykluczył zamach. - Mieliśmy silne burze, dlatego niewykluczone, że nawałnica spowodowała obsunięcie się nasypu - powiedział Strobl.

Według policji w pociągu znajdowało się około 100 osób. Kanclerz Niemiec Friedrich Merz złożył kondolencje rodzinom ofiar.

(DPA/du)

Na boisko w Berlinie Charlottenburgu Marcel Ślusar przychodzi punktualnie. Częściej trenuje na murawie Stadionu Olimpijskiego, w jednym z najbardziej rozpoznawalnych klubów w Niemczech. – Taki kontrakt nie zdarza się codziennie. Staram się nie gwiazdorzyć. Po prostu robię swoje – mówi DW 17-latek. Marcel właśnie podpisał przedłużenie umowy z berlińskim klubem Herthą BSC.

Z piłką na boisku, z kontraktem w kieszeni

– Piłka zawsze była u mnie na pierwszym miejscu – w domu, na podwórku, w szkole. Teraz wstaję z kurami, potem szkoła i treningi, nawet po 3 dziennie. Do domu wracam o 21.00 – przyznaje Marcel. Jego talent nie umknął Sławomirowi Strychoniowi, byłemu bramkarzowi Herthy, który dziś trenuje zdolną młodzież w Berlinie w Polonia United. – Do elity piłki przebija się najwyżej 3 proc. młodzików, a do Bundesligi – tylko 1 procent. Ale Marcel ma więcej niż talent. On ma charakter – mówi DW Strychoń.

Rodzina Marcela przeprowadziła się ze Słupska do Berlina, by umożliwić mu rozwój. – Nikt nas tu nie zapraszał, moi rodzice sami podjęli ryzyko. Jestem ich za to ogromnie wdzięczny – mówi Ślusar. Na treningu na tym boisku wypatrzył Marcela skaut. Reszta potoczyła się błyskawicznie. Dziś ma kontrakt do osiągnięcia pełnoletności.

– Staram się twardo stąpać po ziemi. Kontrakt to dopiero początek. Chciałbym zdać maturę, bo muszę mieć plan B – mówi Marcel i wraca na murawę. Pokazuje sztuczki i rozdaje autografy młodszym chłopcom. Dla nich już jest idolem. Ale piłkarska kariera to niepewny grunt. – Można mieć 17 lat, kontrakt i duże plany. Ale kontuzja czy decyzja trenera może wszystko zakończyć z dnia na dzień – tłumaczy Strychoń.

Polacy w niemieckich klubach

W całych Niemczech, od Bremy po Bawarię, piłkę kopią dziesiątki tysięcy dzieci o polskich korzeniach. Od najmłodszych lat są obserwowani.

– Skauci przychodzą na mecze trampkarzy, nawet ośmiolatków. Kto się wyróżnia, dostaje zaproszenie na próbny trening – wyjaśnia Strychoń. Najlepsi, jak Marcel, mogą liczyć na kontrakt, nawet w wieku 15 lat. On sam przyznaje, że zarabia „całkiem nieźle”. Więcej nie może zdradzić. Jego umowa jest objęta klauzulą poufności.

Kontrakty i transfery nieletnich to wrażliwy temat. Nastolatkowie muszą szybko dojrzewać, podejmować strategiczne decyzje. Z punktu widzenia klubów promowanie młodzików to inwestycja w przyszłość. Za parę lat obiecujący talent może być wart miliony. Polski rekordzista – Robert Lewandowski jako napastnik Bayernu Monachium zarabiał od 20 do 33 mln euro rocznie.

Tego lata mówi się o wypożyczeniu Dawida Kownackiego z Werder Bremy do Herthy BSC. Kontrakt zawiera warunek wykupu za 3 mln euro, w razie awansu Herthy do 1. ligi. Roczne wynagrodzenie Polaka opiewa na 1 mln euro, donosił „Bild” (21.072025). Głośny był też transfer Ewy Pajor z VfL Wolfsburg do FC Barcelony za rekordową w kobiecym futbolu kwotę 500 tys. euro.

Niemiecka trampolina do międzynarodowej kariery

Niemcy mają jeden z najlepszych systemów szkolenia piłkarzy na świecie. Niemiecki Związek Piłki Nożnej (DFB) zmodernizował system, po porażce na Euro 2000. Powstało prawie 60 Akademii Kształcenia Młodzieży, obowiązkowych dla klubów z profesjonalnych lig. Przypominają one bardziej kampusy uniwersyteckie niż boiska. Młodzi piłkarze nie tylko trenują, ale i uczą się w szkołach, mieszkają w internatach, są pod opieką dietetyków i psychologów.

Akademia Bayernu Monachium, jednej z najnowocześniejszych na świecie, wypromowała gwiazdy takie jak Jamal Musiala i Thomas Müller. Elitarne ośrodki szkoleniowe działają też w Dortmundzie, Lipsku i Stuttgarcie. A stołeczny Berlin ma aż trzy – Herthy BSC przy stadionie olimpijskim, FC Union na wschodzie miasta i Tennis Borussii – klubu z tradycjami sięgającymi przedwojnia. Dziś Hertha szkoli także dwóch polskich bramkarzy – Alan Niedźwiecki i Emil Jach (rocznik 2012), a Union Berlin – napastnika Nikodema Kotynię (rocznik 2010).

– Duże akademie konkurują z najlepszymi ośrodkami z Hiszpanii czy Anglii. Mniejsze mają trudniej – brakuje im budżetu, zaplecza i doświadczonej kadry. Ale bez tego nie da się utrzymać poziomu – tłumaczy Strychoń. Różnice widać też w filozofii szkolenia. – W Niemczech liczą się predyspozycje fizyczne, w Hiszpanii – technika. To różne światy”.

Legendarne hiszpańskie ośrodki, Valdebebas Realu Madryt i La Masía FC Barcelony, mają globalną renomę, wypuściły piłkarskie ikony, ale działają „jak samotne wyspy. Pracują na własnych warunkach, poza strukturą. Tu wszystko zależy od klubu, wyjaśnia Strychoń.

DFB i PZPN: cicha wojna o talenty

Marcel gra w Bundeslidze, ale też debiutował w reprezentacji U17 Polski. FIFA pozwala piłkarzom do ukończenia 21. roku życia na zmianę barw narodowych. Osobisty dylemat piłkarzy, dla federacji to wyścig z czasem – i z konkurencją o przyszłość kadry narodowej. Zwłaszcza dla Polski, która plasuje się na trzynastym miejscu w światowym rankingu UEFA, podczas gdy Niemcy są na czwartym.

Oficjalnie oba związki piłki – DFB i PZPN – deklarują współpracę. Za kulisami, a czasem otwarcie toczy się rywalizacja o młode talenty. „Niemcy kradną nam piłkarzy” – powiedział na łamach „Przeglądu Sportowego” Tomasz Rubiński, koordynator skautingu PZPN w Niemczech. PZPN aktywnie rekrutuje za granicą, zwłaszcza w Niemczech i w Anglii. Kusi też szybkim awansem i powołaniami do młodzieżowych reprezentacji. Ale to niemieckie akademie łatwiej otwierają drzwi do elity piłki.

W elitarnym zestawieniu 15. najbardziej utalentowanych piłkarzy polonijnych świata „Polonia – The Best Players” w Zakopanem, znalazł się 15-letni Tomasz Piechociński, także z Polonii United. Piechociński gra na pozycji defensywnego pomocnika w Tennis Borussia Berlin – w klubie, w którym karierę zaczynał późniejszy mistrz świata Jérôme Boateng. – Niedawno Tomek uczył się biegać na naszej murawie. A dziś debiutuje już w młodzieżowej Bundeslidze – mówi nie bez dumy Strychoń.

– Trenowałem od lat po 4-5 godzin dziennie. Ale teraz zrobiło się poważnie. Już nie jestem amatorem i mam nadzieję, że uda mi się grać jak najwyżej – mówi DW Tomek z mieszaniną skromności i ambicji. I on przyciąga uwagę skautów z obu stron granicy. – Piłka w Niemczech jest na bardzo wysokim poziomie, ale w Polsce też jest nieźle. Byłem tu już na próbnych treningach – dodaje Tomek.

Sławomir Strychoń wierzy w swoich podopiecznych. – Może się jeszcze pojawić nowy Klose czy Lewandowski. Ale droga na szczyt wiedzie przez lata ciężkiej pracy – zastrzega Strychoń. Do dziś wychował co najmniej tuzin zawodowych piłkarzy, którzy grają po obu stronach granicy. – Dziś młodzież często woli grać w FIFĘ na konsoli niż wyjść na boisko – mówi z nutą goryczy. I apeluje o „więcej treningów, a mniej internetu.”

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W ostatnich latach do reprezentacji Polski i ekstraklasy dołączyło kilku zawodników z Niemiec. Marcel Zylla – z akademii Bayernu Monachium, David Kopacz – z VfB Stuttgart, Dennis Jastrzembski z Herthy BSC i SC Padeborn, Adrian Stanilewicz z Bayernu Leverkusen i Filip Rejczyk z Borussi Dortmund.

Co roku licząc na to, że ten plan się uda, niektórzy rodzice w Niemczech pozwalają swoim dzieciom opuścić szkołę na jeden lub dwa dni przed wakacjami, aby wyjechać na wakacje nieco wcześniej, gdyż w wielu przypadkach jest to znacznie taniej. Jednak co roku rodzice dają się przyłapać na gorącym uczynku i muszą płacić kary.

W Nadrenii Północnej-Westfalii władze pięciu okręgów szkolnych wszczęły w ubiegłym roku ponad 1000 postępowań w sprawie nałożenia grzywny za naruszenie obowiązku szkolnego w związku z wakacjami.

Nie ma jednak dostępnych ogólnokrajowych danych na ten temat. Ale zasady są wszędzie takie same, a władze nie znają litości. Według władz okręgu Münster nakładanie kar w przypadku nieuprawnionego przedłużania wakacji, które wiąże się z naruszeniem obowiązku szkolnego jest „szczególnie ważne”. Każdy, kto jest nieobecny bez usprawiedliwienia bezpośrednio przed lub po feriach, musi liczyć się z grzywną w wysokości do 1000 euro.

Okólnik wydany przez landowe Ministerstwo Oświaty w Duesseldorfie jednoznacznie mówi: „Uczniowi można udzielić urlopu bezpośrednio przed i po wakacjach tylko wtedy, gdy urlop ten wyraźnie nie ma na celu przedłużenia wakacji szkolnych, skorzystania z tańszych biletów lub uniknięcia ewentualnych utrudnień w ruchu drogowym”.

Wakacyjne wagary zjawiskiem masowym?

Nadrenia Północna-Westfalia liczy łącznie około 2,5 miliona uczniów. W przypadku naruszenia obowiązku szkolnego w gimnazjach, oraz innych szkołach średnich i zawodowych reagują odpowiedzialne za te placówki okręgowe władze oświatowe. Natomiast za szkoły podstawowe i większości szkół specjalnych i średnich I stopnia odpowiadają władze szkolne miast i gmin. Ich dane dotyczące tego typu naruszeń nie są rejestrowane przez władze landowe.

Jednak liczba ponad tysiąca kar związanych z wakacjami może być również odczytywana jako sygnał, że wagary związane z wakacjami nie są wcale zjawiskiem masowym. I chociaż władze oświatowe okręgu Münster odnotowały wzrost liczby przypadków w ostatnich latach, nie chcą na razie sugerować rosnącej tendencji do przedłużania wakacji. „Szkoły są wyczulone na tę kwestię” – podkreśliła rzeczniczka. A rzut oka na różne regiony Nadrenii Północnej-Westfalii nie daje jednolitego obrazu.

W okręgu Münster w ubiegłym roku naliczono 275 przypadków naruszenia obowiązku szkolnego, głównie w związku z wakacjami. W 2023 r. było to 206 przypadków, w porównaniu do 177 przypadków rok wcześniej. W Düsseldorfie liczba grzywien związanych z wakacjami wzrosła od 2021 roku ze 189 do 557. Natomiast w powiecie Ansberg od 2022 roku liczba ta spadła z 388 do 208.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Konflikt z lekarzami

Dwa lata temu w Nadrenii Północnej-Westfalii kwestia wagarowania na krótko przed wakacjami szkolnymi wywołała poważny spór między pediatrami a władzami szkolnymi. Lekarze skarżyli się, że ich gabinety są przepełnione w tych dniach, ponieważ tak wielu rodziców potrzebuje zaświadczeń dla swoich chorych dzieci, aby uniknąć podejrzeń, że jadą z wyprzedzeniem na wakacje.

Regionalne stowarzyszenia pediatrów z Nadrenii Północnej-Westfalii oraz Westfalii Lippe (BVKJ) opublikowały wspólny komunikat prasowy z prowokacyjnym nagłówkiem: „Nadzór nad rodzicami? Nie z nami!” „Nie możemy i nie chcemy odgrywać roli kontrolerów w szkołach”– czytamy. Lekarze będą nadal leczyć chorych pacjentów na krótko przed lub po wakacjach, ale nie będą już wydawać zaświadczeń dla szkół, wyjaśnili lekarze. Władze powinny same zająć się wyłapywaniem potencjalnych wagarowiczów.

Tymczasem władze szkolne okręgu Münster mają już wstępne dane na bieżący rok: do początku czerwca wszczęto tu 139 postępowań w sprawie nałożenia grzywny za wykroczenia z powodu ferii. W danych liczbowych nie uwzględnino jeszcze wakacji letnich.

(DPA/jar)

Około 400 pasażerów pociągu może liczyć na dobrą wolę przewoźnika po awarii, która zmusiła ich do wielogodzinnego oczekiwania w tunelu niedaleko Wiednia. „Chcielibyśmy podziękować za cierpliwość i poinformować, że przynajmniej koszt biletu kolejowego zostanie zwrócony w 100 procentach” – powiedział Klaus Baumgartner, rzecznik Austriackich Kolei (ÖBB).

Chociaż awaria miała miejsce w pociągu ICE należącym do niemieckiej Deutsche Bahn, operatorem trasy w Austrii były ÖBB. Zgodnie z prawami pasażera, osoby poszkodowane mają prawo do zwrotu jedynie 50 procent ceny biletu. Teraz otrzymają zwrot całej sumy. Rzecznik poinformował, że każda osoba, która skontaktowała się z ÖBB w sprawie niezbędnego noclegu, otrzymała voucher hotelowy.

Pociąg ICE początkowo odholowany do Wiednia

Deutsche Bahn oświadczyło, że nie może udzielić żadnych informacji na temat przyczyny awarii. Więcej szczegółów będzie dostępnych dopiero pod koniec tygodnia. Ruch na trasie Hamburg-Wiedeń wraca do normy. Pociąg Wiedeń-Hamburg również ponownie kursuje.

Pociąg ICE 90 „Donauwalzer” z Wiednia do Hamburga został początkowo odholowany do stolicy Austrii po tym, jak pasażerowie zostali ewakuowani. Według ÖBB kontrola wykazała, że pociąg nie nadaje się do dalszej jazdy. Według rzecznika austriackich kolei pociąg zostanie sprowadzony do Niemiec w najbliższych dniach. Według ÖBB przyczyną była awaria urządzeniaodpowiedzialnego w pociągu za przesył prądu.

Akcja ratunkowa w tunelu

W sobotnie (27.07.) popołudnie pasażerowie musieli spędzić aż sześć godzin w pociągu stojącym w tunelu – bez oświetlenia i klimatyzacji. Według ÖBB początkowo zostali oni wyprowadzeni do pociągu zastępczego. Jednak ponieważ część pasażerów na własną rękę opuściła wcześniej pociąg, istniało ryzyko, że znajdują się oni w tunelu.

Ostatecznie pasażerowie zostali ewakuowani pieszo przez wyjścia ewakuacyjne. Tunel w pobliżu Hadersdorfu, na zachód od Wiednia, przebiega pod terenem mieszkaniowym. Pasażerowie feralnego pociągu zostali następnie przewiezieni do Wiednia i St. Pölten autobusami i pociągami regionalnymi. Nikt nie został ranny.

(DPA/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Większość zakładów penitencjarnych w Niemczech dochodzi do limitu obłożenia. W całym kraju z 70 279 miejsc jest zajętych 60 391, jak podaje sieć redakcyjna Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND) na podstawie ankiety przeprowadzonej we wszystkich landowych ministerstwach sprawiedliwości. Odpowiada to całkowitemu wskaźnikowi obłożenia wynoszącemu około 86 procent.

W niektórych krajach związkowych sytuacja jest szczególnie trudna. Na przykład w Nadrenii-Palatynacie prawie nie ma już wolnych miejsc w więzieniach. „Przeludnienie jest częściowo łagodzone poprzez zwiększanie liczby osób w odpowiednich celach” – powiedział rzecznik tamtejszego ministerstwa sprawiedliwości.

Za grzywnę już nie do więzienia

Od maja br. zastępcze kary pozbawienia wolności – tj. kary pozbawienia wolności dla skazanych, którzy nie zapłacili grzywny – odbywają się na ogół w zakładach karnych typu otwartego, w których skazani mają więcej swobód.

Podobnie wysoki wskaźnik obłożenia obserwuje się w Bremie, Hamburgu, Badenii-Wirtembergii i Kraju Saary. Tam więzienia są zapełnione w ponad 90 procentach. Według ankiety w Saksonii jest znacznie mniej więźniów – wskaźnik obłożenia wynosi tam 78,6 procent. W Meklemburgii-Pomorzu Przednim ministerstwo podało wskaźnik na poziomie 79,6 proc.

Podczas pandemii koronawirusa liczba osadzonych zmniejszyła się. „W czasie pandemii zawiesiliśmy na jakiś czas wykonywanie zastępczych kar pozbawienia wolności, aby uniknąć dodatkowego ryzyka zakażenia w zakładach karnych, co spowodowało spadek obłożenia” – powiedziała RND rzeczniczka Ministerstwa Sprawiedliwości w Bremie.

Według Federalnego Urzędu Statystycznego w marcu 2022 roku w Niemczech w więzieniach przebywało 55 890 skazanych. Liczba ta rośnie od 2023 roku.

(AFP/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Polityka odsyłania migrantów z granicy, uzasadniana narodową sytuacją kryzysową, jest „bluffem, nie funkcjonuje i zostanie wcześniej czy później uznana przez sądy za sprzeczną z prawem” – powiedział Knaus w wywiadzie dla dziennika kół gospodarczych „Handelsblatt”. Niemiecki rząd „zaangażował ogromne środki, osiągnął niewiele i w dodatku podkopuje europejskie prawo” – zaznaczył austriacki ekspert i doradca do spraw migracji. Tekst wywiadu ukazał się w sobotę na portalu „Handelsblatt”.

Spadek liczby osób ubiegających się o azyl w Niemczech nie jest zdaniem Knausa zasługą kontroli granicznych, lecz skutkiem mniejszej presji migracyjnej. Chęć wyjazdu z Turcji i udania się do UE od końca ubiegłego roku drastycznie spadła. „To może się zmienić, gdyż sytuacja w Syrii jest niepewna” – zastrzegł Knaus przypominając, że w Turcji przebywa obecnie 2,7 mln Syryjczyków korzystających z tymczasowej ochrony.

Umowa z Turcją o readmisji wzorem dla Merza

Za wzór skutecznej polityki migracyjnej ekspert uznał umowę wynegocjowaną w 2016 r. przez Angelę Merkel z Turcją. (Zgodnie z umową z marca 2016 r., nielegalni migranci przedostający się z Turcji do Grecji byli odsyłani do Turcji. UE wyasygnowała 6 mld euro na pomoc dla nich na terenie Turcji. Umowa z Ankarą skończyła się w 2020 r. – red.).

Podkreślił, że dzięki temu porozumieniu udało się w latach 2016-2019 drastycznie ograniczyć liczbę nielegalnych migrantów. UE powinna jego zdaniem przedłożyć Turcji nową atrakcyjną ofertę. Poza tym konieczna jest stabilizacja i odbudowa Syrii. Kluczem do zwrotu w polityce migracyjnej są umowy z krajami trzecimi.

„Każdy, kto od wyznaczonego dnia X przedostanie się w sposób nielegalny do UE, wszystko jedno czy przez Morze Środziemne, trasą przez Bałkany czy przez Białoruś do Polski, powinien być zgodnie z prawem przekazany do kraju trzeciego, gdzie odbędzie się postępowanie w jego sprawie. Knaus zastrzegł, że w rachubę wchodzą jedynie kraje przestrzegające prawnych standardów praworządności i godności człowieka.

Alternatywą rządy populistów „a la Trump”

„Mroczną alternatywą” jest zwycięstwo populistów i polityka migracyjna „a la Trump”. „Nigel Farage wykorzystuje temat nielegalnej migracji przez Kanał La Manche i prowadzi w sondażach. Czy znów stracimy Wielką Brytanię? Poparcie dla niemieckiej AfD sięga 25 proc. Jeżeli zwrot w polityce migracyjnej zakończy się fiaskiem, to realna staje się groźba przejęcia władzy przez tę partię. Stawka jest bardzo wysoka. Chodzi o ochronę uchodźców i demokrację” – czytamy w „Handelsblatt”.

Zdaniem Knausa fiasko polityki migracyjnej Joe Bidena było główną przyczyną zwycięstwa Trumpa w 2016 r. „Trump narusza państwo prawa, używa wojska w polityce wewnętrznej, ignoruje wyroki sądów, przeprowadza masowe deportacje. To wszystko grozi także Europie w przypadku dojścia do władzy sił populistycznych” – ostrzegł ekspert.

Czy przyjdzie kolejna fala uchodźców z Ukrainy?

Jak zaznaczył Knaus, od dziesięciu lat wiadomo, że temat migracji wzmacnia autorytarnych polityków. Ekipa Trumpa popiera w Europie partie w rodzaju AfD czy Vox w Hiszpanii – siły proputinowskie i antyunijne. Europa potrzebuje rządów partii centrum, ale one przegrywają, jeżeli polityka migracyjna zawodzi.

Zdaniem Knausa kwestia migracji z Ukrainy, jego zdaniem największej migracji od lat 40. XX wieku, jest ciągle otwarta. Jeżeli obrona przeciwlotnicza w takich miastach jak Charków czy Kijów załamie się, a Putin nadal będzie bombardował dzielnice mieszkalne, to dojdzie do kolejnej fali uchodźców. „To jest celem rosyjskiej polityki – destabilizacja Europy poprzez masowe migracje” – ostrzegł ekspert.

Kluczowym elementem polityki niemieckiego rządu powinny być umowy migracyjne z krajami trzecimi i konsekwentne deportacje migrantów popełniających przestępstwa. Kanclerz Friedrich Merz powinien kontynuować ten aspekt polityki Merkel, który doprowadził do drastycznego spadku liczby uchodźców – podsumował Kanus w wywiadzie dla „Handelsblatt”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Josef Tobola jest twórcą i prezesem klubu wodniackiego „Posejdon” w Wierzniowicach – w gminie Lutynia Dolna. Mieszka kilkadziesiąt metrów od Olzy, która siedem kilometrów dalej łączy się z Odrą. Tam Olza nie przypomina już rzeczki leniwie przeciskającej się między kamieniami pod mostami Cieszyna, ale wydaje się być głównym nurtem. To jednak Olza jest dopływem Odry, a nie odwrotnie. Ale i jedna, i druga potrafią wznieść się ponad wysokie skarpy i rozlać daleko poza spinające je na co dzień brzegi.

Olza. Port dla Odry

W górę Olzy Josef Tobola chciałby kiedyś ujrzeć coś większego niż klubowa przystań pod jego domem. Miałby to być rzeczny port towarowy na ponad trzystu hektarach, z którego wielkie statki popłyną aż do Szczecina. Po części na prawym, polskim brzegu rzeki, w gminie Gorzyczki, po części na lewym – czeskim, zaolziańskim.

I to nie jest tylko marzenie. Pan Josef działa w czeskim Stowarzyszeniu Żeglugi i Dróg Wodnych, jest członkiem zarządu Czesko-Polskiej Izby Handlowej w Ostrawie do spraw żeglugi, członkiem zarządu Polskiego Klastra Rzecznego, oraz wiceprezesem zarządu polskiej spółki Trans International Logistic Centrum, która wśród licznych przedmiotów działalności ma również wpisany „transport wodny śródlądowy towarów”.

Bogumin. „Nie” dla portu

– To jest tylko koncept pana Toboly, nikogo innego – komentuje Lumír Macura, burmistrz sąsiadującego z Lutynią Dolną Bogumina, najdalej na północ położonego miasta czeskiego Śląska. – My w Boguminie zdecydowanie się temu sprzeciwiamy – dodaje. Sposób, w jaki to mówi, wyraźnie wskazuje, że pomysł odrzuca nie tylko oficjalnie, ale i prywatnie. Że mu się po prostu nie podoba.

Bogumin sprzeciwił się kilka lat temu rządowym planom przedłużenia żeglugi. Przeciwna była też Ostrawa. Jej ówczesny burmistrz, także Macura, ale Tomász z ruchu ANO Andreja Babisza mówił to otwarcie i domagał się rzetelnego zbadania wpływu planowanego kanału na środowisko.

Przeciw żegludze na czeskim odcinku Odry, a nawet wydłużeniu spławności rzeki do granicy Czech, jest także Jan Hradecký z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Ostrawskiego, geomorfolog specjalizujący się w badaniu kształtujących powierzchnię Ziemi procesów fluwialnych, czyli wywoływanych przez rzeki. Twierdzi, że przystosowanie Odry do transportu wodnego, a więc zapewnienie niezbędnej dla żeglugi głębokości co najmniej 140 cm, byłoby daleko idącą ingerencją w stosunki wodne w całym regionie. I to nie tylko tam, gdzie pływałyby statki, ale także powyżej, w górę nurtu. Najbardziej zagrożone byłyby – jego zdaniem – Graniczne Meandry Odry, które określa jako „unikatowy pomnik przyrody”.

Graniczne Meandry. Perfekcyjna współpraca

Te meandry to część Odry od ujścia Olzy po drogę łączącą czeski Bogumin z polskimi Chałupkami. Mierząc wzdłuż nurtu wijącej się tam rzeki, która jednocześnie wyznacza granicę między Czechami a Polską, jest to około siedmiu kilometrów. Same meandry, jak i przylegające do nich tereny podlegają ochronie po obu stronach granicy: w Polsce od 2004 roku jako obszar chronionego krajobrazu, w Czechach zaś od 2007 roku jako pomnik przyrody. Są też chronione w ramach unijnego programu Natura 2000 na mocy dyrektywy siedliskowej. Chodzi głównie o lasy łęgowe, które tworzą głównie wiązy, jesiony i dęby. Ponadto w ciągnących się dalej zarówno w górę Odry, jak i Olzy pasmach nabrzeżnych podlegają unijnej ochronie trzy gatunki rzadko spotykanych ptaków: zimorodki, podróżniczki i bączki.

Gdy oba kraje znalazły się w strefie Schengen i przekraczanie granicy stało się możliwe w dowolnym miejscu, Graniczne Meandry stały się miejscem coraz bardziej ożywionej turystyki – wodnej, pieszej i rowerowej. Po polskiej stronie wyrosła wieża, z której rozciąga się widok na wijącą się w dole rzekę i górujące nad Zaolziem Beskidy. – To obszar perfekcyjnej współpracy między Czechami a Polakami – zachwala Lumír Macura. – Co roku mamy wspólne, polsko-czeskie otwieranie i zamykanie meandrów. Pod koniec września zamykamy je na zimę, a otwieramy dopiero w czerwcu, bo chronimy gniazdujące tam ptaki – mówi burmistrz Bogumina.

Nadodrze. Jazy i stopnie wodne

W jaki sposób inwestycja realizowana poniżej Granicznych Meandrów mogłaby na nie wpłynąć? – Musimy sobie uświadomić, że nawet jeśli samo koryto rzeki nie będzie fizycznie naruszone, lecz na przykład zostanie zbudowany omijający je bajpas, to i tak trzeba będzie odprowadzić stąd część wody, by nawodnić sztucznie stworzony kanał. Taka ingerencja wpłynie zaś na dynamikę procesów w meandrach – tłumaczy prof. Hradecký. – W geomorfologii fluwialnej mówimy o przepływach korytotwórczych. Ich wahania są bardzo istotne. Takie impulsy, jak na przykład powodzie, mogą prowadzić do przecinania szyj meandrów i powstania nadrzecznych jezior – wyjaśnia geomorfolog.

Podobnym miejscem jest zaczynający się kilkanaście kilometrów dalej w górę rzeki Obszar Ochrony Krajobrazu Nadodrze (CHKO Poodrzí) – park krajobrazowy, a zarazem kolejny obszar Natury 2000 ciągnący się szerokim na dwa, trzy kilometry pasem od południowej granicy Ostrawy po położony około 40 kilometrów dalej Jeseník nad Odrą.

I tam rzeka wije się między lasami łęgowymi. Całkiem dzika jednak nie jest. Miejscami nawet bardzo mocno uregulowana. – Są tam jazy, stopnie wodne. Bodajże osiem takich przeszkód – mówi geomorfolog Hradecký. Nie z powodu żeglugi, ale historycznego wykorzystania tego miejsca przez młyny i stawy. Trzeba też było stabilizować dno rzeki.

Źródło Odry. Obszar szczególnej ochrony

Odra wypływa z Gór Odrzańskich, kilkanaście kilometrów od Ołomuńca i 132 kilometry od ujścia Olzy, mierząc wzdłuż bardzo krętego miejscami koryta. – To są pagórki, a nie góry – śmieje się Josef Tobola.

Źródło znajduje się na niewielkim płaskowyżu, 634 metry nad poziomem morza. Można dotrzeć tam dwukilometrową drogą od wsi Kozlov. I zazwyczaj jedynie tędy, i tylko pieszo, na hulajnodze lub rowerze. Wyłącznie podczas weekendu, od piątkowego popołudnia do niedzielnego wieczora. Cały początkowy odcinek rzeki, aż do oddalonego o dwadzieścia kilka kilometrów zbiornika wodnego Barnov włącznie, znajduje się bowiem na obszarze poligonu wojskowego Libava.

Wyjątkiem jest 1 maja, kiedy to w ramach turystycznej akcji „Biały kamień” każdy może ruszyć na szereg innych tras Libavy. Tylko wodniacy są uprzywilejowani, bo mogą ją przemierzać jeszcze w innych terminach.

– Na poligonie jest rewelacyjne miejsce dla turystycznej żeglugi, które nazywa się Mária skála. Zawsze w marcu, gdy dzięki roztopom jest więcej wody, robimy tam spływy – mówi szef klubu „Posejdon” z Wierzniowic. Od kilku lat śniegu jest jednak jak na lekarstwo, a w tym roku zabrakło go całkowicie, wody więc wiosną nie przybyło i impreza nie doszła do skutku.

Paradoksalnie to niebezpieczne dla życia miejsce, przed czym ostrzegają tablice z surowymi zakazami wstępu, jest kolejnym obszarem Natury 2000, gdzie ochronie podlega bardzo trudny do wypatrzenia, choć nie taki mały, a na dodatek bardzo głośny ptak derkacz.

Milosz Zeman. Sen o kanale

Tam, na tych pierwszych kilometrach, czeskiej Odrze raczej nic nie grozi. Tego jednak nie można powiedzieć o jej drugim końcu – Granicznych Meandrach. Szczególnie, gdyby miało dojść do realizacji projektu, o którym mówi się już od stuleci i którego zapalonym orędownikiem jest też Josef Tobola. Chciałby, żeby doprowadzenie żeglugi na Odrze do granicy Czech i budowa portu na Olzie były jedynie etapami prowadzącymi do realizacji czegoś znacznie większego: kanału Dunaj-Odra-Łaba (DOL). Żeby statki ze Szczecina nie tylko docierały do granicy, ale i ją przekraczały. By przez Bramę Morawską, która oddziela od siebie łańcuchy Karpat i Sudetów oraz zlewiska Bałtyku i Morza Czarnego, popłynęły zarówno na południe – do Dunaju, jak i na zachód – do Łaby, a nią do Hamburga.

Jeszcze niedawno wydawało się to całkiem realne. W październiku 2020 roku czeski rząd zlecił ministrowi transportu Karlowi Havlíczkowi rozpoczęcie przygotowań do uruchomienia żeglugi na Odrze między lewobrzeżną dzielnicą Ostrawy – Svinovem – a polską granicą. Polska miała przystosować do żeglugi Odrę – od granicy do Kanału Gliwickiego, skąd już dziś pływają statki do Szczecina.

Po drodze są jednak Graniczne Meandry, których – jak mówi Josef Tobola – dziś już nikt nie pozwoli tknąć. – Ale przecież można by je obejść bajpasem – zaznacza.

Ten pomysł pojawił się już wcześniej. Wyznaczono trasy pięciu takich obejść meandrów, dwie po czeskiej, trzy po polskiej stronie. Burmistrz Bogumina Macura pokazuje na mapie wiszącej nad jego biurkiem dwie z nich. Jeden bajpas, czeski, prowadziłby przez Stary Bogumin i Szunychl, równolegle do pobliskiej autostrady. Inny miałby się zaczynać poniżej ujścia Olzy do Odry, w polskich Krzyżanowicach, i prowadzić równolegle do drogi przez Zabiełków do Chałupek. – I gdzieś tam w okolicach Chałupek, już za meandrami, ponownie łączyć się z rzeką – wyjaśnia Macura. Właśnie ten wariant został ostatecznie wybrany – informował wiosną 2021 roku ówczesny wiceminister transportu Czech Jan Sechter.

Żaden bajpas jednak nie powstał, ale początkowo nie rezygnowano z przedłużenia odrzańskiej drogi wodnej. – 3 czerwca 2022 roku, podczas wspólnego posiedzenia rządów Polski i Czech w Pradze, nowy czeski minister transportu Martin Kupka i ówczesny polski minister infrastruktury Andrzej Adamczyk podpisali memorandum w sprawie użeglownienia Odry do czeskiej granicy – podkreśla Josef Tobola.

Mówiąc o kanale, który ma połączyć ze sobą pół Europy, pan Josef pokazuje zdjęcie ze spotkania z Miloszem Zemanem, dla którego DOL był najważniejszym projektem jego prezydentury (2013-2023). A jednak przez dziesięć lat nie udało mu się doprowadzić do rozpoczęcia budowy kanału. Zanim pożegnał się z urzędem, gabinet premiera Petra Fiali anulował 8 lutego 2023 roku „szereg historycznych rozporządzeń rządów, które się z tym projektem liczyły” – jak oświadczył wtedy nowy minister transportu Martin Kupka.

Karol IV. Droga do Brugii

Zeman nie był bynajmniej pierwszym, któremu się nie udało zrealizować marzenia o drodze wodnej w poprzek Europy. – Gdyby nie I wojna światowa, już od stu lat mielibyśmy ten kanał – twierdzi Tobola. – Franciszek Józef podpisał w 1901 roku memorandum o jego budowie – mówi i podkreśla, że ten projekt ciągnie się już od czasów Karola IV – pierwszego króla Czech, który stał się także cesarzem, władcą Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego.

Według XVI-wiecznego historyka Dubraviusa Karol IV Luksemburski rozpoczął w 1375 roku budowę kanału, którym miał połączyć Dunaj z Wełtawą, a przez nią z Łabą. Chciał nim przesyłać luksusowe towary weneckie do flandryjskiej Brugii, która przeżywała wtedy czasy największej świetności i była miejscem ożywionego handlu. Budowa została jednak wstrzymana.

Następny projekt ruszył trzy wieki później, za panowania Ferdynanda III. Tym razem celem było połączenie Odry z Morawą, a przez nią z Dunajem. Włoski architekt Filibert Lucchese zaplanował na Morawie 15 zbiorników wodnych. Śmierć Ferdynanda III w 1657 roku, a potem najazdy Tatarów i Turków podczas czwartej wojny austriacko-tureckiej w latach 1663-1664 przeszkodziły realizacji projektu.

Ck kapitalizm. Likwidacja konkurencji

Jako pierwszy o wodnym połączeniu wszystkich trzech rzek (a także Wisły), a tym samym i mórz, do których wpływają, miał napisać w 1700 roku niderlandzki duchowny Lothar Vogemont. Pomysł ożył jednak dopiero w 1873 roku, kiedy to prof. Arthur Oelwein i inż. E. Pontzen przygotowali dla Banku Anglo-Austriackiego (Anglobanku) projekt kanału, po którym mogłyby się poruszać statki o nośności do 240 ton. Jeszcze w tym samym roku obie izby wiedeńskiego Reichstagu uchwaliły budowę kanału, a bank uzyskał koncesję na budowę.

Ale znów nie wyszło. Tym razem plany pokrzyżował kryzys gospodarczy oraz… Kolej Północna, która odkupiła od Anglobanku koncesję, by pozbyć się konkurencji.

Projekt powrócił w austriackiej ustawie o drogach wodnych z 1901 roku, o której wspomina Tobola. Miał zapewnić Wiedniowi dostawy węgla z kopalni austriackiego Śląska, ostrawskich i karwińskich. Kursować miały po nim statki o nośności 600 ton o zanurzeniu 1,8 metra. Inwestycję rozpoczęto w 1904 roku, ale już po trzech latach w kasie ck monarchi zabrakło pieniędzy.

Międzywojnie. Dwa kanały

Następną próbę podjęła już Czechosłowacja. W latach 1934-1938 między Otrokovicami a Rohatcem koło Hodonina na południu Moraw powstał 51-kilometrowy kanał Batiów. To bowiem czeski przedsiębiorca, „król butów” Tomasz Batia skłonił rząd w Pradze do przyjęcia planów uspławnienia części rzeki Morawy. Po jego tragicznej śmierci w 1932 roku o realizację projektu zatroszczył się przyrodni brat Jan Antonín, który przejął rodzinną firmę.

Batiowie chcieli nową drogą wodną transportować węgiel brunatny z Sudomierzyc koło Hodonina do Otrokovic, gdzie znajdowała się elektrownia dostarczająca ciepło i prąd do ich tamtejszej fabryki. Kanał powstał, choć kilkukilometrowy odcinek od Rohatca do Sudomierzyc nie został dostosowany do żeglugi towarowej. Stał się pierwszym zrealizowanym odcinkiem planowanej od stuleci inwestycji. Niedługo potem jednak III Rzesza zajęła najpierw Sudetenland, a potem resztę Czech i Moraw, a Batia wybrał emigrację. Dziś kanał Batiów służy wyłącznie turystyce wodnej.

Niemal w tym samym czasie powstał Kanał Gliwicki – kolejny zalążek DOL. Do użytku został oddany w 1941 roku. Prowadzi z Gliwic do Kędzierzyna-Koźla, gdzie łączy się z Odrą, czyli tą samą trasą, co zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku Kanał Kłodnicki. Ma jednak 3,5 metra głębokości i niemal 40 metrów szerokości, jest więc ponad dwa razy głębszy i około trzy razy szerszy od poprzednika. Miał być odrzańskim zakończeniem – lub też początkiem – kanału DOL.

Kanał dla Hitlera. Po wojnie zapomniany projekt

Już po anszlusie Austrii, 18 listopada 1938 roku, został podpisany niemiecko-czechosłowacki protokół o wodnym połączeniu Dunaju i Odry oraz jego odgałęzienia w stronę Łaby. Jego gorącym zwolennikiem był sam Adolf Hitler. Kanał miał być głęboki na cztery metry, szeroki na 45 metrów i mieć kilkanaście wyższych stopni wodnych. Budowa ruszyła w 1939 roku, ale sytuacja na froncie zmusiła do jej przerwania po trzech latach. Powstały jedynie krótkie fragmenty na liczącym siedem kilometrów odcinku zaczynającym się na obszarze terasy zalewowej Lobau pod Wiedniem, gdzie kończy się Donauinsel.

Pomiędzy zakończeniem wojny a komunistycznym puczem z lutego 1948 roku, do żadnego znaczącego postępu w kwestii DOL nie doszło.

W 1968 roku Europejska Komisja Gospodarcza Narodów Zjednoczonych (UNECE) wsparła realizację dwóch nowych transkontynentalnych połączeń: kanałów Ren-Men-Dunaj i Dunaj-Odra-Łaba, a także modernizację już istniejącego, ale mocno przestarzałego kanału Odra-Wisła-Dniepr. Pierwszy z nich oddano do użytku w 1993 roku, zakończenie budowy DOL zaplanowano na drugą dekadę XXI wieku.

W latach siedemdziesiątych powstały nowe stopnie na Łabie. Żeglugę przedłużono do Chvaletic, gdzie w 1975 roku został otwarty port. Pozostał jeszcze tylko jeden stopień wodny, żeby uspławnić rzekę o kolejnych 30 kilometrów do Pardubic, gdzie miałby kiedyś dotrzeć kanał DOL. Ale tak się nie stało do dziś.

Przełom tysiącleci. OKO

9 marca 1998 roku prezydenci Václav Havel i Aleksander Kwaśniewski wsparli w Warszawie pierwszy etap budowy korytarza DOL, czyli uspławnienie Odry do Ostrawy, w wyniku czego powołano Komisję Odrzańską OKO (Ostrava-Koźle-Odra). Budowa DOL została też zapisana w protokole akcesji Republiki Czeskiej do Unii Europejskiej. W 2008 roku postanowiono reaktywować Komisję Odrzańską. W 2010 roku rząd techniczny Jana Fischera objął ochroną grunty, przez które miał przebiegać kanał, co oznaczało, że władze lokalne nie mogły już nimi dysponować.

W 2013 roku projekt kanału DOL zyskał poważnego mecenasa w osobie prezydenta Czech Milosza Zemana. W 2017 roku ministrowie transportu Polski, Czech i po raz pierwszy także Słowacji podpisali w Warszawie memorandum w sprawie transkontynentalnego projektu. Pojawił się pomysł doprowadzenia kanału DOL nie wprost Morawą do Dunaju, ale poprzez Wag, wypływającą spod Tatr najdłuższą rzekę Słowacji. Obie rzeki miałby połączyć kanał poprowadzony z Hodonina na Morawach albo do Seredia koło Trnavy, albo do położonego 60 km dalej na północ Nowego Miasta na Wagiem.

Przyszłość DOL. Czy projekt powróci?

W 2020 roku rząd Andreja Babisza postanowił dostosować Odrę między Ostrawą a granicą z Polską do żeglugi. Żeby miała ona sens, trzeba by umożliwić ją też dalej – na polskiej stronie rzeki. W 2022 roku minister transportu Martin Kupka z ekipy premiera Petra Fiali podpisał z ówczesnym ministrem infrastruktury w rządzie PiS Andrzejem Adamczykiem memorandum o współpracy. Szefowie obu resortów zobowiązali się m.in. „poprawić połączenia śródlądowe, modernizując odrzańską drogę wodną poprzez jej dalszy rozwój i poprawę warunków żeglowności” między Ostrawą a Boguminem, oraz Chałupkami a Kędzierzynem-Koźle, a także między Kędzierzynem-Koźle a Szczecinem.

Aż w 2023 roku czeski rząd zrezygnował z projektu. Minister Kupka całą sprawę zamknął i uwolnił działki zablokowane pod budowę kanału. Co jednak, jak uczy historia tego projektu, wcale nie znaczy, że DOL nie wróci. W tym roku Czesi będą wybierać swój kolejny sejm. Według sondaży największe szanse na zwycięstwo ma ruch ANO ex-premiera Babisza, który wraz z byłym prezydentem Zemanem opowiadał się za megaprojektem Dunaj-Odra-Łaba.

Wrzesień 2024. Powódź

Na razie jednak, jak się okazało we wrześniu ubiegłego roku, najważniejszą sprawą jest ochrona przeciwpowodziowa. Czesi o nią zadbali i zbudowali siedem zbiorników wodnych, wszystkie na dopływach Odry, planują jeszcze jeden. Podczas ostatniej powodzi odegrały istotną rolę. – Gdyby nie one mielibyśmy tu nie siedem, a osiem metrów wody. I ten jeden metr więcej dostałyby także Opole i Wrocław – mówi szef klubu „Posejdon”.

– Te zbiorniki zostały zbudowane przede wszystkim po to, by zapewnić wystarczającą ilość wody pitnej, albo na potrzeby przemysłu – tłumaczy prof. Hradecký. – Jednak gdy przyszły te opady, zatrzymały część fali powodziowej. Tu i tam oczywiście doszło do wystąpienia wody z brzegów, ale generalnie ta ochrona się sprawdziła.

Sprawdziła się również i dlatego, że dziś prognozy pogody są znacznie dokładniejsze niż w czasie wielkich powodzi w 1997 i 2000 roku. I przychodzą wcześniej. Był więc czas, żeby opróżnić zbiorniki zanim nadeszły deszcze. Fala powodziowa wprawdzie się wydłużyła, ale była niższa. – My tu mieliśmy w Rynku pod ratuszem 40 centymetrów wody. Niżej woda wdarła się wprawdzie do domów, ale nigdzie nie sięgnęła pierwszego piętra – podkreśla burmistrz Bogumina Lumír Macura.

Nie ma jednak nic za darmo. – Kiedyś Odrą z morza migrowały tu łososie na tarło. Wraz z budową poprzecznych konstrukcji na rzece to się już skończyło. One nie potrafią pokonać tych zapór – tłumaczy naukowiec z Uniwersytetu Ostrawskiego.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>

Irina Krynina jest pierwszą Rosjanką, która odwiedziła swojego partnera przebywającego w ukraińskiej niewoli. Co stało się ze związkiem tej pary i dlaczego kobieta nie chce wracać do Rosji?

We wrześniu 2023 roku Irina Krynina opuściła Rosję, porzucając swoje mieszkanie w Krasnojarsku, samochód i pracę księgowej. Spakowała walizki, zabrała dwie córki, siedmio- i dziesięcioletnią, i wyjechała do Ukrainy, aby odwiedzić swojego partnera Jewgienija Kowtkowa. Kowtkow, który nie jest biologicznym ojcem jej dzieci, walczył dla Rosji przeciwko armii ukraińskiej i został wzięty do niewoli.

Irina wykupiła wakacyjną wycieczkę do Turcji, ale stamtąd poleciała do Mołdawii, a następnie – do Kijowa. Pomoc logistyczną zapewnił jej projekt „Chcę żyć” Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy (HUR), stworzony dla rosyjskich żołnierzy, którzy chcą dobrowolnie i niezauważenie dostać się do ukraińskiej niewoli.

Jakie są motywy Kryniny?

Irina Krynina jest pierwszą partnerką rosyjskiego jeńca wojennego, która przybyła do Ukrainy podczas wojny. Władze ukraińskie zezwalają żonom rosyjskich jeńców na takie wizyty, aby zaprzeczyć rosyjskiej propagandzie, która rozpowszechnia informacje o rzekomym złym traktowaniu jeńców wojennych w Ukrainie.

Rosjanka twierdzi, że do 2022 roku niewiele wiedziała o Ukrainie, ale już wtedy potępiła zaanektowanie Krymu przez Rosję w 2014 roku. Dopiero gdy jej partner po służbie na tyłach został skierowany do walki w obwodzie donieckim i wkrótce potem, w czerwcu 2023 roku, trafił do niewoli, zaczęła bliżej interesować się wojną.

– Zaczęłam wszystko oglądać i czytać. Gdy zdałam sobie sprawę z tego, co naprawdę się dzieje, nie chciałam pozostać dłużej w Rosji – mówi Irina Krynina w rozmowie z DW i dodaje: „Byłam całkowicie rozczarowana rosyjską władzą, zrozumiałam, kto na kogo napadł. Nie chcę, aby moja rodzina i dzieci były odpowiedzialne za to, co się dzieje. Dlatego pojechałam do Ukrainy, aby pomóc”.

A co z partnerem Kryniny?

Jednak w Ukrainie spotkało ją rozczarowanie. Jej partner Jewgienij Kowtkow nie był zadowolony z jej wizyty. W filmie opublikowanym na YouTube na kanale blogera Wołodymyra Zolkina pyta cicho: „Ira, dlaczego?!”. Tłumi swoje emocje, wygląda na spiętego i zdezorientowanego.

Podczas gdy Irina Krynina na razie chce pozostać w Ukrainie, Kowtkow czeka na wymianę jeńców wojennych i chce wrócić do Rosji. Dzisiaj Rosjanka już z nim nie jest. – Nie poznałam mojego Jewgienija. Bardzo się zmienił, jest zimny, zamknięty w sobie i zastraszony. Wojna i niewola bardzo zmieniają ludzi – mówi.

Projekt „Nasza droga wyjścia”

W Ukrainie Irina Krynina zainicjowała projekt „Nasza Droga Wyjścia”, dzięki któremu krewni rosyjskich jeńców wojennych mogą nawiązać z nimi kontakt. Do jej inicjatywy dołączyła znana rosyjska dziennikarka Wiktoria Iwlewa, która od 2014 roku angażuje się na rzecz Ukrainy, a w marcu 2022 roku przeniosła się do Kijowa.

Kobieta odwiedza jeńców w obozach, rozmawia z nimi, przekazuje im paczki i umożliwia wideorozmowy telefoniczne. Rozmowy te służą ich rodzinom jako dowód, że naprawdę znajdują się oni w niewoli, mówi Krynina, dodając, że w Rosji trudno jest uzyskać status jeńca wojennego.

Wielu wziętych do niewoli żołnierzy po prostu uznaje się za zaginionych, poległych lub dezerterów. Innych uważa się za aktywnych żołnierzy, mimo że nie ma z nimi żadnego kontaktu. Irina Krynina twierdzi, że obecnie nawet rosyjskie komisje poborowe po cichu zalecają krewnym jeńców wojennych, aby zwrócili się do projektu „Nasza Droga Wyjścia”.

W styczniu 2025 roku w ramach tego projektu zorganizowano na przykład wyjazd dwóch żon do rosyjskich jeńców wojennych w Ukrainie. – Była to jednodniowa wizyta. Odebrałyśmy je na granicy z Mołdawią i zawiozłyśmy do obozu, gdzie spotkały swoich mężów – opowiada Irina Krynina. Jeden z tych mężczyzn wrócił już do Rosji w ramach wymiany jeńców. Drugi odmówił wzięcia w niej udziału.

Co mówią rosyjscy jeńcy?

Kanał na YouTube projektu „Nasza Droga Wyjścia” ma ponad 100 tys. subskrybentów. Można na nim obejrzeć setki wywiadów z jeńcami. Opowiadają w nich o swoim dawnym życiu, o tym co skłoniło ich do podpisania kontraktu z rosyjską armią i o wzięciu do niewoli.

Irina Krynina twierdzi, że mężczyźni, którzy zostali zwolnieni z więzienia ponieważ podpisali kontrakt z armią, bardzo często trafiają do niewoli. – Idą na wojnę i mają nadzieję, że nie trafią na front, tylko będą służyć gdzieś na tyłach. Podpisują te umowy, trafiają na wojnę, zostają wzięci do niewoli, a potem mówią, że woleliby dalej odsiadywać swoją karę – mówi.

Na tym kanale można również obejrzeć rozmowy z krewnymi Rosjan, którzy po wymianie jeńców i powrocie do Rosji zostali ponownie wysłani na front do Ukrainy. Krynina radzi im, żeby skontaktowali się z dziennikarzami i prawnikami. – Jeśli jeniec wojenny nie walczy o swoje prawa, nie domaga się niczego, państwo wysyła go z powrotem na wojnę – twierdzi założycielka projektu „Nasza Droga Wyjścia”.

Pomimo ryzyka, że byli jeńcy będą ponownie walczyć na ukraińskiej ziemi, Krynina nadal chce pomagać rosyjskim jeńcom wojennym w ich powrocie do domu. – Każdy powracający z niewoli Rosjanin oznacza również jednego powracającego Ukraińca. Wymiana jeńców musi być kontynuowana – podkreśla.

Nadzieja na koniec wojny

Rola Kryniny będzie polegać również na udzielaniu „pomocy Ukrainie w wojnie informacyjnej z Rosją”, jak powiedział Petro Jazenko z ukraińskiego sztabu koordynacyjnego ds. wymiany jeńców wojennych ukraińskiemu portalowi internetowemu „Detector Media” po jej przybyciu do Ukrainy.

Sama Krynina mówi, że chce „pokazać Rosjanom, co naprawdę się dzieje”. W tym celu podróżuje do miejsc rosyjskich ataków i nagrywa tam filmy. Uważa, że mają one pewien wpływ: „Większość krewnych żołnierzy– prawdopodobnie 99 procent – chce, aby to, co się dzieje, się skończyło. Wszyscy są zmęczeni tą wojną i nikt nie rozumie, dlaczego ona nadal trwa”.

Krynina jest przekonana, że jej filmy są jednym z powodów, dla których w lipcu tego roku inicjatywa „Nasza Droga Wyjścia” została umieszczona w Rosji na liście „agentów zagranicznych”. Na pytanie DW, czy czuje się winna z powodu zbrodni wojennych popełnionych przez Rosjan, odpowiada: „W ogóle nie rozumiem, dlaczego strzelają. Bardzo trudno jest mi to znieść”.

Jak Rosjanka czuje się w Ukrainie?

Wielu Rosjan potępia przeprowadzkę kobiety do Ukrainy, ale także Ukraińcy patrzą na nią z mieszanymi uczuciami. Wiosną 2025 roku na Facebooku viralowy post opublikowała klientka studia fitness w Kijowie. Poznała Kryninę podczas treningu i była oburzona, że obywatelka agresywnej Rosji może swobodnie poruszać się po Ukrainie. W niektórych komentarzach wzywano to studio do odmowy Rosjance wstępu, a w innych wskazywano, że kobieta przebywa w Ukrainie legalnie.

Sama Irina Krynina twierdzi, że przed przeprowadzką do Ukrainy obawiała się, że zostanie potępiona za to, że mówi po rosyjsku. Jednak obawy te okazały się bezpodstawne. W Kijowie wynajmuje mieszkanie, a jej córki chodzą do ukraińskiej szkoły. Utrzymuje się z alimentów od byłego męża i dodatkowo pracuje jako księgowa. Angażuje się też jako wolontariuszka w projekt „Nasza Droga Wyjścia”.

Ma nadzieję, że kiedyś będzie mogła wrócić do „wolnej Rosji”. Twierdzi, że po wojnie rozpętanej przez Moskwę przeciwko Ukrainie stosunki między Rosjanami i Ukraińcami nigdy już nie będą takie same. – Rosja zadała ukraińskiemu narodowi wiele cierpień i bólu. Myślę, że Rosjanie będą czuli się winni, ale nie będą mu w stanie tego wynagrodzić. Nie wiem, czy Ukraińcy kiedykolwiek wybaczą Rosjanom to, co im zrobili. Miną pokolenia, zanim będziemy mogli w ogóle pomyśleć o prawdziwym pokoju – mówi.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Według organizatorów w tegorocznej paradzie Christopher Street Day (CSD) w Berlinie uczestniczyły setki tysięcy osób. Pochód, składający się z 80 platform i około 100 grup pieszych, przeszedł z dzielnicy Mitte przez Schöneberg aż do Kolumny Zwycięstwa w dzielnicy Tiergarten. Po zakończeniu parady zaplanowano wiec końcowy oraz program artystyczny przy Bramie Brandenburskiej.

„Witaj cyrku”

Parada CSD upamiętnia dzień 28 czerwca 1968 roku, gdy policja dokonała obławy na bar gejowski „Stonewall Inn” przy ulicy Christopher Street w Nowym Jorku, co doprowadziło do kilkudniowych starć między aktywistami a siłami porządkowymi. Ten gwałtowny bunt jest uznawany za narodziny nowoczesnego ruchu gejów i lesbijek.

Na transparentach demonstrantów oraz w przemówieniach podczas otwarcia berlińskiej parady poruszony został temat politycznej debaty wokół wywieszenia tęczowej flagi na budynku Reichstagu - siedzibie Bundestagu. Wiceprzewodniczący Bundestagu polityk Zielonych Omid Nouripour entuzjastycznie powitał uczestników słowami: „Witaj, cyrku!” – najprawdopodobniej nawiązując w ten sposób do wcześniejszych słów kanclerza Friedricha Merza.

Szef rządu poparł decyzję przewodniczącej Bundestagu Julii Klöckner, która nie zgodziła się na wywieszenie tęczowej flagi na budynku Reichstagu podczas CSD, mówiąc: „Bundestag nie jest przecież cyrkowym namiotem”. Z kolei socjaldemokratyczna przewodnicząca Bundesratu Anke Rehlinger jednak postanowiła zawiesić tęczową flagę na budynku Bundesratu przy Leipziger Straße.

Kontrdemonstracja skrajnej prawicy

W przeciwieństwie do poprzednich lat, w tym roku grupa pracowników Bundestagu, która angażuje się w działania na rzecz praw i integracji osób LGBTQ+ oraz wspiera społeczność gueerową, nie wzięła udziału w paradzie. Kierownictwo administracji zabroniło im uczestnictwa. W ramach protestu niektórzy przynieśli transparenty z napisem: „Niestety nie możemy tu być – tutaj powinna iść tęczowa sieć administracji Bundestagu”.

Podczas parady doszło też do kontrdemonstracji pod hasłem: „Razem przeciwko terrorowi CSD i zaburzaniu tożsamości”, na której według policji zebrało się od 30 do 50 osób. Pojawiły się tam transparenty grupy „Deutsche Jugend Voran”, którą berliński Urząd Ochrony Konstytucji zalicza do środowisk skrajnie prawicowych i nastawionych na przemoc.

Przed wydarzeniem zatrzymano sześć osób, wobec których wszczęto między innymi postępowania za znieważenie, używanie symboli organizacji uznanych za niekonstytucyjne oraz naruszenie przepisów dotyczących materiałów wybuchowych.

Według policji o bezpieczeństwo w całym mieście zadbało koło 1 300 funkcjonariuszy, do tego około 1000 funkcjonariuszy prywatnych służb ochroniarskich oraz około 280 ratowników.

Wzrost przestępstw z nienawiści

Uczestnicy parady CSD Berlin Pride demonstrują na rzecz praw m.in. osób homoseksualnych, lesbijek, osób transpłciowych, interseksualnych oraz biseksualnych. Organizatorzy już wcześniej zwracali uwagę na poważną i napiętą sytuację w tych środowiskach. Według danych berlińskich władz od lat notowany jest wzrost przestępstw z nienawiści wobec osób queerowych.

Jak wynika z raportu opublikowanego pod koniec ubiegłego roku przez Federalny Urząd Kryminalny (BKA) oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, liczba przestępstw motywowanych uprzedzeniami wobec innych orientacji seksualnych oraz różnorodności płciowej wzrosła niemal dziesięciokrotnie od 2010 roku. Wzrost ten wynika m.in. z większej widoczności tych problemów oraz większej gotowości do zgłaszania tego typu przestępstw. Jednocześnie zakłada się, że ich liczba jest znacznie wyższa, gdyż wiele z nich nie zostaje wykrytych i zgłoszonych.

(DW/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Co wspólnego mają hipisi z wiedeńską secesją? Czy nie jest zaskakujące, że Franz Kafka, który na zdjęciach wygląda na raczej wątłego, lubił fitness? A pierwsza wegańska restauracja została otwarta w roku 1917! Jaki związek z kontrkulturą mają tacy malarze jak Alfons Mucha, Gustav Klimt, Wassily Kandinsky lub Edvard Munch? I jakim cudem ideologia o początkowo pozytywnych założeniach może zmutować w coś niebezpiecznego?

Odpowiedzi na te i wiele innych pytań daje wystawa „Para-Moderne. Lebensreformen ab 1900” w bońskiej Bundeskunsthalle.

„Określenie ‘Para-modernizm’ odnosi się do wielopostaciowości modernizmu. Oznacza to, że nie obejmuje on wyłącznie takich zjawisk jak postęp techniczny, kapitalizm czy urbanizacja, ale zawsze zawiera w sobie również ruch przeciwny, reakcję na industrializację, odejście od życia w mieście. Reforma życia ma zasadniczo na celu stworzenie warunków życia dostosowanych do potrzeb człowieka, w zgodzie z naturą” – wyjaśnia na towarzyszącym wystawie filmie Johanna Adam, współkuratorka wydarzenia.

Historie (nie) z tej epoki

Gdy jedni konstruowali pierwsze samochody i wieże radiowe, inni uciekali do lasu, żyli nago i czytali Bławatską – ta wystawa spogląda wstecz na początki alternatywnych ruchów społecznych, które powstały około 1900 roku. Ale co w zasadzie pokazuje? Na pewno jest o żądaniu wolności. Na pewno pokazuje ścisłe związki przemian technologicznych z przemianami społecznymi. Pokazuje początki kultu ciała oraz zdrowia fizycznego i psychicznego. Zgłębia zainteresowanie ezoteryką i duchowością. Prezentowane są świadectwa różnych idei reformatorskich oraz ich estetyczne przejawy w dziedzinie designu, kultury życia i sztuki.

Bez wątpienia jednak udowadnia, że to, co dziś uznaje się za myślenie jakże nowoczesne lub nawet przełomowe, można skwitować cytatem ze znanej piosenki: Ale to już było! Ta ekspozycja jest bardzo zaskakująca na wielu poziomach. I pouczająca: sprawdź dokładnie historię, gdy ktoś ogłasza się prekursorem. Czasem można się zdziwić.

„Spojrzenie na pionierów reform ilustruje wczesne modele myślenia, które znajdują swoją kontynuację w dzisiejszych rozważaniach na temat zrównoważonego rozwoju, zdrowia i dobra wspólnego” – podsumowują kuratorzy.

„Ojciec wszystkich hipisów”

„W świecie opartym na egoizmie i luksusie, na pozorach i kłamstwach, gdzie dominują choroby fizyczne i psychiczne, życie powinno przybrać bardziej naturalny i zdrowszy obrót” – twierdziła Ida Hofmann, współzałożycielka kolonii dla osób, które porzuciły dotychczasowe życie, założonej na Monte Verita w kantonie Ticino w Szwajcarii. Owa „Góra Prawdy” z czasem zyskała status legendy kontrkultury, stanowiąc jedno z pierwszych miejsc, gdzie świadomie próbowano żyć „inaczej”. (Ciekawostka: w roku 2021 powstał film fabularny „Monte Verità. Odurzenie wolnością”.)

A przełom XIX i XX wieku był czasem wielkich przemian, emancypacji i buntu. Kobiety walczyły o samostanowienie i współdecydowanie, kwestionując tradycyjny podział ról. Młodzi buntowali się przeciwko dorosłym i wyruszali na łono natury, tworząc po drodze muzykę. Wszystkich łączyło jedno: pragnienie uwolnienia się od burżuazyjnych ograniczeń, ucieczka od ciasnych warunków wielkich miast i życie w harmonii z naturą. Brzmi znajomo?

Wcześniej jednak niż Monte Verità, bo w roku 1887, w pobliżu Wiednia powstała kolonia „Himmelhof”, założona przez Karla Wilhelma Diefenbacha – malarza i reformatora społecznego, nazywanego dziś „ojcem wszystkich hipisów”. „Himmelhof” była uważana za jedną z pierwszych komun i często odwiedzali ją wiedeńscy intelektualiści oraz artyści. Diefenbach przedstawił swoją filozofię zbawienia ludzkości w raju na ziemi na 68-metrowym fryzie „Przez trudy do gwiazd”, składającym się z 34 rysunków. Ukazuje go, gdy wraz z dziećmi wspinają się na klif. Z góry nadlatuje i wita ich rajski ptak.

Za zbawienie i misję uważał życie w społeczności bliskiej naturze oraz stosowanie naturalnych metod leczenia. Radykalnie promował wegetarianizm, nudyzm, pokój, antyindustrializm i wolność jednostki. Te same wartości stały się fundamentem kolonii Monte Verità.

Warto dodać, że na Górze Prawdy spędził sporo czasu Herman Hesse, gdzie pościł, chodził nago, brał kąpiele słoneczne i na polecenie terapeuty zaczął malować. Jego książki – jak „Siddhartha”, „Demian” czy „Wilk stepowy” – miały ogromny wpływ najpierw na bitników, a potem na kulturę hipisowską lat 60. i 70. XX wieku. Często były wznawiane z psychodelicznymi okładkami.

Secesyjna Flower Power

À propos psychodelicznych grafik… Estetyka ruchu Flower Power jest rozpoznawalna na pierwszy rzut oka i wydawałoby się, że owe kwiaty wrosły w kulturę razem z hipisami w drugiej połowie lat 60. A tu – niespodzianka! Secesja i hipisi mają wiele wspólnego.

Ruchy te należą do różnych epok i kontekstów kulturowych, ale obydwa zrodziły się z buntu wobec obowiązujących norm – artystycznej (secesja) i społeczno-politycznej (hipisi). Kultura hipisowska była ruchem sprzeciwu wobec konsumpcjonizmu, konserwatyzmu, rasizmu i autorytaryzmu politycznego. Jej styl był krzykliwy i radykalny i w wielu przypadkach świadomie nawiązywała do tradycji artystycznych.

Do najbardziej znanych twórców plakatów lat 60. należą Wes Wilson i Victor Moscoso. Obaj projektanci mocno czerpali z secesji, która sama w sobie była buntem przeciwko historyzmowi. Moscoso studiował u wykładowcy Bauhausu, Josefa Albersa, który uważał, że malarstwo może być eksperymentem optycznym. Wilson zaś inspirował się czcionkami stworzonymi przez secesyjnego malarza, grafika i scenografa Alfreda Rollera, przekształcając litery w płynne formy. W ten sposób odwrócił zasady projektowania plakatów: zawarte informacje nie były od razu czytelne. Zamiast tego ludzie musieli zanurzyć się w obrazie, aby rozszyfrować napis.

Związki obu zjawisk kulturowych podkreślają ściśle zestawione plakaty z czasów Flower Power i grafiki Art Nouveau, wśród których jest nie tylko Alfred Roller, ale i Adolf Boehm oraz Alfons Mucha. A tuż obok, na środku sali króluje wypożyczone specjalnie na tę wystawę jedno z głównych dzieł Gustava Klimta – „Nuda Veritas” (1899) – na którym Klimt idzie na wojnę z akademizmem, buntowniczo łącząc obraz i pismo. „Naga Prawda” stoi przed widzem, z lustrem samoświadomości w dłoni i wijącym się u stóp wężem, bez którego – według Biblii – człowiek nigdy nie uzyskałby zdolności rozumienia. Dla Klimta zapewne najważniejsza myśl zawarta jest w napisie na obrazie: „Zadowolić wielu jest złem”.

Zobaczyć niewidzialne

„Promienie radioaktywne, fale elektromagnetyczne, telegrafia bezprzewodowa: około 1900 roku badanie zjawisk nadprzyrodzonych było dosłownie w powietrzu. Nagle stało się możliwe uwidocznienie tego, co wcześniej było niewidoczne: w 1895 roku Wilhelmowi Conradowi Roentgenowi udało się wykorzystać promienie do zajrzenia do wnętrza ciała. Niedługo potem Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie odkryli radioaktywność. Świat nagle wypełnił się dziwnymi, wcześniej ukrytymi zjawiskami” – wyjaśniają kuratorzy.

W odpowiedzi na owe odkrycia zaczęły pojawiać się różne ruchy duchowe, wśród których prym wiodła teozofia. Jej zwolennicy byli przekonani o istnieniu ukrytego wszechświata. Należał do nich Wassily Kandinsky, dla którego teozoficzna teoria koloru i formy stała się ważnym źródłem inspiracji malarskich. Podobnie jak eksperymenty fotograficzne Louisa Dargeta, który usiłował sfotografować myśli i dusze, utwierdziły Kandinskiego w przekonaniu, że kolory i geometryczne kształty mogą wywoływać efekty duchowe.

Kandinskiego długo uważano za pioniera malarstwa abstrakcyjnego, choć – jak się później okazało – prekursorką była wybitna Hilma af Klint, która przez długie lata była zapomniana przez świat. (Af Klint stworzyła swoją pierwszą nieprzedstawiającą serię w 1906/7 roku, podczas gdy Kandinsky namalował swoje pierwsze abstrakcje w 1910/11 roku). Podobnym przypadkiem w sztuce abstracyjnej jest malarka snów Wilhelmina Assmann, która swoje wielkoformatowe kolorowe rysunki tworzyła w transie. Co ciekawe, Kandinsky również znał jej twórczość, którą jednak dość szybko uznano za jedynie dekoracyjną. Na odkrycie dla świata sztuki musiała bardzo długo czekać, a jej prace, jak i Kandinskiego, są do obejrzenia na wystawie w Bonn.

Przyciągającym uwagę obiektem jest instalacja „Madame Blavatsky” polskiej artystki Goshki Macugi. To unoszący się między dwoma krzesłami manekin owej okultystki i ezoteryczki, która w Ameryce Północnej poznała szamanizm i voodoo, a po powrocie do Europy działała jako spirytystka i założyła Towarzystwo Teozoficzne.

Ciemna strona przemian

Wystawa nie pomija ciemnych stron przemian przełomu wieków. Kult ciała i zdrowiego trybu życia w swojej ekstremalnej formie odpowiadał założeniom ideologii rasistowskich i nacjonalistycznych. Przykładem są książki Richarda Ungewittera i Hansa Surena. Ungewitter był pionierem nudyzmu, który łączył z antysemickimi i rasistowskimi stereotypami. Koncepcja treningu fizycznego Surena gloryfikowała zdrowe nagie ciało i służyła ideologii narodowosocjalistycznej.

Innym przykładem jest lekarka i nauczycielka gimnastyki Bess Mensendieck, która opracowała program „Gimnastyka funkcjonalna dla kobiet”. Metoda ta stała się tak popularna w latach dwudziestych XX wieku, że nazwisko Mensendieck weszło do języka niemieckiego jako czasownik „mensendiecken”, oznaczający uprawianie gimnastyki dostosowanej specjalnie do kobiecego ciała.

W 1915 roku miał premierę film „Drogi do siły i urody”, będący zwieńczeniem serii poradników dotyczących zdrowia i odżywiania oraz filmów o treningu fizycznym, które powstały w ramach ruchu reformy życia. Jak opisują kuratorzy: „Obraz ten zrewolucjonizował sposób przedstawiania ludzkiego ciała dzięki radykalnej stylistyce wizualnej. Film wyznaczył jednak również cel, jakim było 'zdrowe ciało narodowe', i jest uważany za ideologicznego prekursora narodowosocjalistycznego kultu ciała”.

Wystawa „Para-Moderne. Lebensreformen ab 1900” w Bundeskunsthalle Bonn potrwa do 10.08.2025.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Trzy lata temu Felix Wunnike zrozumiał, że trafił w czuły punkt młodych ludzi. Za każdym razem, gdy wykształcony psycholog biznesu publikuje na swoim koncie na TikToku filmiki na temat „Jak znaleźć przyjaciół”, natychmiast pojawiają się reakcje obserwujących.

– Nawet gdy w filmiku mówiłem tylko: wyślij to wideo swojemu najlepszemu przyjacielowi, najczęściej lajkowany komentarz brzmiał w stylu: 'Nie mam przyjaciół'. Zauważyłem, że w mojej grupie obserwujących duża część osób czuje się naprawdę samotna i twierdzi, że nie ma żadnych przyjaciół. Bardzo mnie to zszokowało – opowiada w rozmowie z DW.

Z najnowszych badań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że co szósty człowiek na świecie cierpi z powodu samotności. Wśród nastolatków dotyczy to nawet co piątej osoby. U dorosłych samotność może stać się przeszkodą w znalezieniu lub utrzymaniu pracy, natomiast u młodszych zwiększa prawdopodobieństwo gorszych wyników w nauce. Felix Wunnike, który właśnie napisał poradnik zatytułowany „Wszystko, co musisz wiedzieć o znajdowaniu przyjaciół”, podaje dwa główne powody tego zjawiska.

– Z jednej strony był COVID19 i to, jak wpłynął na nas wszystkich, z drugiej są to media społecznościowe. Dla mnie ważne jest, by mimo wszystkich pozytywnych aspektów ostrzegać także przed ciemnymi stronami i zagrożeniami; mianowicie przed tym, że zapominamy o prawdziwym życiu. Oglądamy relacje na Instagramie naszych znajomych, a jednocześnie zaniedbujemy budowanie własnych przyjaźni w realnym świecie – uważa psycholog.

Młodzi samotni bardziej podatni

Młodym ludziom, którzy zwracają się do Felixa Wunnike po porady dotyczące samotności, przyjrzała się bliżej Claudia Neu. Towarzyszyło temu zasadnicze pytanie, co się dzieje, gdy młodzi ludzie w swojej samotności zaczynają dryfować w stronę skrajnych poglądów politycznych. Socjolożka była główną autorką badania „Skrajnie samotni”, które analizowało związek między samotnością a antydemokratycznymi postawami wśród młodzieży w Niemczech. Wynik okazał się przygnębiający.

– Młodzi ludzie w wieku od 16 do 23 lat są szczególnie podatni na teorie spiskowe i akceptację przemocy politycznej. Trzeba jednak zaznaczyć, że choć statystyki pokazują pewien związek przyczynowo-skutkowy, nie oznacza to jeszcze, że jedno bezpośrednio prowadzi do drugiego. Nie każdy samotny człowiek głosuje na AfD i nie każdy, kto głosuje na AfD, musi czuć się samotny – wyjaśnia ekspertka.

Samotni często celem dyskryminacji

Claudia Neu napisała na ten temat książkę: „Samotność i resentymenty”. Według postawionej w niej tezy ludzie, którzy przestają czuć się częścią społeczeństwa, a co gorsza reagują na to niechęcią i frustracją, mogą stać się realnym zagrożeniem dla demokracji. Samotni ludzie są przy tym najpierw ofiarami, tzn. że znacznie częściej doświadczają dyskryminacji niż osoby, które nie czują się samotne.

– Stale konfrontowani są z odrzuceniem, na przykład podczas wspólnego grilla, gdzie znów nie udaje im się kogoś poznać i wracają do domu samotni. Tego rodzaju odrzucenie może prowadzić do poczucia frustracji i niechęci. Tu właśnie tkwi istota resentymentu: osoba, która doświadczyła cierpienia, wierzy, że spotkało ją to niesłusznie, nie potrafi odpuścić i coraz bardziej się pogrąża, obwiniając innych, by w końcu popaść w zgorzknienie – wyjaśnia socjolożka.

Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na Facebooku! >>

Znaczenie miejsca zamieszkania

Claudia Neu od prawie dziesięciu lat kieruje katedrą socjologii obszarów wiejskich na uniwersytetach w Getyndze i Kassel. Bada życie społeczeństwa na terenach poza miastami, na wsiach i w mniejszych miejscowościach. Sytuacja mieszkaniowa, miejsce zamieszkania, a przede wszystkim warunki życia mogą sprzyjać samotności, ponieważ ludzie potrzebują kontaktu i komunikacji z innymi.

– Jeśli brakuje miejsc, gdzie można się spotkać z innymi, na przykład gdy najbliższy park, teren zielony lub miejsce rekreacji znajduje się dalej niż 20 minut spacerem od własnego mieszkania, ryzyko samotności znacząco wzrasta – twierdzi socjolożka. Do tego, jak mówi, osoby notorycznie samotne postrzegają przestrzeń wokół siebie inaczej. I dodaje: „Postrzegają one swoje otoczenie jako bardziej ponure i niepewne, czują się mniej komfortowo zarówno w miejscach publicznych, jak i w prywatnych. A także wątpią w to, że ich społeczność potrafi dobrze się zorganizować”.

Samotność a model życia

Ankieta przeprowadzona przez kasę chorych Techniker Krankenkasse wykazała, że 60 proc. mieszkańców Niemiec w prywatnym otoczeniu ma często, niekiedy lub rzadko poczucie osamotnienia. Jednocześnie jednak coraz więcej osób w tym kraju decyduje się na życie w pojedynkę. Według danych Federalnego Urzędu Statystycznego, w Niemczech żyje 17 milionów singli. Oznacza to, że co piąty Niemiec żyje samotnie. W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił wzrost o 22 procent. Ta coraz większa indywidualizacja społeczeństwa ma według Claudii Neu zarówno pozytywne, jak i negatywne strony.

– Z jednej strony ludzie mają dziś więcej wolności wyboru w swoich związkach. Nieszczęśliwy związek można dziś znacznie łatwiej zakończyć niż kiedyś. Z drugiej strony rozstania często wiążą się z uczuciem straty, a samotność niesie ze sobą także ryzyko izolacji społecznej – tłumaczy ekspertka. Jednocześnie zaleca ostrożność w bezpośrednim łączeniu życia w pojedynkę z poczuciem samotności.

Do tej pory przynajmniej w jednym punkcie naukowcy i eksperci byli zgodni: najbardziej narażeni na samotność są emeryci. Tymczasem najnowsze badanie Niemieckiego Centrum ds. Problemów Starzenia się przedstawia bardziej zróżnicowany obraz. Okazuje się, że osoby między 43 a 65 rokiem życia czują się bardziej samotne niż osoby w późniejszym wieku.

Wpływ dobrobytu i biedy

Stefan Stuth współodpowiedzialny za badanie zatytułowane „Samotność w drugiej połowie życia” w rozmowie z DW powiedział: „Wcześniejsze badania dotyczące starszych pokoleń faktycznie wykazywały, że im wyższy wiek, tym większa samotność. Ale obecnie sytuacja się zmieniła. W wieku emerytalnym odpada norma, że trzeba być aktywnym zawodowo. Nie ma już piętna, które byłoby powodem psychicznego cierpienia”.

– Ten rodzaj cierpienia odczuwają natomiast osoby w średnim wieku, które nie są aktywne zawodowo. Wstyd związany z bezrobociem, połączony z brakiem pracy dającej poczucie sensu i tożsamości, może prowadzić ludzi do mniej lub bardziej świadomie wybranej izolacji społecznej – wyjaśnia naukowiec.

Największy wpływ na samotność jednak ma zamożność lub ubóstwo. Osoby o niskich dochodach i ograniczonych zasobach finansowych mają mniej możliwości uczestniczenia w życiu społecznym. To z kolei sprzyja wyobcowaniu. Ponadto dochodzi do tego subiektywna ocena własnej sytuacji finansowej, która negatywnie wpływa na samopoczucie.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Chaos Computer Club (CCC) to niemieckie stowarzyszenie hakerskie, znane jako jedna z największych i najbardziej wpływowych tego typu organizacji w Europie. Stowarzyszenie promuje ideę wolnego dostępu do informacji i krytykuje nadmierny nadzór państwowy.

Zdaniem goszczącej dziś (26.07.2025) w radiu Deutschlandfunk rzeczniczki klubu policja i politycy w Niemczech uzależniają się w ten sposób od firmy Palantir. – Uważam, że to niewłaściwa droga w nowoczesnym świecie cyfrowym, zwłaszcza pod rządami obecnej administracji waszyngtońskiej – stwierdziła Constanze Kurz. – Zamiast niej należy wdrożyć własne oprogramowanie, nad którym od wielu lat pracują władze federalne i władze niemieckich krajów związkowych.

Unikać uzależnienia od USA

Koncern Palantir „podlega kaprysom amerykańskiego ustawodawstwa”, jak podkreśliła Constanze Kurz. Prezydent USA Donald Trump i jego rząd atakują jednak akurat przepisy dotyczące cyfryzacji tutaj, w Europie. Palantir może po prostu zaprzestać współpracy. – Nie należy uzależniać się w ten sposób – stwierdziła informatyczka.

Jej zdaniem oprogramowanie firmy Palantir jest ponadto „niedostępne do wglądu” dla niemieckiej policji. Chociaż „technicznie wykluczone jest, aby uzyskane dzięki niemu dane trafiały do USA”, jednak „trudno to sprawdzić”.

W środę Stowarzyszenie Praw Obywatelskich (GFF) we współpracy z berlińskim Chaos Computer Club złożyło skargę konstytucyjną przeciwko stosowaniu oprogramowania Palantir w Bawarii. W opinii krytyków, ten kraj związkowy nie przestrzega we współpracy z koncernem Palantir zasad sformułowanych przez Federalny Trybunał Konstytucyjny. Constance Kurz powiedziała w radiu Deutschlandfunk, że „problematyczne” jest to, że wiele osób niezaangażowanych, takich jak świadkowie lub ofiary przestępstw, trafiły do oprogramowania tej firmy.

Skarga konstytucyjna

Bawarska policja korzysta z amerykańskiego oprogramowania do analizy danych, aby móc szybciej reagować na zagrożenia. Przepisy prawne, które umożliwiają stosowanie w Bawarii tego oprogramowania, powinny wkrótce stać się przedmiotem analizy Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Stowarzyszenie Praw Obywatelskich poinformowało, że wraz z innymi zainteresowanymi stronami wniosło skargę konstytucyjną przeciwko stosowaniu tego programu.

Składający skargę argumentują, że stosowana na szeroką skalę analiza danych narusza między innymi podstawowe prawo do decydowania o własnych danych oraz tajemnicę łączności telefonicznej. Jako pierwszy poinformował o tym dziennik „Sueddeutsche Zeitung”.

Federalny Trybunał Konstytucyjny już na początku 2023 roku wydał wyrok, w którym zawarł wytyczne dotyczące stosowania takiego oprogramowania analitycznego, w odpowiedzi na skargi dotyczące przepisów prawnych stosowanych w Hesji i Hamburgu. W tym czasie policja bawarska nie korzystała jeszcze z tego oprogramowania, ale od prawie roku już to robi. Aby umożliwić jego stosowanie, latem 2024 roku bawarski landtag uchwalił zmianę ustawy o zadaniach policji (PAG).

Skarga konstytucyjna dotyczy właśnie tych przepisów. Stowarzyszenie GFF skrytykowało, że Bawaria nie przestrzega zasad sformułowanych przez Federalny Trybunał Konstytucyjny. Brakuje zwłaszcza skutecznych kontroli stosowania oprogramowania firmy Palantir, nie ma też gwarancji ochrony przed zawartymi w nim błędami.

Dostęp do milionów danych

Dzięki platformie do wyszukiwania i analizy danych z różnych procedur (VeRA) bawarscy śledczy mogą analizować i łączyć ze sobą miliony danych z różnych źródeł, które są częściowo zapisane w różnych formatach. Ma dostęp tylko do tych informacji, które bawarska policja już zgromadziła.

Wiele osób, których dane są tam zawarte, nie są jednak podejrzanymi, tylko świadkami, ofiarami lub osobami udzielającymi informacji. – Już samo zgłoszenie przestępstwa, bycie ofiarą przestępstwa lub po prostu znalezienie się w niewłaściwym miejscu w niewłaściwym czasie może sprawić, że policja zwróci na kogoś uwagę dzięki temu oprogramowaniu – skrytykowała koordynatorka GFF, prawniczka Franziska Goerlitz.

Policja: „idealne narzędzie”

Według bawarskiego Landowego Urzędu Kryminalnego (LKA) oprogramowanie Palantir jest wykorzystywane tylko w przypadkach poważnych i najpoważniejszych przestępstw, i to wyłącznie w celu im zapobiegania. Chodzi tu o ataki terrorystyczne, zorganizowany handel narkotykami, oszustwa telefoniczne, przestępstwa seksualne i pornografia dziecięca.

Także inne niemieckie kraje związkowe zajmowały się ostatnio kwestią stosowania tego oprogramowania. Partie CDU i CSU domagały się tego również na szczeblu federalnym, ale nie udało im się tego przeforsować w Bundestagu, ponieważ były wtedy jeszcze w opozycji.

(AFP, DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Policjanci uratowali ranną fokę, znalezioną na plaży nad Łabą w Hamburgu-Othmarschen. Jak poinformował rzecznik straży pożarnej, która brała udział w akcji, zwierzę miało lekkie obrażenia płetwy. Z kolei rzecznik policji podkreślił, że spotkanie fok w tym miejscu jest raczej niezwykłe.

Świadkowie zauważyli zwierzę późnym wieczorem w piątek i wezwali funkcjonariuszy. Straż pożarna przewiozła ważące ponad 100 kilogramów zwierzę do tzw. ojca łabędzi. To on teraz opiekuje się ranną foką. Ratownicy chcieli najpierw zabrać ssaka morskiego do schroniska dla zwierząt, ale schronisko nie mogło go przyjąć.

Hamburski „ojciec łabędzi” opiekuje się łabędziami w tym hanzeatyckim mieście. Jesienią prowadzi zwierzęta do zimowych kwater, a wiosną towarzyszy im w drodze powrotnej do zewnętrznej części jeziora Alster.

(DPA/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Według minister niemieckiej gospodarki Katheriny Reiche Niemcy muszą pracować dłużej i więcej. „Zmiany demograficzne i dalszy wzrost średniej długości życia powodują, że nie do uniknięcia jest wydłużenie czasu aktywności zawodowej” – powiedziała polityk CDU w rozmowie z „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

„Na dłuższą metę nie da się utrzymać sytuacji, w której pracujemy jedynie przez dwie trzecie dorosłego życia, a pozostałą jedną trzecią spędzamy na emeryturze” – stwierdziła Reiche. Zbyt wielu ludzi przez długi czas ignorowało zmiany demograficzne. „Musimy pracować więcej i dłużej” – podkreśliła minister gospodarki.

Wiele osób pracuje w zawodach wymagających dużego wysiłku fizycznego. Są jednak też tacy, którzy chcieliby i mogliby pracować dłużej.

Jak wynika z relacji przedsiębiorców, ich pracownicy w USA przepracowują rocznie 1 800 godzin, podczas gdy w Niemczech tylko 1 340. Jak skrytykowała Reiche: „W porównaniu z innymi krajami Niemcy przeciętnie pracują mniej”. Reformy zapisane w umowie koalicyjnej to na dłuższą metę za mało. „Systemy ubezpieczeń społecznych są przeciążone” – ostrzega Reiche. Według niej: „Wysokie koszty pracy, czyli podatki, składki i inne opłaty, sprawiają, że zatrudnianie pracowników w Niemczech staje się coraz mniej opłacalne i niekonkurencyjne w porównaniu z innymi krajami”.

Krytyka ze strony CDU

Wypowiedzi Reiche spotkały się z krytyką ze strony CDA – organizacji działającej w ramach partii CDU i koncentrującej się na sprawach społecznych i pracowniczych. Wiceprzewodniczący CDA, Christian Bäumler, uważa Reiche za ciało obce w rządzie federalnym oraz, że żądania minister gospodarki nie mają oparcia w umowie koalicyjnej.

„Jeśli ktoś jako minister gospodarki nie zauważa, że w Niemczech wiele osób pracuje w niepełnym wymiarze godzin, co skutkuje niską średnią roczną liczbą przepracowanych godzin, to znaczy, że nie nadaje się na to stanowisko” – stwierdził Bäumler.

Również Niemieckie Stowarzyszenie Socjalne (SoVD) nie szczędziło krytyki pod adresem szefowej resortu gospodarki. Przewodnicząca SoVD, Michaela Engelmeier podkreśliła, że przekonanie o tym, że ludzie mogliby pracować dłużej, nie może być pretekstem do cichego podnoszenia wieku emerytalnego. W jej ocenie stabilizacja systemu emerytalnego jest możliwa tylko wtedy, gdy w systemie ubezpieczeń emerytalnych znajdą się wszyscy pracujący, w tym również urzędnicy państwowi (np. urzędnicy służby cywilnej) oraz parlamentarzyści.

(DPA/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Polski europoseł i antysemita Grzegorz Braun kocha niesmaczne prowokacje. Dotychczas odnosił sukcesy, ale teraz wdrożono przeciwko niemu śledztwo” – pisze warszawski korespondent „Frankfurter Allgemeine Zeitung” Stefan Locke. Artykuł ukazał się w piątek na portalu niemieckiej gazety.

Braun „pogardza Unią Europejską, homoseksualistami i Żydami, a swoją nienawiść demonstruje publicznie” – pisze Locke zaznaczając, że przez długi czas uchodziło mu to płazem.

O krok za daleko: negacja Holokaustu

Zakwestionowanie dokonanego przez Niemców masowego mordu w Auschwitz stanowi punkt kulminacyjny popełnianych przez Brauna od dłuższego czasu wybryków – ocenił niemiecki dziennikarz dodając, że „tym razem Braun posunął się prawdopodobnie za daleko”.

Locke przypomniał zajścia z udziałem Brauna, w tym zgaszenie za pomocą gaśnicy świec chanukowych w Sejmie. Dziennikarz zwrócił uwagę na paradoks: Braun gra rolę polityka bliskiego ludziom – „sąsiada, obywatela, dobrego ojca”, ale jego Konfederacja Korony Polskiej jest zbiorowiskiem „reakcyjnych, nacjonalistycznych, ultrakatolickich, antysemickich i prorosyjskich tradycjonalistów, monarchistów i przeciwników UE”.

Prowokacje dla prowokacji

„FAZ” odnotował zaskakująco dobry wynik Brauna w wyborach prezydenckich. Na kontrowersyjnego polityka głosowało w pierwszej turze 1,2 mln wyborców – 6,3 proc. Braun prześcignął kandydatów lewicy, centrum i liberałów – podkreślił Locke. „Wynik był szokiem dla polskiej polityki, ale Braun odebrał to jako potwierdzenie dla swojego kursu” – pisze autor. Braunowi chodzi „nie tylko o zdobycie głosów; prowokuje dla samego prowokowania”.

Braun ignoruje wdrażane przeciwko niemu postępowania, a także fakt odebrania mu przez Parlament Europejski immunitetu. Jednak negacja Holokaustu może być o jedną prowokację za dużo – pisze Locke przypominając, że za to przestępstwo grozi politykowi w przypadku wyroku skazującego kara do trzech lat pozbawienia wolności.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Awansując „popularnego konserwatystę” Radosława Sikorskiego na wicepremiera Donald Tusk przygotowuje się do konfrontacji z prezydentem Karolem Nawrockim i wysuwa kwestię narodowego bezpieczeństwa na pierwsze miejsce – pisze Christoph von Marschall w „Tagesspieglu”.

Tusk chce równocześnie przeciwdziałać spadkowi poparcia w sondażach i uspokoić nastroje w koalicji – tłumaczy autor dodając, że Sikorski jest politykiem cieszącym się obecnie największym zaufaniem.

Barwna osobowość

Christoph von Marschall nazywa Sikorskiego „barwną osobowością” i przypomina, że żoną polskiego polityka jest amerykańska historyczka Anne Applebaum. Przedstawiając najważniejsze fakty z życia Sikorskiego, autor wspomniał o jego wyjeździe w 1981 r. z Polski do Wielkiej Brytanii, studiach w Oxfordzie, pracy dziennikarskiej w Afganistanie oraz karierze w Polsce, w tym stanowiskach ministra obrony (2005) i spraw zagranicznych (2007-2014). Po zwycięstwie koalicji Tuska w 2023 r. Sikorski powrócił na stanowisko szefa MSZ.

Marschall pisze, że Sikorski jest jedynym politykiem koalicji, który może stać się następcą Tuska. „Nikt nie ma tak silnej pozycji i tak mocnego, przynajmniej częściowo, poparcia” – cytuje na poparcie tej tezy Agnieszkę Ładę-Konefał, wicedyrektorkę Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich (DPI). Sikorski cieszy się szacunkiem w świecie i pokazuje, że chciałby przejąć większą odpowiedzialność – zaznaczyła.

Jej zdaniem polskie społeczeństwo przesuwa się na prawo. „Sikorski uważany jest za konserwatystę, co pasuje do scenariusza skrętu na prawo koalicji rządowej” – uważa wiceszefowa DPI.

Obciążająca niepopularność Tuska

Podobnego zdania jest ekspert niemieckiej Fundacji Nauka i Polityka (SWP) Kai-Olaf Lang. „Tusk widocznie czuje, że jego mała popularność jest obciążeniem dla koalicji rządowej” – ocenił analityk SWP. Jego zdaniem premier stworzył możliwość „uporządkowanej, przez niego zaplanowanej zmiany”. Kwestią otwartą pozostaje, czy Tusk już teraz dąży do zmiany (na stanowisku premiera). „Tusk chciałby zachować kontrolę nad rozwojem wypadków” – zastrzegł Lang.

Wymieniając cechy, które predestynują Sikorskiego do objęcia stanowiska premiera, Lang wymienił „profil męża stanu”, międzynarodowy prestiż oraz „doświadczenie w temacie bezpieczeństwa”. Sikorski jest lojalny wobec Tuska i uważany jest za kogoś, kto trzyma się z daleka od partyjnych intryg.

Ekspert SWP zastrzegł, że ze względu na długą polityczną karierę Sikorski nie może odegrać roli polityka symbolizującego „nowe otwarcie”. Cechują profesjonalizm, rutyna, rozpoznawalność, ale brak mu „świeżości” i nie może być symbolem „nowego początku” przed wyborami parlamentarnymi w 2027 r.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

„Krytyka pod adresem prezydenta Francji jest uzasadniona” – ocenia „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. I przyznaje, że rozwiązanie dwupaństwowe byłoby sprawiedliwym rozwiązaniem i nadal pozostaje celem i rdzeniem europejskiej polityki wobec Bliskiego Wschodu. I uznanie Palestyny przez wiodące kraje naturalnie byłoby częścią tego rozwiązania. „Ale w ten sposób zapowiedź Macrona najbardziej przysłuży się Hamasowi, który bije prezydentowi brawo, choć sam nigdy nie opowiadał się za rozwiązaniem dwupaństwowym”. Zdaniem komentatora fakt, że atak Hamasu z 7 października jest przyczyną nędzy w Strefie Gazy, że nie wypuszcza on pozostałych zakładników, że poświęca swoją własną ludność – wszystko to schodzi coraz bardziej na plan dalszy, i nie tylko w debacie politycznej we Francji. „Krok Macrona nie będzie miał praktycznego wpływu na wojnę. Ostatecznie jest to nagroda dla Hamasu za jego wytrwałość” – czytamy.

Według dziennika regionalnego „Kölner Stadt-Anzeiger” z Kolonii: „Owszem, sytuacja humanitarna w Gazie jest nie do zniesienia. Owszem krytyka pod adresem Izraela i wywieranie na niego presji są uzasadnione, aby przyspieszyć dostawy pomocy i doprowadzić do zawieszenia broni. I owszem, nie przystoi demokracjom, by akceptowały taką klęskę głodu. Niestety żadnego z tych problemów nie uda się rozwiązać, uznając państwo palestyńskie wbrew woli Izraela. Wręcz przeciwnie, taki afront popycha Izrael jeszcze bardziej w izolację i uodparnia na dialog. W ten sposób nie dojdzie do przyspieszenia procesu pokojowego w regionie, lecz go jeszcze utrudni”.

W innym tonie komentuje „Süddeutsche Zeitung” konstatując: „Tak, na początku jest to wyłącznie polityka symboliczna, którą prowadzi prezydent Francji. Ale czasem właśnie o to chodzi, by postawić odpowiedni znak”. A co by to zmieniło, gdyby również Niemcy poszły w ślady Francji? – zastanawia się komentator i przyznaje, że oczywiście: byłby to także akt głównie na poziomie symbolicznym. „Ale nawet działanie czysto symboliczne czy sygnalizujące postawę może być właściwe lub niewłaściwe. A sygnał, który teraz wysyła Francja Macrona, jest właściwy. (...) Stałoby się dobrze, gdyby taki sygnał wysłały również Niemcy. Nie dlatego, że byłaby to 'nagroda za terror Hamasu', jak zgodnie z przewidywaniami twierdzi wrzaskliwy izraelski aparat PR, co jest zabójczym argumentem mającym uniemożliwić jakąkolwiek dyskusję. Ale dlatego, że Niemcy, podobnie jak Francja, sprzeciwiłyby się tak zwanemu normalizowaniu okupacji, co starały się uczynić kosztem niepytanych Palestyńczyków Izrael, USA i niektóre państwa Zatoki Perskiej za pomocą „Porozumień Abrahama” w 2020 r. Zamiast tego Niemcy stanęłyby po stronie sprawiedliwości".

Również „Rhein-Zeitung” z Koblencji uważa, że Niemcy mają historyczny obowiązek stać po stronie Izraela, gdy jest on atakowany. Ale jak podkreśla dalej komentator: „Nie mają jednak obowiązku popierania każdego kroku podejmowanego przez Izrael. Wręcz przeciwnie. Niemiecki rząd wciąż robi zbyt mało, by powstrzymać Beniamina Netanjahu od popełniania zbrodni w Strefie Gazy. Niemcy są jedynym krajem zachodnim, który nie podpisał apelu do Izraela w tej sprawie. Fakt, że niemiecki rząd wzywa teraz Izrael do 'natychmiastowej i drastycznej' poprawy katastrofalnej sytuacji humanitarnej w Strefie Gazy może dowodzić zmiany tonu. Ale z całą pewnością jest to spóźnione”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Wojna w Gazie musi się teraz zakończyć” – wspólna deklaracja niemal 30 państw wywołała ogromne poruszenie. Wzywają strony konfliktu do zgody na „natychmiastowe, bezwarunkowe i trwałe zawieszenie broni” oraz do przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego. Do grupy sygnatariuszy należą Francja, Dania i Wielka Brytania, ale nie USA i Niemcy.

Od objęcia urzędu na początku maja, kanclerz Niemiec Friedrich Merz wielokrotnie krytykował działania Izraela, zarówno w Strefie Gazy, jak i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Chadecki polityk podkreślił wyraźną różnicę zdań z premierem Izraela Beniaminem Netanjahu.

– Wyraźnie mówimy, co jest nie do przyjęcia, ale to, co się tam obecnie dzieje, już nie jest do zaakceptowania – ogłosił Merz na federalnej konferencji prasowej 18 lipca.

Holokaust i odpowiedzialność wobec Izraela

Skąd to napięcie? Chodzi o polityczne podejście do trwałej odpowiedzialności Niemiec za Izrael z powodu Holokaustu, gdy nazistowskie Niemcy doprowadziły do masowej zagłady sześciu milionów Żydów, która została powstrzymana dopiero przez aliantów w 1945 r. po ich zwycięstwie nad Niemcami.

– Istnienie i bezpieczeństwo państwa Izrael są i pozostaną naszą racją stanu – powiedział kanclerz w swoim pierwszym oświadczeniu rządowym 14 maja 2025 r., odnosząc się do ataku terrorystycznego Hamasu na Izrael 7 października 2023 r. – Chciałbym skorzystać z tej okazji, aby powiedzieć naszym izraelskim przyjaciołom: stoimy niezachwianie po stronie Izraela – dodał Friedrich Merz.

Jego poprzednik socjaldemokrata Olaf Scholz podkreślił w Jerozolimie w 2022 r., że w wyniku masowych mordów na Żydach każdy niemiecki rząd ponosi „wieczną odpowiedzialność za bezpieczeństwo państwa Izrael i ochronę życia żydowskiego”.

Stosunki, które są cudem

Stosunki Niemiec z Izraelem są wyjątkowe. Dziś często mówi się o „cudzie”, jakim było nawiązanie przez Izrael i Republikę Federalną Niemiec pełnych stosunków dyplomatycznych w 1965 roku. Młode wówczas jeszcze państwo Izrael początkowo chciało zachować ścisły dystans wobec „kraju morderców”. W powojennych Niemczech aktywnie działali politycznie również byli naziści. Zbliżenie poprzedziły porozumienia w sprawie niemieckich zobowiązań finansowych oraz dobrowolne zobowiązanie do zwrotu majątku, zawarte w tzw. układzie luksemburskim z 1952 roku.

Początkowo było to zbliżenie na szczeblu szefów rządów: Dawidem Ben-Gurionem (1886-1973), pierwszym premierem Izraela, który wcześnie opowiedział się za innym postrzeganiem „drugich Niemiec” oraz pierwszym kanclerzem Niemiec Konradem Adenauerem (1876-1967). Obaj mężowie stanu spotkali się tylko dwa razy (w 1960 i 1966 roku), a jednak wydawali się być dalekimi przyjaciółmi.

Przez Bergen-Belsen do Berlina i Bonn

Po całkowitym nawiązaniu stosunków dyplomatycznych w 1965 r. nastąpiło wiele oficjalnych wizyt. W czerwcu 1973 r. socjaldemokrata Willy Brandt jako pierwszy kanclerz Niemiec udał się do Izraela z pięciodniową wizytą państwową. Premier Izraela Icchak Rabin przybył do Niemiec w lipcu 1975 r. i rozpoczął swoją wizytę w byłym obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen. Dopiero potem udał się do Berlina i Bonn. Warto dodać, że szefowie rządów i ministrowie NRD nigdy nie odwiedzili Izraela.

Osiem razy - częściej niż wszyscy inni niemieccy kanclerze razem wzięci - odwiedziła Izrael kanclerz Angela Merkel. W 2008 r. była pierwszym zagranicznym szefem rządu, który przemawiał w izraelskim parlamencie - Knesecie. Przemawiała w języku niemieckim - języku sprawców.

– Każdy rząd federalny i każdy kanclerz federalny przede mną był zaangażowany w szczególną historyczną odpowiedzialność Niemiec za bezpieczeństwo Izraela. Ta historyczna odpowiedzialność Niemiec jest częścią racji stanu mojego kraju. Oznacza to, że dla mnie jako kanclerz Niemiec bezpieczeństwo Izraela nie może nigdy podlegać negocjacjom historycznym – powiedziała Merkel.

Warto dodać, że liderem izraelskiej opozycji był wówczas Beniamin Netanjahu, który skrytykował fakt, że kanclerz wygłosiła przemówienie w języku niemieckim.

Od tego czasu słowa Merkel o „niemieckiej racji stanu” są częstym punktem odniesienia przy definiowaniu stosunków niemiecko-izraelskich. Jednak ani nie wymyśliła tego terminu ani nie użyła go politycznie po raz pierwszy, umieściła go za to w odpowiednim miejscu.

Koniec wspólnych konsultacji rządowych

Być może słowa te są obecnie tak często cytowane, ponieważ bezpośrednie wzajemne relacje Niemiec i Izraela stają się coraz trudniejsze. Dla przykładu w okresie od 2008 do 2018 roku odbyło się siedem tak zwanych konsultacji rządowych między obu krajami z udziałem wszystkich członków gabinetu w Jerozolimie lub Berlinie. Ale od tego czasu nic się już nie wydarzyło.

Izrael jest niezadowolony z powodu niemieckiego nacisku na rozwiązanie dwupaństwowe, (chodzi o uznanie oddzielnego państwa palestyńskiego) i odrzuca niemiecką krytykę dotyczącą budowy osiedli na terytoriach okupowanych z naruszeniem prawa międzynarodowego. Niemcy krytycznie oceniają też udział skrajnie prawicowych partii w rządzie premiera Beniamina Netanjahu. Jednocześnie niemiecki rząd nie jest w stanie opanować narastającego antysemityzmu w Niemczech.

Atak terrorystyczny Hamasu na Izrael 7 października 2023 roku, w wyniku którego zginęło ponad 1200 osób, a setki zakładników uprowadzono, doprowadził do wielu wyrazów solidarności oraz wizyt niemieckich polityków w Izraelu. Działania podjęte przez Izrael i USA przeciwko Iranowi w celu uniemożliwienia mu produkcji broni jądrowej również spotkały się z poparciem Niemców. Jak powiedział Friedrich Merz, Izrael wykonuje „brudną robotę” dla Zachodu.

Od czasu do czasu w Berlinie przyjmowani są także krewni izraelskich zakładników przetrzymywanych w Strefie Gazy. Jednocześnie sondaże pokazują, że wiele osób w Niemczech chciałoby ostrzejszych reakcji niemieckich polityków w obliczu obrazów zniszczeń i dziesiątek tysięcy ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy.

Ostrzejsza krytyka z Berlina, ale bez sankcji

– Sposób, w jaki działa izraelska armia, jest nie do przyjęcia – powiedział w poniedziałek (21 lipca) kanclerz Merz. Od czasu objęcia urzędu wielokrotnie już wypowiadał się krytycznie na ten temat. Według jego rzeczników, niemiecki rząd nie uważa działań Izraela w Strefie Gazy za ludobójstwo. Nie dopuszcza również do nałożenia sankcji UE na Izrael. Nie wzywa także Izraela ani żadnej ze stron konfliktu do bezpośredniego zawieszenia broni.

Obecna, wspólna deklaracja około 30 krajów spowodowała ożywienie niemieckiej debaty. Chociaż Berlin nie przyłączył się do tego apelu, politycy SPD popierają ten krok.

Podczas gdy kanclerz Merz i rzecznik rządu Stefan Kornelius podkreślali jednomyślność czarno-czerwonej koalicji rządowej co do stanowiska wobec Izraela, klub parlamentarny SPD wezwał do podpisania deklaracji. Poparła to również socjaldemokratyczna minister rozwoju Reem Alabali Radovan.

Szef klubu poselskiego SPD: głodujące dzieci

„Gdy dochodzi do systematycznego łamania prawa międzynarodowego, muszą być wyciągnięte konsekwencje” – wyjaśnił przewodniczący klubu SPD Matthias Miersch na platfomie X. „Głodujące dzieci, zniszczona infrastruktura, ataki na ludzi szukających pomocy; to jest sprzeczne ze wszystkim, co chroni międzynarodowe prawo humanitarne” – dodał.

Nowy sekretarz generalny SPD Tim Klüssendorf jednoznacznie odniósł to do szczególnego zobowiązania Niemiec wobec Izraela. – Jeśli teraz krytykujemy izraelski rząd, który naszym zdaniem narusza prawo międzynarodowe, nie oznacza to, że żegnamy się ze współpracą z Izraelem i tym państwem – powiedział telewizji Welt-TV.

Apel o twardsze stanowisko

Po apelu klubu parlamentarnego SPD nadszedł sygnał ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych kierowanego przez CDU. Magazyn informacyjny „Der Spiegel” jako pierwszy poinformował o grupie 130 głównie młodszych niemieckich dyplomatów, w tym kilkunastu byłych ambasadorów.

Grupa ta w liście otwartym wzywa do surowszej krytyki izraelskiego rządu i podjęcia konkretnych kroków. Miałyby one objąć zmianę kursu niemieckiego eksportu broni do Izraela, sankcje gospodarcze wobec izraelskich osiedli na terytoriach okupowanych oraz uznanie demokratycznie zalegalizowanego państwa palestyńskiego.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Efektem badań przeprowadzonych w Nadrenii-Palatynacie i Sarze przez Niemiecki Instytut Spraw Polskich (DPI) jest wystawa „Zaginęli bez śladu? W poszukiwaniu znaków życia Polaków z czasów II wojny światowej" prezentowana aktualnie w Heskim Archiwum Państwowym w Darmstadt.

- Opierając się o dotychczasowe badania, także we współpracy z lokalnymi ekspertami i ekspertkami, pragniemy wydobyć i uwidocznić historie konkretnych osób - podkreśla Julia Röttjer z DPI w rozmowie z Deutsche Welle. - Ukazujemy miejsca i ślady pamięci o Polakach, ale oczywiście także pytamy, kim są te osoby? Jaka była ich wcześniejsza historia i jak potoczyły się ich losy po wojnie? Ukazujemy ich biografie w powiązaniu z konkretnymi miejscami - wskazuje.

Zdegradowani do siły roboczej drugiej kategorii

2,8 miliona Polaków przebywało w czasie II wojny światowej na terenie Rzeszy Niemieckiej wykonując pracę przymusową i niewolniczą. Wprowadzone w 1940 r. rasistowskie „Dekrety polskie" definiowały Polaków jako siłę roboczą drugiej kategorii. Rozporządzenia surowo zabraniały kontaktów z ludnością niemiecką. Za kontakty intymne groziła kara śmierci, przy czym Polacy objęci byli specjalną, przyspieszoną jurysdykcją, w ramach tzw. „Sonderbehandlung".

Polscy robotnicy przymusowi musieli nosić znaczek „P" na ubraniu, nie wolno im było korzystać z komunikacji publicznej, chodzić do kina czy teatru, a nawet do kościoła. Następstwa dekretów boleśnie odczuły na początku 1944 r. Krystyna Kaplan i Zofia Schulz – jedne z 12 tys. osób pracujących przymusowo w Hucie Völkingen, gdzie Polacy stanowili blisko półtysięczną grupę.

22-letnia Krystyna i 16-letnia Zofia w czasie wolnym udały się na wycieczkę do Edenkoben na południu Palatynatu, gdzie pracowały wcześniej. Po powrocie musiały odbyć 4-tygodniową karę aresztu w mieszczącym się przy hucie obozie o zaostrzonym rygorze. Wykonywały tam najcięższe prace przy ekstremalnie niskich racjach żywnościowych, znosiły szykany i były maltretowane.

Monumentalna huta dziś jest wpisana na listę UNESCO światowego dziedzictwa kultury. Od 2014 r. przy głównym wejściu widnieje zatopiony w bruku mosiężny „Próg pamięci" artysty Guntera Demniga, upamiętniając zmarłych tu robotników przymusowych. Do ich losu nawiązuje także instalacja artystyczna wewnątrz obiektu.

Ponad 30 tys. robotników przymusowych i jeńców wojennych zatrudniały podczas wojny zakłady I.G. Farben w Ludwigshafen, powstałe w 1925 r. jako fuzja BASF z siedmioma innymi przedsiębiorstwami. Przy produkcji chemikaliów pracowało wiele kobiet. Warunki życia, szczególnie dla znajdujących się najniżej w rasistowskiej hierarchii robotników i robotnic z Polski i Związku Radzieckiego, były katastrofalne. Złe warunki higieniczne sprzyjały szerzeniu się chorób. Na cmentarzu w Ludwigshafen znajdują się groby zmarłych tam robotników przymusowych.

W 2021 r. Gunter Demnig zainstalował także na dziedzińcu i tej fabryki, funkcjonującej od 1952 r. ponownie jako BASF, tzw. „Próg pamięci". Indywidualne losy Polaków i Polek pracujących tu podczas wojny z narażeniem zdrowia i życia zdają sie dziś jednak rozpływać w obliczu industrialnego molocha. Wcześniej przez dziesięciolecia odgradzała je żelazna kurtyna i bariera językowa.

Lokalna walka o pamięć

Na zachodzie Niemiec istniały filie obozu koncentracyjnego Natzweiler-Struthof, leżącego na terenie dzisiejszej Francji. Pamięć o jednej z nich, położonej w malowniczym miasteczku Cochem nad Mozelą, dziś już prawie nie istnieje poza kontekstem lokalnym. Podobóz koncentracyjny o kryptonimie Zeisig został tu założony w marcu 1944 r. Jego więźniowie budowali tunel kolejowy, gdzie firma Robert Bosch zamierzała pod ziemią produkować części do silników samolotowych.

– Duże firmy zamawiały wówczas siły robocze. Firma Robert Bosch założyła fikcyjną firmę, produkującą w tunelu świece zapłonowe – wyjaśnia historyczka Julia Röttjer w rozmowie z DW. – Liczba więźniów KL w krótkim czasie wzrosła do 1500 osób. W owym dość nieznanym obozie można zidentyfikować 2400 więźniów, w tym ponad 1000 Polaków – wskazuje Röttjer.

Więźniowie mieszkali w barakach we wsiach po obu stronach tunelu. Na cmentarzach w obu miejscowościach można dziś znaleźć kamienie pamięci poświęcone ofiarom KL Zeisig, ale lokalni działacze pragną szerszego upamiętnienia. W tym celu założyli Stowarzyszenie na rzecz Utworzenia Miejsca Pamięci o Zewnętrznym Obozie Koncentracyjnym Cochem.

Zdołano dotrzeć do zapisków wspomnieniowych byłych więźniów z Francji, czy odtworzyć biografie więzionych tam członków niderlandzkiego ruchu oporu. Jednakże nie ma dotychczas prawie żadnych informacji biograficznych o osobach z Polski, stanowiących aż 42 proc. więźniów obozu.

Tablic pamiątkowych i informacyjnych nie ma na terenie byłego kompleksu więziennego w miejscowości Eich koło Wormacji. – W czasach nazizmu mieścił się tu kompleks obozów więziennych, podlegający prokuraturze generalnej w Darmstadt. Jednym z nich był tzw. Obóz Polaków Eich - objaśnia historyczka Julia Röttjer. – Obóz ten bardzo rozrósł się w roku 1942.

Odbywali w nim kary więzienia Polacy, dowożeni tu z innych regionów, np. dużymi transportami kolejowymi z Gdańska. Więźniowie byli wykorzystywani do prac melioracyjnych. Niedożywienie i ciężkie warunki pracy doprowadziły do śmierci wielu osób. Jednym z więźniów był polski Żyd Mordka F. - wskazuje Julia Röttjer. – Jak wielu skazano go za bagatelę, w jego wypadku był to nielegalny ubój. W czasach nazizmu było to stosunkowo częste wykroczenie, karane więzieniem, wskazuje Röttjer w rozmowie z DW.

Zabroniona miłość

Do niedozwolonych kontaktów między osobami z Polski i Niemiec dochodziło mimo realnego zagrożenia karą śmierci. Działo się tak zwłaszcza w obszarach wiejskich, gdzie robotnicy i robotnice przymusowe byli zakwaterowywani bezpośrednio w gospodarstwach.

– Zbadaliśmy historię pewnego robotnika z Kerzenheim w Palatynacie. Leon D. jesienią 1939 r. został wywieziony do Rzeszy Niemieckiej jako jeniec wojenny. W październiku 1941 r. zarejestrowano go jako robotnika cywilnego, muszącego wykonywać wszystkie rodzaje prac przymusowych - wskazuje Julia Röttjer. – Nosił literę „P" na ubraniu i podlegał „Dekretom polskim".

Leon D. był zakwaterowany w gospodarstwie szefa miejscowych rolników. Poznał Elisabeth B., wychowującą samodzielnie sześcioletniego syna. Jej mąż poległ na froncie. Leon i Elisabeth spotykali się przez niecały rok, co było zabronione. We wrześniu 1942 r. zauważył ich na polu nadzorca i to zgłosił. Obydwoje w trakcie męczących przesłuchań przyznali się do związku.

Już w dniu zatrzymania Leona D. przewieziono do aresztu we Frankenthal. Elisabeth uniknęła deportacji do obozu koncentracyjnego popełniając samobójstwo. W listopadzie 1942 r. SS zgodnie z dekretami podjęło bez procesu sądowego decyzję o zamordowaniu Leona D. Na dwa dni przed Bożym Narodzeniem wykonano wyrok w pobliżu miejsca, gdzie para została odkryta. Kat zmusił dwóch innych Polaków do wykonania egzekucji. Do przyglądania się jej zmuszono polskich robotników i robotnice przymusowe z okolicy, opowiada Röttjer.

Archiwa skrywają szereg porównywalnych historii polsko-niemieckich związków miłosnych, zakończonych śmiercią oraz karą więzienia lub obozu koncentracyjnego. Swoją relację przypłacili życiem Myrtek Stanowicz i Aline Söther. Poznali się w Lotaryngii, podczas pracy w gospodarstwie rolnym. Kiedy Alina zaszła w ciążę, zdemaskowano 23-letniego Myrtka jako ojca. Chłopak przypuszczając, że czeka go aresztowanie, rzucił się pod pociąg. Alina urodziła córeczkę, którą mogła się opiekować jeszcze przez 8 miesięcy, zanim została aresztowana i posłana do KL Ravensbrück. Tam zmarła na krótko przed końcem wojny. W 2015 r. w jej rodzinnym Beckingen jeden z placów nazwano imieniem Aliny Söther.

Utknęli w Niemczech

Liczni Polacy po wojnie przebywali na terenie Niemiec w obozach dla Displaced Persons. Nie chcieli wracać do Polski, znajdującej się w sferze wpływów Związku Radzieckiego. Jeśli pochodzili ze wschodu kraju, ich strony rodzinne były wcielone do ZSRR. Taką sytuację miał Piotr Flaszowski. Dostał się do niewoli niemieckiej jako jeniec wojenny, a następnie był robotnikiem przymusowym w Gabsheim w Hesji Nadreńskiej. Po wyzwoleniu starał się o dalszą emigrację do USA, jednakże ze względu na stan zdrowia nie otrzymał pozwolenia na wjazd. Wrócił zatem do znanego mu już Gabsheim i mieszkał tam aż do śmierci w 1974 r. Nigdy więcej nie zobaczył Polski.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W niemieckim obrocie płatniczym w pierwszej połowie roku wykryto o osiem procent więcej fałszywych banknotów niż w poprzednich sześciu miesiącach, poinformował niemiecki bank centralny – Bundesbank. Łącznie zabezpieczono 36 610 fałszywych banknotów. Ponieważ przestępcy fałszowali średnio banknoty o mniejszych nominałach, suma szkód wzrosła w porównaniu z poprzednim półroczem stosunkowo nieznacznie, bo tylko o 1,6 procent – do 2,13 miliona euro.

Według ekspertów fałszerze jeszcze wyraźniej niż dotychczas koncentrują się na banknotach o najniższych nominałach. Najczęściej podrabiany był ponownie banknot 50 euro, w liczbie 18 800 sztuk, co stanowi 51 procent wykrytych fałszerstw. W poprzednim półroczu było to jeszcze 44 procent. Kolejne miejsca zajmują obecnie banknoty 20 euro (21 procent) i 100 euro (17 procent).

Liczba fałszywych banknotów o nominale 5 euro była ponad dwukrotnie wyższa niż fałszywych banknotów o nominale 500 euro i wyniosła 585 sztuk. Największy banknot w systemie gotówkowym, rzadko używany w codziennym obrocie, został sfałszowany tylko 287 razy, co oczywiście spowodowało znacznie większe straty niż w przypadku banknotów 5 euro.

Fałszywe pieniądze nie są wymieniane

Ostatnio więcej fałszywych banknotów niż w pierwszej połowie 2025 r. wykryto w pierwszej połowie 2024 r., a wcześniej w drugiej połowie 2016 r. Jednak według Burkharda Balza, członka zarządu Bundesbanku odpowiedzialnego m.in. za gotówkę, nadal jest bardzo mało prawdopodobne, aby mieszkańcy Niemiec natknęli się na fałszywy banknot. – W ujęciu czysto matematycznym na 10 tys. mieszkańców przypadało dziewięć fałszywych banknotów – twierdzi Balz. W skali Europy w ubiegłym roku odnotowano 13 fałszywych banknotów na 10 000 mieszkańców.

Mimo stosunkowo niewielkiej liczby fałszywek w obiegu, eksperci radzą, by być czujnym. Fałszywki – inaczej niż np. uszkodzone, ale prawdziwe banknoty – nie podlegają bowiem wymianie. Kto je przyjmuje, naraża się na stratę. Bundesbank ostrzega przed próbami pozbycia się fałszywek i przekazania ich innej osobie, ponieważ stanowi to przestępstwo zagrożone karą do pięciu lat pozbawienia wolności. Zamiast tego fałszywe banknoty należy przekazać Bundesbankowi lub policji.

Więcej fałszywych monet

Wiele fałszerstw jest bardzo łatwych do wykrycia, twierdzą eksperci banków centralnych i policji. Banknoty często zamawiane w Internecie nie posiadają zabezpieczeń i są dodatkowo opatrzone napisami „MovieMoney” lub „PropCopy”. Bank Federalny i policja zalecają sprawdzanie banknotów przed przyjęciem zgodnie z zasadą „dotknij, spójrz, przechyl”. Dzięki temu można wykryć nawet podróbki wysokiej jakości.

Prawie dwa razy częściej niż fałszywe banknoty wykrywa się podrobione monety. Również w tym przypadku liczba przypadków wzrosła, i to o dwanaście procent, do ponad 68 400 sztuk, jak podaje Bundesbank. Około 91 procent, czyli 62 400 sztuk, stanowiła moneta o nominale dwóch euro. Nie wykryto natomiast żadnych fałszerstw w nominałach poniżej 50 centów.

Charakterystyczne dla podrobionych monet są niewyraźne wizerunki czy symbole oraz nieregularne nacięcia na krawędziach. Prawdziwość monety można również sprawdzić za pomocą magnesu. Według ekspertów Bundesbanku prawdziwe monety są tylko lekko magnetyczne, natomiast fałszywe zazwyczaj w ogóle nie reagują lub przeciwnie – są bardzo silnie przyciągane przez magnes.

(AFP/du)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Przed centrum handlowym Alexa na Alexanderplatz w Berlinie ustawiła się w piątek, 25 lipca, ogromna kolejka. Niektórzy przyjechali do stolicy Niemiec specjalnie z Bawarii czy Saksonii-Anhalt. Przyciągnęło ich otwarcie pierwszego w Niemczech sklepu ze stworkami Labubu. Pomimo deszczu wielu fanów ustawiło się w kolejce wcześnie rano lub nawet w środku nocy. Niektórzy przynieśli własne maskotki.

– Było chaotycznie, było bardzo ciepło, ale było warto – powiedziała Cynthia Schlater z miasta Riesa w Saksonii po wizycie w sklepie. 25-latka wydała około 500 euro i stała w kolejce 14 godzin.

Chiński producent i sprzedawca detaliczny Pop Mart otworzył dziś swój pierwszy sklep w Niemczech. Centrum handlowe Alexa przygotowywało się na ogromny ruch związany z otwarciem sklepu z maskotkami Labubu już od kilku tygodni.

Światowy szum

Stworki Labubu to futrzane maskotki z dużymi oczami i ostrymi zębami. Popularność zyskały na całym świecie. Trend ten podsycają liczni influencerzy na TikToku i Instagramie, którzy filmują się, podczas rozpakowywania pudełka-niespodzianki.

W Chinach maskotki Labubu cieszą się popularnością od dawna. Kolekcjonerzy nieustannie krążą po tamtejszych sklepach, ostrożnie potrząsając pudełkami-niespodziankami, próbując zgadnąć, jaka figurka może być w środku. Założony w 2010 roku sprzedawca zabawek Pop Mart planuje otwarcie trzech sklepów w Berlinie.

(DPA/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Z reguły nie jest dobrym pomysłem mianowanie ofiar prześladowań sędziami nad prześladowcami. Jednak szef polskiego rządu Donald Tusk podjął taką decyzję i mianował Waldemara Żurka nowym ministrem sprawiedliwości” – czytamy w piątek (25.07) w niemieckim dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

Gazeta zaznacza, że na nowym stanowisku Żurek nieuchronnie znajdzie się w trudnej sytuacji. Uchodzi on bowiem za jednego z najbardziej prześladowanych w czasach rządów PiS sędziów w Polsce. „Zdecydowanie sprzeciwiał się reformom wymiaru sprawiedliwości, a tym samym upolitycznieniu sądownictwa, bronił niezależności sądów i wzywał do demonstracji” – czytamy.

Żurek solą w oku PiS

Autor tekstu, warszawski korespondent dziennika Stefan Locke, pisze, że jako rzecznik Krajowej Rady Sądownictwa Żurek stał się symbolem oporu. „W ten sposób stał się solą w oku PiS, również dlatego, że porównywał metody tej partii do represji stosowanych w czasach komunizmu”.

Locke pisze, że PiS próbował uciszyć Żurka na wiele sposobów, sięgając po postępowania dyscyplinarne, kontrole podatkowe, udostępniając tajne dokumenty. „Nie oszczędzono również jego rodziny. Podobnie jak Żurek, również ona stała się celem nagonki w internecie i była oczerniania w mediach sprzyjających PiS”.

Przyspieszenie

Jak czytamy, po nomimacji Żurka na ministra oczekuje się, że znacznie przyspieszy rozliczanie przestępstw z czasów rządów PiS i że odpowiedzialni za to politycy zostaną pociągnięci do odpowiedzialności.

„Tusk obiecał to ostatnie podczas kampanii wyborczej w 2023 r., ale proces przywracania praworządności w Polsce przebiega zbyt wolno dla wielu jego wyborców”. Jak czytamy, poprzednik Żurka na stanowisku – Adam Bodnar – podchodził do sprawy rozliczeń w sposób chłodny, czysty pod względem praworządności, ale przez to powolny i mało spektakularny. Żurek ma szybko osiągnąć rezultaty.

Zdaniem autora tekstu można wyjść z założenia, że nowy minister będzie działał w sposób zdecydowany i przyciągający uwagę opinii publicznej. Ma to również na celu podtrzymanie nadziei, że obóz Tuska nie utraci władzy w wyborach parlamentarnych za dwa lata, czytamy we „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Jak wyjaśnił w piątek (25.07.2025) rzecznik rządu Stefan Kornelius, Niemcy nadal postrzegają ten krok jako „jeden z końcowych etapów na drodze do realizacji rozwiązania dwupaństwowego”. Rząd jest jednocześnie „gotów zwiększyć naciski” w przypadku, gdyby nie doszło do postępu w rozwiązaniu konfliktu. „Tylko wynegocjowane rozwiązanie dwupaństwowe” może „trwale zapewnić pokój i bezpieczeństwo Izraelczykom i Palestyńczykom” – oświadczył Kornelius. Jak podkreślił, bezpieczeństwo Izraela ma „dla rządu Niemiec nadrzędne znaczenie”, dlatego Berlin nie zamierza w nabliższym czasie uznać państwa palestyńskiego.

Priorytety niemieckiego rządu

Dla niemieckiego rządu obecnie są priorytetem od dawna oczekiwane postępy w kilku obszarach: zawieszenie broni w Strefie Gazy, uwolnienie zakładników oraz rozbrojenie Hamasu. Izrael z kolei musi „natychmiast i zdecydowanie poprawić katastrofalną sytuację humanitarną w Gazie” oraz „zapewnić cierpiącej ludności cywilnej godne warunki i pilnie potrzebną pomoc”. Jako kolejny warunek rzecznik rządu nazwał „stworzenie realnej perspektywy politycznej dla Gazy”, aby tymczasowe zawieszenie broni mogło przerodzić się w trwały pokój”. Ponadto strona izraelska „nie może więcej podejmować żadnych dalszych działań prowadzących do aneksji Zachodniego Brzegu”.

Niezbędne kroki

Według oświadczenia rządowego „Berlin pozostaje w stałym kontakcie z rządem Izraela oraz partnerami międzynarodowymi”. Jednocześnie Niemcy kontynuują pomoc w „tworzeniu warunków dla zbudowania państwowości palestyńskiej”. „Wymienione kroki są absolutnie niezbędne, aby zakończyć cierpienie ludności cywilnej” – oświadczył Stefan Kornelius. „Są one również konieczne, aby zachować szansę na rozwiązanie dwupaństwowe, a tym samym na trwały pokój na Bliskim Wschodzie” – dodał rzecznik. Co do tego „ są zgodni zarówno rząd Niemiec, jak i Francji, i Wielkiej Brytanii oraz partnerzy w regionie”. Obowiązuje to „niezależnie od znanych różnic w stanowiskach dotyczących właściwego momentu na uznanie państwa palestyńskiego”.

Prezydent Francji Emmanuel Macron poinformował w czwartek (24.07.2025), że chce oficjalnie uznać państwo palestyńskie we wrześniu, podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

(AfP/jar)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Cła wprowadzone przez prezydenta USA Donalda Trumpa obciążają działalność Grupy VW, która swoją siedzibę ma w Wolfsburgu. W pierwszej połowie roku spowodowały one koszty w wysokości 1,3 mld euro, ogłosił Volkswagen w piątek, 25 lipca. Działania restrukturyzacyjne i niższe marże zysku na modelach elektrycznych również wpłynęły na wyniki finansowe. W drugim kwartale zysk spadł o 36,3 procent do 2,29 mld euro.

W pierwszej połowie roku zysk był o 38,5 procent niższy i wyniósł 4,48 mld euro w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, poinformował dalej VW. Sprzedaż spadła jednak tylko nieznacznie o 0,3 proc. do 158,4 mld euro, podczas gdy dostawy pojazdów do klientów wzrosły o 1,3 procent.

Wzrost sprzedaży aut

VW sprzedał więcej samochodów szczególnie w Ameryce Południowej (wzrost o 19 proc.). Niewielki wzrost, o dwa procent, odnotowano w Europie Zachodniej, a o pięć procent w Europie Środkowo-Wschodniej. To „z nawiązką” zrekompensowało spadki w Chinach i Ameryce Północnej. W Chinach spadek wyniósł trzy procent, podczas gdy w Ameryce Północnej „spowodowany cłami” sięgnął on 16 procent.

Prezes grupy VW, Oliver Blume, podkreślił niedawny pozytywny rozwój marek VW w segmencie samochodów elektrycznych. Grupa umocniła swoją pozycję lidera w Europie, zdobywając 28-procentowy udział w rynku. W sumie VW „utrzymał swoją pozycję ekonomiczną w niezwykle trudnym otoczeniu”. Podstawą tego był sukces nowych produktów. „Znacznie poprawiliśmy design, technologie i jakość, a także poczyniliśmy znaczące postępy w oprogramowaniu” – wyjaśnił prezes. Jak dodał, portfele zamówień są „pełne”.

Niższa marża na E-auta

Dyrektor finansowy Arno Antlitz zwrócił jednak uwagę, że modele elektryczne generalnie mają „niższe marże” niż modele z silnikami spalinowymi. „Do tego dochodzą obciążenia wynikające ze zwiększonych ceł importowych w USA i działań restrukturyzacyjnych”, wyjaśnił. Zysk operacyjny, po wyłączeniu tych obciążeń, był „w górnej granicy” oczekiwań. „Ale ostatecznie liczą się pieniądze, które faktycznie trafiają do kasy”.

VW musi zatem „zdecydowanie wdrożyć restrukturyzację i przyspieszyć ją w razie potrzeby”, wyjaśnił Antlitz. W głównej marce VW przewiduje się likwidację około 35 tysięcy miejsc pracy do 2030 roku, co stanowi prawie jedną czwartą wszystkich stanowisk. Planowane są również redukcje w innych spółkach zależnych.

Negocjacje z Brukselą

Perspektywy w dużej mierze zależą od dalszego rozwoju sporu cłowego z USA. Stany Zjednoczone nakładają obecnie cła w wysokości 27,5 proc. na import samochodów i części samochodowych. Trwają negocjacje między Waszyngtonem a Brukselą w sprawie obniżenia tych taryf. „Liczymy na to, że Komisja Europejska i rząd USA osiągną wyważony wynik w sprawie ceł” – powiedział prezes VW, Oliver Blume.

Ekspert motoryzacyjny Ferdinand Dudenhöffer podkreślił pozytywny rozwój marki VW – Skody. Jest ona obecnie „stabilnym generatorem zysków” dla grupy. Główna marka VW również „jest na drodze do odbudowy”. Jednak działalność związana z samochodami sportowymi i pojazdami premium budzi obawy – Porsche „stało się przypadkiem do restrukturyzacji”, a Audi wciąż nie otrząsnęło się po skandalu z silnikami Diesla, czyli aferze, w której wykryto celowe montowanie systemów fałszujących emisje spalin.

(AFP/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Amerykański producent półprzewodników Intel ogłosił, że nie będzie już kontynuował planowanych projektów w Niemczech i Polsce. Firma opublikowała wyniki za drugi kwartał tego roku. Intel ponownie odnotował miliardowe straty za okres od kwietnia do czerwca.

Firma wstrzymała budowę fabryki w Magdeburgu, w Saksonii-Anhalt, już jesienią ubiegłego roku. Zgodnie z pierwotnymi planami Intel chciał zainwestować 30 miliardów euro w budowę kompleksu produkcyjnego. Rząd Niemiec obiecał dotację w wysokości około 10 miliardów euro na planowaną budowę fabryki chipów.

Ogromne straty firmy

W listopadzie ubiegłego roku Intel nie podał szczegółów przesunięcia budowy fabryki w Magdeburgu. Jednak firma ostatnio odnotowywała opóźnienia w rozwoju najnowocześniejszych chipów, a stale słabe wyniki finansowe postawiły pod znakiem zapytania jej plany ekspansji.

Intel ponownie odnotował ogromną stratę w wysokości 2,9 miliarda dolarów (około 2,5 miliarda euro) za drugi kwarta br. W raporcie kwartalnym stwierdzono również, że w celu efektywniejszego wykorzystania kapitału, Intel nie tylko wstrzyma swoje projekty w Niemczech i Polsce, ale także „jeszcze bardziej spowolni” projekt budowlany w amerykańskim stanie Ohio. Produkcja w planowanych tam fabrykach miała pierwotnie rozpocząć się w tym roku.

Intel przez długi czas dominował na rynku półprzewodników, ale od lat zmaga się z problemami. Tymczasem inne firmy, w tym tajwański TSMC, przewodzą w branży. Intel był zaskoczony wzrostem popularności Nvidii: firma zaczynała jako specjalista od kart graficznych, a teraz dominuje w segmencie układów AI.

Intel ogłosił, że 15 procent miejsc pracy w jego zakładach zostało już zlikwidowanych. Do końca czerwca liczba miejsc pracy spadła ze 125 tysięcy do 101 tys., a do końca roku zatrudnienie w Intelu ma spaść do 75 tysięcy.

Ekonomiści: To dobra decyzja

Tymczasem niemieccy ekonomiści z zadowoleniem przyjęli decyzję Intela o rezygnacji z budowy fabryki chipów w Magdeburgu, na którą planowano przeznaczyć miliardy euro dotacji.

– Intel jest obecnie niekonkurencyjny na rynku mikroprocesorów i musi się zrestrukturyzować – powiedziała w piątek, 25 lipca, Irene Bertschek, kierownik działu badań „Gospodarka cyfrowa” w Centrum Europejskich Badań Ekonomicznych (ZEW) w Mannheim. – Dlatego rezygnacja z projektu nastąpiła w idealnym momencie. Byłoby gorzej, gdyby dziesięć miliardów euro (rządowego wsparcia – red.) zostało już wypłacone.

Także Instytut Gospodarki Światowej (IfW) z Kilonii podziela to stanowisko. – Rząd powinien skupić się na ogólnych ramach i pozostawić procesom rynkowym decyzję o tym, jakie struktury gospodarcze powstaną – powiedział agencji Reutera Stefan Kooths, dyrektor Centrum Badań nad Cyklami Koniunkturalnymi i Wzrostem w IfW. – Odwrotne podejście, polegające na politycznym ustalaniu celów strukturalnych, a następnie regulowaniu ich za pomocą dotacji i regulacji, prowadzi do ślepej uliczki.

Jak dodał ekspert, interwencjonistyczna polityka przemysłowa nie tylko kosztuje dużo pieniędzy podatników, ale także hamuje wzrost, ponieważ zasoby są kierowane do obszarów, które nie są konkurencyjne.

Związkowcy krytykują

Innego zdania jest największy niemiecki związek zawodowy, IG Metall, który stwierdził, że ten zwrot o 180 stopni amerykańskiego producenta chipów jest „bez wątpienia krokiem wstecz” dla regionu i zaapelował o „nowe perspektywy”. Przewodniczący regionalnego związku zawodowego, Thorsten Gröger, powiedział, że Saksonia-Anhalt w ostatnich latach wypracowała wszystkie infrastrukturalne warunki dla inwestycji przemysłowych, „od dostępnych przestrzeni, przez połączenia transportowe, po wykwalifikowany personel”. Ostrzegł on Berlin, aby nie rezygnował z ambicji przemysłowych regionu i zadbał o to, aby „wola polityczna utrzymała się, aby utrzymać produkcję w kraju i aktywnie wspierać nowe inwestycje”.

Schulze podkreślił, że negocjacje z Intelem zapewniły Saksonii-Anhalt przynajmniej międzynarodowe uznanie, które może zaprocentować w przyszłości.

(DPA, AFP, RTR/stef)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„W sporze o nowo odkryte złoże ropy 'Wolin East' w pobliżu urlopowej wyspy Uznam stanowisko rządu federalnego pozostaje niejasne“ – czytamy w piątek (25.07) w berlińskim dzienniku „Berliner Zeitung“.

Gazeta zauważa, że wyraźne stanowisko zajęło już ministerstwo środowiska landu Meklemburgia-Pomorze Przednie, na tereniu którego leży Uznam. Szef resortu ostrzegł przed poważnymi konsekwencjami dla środowiska i turystyki. Zażądał też od rządu w Berlinie, by zajął jasną pozycję wobec władz Polski. „Ten wykazuje się jednak jak dotąd zauważalną powściągliwością“ - czytamy.

Bez korzyści dla Niemiec

Dziennik ocenia, że jest mało prawdopodobne, aby po ewentualnym rozpoczęciu wydobycia ropa albo gaz były eksportowane przez Polskę do Niemiec. Surowca jest po prostu za mało.

„W związku z tym zaopatrzenie energetyczne wschodnich Niemiec, a w szczególności rafineria PCK w Schwedt, praktycznie na tym nie skorzystają. Natomiast skutki dla środowiska po stronie niemieckiej mogą być poważne“ – czytamy.

Niejasne położenie złoża

Gazeta zwraca też uwagę na inny problem, czyli położenie odkrytego złoa. Nie wykluczone, że jego część znajduje się na niemieckim terytorium i w wyłącznej strefie ekonomicznej Niemiec. Dziennik twierdzi, że jeśli to się potwierdzi, Berlin miałby prawo wpływać, a nawet blokować ewentualne wydobycie na tym obszarze. Rząd jak dotąd uchyla się od zajęcia jasnego stanowiska.

Na szczeblu centralnym „Berliner Zeitung" uzyskała jedynie odpowiedź Ministerstwa Środowiska, które przekazało gazecie, że jeśli kroki zmierzające do wydobycia ropy ze złoża Wolin East zrobiłyby się konkretne, to konieczna będzie decyzja środowiskowa, a zgodnie z prawem europejskim także postępowanie transgraniczne, bo chodzi o obszar położony blisko Niemiec.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

„Dla Stanów Zjednoczonych wyścig technologiczny oznacza walkę o geopolityczną dominację na świecie. Dla Europy stawka jest wyższa. Gdy Ursula von der Leyen mówiła w czwartek w Pekinie o 'punkcie zwrotnym' w stosunkach z Chinami, miała na myśli przede wszystkim spór o nierówności handlowe i cła karne. 'Nowa równowaga w naszych stosunkach dwustronnych jest niezbędna', mówiła, odnosząc się do deficytu UE w handlu towarami, który tylko w pierwszych sześciu miesiącach 2025 roku osiągnął rekordową wartość 143 mld dolarów” – pisze „Handelsblatt” o pekińskim szczycie.

Kwestię postawy UE w czasie konfliktów handlowych dziennik ekonomiczny ocenia też w innym artykule, w kontekście USA: „W ciągu ostatnich czterech miesięcy pewna siebie potęga handlowa stała się petentem. Najnowsza propozycja kompromisu, którą negocjatorzy UE przedstawili stronie amerykańskiej, aby w ostatniej chwili uniknąć grożącego wprowadzenia 30-procentowej ryczałtowej stawki celnej, nie jest porozumieniem na równych warunkach. Jest to prośba o łaskę. Aby zapobiec czemuś jeszcze gorszemu, UE jest gotowa zaakceptować jednostronną podwyżkę ceł przez Amerykanów. Co Europa otrzyma w zamian? Słowo notorycznie łamiącego obietnice prezydenta USA”.

„Frankfurter Rundschau” zauważa: „Ton dialogu między UE a Chinami stał się wprawdzie ostrzejszy, ale dzięki negocjacjom nadal można osiągnąć postęp. Pomocne jest w tym to, że w przypadku konfliktów Europejczycy zwiększają presję stopniowo, tak jak w przypadku wojny Rosji z Ukrainą. W związku z krytyką wspierania Moskwy przez Pekin Bruksela nałożyła na chińskie firmy kilka sankcji w ramach ich pakietu wobec Rosji. Może to być planem dalszych działań. Mimo to sam konflikt pozostanie niejasny, ponieważ obie strony współpracują w niektórych obszarach, w innych są konkurentami, a w jeszcze innych rywalami. Ta sytuacja może przeszkadzać Trumpowi. Nie tylko z powodu groźby ceł karnych, które zmuszają UE i Chiny do działania i utrudniają ich rozmowy na temat deficytu handlowego. Administracja amerykańska może zawsze postawić Europejczyków przed wyborem: opowiedzieć się po stronie Waszyngtonu, czy przeciwko Pekinowi. UE musi osiągnąć większą jedność i zmniejszyć swoją zależność, np. w zakresie metali ziem rzadkich, aby to przetrwać”.

„Stuttgarter Zeitung” analizuje: „Prawda jest taka, że sukces Pekinu nie opiera się wyłącznie na pomocy państwowej i nieuczciwej konkurencji. Chiny są innowacyjne, czego dowodem są choćby zgłoszenia patentowe w dziedzinie sztucznej inteligencji. Tymczasem zapowiadane i pilnie potrzebne reformy w UE pozostają, jak dotąd, na papierze. Bruksela nadal zbyt często pogrąża się w mało istotnych sporach. Nie może być tak, że niewielka grupa francuskich rolników blokuje umowy handlowe z innymi regionami świata, na rynki których, poza Chinami i USA, mogą wejść europejskie firmy. Europa musi porzucić stare nawyki, jeśli nie chce stać się muzeum przemysłu, jak się o niej często mówi”.

„Rhein-Zeitung” z Koblencji zaznacza: „W czwartkowe przedpołudnie giełdowy świat wydawał się być w porządku. Ale dlaczego inwestorzy są tak optymistyczni? Zakładają, że w negocjacjach dotyczących sporu celnego między UE a USA ostatecznie uda się osiągnąć podobne porozumienie jak między Japonią a USA. Ale czy to naprawdę sukces? Owszem, zwłaszcza w porównaniu z ogłoszoną już przez Trumpa 30-procentową stawką celną podstawową. Jednak dodatkowe cła w wysokości 15 procent nadal stanowią ogromne obciążenie dla niemieckiej gospodarki. Według monachijskiego Instytutu Badań nad Gospodarką Ifo, co trzecie niemieckie przedsiębiorstwo przemysłowe spodziewa się utraty dla niego znaczenia amerykańskiego rynku z powodu polityki celnej Trumpa, jeszcze niedawno było to niewyobrażalne”.

„Reutlinger-General-Anzeiger” pisze: „Pekin nie musi obawiać się zdecydowanych przeciwdziałań handlowych ze strony UE, zbyt duże jest jej uzależnienie od metali ziem rzadkich, baterii i technologii solarnej. Poza tym Europa nie może sobie pozwolić na wojnę handlową na dwóch frontach, która w obliczu nieobliczalnego prezydenta USA wisi nad naszym dobrobytem jak miecz Damoklesa. Mimo to Europa musi uważać, aby w walce ze zmianami klimatycznymi i agresją Rosji nie dać się zdeklasować na froncie gospodarczym. W przypadku krytycznych zasobów, takich jak metale ziem rzadkich, UE nie będzie miała innego wyjścia, niż uruchomić ich własną produkcję. Słabo zaludniona Grenlandia oferuje ich ogromne zasoby, które można by eksploatować, nawet jeśli może to być niepopularne. Ale stawką w tej grze jest nasz dobrobyt i nasza wolność”.

Zdaniem „Junge Welt” z Berlina: „Pekin zaczął wywierać presję na UE poprzez kontrolę eksportu metali ziem rzadkich i innych surowców. Dotychczas to zazwyczaj państwa zachodnie traktowały w ten sposób kraje od nich zależne. Po raz pierwszy Chiny odwracają tę sytuację: są już wystarczająco silne, aby móc sobie na to pozwolić. UE jest mocno wzburzona. Na wzmocnienie się rywala można zareagować na dwa sposoby: albo szukając z nim kompromisu, albo zwalczając go coraz zacieklej. To jest punkt zwrotny, w którym znajduje się teraz UE”.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Niemiecka gospodarka od lat znajduje się w fazie spadkowej i także w 2025 roku przewiduje się jej jedynie niewielki wzrost. Za to praca na czarno kwitnie w najlepsze, a wraz z nią wszystkie działania gospodarcze prowadzone w szarej strefie.

Co się kryje za tym zjawiskiem, zważywszy że udział szarej strefy w niemieckim PKB wzrósł w ciągu zaledwie jednego roku aż o ponad 11 procent?

Praca na czarno czy szara strefa?

W 2024 roku udział szarej strefy w niemieckiej gospodarce wyniósł 482 mld euro, czyli więcej niż budżet federalny, osiągając najwyższą wartość od prawie dziesięciu lat. Prognoza ekonomisty Friedricha Schneidera z Uniwersytetu w Linzu na obecny rok jest jeszcze wyższa i wynosi 511 mld euro, co oznaczałoby kolejny wzrost o 6,1 procent.

Friedrich Schneider zajmuje się tym zjawiskiem od ponad 40 lat. Zamiast o pracy na czarno, woli mówić o szarej strefie: „Są to działania gospodarcze, które są legalne, takie jak naprawa samochodu lub sprzątanie. Nie są jednak opodatkowane przez państwo i nie płaci się od nich żadnych podatów ani składek na ubezpieczenie społeczne”, wyjaśnia w wywiadzie dla DW. Przepisy prawne, takie jak płaca minimalna lub maksymalny czas pracy, nie mają tu żadnego znaczenia.

W stosunku do produktu krajowego brutto Niemcy plasują się pod tym względem w środku stawki wśród innych krajów uprzemysłowionych, z wartościami między 11 a 12 procent. Rumunia osiąga wartość 30 procent, a Grecja około 22 procent PKB.

Aby należycie oszacować te dane, Friedrich Schneider porównuje przede wszystkim ilość pieniądza w obiegu z oficjalnymi wynikami gospodarczymi.

Spadająca moralność podatkowa

Ale jakie czynniki decydują o wzroście pracy na czarno i szarej strefy? Friedrich Schneider podkreśla, że w grę wchodzi głównie poczucie, że obywatele płacą zbyt wysokie podatki i składki.

– W Niemczech bardzo silnie odczuwamy, że kolej działa źle, wiele mostów autostradowych jest w kiepskim stanie i pilnie wymaga naprawy, dochodzi do długich korków i czasów oczekiwania. A gdy obywatel ma poczucie, że za to, co płaci, otrzymuje od państwa złe usługi, spada jego moralność podatkowa – wyjaśnia.

Nie dziwi go zatem, że wiele osób pracuje na czarno. Dla Friedricha Schneidera praca na czarno to „bunt podatkowy szarego człowieka”. Nie chodzi tu o uchylanie się od podatków na wielką skalę: „W przypadku nauczyciela są to korepetycje 'na boku', w przypadku glazurnika – wyłożenie łazienki kafelkami.

Według ekonomisty, jeśli obciążenia podatkowe są wysokie, ale za to usługi państwa doskonałe, jest to akceptowane: „Ale w Niemczech mamy sytuację, w której obciążenia podatkowe są bardzo wysokie, ale to, co w zamian otrzymuje się od państwa, jest pod wieloma względami całkowicie niezadowalające”.

„Bunt podatkowy szarego człowieka”

Gdy rośnie bezrobocie, jest mniej zleceń i nie ma nadgodzin, a godziny pracy są skracane, nadchodzi czas na pracę na czarno. Osoby dotknięte tym problemem mówią sobie: mam teraz mniej pieniędzy z oficjalnej pracy, ale chcę pozwolić sobie na urlop lub na coś innego.

Najprostszym sposobem jest wtedy podjęcie dodatkowej pracy na czarno, aby zrekompensować sobie poniesione straty, jak twierdzi Friedrich Schneider: „I właśnie to obserwuję od ponad 40 lat. Gdy gospodarka źle funkcjonuje, praca na czarno idzie dobrze”.

Lukratywna mieszanka

W niemieckiej opinii publicznej toczy się ożywiona dyskusja na temat dochodu podstawowego. Jego krytycy są zdania, że wysokie świadczenia socjalne w Niemczech sprzyjają pracy na czarno. Według Friedricha Schneidera, po podwyższeniu zasiłku obywatelskiego o ponad 12 procent 1 stycznia 2024 roku, „około 88 do 100 tys. osób zrezygnowało z pracy w niepełnym wymiarze godzin; są to wszystkie stanowiska, na które desperacko poszukuje się pracowników”, jak dodaje.

Już teraz ponad jedna trzecia budżetu federalnego przeznaczana jest na wydatki związane z zatrudnieniem i opieką społeczną. Na stronie internetowej niemieckiego Bundestagu można przeczytać, że minister pracy Baerbel Bas szacuje, że w 2025 roku wydatki na zasiłek obywatelski wyniosą prawie 52 mld euro, czyli około 5 mld euro więcej niż w roku poprzednim.

Około 29,6 mld euro przeznaczono na comiesięczne wypłaty dla około 5,64 mln osób otrzymujących zasiłek obywatelski. Około 13 mld przeznaczono na koszty wynajmu mieszkań i ich ogrzewania, a pozostała kwota zostanie przeznaczona na działania integracyjne i koszty administracyjne.

Dyskusja na temat kosztów trwa w najlepsze: kanclerz Friedrich Merz zaproponował ograniczenie dodatków na mieszkanie dla osób otrzymujących zasiłek obywatelski, co od razu spotkało się z ostrą krytyką ze strony części SPD i opozycji.

W międzyczasie socjaldemokratyczna minister Baerbel Bas przyznała, że pomoc państwa przyciąga również przestępców. W wywiadzie dla magazynu „Stern” mówiła o „mafijnych strukturach” w zakresie oszustw socjalnych. Poruszyła także kwestię „struktur wyzysku”, w ramach których ludzie z zagranicy są przyciągani do Niemiec, zatrudniani na czarno przez przestępców i jednocześnie ubiegają się o zasiłek obywatelski.

„Model wynagrodzenia kombinowanego”

Markus Karbaum często spotyka się z mieszanką pracy na czarno i oszustw socjalnych. Trener, który przeprowadził wiele szkoleń z zakresu poszukiwania pracy dla osób otrzymujących zasiłek obywatelski w aglomeracji berlińskiej, nazywa połączenie legalnej pracy, pracy na czarno i zasiłku obywatelskiego „prywatnym modelem wynagrodzenia kombinowanego”.

Zdaniem Markusa Karbauma, który rozmawiał na ten temat z DW, są pracodawcy, którzy oferują swoim pracownikom zbyt mało pracy, aby mogli związać koniec z końcem. Wyjaśnia, że „prywatny model wynagrodzenia kombinowanego” składa się z trzech elementów: regularnego dochodu z pracy w niepełnym wymiarze godzin lub tzw. minijobu, do tego dochodzi nielegalnie zarobiona gotówka w branżach takich jak gastronomia, które są „podatne na czarną gotówkę”. A pracownikowi, któremu to nie wystarcza na życie, pracodawca mówi: „Możesz to dostać z urzędu pracy. To są trzy elementy, które bardzo często obserwowałem w swojej praktyce zawodowej”.

„Oszustwo strukturalne”

Należy tu także uwzględnić rolę myślenia roszczeniowego, że coś mi się należy: „Mam prawo do zasiłku obywatelskiego, mam prawo do świadczeń socjalnych. Nie odbierajcie mi teraz tego prawa do otrzymywania tych pieniędzy”. – Tak można opisać tę mentalność.

Poznał wielu ludzi, którzy przyjeżdżali na szkolenie z zakresu poszukiwania pracy nowym samochodem, mieli najnowsze smartfony i opowiadali mu, „że raz w roku, na co pozwala Jobcenter, lecą z całą rodziną na trzy tygodnie na wakacje za granicę”. Nie jest to przewidziane w przepisach o zasiłku obywatelskim, „ale zdarza się w praktyce. Są to pojedyncze przypadki, nie mówimy tu o większości”, jak mówi Markus Karbaum. – Ale ma to miejsce i jest to na pewno jakiś wskaźnik, że mamy tu do czynienia z oszustwem strukturalnym.

Jego zdaniem, aby przeciwdziałać takim oszustwom, konieczne jest lepsze porównywanie danych. Planuje to również koalicja rządowa CDU/CSU i SPD, na przykład między urzędami pracy i służbami celnymi, które są odpowiedzialne za ściganie pracy na czarno. Friedrich Schneider również podziela tę opinię.

Jednak po około 40 latach analiz naukowych ten ekonomista z Linzu wie, że decydujące znaczenie ma przede wszystkim prosperująca gospodarka: „Gdy znajdujemy się w fazie trwającego boomu, spada również praca na czarno”.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na Facebooku! >>

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej kobiet w Szwajcarii cieszą się dużym zainteresowaniem niemieckich widzów. Największą oglądalnością podczas fazy grupowej cieszył się mecz otwarcia rozegrany przez reprezentację Niemiec przeciwko Polsce, który w pierwszym programie niemieckiej telewizji ARD obejrzało prawie 8,4 miliona widzów (udział w rynku: ponad 40 procent).

Transmitowany w sobotę 19 lipca mecz ćwierćfinałowy Niemiec z Francją zapewnił stacji ZDF udział w rynku wynoszący ponad 52 procent; to około 10,7 milionów widzów. W grupie osób w wieku od 14 do 49 lat udział ten wyniósł nawet prawie 60 procent.

Wyniki te zostały znacznie przekroczone podczas przegranego przez Niemcy 0:1 półfinału z Hiszpanią. Ten piłkarski pojedynek obejrzało około 14,3 mln osób. Udział w rynku (57,6 procent) to jak dotychczas najlepszy tegoroczny wynik oglądalności w przypadku transmisji sportowych, zwłaszcza w grupie widzów poniżej 49 roku życia (68,5 procent).

"Wielki entuzjazm"

„Reprezentacja Niemiec awansem do półfinału wywołała wielki entuzjazm w całym kraju” – podsumował dyrektor działu sportu drugiego kanału telewizji publicznej (ZDF) Yorck Polus w rozmowie z agencją Evangelischer Pressedienst (epd). Jak dodał, nawet mecze bez udziału Niemców osiągnęły udział w rynku powyżej 20 procent i ponad cztery miliony widzów.

Podobną opinię wyraził koordynator sportowy pierwszego programu telewizji publicznej (ARD) Axel Balkausky. - Mistrzostwa Europy są nie tylko wyjątkowym wydarzeniem sportowym, ale także absolutnym sukcesem medialnym. Zainteresowanie było obecne od samego początku i stale rosło w trakcie turnieju - skomentował. Sama liczba widzów na platformach streamingowych znacznie przekroczyła 4 miliony.

W niedzielę reprezentacja Hiszpanii zmierzy się z reprezentacją Anglii. Finał odbędzie się w Bazylei. Mecz o godz. 18:00 będzie transmitowany na żywo między innymi przez stację ZDF i będzie dostępny także w mediatece stacji.

Transmisjom meczy towarzyszyły w niemieckiej telewizji publicznej także inne programy, m. in. reportaże porównujące sytuację piłki nożnej kobiet w Anglii, Hiszpanii, Francji i Niemczech.

(EPD/du)

W Niemczech na podstawie nakazu aresztowania poszukiwanych jest obecnie około 148 tys. osób. Tak wynika z opublikowanej przez Bundestag odpowiedzi rządu na zapytanie partii AfD.

Na dzień 1 lipca we wspólnym systemie poszukiwań policji federalnej i krajowej zarejestrowanych było dokładnie 147 995 osób, wobec których wydano nakaz aresztowania.

Polacy w czołówce

19 257 osób poszukiwanych listem gończym to obywatele niemieccy, 128 738 to cudzoziemcy, bezpaństwowcy lub osoby o nieznanej narodowości. Pięć najczęstszych krajów pochodzenia to Rumunia (16 281 osób), Polska (12 828), Gruzja (7343), Turcja (6382) i Bułgaria (5317).

Ogólna liczba nieznacznie spadła: według wcześniejszej odpowiedzi rządu na dzień 1 kwietnia poszukiwanych było 148 515 osób na podstawie nakazu aresztowania.

Rząd podkreśla, że dane na dzień referencyjny są jedynie chwilowym obrazem sytuacji. Codziennie wykonywane są nakazy aresztowania, jednocześnie wydawane są nowe nakazy i ogłaszane są listy gończe za osobami poszukiwanymi.

(DPA/szym)

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

W związku z możliwym rozpoczęciem wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego u wybrzeży polskiego Bałtyku, niedaleko granicy z Niemcami, Ministerstwo Środowiska w Berlinie zakłada, że w dalszym toku postępowania zostanie przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko, która prawdopodobnie będzie miała charakter transgraniczny.

Rzecznik resortu zaznaczył, że informacje dotyczące złóż ropy naftowej i gazu ziemnego trafiły do polskiego Ministerstwa Środowiska i Klimatu, gdzie są obecnie analizowane. Rzecznik dodał, że trwają rozmowy z polskimi władzami, choć sprawa wydobycia w wodach przybrzeżnych to kompetencja niemieckiego landu Meklemburgia-Pomorze Przednie.

Duże złoże w okolicy Świnoujścia

Kanadyjska firma Central European Petroleum (CEP) przeprowadziła wiercenia próbne. Według wyników badań zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego szacuje się na 200 milionów baryłek ekwiwalentu ropy, jak niedawno poinformowała firma CEP w Warszawie. Pole naftowe Wolin East znajduje się około sześciu kilometrów od Świnoujścia. Podczas poszukiwań platforma wiertnicza była widoczna również z niemieckiej części wyspy Uznam.

Według informacji Ministerstwa Gospodarki landu Meklemburgia-Pomorze Przednie strona polska zobowiązała się, że po złożeniu wniosku o przeprowadzenie badań lub wydobycia Niemcy zostaną włączone w proces transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko.

Wcześniej ministerstwo przekazało gazecie „Die Welt”, że część złóż ropy znajduje się na terytorium Niemiec. Można założyć, że chodzi o złoże „Heringsdorf”, które zostało odkryte w czasach NRD. Właścicielem praw górniczych do tego złoża po stronie niemieckiej jest firma Neptun Energy Deutschland GmbH.

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na facebooku! >>

Informacje o złożu budzą niepokój w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Istnieją obawy dotyczące ewentualnych szkód dla środowiska naturalnego lub turystyki, która ma duże znaczenie dla regionu.

Federalne Ministerstwo Środowiska w Berlinie przypomina tymczasem o celach klimatycznych Unii Europejskiej.

UE chce osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r., a więc nie chce emitować więcej gazów cieplarnianych niż jest w stanie ponownie związać, powiedział rzecznik niemieckiego resortu. Jak przypomniał, inwestorzy muszą wiedzieć, że wydobycie ropy i gazu to biznes o wyraźnie określonej dacie końcowej.

(DPA/szym)

– Zwalczanie głodu musi być nadal politycznym priorytetem – zażądała przewodnicząca niemieckiej organizacji pomocowej Welthungerhilfe Marlehn Thieme, przedstawiając dziś (24.07.2025) raport za rok 2024. Duże cięcia w wydatkach na pomoc rozwojową jednak grożą pogorszeniem się sytuacji.

Ponadto z danych ONZ wynika, że już w ubiegłych latach doszło do regresu w walce z głodem na świecie. Jak się ocenia, w roku 2023 około 9 procent ludności świata byłi niewystarczająco odżywionych, podczas gdy w roku 2019 ich odsetek wynosił 7,5 procent. Aktualny poziom niedożywienia, jak twierdzi organizacja Welthungerhilfe, jest porównywalny z tym, który stwierdzono w roku 2008. Oznacza to, że świat cofnął się o około 15 lat w walce z głodem.

Najgorzej: Sudan Płd. i Syria

Według ONZ w roku 2023 około 733 mln ludzi cierpiało na stałe niedożywienie. Prywatna organizacja Welthungerhilfe udziela im niezbędnej pomocy i skupia się na współpracy z miejscowymi partnerami w celu zwiększenia produkcji środków spożywczych w krajach dotkniętych klęską głodu.

W 2024 roku organizacja Welthungerhilfe współpracowała ogółem z 318 narodowymi organizacjami pomocowymi i – jak podaje – wspierała w 37 krajach świata 649 projektów zagranicznych, obejmujących łącznie około 18,7 mln ludzi. Większość świadczonej przez nią pomocy, o wartości 224,2 mln euro, przypadła na projekty w Afryce. Na dalszych miejscach znalazły się projekty realizowane w Azji, Europie, Ameryce Południowej i na Karaibach.

Jak wynika z raportu, w roku 2024 najwięcej pieniędzy, bo 60,6 mln euro, wydano na wspieranie projektów w Sudanie Południowym, jednym z najuboższych państw świata. Na drugim miejscu znalazła się Syria z projektami o wartości 25,6 mln euro. Po obaleniu w grudniu 2024 roku wieloletniego dyktatora Syrii Baszara al-Asada organizacja Welthungerhilfe rozszerzyła swoją działalność w tym kraju.

„W połnocno-zachodniej części Syrii docieramy miesięcznie do około 40 tys. ludzi rozdając im chleb” – głosi raport organizacji Welthungerhilfe.

Dramatyczne cięcia

Poważna redukcja etatów w międzynarodowej współpracy rozwojowej, a zwłaszcza w USA, zagraża jednak w tej chwili pracy organizacji pomocowych, jak stwierdziła przewodnicząca Welthungerhilfe Marlehn Thieme w dorocznym raporcie tej organizacji. Dlatego stawia ona obecnie w większym stopniu na wspieranie społeczności lokalnych, innowacyjne operacje i lepszą współpracę w sieci z jej partnerami międzynarodowymi, co pozwala jej skutecznie działać mimo trudnych warunków.

Cięcia w USA mają szczególne znaczenie, ponieważ Stany Zjednoczone były do tej pory jednym z największych płatników na projekty rozwojowe w skali międzynarodowej. Do tego dochodzą cięcia w innych krajach, wśród nich także w Niemczech, związane przede wszystkim z trudną sytuacją gospodarczą i rosnącymi wydatkami na wojsko.

Wojna w Strefie Gazy

Szczególną uwagę w tej chwili organizacja Welthungerhilfe zwraca ponadto na sytuację na Bliskim Wschodzie. „Wojna w Strefie Gazy stawia naszą i wszystkie inne organizacje pomocowe codziennie przed dużymi wyzwaniami” – stwierdził sekretarz generalny organizacji Welthungerhilfe Mathias Mogge w jej raporcie za rok 2024. Nie do zaakceptowania jest, „że do Strefy Gazy nie można dostarczyć wystarczająco dużo pomocy humanitarnej i że ludzie rozpaczliwie poszukujący pożywienia mogą zostać zabici” – podkreślił.

– Z około 2,1 mln ludzi zamieszkałych w pasie przybrzeżnym, już prawie pół miliona znajduje sie w naprawdę dramatycznej sytuacji zagrożenia głodem – powiedziała przewodnicząca organizacji Welthungerhilhe w audycji „Morgenmagazin” nadawanej w drugim programie niemieckiej telewizji publicznej ZDF. Od kwietnia jej organizacja nie ma dostępu do Strefy Gazy, ponieważ został on zablokowany przez Izrael.

Tymczasem „nasze magazyny w Ammanie (w Jordanii) są pełne” – zaznaczyła Marlehn Thieme. Przewodnicząca organizacji Welthungerhilfe domaga sie jak najszybszego bezpośredniego dostępu do Strefy Gazy dla niezależnych organizacji pomocowych.

(AFP/jak)

Chcesz skomentować ten artykuł? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Dziennik „Die Welt” analizuje w czwartek, 24 lipca, dzień po wizycie Emmanuela Macrona w Berlinie, stosunki niemiecko-francuskie. Zdaniem gazety po wybraniu Friedricha Merza na kanclerza Niemiec wydawało się, że francusko-niemiecka dynamika odżyje, mowa była nawet o resecie wzajemnych stosunków.

Różnic jest jednak sporo. Jedną z najbardziej spornych kwestii jest obrona militarna, w tym także wsparcie Ukrainy. Jak pisze „Die Welt”, podczas gdy Niemcy są motorem napędowym inicjatywy zorganizowania większej liczby systemów antyrakietowych Patriot dla Ukrainy, Francja nie uczestniczy w tym projekcie. „Nie jest to zaskakujące: Macron od dawna jest przekonany, że nie możemy już polegać na Stanach Zjednoczonych i opowiada się za niezależnym europejskim przemysłem obronnym” – czytamy.

„Impet wyparował"

Mimo tych różnic, pod koniec sierpnia ma odbyć się wspólne posiedzenie rady ministrów obu krajów. Jak zauważa „Die Welt” „odrodzona miłość francusko-niemieckiej ‘pary' – jak Francuzi nazywają siłę napędową – prowadzi do zaniedbania trzeciego partnera: Polski” – czytamy. Dziennik przypomina, że krótko po zostaniu kanclerzem Merz odwiedził Paryż i Warszawę i nawoływał do odrodzenia Trójkąta Weimarskiego.

„Jednak początkowy impet wyparował, a tandem najwyraźniej zwolnił” – ocenia dziennik i dodaje, że po zwycięstwie w wyborach prezydenckich narodowo-konserwatywnego Karola Nawrockiego, przeprowadzenie reform w Polsce stało się trudne.

„Kontrole graniczne, początkowo wprowadzone jednostronnie przez rząd niemiecki, również wywołały niezadowolenie w Polsce. Warszawa poczuła się zmuszona pójść w ich ślady. Fakt, że Merz na początku swojej kanclerskiej kadencji wyruszył wraz z brytyjskim premierem Keirem Starmerem i Emmanuelem Macronem do Kijowa jednym pociągiem, a (Donald) Tusk drugim, stał się symbolem ochłodzenia relacji” – twierdzi gazeta.

Odrodzenie formatu E3

Zdaniem dziennika można odnieść wrażenie, że Trójkąt Weimarski nie jest już w centrum uwagi. Zamiast tego odradza się inny model: format E3, w skład którego wchodzą Francja, Niemcy i Wielka Brytania. „Bardziej intensywna współpraca trójstronna, do której dążą Macron, Merz i Starmer, szczególnie w kwestiach obronnych, wydaje się być ekskluzywnym klubem trójstronnym” – czytamy.

Tymczasem – jak zauważa „Die Welt” – Polska, jak i Włochy, były dotąd włączane jedynie do rozszerzonego formatu E3 Plus. Powołując się na eksperta ds. wojskowości, Thomasa Theinera, gazeta pisze, że to błąd – „zwłaszcza biorąc pod uwagę militarne i strategiczne znaczenie Polski jako państwa frontowego na wschodniej flance NATO”.

Jak podkreśla ekspert, „to Polska, a nie Francja, jest siłą napędową europejskiej obronności”. Przemawiają za tym wydatki na obronę na poziomie ok. czterech procent PKB, podczas gdy Francja i Niemcy ledwo osiągają dwa procent.

Jak mówi w „Die Welt” Thomas Theiner: „Jeśli Merz i Macron chcą wzmocnić Europę, nie da się tego osiągnąć bez silnych partnerów, takich jak Polska. Obecnie jednak Polacy czują się porzuceni przez Europę Zachodnią, w tym Berlin, w swoich staraniach”.

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>

Komentując w czwartek (24 lipca) rekonstrukcję rządu Donalda Tuska, niemieckie dzienniki podkreślają, że po przegranych wyborach prezydenckich rządząca polską koalicja znalazła się w trudnym miejscu. Dziennik „Sueddeutsche Zeitung” („SZ”) pisze, że polski premier ma jeszcze dwa lata, aby się wykazać.

„Po przegranych wyborach prezydenckich Tusk musi się obawiać, że jesienią 2027 r. Prawo i Sprawiedliwość ponownie wejdzie do rządu. Jak dotąd (obecnemu) rządowi nie udało się odpolitycznić Trybunału Konstytucyjnego, który nadal pozostaje w rękach sympatyków PiS. Dotyczy to częściowo również Sądu Najwyższego i prokuratury” – wymienia „SZ”.

Dziennik podkreśla, że ustępujący z funkcji ministra sprawiedliwości Adam Bodnar był idealnym kandydatem na to stanowisko. „Jako minister sprawiedliwości był uważany za pracowitego i uczciwego. Niektórzy jednak uważali, że jego praca była zbyt drobiazgowa” – ocenia „SZ”. Tym większego sukcesu oczekuje się teraz od nowego ministra Waldemara Żurka, który w czasach PiS ostro występował przeciwko rozmontowywaniu praworządności – czytamy.

Wewnętrzny wróg

Zdaniem „Sueddeutsche Zeitung” Tusk dostrzega zagrożenia nie tylko z zewnątrz, jak „wojna hybrydowa” i celowe wysyłanie przez Rosję i Białoruś imigrantów na wschodnią granicę Polski i jednocześnie Unii Europejskiej. Również wewnątrz kraju czyha na niego odwieczny przeciwnik – Prawo i Sprawiedliwość.

Gazeta podkreśla, że wśród stałych zarzutów PiS przeciwko Tuskowi pojawia się teoria, że „wszystko jest sterowane z Niemiec”, a Tusk „służy niemieckim interesom”, jak po raz kolejny powtórzył Jarosław Kaczyński na ostatnim zjeździe partyjnym. Także były premier Mateusz Morawiecki należy do tych, którzy podsycają antyuchodźcze i antyniemieckie nastroje, natomiast polska Straż Graniczna walczy z dezinformacją rozpowszechnianą przez Roberta Bąkiewicza i jego zwolenników – pisze „SZ”.

Dziennik podkreśla jednak, że podczas przedstawiania rekonstrukcji rządu Donald Tusk był także samokrytyczny, mówiąc, że koalicja nie może być rozrywana wewnętrznymi sporami, tylko być zdolna do działania. „Tusk stoi przed trudniejszym zadaniem niż poprzednie rządy PiS, ponieważ kieruje koalicją czterech partii” – czytamy. Zdaniem „SZ” różnorodność koalicjantów jest często zbyt duża, by osiągnąć kompromis, np. w kwestii aborcji, która była jedną z centralną obietnic w kampanii wyborczej.

Gazeta przypomina, że przegraną swojego kandydata w wyborach prezydenckich Tusk nazwał porażką. „Jednak każdy, kto spadnie z roweru, musi szybko z powrotem na niego wsiąść (…) Redukcja rządu ma teraz również sygnalizować skromność i skuteczność” – ocenia „Sueddeutsche Zeitung”.

Stawić czoła nowemu prezydentowi

O zmianach w polskim rządzie pisze w czwartek, 24 lipca, także „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”). „Premier Polski Donald Tusk próbuje ciosu wyzwalającego. Zamierza ze zrekonstruowanym rządem stawić czoła nowemu prezydentowi Karolowi Nawrockiemu” – pisze „FAZ”.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo

Gazeta przypomina, że kiedy rząd Tuska objął władzę i obiecał powrót do praworządności, Bruksela uruchomiła unijne fundusze wstrzymane za czasów PiS. Jednak półtora roku po objęciu urzędu reformy przywracające praworządność stanęły w miejscu. „FAZ” podkreśla, że częściowo było to spowodowane zachowaniem prezydenta Andrzeja Dudy, który zapowiedział, że nie podpisze reformujących ustaw.

Gazeta dodaje, że sama koalicja nie przedstawiła jednak wielu ustaw. „Bodnar zapewniał, że nie będzie uciekał się do sztuczek, jak kiedyś PiS, lecz chce reformować sądownictwo wyłącznie legalnymi metodami. Było to jednak zdecydowanie zbyt powolne dla ludzi, którzy chcieli szybkich reform. Wyborcy koalicji byli jeszcze bardziej niezadowoleni z obiecanego ścigania przestępstw popełnionych za rządów PiS i ukarania odpowiedzialnych za nie polityków” – czytamy.

Cel PiS: rozbicie koalicji

Jak ocenia „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, po wygranych przez Karola Nawrockiego wyborach prezydenckich PiS chce obalić obecny rząd. „Koalicja, której poglądy ideologiczne rozciągały się od skrajnej lewicy po katolicko-konserwatywne, pokładała zbyt wielkie nadzieje w tym, że zmiana na przychylnego jej prezydenta pozwoli wreszcie realizować własną politykę i przezwyciężyć różnice. Jednak różnice nasiliły się dopiero po przegranych wyborach. Nawet wotum zaufania w Sejmie, zwołane w ostatniej chwili i wygrane przez Tuska, nie mogło tego zamaskować” – pisze dziennik.

„FAZ” zauważa, że „deklarowanym celem” Prawa i Sprawiedliwości jest rozbicie koalicji jeszcze przed wyborami do parlamentu w 2027 roku. Gazeta ocenia, że nawet po rekonstrukcji rządu, sprawowanie rządów nie będzie dla Tuska łatwiejsze. „Nowy prezydent, Karol Nawrocki, zostanie zaprzysiężony 6 sierpnia. I już zapowiedział, że nie będzie ułatwiał życia temu rządowi” – podsumowuje dziennik.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>